Zwangerschap is wel (soms) een ziekte. J Roeters van Lennep/ internist vasculaire geneeskunde, Erasmus MC, Rotterdam

Transcriptie

1 Zwangerschap is wel (soms) een ziekte J Roeters van Lennep/ j.roetersvanlennep@erasmusmc.nl internist vasculaire geneeskunde, Erasmus MC, Rotterdam

2 Zwangerschappen in Nederland levend geboren kinderen (1950 was dit !) 482 kinderen overleden > 24 wk geboortes tweelingen 33 drie- of meervoudige geboortes Gem leeftijd moeder 31.3 jaar Gem leeftijd vader 34.2 jaar Vervangingsfactor

3 Stelling Zwangerschap: ultieme stresstest voor hart en bloedvaten

4 Cardiovasculaire veranderingen zwangerschap A normal pregnancy is the equivalent, in cardiac output and ventilatory volume, of a 10,000 km walk

5 Zwangerschap stress test Gecompliceerde zwangerschap Aangepast vanuit Sattar et al. Pregnancy complications and maternal cardiovascular risk: opportunities for intervention and screening? BMJ, 2002.

6 Zwangerschap stress test Zwangerschapscomplicatie

7 Zwangerschapscomplicaties geassocieerd met HVZ Foetale groeirestrictie Zwangerschapsdiabetes Vroeggeboorte Hypertensieve aandoeningen Zwangerschapshypertensie Pre-eclampsie/HELLP Herhaalde miskramen?

8 Zwangerschaps complicaties in Nederland Aandoening Incidentie/prevalentie Geschat aantal diagnoses/jaar Foetale groeirestrictie 10% (zwangerschappen) Zwangerschapsdiabetes 3-5% (zwangerschappen) Vroeggeboorte 7% (zwangerschappen) Zwangerschapshypertensie 10% (zwangerschappen) Preeclampsie 2-3% (zwangerschappen)

9 Zwangerschaps complicaties in Nederland

10 Foetale groeirestrictie Definitie: geboortegewicht <10 e percentiel of 2500 gr (=10 e percentiel weken zwangerschapsduur) In 2016: 5.9% babies geboortegewicht <2500 gr, 33% geboren na 37 weken.

11 Foetale groeirestrictie en HVZ Richtlijnendatabase.nl Cardiovasculair risicomanagement na reproductieve stoornissen

12 Foetale groeirestrictie en HVZ Richtlijnendatabase.nl Cardiovasculair risicomanagement na reproductieve stoornissen

13 Foetale groeirestrictie Het risico op cardiovasculaire gebeurtenissen neemt toe met het aantal groeibeperkte kinderen bij één vrouw: Nilsson et al Acta Paediatrica 2009

14 Adviezen Richtlijnendatabase.nl Cardiovasculair risicomanagement na reproductieve stoornissen

15 Zwangerschapsdiabetes Screening tweede trimester (zwangerschapsduur wk)

16 Zwangerschapsdiabetes Huidige incidentie 3% Incidentie stijgt Risico baby: - miskraam - Intrauteriene sterfte - 5 x verhoogd risico perinatale sterfte - Macrosomi - Schouder dystosie - Postnatale hypoglycemie - Overgewicht op lange termijn -Risico Moeder - Keizersnede - Diabetes type 2 - Hart-en vaatziekten

17 Zwangerschapsdiabetes langetermijn risico DM Kim et al Diabetes Care 2002

18 Zwangerschapsdiabetes en HVZ No history GHD History GHD diabetes 4078 (4,8%) 1008 (19,0%) 4,7 Tobias et al JAMA intern Med 2017

19 Zwangerschapsdiabetes en HVZ Tobias et al JAMA intern Med 2017

20 Zwangerschapsdiabetes en follow-up Vrouwen met GDM kunnen post partum hun glucoseverlagende medicatie staken. Zes weken post partum controle nuchtere glucosecontrole ter uitsluiting van persisterende hyperglykemie. Vanwege een verhoogde kans op DM type 2 na een GDM- 50% in de volgende vijf jaar - is jaarlijkse controle op diabetes geïndiceerd NVOG Richtlijn Diabetes Mellitus en Zwangerschap 2018

21 Hypertensieve zwangerschapsaandoeningen Focus vasculair 2016

22 Pre-eclampsie pathofysiologie Focus vasculair 2016

23 Pre-eclampsie Risico HVZ CVD Heida et al, Eur J Prev Cardiol 2016

24 Pre-eclampsie Risico HVZ IHD Stroke Heida et al, Eur J Prev Cardiol 2016

25 Pre-eclampsie Risico HVZ Bellamy et al, BMJ 2007; 974. Epub 2007

26 Zwangerschaps hypertensie Risico HVZ CVD Heida et al, Eur J Prev Cardiol 2016

27 Zwangerschaps hypertensie Risico HVZ IHD Stroke Heida et al, Eur J Prev Cardiol 2016

28 Risico op diabetes na Hypertensieve Zwangerschap Pre-eclampsie Zwangerschaps hypertensie

29 Risico op hypertensie na Hypertensieve Zwangerschap Pre-eclampsie Zwangerschaps hypertensie

30 24 hrs bloeddruk 1 jaar na ernstige pre-eclampsie

31 Gemaskeerde hypertensie & witte jassen hypertensie Polikliniek meting 24 uurs meting n = 152 (76.0%) n = 117 (58.5%) Normotensief n = 12 (10.3%) Preexistente hypertensie N = 200 Normotensief n = 35 (17.5) Hypertensief n = 11 (31.4%) Preexistente hypertensie Totale populatie n = 48 (24.0%) n = 19 (9.5%) Normotensief n = 9 (47.4%) Preexistente hypertensie Hypertensief N = 29 (14.5%) Hypertensief n = 16 (55.2%) Preexistente hypertensie Benschop et al. Blood pressure profile after severe pre-eclampsia. Hypertension, 2018.

32 Risico opcardiovasculaire risicofactoren na Hypertensieve Zwangerschap Stuart et al, Ann Intern Med 2018

33 Dyslipidemie na Hypertensieve Zwangerschap

34 Dyslipidemie na Hypertensieve Zwangerschap Benschop et al, J Clin Lipidol 2018

35 Conclusie CVR risico factoren/cvd risico na Hypertensieve Zwangerschap Riscio op Hart-en vaatziekten verhoogd Risico op cardiovasculaire risicofactoren Diabetes Hypertensie Dyslipidemie

36 Adviezen Richtlijnendatabase.nl Cardiovasculair risicomanagement na reproductieve stoornissen

37 Adviezen Richtlijnendatabase.nl Cardiovasculair risicomanagement na reproductieve stoornissen

38 Adviezen Conceptrichtlijn CVRM

39 Zwangerschap stress test Aangepast vanuit Sattar et al. Pregnancy complications and maternal cardiovascular risk: opportunities for intervention and screening? BMJ, 2002.

40 Vasculaire schade Cardiovasculaire screening na pre-eclampsie Hypertensieve zwangerschap Normale zwangerschap Klinische drempel Levensloop

41 Multidisciplinaire Follow-Up Pre-Eclampsie (FUPEC) polikiniek Logistiek polikliniek: Sinds 2011 FUPEC poli: multidisciplinaire polikliniek Internist & gynaecoloog Doel: lange termijn cardiovasculaire preventie Doelgroep: vrouwen met ernstige PE* tijdens zwangerschap Uniek cohort: >730 vrouwen, verwijzingen uit heel NL Controles: 6 weken/3 maanden/1 jaar/3,5,7 etc jaar postpartum Metingen: antropometisch, lab (o.a. glucose/lipiden), bloeddruk (24hrs meting 1 jaar pp) AHA cardiovascular Health Score: 3 maanden, 1,3,5 etc jaar Imaging: 1,3,5 etc jaar echo halsslagaders (IMT en carotis plaques meting) Research: Onderdeel CREW consortium, biobank * ACOG criteria Bloeddruk 160/110mmHg, Proteinurie: 5 g/24 uur, oligurie : 500mL/24 uur, leverfunctiestoornissen, thrombocytopenie, cerbrale of visuele stoornissen, longoedeem of cyanose, bovenbuikspijn of foetale groeirestrictie

42 Media etc

43 Take home Zwangerschap geeft een kijkje in de toekomst gezondheid vrouw Gebruik window of opportunity Voorkomen is beter dan genezen Interesse om follow-up poli te starten: neem contact op