Doel Preventie van complicaties ten gevolge van Diabetes Mellitus tijdens de zwangerschap.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Doel Preventie van complicaties ten gevolge van Diabetes Mellitus tijdens de zwangerschap."

Transcriptie

1 : Pagina 1 van 8 Inhoudsopgave Doel, Doelgroep, algemene aandachtspunten Pagina 1 Werkwijze Pagina 1 Pre-existente diabetes Pagina 1 - Preconceptioneel Pagina 1 - Gynaecoloog Pagina 3 Tijdens de zwangerschap Pagina 3 - Internist Pagina 3 - Gynaecoloog Pagina 4 - Opname tijdens de zwangerschap Pagina 4 - Partus Pagina 4 - Bloedglucose regulatie tijdens de bevalling Pagina 5 - Beleid postpartum Pagina 5 - Borstvoeding Pagina 5 Diabetes gravidarum Pagina 5 - Screening Pagina 5 Behandeling van diabetes gravidarum Pagina 7 - Obstetrisch Pagina 7 - Internist Pagina 7 - Partus Pagina 8 - Beleid postpartum Pagina 8 Referenties Pagina 8 Doel Preventie van complicaties ten gevolge van Diabetes Mellitus tijdens de zwangerschap. Doelgroep Internist, Diabetisch Verpleegkundige, Diëtiste, Gynaecoloog, 1 e en 2 e lijns Verloskundige, O-Verpleegkundige, Kinderarts. Algemene aandachtspunten Diabetes tijdens de zwangerschap gaat gepaard met een verhoogde kans op maternale, foetale en neonatale mortaliteit en morbiditeit, zoals prematuriteit, structurele afwijkingen, perinatale sterfte, foetale macrosomie en neonatale hypoglykemieën. Een zo goed mogelijke glucoseregulatie, zowel preconceptioneel als gedurende de zwangerschap, is van groot belang voor vermindering van bovengenoemde complicaties. De behandeling zal in teamverband worden gegeven. Het team bestaat uit minimaal de internist, diabetesverpleegkundige, diëtiste, gynaecoloog, verloskundige en kinderarts. Definities: Pre-existente diabetes: diabetes was reeds voor de zwangerschap bekend (Type 1: absolute insuline deficiëntie; type 2 relatieve insuline deficiëntie). Diabetes gravidarum: diabetes wordt ontdekt tijdens de zwangerschap (als regel: voorbijgaande insulineresistentie >20 wk). Werkwijze Pre-existente diabetes Preconceptioneel: De coördinerende rol van de preconceptionele behandeling is weggelegd voor de internist. Gegevens die voor de zwangerschap bekend moeten zijn:

2 : Pagina 2 van 8 Algemeen: Type en duur van de diabetes Neiging tot hypoglycemie (hypo-unawareness) Neiging tot hyperglycemische ontregeling Chronische complicaties Obstetrische voorgeschiedenis Insuline regime, voeding en roken Andere medische aandoeningen en medicatie Lichamelijk onderzoek: Bloeddruk Retinopathie Neuropathie Cardiovasculaire afwijkingen Laboratoriumonderzoek: HbA1c Kreatinine TSH bij diabetes mellitus type 1 Albumine/kreatinine ratio in de urine Andere tests op indicatie Advisering voor de zwangerschap: Iedere vrouw in de vruchtbare leeftijd dient op de hoogte te zijn van de consequenties van een eventuele zwangerschap voor moeder en kind. In het geval van een zwangerschapswens dient een uitgebreide voorlichting plaats te vinden. De adviezen gelden, ongeacht het type diabetes mellitus. Preconceptioneel wordt een HbA1c van mmol/l nagestreefd, deze mag maximaal 53 mmol/l zijn. Hoge pieken en/of dalen in bloedglucoses dienen vermeden te worden tijdens de zwangerschap, met name tijdens de eerste 3 maanden Bij sterke schommelingen in de glucosewaarde of frequente hypoglycaemien (ook bij goed HbA1c): continue subcutane insuline infusie (CSII- insulinepomp) Zorg voor adequate anticonceptie, zolang een strikte bloedglucose regulatie nog niet is gerealiseerd. Er is geen voorkeur voor de vorm van de anticonceptie. Analoge kortwerkende insulines en glibenclamide (tweede helft zwangerschap) zijn veilig, de ervaring met langwerkende analoge insulines, metformine en tzd s zijn nog te beperkt. De voorkeur gaat uit naar een combinatie van Novorapid en Insulatard. Bij vrouwen met type 2 diabetes die worden behandeld met orale bloedglucoseverlagende medicatie: deze overzetten op insuline. Hypertensiebehandeling met methyldopa, labetolol en calciumantagonisten (met name nifedipine). Behandeling van hypercholesterolemie dmv statines of ezetimibe dient gestaakt te worden. Foliumzuur 0,5 mg wordt geadviseerd ter vermindering van de kans op neuraalbuisdefecten. De patiënte dient verwezen te worden naar de gynaecoloog voor counseling mbt foetale risico s.

3 : Pagina 3 van 8 De patiënte ook adviseren bij een positieve zwangerschapstest contact op te nemen met de internist voor een verwijzing naar de gynaecoloog. Gynaecoloog: Counselling risico s tijdens de zwangerschap, met name bij slecht-matig ingestelde diabetes: Congenitale afwijkingen, miskraam Vroeggeboorte, Macrosomie, schouderdystocie, perinatale sterfte. Verhoogde kans op inleiding; kunstverlossing of sectio caesarea Pre-eclampsie, m.n. bij vaatcomplicaties. (Verergering van ) retinopathie of nefropathie De kans op diabetes bij het kind, op latere leeftijd (zie erfelijkheidstabel NVOG en Zorgwijzer Diabetesvereniging Nederland) Behandelplan mbt obstetrische zorg wordt besproken Pte krijgt de Zorgwijzer Tijdens de zwangerschap Internist: Begeleiding tijdens de zwangerschap: Iedere patiёnte krijgt een afspraak bij de diёtiste voor dieetadviezen, koolhydraattelling en beweegadviezen. Iedere patiёnte krijgt een afspraak bij de diabetesverpleegkundige voor evt instelling op insuline, zelfcontrole en controle van de glucosedagcurve. De patiënt heeft minimaal elke 3 weken een afspraak met, alternerend de internist of de diabetes verpleegkundige. Eventueel telefonisch. Verwijs pte naar poli obstetrie voor het eerste consult bij ca.8 weken. Zelfcontrole dient minimaal viermaal per dag plaats te vinden en eenmaal per week een 7 punts dagcurve. Bij voorkeur een (intensief) insulineschema als behandelvorm. Voor behandeling van hypertensie geldt een streefwaarde van 140/90 Behandeling van nieuwe hypertensie in overleg met de gynaecoloog Bloedglucoseregulatie/streefwaarden: nuchter en preprandiaal <6,0 mmol/l, postprandiaal <7 mmol/l, HbA1c <53mmol/l. HbA1c iedere zes tot acht weken bepalen, omdat het HbA1c het gemiddelde aangeeft van de laatste twee maanden. Eerste trimester: Laboratoriumonderzoek (zie laboratoriumonderzoek) Extra aandacht voorkomen hypoglycemie en toediening glucagon Extra aandacht voor verhoogde bloedglucosewaarden (>10 mmol/l) en toediening van extra kortwerkende insuline. Bij braken is overleg met de internist noodzakelijk. Verwijzing oogarts indien dit pre-conceptioneel nog niet gebeurd is. Tweede trimester:

4 : Pagina 4 van 8 Extra aandacht voor eventuele stijging van insulinebehoefte en het voorkomen van hyperglycemische ontregeling. Bij retinopathie opnieuw verwijzing oogarts rond 20 weken. Derde trimester: Na 32 ste week eenmaal per week poliklinische cq telefonische controle. Overig beleid conform 2 de trimester. Extra aandacht voor daling van de insulinebehoefte rond de 36 ste a 38 ste week. Controle oogarts alleen op indicatie. Gynaecoloog: 1 e controle bij ca.8 wk: termijnbepaling; uiteenzetten obstetrisch behandelplan controlefrequentie als regel conform routine, vanaf 35 weken wekelijks. Bij DM complicaties frequenter, code rood vroege echo wk wordt geadviseerd, ter detectie grove aangeboren afwijkingen als anencephalie, en incl NT meting gezien de associatie met cong.hartafwijkingen. Als pte geen Down-syndroom screening wil, wordt serum screening niet verricht. bij 20 wk GUO1 afspreken bij UMCN groei-echo s wk, of vaker bij afbuiging van de groei curve. CTG bewaking aan het einde van de zwangerschap kan worden beperkt tot een subpopulatie van (risico)patiënten: Patiënten met DM complicaties en/of foetale groeivertraging. Ook bij vrouwen met instabiele glucoses en foetale groeiversnelling kunnen CTGs worden overwegen. Er is echter geen evidence van de toegevoegde waarde van deze monitoring. Bij patiënten met zwangerschapshypertensie of pre-eclampsie wordt de behandeling, inclusief het starten van antihypertensiva door de gynaecoloog gecoördineerd. Opname tijdens de zwangerschap Bij opname op obstetrische indicatie of ontregelde diabetes: Opname o.h.a. op kraamafdeling B4 Laat patiënte zelf haar bloedsuikers bepalen en insuline toedienen event i.o.m. diabetische verpleegkundige Stel internist en/of diab. verpleegkundige op de hoogte. Bij noodzaak corticosteroïden Instrueer patiënte t.a.v. diabetogeen effect van steroïden Cave ontregeling bij corticosteroïden: overleg vooraf met internist Partus: Zie hieronder voor bloedglucose regulatie tijdens de partus Zijn er hierbij onduidelijkheden, dan wordt de dienstdoende internist gebeld Bij niet goed ingestelde diabetes/ foetale macrosomie/ of DM met complicaties de baring inleiden bij 38 weken. Ook bij dalende insulinebehoefte is er een indicatie tot inleiden. Bij optimale instelling en geen foetale macrosomie kan een spontane baring afgewacht worden tot een zwangerschapsduur van 40 weken. Bloedglucose regulatie tijdens de bevalling:

5 : Pagina 5 van 8 Beleid rondom Partus bij pre-existente DM type 1 en DM type 2 Bij electieve sectio of inleiding bevalling: de avond voor de inleiding /sectio de gebruikelijke dosis langwerkende insuline. Bij start partus/bij nuchter zijn voor electieve sectio: Stop eigen insuline toediening (Bij insulinepomptherapie: afkoppelen infusiepompje) start Novorapid pomp, zie Novorapid Perfusor protocol op pantein.nu (PRT-INT-07) Tevens start met een 2L glucose 5% infuus per 24 uur Glucose controle ieder uur; zonodig frequentere controle bij te hoge of te lage bloedglucose. Beleid postpartum Direct na de bevalling/sectio wordt de novorapidpomp gehalveerd. Als patiënte weer gaat eten mag er weer gestart worden met eigen insuline en wordt de insulinepomp en glucose infuus gestopt. Kinderarts: deze wordt na de partus geïnformeerd. Zorg voor de neonaat volgens het Kinderartsen protocol, inclusief lang glucose protocol (Zie Glucose screening en Hypoglycamie protocol in klapper). Borstvoeding: Extra caloriebehoefte. Grotere kans op nachtelijke hypoglycemie. Reductie van de langwerkende insuline is dan nodig. Intensivere zelfmonitoring wordt geadviseerd Internist Overige aandachtspunten zijn een oogheelkundige controle na 3-6 maanden. Daarnaast hebben vrouwen met type 1 diabetes een verhoogde kans op het ontwikkelen van een postpartum thyreoditis. Daarom TSH bepaling na 3 maanden. Diabetes gravidarum Screening: Bij alle vrouwen wordt in het 1 e trimester een random of bij voorkeur een nuchtere glucose bepaald, dit om pre-existente diabetes te ondervangen.

6 : Pagina 6 van 8 Ongeveer 5% van de zwangere vrouwen krijgt zwangerschapsdiabetes. Screening dient verricht te worden bij de volgende risicofactoren: Risicogroepen: GDM in voorgeschiedenis een BMI > 30 (kg/m2) bij de eerste prenatale controle een eerder kind met een geboortegewicht > P95 of > 4500 gram eerstegraads familielid met diabetes bepaalde etnische groepen waarin diabetes veel voorkomt (Zuid-Aziaten, o.a Hindoestanen, Afro-Caribiërs, vrouwen uit het Midden-Oosten, Marokko en Egypte) onverklaarde intra-uteriene vruchtdood in de voorgeschiedenis polycysteus-ovariumsyndroom Bij vrouwen met GDM in een vorige zwangerschap en bij vrouwen met een BMI>40 de screening met 75 g OGTT verrichten bij 16 en 26 weken, bij andere risicogroepen rond 26 weken De OGTT is afwijkend bij de volgende waarden:

7 : Pagina 7 van 8 Behandeling van diabetes gravidarum Obstetrisch: Bij een verwijzing uit de eerste lijn ivm een gestoorde OGTT wordt op korte termijn een afspraak geregeld op de poli gynaecologie, en tegelijkertijd een afspraak bij de diëtiste. De verloskundige faxt de patiënt- gegevens. De dienstdoende gynaecoloog tekent z.n. het consultvel, mocht de patiënte eerst bij de diëtiste terecht kunnen. Bij de eerste controle op de poli wordt vanaf ca. 28 weken een groei-echo verricht, tenzij al verricht binnen de laatste twee weken. Een controle wordt afgesproken rond 36 weken, een groei-echo wordt herhaald en het beleid rondom de partus wordt bepaald. Als de GDM goed is ingesteld met dieet, dan kan patiënte in de eerste lijn bevallen. Bij foetale macrosomie wordt een poliklinische bevalling geadviseerd. Patiënten met GDM die ingesteld worden op insuline worden terugverwezen naar de gynaecoloog. Hetzelfde antenatale beleid wordt gevolgd als bij patiënten met preexistente DM. Deze vrouwen krijgen op dat moment ook de Zorgwijzer van de Diabetes Vereniging Nederland. Internist: Patiënte krijgt een afspraak bij de diëtiste voor koolhydraat tellen en voedingsadviezen. Zij verwijst haar naar de diabetesverpleegkundige voor het leren meten van zelfcontrole van de bloedglucosespiegel middels de glucose dagcurve. Minimaal tweemaal per week wordt een glucosedagcurve bepaald. Beweeg- en voedingsadviezen worden gegeven. Patiënte krijgt een eenmalig consult bij de internist. Deze moet de patiënte er op attent maken dat de kans op ontwikkelen van diabetes mellitus type 2 verhoogd is en kan oplopen tot 50%. Standaard analyse naar eind-orgaanschade (retinopathie en nefropathie) dient niet verricht te worden Indien de streefwaarden niet bereikt worden met dieet dan dient medicatie gestart te worden. De voorkeur gaat uit naar insuline, specifiek insuline aspart (novorapid) of insuline lispro (humalog) i.c.m. insuline detemir (levemir). Streefwaarden voor behandeling met dieet zijn: Nuchter 5,3 mmol/l Een uur postprandiaal 7,8 mmol/l Twee uur postprandiaal 6,7 mmol/l

8 : Pagina 8 van 8 Partus Vaginale partus: Bij GDM met dieet: geen speciale maatregelen. Bij GDM met insuline Bij start partus stop eigen insuline toediening. Controleer de glucose elke 2 uur en spuit zo nodig Novorapid volgens het bijspuitschema, zie protocol Diabetes, Actie bij Hyperglycaemie (PRT-DIAB-06). Na de bevalling hoeft de patiënt geen insuline meer te spuiten rondom de maaltijd, wel dient er een 7 punts glucose dagcurve verricht te worden (nuchter, na ontbijt, voor de lunch, na de lunch, voor het avondeten, na het avondeten en voor het slapen) Sectio Patiënte nuchter: eigen insuline toediening stoppen Start de Novorapid pomp. Start met een 2l glucose 5% infuus per 24 uur. Elk uur glucose prikken. Zie novorapidpomp protocol (PRT-INT-07) te vinden op pantein.nu. Beleid postpartum Direct na de bevalling/sectio wordt de novorapidpomp gestopt. Kinderarts: deze wordt na de partus geïnformeerd. Zorg voor de neonaat volgens het Kinderartsen protocol, inclusief lang glucose protocol (Zie Glucose screening en Hypoglycamie protocol in klapper). Kraamvrouwen met GDM worden gestimuleerd langdurig (>6 mnd)borstvoeding te geven. 6 weken na de partus wordt een GDC verricht, om diabetes type 2 te diagnosticeren. Jaarlijkse controle via huisarts op de nuchtere glucose is aanbevolen in de volgende 5 jaar. Bij een nieuwe zwangerschapswens dient de bloedglucose regulatie te worden onderzocht. In een volgende zwangerschap is de kans zelfs 90% op het ontwikkelen van diabetes gravidarum Referenties Nederlandse Diabetes Federatie (2012) NDF Zorg Standaard Addendum Diabetes en NVOG (2010) Richtlijn Diabetes en zwangerschap spx Diabetesvereniging Nederland (2012) Zorgwijzer diabetes en zwangerschap Dit protocol werd samengesteld door G.Vermeulen, internist, C.Schaars, internist en E. Verheijen, gynaecoloog. MZH Pantein, Boxmeer Februari 2013

DIABETES GRAVIDARUM 13 APRIL 2011 I. VAN DER VEEN AIOS O&G UMCG

DIABETES GRAVIDARUM 13 APRIL 2011 I. VAN DER VEEN AIOS O&G UMCG DIABETES GRAVIDARUM 13 APRIL 2011 I. VAN DER VEEN AIOS O&G UMCG Inleiding Definitie Screenen vs diagnostiek 75 grams OGTT Zorgpaden UMCG/MZH Quiz Literatuurlijst Definitie Diabetes Gravidarum/Gestational

Nadere informatie

} Omvang/aard van het probleem } Wat verandert er in de glucose huishouding } Voorbereiding en behandeling } Na de bevalling. } Insuline resistentie

} Omvang/aard van het probleem } Wat verandert er in de glucose huishouding } Voorbereiding en behandeling } Na de bevalling. } Insuline resistentie Zwangerschapswens Wanneer doorverwijzen Beleid na een zwangerschapsdiabetes } Omvang/aard van het probleem } Wat verandert er in de glucose huishouding } Voorbereiding en behandeling } Na de bevalling

Nadere informatie

Eerstelijns protocol Diabetes Gravidarum (DG) Zwolle en omstreken

Eerstelijns protocol Diabetes Gravidarum (DG) Zwolle en omstreken Eerstelijns protocol Diabetes Gravidarum (DG) Zwolle en omstreken Definitie Elke vorm van hyperglycemie die tijdens de zwangerschap wordt ontdekt, onafhankelijk van het feit of deze aandoening na de zwangerschap

Nadere informatie

Diabetes Gravidarum Regioprotocol

Diabetes Gravidarum Regioprotocol Diabetes Gravidarum Regioprotocol Geboortezorg Consortium Midden Nederland Colofon Datum: 15.01.2015 Versie: 1 Protocolhouder: voorzitter commissie Protocollen & Registraties: Mw. S. Meijer Samenstelling

Nadere informatie

Protocol Diabetes. Definitie. Doel. Betrokkenen. Risicofactoren

Protocol Diabetes. Definitie. Doel. Betrokkenen. Risicofactoren Protocol Diabetes Definitie Diabetes Mellitus (DM) Diabetes Mellitus is een stofwisselingsziekte die ontstaat als gevolg van een insulinetekort. Bij DM type 1 is er een absoluut insulinetekort ten gevolgde

Nadere informatie

zwangerschapsdiabetes

zwangerschapsdiabetes op de grens van de 2e lijn? belangenverstrengelingen aangaande deze bijeenkomst heb ik niet mj muis Langerhans-symposium 12 & 14 juni 2018 Marian Muis internist-endocrinoloog programma Definities Fysiologie

Nadere informatie

VSV Zoetermeer. Ketenprotocol. Diabetes gravidarum. Auteurs: Esther van Uffelen Ingrid Mourits. Versie 1.0

VSV Zoetermeer. Ketenprotocol. Diabetes gravidarum. Auteurs: Esther van Uffelen Ingrid Mourits. Versie 1.0 Ketenprotocol Auteurs: Esther van Uffelen Ingrid Mourits 1 Inleiding Het Verloskundig Samenwerkings Verband Zoetermeer (VSV Zoetermeer ) is in 2012 opgericht ter verbetering van de verloskundige zorg in

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes 11/2015 Dit document bevat mogelijk vertrouwelijke informatie van JIJWIJ. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van JIJWIJ

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Diabetes mellitus en zwangerschap. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Diabetes mellitus en zwangerschap. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis Diabetes mellitus en zwangerschap Begeleiding in het Refaja ziekenhuis DIABETES MELLITUS EN ZWANGERSCHAP BEGELEIDING IN HET REFAJA ZIEKENHUIS INLEIDING U heeft diabetes en bent zwanger of wilt zwanger

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap DIABETES EN ZWANGERSCHAP Bij diabetes mellitus is er te veel glucose in uw bloed: de bloedglucosewaarde is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent, er is dan sprake

Nadere informatie

Regionaal Protocol Zwangerschapsdiabetes (GDM)

Regionaal Protocol Zwangerschapsdiabetes (GDM) Regionaal Protocol Zwangerschapsdiabetes (GDM) Definitie : Elke vorm van hyperglykemie die tijdens de zwangerschap wordt ontdekt, onafhankelijk van het feit of deze afwijking na de zwangerschap weer verdwijnt.

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap -

Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap - Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap - Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes: diagnostische en beleidsmatige inzichten. Henk Bilo Opfrisdagen 15 & 16 december Risicofactoren.

Zwangerschapsdiabetes: diagnostische en beleidsmatige inzichten. Henk Bilo Opfrisdagen 15 & 16 december Risicofactoren. Zwangerschapsdiabetes: diagnostische en beleidsmatige inzichten Henk Bilo Opfrisdagen 15 & 16 december 2011 1 Risicofactoren BMI > 30 kg/m2 voor de zwangerschap Familiehistorie met diabetes mellitus of

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap - Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Obesitas en zwangerschap

Obesitas en zwangerschap Obesitas en zwangerschap Risico s en beleid Maaike Kloosterman-de Groot, verloskundige UMCG Casus G2P1 Algemene anamnese: BMI 42 (lengte 1.56 m en gewicht 102 kg) Reuma, zonder medicatie Primaire subfertiliteit

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes 11/2015 Dit document bevat mogelijk vertrouwelijke informatie van JIJWIJ. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van JIJWIJ

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap Haarlem Bij diabetes mellitus is er te veel glucose in uw bloed: de bloedglucosewaarde is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent, er is dan sprake van diabetes

Nadere informatie

pagina 1 van 5 Let op: Deze geprinte versie is 24 uur geldig. Diabetes Gravidarum en zwangerschap Algemeen Inleidende gegevens Doel: Type: Handelingsclassificatie: Anatomische classificatie: Indicatie:

Nadere informatie

BMI protocol. Doel protocol Gezamenlijk protocol van de 1 e en 2 e lijn met als doel een eenduidig beleid voor alle zwangeren met een BMI > 30.

BMI protocol. Doel protocol Gezamenlijk protocol van de 1 e en 2 e lijn met als doel een eenduidig beleid voor alle zwangeren met een BMI > 30. BMI protocol Doel protocol Gezamenlijk protocol van de 1 e en 2 e lijn met als doel een eenduidig beleid voor alle zwangeren met een BMI > 30. BMI onderverdeling (kg/m2) Ondergewicht: BMI

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker-

Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker- Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker- Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap - Marokkaans/Arabisch مرض السكر والحمل

Diabetes en zwangerschap - Marokkaans/Arabisch مرض السكر والحمل Diabetes en zwangerschap - Marokkaans/Arabisch مرض السكر والحمل Diabetes en zwangerschap Bij diabetes mellitus is er te veel glucose in uw bloed: de bloedglucose waarde is te hoog. Diabetes kan al bestaan

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes 2 Inleiding Je hebt een orale glucose tolerantietest gedaan een daaruit blijkt dat je zwangerschapsdiabetes hebt. Deze folder geeft antwoord op de volgende vragen: Wat is zwangerschapsdiabetes?

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap.

Diabetes en zwangerschap. Diabetes en zwangerschap. Samenvatting van de lezing door dr. B.W. Mol, als gynaecoloog verbonden aan het Máxima Medisch Centrum te Eindhoven en Veldhoven, op dinsdag 24 oktober 2006 voor de DVN afd. Eindhoven.

Nadere informatie

Protocol Diabetes en Zwangerschap

Protocol Diabetes en Zwangerschap Protocol Diabetes en Zwangerschap Afspraken tussen verloskundigen welke lid zijn van het, de gynaecologenmaatschap, diabetespolikliniek en maatschap kindergeneeskunde Isala Zwolle Protocol opgesteld met

Nadere informatie

Folder Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker-

Folder Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker- Folder Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker- Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker-

Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker- Zwangerschapsdiabetes - Zwangerschapssuiker- Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij

Nadere informatie

diabetes en zwangerschap

diabetes en zwangerschap diabetes en zwangerschap Inhoud Inleiding 3 1 Wat is diabetes? 3 2 Vormen van diabetes 3 3 Onderzoek 4 4 Behandeling 5 5 Zwangerschap 5 6 Wat betekent diabetes voor uw baby? 6 7 De bevalling 7 8 Na de

Nadere informatie

Obesitas. Oktober. Zorgpad Low risk B en High risk A

Obesitas. Oktober. Zorgpad Low risk B en High risk A Obesitas Zorgpad Low risk B en High risk A Oktober Dit document bevat mogelijk vertrouwelijke informatie van JIJWIJ. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis Zwangerschapsdiabetes Begeleiding in het Refaja ziekenhuis ZWANGERSCHAPSDIABETES BEGELEIDING IN HET REFAJA ZIEKENHUIS INLEIDING U bent verwezen naar het ziekenhuis, omdat u tijdens uw zwangerschap diabetes

Nadere informatie

Regionaal Protocol Obesitas

Regionaal Protocol Obesitas Regionaal Protocol Obesitas Inleiding Obesitas is een snelgroeiend gezondheidsprobleem in de Westerse wereld. Momenteel varieert in Nederland de prevalentie obesitas tussen de 6.5% en 15.5%, afhankelijk

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis Zwangerschapsdiabetes Begeleiding in het Refaja ziekenhuis ZWANGERSCHAPSDIABETES BEGELEIDING IN HET REFAJA ZIEKENHUIS INLEIDING waar het ziekenhuis, omdat tijdens heeft ontwikkeld. Zwangerschapsdiabetes

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes In deze folder krijgt u informatie over zwangerschapsdiabetes. Deze vorm van diabetes kan bij vrouwen ontstaan tijdens de zwangerschap, meestal rondom de 20e week. Hoe ontstaat zwangerschapsdiabetes

Nadere informatie

Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie

Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie (met Humalog of Novorapid als maaltijdinsuline) Voordelen van Flexibele insuline therapie Er wordt een natuurlijk ritme nagestreefd van extra insuline aanbod

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie 1 In het kort Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent,

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave In het kort Wat is diabetes? Vormen van diabetes Diabetes type 1 Diabetes type 2 Zwangerschapsdiabetes Onderzoek Glucosedagcurve Glucosetolerantietest HbA1C Behandeling

Nadere informatie

Diabetes en zwanger worden

Diabetes en zwanger worden Diabetes en zwanger worden Inhoudsopgave Inleiding... 1 Meld de (wens tot) zwangerschap aan uw arts... 1 Goede voorbereiding... 1 Foliumzuur... 2 Zelfcontrole... 2 De zwangerschap in vogelvlucht... 2 Medicijngebruik...

Nadere informatie

OLVG, locatie Oost diabetes en zwangerschap

OLVG, locatie Oost diabetes en zwangerschap OLVG, locatie Oost diabetes en zwangerschap Wat is diabetes?... 2 Vormen van diabetes... 2 Diabetes type 1... 2 Diabetes type 2... 2 Onderzoek... 2 Glucosedagcurve... 3 HbA1C... 3 Behandeling... 3 Zwangerschap...

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes In deze folder krijgt u informatie over zwangerschapsdiabetes. Deze vorm van diabetes kan bij vrouwen ontstaan tijdens de zwangerschap, meestal rondom de 20e week. Als je zwanger

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Verloskunde/Gynaecologie Diabetes en zwangerschap Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent,

Nadere informatie

Samenvatting Richtlijn Diabetes & Zwangerschap

Samenvatting Richtlijn Diabetes & Zwangerschap Samenvatting Richtlijn Diabetes & Zwangerschap Preconceptionele voorbereiding bij diabetes mellitus type 1 en 2 Goede counseling voorafgaande aan de zwangerschap aan patiënten met zwangerschapswens is

Nadere informatie

juli 2010, V7 PROTOCOL VOOR GLUCOSEREGULATIE BIJ DIABETES MELLITUS PRE-, PER- EN POSTOPERATIEF

juli 2010, V7 PROTOCOL VOOR GLUCOSEREGULATIE BIJ DIABETES MELLITUS PRE-, PER- EN POSTOPERATIEF juli 2010, V7 PROTOCOL VOOR GLUCOSEREGULATIE BIJ DIABETES MELLITUS PRE-, PER- EN POSTOPERATIEF Aanvulling op de losse protocollen: 20100722 informatie voor tabletgebruikers 2010722 informatie voor insulinegebruikers

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Gynaecologie Diabetes en zwangerschap www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is diabetes?... 3 Vormen van diabetes... 4 Diabetes type 1... 4 Diabetes type 2... 4 Zwangerschapsdiabetes... 4 Onderzoek...

Nadere informatie

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING NVOG Nederlandse Vereniging voor PATIËNTENVOORLICHTING Diabetes en Zwangerschap No 16 2004 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse Vereniging voor (NVOG)

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Diabetes en zwangerschap

Patiënteninformatie. Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap Patiënteninformatie Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave: 1 Inleiding 2 Wat is diabetes 3 Vormen van diabetes 4 Onderzoek 5 Behandeling 6 Zwangerschap 7 Wat betekent diabetes

Nadere informatie

diabetes en zwangerschap

diabetes en zwangerschap OLVG, locatie Oost diabetes en zwangerschap Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent, diabetes

Nadere informatie

Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het volledige protocol.

Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het volledige protocol. Insuline protocol Auteur: Kaderhuisarts diabetes Daniel Tavenier Datum: September 2014 Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Diabetes en zwangerschap

Patiënteninformatie. Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap Patiënteninformatie Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave: 1 Inleiding 2 Wat is diabetes 3 Vormen van diabetes 4 Onderzoek 5 Behandeling 6 Zwangerschap 7 Wat betekent diabetes

Nadere informatie

Als u zwanger wilt worden 6 De zwangerschap 6 7. Diabetes type 1 en 2 7 8. Tot slot 9 Colofon 10

Als u zwanger wilt worden 6 De zwangerschap 6 7. Diabetes type 1 en 2 7 8. Tot slot 9 Colofon 10 Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent, diabetes type 1 of 2. Krijgt u tijdens uw zwangerschap

Nadere informatie

Kinderwens, zwangerschap en borstvoeding: insuline aspart (protamine)

Kinderwens, zwangerschap en borstvoeding: insuline aspart (protamine) Kinderwens, en : insuline aspart (protamine) 2704 t/m 2707 DM = Diabetes Mellitus; EMA = European Medicines Agency; HbA1c = geglycosyleerd hemoglobine; PDM = preconceptiele diabetes mellitus; RR = Relatief

Nadere informatie

Transmuraal protocol Diabetes en Zwangerschap

Transmuraal protocol Diabetes en Zwangerschap Transmuraal protocol Diabetes en Zwangerschap Afspraken tussen verloskundigen welke lid zijn van het VSV Zwolle e.o., de vakgroep gynaecologie Isala Zwolle, diabetespolikliniek en maatschap kindergeneeskunde

Nadere informatie

Kennisgebieden. The happy decision. Zwangerschapsdiabetes en zwangeren met type 2 diabetes in 20 minuten 27-6-2016

Kennisgebieden. The happy decision. Zwangerschapsdiabetes en zwangeren met type 2 diabetes in 20 minuten 27-6-2016 Disclosure belangen spreker Zwangerschapsdiabetes en zwangeren met type 2 diabetes in 20 minuten Dr Harold de Valk, internist-endocrinoloog UMC Utrecht (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes U BENT ZWANGER EN HALVERWEGE DE ZWANGERSCHAP KRIJGT U TE HOREN DAT U DIABETES HEEFT. ER KOMT DAN VEEL OP U AF. U WILT WETEN WAT ZWANGERSCHAPSDIABETES PRECIES

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes U bent zwanger en halverwege de zwangerschap krijgt u te horen dat u diabetes heeft. Er komt dan veel op u af. U wilt weten wat zwangerschapsdiabetes precies

Nadere informatie

Uitwerking insulinetherapie. Insuline

Uitwerking insulinetherapie. Insuline Uitwerking insulinetherapie Insuline Indien het niet (meer) lukt de glucosespiegels van patiënten met Diabetes Mellitus type 2 met orale bloedglucose verlagende middelen afdoende te reguleren - te valideren

Nadere informatie

Diabetes mellitus, zwangerschap en origine Maakthetwatuit? Harold W de Valk, internist-endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Utrecht

Diabetes mellitus, zwangerschap en origine Maakthetwatuit? Harold W de Valk, internist-endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Utrecht Diabetes mellitus, zwangerschap en origine Maakthetwatuit? Harold W de Valk, internist-endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Utrecht Onderwerpen Bij welke soorten diabetes speelt origine een rol?

Nadere informatie

Diabetes mellitus en Zwangerschap

Diabetes mellitus en Zwangerschap Diabetes mellitus en Zwangerschap Werkprotocol voor een multidisciplinaire aanpak Martini Ziekenhuis Werkgroep Diabetes Mellitus en Zwangerschap Augustus 2002 dr. K. Hoogenberg, internist mevr. J. Klingenberg,

Nadere informatie

Obstetrie. Diabetes en zwangerschap

Obstetrie. Diabetes en zwangerschap Obstetrie Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave In het kort...4 Wat is diabetes?...4 Vormen van diabetes...5 Onderzoek...6 Behandeling...7 Zwangerschap...8 Wat betekent diabetes voor uw baby?...10 De

Nadere informatie

H Zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum)

H Zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum) H.40051.0318 Zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum) 2 Hoe het ontstaat Diabetes wordt veroorzaakt doordat u te weinig insuline aanmaakt, of doordat u minder gevoelig bent voor insuline. Insuline is

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zwangerschapsdiabetes. Begeleiding in het Refaja ziekenhuis Refaja Ziekenhuis Stadskanaal Zwangerschapsdiabetes Begeleiding in het Refaja ziekenhuis ZWANGERSCHAPDIABETES BEGELEIDING IN HET REFAJA ZIEKENHUIS INLEIDING Deze folder is voor u bedoeld als u tijdens

Nadere informatie

Jolanda Hensbergen. VUmc Amsterdam

Jolanda Hensbergen. VUmc Amsterdam Diabetes & Borstvoeding SBO 7 oktober Jolanda Hensbergen Diabetes- & obstetrieverpleegkundige VUmc Amsterdam 1 Opzet presentatie Diabetes - in het kort Uitleg type 1, type 2 en zwangerschapsdiabetes Risico

Nadere informatie

ORALE GLUCOSE TOLERANTIE TEST FRANCISCUS GASTHUIS

ORALE GLUCOSE TOLERANTIE TEST FRANCISCUS GASTHUIS ORALE GLUCOSE TOLERANTIE TEST FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Binnenkort krijgt u een suikerbelastingtest, oftewel orale glucose tolerantie test (OGTT). U krijgt deze test omdat gedacht wordt aan een afwijking

Nadere informatie

DIABETES EN ZWANGERSCHAP. Versie 1.0

DIABETES EN ZWANGERSCHAP. Versie 1.0 DIABETES EN ZWANGERSCHAP Versie 1.0 Datum Goedkeuring 01-01-2004 Methodiek Evidence based Discipline Multidisciplinair Verantwoording NVOG Inhoudsopgave Algemeen...1 Wat is diabetes?...1 Vormen van diabetes...1

Nadere informatie

Ketenprotocol. Kraamconsulten kinderartsen. Auteurs: E.D. Stam

Ketenprotocol. Kraamconsulten kinderartsen. Auteurs: E.D. Stam Ketenprotocol Kraamconsulten kinderartsen Auteurs: E.D. Stam Datum: 19 januari 2017 Algemeen Het Verloskundig Samenwerkings Verband Zoetermeer (VSV Zoetermeer ) is in 2012 formeel opgericht ter verbetering

Nadere informatie

Normale insulinewaarden in relatie tot maaltijden

Normale insulinewaarden in relatie tot maaltijden insulinetherapie Normale insulinewaarden in relatie tot maaltijden 70 Insuline (me/l) 60 50 40 30 20 Normale insuline waarden (gemiddeld) Maaltijden 10 0 0600 0900 12001500 1800 2100 2400 0300 0600 Tijdstip

Nadere informatie

De poliklinische instelling van de insulinepomp

De poliklinische instelling van de insulinepomp De poliklinische instelling van de insulinepomp Inleiding. Je hebt Diabetes mellitus en gaat hiervoor een insulinepomp gebruiken. De kinderdiabetesverpleegkundige heeft je informatie gegeven over de instellingsfase

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Patiënteninformatie Diabetes en zwangerschap Informatie over onderzoek en behandeling van suikerziekte bij de zwangerschap Inhoudsopgave Pagina Wat is diabetes? 4 Vormen van diabetes 5 Diabetes type 1

Nadere informatie

Glucoseregulatie en hemodialyse

Glucoseregulatie en hemodialyse Glucoseregulatie en hemodialyse door Jessica Kranenburg Lid SIG diabetes en nefrologie Inhoud KDOQI richtlijnen Informatie uit Dialyse Document Diabetes Casussen Aanbevelingen Dialyse- en diabetesverpleegkundige

Nadere informatie

Diabetesregulatie bij operatie. Anesthesie

Diabetesregulatie bij operatie. Anesthesie Diabetesregulatie bij operatie Anesthesie Inhoudsopgave Inleiding 4 Algemene richtlijnen 5 Wat te doen bij hypoglycemie? 5 Bloedglucose controle 5 Voeding en medicatie na de operatie 5 Vragen 6 Bijlagen

Nadere informatie

Zwangerschap en diabetes mellitus

Zwangerschap en diabetes mellitus Zwangerschap en diabetes mellitus Een zwangerschapswens Vroeger was het een groot risico om als vrouw met diabetes mellitus zwanger te worden. Zelden werden uit deze zwangerschappen gezonde kinderen geboren.

Nadere informatie

Richtlijn. Diabetes en zwangerschap

Richtlijn. Diabetes en zwangerschap Richtlijn Diabetes en zwangerschap Colofon Richtlijn Diabetes en zwangerschap ISBN 978-90-8523-150-9 2007 Nederlandsche Internisten Vereeniging Postbus 20066, 3502 LB Utrecht Uitgever Van Zuiden Communications

Nadere informatie

Patiënteninformatie locatie Blaricum. Diabetes mellitus bij kinderwens. Informatie over erfelijkheid en zwangerschap bij diabetes

Patiënteninformatie locatie Blaricum. Diabetes mellitus bij kinderwens. Informatie over erfelijkheid en zwangerschap bij diabetes Patiënteninformatie locatie Blaricum Diabetes mellitus bij kinderwens Informatie over erfelijkheid en zwangerschap bij diabetes Inhoudsopgave Bladzijde Welke soorten diabetes zijn er? 4 Is diabetes erfelijk?

Nadere informatie

Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime

Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose. 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie? 3 Bijstel-schema hypoglycemie 4 Voorkomen

Nadere informatie

Interne geneeskunde. Zwangerschapsdiabetes

Interne geneeskunde. Zwangerschapsdiabetes Interne geneeskunde Zwangerschapsdiabetes Inhoudsopgave Inleiding 5 Wat is zwangerschapsdiabetes? 6 Hoe ontstaat zwangerschapsdiabetes? 6 Gevolgen van zwangerschapsdiabetes 7 Behandeling tijdens de zwangerschap

Nadere informatie

Doel. Beleid. Titel: Zwangerschapsdiabetes; diagnostiek en begeleiding Doc. nr. 100391 Versie: 1

Doel. Beleid. Titel: Zwangerschapsdiabetes; diagnostiek en begeleiding Doc. nr. 100391 Versie: 1 Titel: Zwangerschapsdiabetes; diagnostiek en begeleiding Doc. nr. 100391 Versie: 1 Doel Het op protocollaire wijze vaststellen of bij een zwangere sprake is van zwangerschapsdiabetes (gestational diabetes)

Nadere informatie

Workshop voor apothekers en huisartsen. (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij

Workshop voor apothekers en huisartsen. (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij Workshop voor apothekers en huisartsen (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij Diabetes Mellitus type 2 Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Bespreking leerdoelen l

Nadere informatie

PATIËNTENINFORMATIE INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE

PATIËNTENINFORMATIE INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE PATIËNTENINFORMATIE INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE 2 INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE Algemeen Middels deze folder wil Maasstad Ziekenhuis u informeren over insulinepomptherapie.

Nadere informatie

Richtlijn Diabetes & Zwangerschap

Richtlijn Diabetes & Zwangerschap Richtlijn Diabetes & Zwangerschap Inhoudsopgave VOORWOORD... SAMENSTELLING WERKGROEP... SAMENVATTING EN AANBEVELINGEN... HOOFDSTUK 1. Preconceptionele voorbereiding bij type 1 en type 2 diabetes... 1.1.

Nadere informatie

Obesitas en zwangerschap, bevalling en kraambed

Obesitas en zwangerschap, bevalling en kraambed Obesitas en zwangerschap, bevalling en kraambed Algemene informatie Obesitas is een van de snelst groeiende gezondheidsproblemen in de Westerse wereld. Naarmate de mate van obesitas onder vrouwen toeneemt,

Nadere informatie

Voor overleg met het Diabetesteam kunt u op werkdagen contact opnemen met: Tussen uur en uur en uur en uur

Voor overleg met het Diabetesteam kunt u op werkdagen contact opnemen met: Tussen uur en uur en uur en uur DIABETES DAGBOEK E I G E N A A R D I A B E T E S D A G B O E K Naam Adres Contactpersoon Telefoon E-mail O V E R L E G Voor overleg met het Diabetesteam kunt u op werkdagen contact opnemen met: Naam huisarts

Nadere informatie

Interne Geneeskunde Diabetesverpleegkundigen

Interne Geneeskunde Diabetesverpleegkundigen Zelfregulatie voor mensen die drie keer per dag kortwerkende insuline voor de maaltijd en één keer (middel)langwerkende insuline spuiten en zo nodig bloedglucose verlagende tabletten gebruiken Zelfregulatie

Nadere informatie

Protocol Diabetes en zwangerschap

Protocol Diabetes en zwangerschap Protocol Diabetes en zwangerschap Documentgebied Groep(en) Autorisatie Beoordelaar(s) Verloskunde Alle partijen aangesloten bij het VSV Nijmegen en omstreken (VSVNO), internisten, diëtisten en diabetesverpleegkundigen

Nadere informatie

DM T1 preconceptioneel Sara, Ellen en Geert

DM T1 preconceptioneel Sara, Ellen en Geert DM T1 preconceptioneel 2017 Sara, Ellen en Geert Sophie, 1980 Sophie Voorgeschiedenis 1993: DM T1 Microvasculaire complicatie: milde niet-proliferatieve diabetische retinopathie Geen macrovasculaire complicatie

Nadere informatie

Fase Handeling Zorgverlener Preconceptiefase

Fase Handeling Zorgverlener Preconceptiefase Bijlage. Procedurebeschrijving Zorgpad Welke stappen doorloopt de (aanstaande) zwangere tot en met de overdracht naar de jeugdverpleegkundige. Het proces start bij de intake. Index Zorgpad zwangere Netwerk

Nadere informatie

Suikerbelastingtest. Hoe ontstaat zwangerschapssuiker?

Suikerbelastingtest. Hoe ontstaat zwangerschapssuiker? 17-06-2019 Suikerbelastingtest Binnenkort krijg je een suikerbelastingtest, ofwel een orale glucose tolerantie test (OGTT), omdat gedacht wordt aan een afwijking in jouw suikerstofwisseling. We spreken

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes Omdat u mogelijk zwangerschapsdiabetes heeft, bent u door uw gynaecoloog verwezen naar het spreekuur voor zwangeren Vasculair Centrum. In deze folder leest u meer over zwangerschapsdiabetes

Nadere informatie

Zorgpad bariatische operatie ia

Zorgpad bariatische operatie ia Zorgpad bariatische operatie ia Periode Professional Actie en Beleid Informatie Preconceptioneel Verloskundige - ZwangerWijzer bespreken en risicoschatting - Nagaan of zwangere nog gevolgd wordt door chirurg/diëtiste,

Nadere informatie

Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime

Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose. 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie? 3 Bijregel-schema hypoglycemie 4

Nadere informatie

Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime

Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie? 3 Voorkomen van hypoglycemie bij lichamelijke

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Diabetes en zwangerschap U heeft diabetes en wil graag zwanger worden. Voor de ontwikkeling en de groei van het kindje is het belangrijk dat uw diabetesregulatie goed is. Maar wat is een goede diabetesregulatie

Nadere informatie

Advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd

Advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd Advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd advies voor patiënten met diabetes mellitus die worden geopereerd U heeft diabetes mellitus en wordt geopereerd. U krijgt adviezen om

Nadere informatie

Regionale Transmurale Afspraken - DM

Regionale Transmurale Afspraken - DM Diagnostiek Aanwijzingen voor ander type diabetes dan type 2 (o.a. LADA en MODY) Overweegt consultatie bij: 1. BMI < 27 kg/m2 2. Leeftijd < 25 jaar 3. Vroegtijdig falen orale medicatie 4. Diabetespakket

Nadere informatie

Zwangerschap en diabetes mellitus

Zwangerschap en diabetes mellitus Zwangerschap en diabetes mellitus Een zwangerschapswens Vroeger was het een groot risico om als vrouw met diabetes mellitus zwanger te worden. Zelden werden uit deze zwangerschappen gezonde kinderen geboren.

Nadere informatie

Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime

Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie 3 Voorkomen van hypoglycemie bij lichamelijke

Nadere informatie

VSV Samen protocol: Obesitas en zwangerschap, basiszorg

VSV Samen protocol: Obesitas en zwangerschap, basiszorg VSV Samen protocol: Obesitas en zwangerschap, basiszorg Documentgebied Groep(en) Autorisatie Beoordelaar(s) Documentbeheerder(s) Auteur Datum publicatie 08-04-2019 Openbaar document ja Controledatum 08-04-2020

Nadere informatie

Als je diabetes hebt en ziek wordt

Als je diabetes hebt en ziek wordt Als je diabetes hebt en ziek wordt 1 Iedere infectie induceert insuline resistentie en daarmee verhoogde insuline behoefte Anticiperend beleid Diabetes patiënten waarschuwen voor ontregeling bloedsuiker

Nadere informatie

H.366816.0415. Nuchter voor onderzoek of operatie en Diabetes mellitus (met gebruik van insuline/glp-1)

H.366816.0415. Nuchter voor onderzoek of operatie en Diabetes mellitus (met gebruik van insuline/glp-1) H.366816.0415 Nuchter voor of operatie en Diabetes mellitus (met gebruik van insuline/glp-1) Inleiding U heeft diabetes mellitus en gebruikt insuline of GLP-1 injectie (Victoza of Byetta ). Binnenkort

Nadere informatie

Kwaliteitsproject AVG-opleiding. Ontwikkelen individueel Diabetes Mellitus protocol

Kwaliteitsproject AVG-opleiding. Ontwikkelen individueel Diabetes Mellitus protocol Kwaliteitsproject AVG-opleiding Ontwikkelen individueel Diabetes Mellitus protocol Marjan Fischer, Stichting Ipse November 2006 1 Inleiding: In de zorg voor mensen met een verstandelijke handicap vergt

Nadere informatie

Zelfregulatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Zelfregulatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Zelfregulatie U heft suikerziekte (diabetes mellitus) en gebruikt daarvoor twee of vier maal per dag insuline. In overleg met uw arts heeft u besloten dat u zelf uw diabetes mellitus gaat regelen (zelfregulatie).

Nadere informatie

UMC St Radboud. Suikerbelastingtest (OGTT) bij zwangerschapssuikerziekte

UMC St Radboud. Suikerbelastingtest (OGTT) bij zwangerschapssuikerziekte UMC St Radboud Suikerbelastingtest (OGTT) bij zwangerschapssuikerziekte Patiënteninformatie Binnenkort krijgt u een suikerbelastingtest, oftewel orale glucose tolerantie test (OGTT) omdat gedacht wordt

Nadere informatie

Suikerbelastingtest (OGTT) bij zwangerschapssuikerziekte

Suikerbelastingtest (OGTT) bij zwangerschapssuikerziekte Suikerbelastingtest (OGTT) bij zwangerschapssuikerziekte Binnenkort krijgt u een suikerbelastingtest, ofwel een orale glucose tolerantie test (OGTT), omdat gedacht wordt aan een afwijking in uw suikerstofwisseling.

Nadere informatie