Protocol Foetale Groeibeperking VSV Emmen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Protocol Foetale Groeibeperking VSV Emmen"

Alexander Antoon Martens
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Protocol Foetale Groeibeperking VSV Emmen 1. Doel Richtlijn voor het diagnosticeren, monitoren en behandelen van een zwangerschap gecompliceerd door foetale groeibeperking. 2. Begripsbepaling Echoscopisch geschat foetaal gewicht (EFW) <p10 en/of een Abdominal Circumference (AC) <p5, bij een zekere zwangerschapsduur (volgens het protocol zwangerschapsdatering). Een afbuiging van de groei van minimaal 20 percentielen van de AC en/of EFW met een interval van minimaal twee. Uitzetting van de uterus loopt sterk achter op de normale ontwikkeling. Uitzetting uterus gecontroleerd d.m.v. fundus-symfyse meting of controle d.m.v. anatomische referentiepunten. Alle echo-metingen (Femur Length (FL), Head Circumference (HC), Bipariëtale Diameter (BPD), AC) volgens Verburg curve. 3. Prevalentie/Incidentie De incidentie van een te laag geboortegewicht voor de duur van de zwangerschap wordt wisselend opgegeven (3-10%), dit door een sterke variatie in opgegeven reverentiewaarden. Van alle kinderen die in 2009 in Nederland zijn geboren had 4,4% een geboortegewicht onder de p5 en 8,8% onder de p Risicofactoren Eerdere graviditeit met groeibeperking (<p10 i.a.); Meerlingzwangerschap; Congenitale en genetische afwijkingen; Tienerzwangerschap (Zeer jonge vrouwen (<14 jaar), hebben een verhoogde kans op vroeggeboorte (21,3%) en foetale groeibeperking (12,6%); Hogere maternale leeftijd (>35 jaar); Interval van < 6 maanden tussen zwangerschappen; Roken, alcohol, drugs; Maternale ziekte (chronische hypertensie, chronische nieraandoeningen, systeemziekten, chronische restrictieve longaandoeningen, cardiale aandoeningen); Medicatie (bijv. corticosteroïden, anti-epileptica, immunosuppressiva, chemotherapie, antihypertensiva); Ondervoeding, BMI <18; Overgewicht, BMI >30; Lage socio-economische status; Congenitale infectie (Toxoplasma gondii, cytomegalie, rubella, herpes, parvo B19 en het coxsackie virus zijn beschreven in relatie met foetale groeibeperking); Leven op grote hoogte (vermindering van het geboortegewicht met circa 100g/1000m toename in hoogte);

2 5. Werkwijze eerste lijn Termijn vaststellen m.b.v. een vroege echo (volgens NVOG richtlijn); Zwangere cliënt selecteren op het bestaan van riscofactoren bij het begin van de zwangerschap; o Indien één of meerdere risicofactoren aanwezig, cliënte bespreken op BIZ en afspraken maken omtrent de frequentie van metingen biometrie; Echografische groeicurve bij één of meerder risicofactoren vanaf 26/28. Meten met een interval van minimaal twee, maximaal vier, door maximaal twee verschillende zorgverleners. De frequentie van de echo s is afhankelijk van de bevindingen en het aantal risicofactoren. De echo uitslagen moeten worden geplot in één curve. Er zijn drie metingen nodig voor een groeicurve; Advies: stoppen met roken (De V-MIS, Minimale Interventiestrategie Stoppen met roken voor de Verloskundigenpraktijk, is een effectief stappenplan om zwangere vrouwen te motiveren en te begeleiden bij het stoppen met roken); Bij laagrisico zwangeren hebben gewichtsschattingen met echo biometrie of palpatie na 36 een vergelijkbare meetfout; Indicatie voor verwijzing tweede lijn: Een kind <p2,3 i.a.; Een kind <p10, maar >p2,3 i.a. verwijzen voor een eenmalig consult rond 8-10 zwangerschapsduur; EFW <p10 en/of AC <p5; Een afbuiging van de groei van minimaal 20 percentielen van de AC en/of EFW (Hadlock 3) met een interval van minimaal twee en maximaal vier. Een uitzetting van de uterus die 2-4 achterloopt op de termijn; 6. Werkwijze tweede lijn Termijn vaststellen m.b.v. een vroege echo (volgens NVOG richtlijn); Zwangere cliënt selecteren op het bestaan van riscofactoren bij het begin van de zwangerschap; o Indien één of meerdere risicofactoren aanwezig, cliënte bespreken op BIZ en afspraken maken omtrent de frequentie van metingen biometrie; Echografische groeicurve bij één of meerder risicofactoren vanaf 26/28. Meten met een interval van minimaal twee, maximaal vier, door maximaal twee verschillende zorgverleners. De frequentie van de echo s is afhankelijk van de bevindingen en het aantal risicofactoren. De echo uitslagen moeten worden geplot in één curve. Er zijn drie metingen nodig voor een groeicurve; Advies: stoppen met roken (De V-MIS, Minimale Interventiestrategie Stoppen met roken voor de Verloskundigenpraktijk, is een effectief stappenplan om zwangere vrouwen te motiveren en te begeleiden bij het stoppen met roken); Intra-uteriene groeivertraging in de voorgeschiedenis (kind <p10 i.a.) o Acetylsalicylzuur 1dd 80 mg tijdens de zwangerschap (vanaf 8-10 tot 36 ) AC <p5 of EFW <p10 of afbuiging >20 percentielen o Doppler ateria umbilicalis (AUmb) en arteria cerebri media (ACM)

3 Indien normaal: - Echo groei à twee ; -. Indien AUmb PI >p95 en positieve einddiastolische flow (EDF), ACM >p95 en Cerebro Placental Ratio (CPR) >p5: - Echo groei à twee ; - ; - Minimaal twee maal per week CTG. Indien AUmb PI >p95 en positieve EDF, ACM <p5 en/of CPR <p5: - Echo groei à twee ; - ; - Minimaal twee maal per week CTG, overweeg dagelijks CTG. Indien afwezige of negatief EDF AUmb: - Echo groei à twee ; - Doppler AUmb, ACM twee maal per week; - Opname en twee keer per dag CTG. Inleiding o Doppler AUmb en ACM normaal Overweeg partus vanaf 38 Overweeg partus vanaf 34 indien geen groei in 3-4 o AUmb PI >p95 en positieve EDF, ACM >p5 en CPR >p5 Overweeg partus vanaf 37 Overweeg partus vanaf 34 indien geen groei in 3-4 o AUmb PI >p95 en positieve EDF, ACM <p5 en/of CPR <p5 Overweeg partus vanaf 37 Overweeg partus vanaf 34 indien geen groei in 3-4 o Afwezig of negatief EDF AUmb Zolang het CTG normaal is kan worden afgewacht Overweeg partus na 34 Bij EFW <p5 en onvoldoende aanwijzingen voor een placentaire oorzaak, overweeg een verwijzing naar de 3 e lijn voor chromosomaal onderzoek; Eventueel GUO bij een biometrie <p5; Instructies minder leven bespreken; TORCH/Parvo; indien geen aanwijzingen voor placenta-insufficiëntie; Opname bij Afwezige Eind Diastolische Flow (AEDF) of Reversed Flow, stilstaande of afwijkende groei (ten minste drie metingen) en bij CTG afwijkingen; Terugverwijzen naar eerste lijn Bij goede groei in twee metingen, EFW >p10 en AC >p5, normale PI en normaal vruchtwater. 7. Conclusie en aanbevelingen Een actief beleid om zwangere vrouwen te laten stoppen met roken is effectief ter preventie van foetale groeibeperking. Routinematige uitvoering van echo biometrie of Doppler onderzoek in een laagrisico populatie verbetert de perinatale uitkomst niet.

4 Toepassing van Doppler onderzoek bij zwangere vrouwen met een verhoogd risico op foetale groeibeperking reduceert het aantal medische interventies (inleidingen, ziekenhuisopnames) bij vergelijkbare perinatale uitkomst. De essentie van het beleid bij foetale groeibeperking bestaat uit bewaking van de foetale conditie en bepaling van het optimale geboortemoment. Serum screening in het eerste trimester is niet geschikt voor populatiescreening ter selectie van vrouwen met een verhoogde kans op foetale groeibeperking. Bij een zwangerschapsduur >36 hebben gewichtsschatting met echo biometrie of palpatie een vergelijkbare meetfout. Oefening verbetert de betrouwbaarheid van foetale gewichtsschatting d.m.v. palpatie. Het wordt geadviseerd om bij foetale groeibeperking echo-onderzoek te verrichten om eventuele foetale anatomische afwijkingen te kunnen vaststellen. Bedrust is geen bewezen effectieve behandeling voor foetale groeibeperking. Een zorgverlener kan echter toch adviseren om werkzaamheden aan te passen. Gezien de ontoereikendheid van de beschikbare testen bij prenatale zorg, wordt aangeraden de zwangere te informeren om zich te melden bij lichamelijke klachten of het verminderd voelen van kindsbewegingen. Op basis van landelijke afspraken behoort bij een intra-uteriene groeibeperking <32 overleg met een perinatologisch centrum plaats te vinden over het te voeren beleid, eventuele aanvullende diagnostiek en verwijzing. 8. Referenties KNOV standaard Opsporing van foetale groeivertraging. Richtlijn echoscopisch onderzoek VSV Refaja Consortium Zuid-Oost Brabant, regiorichtlijn foetale groeirestrictie (IUGR) Consortium Zwangerschap en Geboorte Noord Nederland, Praktijkkaart Foetale Groei Restrictie (FGR) UMCG richtlijn Intra-uteriene groeivertraging Auteurs: Jan Burggraaff, Rieks Vinke, Britt Dijkstra, Lorette Heller November 2017

5 Praktijkkaart voor management (tweede lijn) bij (vermoeden) FGR AC <p5 of EFW <p10 of afbuiging >20 percentielen Doppler AUmb en ACm Normaal AUmb PI >p95 en positieve EDF ACM >p5 en CPR >p5 AUmb PI >p95 en positieve EDF ACM <p5 en/of CPR <p5 Afwezig of negatief EDF AUmb Echo groei a twee Echo groei a twee Minimaal 2x week CTG Echo groei a twee Minimaal 2x week, overweeg dagelijks CTG Echo groei a twee Doppler AUmb, ACM 2x per week Opname en twee keer per dag CTG Bij goede groei in twee metingen en AC> p5 overweeg retour eerste lijn - Overweeg partus vanaf 38 - Overweeg partus vanaf 38 indien geen groei in Overweeg partus vanaf 37 - Overweeg partus vanaf 34 indien geen groei in Overweeg partus vanaf 37 - Overweeg partus vanaf 34 indien geen groei in Zolang het CTG normaal is kan worden afgewacht - Overweeg partus na 34 NB1. Hoog risico IUGR: EFW/AC <p3 NB2. Bij late IUGR (>34 ) is een afwijkende PI ACM mogelijk de enige voorspeller

Vergelijkbare documenten

Protocol intra-uteriene groeivertraging revisie januari 2018

Protocol intra-uteriene groeivertraging revisie januari 2018 Definitie Er worden vele definities gehanteerd voor intra-uteriene groeivertraging (IUGR). De klassieke afkapwaarde is p10, voor neonatale morbiditeit