Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs"

Transcriptie

1 Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs Heleen Snel - Maat & Evelien Langenberg Verpleegkundig Specialist Nathalie Scheld-Potuijt Regie verpleegkundige

2 Deel 2: Voeding & NEC Vocht Voeding Ziekten van het maag-darmstelsel NEC Short Bowel Probiotica

3 vochtverdeling

4 Vochtintake

5 Vochtverlies Verlies van vocht via 4 routes: 1. nieren 2. huid 3. longen 4. overig (ontlasting, maaghevel, thoraxdrainage etc)

6 Vochtverlies nieren Prematuur meer risico op H 2 O/electrolytstoornissen door: - minder glomerulaire filtratie - minder goede terugresorptie van Na + - en HCO 3 - minder goede uitscheiding K + en H + - slechter concentrerend/verdunnend vermogen

7 Vochtverlies nieren Normale urineproductie pasgeborene: 1.5 a 3 ml/kg/24 hr Anurie = geen diurese Oligurie = geringe urine productie (< 0.5 ml/kg/24 hr) Polyurie = veel urine (> 5 ml/kg/24 hr)

8 Vochtverlies nieren Urine productie is afhankelijk van de hoeveelheid vocht dat wordt toegediend En afhankelijk v/d filtrerende/ terugresorptie en concentrerende vermogen van de nier Gewichtsverlies van 10% geaccepteerd, aanpassing v/h extracellulaire volume wat nodig is ter bevordering van de transitie

9 Vochtverlies huid Prematuur meer risico op H 2 O verlies door: Groot lich opp Dunne huid

10

11 Vochtverlies ademhaling 1/2 van insensible loss Hoge ademhaling arbeid Warme en droge omstandigheden kan vochtverlies nog meer oplopen

12 Belang van voeding Groei en ontwikkeling, voedingsstoffen Herstel bij aandoeningen ook op langer termijn 50% van de basale energie wordt in de eerste levensjaar verbruikt door de hersenen, bij volwassenen is dit de lever

13 Voeding: Eiwitten Levert calorieën en aminozuren Aminozuren; Bouwstenen, huid/spieren/ botten en het bloed Aanmaak voor nieuwe cellen Aanmaak van afweerstoffen en hormonen Zuigelingen voeding 35% uit essentiële aminozuren, mm heeft de ideale samenstelling Lage eiwit gehalte verstoord groei en ontwikkeling Hoge eiwit verstoring metabolisme bv hyperammoniemie, polyurie, dehydratie en acidose

14 Voeding: eiwitten Bijwerkingen: - Ureum, ammoniak, metabole acidose contra-indicaties: - Metabole ziekten

15 Voeding: Koolhydraten Suikers/sacharide voor energieopslag/ brandstof en stofwisseling Metabolisme in de hersenen Gestreefde intake 4-8 mg/kg/min (1 gr = 4 kcal) Koolhydraten Monosacharide (aldosen en ketosen oa glucose/fructose/ galactose) Disaccharide (lactose, galactose) Polysacchariden (cellulose, zetmeel en glycogeen) V&GI

16 Voeding: Vetten Energiebron 2,5 a 4 mg/kg/dag, 1 gr = 9 kcal MM bevat ook essentiële vetzuren, zoals linolzuur dit samen met cholesterol belangrijk is voor de ontwikkeling v/h centrale zenuwstelsel Tekort aan essentiële vetzuren geeft groeiproblemen, verstoring van de ontwikkeling v/h centrale zenuwstelsel en verstoring v/h gezichtsvermogen

17 Voeding: vetten bijwerkingen? - triglyceriden, binding aan albumine (ipv bilirubine) contra-indicaties? - Alleen relatieve: hyperbilirubinemie, hoge TG-spiegels bv bij sepsis

18 Vocht en voeding: monitoring lichamelijk onderzoek: gewicht, circulatie, hydratie vochtbalans laboratoriumonderzoek: electrolyten, ureum/kreat, Ht, bloedgas

19 Moedermelk Natuurlijke voeding waarvan de samenstelling op op bijzondere wijze is afgestemd op de behoefte en ontwikkeling v/h kind. relatief arm aan ijzer, vit D/K en fluoride vet hoog 50-55% van calorische waarde + resorbeerbaar bevat IgA, in colostrum 1ste 10 dgn 3 mnd, geeft minder GI en respiratoire infecties tot 1 jr is steriel en goedkoop vermindert allergische reacties groot bestanddeel waarvan betekenis nog niet bekend is

20 Toevoegingen in moedermelk BMF Protifar MCT

21 Zuigelingenvoeding Eiwit en mineraalgehalte is verlaagd Koemelkvet wordt grotendeels of geheel verwijderd en vervangen door een plantaardige vet waardoor linolzuurgehalte stijgt Vitaminen en sporenelementen worden toegevoegd Als koolhydraat wordt lactose toegevoegd

22 Zuigelingenvoeding

23 Voeding: minimale enterale voeding =MEV Waarom? - sterke prikkel groei/uitrijpen darmslijmvlies - sterke prikkel darmperistaltiek Wanneer? -dag 1 Wat? - borstvoeding, nenatal of nutrilon

24 Voeding: MEV Hoeveel? - tot 750 gram 6 x 0,5 ml BV/NEN gram 6 x 1 ml BV/NEN gram 6 x 2 ml BV/NEN - meer dan x 3 ml BV/Nutrilon

25 Vocht en voeding: MEV Contra-indicaties MEV? - veel retentie - darm-/oesophagusatresie - (verdenking) necrotiserende enterocolitis

26 Parenterale voeding Doel: Het behouden of herstellen v/d normale voedingsstatus, bij kinderen die niet oraal of enteraal gevoed kunnen worden. Moet voldoende energieleverende elementen te bevatten. Indicatie zijn ook aangeboren afwijkingen aan maagdarmkanaal Per leeftijd is dit anders TPV is in principe samengesteld uit een vetemulsie, aminozuurmengsel en koolhydraatoplossingen.

27 Braken of retentie met goede positie maagsonde VEEL RETENTIE (contact arts): -24 dd voeding: 2x uurvolume -8dd en 12dd voeding: 1x volume WEINIG RETENTIE (helder/voeding): -24 dd voeding: 1-2x uurvolume -8dd en 12 dd voeding: 0,5-1x volume -teruggeven retentie -voeding 2 uur pauze (24 dd) of overslaan (8dd en 12dd) -daarna herstarten ZIEK: verd sepsis/odb/nec Niet ziek: goede klinische conditie -staak voeding -pt wordt nagekeken en behandeld naar bevindingen -overweeg MEV -na 12 uur herevaluatie Gallig/bloederig helder of oude voeding -retentie teruggeven -controleer defaecatiepatroon -overweeg klysma bij uitblijven defaecatie sinds 24 uur -voedingspauze 2 uur, daarna hervatten -check opnieuw positie maagsonde -klinische conditie overigens stabiel -retentie weggooien en -voedingspauze 3 uur -na 3 uur controle maagretentie -opnieuw gallige/bloedige retentie -staak voeding -pt wordt nagekeken door arts Geen retentie Heldere retentie of oude voeding V & GI Hervat voeding

28 Vocht en voeding: groei Wat is goede groei? - intra-uteriene groei (15,4 gr/kg/d) en inhaalgroei - +/- 20 gr/kg/d - schedelomtrek 1 cm/week Monitoring? - 1 keer per week: gewichtstoename, gewichts-sd-score, eiwit-intake, energie-intake

29 Vocht en voeding: groei Stappenplan bij achterblijvende groei in gewicht van prematuren (richtlijn) Voedingsintake indien mogelijk ophogen tot 180 ml/kg/d Indikken Nenatal tot 18% bij het ontbreken van moedermelk Ophogen eiwit intake tot 4 g/kg/d dmv Protifar (0,9 g eiwit/g) Toevoegen MCT 2% Toevoegen MCT 4%

30 Vitamines Nodig voor de stofwisseling Vit A: opbouw van epitheel weefsel (rol bij BPD) Vit D: stofwisseling Ca/Mag/P (rol bij rachitis) Vit E: antioxidant, beschermt celmembraan Vit K: synthese v/d stollingsfactoren Vit B: meerdere stofwisselingsprocessen Vit C: antioxidant tegen vrije radicalen (weerstand) Vetoplosbare vitamines:

31 Electrolyten en vocht Interactie tussen water / zoutregulerende hormonen Veel veranderingen tijdens de transitie Tevens zien we water, zoutconcentraties en stresshormonen normaliseren Hoeveelheid vocht neonaat hangt af van verlies van nieren / huid /longen, dit is insensible water loss (IWL) Vocht nodig voor vorming van nieuwe weefsels, teveel geeft ODB/BPD

32 Maagdarmproblemen

33 Ileus Onvermogen v/h darmstelsel om faeces af te voeren. Paralytische ileus is een verlamming v/d darm, bij sepsis, NEC, medicatie Obstructieve ileus: atresie, malrotatie, NEC, hirschsprung. Verschijnselen afhankelijk v/d oorzaak en plaats v/d ileus of obstructie

34 Meconium plug Obstructie van het distale deel v/d dunne darm Veroorzaakt door een abnormale samenstelling meconium Passage onmogelijk Enzym pancreas verantwoordelijk voor eiwit en vet metabolisme 95% is cystic fibrose de oorzaak Bij premature zelden CF oorzaak verminderde motiliteit v/d darm t.g.v. prematuriteit

35 meconium plug

36 Necrotising Enterocolitis (NEC) 0.3 tot 2.4 per 1000 levend geborenen Incidentie 3-10% in neonaten < 1500 g Excessief inflammatoir proces in darmen meestal terminale ileum en colon aangedaan 27-63% behoeft chirurgische interventie Perforatie komt bij 1 op de 3 voor mortaliteit bij NEC rond 20%

37 Necrotiserende enterocolitis Op onze NICU: Jaarlijks circa 240 VLBW prematuren In incidentie NEC 5,6% overall mortaliteit (ongeacht de oorzaak van overlijden) 20 % Patienten die NEC overleven, hebben een langere opnameduur en een verhoogd risico op een vertraagde psychomotorische ontwikkeling en blijvende darmproblemen (o.a. stricturen, shortbowel). Preventie van NEC bestond tot nu toe uit antenatale steroïden, verse moedermelk, infectie preventie en een voorzichtig voedingsbeleid.

38 Incidence of NEC related to gestational age no IUGR IUGR % >37 gestational age Gilbert WM, Danielsen B, Am J Obstet Gynecol. 2003

39 Necrotiserende enterocolitis (NEC) Etiologie grotendeels onbekend Darmischemie, enterale voeding, bacteriële overgroei, immaturiteit van het maagdarmsysteem, afweermechanisme. Darmmucosa raakt beschadigd -> bacteriële invasie Morbiditeit: complicaties: stricturen en short bowel Epidemieën

40 Risico factoren voor NEC Pre/dysmatuur Hypoxie/ asfyxie Respiratoir, IRDS persisterende apnoes Circulatoir, hypotensie, hypotermie, ODB, cor vitium Wisseltransfusie Lijnen (NAL) Infectie V&GI

41 Advances in Neonatal Care 2003: B. Noerr

42 Pathogenese Onrijpheid darm en verminderde immuniteit motililteit darm barriere functie permeabiliteit systemische and locale immuniteit maagzuurproductie Echter ook: onnatuurlijke omgeving van het ziekenhuis (pathogene en resistente bacteriën), veelvuldig gebruik van antibiotica hoogosmolaire (kunst)voeding bij VLBL prematuren Verstoring ontwikkeling en verandering darmflora in potentieel pathogeen.

43

44 Verwekkers NEC Clostridium Klebsiella Salmonella E-coli Rotavirus Coxackievirus Andere retrovirussen V&GI

45 Presentatie NEC 3 vormen: 1) terme kinderen: -1e levensweek - associatie: perinatale stress, cong hartafwijkingen, intestinale anomalie, maternaal drugsgebruik 2) spontane intestinale perforatie (SIP) - 1e levensweek, associatie indomethacine, dexamethason en hydrocortison 3) klassieke necrotiserende enterocolitis -preterme neonaat: dag 8-10

46 Eerste a-specifieke symptomen Gedrag neonaat verandert Instabiele lichaamstemperatuur Huidskleur verandert Perifere circulatie neemt af Mictie-patroon kan veranderen Toename apneu/ brady s

47 Latere specifieke symptomen Toename buikomvang Duidelijke vaattekening op de huid van de buik Toename druk in buikholte Zichtbare darmlissen Intensivatie beademingsvoorwaarden door diafragmahoogstand Optreden van voedingsproblemen Ontlastingpatroon verandert, soms tekenen van obstipatie, bijmenging bloed of slijm Neonaat maakt algemeen zieke en zwakke indruk

48 NEC: Classificatie volgens Bell Bell stadium 1: voedingsintolerantie tekenen van sepsis: apnoe, brady, temperatuur instabiliteit bolle buik, braken eventueel bloed bij ontlasting

49 Bell stadium 2 Presentatie: als Bell 1, met acidose, trombocytopenie verminderde peristaltiek pneumatosis intestinalis pneumoportogram

50

51 Bell stadium 3 Presentatie: als 2, met ernstig ziek, pijnlijke buik septische shock gegeneraliseerde pneumatosis intestinalis perforatie

52 Bevestigen van vrij lucht in de buik: foto met horizontale stralengang

53 NEC behandeling Bell 3 Conservatief Antibiotica Rust Pijnstilling Operatie indien mogelijk Perforatie operatie abdominale drain

54 Stadia volgens Bell Bell 1: voedingsintolerantie, abdominale uitzetting,braken, evt bloed bij faeces Bell 2: als stadium 1 met pneumatosis intestinalis op X-BOZ of gas in vena porta Bell 3: als stadium 2 met septische shock, gegeneraliseerde pneumatosis intestinalis en/ of pneumoperitoneum op x-boz

55 NEC

56 Behandeling NEC Stoppen enterale voeding, afhangende maagsonde Breedspectrum antibiotica Parenterale voeding Ondersteuning vitale functies Regelmatig buikoverzichtfoto s Regelmatig laboratoriumonderzoek Chirurgische interventie bij: - intestinale perforatie - verslechterende klinische of biochemische status

57 Short bowel Wanneer het totale absorberende oppervlak van de dunne darm als gevolg van aangeboren afwijkingen of uitgebreide resectie zo kort is dat malabsorptie en groeivertraging het gevolg is. Ontstaan door: Congenitale defecten, volvulus, vascualire problemen, infecties, NEC, Trauma en darmresectie Gevolg: Verminderde opname voedingsstoffen veroorzaakt ondervoeding, deficiënties, metabole verstoring, vaak gecompliceerd door infecties

58 Short Bowel

59 Short bowel - pathofysiologie Ontstaat na resectie v/d dunne darm -> malabsorptie Adaptatieproces Morfologische veranderingen met verlenging van darm villi Hierdoor oppervlakte mucosa vergroot, absorptiecapaciteit neemt toe Hierdoor beter enterale opname voedingsstoffen Enterale voeding stimuleert dit proces Proces kan jaren duren

60 Symptomen short bowel Malabsorptie Onvoldoende groei Diarree, door overproductie maagzuur met als gevolg een versnelde darmpassage en in-activering van pancreaslipase D-lactaatacidemie, door overmatig aanbod koolhydraten, door vergisting -> D-lactaatacidemie, leidt tot resp gecomp acidose en verandering van de darmflora Nier/ galstenen, door é oxaalzuur

61 Short bowel Complicaties: Langdurig TPV met bijwerkingen als: Sepsis Cholestase Leverfunctiestoornissen Voedingsdeficiënties Diarree Bacteriële overgroei Lange termijn prognose hangt af van compensatievermogen v/d darm.

62 Probiotica Afgeleide van ten gunste van leven (Grieks) Fuller (1989): "Een probioticum is een levend microbiologisch voedingssupplement, dat de gezondheid van de gastheer mogelijk bevordert, door het microbiële evenwicht in de darm te verbeteren. Meest gebruikt zijn stammen van melkzuurbacterieën: Lactobacillus Bifidobacterium

63

64 Evidence probiotica Systematische reviews laten zien dat het profylactisch gebruik van probiotica een significante reductie geeft van NEC en mortaliteit. Profylactische probiotica kunnen de incidentie van en mortaliteit door NEC met meer dan de helft verlagen Mortaliteit daalt en volledig enterale voeding wordt eerder verdragen. 1 casus beschreven van een probiotische sepsis in een premature neonaat. Probiotica kunnen veilig met enterale voeding toegediend worden aan prematuren. Evidence based guidelines adviseren het gebruik van routine probiotica bij VLBW patiënten.

65

66 Probiotica in de praktijk Infloran Bevat Lactobacillus acidophilus & Bifidobacterium bifidum Geïmporteerd uit Italië ism met apotheek Voor alle kinderen < 32 weken AD en/of geboortegewicht < 1500 gram Start probiotica 1x daags suppletie in de voeding (18 uur) 1 capsule oplossen in 2 ml (moeder)melk Indien minder dan 2 ml voeding wordt gegeven, deze aanvullen met steriel water tot 2 ml, niet met kunstvoeding! Kinderen die minder dan 2 ml voeding krijgen, krijgen ook minder probiotica

Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (ml/kg/dg) 1. Tabel 3a. Basisschema s parenterale voeding: indien geen enterale voeding

Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (ml/kg/dg) 1. Tabel 3a. Basisschema s parenterale voeding: indien geen enterale voeding SAMENVATTING VOEDINGSPROTOCOL NoordWest lokatie Alkmaar Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (g) 1 < 1000 g 1000 1500 g > 1500 g A terme Dag 1 80-120 80-100 60-80 40-80 Dag 2 100-140

Nadere informatie

Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (ml/kg/dg) 1. Tabel 3a. Basisschema s parenterale voeding: indien geen enterale voeding

Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (ml/kg/dg) 1. Tabel 3a. Basisschema s parenterale voeding: indien geen enterale voeding SAMENVATTING VOEDINGSPROTOCOL MCA Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (g) 1 < 1000 g 1000 1500 g > 1500 g A terme Dag 1 80-120 80-100 60-80 40-80 Dag 2 100-140 100-120 80-100 60-120

Nadere informatie

NEC Hester Langeveld

NEC Hester Langeveld NEC Hester Langeveld Fellow kinderchirurgie Erasmus MC- Sophia Caring for premature infant with NEC is like riding a mile-high roller coaster without brakes. All you can do is hang on for the ride and

Nadere informatie

kind geboren na zwangerschapsduur van 37 of meer complete weken en vóór 42 weken. kind geboren na een zwangerschapsduur langer dan 42 complete weken.

kind geboren na zwangerschapsduur van 37 of meer complete weken en vóór 42 weken. kind geboren na een zwangerschapsduur langer dan 42 complete weken. 45 Neonatologie.1 Definities Aterme neonaat (AT) voldragen (aterme geboren) pasgeborene. kind geboren na zwangerschapsduur van 37 of meer complete weken en vóór 4 weken. Dysmature neonaat/dysmatuur onderontwikkelde

Nadere informatie

Hoe werkt mijn darm. Stomavereniging 5 november 2011 Ivar Harkema, MDL arts

Hoe werkt mijn darm. Stomavereniging 5 november 2011 Ivar Harkema, MDL arts Hoe werkt mijn darm Stomavereniging 5 november 2011 Ivar Harkema, MDL arts Inleiding Hoe ziet een darm eruit Hoe werken de darmen (wat doen ze) Waarom een operatie? Soorten stoma Blijft de werking gelijk

Nadere informatie

Hyperglycemie Keto-acidose

Hyperglycemie Keto-acidose Hyperglycemie Keto-acidose Klinische les Marco van Meer SJG 20 06 2007 (acute) ontregeling van diabetes Doel Op het einde van mijn presentatie is jullie kennis over glucose huishouding en ketoacidose weer

Nadere informatie

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4 Gezonde voeding 1 INLEIDING Thema 3 hoofdstuk Gezonde voeding blz. 149 Onderwerpen: -Persoonlijke verschillen -Voeding en levensfasen -Voedingsmiddelen en voedingsstoffen -Richtlijnen

Nadere informatie

De rol van voeding bij preventie en behandeling van decubitus.

De rol van voeding bij preventie en behandeling van decubitus. KHBO Brugjaar verpleegkunde 1 De rol van voeding bij preventie en behandeling van decubitus. 1 inleiding Decubitus is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Naast het gebruik van drukopheffende lig-en

Nadere informatie

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt Koorts Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt Koorts Sinds de Oudheid weet men dat verhoogde lichaamstemperatuur een teken van ziekte kan zijn Vanaf 16-17 e eeuw worden thermometers ontwikkeld 1868

Nadere informatie

Brandwonden en voedingstherapie

Brandwonden en voedingstherapie Brandwonden en voedingstherapie Auteur: A. Meijer Vertaald/bijgewerkt: Nieuwsbrief: 1989 Pagina: 31-33 Jaargang: 5 Nummer: 1 Toestemming: Illustraties: Bijzonderheden: Kernwoorden: voeding brandwonden

Nadere informatie

Voedingsadvies bij short bowel

Voedingsadvies bij short bowel Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek De dunne darm is een belangrijk onderdeel van de spijsvertering. Na een maaltijd komt het voedsel via mond, slokdarm en maag in de dunne darm terecht. In de dunne darm wordt

Nadere informatie

High output stoma s Een multidisciplinaire uitdaging

High output stoma s Een multidisciplinaire uitdaging High output stoma s Een multidisciplinaire uitdaging Hester Wierda, diëtist Darmfalenteam Radboudumc Dansac 22 mei 2014ma (Potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor deze bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Bij hoeveel procent vochtverlies gaat de sportprestatie achteruit? Ong. 1% Bart van der Meer WM/SM theorie les 11 Amice

Bij hoeveel procent vochtverlies gaat de sportprestatie achteruit? Ong. 1% Bart van der Meer WM/SM theorie les 11 Amice Bij hoeveel procent vochtverlies gaat de sportprestatie achteruit? Ong. 1% Bart van der Meer WM/SM theorie les 11 Amice Bij hoeveel procent vochtverlies krijg je een dorstsignaal? Ong. 2% Bewerkt door

Nadere informatie

Ketogeen dieet bij refractaire epilepsie. Liesbeth Rietveld Carly Jansen

Ketogeen dieet bij refractaire epilepsie. Liesbeth Rietveld Carly Jansen Ketogeen dieet bij refractaire epilepsie Liesbeth Rietveld Carly Jansen Voorstellen Inhoud Epilepsie; gevolgen en behandelingen Ketogeen dieet Verpleegkundige interventies Samenvatting - Epilepsie Tijdelijke

Nadere informatie

12.3 Acute onderbuikpijn

12.3 Acute onderbuikpijn 31-Chirurgie 12.3 01-06-2005 10:38 Pagina 237 12.3 Acute onderbuikpijn D.C. Aronson 237 U wordt geroepen bij een tien dagen oude jongen. Hij werd geboren als prematuur van 28 weken met een geboortegewicht

Nadere informatie

Prednison (corticosteroïden)

Prednison (corticosteroïden) Prednison (corticosteroïden) Uw behandelend maag-darm-leverarts heeft u Prednison voorgeschreven in verband met een ontstekingsziekte van de darm. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft

Nadere informatie

Aan het einde van deze workshop weet u: Welke voedingsaspecten belangrijk zij bij de behandeling en preventie van wonden. Wat de gevolgen zijn van de

Aan het einde van deze workshop weet u: Welke voedingsaspecten belangrijk zij bij de behandeling en preventie van wonden. Wat de gevolgen zijn van de (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk

Nadere informatie

de voedingskundige samenstelling + onderbouwing

de voedingskundige samenstelling + onderbouwing de voedingskundige samenstelling + onderbouwing algemene informatie van de drinkvoeding, waarop de hoeveelheden van de ingrediënten zijn gebaseerd: Volledige voeding; drinkvoeding wordt zes keer op een

Nadere informatie

Spijsverteringsstoornissen

Spijsverteringsstoornissen Spijsverteringsstoornissen Indicaties Voor pups tot 12 maanden: Acute en chronische diarree Maldigestie, malabsorptie Bacteriële overgroei Herstel Colitis Contra-indicaties Hyperlipidemie Lymfangiëctasie

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Bloedvergiftiging. of sepsis

PATIËNTEN INFORMATIE. Bloedvergiftiging. of sepsis PATIËNTEN INFORMATIE Bloedvergiftiging of sepsis 2 PATIËNTENINFORMATIE Inleiding De arts heeft u verteld dat u of uw naaste een bloedvergiftiging heeft, ook wel sepsis genoemd. Een sepsis is een complexe

Nadere informatie

Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs

Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs Gastro Intestinaal Systeem Post-IC/HC Onderwijs Heleen Snel - Maat & Evelien Langenberg Verpleegkundig Specialist Nathalie Scheld-Potuijt Regie verpleegkundige Theorie GI Systeem Anatomie/fysiologie Aangeboren

Nadere informatie

IJZERSUPPLETIE. Samenvatting advies ijzersuppletie

IJZERSUPPLETIE. Samenvatting advies ijzersuppletie IJZERSUPPLETIE Premature pasgeborenen hebben een relatief kleine ijzervoorraad en minder erytrocyten. Ook de transferrinespiegel is laag. In de eerste 2 weken na de geboorte daalt het hemoglobine gehalte

Nadere informatie

Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de. hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het

Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de. hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het SUIKERZIEKTE Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het lichaam. U kunt hierbij denken aan slecht functionerende

Nadere informatie

Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Informatiefolder. N-ICC folder PRED uitgave november 2014

Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Informatiefolder. N-ICC folder PRED uitgave november 2014 Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder N-ICC folder PRED uitgave november 2014 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen en MDL artsen

Nadere informatie

Voeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid

Voeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid Voeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid Hoeveelheden per dag volwassenen 19-50 jaar 5 opscheplepels groente (250 gram) 2 porties fruit (200 gram) vrouw: 4-5 snee bruin- of volkoren brood

Nadere informatie

Mijn kind heeft diarree

Mijn kind heeft diarree Mijn kind heeft diarree Beste ouders, Uw kind heeft diarree. In deze brochure vindt u een antwoord op de meeste vragen en ook praktische tips, opdat dit tijdelijk ongemak u geen onnodige hoofdbrekens zou

Nadere informatie

Prednis(ol)on. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Prednis(ol)on. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Prednis(ol)on Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Prednis(ol)on. In deze folder krijgt u informatie over de

Nadere informatie

Dr. Jenny Buijtels, specialist interne geneeskunde

Dr. Jenny Buijtels, specialist interne geneeskunde Dr. Jenny Buijtels, specialist interne geneeskunde Presentatie Dia s en casussen die ook voorkomen in de workshop vloeistoftherapie en dwangvoeding Zo indruk van hoe de workshop is opgebouwd Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Wondzorg Symposium 14 oktober 2014 (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of

Nadere informatie

Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Prednis(ol)on. In deze folder krijgt

Nadere informatie

Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa)

Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa) Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa) Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van prednison/ prednisolon. In

Nadere informatie

Sophia Kinderziekenhuis. Darmfalen bij kinderen. Darmfalenteam Erasmus MC-Sophia

Sophia Kinderziekenhuis. Darmfalen bij kinderen. Darmfalenteam Erasmus MC-Sophia Sophia Kinderziekenhuis Darmfalen bij kinderen Darmfalenteam Erasmus MC-Sophia Uw kind heeft een probleem met de darm, waardoor de werking van de darm (tijdelijk) is verstoord. Dit noemen we darmfalen.

Nadere informatie

Dieetvoeding

Dieetvoeding Dieetvoeding 2011-2012 Dieet op maat Dieet = een voeding die is samengesteld uit normale voedingsstoffen in specifieke onderlinge verhoudingen en komt tegemoet aan pathologische verteringsstoornissen of

Nadere informatie

In Zwang Richtlijn Vitamine D, B12 en K

In Zwang Richtlijn Vitamine D, B12 en K In Zwang Richtlijn Vitamine D, B12 en K VITAMINE D Zwangerschap De gezondheidsraad adviseert zwangeren om minimaal 10 µg dag vitamine D in te nemen. Bij een ernstige vitamine- D- deficiëntie is dit onvoldoende

Nadere informatie

Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier

Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Als u klachten hebt die worden veroorzaakt door een, kunt u met een aantal leefregels en

Nadere informatie

Voedingsprotocol afdeling Neonatologie MCA

Voedingsprotocol afdeling Neonatologie MCA Voedingsprotocol afdeling Neonatologie MCA F.Maingay, B Boersma, E Winder, N. Stecher Medisch Centrum Alkmaar Ingangsdatum: 01-07-2013 Expiratiedatum: 01-07-2016 Versie 3.0 DD 01-05-2016 1 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Bloedvergiftiging (sepsis)

Bloedvergiftiging (sepsis) Bloedvergiftiging (sepsis) Albert Schweitzer ziekenhuis december 2014 pavo 0661 Inleiding De arts heeft u verteld dat u of uw familielid een bloedvergiftiging heeft. Een bloedvergiftiging wordt meestal

Nadere informatie

S C H I J F V A N V I J F

S C H I J F V A N V I J F SCHIJF VAN VIJF DE SCHIJF VAN VIJF, GOED VOOR JE LIJF! V o o r i e d e r e e n i s e e n v o e d i n g s k e u z e v a n b e l a n g w a a r a l l e b e n o d i g d e voedingsstoffen in zitten. Dit zijn

Nadere informatie

Summary of product characteristics / 1 van 5

Summary of product characteristics / 1 van 5 1.3.1.1 Summary of product characteristics 1.3.1.1 / 1 van 5 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Lactulosestroop CF 50% g/g, stroop 500 mg/g 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Lactulosestroop CF 50%

Nadere informatie

Ileus in de palliatieve setting. Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis

Ileus in de palliatieve setting. Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis Ileus in de palliatieve setting Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis Inleiding Richtlijn palliatieve zorg 2009 www.pallialine.nl Richtlijn ileus Praktijkervaring

Nadere informatie

Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein

Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Een goed begin.. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Een goed begin.. De "Hongerwinterbaby

Nadere informatie

Prednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum

Prednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Prednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar Inleiding De maag-darm-leverarts (MDL-arts) heeft samen met u besloten om u te behandelen met Prednison. In deze

Nadere informatie

Voedingsprotocol afdeling Neonatologie NoordWest Locatie Alkmaar

Voedingsprotocol afdeling Neonatologie NoordWest Locatie Alkmaar Voedingsprotocol afdeling Neonatologie NoordWest Locatie Alkmaar F.Maingay, B Boersma, E Winder, N. Stecher Ingangsdatum: 01-07-2013 Expiratiedatum: 01-07-2018 Versie 4.0 DD 01-07-2017 1 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

MDL. Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

MDL. Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa MDL Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Inhoudsopgave Algemeen 4 Werking 4 Gebruik 5 Bijwerkingen 5 Stoppen met Predni(so)lon 7 Interactie met andere geneesmiddelen 8 Vaccinaties

Nadere informatie

Een goed begin.. 12-11-2012. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding

Een goed begin.. 12-11-2012. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Een goed begin.. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Een goed begin.. De "Hongerwinterbaby

Nadere informatie

Maag-, darm- en leverziekten

Maag-, darm- en leverziekten Afdeling: Onderwerp: Maag-, darm- en leverziekten Prednison bij ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa Inleiding De maag-darm-leverarts (MDL-arts) heeft samen met u besloten om u te behandelen met Prednison.

Nadere informatie

SPIJSVERTERINGSKLACHTEN

SPIJSVERTERINGSKLACHTEN DE VOEDINGSSUPPLEMENTEN VAN ALFA AAN JE GEZONDHEID BOUW JE ELKE DAG SPIJSVERTERINGSKLACHTEN ONDERSTEUNING VAN EEN VLOTTE MAAGWERKING DE SPIJSVERTERING, EEN INGEWIKKELD PROCES De spijsvertering bestaat

Nadere informatie

Geschreven door Diernet Team zaterdag, 11 december 2010 15:44 - Laatst aangepast vrijdag, 17 december 2010 13:16

Geschreven door Diernet Team zaterdag, 11 december 2010 15:44 - Laatst aangepast vrijdag, 17 december 2010 13:16 Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Chronische diarree is een verandering in de frequentie, consistentie, of het volume van de stoelgang (ontlasting) voor meer

Nadere informatie

Refeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten

Refeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten Refeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten 2015 Agenda Historie Ondervoeding en oncologie Refeeding Casus tijdens de presentatie 1ste lijn Refeeding? Historie Belegeringen

Nadere informatie

Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING

Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING 201 Necrotiserende enterocolitis (NEC) is een ernstige darmontsteking waarbij delen van de darm kunnen afsterven (necrose). Zowel de dunne darm als de dikke darm kunnen

Nadere informatie

H.40009.1115. Bloedvergiftiging (Sepsis)

H.40009.1115. Bloedvergiftiging (Sepsis) H.40009.1115 Bloedvergiftiging (Sepsis) Inleiding De arts heeft u verteld dat u of uw familielid een bloedvergiftiging heeft. Een bloedvergiftiging wordt ook wel sepsis genoemd. Een sepsis is een complexe

Nadere informatie

PRIMENE 10 % Deel IB1 1/5

PRIMENE 10 % Deel IB1 1/5 Deel IB1 1/5 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING g/l L-Isoleucine 6,70 L-Leucine 10,0 L-Valine 7,60 L-Lysine 11,0 L-Methionine 2,40 L-Fenylalanine 4,20 L-Treonine

Nadere informatie

Van sepsis tot orgaanfalen

Van sepsis tot orgaanfalen Van sepsis tot orgaanfalen Hoe een infectie uit de hand kan lopen in neutropene patiënten 21 januari 2015 J.C. Regelink, internist hematoloog 4 th Nursing Symposoim Inhoud Historie Begrippen Sepis en orgaanfalen

Nadere informatie

Ondervoeding. 1.1 Begrippen

Ondervoeding. 1.1 Begrippen 1 Ondervoeding Wanneer is er sprake van ondervoeding? Welke soorten ondervoeding zijn er? En wat is eraan te doen? Voor een antwoord op deze en andere vragen volgt eerst een uiteenzetting van de diverse

Nadere informatie

Glucophage 850 bijsluiter 12-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6

Glucophage 850 bijsluiter 12-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6 Glucophage 850 bijsluiter 12-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6 Glucophage 850, omhulde tabletten 850 mg Lees deze bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. Bewaar deze bijsluiter,

Nadere informatie

VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties

VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties Doel Het doel van dit protocol is preventie, herkenning, optimalisering van diagnostiek en behandeling van early-onset

Nadere informatie

It takes two to tango

It takes two to tango It takes two to tango Voeding & leefstijl bij kanker 19 november 2016 Ilse Kavak-Scholten Inhoud Kanker Ondervoeding Kankercachexie Voedingsadviezen Beweging Feiten en fabels Rol fitnessprofessional Take

Nadere informatie

Zuigeling met koorts. Rianne Wijbenga Kinderarts Antonius Ziekenhuis Sneek

Zuigeling met koorts. Rianne Wijbenga Kinderarts Antonius Ziekenhuis Sneek Zuigeling met koorts Rianne Wijbenga Kinderarts Antonius Ziekenhuis Sneek Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling - Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties - Sponsoring of

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen vitamines en mineralen?

Wat is het verschil tussen vitamines en mineralen? Vitaminen Wat zijn het? Kleine organische (levende natuur) stoffen. Onmisbaar/ noodzakelijk voor groei en ontwikkeling Op vitamine D na, kan ons lichaam geen vitamines maken. Er bestaan 13 vitamines. Oorsprong

Nadere informatie

Gezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies.

Gezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies. Gezond gewicht Wat kunt u er zelf aan doen? Vraag ons gerust om advies altijd dichtbij www.alphega-apotheek.nl Gezond gewicht De meeste mensen willen graag een aantal kilo s afvallen. Maar is dat wel nodig?

Nadere informatie

P a n c r e a t i t i s

P a n c r e a t i t i s P a n c r e a t i t i s Deze folder geeft u informatie over een acute ontsteking van de alvleesklier (acute pancreatitis) en de behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk

Nadere informatie

Dunne darmatresie bij kinderen

Dunne darmatresie bij kinderen Dunne darmatresie bij kinderen : Uw kind is of wordt opgenomen op afdeling Vuurtoren van het Radboudumc Amalia kinderziekenhuis vanwege een dunne darmatresie. In deze folder zijn de belangrijkste zaken

Nadere informatie

Gezonde voeding bij ouderen. Door Ann Van Hoye, diëtiste

Gezonde voeding bij ouderen. Door Ann Van Hoye, diëtiste Gezonde voeding bij ouderen Door Ann Van Hoye, diëtiste Op het menu Voedingsbehoefte Gezonde voeding Het leven start bij water Smaak Ondervoeding Voedselinfectie Voedingsbehoefte Voedingsbehoefte Basaal

Nadere informatie

Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas

Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas Donderdag 21 juni 2018 Waarom supplementen? Waarom supplementen? Vitamines en mineralen vormen de bouwstenen van ons lichaam.

Nadere informatie

Glucophage 500 bijsluiter 21-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6

Glucophage 500 bijsluiter 21-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6 Glucophage 500 bijsluiter 21-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6 Glucophage 500, omhulde tabletten 500 mg Lees deze bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. Bewaar deze bijsluiter,

Nadere informatie

Probiotica en vitamine D. Invloed op de gezondheid van moeder en kind

Probiotica en vitamine D. Invloed op de gezondheid van moeder en kind Probiotica en vitamine D Invloed op de gezondheid van moeder en kind Inleiding Veel nieuw onderzoek Tijdens de zwangerschap al invloed op moeder én kind Toepassing bij pasgeborenen Zwangeren Vroeggeboorte

Nadere informatie

Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding

Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding Refereeravond Multidisciplinaire route naar detubatie Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding 17 juni 2014, Geertje Raemakers-van Driel, diëtist Inleiding doel voeden op IC eiwitstofwisseling,

Nadere informatie

Acute ontsteking van de alvleesklier. Acute pancreatitis

Acute ontsteking van de alvleesklier. Acute pancreatitis Acute ontsteking van de alvleesklier Acute pancreatitis Uw behandelend arts heeft met u besproken dat een u een acute otsteking van de alvleesklier (pancreatitis) hebt. Deze folder geeft u informatie over

Nadere informatie

Nefrotisch syndroom Symptomen

Nefrotisch syndroom Symptomen Nefrotisch syndroom Het Nefrotisch Syndroom (NS) is een zeldzame aandoening van de nieren. Het is geen ziekte op zich, maar een combinatie van ziekteverschijnselen (symptomen) die samen optreden. Verschillende

Nadere informatie

Glucose-screening en Hypoglycemie

Glucose-screening en Hypoglycemie Inleiding is een frequent voorkomend probleem op een neonatologie afdeling. Het is belangrijk om hierop te anticiperen en daarom pasgeborenen, met een verhoogd risico op hypoglycemie, te screenen. Het

Nadere informatie

perinatologie Perinatologie is de derde lijns zorg rondom zwangerschap en bevalling naast de neonatale zorg voor de pasgeborene

perinatologie Perinatologie is de derde lijns zorg rondom zwangerschap en bevalling naast de neonatale zorg voor de pasgeborene OHC+ Waarom OHC en OHC+ Uit onderzoek van de gezondheidraad is gebleken dat de zorg aangepast moest worden op de toegenomen complexe zorg Ieder perinatologisch centrum dient een OHC en OHC+ unit te hebben.

Nadere informatie

Vreemde voorwerpen in slokdarm en/of maagdarmstelsel bij honden en katten

Vreemde voorwerpen in slokdarm en/of maagdarmstelsel bij honden en katten Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Vreemde voorwerpen in slokdarm of maagdarmstelsel zijn niet eetbare en onverteerbare dingen die zich in de slokdarm, maag of

Nadere informatie

IN ZWANG PROTOCOL: Preventie recidief spontane vroeggeboorte

IN ZWANG PROTOCOL: Preventie recidief spontane vroeggeboorte IN ZWANG PROTOCOL: Preventie recidief spontane vroeggeboorte DEFINITIE: Vroeggeboorte: bevalling bij amenorroeduur < 37 weken Bij een zwangerschapsduur van meer dan 35 weken wordt het risico van belangrijke

Nadere informatie

Verpleegkundige aspecten bij pancreasinsufficiëntie. MDL scholing, 25 maart 2019 Annemarie Roele, verpleegkundig specialist HPB

Verpleegkundige aspecten bij pancreasinsufficiëntie. MDL scholing, 25 maart 2019 Annemarie Roele, verpleegkundig specialist HPB Verpleegkundige aspecten bij pancreasinsufficiëntie MDL scholing, 25 maart 2019 Annemarie Roele, verpleegkundig specialist HPB Inhoud Vraag vooraf.. Exocriene pancreasinsufficiëntie Symptomen Gevolgen

Nadere informatie

Dit artikel is eerder gepubliceerd in Carnivoor nr Voer Voor Katten

Dit artikel is eerder gepubliceerd in Carnivoor nr Voer Voor Katten 1 REFEEDING SYNDROOM WAT IEDERE DIERENARTS ZOU MOETEN WETEN DOOR ARRIANNE LIEFRINK Chronisch ondervoede katten, katten met IBD of kanker, en katten die een operatie hebben ondergaan lopen het risico om

Nadere informatie

Gastro-enteritis bij kinderen. Acute ontsteking van maag- en darmwand

Gastro-enteritis bij kinderen. Acute ontsteking van maag- en darmwand Gastro-enteritis bij kinderen Acute ontsteking van maag- en darmwand Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van de arts gehoord dat uw kind opgenomen moet

Nadere informatie

Kalverdiarree voorkomen en aanpakken

Kalverdiarree voorkomen en aanpakken Kalverdiarree voorkomen en aanpakken Uit onderzoek onder ruim 400 kalveren blijkt dat meer dan 40% in de eerste drie levensweken een afwijkende mestscore laat zien. Diarree bij kalveren is een veelvoorkomend

Nadere informatie

Verpleegkundige zorg rondom een zieke zwangere en kraamvrouw

Verpleegkundige zorg rondom een zieke zwangere en kraamvrouw Verpleegkundige zorg rondom een zieke zwangere en kraamvrouw Dreigende vroeggeboorte bij 24/0 en 32/0 weken of geboortegewicht lager ingeschat dan 1250 gram Van tevoren bekende foetale afwijkingen Ernstige

Nadere informatie

VOEDING BIJ LEVERLIJDEN

VOEDING BIJ LEVERLIJDEN VOEDING BIJ LEVERLIJDEN Ivo Duysburgh Jeoffrey Schouten AZ Nikolaas Lever Functies eliminatie van vetoplosbare afvalstoffen (gal) productie van detergent, nodig in vetvertering (gal) productie van eiwitten,

Nadere informatie

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën

Nadere informatie

Bloedgassen. Homeostase. Ronald Broek

Bloedgassen. Homeostase. Ronald Broek Bloedgassen Homeostase Ronald Broek Verstoring Homeostase Ziekte/Trauma/vergiftiging. Geeft zuur-base en bloedgasstoornissen. Oorzaken zuur-base verschuiving Longemfyseem. Nierinsufficientie Grote chirurgische

Nadere informatie

Sepion 13-06-2014. Medicamenteus onbehandelbare epilepsie. 25-30% is niet goed met medicijnen te behandelen!

Sepion 13-06-2014. Medicamenteus onbehandelbare epilepsie. 25-30% is niet goed met medicijnen te behandelen! Sepion 13-06-2014 Marianne van Buren, verpleegkundig specialist SEIN (Stichting Epilepsie Instellingen Nederland) middenwest Nl, polikliniek Utrecht Medicamenteus onbehandelbare epilepsie 25-30% is niet

Nadere informatie

(potentiële) belangenverstrengeling

(potentiële) belangenverstrengeling (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk

Nadere informatie

Kraamafdeling. Vroegtijdige weeën. gebroken vliezen en vroeggeboorte

Kraamafdeling. Vroegtijdige weeën. gebroken vliezen en vroeggeboorte Kraamafdeling Vroegtijdige weeën gebroken vliezen en vroeggeboorte In deze folder leest u over de oorzaak, gevolgen en behandeling van vroegtijdige weeën. Een zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken, maar

Nadere informatie

Zuurbase evenwicht. dr Bart Bohy http://www.medics4medics.com

Zuurbase evenwicht. dr Bart Bohy http://www.medics4medics.com Zuurbase evenwicht 1 Zuren 2 Base 3 4 5 6 7 oxygenatie / ventilatie 8 9 Arteriële bloedgaswaarden Oxygenatie PaO2: 80-100mmH2O SaO2: 95-100% Ventilatie: PaCO2: 35-45mmHg Zuur-base status ph: 7.35-7.45

Nadere informatie

Patiënteninformatie over ernstige primaire IGF-1-deficiëntie en hoe Increlex daarbij kan helpen

Patiënteninformatie over ernstige primaire IGF-1-deficiëntie en hoe Increlex daarbij kan helpen Ipsen Endocrinologie Increlex (injectie met mecasermine [rdna-herkomst]) Patiënteninformatie over ernstige primaire IGF-1-deficiëntie en hoe Increlex daarbij kan helpen Voorlichtingsfolder zoals beschreven

Nadere informatie

Alvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde

Alvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde 00 Alvleesklierontsteking acuut Interne Geneeskunde De alvleesklier De alvleesklier, oftewel pancreas, is een hormoonklier. Het orgaan is ongeveer 15 centimeter lang en 1-3 centimeter dik. De alvleesklier

Nadere informatie

Sepsis of bloedvergiftiging

Sepsis of bloedvergiftiging Sepsis of bloedvergiftiging Inleiding De arts heeft u vertelt dat uw familielid of naaste een sepsis doormaakt. Sepsis wordt in de volksmond ook wel bloedvergiftiging genoemd. Bloedvergiftiging is een

Nadere informatie

CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN BUIKWANDDEFECTEN

CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN BUIKWANDDEFECTEN CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN BUIKWANDDEFECTEN, kinderchirurg Afdeling Chirurgie UMCG Eurocat / SPSNN Symposium 2018: Buikwanddefecten 25 mei 2018 UMC Groningen CHIRURGISCHE BEHANDELING Antenataal Geboorte

Nadere informatie

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Obstipatie bij kinderen Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Normaal stoelgangspatroon postnataal: 99% defaecatie binnen 48 uren borstvoeding volwassenen: 3x/dag tot 3x/week

Nadere informatie

Geschreven door Diernet Team dinsdag, 23 augustus 2011 13:31 - Laatst aangepast donderdag, 15 september 2011 22:17

Geschreven door Diernet Team dinsdag, 23 augustus 2011 13:31 - Laatst aangepast donderdag, 15 september 2011 22:17 Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Hyperthyreoïdie is een ziekte die wordt veroorzaakt door een overmatige hoeveelheid schildklierhormonen. Schildklierhormonen

Nadere informatie

Exocriene pancreasinsufficiëntie

Exocriene pancreasinsufficiëntie Geen belangenverstrengeling Exocriene pancreasinsufficiëntie Annemarie Roele Verpleegkundig specialist HPB MDL scholing 27-03-2017 Inhoud Casuïstiek Exocriene pancreasinsufficiëntie Oorzaak Symptomen Gevolgen

Nadere informatie

Patiënteninformatie over ernstige primaire IGF-1-deficiëntie en hoe Increlex daarbij kan helpen

Patiënteninformatie over ernstige primaire IGF-1-deficiëntie en hoe Increlex daarbij kan helpen Ipsen Endocrinologie Increlex (injectie met mecasermine [rdna-herkomst]) Patiënteninformatie over ernstige primaire IGF-1-deficiëntie en hoe Increlex daarbij kan helpen Voorlichtingsfolder zoals beschreven

Nadere informatie

Chirurgie. Acute Pancreatitis. Afdeling: Onderwerp:

Chirurgie. Acute Pancreatitis. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Acute Pancreatitis 1 Acute Pancreatitis Acute ontsteking van de alvleesklier Ligging en functie van de alvleesklier De alvleesklier (het pancreas) is een orgaan dat dwars

Nadere informatie

Orthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015

Orthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015 Orthomolecualire Gezondheidsleer Curriculum 2015 Dag 1 (Margo) Inleiding in de nutritionele geneeskunde. Wat mensen eten betekent nog niet dat het menseneten is Materiaal : Powerpoint 1. De cursist zal

Nadere informatie

Behandeling met Entyvio (vedolizumab)

Behandeling met Entyvio (vedolizumab) Praat met uw arts als u graag meer informatie wilt over de behandeling met. Behandeling met (vedolizumab) Meer informatie Deze brochure is een aanvulling op de bijsluiter. We hopen dat de meeste vragen

Nadere informatie