Voorjaarsnota

Transcriptie

1 Voorjaarsnota

2

3 Voorjaarsnota

4 Concept Voorjaarsnota 2014-w 21-5 Inhoudsopgave Deel I Meerjarenperspectief 1 1. Aanbieding 3 2. Financieel beeld 7 3. Financieel kader bestaand beleid 9 4. Algemene ontwikkelingen Overige ontwikkelingen nieuw beleid en beleidsintensiveringen Weerstandsvermogen en risico s 25 Deel II Bezuinigingen Opgave Deel III Bijlagen I Mutaties bestaand beleid 33 II Mutaties investeringsplan 39 III Overzicht bestaande bezuinigingen 40

5 DEEL I: MEERJARENPERSPECTIEF 1

6 2

7 1. Aanbieding Voor u ligt de voorjaarsnota Deze voorjaarsnota schetst de ontwikkelingen voor de komende periode. Er komen belangrijke opgaven op ons af: De decentralisatie van taken in het sociale domein en de herindeling van onze gemeente met Graft-de Rijp en Schermer. Daarnaast heeft het college besloten tot het uitvlechten van Belastingen, Parkeren, Stadswerk, Museum, De Vest/Grote Kerk en het Sportbedrijf. De financiële opgave in deze raadsperiode is groter dan ooit tevoren. Het college treedt die opgave tegemoet conform de afspraken in het coalitieakkoord. De coalitie voert een solide financieel beleid, uitgaande van een sluitende begroting in meerjarenperspectief, optimale benutting van het weerstandsvermogen (ondergrens 1,1) en het opvangen van rijksbezuinigingen, waarbij qua omvang en temporisering de polsslag van het rijk wordt gevolgd. Allereerst komt dit tot uitdrukking in het feit dat in het bestaande financieel kader een reeds bestaande bezuinigingsopgave van in totaal 33,5 mln over de periode is opgenomen. Nieuw in de Voorjaarsnota is de opgave om een groot aantal maatregelen uit het regeerakkoord, inclusief mutaties door het bestuursakkoord, sociale akkoord en zorgakkoord, op te vangen. Het college stelt voor bezuinigingen voorvloeiend uit het regeerakkoord voor een bedrag van 7,1 mln. (na inzet van de buffer rijksbezuinigingen) binnen de respectievelijke programma s op te vangen. Hiertoe worden voor het zomerreces plannen van aanpak opgesteld om aldus de gevolgen van het rijksbeleid op te vangen inzake onderwijs en jeugd ( 0,9 mln.) zorg en welzijn ( 2,3 mln.) en werk, participatie en inkomen ( 3,8 mln.) Daarnaast heeft het college gezocht naar mogelijkheden om een resterende bezuinigingsopgave van 5,1 mln. in 2017 eveneens binnen de begroting op te vangen. Op het moment van verschijnen van deze voorjaarsnota zijn er nog onzekerheden. Onderhandelingen over de invulling van de aangekondigde maatregelen zijn nog niet afgerond. In het onlangs gepresenteerde zorg- en sociaal akkoord heeft het kabinet diverse aangekondigde bezuinigingen in de langdurige zorg verzacht en ook de invoeringsdatum van een aantal decentralisaties uitgesteld. Echter, de forse structurele bezuinigingen vanaf 2015 blijven overeind. Om hun positie als eerste overheid te versterken, zijn de gemeenten in Nederland langdurig in overleg geweest met het Rijk om overdracht van taken in het sociaal domein te bewerkstelligen. Het regeerakkoord geeft invulling aan deze wens, echter binnen zeer stringente financiële kaders als gevolg van bezuinigingen. Het college is gemotiveerd om van de decentralisaties op het gebied van jeugd, werk en zorg een succes te maken om de burger hiermee beter van dienst te kunnen zijn. Enerzijds werken wij hiertoe nauw samen met de gemeenten in de regio Alkmaar. Anderzijds is nog onduidelijk of het Rijk ons hiertoe voldoende in staat gaat stellen. Wij hopen via de meicirculaire gemeentefonds meer duidelijkheid te krijgen over de financiële gevolgen. De kans is echter aanwezig dat niet eerder dan met de septembercirculaire informatie beschikbaar komt. In deze voorjaarsnota zijn de financiële effecten van het regeerakkoord, inclusief de decentralisaties op basis van de ons beschikbare gegevens opgenomen. Duidelijk is dat we voor een aanzienlijke opgave staan. Naast de al bestaande (bezuinigings)opgave, moeten de maatregelen financieel vertaald en opgevangen worden. Het financieel kader maakt dit zichtbaar. 3

8 Als college staan wij desondanks voor een financieel solide beleid en houden we de uitvoering van ons coalitieakkoord overeind. De afgelopen periode hebben we al veel gerealiseerd: de nieuwe organisatie (De Doorbraak), raadsbesluiten herindeling met Graft-De Rijp en Schermer, de verbouwing van de Vest, het mogelijk maken van het Strandje, 2-richtingenverkeer op de Noorderstraat, Citymarketing en de stappen die we hebben gezet om het jeugdcomplex van AZ en het vernieuwde sportcomplex De Meent mogelijk te maken, het ingrijpen op mensenhandel en het verlengen van de AlkmaarPas zijn hier slechts enkele voorbeelden van. We zetten voor de komende periode in op het doorontwikkelen van de Doorbraak, waaronder de verzelfstandigingen, het aantrekkelijk maken en houden van onze binnenstad, het ontwikkelen van Overstad en het stimuleren van bewonersondernemingen. Wij bieden u een sluitend perspectief voor 2014 en 2015 aan, waarbij de gemeentelijke belastingen niet worden verhoogd. Voor de invulling van de resterende opgave voor de jaren 2016 en 2017 komen we bij de begroting 2014 met nadere voorstellen. Alkmaar, mei 2013 Burgemeester en wethouders van Alkmaar, P.M. Bruinooge, burgemeester. Mr. J.W.C. Aalders, secretaris. 4

9 Leeswijzer Deze Voorjaarsnota bestaat uit de volgende hoofdstukken: Hoofdstuk 2 geeft een overzicht van het financieel kader op hoofdlijnen en biedt een samenvatting van de voorjaarsnota. In hoofdstuk 3 worden de effecten van bestaand beleid weergegeven. Hoofdstuk 4 gaat in op de effecten van het regeerakkoord Rutte-Samson, de decentralisaties en de ontwikkelingen van de organisatie waaronder de gemeentelijke herindeling. In hoofdstuk 5 komen voorgestelde beleidsintensiveringen en nieuw beleid aan de orde en in hoofdstuk 6 wordt ingegaan op de gevolgen voor het weerstandsvermogen en risico s. In de bijlagen geven wij een toelichting op de mutaties bestaand beleid, de mutaties ten aanzien van het investeringsplan en een overzicht van de bestaande bezuinigingsopgave. 5

10 6

11 2. Financieel beeld Elk jaar wordt bij het opstellen van de voorjaarsnota de meerjarenraming aangepast aan de hand van nieuwe inzichten en ontwikkelingen. Zo worden de inkomsten voor areaaluitbreiding aangepast op basis van nieuwe berekeningen (aantal woningen, aantal inwoners), worden de kapitaallasten opnieuw berekend, nominale ontwikkelingen verwerkt en de structurele effecten uit de jaarrekening meegenomen. Financieel kader : de opgave In onderstaand overzicht wordt op hoofdlijnen een beeld gegeven van de financiële ontwikkelingen en opgave in de komende planperiode voor de gemeente Alkmaar. Daarbij is rekening gehouden met de effecten van het regeerakkoord van het kabinet Rutte-Samson. Een verdere specificatie van de posten wordt in volgende hoofdstukken opgenomen. X v/n Financieel kader 2013 inclusief besluiten n/v Effecten bestaand beleid n Financieel kader bestaand beleid n/v Effecten nieuw beleid en beleidsintensiveringen n/v Effecten regeerakkoord n Totaal opgave n Uit bovenstaand overzicht blijkt dat bezuinigingsopgave die voor ons ligt als gevolg van de genoemde effecten, oploopt van ca. 4,7 mln. in 2014 naar 14 mln. in Daarnaast is er de reeds bestaande opgave waarover is besloten in deze raadsperiode en die oploopt tot in totaal 33,5 mln. per Oplossingsrichtingen nieuwe bezuinigingsopgave In onderstaand overzicht worden de oplossingsrichtingen gepresenteerd die in de begroting 2014 worden uitgewerkt. Overzicht v/n A. Totaal overzicht n B. Aanpassen beleid v C. Aanwenden buffer v Restant opgave (A-B-C) n Oplossingsrichtingen v Totaal v/n Voor de jaarschijven 2014 en 2015 verwachten wij een sluitend perspectief te bieden en voor de jaren 2016 en 2017 worden bij de begroting nadere voorstellen gedaan. 7

12 8

13 3. Financieel kader bestaand beleid In het bestaand beleid zijn de onderdelen verwerkt zoals autonome ontwikkelingen uit vorige begrotingen, structurele effecten uit de jaarrekening 2012 en vervallen incidentele posten, kapitaallasten, trendmatige verhoging belastingen en tarieven en nominale ontwikkelingen op het gebied van lonen en prijzen. De belangrijkste uitgangspunten voor het financieel kader: begroting 2013 na eerste wijziging, meerjarenkader uit de begroting 2013; het hanteren van de nullijn voor nominale ontwikkelingen; een verhoging van 1,5% in de jaarschijven 2014 t/m 2016 en 1,75% in de jaarschijf 2017 voor prijzen waarbij tegelijkertijd een taakstelling is opgenomen voor dit bedrag (nullijn); voor de lonen is nog geen nieuwe CAO beschikbaar, uitgegaan wordt van de nullijn; hanteren van de nullijn voor de gemeenschappelijke regelingen; het hanteren van de nullijn voor de gesubsidieerde instellingen; inflatiecorrectie van de tarieven van belastingen en overige inkomsten met 1,5%; voor alle jaren van de planperiode is een extra inkomst geraamd wegens bij- en nieuwbouw. Dit percentage is gelijk aan het gehanteerde percentage in de begroting 2013, te weten 0,75% voor niet-woningen, 0,7% voor woningen en 0,5% voor riool- en reinigingsheffingen; het hanteren van een rekenrente over de boekwaarde van investeringen van 3,75%. aangepast coalitieakkoord (december 2012); collegebesluiten tot 1 mei 2013 zijn in het kader verwerkt; de financiële consequenties van de herindeling worden in het financieel kader meegenomen bij het opstellen van de voorjaarsnota en begroting Amendement begroting 2013 Het amendement dat is aangenomen tijdens de begrotingsbehandeling op 5 en 7 november 2012 heeft ertoe geleid dat de invoering van toeristenbelasting niet door is gegaan. Dekking voor de inkomsten is gevonden door het verhogen van de inkooptaakstelling. Deze aanpassing is reeds verwerkt in de eerste begrotingswijziging Voor deze voorjaarsnota zijn de volgende onderdelen verwerkt: - De verlaging van de onroerende zaakbelasting (hierna: OZB) met 3% is, als uitwerking van het coalitieakkoord, doorgevoerd in 2014, wat resulteert in een incidenteel lagere opbrengsten ( ) (zie onderdeel D). - Voor de versnelling van het noodzakelijk onderhoud aan gemeentelijke objecten en civiele werken zijn in het onderdeel nieuw beleid bedragen opgenomen voor extra toevoegingen aan de voorziening groot onderhoud ten behoeve van het vastgoed en zijn bedragen opgenomen voor nieuwe investeringen ten behoeve van onderhoud civiele kunstwerken (zie hoofdstuk 5). Dit heeft geresulteerd in hogere lasten van in 2014 oplopend tot in Aan de opdracht een begrotingspost leerkrachten gymnastiekonderwijs op basisscholen te realiseren wordt gehoor geven door aan te haken bij de door het Rijk aangekondigde maatregel om het aantal gymnastiekuren uit te breiden van 1.5 tot 3 uur per week. 9

14 n/v A. Financieel kader begroting n/v B. Eerste wijziging en incidentele effecten (raadsbesluit nr ) n C. Financieel kader 2013 inclusief besluiten (A-B) v/n D. Mutaties coalitieakkoord 835 n E. Autonome ontwikkelingen n/v Totaal n/v A. Financieel kader begroting 2013 Het financieel kader uit de begroting 2013 is als startpunt genomen voor de meerjarenraming. B. Wijziging en incidentele effecten Op 7 maart jl. heeft de raad besloten tot het doorvoeren van enkele begrotingswijzigingen. C. Financieel kader inclusief besluiten Het betreft hier het totaal van financieel kader uit de begroting inclusief de met de begrotingswijziging genomen besluiten. Dit saldo is genomen als startpunt van het financieel kader op hoofdlijnen in het vorige hoofdstuk. D. Mutaties coalitieakkoord Het coalitieakkoord gaat uit van een éénmalige verlaging van de onroerende zaakbelasting (hierna: OZB) met 3% in 2014, wat resulteert in incidenteel lagere opbrengsten ( ). Door de toetreding van D66 is het coalitieakkoord op sommige onderdelen herzien. Dit heeft geleid tot aanpassingen in de bestedingsrichting van de 32,2 mln. voor incidenteel nieuw beleid en het investeringsplan. Deze mutaties zijn reeds verwerkt in de eerste begrotingswijziging. Aanvullend hebben wij voor 2014 de budgetten voor MCA en Overstad voor 2014 verlengd met een totaal van ,- (zie bijlage I) E. Autonome ontwikkelingen De definitie van een autonome ontwikkeling is de volgende: verhogingen en verlagingen in baten en lasten binnen het bestaande beleid, die veroorzaakt worden door onvoorzienbare èn onvermijdbare externe factoren en waarvan uitstel extra kosten met zich zal meebrengen of op andere wijze zal leiden tot onoverkomelijke problemen. In de afgelopen tijd hebben zich nieuwe autonome ontwikkelingen voorgedaan die in het kader zijn opgenomen. Het effect wordt veroorzaakt door stijging van loonkosten door hogere werkgeverslasten en herstelpremie ABP en de piketvergoeding MRA. Een toelichting op de nieuwe autonome ontwikkelingen treft u aan in bijlage I. 10

15 Tot de autonome ontwikkelingen behoren voorts de volgende onderdelen: inkomstenstijging belastingen en tarieven, mutaties autonome ontwikkelingen, bezuinigingen, analyse investeringen en structurele effecten jaarrekening: - Er zijn hogere opbrengsten ingerekend door volumecorrecties voor tarieven, belastingen en leges. - Voor prijscompensatie in het kader van uitgaven is intern de nullijn gehanteerd. - Voor de inkomsten is uitgegaan van een stijging van 1,5%. - Vanuit de jaarrekening zijn posten opgenomen die structureel effect hebben. Deze posten zijn in het financieel kader verwerkt en worden toegelicht in bijlage I. Op basis van de informatie beschikbaar bij de jaarrekening 2012 is een structureel voordeel voor de uitkeringen opgenomen. Inmiddels is duidelijk dat de uitkeringen sterker stijgen dan verwacht. Rond de zomer verwachten wij meer duidelijkheid over het voorlopig budget en zullen we op basis van deze informatie het effect voor de begroting 2014 berekenen. 11

16 12

17 4. Algemene ontwikkelingen Eind oktober 2012 is het regeerakkoord Bruggen slaan gepresenteerd. Hierin zijn tal van bezuinigingen aangekondigd die onze begroting raken. De maatregelen die ons, ook na toepassing van het bestuursakkoord, zorgakkoord en sociale akkoord, het hardst treffen bevinden zich op het gebied van het openbaar bestuur, onderwijs, zorg en werk. De meicirculaire gemeentefonds moet meer duidelijkheid bieden over de concrete financiële gevolgen, maar de kans is aanwezig dat pas in de septembercirculaire meer informatie beschikbaar komt. Wij kiezen ervoor om de oplossing om de rijksbezuinigingen op te vangen daar waar mogelijk binnen het betreffende programma te zoeken, tenzij dit in strijd is met de overige uitgangspunten van ons coalitieakkoord. Deze oplossingsrichtingen zijn in dit hoofdstuk zichtbaar gemaakt en worden verder geconcretiseerd in de Programmabegroting Daarnaast zetten we de in de begroting opgenomen buffer van 1,8 mln. in voor het opvangen van de effecten van het regeerakkoord. Effecten regeerakkoord In onderstaande tabel zijn de maatregelen uit de decembercirculaire, financieel akkoord met bijbehorende financiële gevolgen verwerkt. In maart 2013 heeft het kabinet een tweede ronde rijksbezuinigingen aangekondigd. Hiervan neemt het college vooralsnog 50% van het effect op het gemeentefonds mee. Ten aanzien van de lagere apparaatskosten gaan wij uit van 50% van dit effect. De hieronder genoemde maatregelen worden in de volgende paragraaf toegelicht. Maatregel Afromen GF onderwijshuisvesting (via GF) Onderwijshuisvesting, overgang onderhoud naar scholen Korting BCF BTW verhoging 19 naar 21% en BTW correctie accres Terugdraaien korting GF vermindering raadsleden Dualiseringskorting Schatkistbankieren Wet HOF Maatschappelijke stages Hergebruik scootmobielen Inkomensafhankelijke huishoudelijke hulp (via GF) Lagere apparaatskosten gemeenten (50%) normering GF (trap op, trap af) e ronde rijksbezuinigingen (50%) Totaal

18 Afromen gemeentefonds onderwijshuisvesting ( 1,4 mln.) Er vindt een uitname uit het gemeentefonds plaats (landelijk 256 mln.) van de middelen die in de verdeling toegerekend worden aan onderwijshuisvesting, maar daar niet aan uitgegeven worden. De uitname is niet verbonden is aan een gemeentelijke taakwijziging. Het betreft een algemene korting die door het Rijk wordt aangewend voor versterking van het primair onderwijs. Onderwijshuisvesting, overgang onderhoud naar scholen ( 0,8 mln. ) Een tweede maatregel ten aanzien van onderwijshuisvesting betreft de overheveling van het buitenonderhoud naar de scholen binnen het primair onderwijs. Bij de overdracht van deze middelen gaan ook taken over. Dat is een feitelijke decentralisatie van de onderwijshuisvesting. Daarmee wordt het buitenonderhoud gelijkgetrokken met het voortgezet onderwijs waar dat nu al het geval is. Nieuwbouw of grootschalige verbouw blijft vooralsnog bij gemeenten. Korting BTW compensatiefonds ( 2.7 mln. ) Het BTW Compensatie Fonds (BCF) wordt niet afgeschaft, zoals was voorgesteld in het regeerakkoord. De bezuiniging van 550 mln. wordt wel gehandhaafd en structureel gekort op het gemeentefonds (en provinciefonds). Deze korting wordt meegenomen door aanpassing van de uitkeringsfactor, 15 punten in 2014 en 41 punten vanaf BTW verhoging en correctie accres ( 1 mln.) De btw verhoging per 1 oktober 2012 van 19% naar 21% doet het BTW Compensatiefonds (hierna: BCF) stijgen. Deze automatische compensatie die via het BCF voor de btw verhoging plaatsvindt, wordt anders dan onder het vorige kabinet door de sector zelf gefinancierd door een structurele uitname uit de fondsen van in totaal 270 mln., waarvan 239 mln. voor het gemeentefonds. De btw verhoging heeft een opwaarts effect op de rijksuitgaven en daarmee op het accres van het gemeentefonds en het provinciefonds. Deze compensatie voor de medeoverheden wordt geraamd op 70 mln. waarvan 65 mln. voor het gemeentefonds. Het vorige kabinet bracht in verband hiermee een overeenkomstige accreskorting btw op het gemeentefonds en het provinciefonds aan. Met het oog op de insteek van het huidige kabinet is deze korting nu vanaf 2014 ongedaan gemaakt. Terugdraaien vermindering raadsleden ( 0,6 mln.) In eerste instantie is het gemeentefonds al eerder gekort met 110 miljoen, omdat het aantal politieke ambtsdragers moest worden verlaagd. Die korting is nu van de baan en wordt dus gecorrigeerd: er wordt 110 miljoen toegevoegd aan het gemeentefonds. Daar tegenover staat nu de correctie voor de dualiseringsoperatie, waardoor er toch minder politieke ambtsdragers moeten komen. Dualiseringskorting ( 0,1 mln.) Het aantal raadsleden in een gemeenteraad wordt bepaald door het aantal inwoners. Voor gemeenten met een schaalgrootte als Alkmaar, van inwoners, bestaat de raad uit 37 leden. Sinds de invoering van de Wet dualisering gemeentebestuur in 2002 zijn wethouders geen lid meer van de gemeenteraad. De gemeenteraden werden destijds niet verkleind. Het PvdA-Kamerlid Pierre Heijnen heeft hiertoe een wetsvoorstel ingediend om deze zgn. dualiseringscorrectie alsnog toe 14

19 te passen. Uitwerking daarvan zou voor Alkmaar betekenen dat we voorstel 4 leden moeten inleveren. Dit wetsvoorstel ligt nu bij de Eerste Kamer. Schatkistbankieren ( 0) De gemeente kan middelen die overtollig zijn in één of meerdere deposito s bij het Rijk aanhouden. De rentetarieven zijn gelijk aan de inleenrentes van de Staat. Als er een flinke inkomst te boeken is (zoals verkoop Multikabel, CAI, Taqa en Nuon) kan dat leiden tot creditstanden bij de banken waarop (bijna) niet gestuurd kan worden. De daaruit voortvloeiende opbrengsten zullen nihil zijn terwijl er in het verleden behoorlijke impulsen aan de stad gegeven konden worden (renteopbrengst CAI voor de sport) naast het feit dat de autonomie van de gemeenten flink beperkt wordt. Op dit moment rekenen wij geen effect in, aangezien we geen overtollige middelen hebben. Wet HOF ( 0) De Wet Houdbare overheidsfinanciën bevat regels om te zorgen dat het Nederlandse begrotingstekort beperkt wordt tot 3%. De wet heeft als gevolg dat er regels zijn die de mate van investeringen van lagere overheden in bijv. schoolgebouwen, riolering enz. beïnvloeden. Er wordt geen rekening gehouden met opgebouwde reserves of voorzieningen van gemeenten; de uitgaven worden getoetst aan de (landelijke) norm. Hiermee worden gemeenten belemmerd in de uitvoering van het eigen investeringsprogramma. Voor Alkmaar rekenen wij geen effect in. Maatschappelijke stages ( 0,1 mln.) De wettelijke verplichte maatschappelijke stages worden per 2015 afgeschaft. Daarbij zal een uitname uit de algemene uitkering van het gemeentefonds plaatsvinden. Voor Alkmaar is dat Hergebruik scootmobielen ( 0,1 mln.) Hulpmiddelen zoals rolstoelen en scootmobielen worden verstrekt door gemeenten binnen de Wmo. Hiervoor geldt voortaan een plicht tot hergebruik. Dit betekent voor Alkmaar een bezuiniging die oploopt tot In Alkmaar wordt al gebruik gemaakt van de inzet van gereviseerde scootmobielen. Inkomensafhankelijke huishoudelijke hulp ( 2,3 mln. ) In 2014 blijft het, anders dan in het Regeerakkoord staat, mogelijk voor nieuwe cliënten om huishoudelijke hulp op grond van de Wmo te krijgen. Vanaf 2015 wordt de voorziening hulp bij het huishouden in de Wmo beperkt tot mensen die deze echt nodig hebben en die er zelf (financieel) niet in kunnen voorzien. De voorgenomen maatregel uit het Regeerakkoord wordt verzacht. Gemeenten houden 60% van het budget om breed in te zetten voor ondersteuning van burgers. Voor Alkmaar betekent dit een korting op de AU oplopend naar een bedrag van mln. in Lagere apparaatskosten gemeenten ( 0,5 mln.) De regering zet in op schaalvergroting van gemeenten en vertaalt dat financieel door naar de algemene uitkering. De redenering is dat schaalvoordelen, minder toezicht en vereenvoudiging van regelgeving leidt tot minder ambtenaren en daarmee minder benodigde apparaatskosten voor gemeenten. Het streven naar gemeenten met een minimale omvang van inwoners is verbonden aan deze maatregel. Landelijke ervaringscijfers weerspreken deze redenering, hierover is dan ook nog veel discussie. Voorzichtigheidshalve rekenen wij 50% van de aangekondigde korting in het beeld. 15

20 Normering gemeentefonds / trap op, trap af ( 3,0 mln. ) Als het Rijk meer uitgeeft, dan neemt het gemeentefonds toe. Als het Rijk echter bezuinigt, dan neemt het gemeentefonds af. Dit staat bekend als de samen de trap op, samen de trap af systematiek. Deze methodiek blijft bestaan. Het is een technische correctie die het totaal van de inkomsten algemene uitkering beïnvloedt. Compensatie moet gevonden worden in het geheel van programma s. 2 e Ronde extra bezuinigingen ( 0,6 mln.) De verslechterde economische en financiële vooruitzichten leiden voor dit jaar niet tot extra bezuinigingen of lastenverzwaringen. Volgend jaar zijn extra budgettaire maatregelen aangekondigd. De ministerraad heeft ingestemd met een aanvullend bezuinigingspakket van 4,3 mrd. dat in 2014 in moet gaan, waarvan 200 mln. wordt bezuinigd op provincie- en gemeentefonds. Om deze nieuwe bezuinigingen op te kunnen vangen houden wij rekening met een extra bezuiniging van 0,6 mln. Ondanks dat dit pakket in het sociaal akkoord van tafel is gegaan, houden wij toch rekening met aanvullende maatregelen om de rijksbegroting op orde te krijgen en rekenen 50% in van de door de VNG berekende opgave. Decentralisaties Het kabinet heeft aangegeven dat een omvangrijk takenpakket binnen het sociale domein zal worden gedecentraliseerd naar de gemeenten. Deze decentralisatie zal gefaseerd plaatsvinden. Net als alle gemeenten wordt ook de gemeente Alkmaar geconfronteerd met deze opgaven rondom de decentralisatie. Het gaat om de volledige overheveling van de jeugdzorg naar gemeenten, de overheveling van de taak extramurale begeleiding en dagbesteding in de AWBZ en de overheveling van taken met betrekking tot de onderkant van de arbeidsmarkt. De overheveling gaat gepaard met bezuinigingen op deze drie taken. Voor de gemeente betekent de komst van deze taken een majeure toename van de verantwoordelijkheid binnen het sociaal domein. Tegelijkertijd biedt deze verantwoordelijkheid ook kansen om vanuit onze rol als eerste overheid via beleidsontwikkeling, regie en uitvoering, de vraagstukken van vandaag effectief en efficiënt aan te pakken. Wij zijn gemotiveerd om de decentralisaties tot een succes te maken om de burger hiermee beter van dienst te kunnen zijn. In het recent afgesloten Zorgakkoord worden de volgende voornemens van het kabinet geformuleerd: - Nieuw wetsvoorstel wijziging Wmo. In het najaar 2013 volgt een nieuw wetsvoorstel tot wijziging van de Wmo. Het huidige wetsvoorstel decentralisatie begeleiding (TK , , nr. 2) wordt ingetrokken. - Persoonlijke verzorging. De persoonlijke verzorging blijft in 2014 beschikbaar op grond van de AWBZ bij een indicatie korter dan 6 maanden. In 2015 vervalt de extramurale functie persoonlijke verzorging op grond van de AWBZ. De verantwoordelijkheid voor de persoonlijke verzorging gaat dan naar de gemeenten die hiervoor 85% van het budget krijgen. - Begeleiding, kortdurend verblijf en vervoer. In 2014 blijft het mogelijk om aanspraak te maken op dagbesteding op grond van de AWBZ. Vanaf 2015 vervalt de aanspraak op extramurale begeleiding, kortdurend verblijf en bijbehorend vervoer op grond van de AWBZ. De gemeenten worden voor deze taken verantwoordelijk en krijgen hiervoor circa 75% van het AWBZ-budget. 16

21 Maatregel decentralisatie Decentralisatie Jeugdzorg pm pm pm Decentralisatie Wmo/AWBZ (begeleiding en persoonlijke verzorging) pm pm pm Participatiewet afbouw budget wsw Participatiewet ombuiging re integratie Toevoeging participatiebudget beschut werken/wajong Intensivering armoedebeleid Effect arbeids en re integratieplicht op bijstandsbudget Effect huishouduitkeringstoets op bijstandbudget Totaal Alkmaar wil voor de uitwerking en implementatie van de drie decentralisaties samenwerken met de zeven regiogemeenten. De acht colleges hebben inmiddels gezamenlijk het besluit genomen. Dit betekent dat er een onder regie van een regionale stuurgroep decentralisaties een regionaal programmamanager wordt aangesteld die het geheel aanstuurt. Deze wordt gevraagd om te komen met een programmatische aanpak van de decentralisaties door de regio. In juni wordt over dit programmaplan een besluit genomen. Het uitgangspunt is dat de decentralisaties worden uitgevoerd binnen het financieel kader. In deel II Bezuinigingen, onderdeel oplossingsrichtingen is dit uitgangspunt naar effect op programma uitgewerkt. Oplossingrichtingen regeerakkoord Het totaal aan oplossingsrichtingen bedraagt 8,9 mln, waaronder 1,8 mln. door inzetten van de beschikbare buffer voor rijksbezuinigingen. Voor het overige deel ( 7,1 mln.) zullen we de effecten van de rijksbezuinigingen binnen de programma s opvangen Aanpassing beleid onderwijs en jeugd Aanpassing beleid zorg en welzijn Aanpassing beleid werk, participatie en inkomen Aanpassing algemene dekkingsmiddelen Aanwenden buffer Totaal

22 Aanpassing beleid onderwijs en jeugd ( 0,9 mln.) De maatregelen uit het regeerakkoord die betrekking hebben op het programma onderwijs en jeugd, zijn het afschaffen van de maatschappelijke stages en het overhevelen van het buitenonderhoud naar de scholen uit het primair onderwijs. Door het wegvallen van deze taken kan binnen het programma een besparing van 0,9 mln. worden gerealiseerd. Aanpassing beleid zorg en welzijn ( 2,3 mln.) Binnen het programma zorg en welzijn zal de besparing worden gevonden binnen het programma. Hierbij houden we rekening met het coalitieakkoord waarin is opgenomen dat het voorzieningenniveau op peil wordt gehouden. Aanpassing beleid werk, participatie en inkomen( 3,8 mln.) Ten aanzien van de decentralisatie van taken die plaatsvinden binnen het programma werk, participatie en inkomen volgen we de aanname van Rijk volgen en zullen maatregelen treffen binnen het programma die zullen leiden tot lagere uitgaven. Aanpassing algemene dekkingsmiddelen ( 0,1 mln.) Als gevolg van de dualiseringskorting zullen er minder raadsleden zijn. Dit levert een besparing op van ca. 0,1 mln. Aanwenden buffer ( 1,8 mln.) Om toekomstige rijksbezuinigingen op te vangen is in de het financieel kader reeds een buffer ad. 1,8 mln. opgenomen om toekomstige rijksbezuinigingen op te vangen. Deze buffer zal nu worden aangewend. Aanpak Gezien de omvang en impact van de te realiseren ombuiging binnen de programma s zal ervoor het zomerreces per programma een plan van aanpak worden opgesteld om aldus de gevolgen van het rijksbeleid op te vangen. In het plan van aanpak wordt aangegeven op welke wijze deze bezuinigingen en de efficiencykorting die meekomt met de decentralisatie van taken ( 7,1 mln.) gerealiseerd kunnen gaan worden en wat daarvoor nodig is. Ontwikkelingen organisatie Nieuwe organisatie De nieuwe organisatie is vanaf 1 april 2013 van start gegaan. Hiermee is de inrichting van de organisatie aangepast en beter toegerust om de uitdagingen van onze huidige maatschappij aan te gaan. Vanzelfsprekend zal het een langer durend traject vragen om de gewenste organisatiecultuur tot stand te doen komen. Onze nieuwe netwerkorganisatie is ingericht om modern, compact, wendbaar, toekomstbestendig en klantgericht te zijn. Met de Doorbraak is een start gemaakt met een vernieuwde organisatie die blijvend in verandering is en zich in een continue proces zal vernieuwen en verbeteren om onze burgers en bestuur beter te kunnen bedienen. Voor een succesvolle implementatie worden voorstellen ten aanzien van doorontwikkeling van de organisatie voorbereid. 18