ERVARINGEN BIJ HET LEERPLEIN VAN DE MEDEWERKERS ZELF

Transcriptie

1 ERVARINGEN BIJ HET LEERPLEIN VAN DE MEDEWERKERS ZELF Een onderzoek in opdracht van de Felua Groep. Uitgevoerd door Jessie Bijland, Floris de Koning en het team van Bureau Apeldoorn

2 Samenvatting In de zomer van 2015 is de Felua Groep gestart met het Leerplein. Een plek waar de medewerkers van de Felua Groep ter zelfontplooiing en ontwikkeling kunnen leren. Hiervoor maakt de Felua Groep gebruik van de website oefenen.nl een website die (onder andere) is toegespitst op de mensen met een Sociale Werkplek-indicatie. De website biedt cursussen aan over verschillende onderwerpen. Dat kan variëren van leren rekenen en schrijven, tot het opdoen van kennis over gezond eten. De Felua Groep is benieuwd hoe de medewerkers die hebben deelgenomen aan het Leerplein het hebben ervaren en hoe ze de opgedane kennis gebruiken. Om hier een antwoord op te formuleren is een enquête afgenomen onder 25 van de 32 medewerkers die aan het leerplein deelnamen. In deze enquête is gevraagd naar wat de medewerkers vonden van de cursussen, wat ze met de opgedane kennis hebben gedaan en wat ze vonden van de begeleiding op het Leerplein. De uitkomst van dit onderzoek is zeer positief. Medewerkers zijn met veel plezier naar het Leerplein gegaan en hebben in de meeste gevallen ook iets gehad aan wat ze hebben geleerd. De respondenten beoordelen het Leerplein gemiddeld met een 8,4. 2

3 Voorwoord Dit onderzoek zou niet mogelijk zijn geweest zonder de medewerking van de deelnemers aan het Leerplein. Dit is een onderzoek naar hun ervaringen en de voorbeelden die zij hebben gegeven vormen een mooi en kleurrijk beeld van de impact die kennis kan hebben op het dagelijks leven. We willen hen bedanken voor hun eerlijkheid en openheid bij het beantwoorden van onze vragen. Tevens is de hulp van Daniëlle Dijkman van grote waarde geweest. Door haar werkplek voor ons open te stellen hebben we een beeld kunnen krijgen van de doelgroep en het Leerplein zelf. Dat heeft ons geholpen met het opstellen van de enquête en het afnemen van de interviews. Tot slot willen we de Felua Groep bedanken voor deze opdracht en het in ons gestelde vertrouwen. Het was een nieuwe ervaring voor ons; het was leerzaam en uitdagend om dit onderzoek uit te voeren. 3

4 Inhoudsopgave 1. Onderzoeksonderwerp 5 Aanleiding 5 Opdrachtgever 5 Vraagstelling 5 2. Onderzoeksmethode 7 Methode 7 Doelgroep 7 3. Resultaten 8 Uitvoering en respons 8 Resultaten deelvragen 8 Welke motieven spelen een rol voor medewerkers om zich op te geven? 8 Wat vinden medewerkers van de cursus(sen) die ze hebben gevolgd? 9 Hebben de cursisten iets gehad aan de opgedane kennis? 12 Wat vinden de medewerkers van de begeleiding op het leerplein? Conclusie & Aanbevelingen Bijlage: kale enquête 15 4

5 1. Onderzoeksonderwerp 1.1 Aanleiding Sinds de zomer van 2015 is de Felua Groep begonnen met een digitaal leerplein. Hier kunnen medewerkers van de Felua Groep verschillende cursussen volgen op de computer. Hiervoor maakt de Felua Groep gebruik van de website oefenen.nl. Dit is een website gemaakt door SBCM. (Een fonds dat bijdraagt aan passend, zo regulier mogelijk en duurzaam werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt door het ontwikkelen van praktische instrumenten en producten). Op de website kun je oefenen met bijvoorbeeld rekenen en taal, computervaardigheden en tal van andere zaken. In een periode van tien (les)weken kunnen medewerkers een of meerdere cursussen volgen. Bij voltooiing krijgen ze een certificaat. De Felua Groep is benieuwd naar de ervaringen van de medewerkers met de website en de oefenstof. 1.2 Opdrachtgever De Felua Groep is een maatschappelijke onderneming actief in Apeldoorn en omstreken. Ze begeleiden mensen met een indicatie wet sociale werkvoorziening. Er zijn bij de Felua Groep 1500 medewerkers met zo n indicatie. Die werken soms gedetacheerd bij andere bedrijven en soms bij de Felua zelf. Hier zijn ze onder meer actief in productiewerk. Daniëlle Dijkman is verantwoordelijk voor het leerplein bij de Felua Groep. Voor haar is het van belang om te weten hoe de medewerkers het leerplein ervaren en wat ze met hun opgedane kennis doen en wat er eventueel verbeterd kan worden. 1.3 Vraagstelling Om zo goed mogelijk antwoord te geven op de vraag die bij de Felua Groep leeft heeft dit onderzoek de volgende hoofdvraag: Hoe hebben de cursisten het leerplein en hun lesstof ervaren? Daar horen de volgende deelvragen bij 1. Welke motieven spelen een rol voor medewerkers om zich op te geven voor het leerplein? Om te kijken of de lesstof als leuk of niet leuk, nuttig of nutteloos, wordt ervaren is het van belang te weten wat de verwachtingen van medewerkers zijn. Bij deze deelvraag wordt kort ingegaan op de motivatie van de deelnemers op het leerplein. 2. Wat vinden medewerkers van de cursus(sen) die ze hebben gevolgd? Bij deze deelvraag wordt antwoord gegeven op de vraag of de cursus leuk was om te doen; moeilijk of makkelijk was; aansloot op de verwachtingen, enzovoort 3. Hebben de cursisten iets gehad aan de opgedane kennis? Deze deelvraag wordt gesteld omdat het bij het leerplein vooral gaat om zelfontplooiing van de medewerkers. Zo zou het wenselijk zijn dat een cursist na het volgen van de lessen meer aansluiting ervaart in de maatschappij. Hier gaat het er dus om of en hoe de opgedane kennis buiten het leerplein wordt toegepast. 4. Wat vinden de medewerkers van de begeleiding op het leerplein? 5

6 Er is bij het leerplein altijd begeleiding aanwezig. Als iemand een opdracht niet snapt, of uitleg nodig heeft, is er dus hulp. Bij deze deelvraag wordt ingegaan op hoe cursisten de begeleiding de afgelopen 10 weken hebben ervaren. 6

7 2. Onderzoeksmethode 2.1 Onderzoeksmethode Dit onderzoek is uitgevoerd door een enquête voor te leggen aan zo veel mogelijk medewerkers die van het leerplein gebruik hebben gemaakt. Deze enquête bevat veel open vragen. Het afnemen van de enquête op die manier meer te laten verlopen als een interview. Er zijn wel enkele ja/nee-vragen en meerkeuzevragen opgenomen om zo makkelijker te kunnen vergelijken en resultaten te kunnen meten. 2.2 Doelgroep Dit onderzoek richt zich op de deelnemers van de tweede aangeboden cyclus van het Leerplein bij de Felua Groep. Deze medewerkers hebben gedurende tien weken verschillende cursussen gevolgd. We hebben ze gesproken in de laatste week van het programma. Het Leerplein had op dit moment vier groepen van oorspronkelijk acht mensen. 7

8 3. Resultaten 3.1 Uitvoering en respons van het onderzoek Uitvoering Dit onderzoek is uitgevoerd doormiddel van het afnemen van een enquête. Bij het opstellen van de enquête is zoveel mogelijk rekening gehouden met de doelgroep. De bedoeling was om de respondenten het gevoel te geven dat ze in gesprek waren met de enquêteur. Respons In totaal deden er 32 mensen mee aan de cursusreeks van tien weken. Van de 32 hebben 25 mensen meegewerkt aan de enquête. Dit komt neer op 78%. Een aantal mensen kon niet worden geïnterviewd door tijdgebrek of omdat ze ziek waren, slechts één persoon wilde niet meewerken aan ons onderzoek. 3.2 Resultaten deelvragen Welke motieven spelen een rol voor medewerkers om zich op te geven voor het leerplein? Een van de voornaamste redenen waarom mensen zich hebben opgegeven voor het leerplein is omdat ze een aansluiting willen maken met de rest van de samenleving. Dit geldt met name voor mensen die met lessen over computers bezig zijn geweest. Uit hun woorden valt op te maken dat ze zien hoe de computer steeds belangrijker wordt. Dan hebben ze het bijvoorbeeld over internetbankieren, of de veranderingen bij de belastingdienst. Maar ook over persoonlijkere dingen, zoals mailcontact met familie of hobby s. Dit geldt in mindere mate ook voor mensen die cursussen op het gebied van taal hebben gevolgd. Met name wanneer er sprake is van een taalachterstand door immigratie. Medewerkers die voor bijvoorbeeld een cursus Excel hebben gekozen zien dit meer als zelfontplooiing of als uitdaging. Een andere veel genoemde reden (20%) is dat mensen het als een welkome afwisseling zien van hun normale werk bij de Felua Groep dat soms als eentonig wordt ervaren. Ik ben nu 60, ik ben niet opgegroeid met computers. Als ik dan mijn zoon zie mijn zijn telefoon... Ik wil wel een beetje bij blijven. Een van de respondenten Omdat ik eigenlijk nooit goed heb kunnen leren, ik ben veel gepest, daardoor niet meer naar school gegaan. Een van de respondenten 8

9 Voor veel medewerkers was het moeilijk de precieze titel van het doorlopen cursusprogramma te noemen. Er zijn er ook best veel. Oefenen.nl kan per profiel bijhouden wat mensen hebben gedaan. Voor de volledigheid zijn de antwoorden die de respondenten hebben gegeven gecategoriseerd en weergegeven in de volgende grafiek. Daar bij dient te worden aangemerkt dat mensen meer dan een type les kunnen volgen. Daardoor ligt het totale aantal hoger dan het aantal geïnterviewden WAAR HEBBEN DE MEDEWERKERS VOORAL LES IN GEVOLGD computervaardigheden werknemersvaardigheden taal rekeken en geld gezondheid Wat vinden medewerkers van de cursus(sen) die ze hebben gevolgd? Waardering 100% van de medewerkers vond het leuk om mee te doen aan het leerplein. Dit blijkt ook uit het grote aantal mensen dat zich opnieuw wil opgeven. Desgevraagd gaf 80% van de respondenten aan zich direct voor de volgende cyclus op te willen geven. Sommigen van hen waren daarbij nog wel afhankelijk van een handtekening van hun consulent of teammanager. Drie mensen twijfelden nog, bijvoorbeeld omdat ze het toch vrij moeilijk vonden en geven zich misschien later nog eens op. De overige twee gaven aan dat ze hadden geleerd wat ze wilden leren en willen zich niet meer opgeven voor het leerplein. Het gemiddelde cijfer dat respondenten geven aan het leerplein is een 8,4. Het meest gegeven cijfer is een 8. Het laagst gegeven cijfer is een 5. Dit had vooral te maken met de door de medewerker ervaren geluidsoverlast. Zeven mensen beoordeelden het leerplein met een 10. 9

10 HEB JE GELEERD WAT JE HAD WILLEN LEREN IN DE AFGELOPEN 10 WEKEN grafiek in aantal personen Ja Nee 64% van de medewerkers heeft in de cyclus van tien weken geleerd wat ze hadden willen leren. Het overige deel (36%) geeft aan dat dit niet gelukt is. Dit komt doordat het niet is gelukt alles af te ronden binnen de gegeven tijd. Oefenen.nl Ik vond Steffie stom. Ik ben te daar te slim voor; het is kinderachtig. Een van de respondenten Steffie is leuk, maar dun. Bij de filmpjes die ik krijg te zien kun je dingen nadoen. Dat doe ik ook. Over het algemeen zijn de geënquêteerden tevreden over de website waarop de cursussen voor het leerplein te vinden zijn: oefenen.nl. De website wordt ervaren als duidelijk en helder. Het aanbod als breed. De meeste problemen en dan gaat het over enkele gevallen worden ervaren bij het opstarten en opzoeken van de cursus. Eenmaal in de lesstof lijkt het wel goed te komen. De filmpjes en animaties worden ook als positief ervaren. Al vindt een klein deel dat Steffie (een geanimeerd poppetje dat uitleg geeft) te kinderachtig is. Er zijn echter meer mensen die het grappig en leerzaam vinden. Een medewerker die een cursus over gezondheid heeft gedaan 10

11 Moeilijkheidsgraad Enkele mensen vinden de stof te moeilijk. In de vraagstelling is onderscheid gemaakt tussen de opmaak van het programma en de woordkeus van de opgaven. De woordkeus levert meer problemen op. 12% geeft aan de woordkeus meestal niet te snappen, 44% snapt het meestal, de overige 44% snapt het altijd. DUIDELIJKHEIDHEID OEFENEN.NL altijd duidelijk meestal duidelijk meestal niet duidelijik nooit duidelijk OPMAAK VERWOORDING grafiek in aantal personen Thuis De tevredenheid over het lesprogramma is ook terug te zien als wordt gevraagd of mensen thuis oefenen. Dit is namelijk een mogelijkheid; oefenen.nl werkt met een inlogcode. 64% van de geënquêteerden oefent thuis. Vier mensen geven aan dit vaak te doen. Meestal doen ze dit omdat ze het leuk vinden of omdat ze iets niet af hebben gekregen bij het leerplein. De reden dat mensen niet thuis oefenen varieert van geen tijd, of zin, tot het niet hebben van een computer OEFEN JE OOK THUIS MET OEFENEN.NL? 0 Vaak Soms Nooit grafiek in aantal personen 11

12 3.2.3 Hebben de cursisten iets gehad aan de opgedane kennis? Voorbeelden Er zijn 17 (68%) mensen die een voorbeeld kunnen noemen hoe ze opgedane kennis in de praktijk toe kunnen passen. Sommige mensen kunnen dit niet om uiteenlopende redenen. Soms hebben ze een programma gevolgd om handiger met de computer te worden terwijl ze thuis geen computer hebben. In andere gevallen lijken ze nog niet zeker genoeg van zichzelf om er ook echt iets mee te doen. In een enkel geval is de cursus te specifiek, zoals wanneer iemand heeft geleerd over hoe veilig met zware machines om te gaan, maar in de praktijk niet met zware machines werkt. De voorbeelden die medewerkers geven over hoe ze de opgedane kennis toepassen in hun dagelijks leven geven een beeld van hun ontwikkeling. Zo is er bijvoorbeeld iemand die een cursus heeft gedaan over omgaan met geld. In het programma zie je dan verschillende biljetten en munten en een bedrag dat je Ik meer. Ik weet nu hoe je een smiley toevoegt of een euroteken maakt. Ik geniet meer van mijn laptop. Eerder stond ie daar maar Een van de respondenten Ik kan nu tellen op de computer. En lezen met mijn kleinkind. Bij de kerk moest ik een keer een wat voorlezen en dat ging nu wel goed. Een van de respondenten Werk Ik vind het een uitdaging om mijzelf uit te dagen. Een van de respondenten moet betalen voor een fictief product. De bedoeling is dat mensen zich op die manier vertrouwd maken met cashgeld. Dit heeft gewerkt voor de medewerker die zegt: Op de markt kan ik nu gepast betalen. En in de supermarkt reken ik nu mee als ik geld terug krijg. Een ander voorbeeld is van een geënquêteerde die vooral heeft geoefend met taal. Deze medewerkers omschrijft hoe hij nu makkelijker de weg naar de supermarkt kan vragen: Ik kon vroeger wanneer ik moest weten waar de Lidl was alleen zeggen Lidl? nu kan ik zeggen: Weet u waar de Lidl is? Zo is er ook een respondent die aangeeft dat hij oefent met het gebruik van de OV-chipkaart op oefenen.nl. Hiervoor bestaat een programma dat laat zien dat je bijvoorbeeld eerst moet inchecken voor je de trein in stapt. Het gebruik van de OV-chipkaart wordt door deze medewerker als spannend ervaren, maar hij hoop door te oefenen makkelijk naar zijn zus in Zeeuws-Vlaanderen te kunnen reizen. Het is niet per se de bedoeling van het leerplein dat de cursussen aansluiten bij het werk dat mensen bij de Felua doen. In de enquête is wel gevraagd of medewerkers in hun dagelijkse werkzaamheden profijt hebben van het leerplein. Bij drie geënquêteerden was dit het geval. Hierbij gaat het vooral om taal, betere kennis van het Nederlands maakt het makkelijker om te communiceren met collega s. 12

13 Ik let nu beter op dat ik gezonde dingen koop en eet. Ik heb 1 certificaat gehaald, toen dacht ik wel 'Yes, zie je wel dat ik het kan!' dus dat geeft zelfvertrouwen. Een van de respondenten Zelfvertrouwen en zelfredzaamheid In de enquête is gevraagd of men meer zelfvertrouwen heeft na het doen van de cursus. 24 van de 25 mensen antwoorden bevestigend. Er kan wel een onderscheid gemaakt worden tussen twee type antwoorden: Mensen die zelfvertrouwen relateren aan opgedane kennis (dan gaat het om antwoorden als: Ik kan meer met de computer ), goed voor 52% van het totaal. En anderen (40%) die hun zelfvertrouwen ontlenen aan gevoelens van trots (denk aan antwoorden als leren is leuk en uitdagend of het is leuk om certificaten te halen ) Sommige geënquêteerden (~50%) kunnen een voorbeeld geven hoe ze door het leerplein zelfredzamer zijn geworden. Dan gaat het vaak om handigheid met de computer. Zo zijn er mensen die nu kunnen internetbankieren. Ook geeft iemand aan zelfstandig een vakantie te hebben geboekt op internet Wat vinden de medewerkers van de begeleiding op het leerplein? Begeleiding Over de begeleiding bij het leerplein zijn de geënquêteerden het eens; ze kunnen over het algemeen makkelijk om hulp vragen en krijgen dan ook de hulp die ze verwachten. Een enkeling vindt het soms te druk om om hulp te vragen of vindt het eng. Rust Voelt fijn om mij beter over mijzelf te voelen. Een van de respondenten Een vijfde van de respondenten vindt het bij het leerplein niet rustig genoeg om te leren. Ze vinden dat er te veel omgevingsgeluid is, of zijn van mening dat enkelingen in de groep te veel aandacht opeisen door bijvoorbeeld een luide stem. Als wordt gevraagd wat de medewerkers zouden willen verbeteren aan het leerplein geven twee mensen aan dat ze het rustiger zouden maken. Twee anderen geven aan het misschien goed zou zijn als er meer begeleiding zou zijn. 13

14 4. Conclusies en aanbevelingen De ervaring van medewerkers die hebben deelgenomen aan het leerplein is positief. Iedereen heeft plezier beleeft aan in de cyclus van tien weken. Dit blijkt ook uit het grote aantal respondenten dat aangeeft door te willen gaan met leren. Veel van de medewerkers kunnen ook voorbeelden geven van hoe de opgedane kennis hun leven heeft beïnvloed. Doel van het leerplein is zelfontplooiing van de medewerkers; uit de respons op de enquête blijkt dat die opzet is geslaagd. Het programma dat wordt gebruikt (oefenen.nl) op het leerplein sluit goed aan bij de doelgroep. Er zijn wel mensen die het moeilijk vinden, maar niet té moeilijk. De opmaak en verwoording van de opdrachten wordt in de meeste gevallen als helder en duidelijk ervaren. Er is wel een aanzienlijk deel van de respondenten dat aangeeft dat ze niet hebben kunnen leren wat ze hadden willen leren doordat ze niet genoeg tijd hadden alles af te ronden. Over de begeleiding op het leerplein zijn de geënquêteerden eenstemmig: Je kunt eenvoudig om hulp vragen en de hulp die je krijgt is goed. Als medewerkers al iets aan te merken hebben op het leerplein gaat het om de rust op het leerplein zelf. Sommige medewerkers eisen te veel aandacht op. Het omgevingsgeluid wordt soms ook als hinderlijk ervaren. Het zou goed zijn als de Felua Groep en de direct verantwoordelijken van het Leerplein bekijken of dit verbeterd kan worden. Voor een deel van de medewerkers was het Leerplein ook een welkome afwisseling van hun normale werkzaamheden. Daarnaast geeft een aantal respondenten aan het jammer te vinden niets te kunnen met het geleerde bij hun werk binnen de Felua Groep. Misschien zou het in sommige individuele gevallen mogelijk zijn om gericht cursussen uit te kiezen waarmee iemand ook door zou kunnen groeien op de werkvloer, al is dit niet het primaire doel van het Leerplein. De belangrijkste conclusie is echter dat het Leerplein in de huidige vorm een succes is als het gaat om de ervaring van medewerkers en dat de Felua Groep er goed aan doet dit voort te zetten en uit te breiden. 14

15 5. Bijlage: kale enquête Felua Enquete Algemeen Inleiding []Waarom heb je je opgegeven voor het leerplein? []Welk lessen heb je gevolgd de afgelopen 10 weken? []Waarom heb je deze les(sen) gekozen? []Wat waren je verwachtingen over de les(sen) Inhoud Beleving []Vond je het leuk om mee te doen aan de lessen? Ja Nee []Waarom wel, niet? []Hoe vond je het niveau van de lessen? Veel te moeilijk Te moeilijk Precies goed Te makkelijk Veel te makkelijk 15

16 []Eventuele uitleg []Heb je geleerd wat je had willen leren in de afgelopen 10 weken? Ja Nee []Zo nee, waarom niet? []Heb je meer vertrouwen gekregen in jezelf na het maken van de cursus? Ja Nee []Kun je dit toelichten? Inhoud Vorm []Wat vind je van het oefenen.nl, de website waar je de lessen mee hebt gevolgd? []Vond je de opmaak van de opdrachten duidelijk? Ja, altijd Ja, meestal Nee, meestal niet Nee, nooit []Zo nee, wat maakte het onduidelijk? 16

17 []Vond je de verwoording van de vragen duidelijk? Ja, altijd Ja, meestal Nee, meestal niet Nee, nooit []Zo nee, waarom niet? [] Wat vond je van de filmpjes bij opgaves en van animaties zoals 'Steffie'? (doorvragen) []Oefen je ook thuis? Ja, best vaak Ja, soms Nee, nooit []Waarom wel, niet? Inhoud Toepasbaarheid []Kun je een voorbeeld geven van hoe je de dingen die je hebt geleerd hebt gebruikt? []Kun je de dingen die je hebt geleerd gebruiken op je werk bij de Felua? 17

18 Ja Nee []Waarom wel, niet? []Kun je uitleggen of en hoe het meedoen aan het leerplein je zelfredzamer heeft gemaakt? Begeleiding []Kun je makkelijk om hulp vragen als je iets niet begrijpt? Ja Nee []Krijg je goede uitleg als je om hulp vraagt? Ja Nee Ik vraag nooit om hulp []Is het rustig genoeg om bij het leerplein te leren? Ja Nee Algemeen Afsluiting []Zou je je nog eens opgeven voor het Leerplein? 18

19 Ja, direct voor de volgende keer Ja, maar pas over een tijdje weer Nee []Zo nee, waarom niet? [] Als je het leerplein, alles bij elkaar genomen, een cijfer zou moeten geven op een schaal van 1 tot 10, welk cijfer zou je dan geven? (Waar bij 1 heel slecht is en 10 perfect) Kies het toepasselijke antwoord voor elk onderdeel: []Wat zou je willen verbeteren aan het leerplein? :24 Verstuur uw enquête Bedankt voor uw deelname aan deze enquête. 19