Aan de gemeenteraad van Nijmegen. Geachte leden van de raad,

Transcriptie

1 Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus HG Nijmegen Datum 14 november 2011 Ons kenmerk L120/ Contactpersoon Arjen Besselink Onderwerp RTV Nijmegen1 Datum uw brief nvt Doorkiesnummer Geachte leden van de raad, Op 6 juli 2011 is de motie Nijmegen1 blijft zeker in beeld ook bij onderzoek aangenomen door uw raad en heeft het college de toezegging gedaan om op korte termijn een onderzoek te doen naar de interne organisatie van RTV Nijmegen1. Op dat moment verwachtten wij dat we de resultaten uit dit onderzoek begin september 2011 konden voorleggen aan uw raad; uiteindelijk heeft het onderzoek een kleine vertraging opgelopen en kwam uit het onderzoek een aantal bevindingen dat voor ons reden was om eerst in overleg te gaan met de Stichting Waalstad Media. In de bijlage van deze brief zit het organisatieonderzoek RTV Nijmegen1. RTV Nijmegen1 is belangrijk voor de stad en voor de gemeente. Ze bevordert de pluriformiteit van de media, besteedt veel aandacht aan plaatselijke initiatieven en versterken de lokale democratie door lokale politici een platform te bieden. Bijna 60% van de Nijmegenaren kent RTV Nijmegen1, 11% van de inwoners van de stad kijkt wekelijks. Voor ons en zo staat ook te lezen in het coalitieakkoord is de omroep belangrijk. De conclusies die uit het onderzoek komen, geven een duidelijk beeld van de organisatie van RTV Nijmegen1 en doen recht aan de positieve energie waarmee veel mensen bij RTV Nijmegen1 betrokken zijn. De omroep is zeer recent gestart en heeft zich snel ontwikkeld. Er wordt uitgebreid ingegaan op de vele vrijwilligers, de stagiairs en professionele krachten die vol enthousiasme en met veel inzet en loyaliteit werken aan de programmering van RTV Nijmegen1. Dit resulteert in een programma-aanbod dat voldoet aan de voorschriften van het Commissariaat voor de media. De omroep is drie jaar achtereen genomineerd voor de beste lokale omroep van het jaar. Niet onverdienstelijk, er zijn 286 lokale omroepen in Nederland. Brief aan de raad.doc

2 Gemeente Nijmegen Vervolgvel 1 De keerzijde van de medaille is dat er een aantal problemen is binnen de organisatie. De organisatie is informeel, de kosten stijgen snel en er bestaat verschil van inzicht tussen bestuur en staf over de koers van RTV Nijmegen1. Daarom heeft er op vrijdag 30 september een bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen wethouder Beerten en vertegenwoordigers van het bestuur van RTV Nijmegen1. Tijdens dit overleg is gesproken over de toekomst van de omroep; het bestuur van RTV Nijmegen1 gaf aan dat zij de intentie heeft om op termijn RTV Nijmegen1 een gezonde en professionele organisatie te laten zijn. Het bestuur van de stichting heeft aangegeven zich in grote lijnen te herkennen in de bevindingen van het organisatieonderzoek RTV Nijmegen1. Het bestuur heeft ook haar conclusies getrokken; een deel van de bestuursleden zal per 1 januari 2012 aftreden. Het bestuur wil werken aan het omvormen van de organisatie van RTV Nijmegen1 naar een professionele en gezonde organisatie. Omdat de bevindingen uit het organisatieonderzoek intern van aard zijn en wij van mening zijn dat de onderzoeksuitkomsten primair bestemd zijn voor het stichtingsbestuur, hebben wij het bestuur van RTV Nijmegen1 om toestemming gevraagd het organisatieonderzoek openbaar te maken. Het bestuur van RTV Nijmegen1 is hiermee akkoord gegaan. De kaders om tot een structurele oplossing te komen bestaan echter niet binnen de bedrijfsvoering van RTV Nijmegen1. Na de enthousiaste start is het belangrijk om een volgende stap te maken. Nu is een professionaliseringsslag noodzakelijk. Vanwege de belangrijke functie van de omroep in onze stad, willen wij RTV Nijmegen1 extra ondersteunen bij het zoeken naar een oplossing. Hiervoor stellen wij een budget van maximaal beschikbaar. Het bestuur van RTV Nijmegen1 wil namelijk een interim-manager aanstellen. Wij zijn hiermee akkoord, maar hebben wel een aantal algemene eisen op basis waarvan wij ondersteuning verlenen: - De kernactiviteiten van RTV Nijmegen1 willen wij garanderen voor de toekomst. Op basis van het organisatieonderzoek kiezen wij voor scenario 3 (pp. 33 van het Organisatieonderzoek RTV Nijmegen1): een vrijwilligersorganisatie met beperkte professionele ondersteuning, binnen de financiële kaders die gegeven zijn. In het organisatieonderzoek worden kanttekeningen gemaakt bij dit scenario. De kwaliteitsstandaard kan niet gehandhaafd blijven, de programmaproductie komt in het geding en dit zal leiden tot een lager publieksbereik. Dat heeft zijn weerslag op de verdienpotentie van de salesafdeling. Toch kiezen wij voor dit scenario omdat wij duidelijke afspraken hebben gemaakt in het coalitieakkoord; wij subsidiëren Nijmegen1 op basis van de VNG-norm van 1,30 per woonruimte. - De door RTV Nijmegen1 gewenste interim-manager moet een organisatie neerzetten die structureel stevig staat en voor eind juni 2012 een toekomstplan opstellen (incl. huisvesting en personele consequenties). Tijdens dit traject gaan wij er vanuit dat de organisatie dusdanig wordt ingericht dat er weer toekomst is voor RTV Nijmegen1. - Onderdeel van het werk van de interim-manager is het onderzoeken van een mogelijke andere inbedding van de organisatie bij voor de hand liggende samenwerkingspartners en het zoeken en committeren van deze samenwerkingspartners. Het exploiteren van een omroep is niet de verantwoordelijkheid van de gemeente. Wij zullen intensief contact onderhouden met de door de stichting aangestelde interim-manager en het Brief aan de raad.doc

3 Gemeente Nijmegen Vervolgvel 2 bestuur van de stichting. Wij verwachten dat RTV Nijmegen1 ons op de hoogte houdt van de voortgang. Samen met het bestuur van RTV Nijmegen1 zijn we de afgelopen weken actief bezig geweest om een oplossing te zoeken voor de gesubsidieerde krachten werkzaam bij RTV Nijmegen1. Drie participatiebanen worden gedetacheerd door Wijkwerk; de detachering eindigt in oktober/november Verlenging van deze contracten is niet mogelijk zonder dat deze contracten dan van onbepaalde tijd worden. Het bestuur van RTV Nijmegen1 heeft hier geen financiële ruimte voor. Dat betekent dat dit deel van de (betaalde) personele bezetting van RTV Nijmegen1 niet behouden kan worden. Over de gesubsidieerde ID-krachten die op dit moment in dienst zijn bij RTV Nijmegen1 vindt pas in een later stadium besluitvorming plaats. Het uitgangspunt van het college is dat bij de nieuwe organisatiestructuur van Nijmegen1 de kwaliteit van de organisatie leidend moet zijn; het is aan de stichting zelf om hierop een personeelsbeleid te voeren. In de brief die wij op 17 oktober aan uw raad hebben gestuurd, heeft u kunnen lezen hoe wij het frictiebudget van 1,5 miljoen (eenmalige middelen in 2012) uit het amendement Werken aan een duurzame toekomst willen gaan inzetten. Over de daadwerkelijke inzet wordt met betrokken organisaties, waaronder RTV Nijmegen1, gesproken. Naar verwachting zal in ieder geval één baan gewit worden. De eenmalige ondersteuning aan RTV Nijmegen1 van maximaal wordt gedekt uit het frictiebudget en/of uit de programmabegroting Cultuur 2011/2012. Hierover vindt later besluitvorming plaats. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, mr. Th.C. de Graaf drs. B. van der Ploeg Brief aan de raad.doc

4 BUYS Culturele Profielen Organisatieonderzoek RTV Nijmegen1 Nijmegen, oktober 2011 rapporteurs: ir. C.H. Buijs & drs. L.A.A. Buys Buys Culturele Profielen Postbus BH Nijmegen (024)

5 Inhoudsopgave INLEIDING 3 1 DE ACTIVITEITEN VAN NIJMEGEN De activiteiten van Nijmegen Het publieksbereik De programmering is in eigen beheer De programmering in samenwerking met andere media-instellingen De marketingactiviteiten De inkomstengenererende activiteiten De informatieve, culturele en educatieve programmering 9 2 NIJMEGEN1 EN WET- EN REGELGEVING De Productienorm en de ICI-norm Reclame en sponsoring Nevenactiviteiten en uitbesteding van activiteiten Het Programmabeleidbepalend Orgaan Samenwerken met andere media-instellingen Het redactiestatuut 11 3 DE FINANCIËN Jaarcijfers Begroting Geen ruimte voor nieuw beleid zonder ombuigingen 15 4 DE ORGANISATIE De formele organisatiestructuur Samenstelling en competenties bestuur, staf en PBO De personele formatie De organisatie in werkelijkheid 20 5 EEN SWOT-ANALYSE Sterkte-Zwakte analyse Kansen en bedreigingen 25 6 ONTWIKKELINGEN IN DE BRANCHE 26 7 CONCLUSIES Product/programma Financiën Organisatie 27 8 SCENARIO'S De budgettaire kaders Scenario 1: continuering huidig model Nijmegen Scenario 2: vrijwilligersorganisatie met professionele ondersteuning Scenario 3: vrijwilligersorganisatie met beperkte professionele ondersteuning Scenario 4: Nijmegen1 als leerorganisatie Conclusies 34 - Lijst geïnterviewden 37 - Geraadpleegde informatiebronnen 38 buys culturele profielen nijmegen 2

6 Inleiding In 2007 heeft de Nijmeegse lokale omroep Stichting Waalstad Media met succes een zendtijdlicentie aangevraagd bij het Commissariaat voor de Media. De licentie is ingegaan in september 2007 en zij loopt tot en met augustus De lokale omroep is bekend onder de naam RTV Nijmegen1 ( Nijmegen1 ). Nijmegen1 is operationeel in de mediagroepen televisie, radio en internet. Nijmegen1 ontvangt jaarlijks een subsidie van de gemeente Nijmegen. In 2011 bedraagt de gemeentelijke subsidie ,-. De organisatie van Nijmegen1 bestaat uit een mix van vaste arbeidskrachten, gesubsidieerde arbeidskrachten en vrijwilligers. In 2010 is een samenwerkingsverband van Nijmegen1 en enkele Nijmeegse mediabedrijven erkend als Leerbedrijf. Er zijn op jaarbasis circa 20 opleidingsplaatsen beschikbaar voor leerlingen van het Canisius College (VMBO) en ROC Nijmegen die zich tot journalist, cameraman of mediatechnicus willen bekwamen. Senternovem heeft hiervoor een subsidie toegekend voor een periode van drie jaar. Het bestuur van Nijmegen1 wil de lokale omroep stabieler en toekomstbestendig maken, onder meer door middel van een verdergaande professionalisering. In dat kader is in december 2010 een verzoek bij B&W van Nijmegen ingediend voor een a-structurele subsidiebijdrage om een zakelijk leider en een extra salesmedewerker aan te trekken. De gemeente Nijmegen heeft in juli 2011 besloten om de organisatie van Nijmegen1 te laten doorlichten. Doel van het onderzoek is om inzicht te verkrijgen in hoe de activiteiten en taken van Nijmegen1 zich verhouden tot de omvang van de personele organisatie, en of én op welke manier Nijmegen1 haar activiteiten/taken binnen de bestaande budgettaire kaders kan uitvoeren. Aanleiding De Raad van de gemeente Nijmegen heeft in november 2010 besloten om de gesubsidieerde arbeid in Nijmegen geleidelijk aan af te bouwen. Naar aanleiding van dit besluit dreigt er volgens het bestuur van Nijmegen1 een niet te dichten gat in de organisatie van de lokale omroep te worden geslagen. Momenteel heeft de omroep tien gesubsidieerde medewerkers in dienst. Het bestuur van Nijmegen1 heeft becijferd dat het behoud van minimaal zes fte gesubsidieerde banen noodzakelijk is om de huidige activiteiten te continueren. Een verdere teruggang van het aantal gesubsidieerde banen zou tot gevolg hebben dat Nijmegen1 haar belangrijkste activiteit -de lokale nieuwsvoorziening op televisie- niet meer kan behouden. Het zou tevens het einde betekenen van een groot deel van de andere programma s. Ook het Leerbedrijf kan dan niet worden voortgezet, aldus het bestuur. Nijmegen1 heeft op 19 juni jl. een brandbrief naar het College van B&W en de Raad gestuurd met het verzoek tot het behoud van 6 fte gesubsidieerde banen. Opdracht In reactie op de brief van Nijmegen1 heeft de gemeente besloten om de organisatie van de lokale omroep te laten doorlichten. Doel van het onderzoek is om inzicht te verkrijgen in hoe de activiteiten en taken van Nijmegen1 zich verhouden tot de omvang van de personele organisatie, buys culturele profielen nijmegen 3

7 en of én op welke manier Nijmegen1 haar activiteiten/taken binnen de bestaande budgettaire kaders kan uitvoeren. De gemeente heeft aangegeven dat zij op basis van de doorlichting geïnformeerd wil worden over meerdere toekomstscenario s: een minimumvariant (wettelijk verplichte taken), een maximumvariant (zoals RTV Nijmegen 1 zelf voor ogen heeft) en één of twee tussenvarianten. Bij de bedrijfsdoorlichting dient ook aandacht te worden besteed aan de aspecten (1) vrijwilligersorganisatie en de specifieke stuurkenmerken ervan, (2) de verdiencapaciteit van RTV Nijmegen 1 en (3) mogelijke samenwerkingsverbanden. Indien uit de doorlichting blijkt, dat een zakelijk leider nodig wordt geacht, moet een profielschets worden opgesteld. Buys Culturele Profielen heeft op 28 juli jl. van de gemeente Nijmegen de opdracht gekregen om het onderzoek uit te voeren. Verantwoording Het onderzoek is uitgevoerd in de periode augustus-september Bij het onderzoek zijn de volgende onderzoeksvragen leidend geweest: (1) Op welke wijze en met welke middelen geeft Nijmegen1 invulling aan haar huidige activiteiten?; (2) Wat zijn de sterke en zwakke punten van de organisatie van Nijmegen1, en wat zijn de kansen en bedreigingen (SWOT-analyse)?; (3) Wat zijn in het komend decennium de belangrijkste ontwikkelingen in de branche van de lokale media-instellingen naar de mening van betrokkenen?; (4) Onder welke condities zijn de toekomstplannen van Nijmegen1 realiseerbaar (maximumvariant: toetsing haalbaarheid activiteiten in relatie tot organisatie en middelen)?; (5) Wat zijn, gegeven de wettelijke taken van Nijmegen1, de minimale activiteiten die Nijmegen1 moet ontplooien, en onder welke condities zijn deze activiteiten realiseerbaar (minimumvariant: toetsing haalbaarheid activiteiten in relatie tot organisatie en middelen)?; (6) Wat zijn de consequenties voor de organisatiecapaciteit en de behoefte aan middelen als Nijmegen1 aankoerst op een tussenvariant?. De onderzoeksopdracht is uitgevoerd in de vorm van een bronnenonderzoek (deskresearch) en een aantal interviews met betrokkenen rondom Nijmegen1. Voor een overzicht van de informatiebronnen en de geraadpleegde sleutelfiguren wordt de lezer verwezen naar de bijlagen. We zijn alle benaderde sleutelfiguren erkentelijk voor hun bereidwillige medewerking aan het onderzoek. Dat is bijzonder te noemen omdat het onderzoek grotendeels in de zomervakantieperiode is uitgevoerd. Een speciaal woord van dank voor haar medewerking is gericht aan mevrouw Astrid Bos, bestuurslid SWM. Zij is ons zeer behulpzaam geweest bij het verstrekken van de gevraagde informatiebronnen. Leeswijzer Hoofdstuk 1-4 zijn hoofdzakelijk beschrijvend van aard. Achtereenvolgens komen hoofdstuksgewijs aan bod: de huidige activiteiten, een check of Nijmegen1 voldoet aan de Mediawet, de financiële huishouding en de organisatie van Nijmegen1. Hoofdstuk 5 bespreekt een SWOT-analyse. In hoofdstuk 6 worden in kort bestek enkele te verwachtingen ontwikkelingen buys culturele profielen nijmegen 4

8 in de branche van de lokale omroepen geschetst. In hoofdstuk 7 worden onze conclusies gepresenteerd over de activiteiten, de financiën en, met name, de organisatie van Nijmegen1. In het afsluitende hoofdstuk 8 bespreken we vier toekomstscenario s en de consequenties voor de subsidiebehoefte van Nijmegen1. buys culturele profielen nijmegen 5

9 1 De activiteiten van Nijmegen1 1.1 De activiteiten van Nijmegen1 De Nijmeegse lokale omroep is actief in drie mediasegmenten: TV, radio en internet. Het zwaartepunt van de omroepactiviteiten ligt bij TV. Televisie Nijmegen1 produceert dagelijks voor in totaal 1 uur aan tv-programma s inclusief een kwartier tekst-tv. Het programma start op werkdagen om uur en wordt elk uur herhaald. Vaste onderdelen van het dagelijkse programma zijn Nijmegen1 Nieuws met het actuele lokale nieuws, Straat van de Week waarin een week lang een Nijmeegse straat wordt belicht met historische achtergronden, gesprekken met bewoners, enzovoorts, en Stem van de Stad waarin Nijmeegse burgers worden geïnterviewd over actuele gebeurtenissen. Deze drie vaste programma s worden aangevuld met wekelijks terugkerende thematische programma s. Op maandag is het thema Sport (Nijmegen1 Sport), op dinsdag Studenten (Campus in Beeld), op woensdag Jongeren (NTV Jongeren), op donderdag Politiek (Nijmegen 1 Politiek), op vrijdag Uitgaan (Uit met Mariken). Op zaterdag wordt het programma De Muzen uitgezonden met als thema Kunst & Cultuur. Zondags biedt Nijmegen1 een wekelijks nieuwsoverzicht (op even uren) en is een herhaling te zien van het programma Straat van de Week (op oneven uren). Eens in de maand komt Nijmegen 1 Politiek te vervallen ten gunste van het extern geproduceerde programma Mijn Nijmegen TV. In de zomervakantie zendt Nijmegen1 speciale zomerprogramma s uit, zoals de Bierquiz (vanuit diverse Nijmeegse cafe s worden door een panel van Nijmeegse burgers biertjes geproefd, maar de essentie van het programma gaat over het wel en wee van de panelleden) en Zomercolumns (Nijmeegse burgers die hun standpunt over actuele onderwerpen belichten). Radio RTV Nijmegen 1 zendt 24 uur per dag, zeven dagen per week non-stop radioprogramma s uit. Van 7:30 uur tot uur is er elk uur een nieuwsblok van 3 minuten met aansluitend weer- en verkeersinformatie. Dagelijks van uur, van uur en van uur worden de nieuwsitems van Nijmegen1 Nieuws uitgezonden. Ook het programma De Stem van de Stad wordt dagelijks van uur uitgezonden. De thematische programma s Nijmegen1 Sport (maandag van uur) en Campus on Air (dinsdag van uur) zijn vaste weekitems. Al deze programma s worden voice-over uitgezonden. Van belangrijke sportevenementen zoals de wedstrijden van NEC wordt live verslag gedaan. De overige zendtijd wordt gevuld met vooraf opgenomen muziekprogramma s die zonder radiopresentator worden uitgezonden. Internet Het volledige TV-programma van Nijmegen1 wordt doorgesluisd naar internet ( Ook de radioprogramma s zijn via internet te beluisteren. Via de website is ook het archief met nieuwsuitzendingen vanaf 2009 te raadplegen. Nijmegen1 plaatst nieuwsberichten van De Gelderlander op de website. Tenslotte worden via twee webcams continu beelden van het Keizer Karelplein en De Waalbrug uitgezonden. buys culturele profielen nijmegen 6

10 1.2 Het publieksbereik In het voorjaar van 2010 is door De Vos & Jansen Marktonderzoek in samenwerking met de Organisatie van Lokale Omroepen in Nederland (OLON) een onderzoek verricht naar het publieksbereik van Nijmegen1. Het onderzoek werd gehouden onder een steekproef van 325 Nijmeegse inwoners van 13 jaar en ouder. De bevindingen staan vermeld in tabel 1. Tabel 1. Publieksbereik Nijmegen1 onder de inwoners van Nijmegen in de leeftijd van 13 jaar en ouder (peildatum voorjaar 2010) TV Radio Bekendheid 58% 34% Jaarbereik 39% 10% Weekbereik 22% 4% Dagbereik 11% 1,4% bron: rtv nijmegen 1: beleid Jaarbereik = percentage inwoners dat minimaal eens per jaar Nijmegen1 bekijkt resp. beluistert Weekbereik = percentage inwoners dat minimaal eens per week Nijmegen1 bekijkt resp. beluistert Dagbereik = percentage inwoners dat dagelijks Nijmegen1 bekijkt resp. beluistert De mediagroep internet is niet in het onderzoek meegenomen. Volgens de eigen gegevens van Nijmegen1 trekt de website 500 unieke bezoekers per dag. 1.3 De programmering is in eigen beheer Bijna alle programma s van Nijmegen1 worden in eigen beheer geproduceerd. Uitzonderingen zijn: Mijn Nijmegen TV uitzendfrequentie 1x per maand, 30 minuten, geproduceerd door Productiehuis Nijmegen (Doetie Bakker, voormalig medewerker en medeoprichter van Nijmegen1); NTV Jongeren uitzendfrequentie 1x per week, 10 minuten, geproduceerd door een groep jongeren onder de verantwoordelijkheid van Tandem. Het programma valt wel onder de eindredactie van Nijmegen1; Campus in Beeld uitzendfrequentie 1x per week, 10 minuten, geproduceerd door een groep Nijmeegse studenten. Het programma valt wel onder de eindredactie van Nijmegen1. Tabel 2 laat zien dat 91,5% van de zendtijd van Nijmegen1 wordt gevuld met programma s die in eigen beheer zijn geproduceerd. Tabel 2. Nijmegen1: in eigen beheer vs. extern geproduceerde tv-programma s (2011) televisie Programma's in eigen beheer: min. 91,5% Programma's niet in eigen beheer: - Campus in Beeld 720 min. 2,2% - NTV Jongeren min. 3,2% - Mijn Nijmegen TV min. 3,2% Totale zendtijd per maand min. 100,0% bron: buys culturele profielen 2011 buys culturele profielen nijmegen 7

11 De radioprogrammering bestaat voor 100% uit programma s die in eigen beheer dan wel in samenwerking met andere lokale omroepen zijn geproduceerd. 1.4 De programmering komt in samenwerking met andere media-instellingen Nijmegen1 heeft tijdens de Vierdaagsefeesten 2011 in samenwerking met de lokale omroepen Webtv (Beuningen/Druten), WO TV (Wijchen), Unique TV (Heumen) en Nima TV (Mook/Gennep) 156 uur live tv over de Vierdaagse van Nijmegen uitgezonden. Ook ten behoeve van de 4daagseradio is een samenwerkingsverband aangegaan met Favoriet FM (Zevenaar), Unique FM (Heumen), Webfm (Beuningen/Druten), Nima FM (Mook/Gennep), WFM (Ubbergen/Millingen aan de Rijn) en WO FM (Wijchen). Ten behoeve van het programma Regiosport (wekelijks 15 minuten) wordt structureel samengewerkt met de lokale omroepen in de omliggende gemeenten. Het radioprogramma NEC live wordt via Unique FM Heumen uitgezonden. 1.5 De marketingactiviteiten De marketingactiviteiten van een lokale omroep richten zich doorgaans op twee doelen: (1) het verhogen van de bekendheid en het publieksbereik, en (2) het binnenhalen van advertentieinkomsten door middel van sales. marketing en bekendheid/publieksbereik In 2010 is het programmaformat aangepast waarbij meer accent is gelegd op de nieuwsprogrammering. Deze wijziging had als doel een hoger publieksbereik te realiseren. Bij Nijmegen1 ontbreekt het tot dusverre aan een structureel marketingbeleid ter verhoging van de bekendheid en het publieksbereik van de omroep. Er is in het verleden door een extern bureau (Bureau Einder Communicatie te Nijmegen) een beleidsplan opgesteld, maar hieraan is geen uitvoering gegeven. Op kleine schaal wordt er geanticipeerd op een verhoging van de naamsbekendheid. Zo heeft Nijmegen1 altijd de intentie om als blikvanger aanwezig te zijn bij lokale gebeurtenissen en evenementen. Het is de bedoeling dat met de komst van het ROC/MKB Leerwerkbedrijf meer aandacht aan het vermarkten van Nijmegen1 zal worden besteed. marketing en sales De sales vormt een belangrijke bron van inkomsten voor Nijmegen1. In de zomer van 2009 heeft Nijmegen1 een externe salesmanager aangetrokken. De salesmanager is gedetacheerd vanuit het bedrijf On the Spot Marketing. Hij werkt op basis van no cure no pay. Er is geen ondertekend contract tussen partijen. Volgens de salesmanager zijn partijen overeengekomen dat hij 1 dag per week saleswerkzaamheden voor Nijmegen 1 uitvoert. In de praktijk is hij twee dagen voor de lokale omroep op pad. De werkzaamheden van de salesmanager bestaan uit het binnenhalen van advertentie-inkomsten. In de eerste maanden na zijn aantreden heeft de salesmanager met succes zijn eigen netwerk gebruikt om reclamezendtijd te verkopen. Er was in 2009 sprake van een verdubbeling van de reclame-inkomsten ten opzichte van het voorgaande jaar. Het bestuur heeft voor 2011 een salestarget van euro inkomsten aan reclamegelden geformuleerd. Dit bedrag is exclusief barteringbaten. Deze target zal volgens de salesmanager in de huidige buys culturele profielen nijmegen 8

12 situatie niet worden gehaald. Volgens hem moet eerst de interne organisatie van Nijmegen1 op orde worden gebracht, pas dan kan het rendement uit de sales naar een hoger niveau worden getild. Het bestuur acht de salestarget realistisch. Het niet realiseren van de target is volgens het bestuur veel meer te wijten aan de afgenomen inzet van de salesmanager dan aan een haperende organisatie. De inkomsten uit sales vertonen over de afgelopen drie boekjaren wel een stijgende lijn: in , in en in (zie ook tabel 3). Deze bedragen zijn overigens inclusief de barterdeals. Nijmegen1 beschikt niet over een salesplan. 1.6 De inkomstengenerende activiteiten RTV Nijmegen heeft twee soorten inkomstengenerende activiteiten: (1) de acquisitie en de uitzending van advertenties, en (2) het ontplooien van inkomstengenerende nevenactiviteiten. De salesmanager besteedt gemiddeld 2 dagen per week aan de acquisitie van advertenties. Een deel van de opbrengsten uit advertenties wordt uitgekeerd in de vorm van barterdeals. Op bescheiden schaal worden inkomstengenerende nevenactiviteiten ontplooid. Dan gaat het om de DVD-verkoop van geproduceerde programma s. Tabel 3 geeft een overzicht. Tabel 3) Nijmegen1: Specificatie baten inkomstengenerende activiteiten Reclamebaten Barteringbaten zie reclamebaten Baten uit nevenactiviteiten totaal bron: jaarverslagen SWM 1.7 De informatieve, culturele en educatieve programmering In het huidige programmaformat ligt de nadruk op de informatieve programmering (met name de programma s Nijmegen1 Nieuws, Nijmegen1 Politiek, Mijn Nijmegen TV, Nijmegen1Sport en Stem van de Stad). Op de tweede plaats volgt de culturele programmering (met name Uit met Mariken, De Muzen, en onderdelen van NTV Jongeren en Campus in Beeld). RTV Nijmegen heeft geen specifieke educatieve programma s. Sommige programma s bevatten wel educatieve elementen. Zo worden in het programma Straat van de Week en in sommige Zomercolumns en passant de historie van Nijmegen in woord en beeld gepresenteerd. buys culturele profielen nijmegen 9

13 2 Nijmegen1 en wet- en regelgeving In de Mediawet 2008 en het Mediabesluit is de regelgeving vastgelegd met betrekking tot de onafhankelijkheid, kwaliteit en diversiteit van de informatievoorziening van de media. Het Commissariaat voor de Media vult het wettelijk kader in met richtlijnen en beleidsregels, en zij ziet er als onafhankelijk bestuursorgaan op toe dat deze regels worden nageleefd. Voor het verzorgen van het publieke media-aanbod in de Nederlandse gemeenten worden lokale mediainstellingen door het Commissariaat aangewezen, één per gemeente. In de volgende paragrafen worden beschreven hoe Nijmegen1 invulling heeft gegeven aan de belangrijkste richtlijnen en beleidsregels. 2.1 De Productienorm en de ICE-norm Productienorm Ten minste vijftig procent van de toetsingstijd (uitzendtijd tussen uur en uur) dient te bestaan uit programma s die in eigen beheer zijn geproduceerd. RTV Nijmegen1 voldoet royaal aan deze norm. Bij de mediagroep TV wordt 91,5% van de zendtijd besteed aan programma s die in eigen beheer zijn geproduceerd. Bij de mediagroep Radio is het percentage 100%. ICE-norm Voor elk afzonderlijk kanaal moet ten minste vijftig procent van de toetsingstijd (uitzendtijd tussen uur en uur) een informatief, cultureel of educatief karakter hebben, gericht op de eigen gemeente. Van deze vijftig procent moet minimaal zestig procent een lokaal informatief of educatief karakter bezitten, de overige veertig procent mag bestaan uit programma s met een cultureel karakter. Zowel de tv-zender als de radiozender van Nijmegen1 voldoen aan de ICE-norm. Voor de tvzender haalt Nijmegen1 een percentage van circa 75% van de toetsingstijd dat een informatief, cultureel of educatief karakter heeft. Het merendeel van deze toetsingstijd is informatief van aard. De radiozender haalt een 50% score aan informatieve programma s. 2.2 Reclame & Sponsoring Om de onafhankelijkheid van de media-instellingen te waarborgen zijn regels rondom reclame en sponsoring vastgelegd. Deze regels beogen een scheiding van programma-aanbod en commercie. De media-instelling moet beschikken over een redactiestatuut waarin de journalistieke rechten en plichten van de medewerkers zijn vastgelegd. Nijmegen1 beschikt over een redactiestatuut. Het is in 2008 opgesteld onder de naam Programmastatuut Stichting Waalstad Media en is nog altijd van kracht. Voor het uitzenden van reclameboodschappen is inschrijving bij de Stichting Reclame Code een vereiste. Dit laatste is voor de leden van de OLON via het lidmaatschap geregeld. Nijmegen1 is lid van de OLON. buys culturele profielen nijmegen 10

14 Het Commissariaat heeft een uitgebreid aantal voorschriften opgesteld voor de omvang en verschijningsvormen van reclame-uitzendingen. We hebben deze voorschriften niet zelf getoetst, maar de stationmanager en de programmaleider van Nijmegen1 hebben aangegeven dat zij deze voorschriften naleven, evenals de voorschriften ten aanzien van sponsoring. 2.3 Nevenactiviteiten en uitbesteding van activiteiten Ook de nevenactiviteiten en de uitbesteding van activiteiten moeten voldoen aan de voorschriften van het Commissariaat. De nevenactiviteiten van Nijmegen1 zijn gering. Het betreft de verkoop van DVD s van de eigen programma s. Deze activiteit is goedgekeurd door het Commissariaat en is als zodanig geregistreerd in het Register Nevenactiviteiten van het Commissariaat. Aangaande de uitbesteding van activiteiten het volgende. Zoals eerder beschreven heeft Nijmegen1 de saleswerkzaamheden uitbesteed aan het bedrijf On the Spot Marketing. De externe salesmanager heeft in een interview aangegeven dat er wel een contract is opgemaakt waarin de gemaakte afspraken tussen Nijmegen1 en zijn bedrijf zijn vastgelegd. Maar het contract is niet ondertekend 1. Daarmee opereert Nijmegen1 in strijd met de belangrijkste voorwaarde die het Commissariaat verbindt aan uitbesteding van activiteiten, namelijk dat de gemaakte afspraken worden vastgelegd in een overeenkomst. 2.4 Het Programmabeleidbepalend Orgaan Het Programmabeleidbepalend Orgaan is een belangrijk orgaan voor lokale omroepen. De Mediawet schrijft voor dat lokale omroepen dienen te beschikken over een representatief orgaan dat het mediabeleid bepaalt. Het PBO stelt het programmabeleid vast en ziet toe dat de omroep zich aan de ICE-norm houdt. Het programmabeleid legt vast welke mediadiensten worden ingezet, welke programma s op grond van welk aanbodschema worden uitgezonden en van welke programma s de verzorging wordt uitbesteed. Het PBO is, naast het bestuur en de redactie, een afzonderlijk orgaan binnen de omroep. Het bestuur is verantwoordelijk voor het functioneren van de het PBO. Bij Nijmegen1 voldoet het PBO op dit moment niet aan de voorschriften van representativiteit van het Commissariaat en ook niet aan artikel 10 lid 3 uit de eigen statuten van de lokale omroep. Het PBO dient uit minimaal 5 leden te bestaan en dient zodanig van samenstelling te zijn, dat deze representatief is voor de in de gemeente voorkomende culturele, godsdienstige en geestelijke stromingen. In het PBO hebben tenminste zitting vertegenwoordigers van de navolgende stromingen: maatschappelijke zorg en welzijn, cultuur en kunst, kerkgenootschappen op geestelijke grondslag, werknemers, werkgevers, onderwijs en educatie, etnische en culturele minderheden, en sport en recreatie. Op dit moment (september 2011) telt het PBO van Nijmegen1 zes leden, waarvan drie leden actief zijn. Voor de stromingen maatschappelijke zorg en welzijn, werkgevers, etnische en culturele minderheden en sport en recreatie bestaan vacatures. Het verloop onder de leden van 1 Het bestuur van Nijmegen1 heeft in een reactie aangegeven dat zolang het nieuwe contract niet is getekend, het oude contract nog van kracht is. Het oude contract dateert van 1 juli 2009 en had een looptijd van zes maanden. Er is geen clausule in het contract opgenomen die verwijst naar een stilzwijgende verlenging of een beding met die strekking. buys culturele profielen nijmegen 11

15 het PBO is zeer groot. Afgezien van het feit dat het PBO niet voldoet aan de voorschriften van representativiteit is het geïnterviewde PBO-lid van oordeel dat er vanuit de redactie en het bestuur van Nijmegen1 onvoldoende input wordt geleverd aangaande het programmabeleid. Informatie wordt alleen mondeling verstrekt, is ongestructureerd en gaat vaak over organisatorische en managementonderwerpen, en daar is het PBO niet voor. Ook de facilitering van vergaderingen schiet tekort. Beleidsstukken worden niet vooraf aangeleverd. Van de zijde van het bestuur en de staf klinken geluiden dat het PBO een bureaucratisch orgaan is, luchtfietserij, moeizaam functioneert, en geen toegevoegde waarde heeft voor de omroep. De Mediawet ziet het PBO als een essentieel orgaan. Ze schrijft voor dat wanneer het PBO niet functioneert het Commissariaat na vier maanden de aanwijzing als lokale omroep moet intrekken. 2.5 Samenwerken met andere media-instellingen Het Commissariaat staat op het standpunt dat samenwerking tussen lokale omroepen een goede optie is wanneer een lokale omroep op eigen kracht niet kan voldoen aan de Productienorm of de ICE-norm. Bij Nijmegen1 speelt dit probleem in het geheel niet (zie paragraaf 2.1). Ook voor ICE-programma s met een bovenlokaal karakter is samenwerking met andere lokale omroepen een goede optie. Het PBO dient wel per programma het belang van de samenwerking te kunnen motiveren. Nijmegen1 werkt projectmatig samen met de lokale omroepen van een aantal buurtgemeenten. Het gaat dan om de verzorging van een gezamenlijk programma tijdens de Vierdaagsefeesten en de invulling van het programma Regiosport. Kortgeleden is Nijmegen1 een samenwerkingsproject gestart met dagblad De Gelderlander. De samenwerking richt zich op uitwisseling van (nieuws)informatie voor het gebruik van het eigen medium. Op de website van De Gelderlander worden sommige tv-nieuwsitems geplaatst van Nijmegen1. Op de website van Nijmegen1 zijn nieuwsitems van De Gelderlander te lezen. Het OLON volgt met veel belangstelling het proces en de resultaten van deze samenwerking. 2.6 Het redactiestatuut Nijmegen1 beschikt over een redactiestatuut waarin de journalistieke rechten en plichten van de medewerkers zijn vastgelegd. Het is in 2008 opgesteld onder de naam Programmastatuut Stichting Waalstad Media. buys culturele profielen nijmegen 12

16 3 De financiën Tabel 4 geeft een overzicht van de jaarrekeningen van de afgelopen drie boekjaren. Tabel 4) Nijmegen1: verdichte jaarrekeningen 2008, 2009, 2010 en begroting 2011 (in ) BALANS 31-dec 31-dec 31-dec ACTIVA Vaste activa Duurzame bedrijfsmiddelen Deelneming Vlottende activa Voorraden - - Vorderingen Liquide middelen TOTAAL ACTIVA PASSIVA Eigen vermogen Stichtingskapitaal Bestemmingsfondsen Bestemmingsreserve Algemene reserve Langlopende schulden Kortlopende schulden TOTAAL PASSIVA RESULTATENREKENING Begroting 2011 Baten Subsidie gemeente Omzet Reclame/bartering Baten uit nevenactiviteiten Overige baten Totaal baten Bedrijfskosten Personeelskosten Af: Loonsubsidies Afschrijvingen Overige personeelskosten Huisvestingskosten Directe productiekosten Verkoopkosten Autokosten Algemene kosten Totaal kosten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat buys culturele profielen nijmegen 13

17 3.1 Jaarcijfers Het boekjaar 2008 was het eerste volledige boekjaar van Nijmegen1. In dat jaar en de twee boekjaren daarna heeft Nijmegen1 een solide financiële prestatie geleverd. De liquiditeit en de solvabiliteit van Nijmegen1 zijn prima. Dat wordt ook beaamd door de accountant van Nijmegen1. De rentabiliteit is niet aan de orde, omdat de instelling geen winstoogmerk heeft. Maar gelet op de omvang en inhoud van het programma-aanbod mag worden vastgesteld dat Nijmegen1 veel heeft gepresteerd met naar verhouding zeer beperkte financiële middelen. The return of investment is vanuit de inhoudelijke oogpunt hoog. Nijmegen1 heeft geen langlopende schulden. In 2009 heeft het bestuur een bestemmingsreserve van euro gevormd. Deze heeft betrekking op de aanschaf van apparatuur en personeelskosten. Tot en met 2010 is weinig gebruik gemaakt van deze reserve en dat vooral heeft er voor gezorgd dat de liquiditeitspositie van Nijmegen1 goed is. De resultatenrekeningen laten zien dat de gemeentesubsidie stabiel is gebleven in de afgelopen drie jaar. De eigen inkomsten zijn in drie jaar tijd sterk toegenomen. De reclame-inkomsten zijn in drie jaar tijd met 80% gestegen van euro naar euro (incl. bartering). Ook de baten uit bijna uit nevenactiviteiten stegen van euro in 2008 naar euro in De overige baten zijn in 2009 en 2010 daarentegen nagenoeg geheel weggevallen. Aan de kostenzijde namen de personeelskosten in drie jaar toe van euro naar euro. Met een omvang van 7,00 fte 2 aan betaalde medewerkers op de loonlijst (peildatum 2010) zijn de personeelskosten als zeer laag te kwalificeren. De lage personeelskosten zijn te herleiden tot een combinatie van ontvangen loonsubsidies voor gesubsidieerde arbeidskrachten, bescheiden salarissen voor het reguliere personeel en het om niet beschikbaar stellen van 5,85 fte gesubsidieerde arbeidskrachten door Stichting Wijkwerk. De loonkosten van deze 5,85 fte drukken niet op de begroting van Nijmegen1. De huisvestingslasten zijn in drie jaar tijd behoorlijk toegenomen: van euro in 2008 naar euro in De stijging is volledig terug te voeren op een stijging van de huurlasten. De stijging van de verkoopkosten (van euro in 2008 naar euro in 2010) is ontstaan door de vergoeding op provisiebasis van de externe salesmanager. Die is met ingang van augustus 2009 aan slag gegaan voor Nijmegen1. De stijging van de algemene kosten (van euro in 2008 naar euro in 2010) is veroorzaakt door een toename van de kosten voor contributie & abonnementen, de kosten voor productie en onderhoud, en de eenmalige kosten in 2010 voor een kijk- en luisteronderzoek. 2 Dit is exclusief negen ID-medewerkers (5,85 fte) die om niet via Stichting Wijkwerk bij Nijmegen1 waren gedetacheerd (peildatum 2010). Deze groep medewerkers staat op de loonlijst van Stichting Wijkwerk. buys culturele profielen nijmegen 14

18 3.2 Begroting 2011 De begroting 2011 is opgesteld als een extrapolatie van de activiteiten en de financiële cijfers uit de voorgaande boekjaren. Er ligt aan de raming een beleidsplan noch een activiteitenplan aan ten grondslag. De geraamde reclame-inkomsten ( euro) zijn als opdracht aan de salesmanager meegegeven. De stijging van de overige baten is grotendeels gebaseerd op een vergoeding van ROC Nijmegen voor begeleiding van het Leerbedrijf. 3.3 Geen ruimte voor nieuw beleid zonder ombuigingen De boekjaren 2008 (vooral) en 2009 werden weliswaar met positieve saldi afgesloten. Maar de jaarcijfers 2010 en de begroting 2011 zijn teruggevallen naar kostendekkendheid. De kosten (+65%) zijn in de periode sterker gestegen dan de baten (+26%). Als deze trend zich doorzet, zal Nijmegen1 in de problemen komen. Ook bij het wegvallen van de loonsubsidies zal Nijmegen1 zwaar in de min duiken. Gelet op het feit hoe de financiële huishouding zich heeft ontwikkeld sinds de start van Nijmegen1 is het niet aannemelijk dat de lokale omroep het wegvallen van deze loonkostendekking kan opvangen zonder haar beleid geweld aan te doen. buys culturele profielen nijmegen 15

19 4 De organisatie 4.1 De formele organisatiestructuur De organisatie van Nijmegen1 ziet er bij benadering formeel als volgt uit. Bij benadering, omdat de organisatieweergave de resultante is van een vijftiental interviews, een aantal niet gedateerde functieomschrijvingen, het programmastatuut (mei 2008) en de op 23 maart 2007 gewijzigde statuten van de stichting zelf: bestuur stationmanager Programmabeleid Bepalend Orgaan Hoofdredacteur kernstaf grote staf Programma en productieleider Vertegenwoordiger medewerkersraad Projectleider Leerbedrijf Sales Hoofd Techniek Eindred. sport Eindred. MTV Eindred. Campus Eind Redactie Nieuws Eindred. Straat Eindred. politiek Eindred. cultuur Bestuur Het bestuur bestaat statutair uit tenminste drie personen: de voorzitter, de penningmeester en de secretaris. Leden worden voor een periode van drie jaar benoemd en zijn nog voor één nieuwe termijn herkiesbaar. Het bestuur bestuurt de stichting, maar de benoeming en het ontslag van de stationmanager (in onze termen directeur) geschiedt op voordracht van het bestuur door het Programmabeleidbepalend Orgaan (hierna te noemen PBO). Programmabeleidbepalend Orgaan (PBO) Het PBO is het ankerpunt voor het publieke karakter van de omroeporganisatie. Zij dient te zijn samengesteld uit met name genoemde geledingen van de burgerij. Leden van het PBO worden statutair benoemd door het College van Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Nijmegen. Leden worden voor een periode van drie jaar benoemd en zijn nog voor één nieuwe termijn herkiesbaar. buys culturele profielen nijmegen 16

20 Het PBO van Nijmegen1 vergadert statutair vier maal per jaar met de programmaleider, dat is een keer meer dan het Commissariaat voor de Media eist. De notulen worden beschikbaar gesteld aan het Commissariaat voor de Media. Het PBO stelt het programmabeleid vast en toetst het programma op de doelen van de stichting zoals genoemd in artikel 3 van de statuten. Daarnaast stelt het PBO het programmastatuut vast, alsmede de taakomschrijvingen van de programmamedewerkers en relevante regelingen. Alles na overleg met betrokkenen, staf en bestuur. Het PBO benoemt en ontslaat de stationmanager op voordracht van het bestuur. Stationmanager De stationmanager is eindverantwoordelijk voor de organisatie van de stichting en hiërarchisch leidinggevend. In andere bedrijven zou de stationmanager directeur genoemd worden. De stationmanager ressorteert onder het bestuur, ontvangt sturing van het bestuur en legt aan het bestuur verantwoording af. Programma- en productieleider De programma- en productieleider is verantwoordelijk voor het tot stand brengen van programma s en de technische kwaliteit van de programma s. De programma- en productieleider wordt aangestuurd door de stationmanager. Zelf geeft hij direct leiding aan de het Hoofd Techniek, de editors, de camera- en geluidvoerders en de overige productie- en programmamedewerkers. Hoofdredacteur De hoofdredacteur is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de journalistieke inhoud en samenhang van de programma s. De hoofdredacteur wordt aangestuurd door de stationmanager. De hoofdredacteur geeft leiding aan de eindredacteuren van de diverse programmaonderdelen (de nieuwsredactie en de themaredacties). De hoofdredacteur bewaakt de condities die door het Commissariaat voor de Media zijn vastgelegd en bewaakt de programmacondities zoals deze met het PBO zijn vastgelegd. Kernstaf De stationmanager, programma- en productieleider en hoofdredacteur vormen te kernstaf van de organisatie. Komen dagelijks kort bijeen. De kernstaf vergadert maandelijks met het bestuur. Hoofd Techniek Het hoofd TD wordt aangestuurd door de programma- en productieleider en maakt deel uit van de (grote) staf. Het hoofd TD stuurt de medewerkers van de technische dienst aan. Het hoofd TD is verantwoordelijk voor het beheer en vervangingsvoorstellen van hard- en software, apparatuur en infrastructuur voor radio, internet en televisie. Sales De salesmanager heeft een targetgebonden contract op provisiebasis met een vaste maandelijkse onkostenvergoeding. De salesmanager legt verantwoordelijkheid af aan de stationmanager. buys culturele profielen nijmegen 17