Nota Reserves augustus 2007

Transcriptie

1 Nota Reserves augustus 2007

2 2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding 5 2. Definities Reserves 2.2 Stille reserves 2.3 Eigen vermogen 2.4 Vreemd vermogen 2.5 Weerstandscapaciteit 3. Wettelijk kader Het BBV 3.2 Functies van reserves 4. Uitgangspunten reserves en voorzieningen Verloop Algemene reserve 4.2 Algemene uitgangspunten 4.3 Omvang algemene reserve in relatie tot risico s 5. Beschrijving van reserves en voorzieningen 11 Programma Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 12 Programma Bestuur 13 Programma Klantgerichte dienstverlening 14 Programma Wonen 15 Programma Werkgelegenheid en bedrijvigheid 16 Programma Leefomgeving 17 Programma Maatschappelijke participatie 19 Programma Mobiliteit 23 Programma Indirecte kosten Samenvatting 26 3

4 4

5 1. Inleiding Voor u ligt de nota reserves 2007 van de gemeente Oostzaan. In 2004 is de laatste nota reserves en voorzieningen 2004 vastgesteld. Deze nota geeft het beleidskader aan met betrekking tot de aanwezige reserves en voorzieningen, zoals doel, stand per balansdatum, gewenste omvang en te nemen acties. Op grond van de financiële verordening dient de nota vierjaarlijks te worden herzien. De naam van de nota wordt gewijzigd in reserves In deze nota vindt u uitsluitend nog de reserves van de gemeente Oostzaan. Als gevolg van de nieuwe comptabiliteitsvoorschriften BBV is een duidelijke scheiding tussen de reserves en voorzieningen vereist. Voorzieningen zijn niet vrij besteedbaar. Het betreffen voornamelijk ontvangen gelden van derden met een duidelijke bestedingsverplichting. Voorzieningen worden behandeld als vreemd vermogen d.w.z. gelden van derden. Vandaar dat in deze nota reserves 2007 geen rekening is gehouden met deze voorzieningen. In deze nota worden alle aanwezige reserves nogmaals herijkt. Ook worden van alle reserves de doelstellingen nogmaals duidelijk gesteld. Conform artikel 212 wordt deze nota elke 4 jaar herzien. De laatste herziening dateert van Echter gelet op het belang van een duidelijk inzicht in de aanwezige reserves, alsmede de doelstelling is het van belang hier een goed inzicht in te hebben. Een goed inzicht van de aanwezige reserves van essentieel belang bij het opstellen van de paragraaf weerstandsvermogen, waar de weerstandscapaciteit wordt afgezet tegen de te verwachten risico s. Zie voor deze berekening de nota weerstandsvermogen Alle reserves van de gemeente Oostzaan zijn ingedeeld op basis van het programma waarop deze reserve betrekking heeft. Voorts is per reserve aangegeven welke acties er zullen worden gevolgd. (indien van toepassing) In hoofdstuk 4.1 is een overzicht weergegeven van het verloop van de algemene reserve over de afgelopen 4 jaar. 5

6 2. Definities In dit hoofdstuk worden de diverse begrippen reserves, stille reserves, eigen vermogen, vreemd vermogen en weerstandscapaciteit uitgelegd. 2.1 Reserves Reserves zijn vermogensbestanddelen, die als eigen vermogen zijn aan te merken, en die bedrijfseconomisch gezien vrij zijn te besteden. De reserves worden onderscheiden in de algemene reserve en in bestemmingsreserves. Bestemmingreserves zijn reserves waaraan door de gemeenteraad een bepaalde bestemming is gegeven, teneinde bepaalde doelen te kunnen realiseren. Daarnaast moeten tot bestemmingreserves worden gerekend: - de egalisatierekeningen die dienen om ongewenste schommelingen op te vangen in de tarieven die aan derden in rekening worden gebracht wegens door de organisatie geleverde prestaties; - de egalisatierekeningen die dienen om eenmalig ontvangen investeringsbijdragen gedurende gebruiksduur van de investering in jaarlijkse termijnen ten gunste van de exploitatie te laten komen. 2.2 Stille reserves Naast de algemene reserve en de bestemmingsreserves worden in de nieuwe comptabiliteitsvoorschriften BBV nog de stille reserves onderscheiden. Van een stille reserve is sprake, wanneer de actuele waarde hoger is dan de boekwaarde. Bij de waardering op de balans wordt uitgegaan van historische verkrijgings- of vervaardigingprijs. 2.3 Eigen vermogen Het eigen vermogen van een gemeente bestaat uit het totaal van de op de balans staande reserves en het saldo van de rekening van baten en lasten. Het saldo van de rekening van baten en lasten moet namelijk afzonderlijk op de balans worden opgenomen en de bestemming van het saldo vindt plaats nadat de jaarrekening is vastgesteld. Over de aard van het eigen vermogen van overheden bestaan veel misverstanden. Het is geen fysieke pot met geld zoals wel eens wordt gedacht. Het eigen vermogen op de balans is in feite een boekhoudkundige restpost. Eerst wordt de waarde van de bezittingen (activa) bepaald. Daarvan worden de schulden en de voorzieningen afgetrokken, en wat overblijft is het eigen vermogen. De hoogte van het eigen vermogen is dus mede afhankelijk van de waardering van de vaste activa. 2.4 Vreemd vermogen Het vreemd vermogen bestaat uit het totaal van de van derden geleende bedragen en de voorzieningen. 2.5 Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn, te dekken. Het gaat om die elementen, waarmee tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden, zoals 6

7 bijvoorbeeld de algemene reserve, maar ook de onbenutte belastingcapaciteit en de stille reserves. Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt in incidentele en structurele weestandscapaciteit. Met het eerste wordt bedoeld het vermogen om calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen, zonder dat dit invloed heeft op de voortzetting van de taken. Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld, die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken, b.v. de onbenutte belastingcapaciteit. 7

8 3. Wettelijk kader 3.1 Het BBV Sinds 1 januari 2004 is het Besluit Begroten en Verantwoorden provincies en gemeenten van kracht. Als gevolg van deze nieuwe begrotingsvoorschriften is een duidelijke scheiding van de reserves en voorzieningen vereist. Zoals in de inleiding geschreven, deze nota zal uitsluitend ingaan op de in de gemeente Oostzaan aanwezige reserves. Volgens artikel 43 BBV dienen de reserves te worden onderscheiden in: - de algemene reserve - bestemmingsreserves - overige bestemmingsreserves 3.2 Functies van de reserves Een reserve heeft de volgende functies: De bufferfunctie De bestedingsfunctie De egalisatiefunctie De financieringsfunctie De bufferfunctie De bufferfunctie is de belangrijkste functie van het eigen vermogen van overheidslichamen. Met name de algemene reserve dient als buffer om in bepaalde (onvoorziene) omstandigheden te kunnen worden ingezet om risico s af te dekken. Dit geldt in feite ook voor reserves met een risicomotief en voor de meeste voorzieningen. De bestedingsfunctie De bestedingsfunctie is van toepassing op bestemmingsreserves. Zij worden bewust gevormd om een bepaalde activiteit of een bepaald doel te realiseren. Zodra de reserve het gewenste niveau heeft bereikt, kan de activiteit van start gaan, of kan de besteding worden gedekt. De egalisatiefunctie De egalisatiefunctie richt zich op de verdeling van bijdragen in de tijd. Om ongewenst sterke schommelingen van het resultaat, op basis van bijvoorbeeld incidentele grote investeringsbijdragen te voorkomen, kunnen gedurende de gebruiksduur van de investering deze investeringsbijdragen in jaarlijkse termijnen ten gunste van de rekening van baten en lasten worden gebracht. De financieringsfunctie Bij de financiering van vaste activa hebben gemeenten in principe de keus uit eigen of vreemd vermogen. Gemeenten kunnen op korte termijn wel gemakkelijk vreemd geld opnemen (lenen), maar het eigen vermogen en het saldo van de voorzieningen kunnen ervoor zorgen, dat het beroep op de kapitaalmarkt minder wordt. 8

9 4. Uitgangspunten reserves 4.1 Verloop algemene reserve De hoogte van de algemene reserve is bepalend voor het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen wordt berekend door de weerstandscapaciteit te delen door de risico s. Zie voor meer informatie de nota weerstandsvermogen. Het is voor de gemeente Oostzaan van groot belang de algemene reserve naar een zo hoog mogelijk niveau te brengen. Onderstaand schema laat zien dat de gemeente Oostzaan hier al diverse jaren aandacht aan besteed. Jaar Omschrijving Saldo 2002 Saldo per 31 december Saldo mutaties verslagjaar Saldo per 31 december Saldo mutaties verslagjaar Saldo per 31 december Saldo mutaties verslagjaar Saldo per 31 december Saldo mutaties verslagjaar Saldo per 31 december Bovengenoemde cijfers komen uit de desbetreffende jaarrekeningen. 4.2 Algemene uitgangspunten Voordat in deze nota de afzonderlijke reserves aan de orde komen, dienen eerst (nieuwe) uitgangspunten te worden vastgesteld voor de wijze waarop met reserves wordt omgegaan. Een duidelijke en overzichtelijke indeling van de reserves essentieel. Dit betekent onder andere dat het aantal reserves beperkt blijft tot de hoogst noodzakelijke. Reserves dienen onderbouwd te worden. De doelstelling dient helder te zijn, de noodzakelijke omvang, alsmede de wijze (en omvang) van stortingen en beschikkingen. Instellen nieuwe reserves Indien de noodzaak voordoet nieuwe reserves in te stellen, gebeurt dit bij besluit van de gemeenteraad. De Raad bepaald de doelstelling van de reserves. Toevoeging en aanwending reserves In de begroting wordt een zo reëel mogelijk beeld gegeven van de toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves in een bepaald jaar. Nieuwe toevoegingen en onttrekkingen worden in principe alleen via tussentijdse rapportages ( in de huidige situatie de voorjaarsnota en de najaarsnota) tot stand gebracht. Het college van B&W zijn gemandateerd om onttrekkingen en stortingen te doen binnen de doelstelling. Zijn leggen in dit geval achteraf verantwoording af. 9

10 Het reservebeleid dient regelmatig te worden geëvalueerd Dit dient in ieder geval te gebeuren aan het begin van de nieuwe raadsperiode. Ook kan hiertoe aanleiding bestaan, bijvoorbeeld door aanpassing van regelgeving. Bij de jaarlijkse begroting en in de jaarrekening wordt verder aandacht besteed aan het reservebeleid. 4.3 Omvang algemene reserve in relatie tot risico s In de nota weerstandsvermogen 2007 is aangegeven wat onder weerstandscapaciteit en weerstandsvermogen wordt verstaan. Weerstandsvermogen is in feite de koppeling tussen de (nog niet afgedekte) risico s en de mogelijkheden die er zijn om deze af te dekken. Bij het weerstandsvermogen spelen de algemene reserves een grote rol. De algemene reserve dient als buffer voor het opvangen van risico s en eventuele tekorten bij de jaarrekening. Overigens heeft in de praktijk de algemene reserve in onze situatie ook de functie van een reserve voor het uitvoeren van incidentele zaken. De weerstandscapaciteit van de gemeente Oostzaan wordt berekend uit: De post onvoorzien De algemene reserve De onbenutte belastingcapaciteit De direct verzilverbare stille reserves De provincie Noord-Holland hanteert omtrent de noodzakelijke hoogte van een dergelijke buffer van 500,-- per woonruimte. Uitgaande van 3800 huishoudens in Oostzaan betekent dit, dat de algemene reserve uit moet komen op ,--. 10

11 5. Beschrijving van reserves en voorzieningen In hoofdstuk 5 van deze nota worden de huidige reserves benoemd. De reserves zijn ingedeeld op basis van de gehanteerde programma s in de gemeente Oostzaan. Per programma wordt genoemd de doelstelling, verwachte stand, gewenste omvang en te nemen acties. Verder zijn bij elke reserve of voorziening de portefeuillehouder en coördinator genoemd. Tevens worden voorstellen gedaan met betrekking tot het toekomstig gebruik van de reserves. De genoemde saldi betreffen de stand per 31 december De saldi zijn gebaseerd op de staat van reserves en voorzieningen, zoals opgenomen in de jaarrekening Daarnaast zijn zogenaamde beslagen weergegeven, met het oog op de vastgestelde begroting 2007 en meerjarenbegroting die op de reserves rusten. 11

12 Programma Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 1 Algemene reserve Reserve met als doel de bufferfunctie voor het opvangen van financiële tegenvallers Stand per De provincie gaat er van uit, dat de hoogte van de algemene reserve minimaal 500,-- = ,-- Op termijn streven naar de door de provincie gehanteerde grondslag. De wenselijke hoogte van de Algemene Reserve is bepalend voor de berekening van het weerstandsvermogen. W. van Twuijver R. Monen 2 Afkoop Winstrechten EZW Deze reserve is gevormd door een extra dividenduitkering van de Nuon, tijdens de overname van de EZW aandelen. Stand per Deze reserve opheffen, het saldo overboeken naar de algemene reserve. W. van Twuijver R. Monen 12

13 Programma Bestuur 3. Egalisatiefonds verkiezingen Egalisatie van kosten t.b.v de verkiezingen, omdat deze niet elk jaar worden gehouden. Stand per Reserve opheffen, het saldo toevoegen aan de algemene reserve. Jaarlijks wordt in de exploitatie rekening gehouden met verkiezingen. M. Koster P.J. Möhlmann 4. Egalisatiefonds referendum Zorgen dat de gemeente de referendumverordening uit kan voeren als daar behoefte aan is bij de Oostzaanse inwoners Stand per De reserve opheffen, en het saldo toevoegen aan de algemene reserve. W. van Twuijver P.J. Möhlmann 13

14 Programma Klantgerichte dienstverlening 5. Reserve Frontoffice Uit de winstbestemming van 2000 is ,53 gereserveerd ter financiering van het opstarten van een frontoffice Stand per Te namen actie Conform doelstelling zal het saldo van de reserve geheel worden onttrokken ten behoeve van de centrale publieksbalie. M.S. Koster P.J. Möhlmann 14

15 Programma Wonen 6. Sociale woningbouw Het realiseren van sociale woningbouw. Het rijk trekt zich terug bij subsidiering van sociale woningbouw. Met deze reserve kan sociale woningbouw worden gecreëerd in inbrei-locaties Stand per In 2007 zal het gedoteerde bedrag van ,-- worden onttrokken voor onderzoekskosten woningbouw. Verder zal middels raadsbesluit in 2007 een bedrag van ,00 worden toegevoegd. Hoofd projectenbureau P. Sondaar Portefeuilehouder E.J. Taams 7. Erfpacht Deze egalisatiereserve is in het leven geroepen om de verliezen van de in erfpacht uigegeven gronden op te vangen Stand per Gelet op de uitvoering van het raadsbesluit 1997 zal deze egalisatiereserve niet meer nodig zijn. De inkomsten zijn gelijk of hoger dan de kosten. De reserve opheffen, het saldo overboeken naar de algemene reserve. W. van Twuijver R. Monen 15

16 Programma Werkgelegenheid en bedrijvigheid 8. Bedrijventerrein Reserve, bedoeld voor het verplaatsen van diverse bedrijven uit de kern van de gemeente Oostzaan Stand per De reserve opheffen, het saldo overboeken naar de algemene reserve. De kosten van bedrijfsverplaatsingen vallen binnen de grondexploitatie. Hoofd projectenbureau P. Sondaar R. Monen 16

17 Programma Leefomgeving 9. Reserve schoon milieu Reservering ten behoeve van diverse onderzoeken in het kader van milieuwetgeving Stand per De reserve opheffen, saldo overboeken naar de algemene reserve. A. Schuuring P. Visser 10. Verbeteren woon- leefomgeving Oorspronkelijk is deze reserve ingesteld tbv onderzoekskosten voor het plaatsen van ondergrondse blik- en glasbakken Stand per Geen, reserve opheffen, saldo naar de Algemene reserve A. Schuuring P. Visser 11. Onderhoud gemeentelijke eigendommen Financiering van grote- of onvoorziene onderhoudskosten aan de gemeentelijke gebouwen Stand per Hoofd projectenbureau P. Sondaar P. Visser 17

18 12. Cultuur historische onderzoeken Reserve naar aanleiding van de algemene nota cultuurhistorie De reserve wordt ingezet voor de startnotitie cultuur historisch beleid, met de hierbij behorende onderzoekskosten Stand per Geen, reserve opheffen, en het saldo naar de Algemene reserve. Hoofd projectenbureau P. Sondaar P. Visser 18

19 Programma Maatschappelijke participatie 13. Reserve lokaal onderwijsbeleid Financiering van optimalisering infrastructuur en soorten attributen voor het bewegingsonderwijs Stand per Reserve opheffen, het saldo overboeken naar de algemene reserve. W.A.T. Grooteman E.J. Taams 14. Reserve bovenwijkse voorzieningen Het kunnen voorzien in voldoende speel- en ontspanningsmogelijkheden in alle wijken Verwachte stand per Reserve kan worden ingezet bij het onderhoud en vernieuwing van de bovenwijkse voorzieningen. W.A.T. Grooteman/P. Sondaar E.J. Taams 15. Renovatie sportvelden Indien er in enig jaar grote renovatie werkzaamheden uitgevoerd moeten worden, kan deze voorziening hiervoor worden ingezet Verwachte stand per Reserve behouden. W.A.T. Grooteman / P. Sondaar E.J. Taams 19

20 16. Reserve vrijwilligersdag Waardering tonen voor de vele vrijwilligers in Oostzaan door ze een feestelijke dag/ avond aan te bieden Stand per De stand van deze reserve is het saldo na de gehouden vrijwilligersdag. Reserve behouden, kan worden ingezet voor het deelproduct vrijwilligersondersteuning. W.A.T. Grooteman E.J. Taams 17. Reserve cultuur Reserve zal worden ingezet voor de feestelijke opening van het nieuwe multiculturele centrumcomplex. Stand per Middels de vastgestelde 2 e kwartaalrapportage wordt het saldo onttrokken ter financiering van diverse kosten tijdens de opening van het complex. W. van Twuijver E.J. Taams 18. Reserve invoeringsbudget WMO Ter financiering van de invoeringskosten van de WMO. Stand per De WMO is ingevoerd, de lasten hiervan zijn ten laste van de exploitatie gebracht. Deze reserve opheffen, het saldo overboeken naar de algemene reserve. W.A.T. Grooteman E.J. Taams 20

21 19. Collectief vervoer Uit de WVG gelden is gereserveerd om mogelijke financiele knelpunten op te vangen bij realisatie van het coll. vervoer. Stand per De reserve opheffen, het saldo toevoegen aan de algemene reserve. W.A.T. Grooteman E.J. Taams 20. Reserve (arbeids) Integratieprojecten Ten behoeve van REA vast budget en scholing en activering ontvangen gelden om extra gesubsidieerde arbeidsplekken te betalen om doorstroming naar regulier werk te bevorderen Stand per Geen W.A.T. Grooteman E.J. Taams 21. Reserve Soc. calamiteiten Reserve voor uitbetaling aan het aantal uitkeringsgerechtigden Stand per Door middel van de berekening op basis van historische cijfers, waarbij het aantal uitkeringsgerechtigden daalde wordt de bijdrage van het Ministerie bepaald. Op dit moment is een stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden te zien. W.A.T. Grooteman E.J. Taams 21

22 22. Reserve inkomensdeel WWB Egalisatiereserve waarin de meerinkomsten ten opzichte van de uitgaven in desbetreffend boekjaar worden gereserveerd voor een periode met meer kosten. Stand per W.A.T. Grooteman E.J. Taams 22

23 Programma Mobiliteit 23. Reserve verkeersveiligheidsplan Financiering voor het aanleggen van 30 km zones in het kader van het verkeersveiligheidsplan. De reserve komt voort uit de winstbesteding 1996 Stand per Diverse 30 km zones zijn gerealiseerd. Het restant van de reserve gebruiken voor uitvoering van het nog te formuleren drempelbeleid Hoofd projectenbureau P. Sondaar E.J. Taams 24. Reserve bruggen Renovatie aan de Wateringbrug Stand per In 2007 zal de renovatie aan de Wateringbrug gaan plaatsvinden. De kosten zullen worden gefinancierd door onttrekking aan deze reserve. Hoofd projectenbureau P. Sondaar E.J. Taams 23

24 Programma Indirecte kosten 24. Reserve Sociaal personeelsbeleid Financiering van uitstroom en op uitstroom gerichte maatregelen. Hierbij moet worden gedacht aan out-placement en vertrekregelingen Stand per Hoogte van deze reserve is moeilijk te bepalen. Op het moment dat deze reserve wordt aangesproken, is veelal sprake van een arbeidsconflict Geen, reserve in tact laten. W. van Twuijver P.J. Mohlmann 25. Reserve Noodplan van het noodplan was oorspronkelijk het ten tijde van pieken kunnen inhuren van personeel Stand per Reserve opheffen, saldo overboeken naar de algemene reserve. Kosten van inhuur worden opgevangen in de exploitatie. W. van Twuijver P.J. Mohlmann 26. Cafetariamodel Het gebruik maken van cafetariawensen kan (deels) uit deze reserve worden gefinancieerd. Denk hierbij aan PC-prive, fietsenplan, kopen van verlofdagen etc. Stand per Nihil, reserve is ingezet in begroting 2007 Geen W. van Twuijver P.J. Mohlmann 24

25 27. Verfilming oud archief Financiering van diverse archiveringsmaatregelen Stand per Nihil Reserve opheffen. Bedrag reserve overboeken naar algemene reserve W. van Twuijver P.J. Mohlmann 28. Reserve opleidingsplan Uit resultaatbestemming rekening 2005 is een bedrag gereserveerd voor nog uit te voeren opleidingen in 2006/2007 Stand per Reserve opheffen, het saldo overboeken naar de algemene reserve. De kosten zijn in 2006 ten laste van de exploitatie genomen. W. van Twuijver P.J. Mohlmann 25

26 6. Samenvatting Samenvattend stellen wij u voor in te stemmen met de opheffing van diverse reserves en de genoemde dotaties aan de Algemene reserve, zoals hieronder genoemd: Herschikking van de volgende reserves: Opheffen reserve Afkoop winstrechten EZW Opheffen reserve Verkiezingen Opheffen reserve Referendum Opheffen reserve Erfpacht Opheffen reserve Bedrijventerrein Opheffen reserve Schoon milieu Opheffen reserve Woon-leefomgeving Opheffen reserve Cultuurhistorische onderzoeken Opheffen reserve Lokaal onderwijsbeleid Opheffen reserve Invoeringskosten WMO Opheffen reserve Collectief vervoer Opheffen reserve Noodplan Opheffen reserve verfilming oud archief Opheffen reserve Opleidingsplan Toevoegen aan de Algemene reserve Resume Saldo algemene reserve per Saldo opheffen diverse reserves Saldo algemene reserve na vaststelling nota Wij willen u voorstellen in te stemmen met bovengenoemde opheffing van bestemmingsreserves en dotatie aan de Algemene reserve. 26