Maakt onze samenleving ziek?
|
|
- Sandra Martens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Maakt onze samenleving ziek? Congres Geestelijke Gezondheid Brussel, 26 mei 2016 Antoon Vandevelde Centrum voor Economie en Ethiek Hoger Instituut voor Wijsbegeerte KU Leuven Ja. Antwoord Ziek worden overkomt in eerste instantie een individu, maar die mens is onlosmakelijk verbonden met een sociale context. 1
2 Mens als sociaal wezen In al wat we doen anticiperen we altijd al op de verwachtingen van anderen Elke maatschappij normaliseert (min of meer) en dat is niet louter repressief Die normalisering geeft structuur aan een goed deel van onze begeertes en ervaringen Cfr. Michel Foucault s notie van disciplinering: macht is productief. Onbehagen Ook de afwijkingen van de norm worden genormaliseerd! De maatschappij reikt ons vormen aan waarin we onze ervaringen, bijvoorbeeld ons onbehagen of ons falen, plaats en betekenis geven Zie de literatuur over de maatschappelijke genese van ziektebeelden: van hysterie naar CVS, fibromyalgie, hypersensitiviteit Darian Leader: de rol van farmaceutische firma s 2
3 De illusie van controle! Une maladie bien nommée paraît à demi guérie et pour se donner une fausse impression de maîtrise on rebaptise fréquemment les phénomènes immaîtrisables. Ces exorcismes verbaux n ont pas cessé de nous séduire dans tous les domaines où notre science demeure illusoire ou inefficace. René Girard, Le bouc émissaire, Paris, Grasset, 1982, p. 9 Methode Empirisch wetenschappelijk onderzoek: geeft vaak correlaties zonder duidelijke causaliteit Vb.: verband werkloosheidsgraad - suicide Klinische ervaring van hulpverleners en medici Theoretische mechanismen, die de geïnformeerde observator herkent als ze zich voordoen Niet één grote diagnose: neoliberalisme catch all term en scheldwoord Proberen te zien wat niet gezien kan worden: de maatschappelijke productie van onze ervaring 3
4 Ziekmakende mechanismen 1. Afscheid van kostwinnersmodel 2. Meer sociale druk 3. Meritocratie 4. Zelfuitbuiting in nieuwe economie 5. Hiërarchie maakt ziek 6. Verdringing van intrinsieke motivatie 7. Consumentisme 8. Maatschappelijke ongelijkheid 9. Weinig sociale ondersteuning van waarden 10. Marginalisering van rituelen 1. Kostwinnersmodel Traditionele gezinsmodel met thuiswerkende vrouw ( schaduwarbeid!) was relatief ontspannen Er werd hard gewerkt, maar arbeid en leven liepen vaak door elkaar Vroeger was alles beter? Neen (geen gelijke kansen bijvoorbeeld), maar wel anders Formele arbeidstijd per gezin is nu toegenomen 4
5 2. Sociale druk Druk om te overleven druk om aan maatschappelijke normen te voldoen O.a. consumptienormen, normen van gezond leven, normen voor de opvoeding van de kinderen (kunstwerkjes!) Paradox: meer sociale druk in individualistische maatschappij (?) Cfr. Sociologen tegen individualiseringshypothese! 3. Meritocratie Individuele verdienste primeert, niet meer autoriteit ontleend aan sociale positie In zekere mate egalitair, al houdt dit regime geen rekening met reeks contingenties (genetische loterij, geboorte in gezin met veel of weinig kansen, allerlei toevalligheden) meer nadruk op eigen keuze geeft ook meer verantwoordelijkheid Sterken hebben daar geen moeite mee, maar moeilijk om dragen voor wie faalt ( losers ) 5
6 4. Oude en nieuwe economie Van externe controle (lopende band, prikklok) naar zelfregulering Positieve kant: maatschappij werkt meer op vertrouwen minder polarisatie Maar ook: van uitbuiting naar uitsluiting En naar zelfuitbuiting of zelfdisciplinering in kenniseconomie Sociale druk geïnternaliseerd! 5. Michael Marmot The Whitehall Study: hiërarchie maakt ziek! Bruno Frey: geluk hoger in meer democratische kantons van Zwitserland Belang van minstens een illusie van controle over eigen leven te behouden Cfr. Stressonderzoek Belang van deliberatieve democratie, maatschappelijk middenveld, sociaal-cultureel werk 6
7 Nieuwe vormen van controle (op werk) Assessments, evaluaties, visitaties, certificaten van excellentie Minder op processen, dan op uitkomsten? Deadlines halen, hoe je het doet maakt niet uit Meer kansen, maar ook meer competitie, soms wereldwijd Minder vaste benoemingen, meer projecten in losse teams: geeft vrijheid en onzekerheid Voorbeeld van onze doctoraatsstudenten, kenniswerkers bij uitstek 6. Crowding out Verdringing van intrinsieke motivatie door extrinsieke consideraties Targets halen is vaak belangrijker dan dienst aan anderen, documenten belangrijker dan levensfeitelijkheid Het goede leven = je leven niet laten overwoekeren door bureaucratische eisen of door de begeerte van geld 7
8 7. Consumentisme 1) Consumptie (de eerste keer) 2) Consumptie (na vele keren) nut nut tijd tijd De formele structuur van zelfrealisatie Zelfrealisatie (de eerste keer) Zelfrealisatie (na vele keren) nut nut tijd tijd 8
9 Consumentisme vs. zelfrealisatie Worden wij meer geregeerd door consumptienormen? Of door arbeidsnormen? Of is consumptie ook arbeid geworden? Voorbij de formele structuur van deze activiteiten: arbeid moet ook nuttig zijn, dienst aan de gemeenschap, en zo bron van waardering en fierheid (anders bore-out, onderstimulering van capaciteiten) 8. Maatschappelijke ongelijkheid Maatschappij, instituties, vragen om inzet, engagement, een zekere mate van zelfopoffering Maar bereidheid daartoe vermindert als men gevoel krijgt dat de meesten afgehaakt hebben (fairness) of als elite niet goede voorbeeld geeft Belangrijk: achtergrond van geringe economische groei 9
10 9. Maakt vrijheid ziek? Geluksonderzoek: neen Keuzestress? Eerder door wil om aan veelheid van normen te voldoen: wat doe ik eerst? Wel: weinig sociale ondersteuning voor het maken van betekenisvolle keuzes Ik wil niet alleen zelf keuzes maken, ik wil ook de juiste keuze maken Privatisering van waarden, keerzijde niet zozeer van individualisering, dan wel van tribalisering van consumptiemaatschappij 10. Marginalisering van rituelen Grote overgangsrituelen op retour Vb. van rouwrituelen: bieden een vorm en bescherming tegen overweldigend verdriet- een vluchtheuvel Geen rituelen voor burgerschap Vervluchtiging van duurzame engagementen en samenlevingsvormen Vloeibare maatschappij geeft veel onzekerheid: maakt het individuen niet altijd makkelijk! Nood aan evenwicht: vrijheid en ondersteuning bij grote levenskeuzes en ingrijpende levenskeuzes 10
11 Besluit Er zullen altijd mensen zijn die ziek worden en die ziekte zal altijd ten dele sociaal bepaald zijn. Veerkracht van mensen verschilt heel erg, maar sociale verbanden kunnen die ondersteunen of inperken Een overgesocialiseerde maatschappij geeft stress - een ondergesocialiseerde maatschappij ondersteunt te weinig. Moeilijk evenwicht: een maatschappij die niet duidelijk maakt dat ze iets verwacht van mensen is potentieel vernederend en creëert zo problemen, maar te hoge verwachtingen creëren ook frustratie Is er zo iets als gepast niveau van stress? 11
Onderwijs: Voorbereiding op een leven met onzekerheden
Onderwijs: Voorbereiding op een leven met onzekerheden VLOR, 25 september 2014 Antoon Vandevelde Centrum voor Economie en Ethiek Hoger Instituut voor Wijsbegeerte KU Leuven 1 Vooraf Onderwijshervormingen
Nadere informatieBurn out: als de betekenis van werk wegvalt
Burn out: als de betekenis van werk wegvalt VVP Leuven, 2 december 2016 Antoon Vandevelde Centrum voor Economie en Ethiek Hoger Instituut voor Wijsbegeerte KU Leuven Filosofische traditie Klassieke Griekse
Nadere informatieSpiritualiteit en Zorg Gave en Opgave. Aalst 2/10/2018 Prof. Antoon Vandevelde Hoger Instituut voor Wijsbegeerte KULeuven
Spiritualiteit en Zorg Gave en Opgave Aalst 2/10/2018 Prof. Antoon Vandevelde Hoger Instituut voor Wijsbegeerte KULeuven Zorg vanuit welk mensbeeld? Homo oeconomicus: streeft naar (maximeert) zijn eigenbelang
Nadere informatieBurgerschap 2.0. From global citizen to global teacher #3
Burgerschap 2.0 From global citizen to global teacher #3 Woordendiarree Waarom zoveel aandacht? Ontwikkelingen in beleid Nadruk op individuele verantwoordelijkheid van de burger (+ en-) Vermaatschappelijking
Nadere informatieReciprociteit in de zorg voor Ouderen
Reciprociteit in de zorg voor Ouderen Congres Ouderenpsychiatrie Leuven, 24 oktober 2013 Prof. Toon Vandevelde Hoger Instituut voor Wijsbegeerte KULeuven Mensbeeld Homo oeconomicus: mens streeft naar (maximeert?)
Nadere informatieSociaal werk de toekomst in!
Sociaal werk de toekomst in! Koen Hermans en Kristof Desair Centrale vragen van het congres Wat zijn de belangrijkste maatschappelijke veranderingen waarvoor het sociaal werk zich geplaatst ziet? Welke
Nadere informatieOpgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?
Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? 1 maximumscore 2 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk beargumenteerd met behulp van kernconcept sociale cohesie 1 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk
Nadere informatieDe bezieling van de dokter
De bezieling van de dokter Natlab Eindhoven, 15 mei 2019 Welkom Mia Sol Inleiding Koen Jordens Film The Children Act Gesprek en reflectie Laurien Schrijver Plenaire afsluiting Koen Jordens, Mia Sol Informele
Nadere informatieHet delicate van geven en helpen - Een filosofie van de zorg (voor ouderen)
Het delicate van geven en helpen - Een filosofie van de zorg (voor ouderen) Colloquium Provinciehuis. Leuven, 12 oktober 2017 Prof. Antoon Vandevelde Hoger Instituut voor Wijsbegeerte KULeuven De giftdimensie
Nadere informatieOp zoek naar geluk. Op zoek naar geluk. George Gelauff. Min. AZ 16 dec 2008
George Gelauff Opzet Kunnen we geluk meten? Maakt geld gelukkig? Wat zeggen de geluksmetingen over menselijk gedrag? Waar hangt geluk van af? Wat is geluk? Van Dale Gunstige loop van de omstandigheden
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo I
Opgave 3 Ramadan in de post-seculiere samenleving 12 maximumscore 4 verlichtingsfundamentalisme: laïciteit: verbannen van religie uit openbaar onderwijs en politiek 1 verlichtingsvijandig multiculturalisme:
Nadere informatieHoop doet leven, al is het maar voor even. Corine Nierop- van Baalen 15 april 2013 Amersfoort
Hoop doet leven, al is het maar voor even Corine Nierop- van Baalen canierop@diaconessenhuis.nl 15 april 2013 Amersfoort Inhoud Betekenis hoop palliatieve patiënten met kanker Moeilijkheden die hulpverleners
Nadere informatieWELKOM IN HET TIJDPERK VAN DE REFLEXIVITEIT
Gaston Meskens Gaston Meskens > context filosofische reflectie, vanuit onderzoek bij het Centrum voor Ethiek en Waardenonderzoek (Faculteit Filosofie, Universiteit Gent) gevoed door een aantal engagementen:
Nadere informatieBeste Paul de Beer, Maisha van Pinxteren en anderen,
Kansen en klassen Amsterdam, oktober 2017 Beste Paul de Beer, Maisha van Pinxteren en anderen, Michael Young was een bekend onderwijssocioloog en sociaal entrepeneur. Hij was nog erg jong toen hij vlak
Nadere informatieOuder worden: nog een beperking voor mensen met beperkingen. Manu Keirse KU Leuven
Ouder worden: nog een beperking voor mensen met beperkingen Manu Keirse KU Leuven Een diversiteit van syndromen Beperking is levenslang Compliceert volwaardig deelnemen aan het sociaal leven Niet te wijten
Nadere informatieVerbeelding van de samenleving
Verbeelding van de samenleving denken, dromen en doen na de verzorgingsstaat 11. extra bijeenkomst: vragen & discussie http://zorgenparticipatie.wordpress.com/ Verbeelding van de samenleving in 10 colleges
Nadere informatiePersoonlijke gegevens (Vul in) Geslacht: Leeftijd: 1. Doelgroep. Hoe ervaart u de volgende items tijdens uw werk? (Kruis aan)
Persoonlijke gegevens (Vul in) Geslacht: Leeftijd:.... 1. Doelgroep Hoe ervaart u de volgende items tijdens uw werk? (Kruis aan) Het werken met ouderen Het werken met ouderen met een grote zorgbehoevendheid
Nadere informatieJu J d u i d t i h t h M a M n a s n h s a h n a d n e d n e 3
Judith Manshanden 3 Herkent u deze vraagstukken? 1. U hebt voor uw organisatie een purpose/hoger doel gedefinieerd, maar deze wordt niet doorleefd op de werkvloer 2. U wilt dat uw medewerkers zelfsturend
Nadere informatieARBEIDSETHOS EN ARBEIDSORIENTATIES WERKBAARHEIDSMONITOR 2007
ARBEIDSETHOS EN ARBEIDSORIENTATIES WERKBAARHEIDSMONITOR 2007 1 Inhoud Arbeidsethos Wat is het? Hoe meten? Resultaten Arbeidsoriëntaties Wat is het? Hoe meten? Resultaten 2 Arbeidsethos: wat is het? ARBEIDSETHOS:
Nadere informatieJouw motivatie. Excellent gemotiveerd. Waarom? Excellent gemotiveerd 2014. Hoe creëer je een omgeving waarin leerlingen willen excelleren?
Excellent gemotiveerd Excellent gemotiveerd Hoe creëer je een omgeving waarin leerlingen willen excelleren? Motivatie volgens Deci en Ryan Feedback geven met 3 vragen Zelf oefenen Sandra Elzinga Sandra@betaonderwijsopmaat.nl
Nadere informatieEmpowerment van (kinder) psychiatrische verpleegkundigen
Empowerment van (kinder) psychiatrische verpleegkundigen Inge Antrop en Karolijne Geldolf 21 maart 2012 NVKVV Residentiele zorg bij kinderen en jongeren met een psychiatrische problematiek (Leichtman,
Nadere informatieHoe ontdek je wat je wilt? Welke kracht biedt kwetsbaarheid? Waarom willen we steeds iets nieuws? Bloeiklassen. Van de kwekerij
Hoe ontdek je wat je wilt? Welke kracht biedt kwetsbaarheid? Waarom willen we steeds iets nieuws? Bloeiklassen Van de kwekerij Over de kwekerij Tussen de feestjes, baantjes en colleges onderzoek je het
Nadere informatieGeluk en Capabilities: een filosofische analyse. Ingrid Robeyns Erasmus Universiteit Rotterdam Faculteit der Wijsbegeerte
Geluk en Capabilities: een filosofische analyse Ingrid Robeyns Erasmus Universiteit Rotterdam Faculteit der Wijsbegeerte Geluk: welke bijdrage door filosofen? De academische filosofie is veel heterogener
Nadere informatieIRB in de Sociale Verslavingszorg. Eerste ervaringen. Cees Witsenburg
IRB in de Sociale Verslavingszorg. Eerste ervaringen. Cees Witsenburg 1 Uit de missie van Brijder: De wensen en mogelijkheden van onze patiënten, hun omgeving en onze expertise vormen de bouwstenen van
Nadere informatieDementie & diversiteit. Britt Fontaine Lid kenniskring lectoraat Psychogeriatrie
Dementie & diversiteit Britt Fontaine Lid kenniskring lectoraat Psychogeriatrie Wat ga ik doen? Leeftijd en Veroudering Dementie wereldwijd Is dementie een ziekte? wij en zij denken Vragen en een preekje
Nadere informatieOpenbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit!
Openbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit! zelfbewust eigentijds ambities kritisch ondersteuning open uitdaging ruimdenkend samen ondernemend betrokken oog voor de wereld vrijheid creatief daadkracht
Nadere informatieRECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN
Wim Weymans RECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN Filosofische perspectieven Recht en samenleving anders bekeken Filosofische perspectieven Wim Weymans Acco Leuven / Den Haag Verantwoording 13 Inleiding 17
Nadere informatieR E L I G I O U S J O U R N A L I S M C O M M U N I T Y O F P R A C T I C E T I L B U R G C O B B E N H A G E N C E N T E R
R E L I G I O U S J O U R N A L I S M C O M M U N I T Y O F P R A C T I C E T I L B U R G C O B B E N H A G E N C E N T E R 1 R E L I G I O U S J O U R N A L I S M C O M M U N I T Y O F P R A C T I C E
Nadere informatieVrijwilligerswerk in het zuiden. Lau Schulpen
Vrijwilligerswerk in het zuiden Lau Schulpen De cruciale rol van het individu in ontwikkelingssamenwerking Belastingen Overheid Consumptie Commerciële sector Loterijen Geefgedrag Maatschappelijke organisaties
Nadere informatieGENDERWORKSHOP. Dag van de 4 de Pijler 18/2/17
GENDERWORKSHOP Dag van de 4 de Pijler 18/2/17 GENDER & SEKSE Sekse : fysieke, fysiologisch en biologische kenmerken, bepaald door de XX-chromosomen, XY vrouw / man Gender : socioculturele aspecten van
Nadere informatieWerkgevers Ondernemers. In gesprek over de inhoud van het onderwijs
Werkgevers Ondernemers In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel gedachten,
Nadere informatieHet samenspel van genen en omgeving: Relevantie voor de Jeugdgezondheidszorg
Het samenspel van genen en omgeving: Relevantie voor de Jeugdgezondheidszorg Luc Goossens KU Leuven Schoolpsychologie and Ontwikkeling in Context (SCenO) Leuven Institute of Human Genomics and Society
Nadere informatieInhoud Deel I Wat is sociologie? Sociologie, een eerste omschrijving Sociologie als wetenschap Weerstanden tegen sociologie
Inhoud I Deel I 1 Wat is sociologie?.... 3 1.1 Sociologie, een eerste omschrijving.... 4 1.2 Sociologie als wetenschap... 6 1.3 Weerstanden tegen sociologie.... 8 1.4 Sociologie en verpleegkunde... 9 1.5
Nadere informatieMorele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012
Morele Ontwikkeling van Jongeren Hanze Jeugdlezing 2012 Wiel Veugelers Universiteit voor Humanistiek Universiteit van Amsterdam Opbouw verhaal Wat is morele ontwikkeling? Wat leert onderzoek over morele
Nadere informatieDe basis voor een gezonde leefstijl. Stafmedewerker Geestelijke gezondheidsbevordering
Geestelijke gezondheidsbevordering De basis voor een gezonde leefstijl Winnie De Roover Stafmedewerker Geestelijke gezondheidsbevordering 1 VIGeZ vzw, 2015 Enkele jaren geleden had ik het heel moeilijk:
Nadere informatieDe Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap
De Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap Congres Leve het jonge kind! 2011 Deelsessie Democraatjes in de dop? Mirjam van der Ven, Eduniek Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame
Nadere informatieOpdrachtsverklaring Missie - Visie
Opdrachtsverklaring Missie - Visie 1. Missie Sint-Lodewijk biedt aangepast onderwijs en/of begeleiding op maat aan kinderen, jongeren en volwassenen met een motorische beperking. Ook het gezin en breder
Nadere informatieEigen Regie Maakt Zorg Beter
Eigen Regie Maakt Zorg Beter 31 maart 2011 Siska de Rijke Beleidsmedewerker Zorg CG-Raad Termen Zelfmanagement Eigen regie Eigen verantwoordelijkheid Deelnemer in plaats van afnemer Verbindende schakel
Nadere informatieWat vinden Vlamingen belangrijk in hun werk?
Motivatie en welzijn Wat vinden Vlamingen belangrijk in hun werk? SERV. 2012. Arbeidsethos en arbeidsoriëntaties op de Vlaamse arbeidsmarkt 2007-2010. Informatiedossier. Brussel: SERV Stichting Innovatie
Nadere informatieEthiek tussen beleid en zorg
Ethiek tussen beleid en zorg Ethiek? Misverstanden voorkomen Ethiek? Misverstanden voorkomen Geen orakel Geen GPS Geen kookboek Geen keurmerk I. De Beaufort et al., 2011 Ethiek? Misverstanden voorkomen
Nadere informatieBalans in evenwicht. Praktische tips voor familieleden van een palliatieve persoon. Ann Herman St. Jozefskliniek Izegem 27/09/11
Balans in evenwicht Praktische tips voor familieleden van een palliatieve persoon Historiek Binnen de werkgroep Sociaal werk van de Federatie Palliatieve Zorg werkten we geruime tijd rond de taakinhoud
Nadere informatieExamenprograma filosofie havo/vwo
Examenprograma filosofie havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieDe gelukkige stad. Openbare ruimte, ontmoeting en welbevinden! LCOR-congres 21 juni 2018, Breda Akshaya de Groot
De gelukkige stad Openbare ruimte, ontmoeting en welbevinden! LCOR-congres 21 juni 2018, Breda Akshaya de Groot Even voorstellen Akshaya de Groot, wetenschappelijk geluksdeskundige Wetenschap van geluk
Nadere informatiePSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER
PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER 536 Inleiding Als u van uw behandelend specialist te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties te verwerken. Door
Nadere informatieOnderzoek over GELUK
Onderzoek over GELUK Prof. dr. Ruut Veenhoven Masterclass Geluk in bedrijf Dinsdag 9 april 2013 Erasmus Universiteit Rotterdam Onderzoek over geluk Vraag naar kennis over geluk Begrip geluk Meting van
Nadere informatieARMOEDEVRAAGSTUKKEN: VISIE EN DOELGROEPEN. Roeland van Geuns Lector Armoede Interventies, HvA Oranje Fonds Utrecht, 11 oktober 2018
ARMOEDEVRAAGSTUKKEN: VISIE EN DOELGROEPEN Roeland van Geuns Lector Armoede Interventies, HvA Oranje Fonds Utrecht, 11 oktober 2018 1 INHOUD Jullie visies op armoedevraagstuk Visies op armoede: nu en vroeger?
Nadere informatieP+O-congres. Goesting in Kortrijk. Stijn Van Dierdonck / Nils Vanantwerpen
P+O-congres Goesting in Kortrijk. Stijn Van Dierdonck / Nils Vanantwerpen Verloop Wat Droom Waarom Wie doet wat Hoe Verloop Wat Droom Waarom Wie doet wat Hoe Intrinsieke motivatie If you want to
Nadere informatieBenut het volledig potentieel van je mensen en organisatie!
Benut het volledig potentieel van je mensen en organisatie! Vergroten van (persoonlijk) leiderschap met de Management Drives app Welke drijfveren zijn aan zet in Workforce Management? 1e ronde parallelsessie:
Nadere informatieDe politionele aanpak van radicalisering en terrorisme: meer dan een keuze tussen harde en zachte aanpak
De politionele aanpak van radicalisering en terrorisme: meer dan een keuze tussen harde en zachte aanpak Jeroen Maesschalck Leuvens Insituut voor Criminologie KU Leuven Overzicht Inleiding: doelen van
Nadere informatieVerkennen van de vele kanten van een mens met een psychiatrische aandoening. Birgit Bongaerts
Verkennen van de vele kanten van een mens met een psychiatrische aandoening Birgit Bongaerts 15/6/2012 Congres Vlaams ondersteuningscentrum oudermis(be)handeling 2012, 10 Jaar Vlaams meldpunt Bijzondere
Nadere informatieTheorie over VSV en het voorkomen daarvan. Mandy van der Gaag Nick Snell Ando Emerencia Frank Blaauw Glenda Bron Saskia Kunnen
Theorie over VSV en het voorkomen daarvan Mandy van der Gaag Nick Snell Ando Emerencia Frank Blaauw Glenda Bron Saskia Kunnen Casus schets Waarom niet gewoon stoppen? School is saai, moeilijk en totaal
Nadere informatieP R O F. I G N A A S D E V I S C H D U F F E L, 6 D E C E M B E R
(ON)MACHT IN DE ZORG P R O F. I G N A A S D E V I S C H D U F F E L, 6 D E C E M B E R 2 0 1 7 SOMMIGE WOORDEN DOEN ERTOE: ZORG, MACHT EN ETHIEK Reflectie hierover Niet uit de praktijk (ik heb geen kliniek,
Nadere informatieEr valt niet nieuws te vertellen, maar er moet nog van alles gebeuren
Er valt niet nieuws te vertellen, maar er moet nog van alles gebeuren Flores D Arcais, 1994 Myriam Bergmans, 2019 Eerst een opwarmertje https://www.youtube.com/watch?v=xq8vafz 2DQU De start in 1992..toen
Nadere informatieMaatschappelijke oorzaak
Recht-Op hanteert het maatschappelijk schuldmodel inzake armoede. De organisatie van de maatschappij, de heersende structuren en regelgevingen veroorzaken armoede, bestendigen of vergroten ze zelfs. Modaliteit
Nadere informatieSignaalkaart Student: Dhr. Jamal Verkerk School: Dijkzicht College Datum: 8 oktober Inleiding. De Signaalkaart.
Datum: 8 oktober 2013 Inleiding Op 8 oktober 2013 heeft Jamal Verkerk in het kader van zijn opleiding de Signaalkaart ingevuld. De Signaalkaart brengt op een laagdrempelige wijze de persoonsgebonden en
Nadere informatieVan een geïntegreerde visie naar methodische handelingsprincipes
Van een geïntegreerde visie naar methodische handelingsprincipes Katrien Steenssens & Barbara Demeyer 24 maart 2009 Activering: wortels van het discours Sociale argumenten wegwerken sociale ongelijkheden
Nadere informatieMaatschappelijke kwetsbaarheid op school
Maatschappelijke kwetsbaarheid op school Nicole Vettenburg Majong vzw/ UGent Studie(voormiddag) Welwijs Schaarbeek, 6 oktober 2009 Inhoud Kwetsbaarheid op school Wat is maatschappelijke kwetsbaarheid?
Nadere informatieResultaat van de vraagstelling is een lijst van wat je allemaal te doen hebt of moet kunnen.
Situationeel leiderschap als tool om diversiteit te benutten en leren van elkaar te ontwikkelen Het concept van situationeel leiderschap, ontwikkeld door Hersey en Blanchard is ruim bekend. De meeste leidinggevenden
Nadere informatieEerste krachtlijnen. Het Post-2015 doelstellingenkader. Coördinatie Ontwerp Standpuntbepaling. voor de Vlaamse Regering
Het Post-2015 doelstellingenkader Coördinatie Ontwerp Standpuntbepaling voor de Vlaamse Regering Eerste krachtlijnen VI E Staten-generaal van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking I. INLEIDING: HET WAAROM
Nadere informatieDe Psycholoog van Arbeid en Gezondheid Actief begeleiden van gezond werken
De Psycholoog van Arbeid en Gezondheid Actief begeleiden van gezond werken De Psycholoog van Arbeid en Gezondheid Een groot deel van ons leven besteden we aan werk. Werk is volgens de filosoof Achterhuis
Nadere informatiede menselijke maat veerkracht om het lot te omarmen? Leo Gualthérie van Weezel, psychiater/ psychotherapeut
de menselijke maat veerkracht om het lot te omarmen? Leo Gualthérie van Weezel, psychiater/ psychotherapeut Amor Fati Gerda A.L.S. Het LOT omarmd: Autonoom-Afhankelijk Naasten: intense betekenisvolle tijd
Nadere informatieDe Vreedzame School. Sociale competentie en actief burgerschap in het basisonderwijs
De Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap in het basisonderwijs Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame School (1999) toenemende gedragsproblematiek in scholen grensoverschrijdend
Nadere informatieAutoriteit 2.0 Een bestaansrecht?
Autoriteit 2.0 Een bestaansrecht? HR Public 23 september 2016 Alain Eraly Université Libre de 1 1. Autoriteit aanvaarden 2 Autoriteit: de rechtmatige uitoefening van een rol en een hiërarchische macht
Nadere informatie1. De uitdagingen waarvoor we staan
Opbouw 1. De uitdagingen waarvoor we staan en / in transitie 2. Denken over transities Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent 3. En wat met cultuur? 4. Bestaande transitienetwerken
Nadere informatiePROFIEL RESPONDENTEN. Type organisatie. Lid van Educaid.be sinds. organisaties 31 (97 %) individueel lid 1 (3 %) Minder dan een jaar 20% Andere 3%
PROFIEL RESPONDENTEN Hoger onderwijs 16% Officiële actor (DGD, BTC) 7% 4de pijler 16% Type organisatie Andere 3% Institutionele actor 19% NGO 39% Lid van Educaid.be sinds 5 jaar of meer 32% 3-4 jaar 19%
Nadere informatieGegevens voor een solidair en lerend zorgsysteem
Gegevens voor een solidair en lerend zorgsysteem MedLawconsult Evert-Ben van Veen Uitgangspunten Nederland, Europa Solidair zorgsysteem, Afgedwongen Jong met oud Gezond met ongezond Hoger inkomens met
Nadere informatieAngst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest
Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,
Nadere informatiePUBLIEKE LEZING (in het Engels) π Woensdag 7 december 2011 π Universiteit Antwerpen π Hof van Liere VOLUNTEERING
PUBLIEKE LEZING (in het Engels) π Woensdag 7 december 2011 π Universiteit Antwerpen π Hof van Liere VOLUNTEERING Het Universitair Centrum Sint-Ignatius Antwerpen (ucsia) organiseert in samenwerking met
Nadere informatieInhoud 3 Woord vooraf door minister-president Kris Peeters 5 Woord vooraf door Eva Hambach 7
Inhoudstafel Inhoud 3 Woord vooraf door minister-president Kris Peeters 5 Woord vooraf door Eva Hambach 7 Vrijwilligerswerk vandaag: raken we de spontaniteit kwijt? 7 Intro: het bos en de bomen 9 Het bos
Nadere informatieDit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg.
Opvoedstaven In een gezin met ouders en kinderen staat vaak de opvoeding van de kinderen centraal. Opvoeding verschilt echter ook in Nederland van gezin tot gezin. Dat heb je misschien al gemerkt bij een
Nadere informatieEen praktijkreviewstudie naar het motiveren van leerlingen met verschillende prestatieniveaus en sociale en etnische achtergrond
Een praktijkreviewstudie naar het motiveren van leerlingen met verschillende prestatieniveaus en sociale en etnische achtergrond Ineke van der Veen, Desirée Weijers, Liselotte Dikkers, Lisette Hornstra
Nadere informatieVilnius resolutie: betere scholen door gezondheid (better schools through health) 17 juni 2009
Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid (better schools through health) 17 juni 2009 Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid 17 juni 2009 Inleiding Onderwijs en gezondheid hebben een
Nadere informatieExamen VWO. Nederlands. tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2007 tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 20 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatieDe rechtsstaat en het rechtssysteem. Bepaal jij wat goed voor me is? In de problemen Stelen en helen Geschiedeniscanon Mijn buurt Op de vlucht
Overzicht dimensies en kerndoelen Dimensie Politiek-juridische dimensie: het betreft de bereidheid en het vermogen om deel te nemen aan politieke besluitvorming. Kerndoelen - de deelnemer heeft kennis
Nadere informatieBijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie
Bijzonder procesdoel 4: beleven van de democratie Eerste leerjaar B 4.1. Herkennen en verkennen Mijn gedrag - hoe gedraag ik mij en waarom? - mijn waarden: - aan welke waarde(n) hecht ik belang? - thuis
Nadere informatieDe psychiatrische cliënt in beeld Terugkeer in de maatschappij Psychiatrisch stigma bekeken vanuit client, familie en samenleving Job van t Veer Wat is het psychiatrisch stigma? Psychiatrisch stigma Kennis
Nadere informatieSelf-Regarding and Other-Regarding Attitudes: The Role of Contextual Inequality M. Paškov
Self-Regarding and Other-Regarding Attitudes: The Role of Contextual Inequality M. Paškov Nederlandse samenvatting (Dutch Summary) Op zichzelf gerichte en op anderen gerichte attitudes: de rol van contextuele
Nadere informatieFilosofie en actualiteit. Zesde avond
Filosofie en actualiteit Zesde avond Wat is identiteit? Je bent identiek met jezelf I. is wat je van anderen onderscheidt I. is een rode draad door ruimte en tijd Je vereenzelvigt je met een bepaalde groep
Nadere informatieEindexamen Filosofie havo 2003 - II
3 Antwoordmodel Oude en nieuwe media 1 Een goed antwoord bevat de volgende elementen: een uitleg hoe een hiërarchie in de staat volgens Hobbes ontstaat 2 een uitleg van het begrip sociaal contract in verband
Nadere informatieSeksualiteit. De zoektocht naar intimiteit na diagnose. Vanessa Gryspeerdt 11 februari 2017
Seksualiteit De zoektocht naar intimiteit na diagnose Vanessa Gryspeerdt 11 februari 2017 Kanker en seksualiteit 1 e opzicht: tegengesteld Seksualiteit: plezier en ontspanning Kanker: zorgen en spanning
Nadere informatieÉpreuve de juin 2017 Compréhension à la lecture Néerlandais
Nom :... Prénom :... Classe :... Date : 16 juin 2017 /14 /25 Épreuve de juin 2017 Compréhension à la lecture Néerlandais Wanneer jongeren en ouderen elkaar ontmoeten Contexte Ta commune organise des ateliers
Nadere informatieHet belang van externe examens
Het belang van externe examens Leuven Economics of Education Research, KU Leuven Top Institute for Evidence Based Education Research, Maastricht University www.econ.kuleuven.be/leer Onderwijsmiddag VGC,
Nadere informatieManagement of werkvloer - wie zorgt voor momentum in cultuurverandering
Management of werkvloer - wie zorgt voor momentum in cultuurverandering G. Uittenhout No. 0 Achtereenvolgens: Basiscondities voor en kenmerken HRO De graadmeter De organisatie toen en nu; interventies
Nadere informatieOnderwijssociologie & Diversiteit
Onderwijssociologie & Diversiteit Hoorcollege 1: inleiding sociologie en burgerschap IVL Leike van der Leun Om deze presentatie te kunnen volgen op je mobiele telefoon, tablet of laptom, ga je naar: www.presentain.com
Nadere informatieChristen Forum Limburg.
Christen Forum Limburg www.cflimburg.be DE SAMENLEVING OP DE SOFA Prof. Dr. Dirk De Wachter UPC KULeuven Christen Forum CC Hasselt 23/02/15 geluksmetingen versus suïcidecijfers PSYCHIATRISERING VAN VERDRIET
Nadere informatieHet discriminatieverbod en redelijke aanpassingen
Het discriminatieverbod en redelijke aanpassingen Integraal gebaseerd op de presentatie van Annelies D Espallier op de ontmoetingsdag van het SIHO voor de aanspreekpunten op 13/06/2013. Annelies D Espallier
Nadere informatieHuman Performance Contextscan Persoonlijke rapportage
Human Performance Contextscan Persoonlijke rapportage Bedrijf FlowQ Coach Max Wildschut Cliëntcode 2167 Wachtwoord u295gr Datum 26 oktober 2008 2008 FlowQ www.flowq.nl V-HPC0801 Rapportage 2167 Pagina
Nadere informatie25 Integratie OCMWgemeente: aan vertrouwen en een sterker beleid
25 Integratie OCMWgemeente: bouwen aan vertrouwen en een sterker beleid Ellen Dierckx Coördinator dienstencentrum tewerkstelling den travoo OCMW Balen Achtergrond Aanleiding: KHK-onderzoek 2007 leefomstandigheden
Nadere informatieDrs. Martin Jonker MBA Concerncontroller gemeente Haarlem
Drs. Martin Jonker MBA Concerncontroller gemeente Haarlem Concerncontrol binnen de gemeente Balans tussen beheerscontrol en bestuurscontrol Amersfoort, 26 maart 2013 Amersfoort, 26 maart 2013 Inhoud Public
Nadere informatieBiodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten
Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten Luc De Meester Lab. Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie KULeuven Laboratorium Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie Biodiversiteit: : en
Nadere informatieManagement Drives onderscheidt zes stijlen van leiderschap vanuit zes drijfveren
Management Drives onderscheidt zes stijlen van leiderschap vanuit zes drijfveren People manager Mensgericht Visionair Kennisgericht Ondernemer Resultaatgericht Bestuurder Gericht op zekerheid Autoriteit
Nadere informatieProgramma. Tussen bedoelde insluiting en onbedoelde uitsluiting. Een capability evaluatiekader voor sociale interventies
Tussen bedoelde insluiting en onbedoelde uitsluiting Een capability evaluatiekader voor sociale interventies Erik Jansen, erik.jansen@han.nl Werkplaats Sociaal Domein Nijmegen Annica Brummel, a.brummel@tandemwelzijn.nl
Nadere informatieFilosofie en actualiteit. Tweede bijeenkomst
Filosofie en actualiteit Tweede bijeenkomst Journalistieke vragen Over wat voor soort gebeurtenis hebben we het? Wat is de oorzaak? Wat gebeurt er verder? Hoe moeten we deze gebeurtenis beoordelen? Filosofische
Nadere informatieDe keerzijde van een groot ideaal
De keerzijde van een groot ideaal Amsterdam, april 2018 Beste Kees Vuyk, In I, Daniel Blake (2016) geeft de Engelse regisseur Ken Loach ons een indringend beeld van de 60-jarige, kinderloze weduwnaar Daniel
Nadere informatieStrategisch beleidsplan O2A5. De dialoog als beleid
Strategisch beleidsplan O2A5 De dialoog als beleid Bij de tijd, open, boeiend en passend, dat zijn zowel het onderwijs als de werkwijze van O2A5. We hebben dan ook gekozen voor een vernieuwende en eigentijdse
Nadere informatieHervorming geestelijke gezondheidszorg 107 voor volwassenen Toekomstige hervorming voor kinderen Sector Arbeids- & Organisatiepsychologie
Deontologische vragen m.b.t. samenwerken in teams en netwerken Prof. Adélaïde BLAVIER, PhD Centre d Expertise en Psychotraumatismes et Psycho-Légale Département de Psychologie, Université de Liège (ULg)
Nadere informatieCorine Nierop- van Baalen 3 april 2017 Utrecht
Corine Nierop- van Baalen canierop@alrijne.nl 3 april 2017 Utrecht Inhoud Casus Betekenis hoop palliatieve patiënten met kanker Moeilijkheden die hulpverleners hierbij ondervinden Casus Wat kunnen we doen?
Nadere informatieGelukkig met geluksbeleid?
Gelukkig met geluksbeleid? George Gelauff SCP werkconferentie Sturen op geluk 24 november 2011 Wat is geluk? Van Dale Gunstige loop van de omstandigheden (bv loterij) Aangename toestand waarin men zijn
Nadere informatieActuele vragen met betrekking tot de vrijheid van onderwijs. Fenneke Zeldenrust
Actuele vragen met betrekking tot de vrijheid van onderwijs Fenneke Zeldenrust Vrijheid van onderwijs, artikel 23 Grondwet - Vrijheid van stichting - Vrijheid van richting - Vrijheid van inrichting Een
Nadere informatie