Gegevens voor een solidair en lerend zorgsysteem

Transcriptie

1 Gegevens voor een solidair en lerend zorgsysteem MedLawconsult Evert-Ben van Veen

2 Uitgangspunten

3 Nederland, Europa Solidair zorgsysteem, Afgedwongen Jong met oud Gezond met ongezond Hoger inkomens met lagere inkomens Altijd betwistbaar Nog steeds Wel, meer nadruk op eigen verantwoordelijkheid

4 Collectief systeem

5 Verschil-1 In de zorg is de patient ook het water Wat ons bedreigt, van buiten of binnen, komt uiteindelijk elk van ons tot uitdrukking als ziekte Ook als collectieve systeem, collectieve gezondheidsbescherming is

6 Verschil -2 Voor de bedreigingen van water, hoef je niet elke druppel te bekijken voor die bedreigingen van binneuit, telt elke patient afzonderlijk Al gaat het dan uiteindelijk ook om statistisch relevant patronen Verschillen doen er toe, nu nog meer dan (DNA) vroeger Singling out is noodzakelijk..

7 Tussenstap Gaat niet uitsluitend over bedreigingen van buiten Mensen worden ook zomaar ziek Uitsluiten van buiten, waarom van binnen Biobanking Als ze ziek worden, doen we het dan wel goed.. Volgens de huidige standaarden Voldoen die standaarden wel Geen schade (veel voorbeelden), kan het niet beter

8 En nu. Gebaseerd op ervaringen uit het verleden Ervaringen uit het verleden de basis voor de toekomst Die ervaringen.. Deels fundamenteel onderzoek Deels klinisch wetenschappelijk onderzoek (groten)deels observationeel onderzoek Namen ziekten tot effecten asperine tot meer gepersonaliseerde medicatie (disease registries)

9 Verschil klinisch wetenschappelijk onderzoek observationeel onderzoek Bij klinisch wetenschappelijk onderzoek wordt afgeweken van de professionele standaard Dus wat patient van goede hulpverlener mag verwachten Bij obserservationeel wetenschappelijk onderzoek wordt de patient behandeld volgens de standaard (als het goed is) en op de achtergrond onderzocht of die standaard niet beter kan

10 Relevantie verschil Bij klinisch wonz is autonomie patient direct aan de orde. Zulk onderzoek kan niet zonder extra informed consent van de patient Mag je dit voorstellen (risk/benefit ratio) Wordt het eerlijk voorgesteld Accepteert de deelnemer het (informed consent) Alle ethiek en regelgeving rond mwonz op dit model geënt Expansie naar o.mwonz Bvb WMA Helsinki Declaration

11 Waarom Autonomie strikt genomen niet aan de orde Tenzij die ook privacy breed genomen omvat Ik bepaal waarvoor mijn gegevens mogen worden gebruikt Er is wel degelijk een risico want die gegevens kunnen tegen mij worden gebruikt (werkgevers, verzekeraars, m n buren) Dat laatste risico moet worden voorkomen mag niet voorkomen Is nog niet voorgekomen Te abstract voor informed consent (behalve uitzonderingen)

12 Tegenover brede opvatting van privacy Privacy in context Vandaar > Gegevens voor o.wonz blijven binnen de context van zorg Onderzoekers zijn betrokken bij zorgverbetering Stap verder > Elke patient profiteert in solidair systeem van eerder verbeteringen, dankzij o.wonz Vloeiende overgangen zorg-kwaliteit - o.onz-zorg Waarom mag niet worden verwacht dat die daar dan ook aan bijdraagt voor hem/haar zelf en volgende patienten

13 Voorwaarden Natuurlijk PET NOPROS Privacy toezichthouders kunnen dit beoordelen Verschillende uitgangspunten: ideologie vs. wetenschappelijke nieuwsgierigheid Ok, ook wetenschap is paradigma bevangen Beheersen keten datasharing Governance van zulk onderzoek Betrekken patientenorganisaties EB: al lang, EJC 2008 In Code Goed Gebruik

14 Uitdagingen: 1 T kan wel met anonieme gegevens Neen, dus Steeds minder gegevens anoniem Persoonsgegevens Grijs gebied Anonieme gegevens

15 Uitdagingen: 1 Verloren strijd EB: patient data for health research 2011 & Regulatory developments tissuebanking Hoe gegevens, ook al zijn ze niet anoniem, veilig blijven binnen research domain Techniek en procedures Waar wel anoniem worden gegevens onbetrouwbaar

16 Vervolg Gegevens merendeel niet anoniem Mits interne en externe adversaries over 1 kam Wbp en AVG kennen echter slechts twee smaken WGBO genuanceerder: herleiding redelijkerwijs wordt voor voorkomen Vragen van toestemming kan niet worden verlangd Algemeen belang Geen bezwaar Maar gezondheidsrecht: als je tevoren weet moet je toestemming vragen, hoe specifiek??

17 Vervolg 2 Houdt Berend Mons hier rekening mee? Data kunnen niet FAIR zijn indien nog enigszins herleidbaar (en dat kunnen ze alsnog worden, juist door die verspreiding) en dus subject to consent Houdt de RVZ hier rekening mee Advies Patiënteninformatie =PGD + patiënt aan t roer waarheen, rest kan anoniem

18 De individuele patient aan t roer van diens gegevens

19 De individuele patient Behandeling en begeleiding zal steeds meer worden geïndividualiseerd Meer kennis Dankzij eerdere patienten/deelnemers dus Meer respect Illusie dat shared decisionmaking betekent dat de patient alleen kan beslissen Autonomie: dat hulpverlener patient ondersteunt in diens proces om zoveel mogelijk regie te bewaren die door de ziekte wordt bedreigd

20 Maar in platte vorm Bedreigt het solidariteit Ik, de patient, bepaal wat ik ben en wat mij toekomt, wat anderen toekomt Dus patient centraal is tweesnijdend zwaard, Ja jij staat aan t roer van je eigen leven Je moet ook, bent zelf verantwoordelijk voor je gezondheid Uitdaging: Individualisering, binnen context van het gemeenschappelijke Uitsluitend binnen die context kunnen middelen voor individu worden vrijgemaakt

21 Wat nu? 1

22 Wat nu? 1

23 Wat nu 2 In Gedragscode Gezondheidsonderzoek 2 lag nadruk op gegevens waarvan herleiding redelijkerwijs wordt voorkomen CBP wil er niet aan Politiek begrijpt het niet, of wil het niet RVZ is modieus En wij??: Ik weet het niet, anders dan stevige stukken Samen met patient organisations Langzaam beinvloeden klimaat

24 share UCC7XOPm6lbH9Zm9JrNeMpHQ/videos