IRB in de Sociale Verslavingszorg. Eerste ervaringen. Cees Witsenburg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "IRB in de Sociale Verslavingszorg. Eerste ervaringen. Cees Witsenburg"

Transcriptie

1 IRB in de Sociale Verslavingszorg. Eerste ervaringen. Cees Witsenburg 1

2 Uit de missie van Brijder: De wensen en mogelijkheden van onze patiënten, hun omgeving en onze expertise vormen de bouwstenen van de behandeling 2

3 Uit de toelichting op de missie: Herstelgerichte zorg, waarbij de individuele rehabilitatiebenadering en de inzet van ervaringsdeskundigheid de methodes zijn om hieraan invulling te geven, neemt de komende jaren een belangrijke plaats in binnen de zorgvisie van Brijder 3

4 Uit de missie van Brijder: Visie van Brijder staat op 6 pijlers, waarvan 2 m.b.t. cliënten. Eén daarvan luidt: Patiënt is regiseur Eén van de keuzes om dit te realiseren (Brijder boekje): We ondersteunen en behandelen chronische patiënten op basis van de individuele rehabilitatiemethode en de inzet van ervaringsdeskundigheid 4

5 Achtergrond: Handvest van Maastricht (2010) Herstel als leidend principe in de verslavingszorg Overeengekomen tussen bestuurders en cliëntenraden van de verslavingszorginstellingen dat ze: van begin tot eind de herstelaanpak als uitgangspunt hanteren, gericht op maatschappelijk herstel en kwaliteit van leven En ze zijn het eens dat: Ervaringskennis is de erkende derde kennisbron, naast professionele en wetenschappelijke kennis. 5

6 Meer achtergrond: Ggz Nederland: visiedocument Naar herstel en gelijkwaardig burgerschap (2009) Herstel als leidend principe in de (langdurende) zorg aan mensen met ernstige psychische aandoeningen 6

7 Wat is herstel? Herstellen betreft het ontgroeien van de catastrofale gevolgen van een psychische aandoening en de ontwikkeling van een nieuwe betekenis en een nieuwe zin in iemands leven (W.A. Anthony, 1993) Visie: Iedereen kan herstellen C. Harding: menselijke veerkracht als natuurwet. 7

8 Waarom herstellen? Cliënten van de ggz/verslavingszorg kampen met - afhankelijkheid - gebrek aan zelfvertrouwen - verlies aan controle over het eigen leven - verlies van betekenisvolle identiteit - grote kwetsbaarheid in sociaal en maatschappelijk opzicht 8

9 Aspecten van herstel: - De cliënt onderneemt zelf actie om het leven een gunstige wending te geven - Geleidelijke verschuiving van patiënt naar burger Fasen van herstel (C. Gagne): - overweldigd door de aandoening - worstelen met de aandoening - leven met de aandoening - leven voorbij de aandoening 9

10 Herstel van: - gezondheid - identiteit - functioneren in maatschappelijke rollen in heden en toekomst Diensten die dat kunnen ondersteunen: - gezondheid: behandeling, begeleiding - identiteit: behandeling, begeleiding, onderlinge steun, rehabilitatie - rolfunctioneren: rehabilitatie 10

11 Herstelondersteunende zorg: het inzetten van professionele ggz diensten om het herstelproces te ondersteunen 11

12 HEE team: herstel, empowerment, ervaringsdeskundigheid zegt wat cliënten verwachten van hulpverleners 12

13 Kenmerken van herstelondersteunde zorg volgens het HEE team: - de hulpverlener heeft een attitude van hoop en optimisme - de hulpverlener is present (aandachtig aanwezig) - gebruikt zijn professionele referentiekader op een terughoudende en bescheiden wijze - maakt ruimte voor, ondersteunt het maken van en sluit aan bij het eigen verhaal van de cliënt - herkent en stimuleert het benutten van eigen kracht van de cliënt (empowerment) zowel individueel als collectief - erkent, benut en stimuleert de ervaringskennis/ervaringsdeskundigheid van de cliënt - erkent, benut en stimuleert de ondersteuning door belangrijke anderen - is gericht op het verlichten van lijden en het vergroten van de autonomie/regie 13

14 Volgens het HEE team zouden alle ggz diensten de genoemde kenmerken moeten hebben. Dus: - begeleiding - behandeling - casemanagement - crisisinterventie - lichamelijke zorg - sjd - rehabilitatie - etc. 14

15 Wat is rehabilitatie? Psychiatrische rehabilitatie is het vergroten van het vermogen en de bekwaamheid van een persoon met een ernstige psychische beperking om met succes en naar zijn eigen tevredenheid te functioneren in zijn rol en omgeving van voorkeur met zo min mogelijk professionele steun (Anthony, Farkas, Cohen, Gagne, 2001) 15

16 Uitkomst en uitgangspunten Belangrijkste uitkomst individuele rehabilitatiebenadering (IRB): Rolherstel, maatschappelijk herstel Uitgangspunten IRB Het gaat om: mensen, niet om patiënten of zieken functioneren, niet om symptoombestrijding of probleemanalyse zelf kiezen tevredenheid en succes zo min mogelijk professionele hulp 16

17 Wanneer rehabilitatie? Bij een wens van de cliënt tot verandering of behoud van een rol op de gebieden van wonen, werken (activiteiten), leren en sociale contacten 17

18 De IRB methodiek Diagnostiek Planning Interventies Doelvaardigheid beoordelen Vaardigheidsontwikkeling Vaardigheidsles Stellen van een doel Functionele diagnostiek Hulpbronnen diagnostiek Hulpbronnenontwikkeling Stappenplan toepassen van vaardigheden Hulpbronnen creëren, verkrijgen, gebruiken Hulpbronnen aanpassen 18

19 Beleid Brijder: Herstelondersteuning vooral door - toepassen IRB - gebruik maken van ervaringskennis/ ervaringsdeskundigheid Toepassen IRB in het kader van herstelpaden en bouwstenen Bouwstenen ingezet na intake en ROM-meting 19

20 Eerste ervaringen: - IRB goed toe te passen in de verslavingszorg - hulpaanbod is sterk gericht op problemen en het oplossen ervan, niet op ondersteunen van het herstelproces - rehabilitatie is niet expliciet geplaatst in het kader van herstel (evenmin als andere diensten) - het lijkt effectief de hulpvraag van de cliënt in het behandelplan te koppelen aan de IRB bouwsteen - weinig ervaringsdeskundige collega s - weinig IRB deskundigheid 20

21 Overwegingen/suggesties - Zet de herstel-visie nadrukkelijk centraal - Bespreek dat bovenstaande een andere kijk op de zorg is (paradigmaverandering) - Vraag ervaringsdeskundigen de herstelvisie te presenteren aan hulpverleners - Meer ervaringsdeskundige medewerkers. Kijk daarbij ook naar bestaande medewerkers die cliënt-ervaring hebben - Zorg voor voldoende IRB deskundigheid in teams - IRB inzetten als bouwsteen kan effectief zijn. Wees flexibel bij koppelen aan ROM - Leg duidelijk uit aan de cliënt wat rehabilitatie is. Anders kan hij er niet voor kiezen. - Herstelondersteunend werken kan meer enthousiasme wekken bij hulpverleners dan traditioneel werken. Breng die boodschap. 21

22 22

NAH & Ervaringsdeskundigheid. Kick-off Hersenletselcentra Eindhoven 3 juli 2014

NAH & Ervaringsdeskundigheid. Kick-off Hersenletselcentra Eindhoven 3 juli 2014 NAH & Ervaringsdeskundigheid Kick-off Hersenletselcentra Eindhoven 3 juli 2014 Korte introductie Drs. C.G.M. (Riny) Pepels NAH Ervaringsdeskundige en vrijwilliger ZBB Lid Stuurgroep Ervaringsdeskundigheid

Nadere informatie

NAH & Ervaringsdeskundigheid. Aftrap Hersenletselcentra 27 juni 2014

NAH & Ervaringsdeskundigheid. Aftrap Hersenletselcentra 27 juni 2014 NAH & Ervaringsdeskundigheid Aftrap Hersenletselcentra 27 juni 2014 Korte introductie Drs. J. (Jeroen) Kwak Manager zorgconsumenten Zorgbelang Brabant (o.a. NAH-Cafés en hersenletselnetwerken) Manager

Nadere informatie

Belangrijke woorden Herstel Centraal

Belangrijke woorden Herstel Centraal Belangrijke woorden Herstel Centraal Herstel Gezondheid Hoop Spreken we dezelfde taal? Talenten Dromen Zingeving Empowerment Herstelondersteuning Samen keuzes maken Eigen regie Ontwikkeling Netwerk Vrije

Nadere informatie

Rehabilitatie onmisbaar voor herstel ondersteunende zorg? Individuele Rehabilitatie Benadering erkende participatiemethodiek

Rehabilitatie onmisbaar voor herstel ondersteunende zorg? Individuele Rehabilitatie Benadering erkende participatiemethodiek Rehabilitatie onmisbaar voor herstel ondersteunende zorg?. Individuele Rehabilitatie Benadering erkende participatiemethodiek Kennis maken: Wie zijn wij? Wie zijn jullie? Wat vinden wij belangrijk? Vergelijk

Nadere informatie

Herstel bij ouderen. Tienen 19 oktober 2018 Ann Callebert

Herstel bij ouderen. Tienen 19 oktober 2018 Ann Callebert Herstel bij ouderen Tienen 19 oktober 2018 Ann Callebert overzicht herstelvisie presentiebenadering wat is herstel? Herstel is een intens persoonlijk, uniek proces van verandering in iemands houding,

Nadere informatie

herstelgerichte visie als leidend principe Hoe doe je dat

herstelgerichte visie als leidend principe Hoe doe je dat hgerichte visie als leidend principe Hoe doe je dat > fasen h h empowermentgericht coachen rehabilitatiegericht benaderen visie op de cliënt inleiding1.5 1 > fasen h h empowermentgericht coachen rehabilitatiegericht

Nadere informatie

(ernstige) psychische aandoeningen

(ernstige) psychische aandoeningen Titel Herstelondersteuning Titel van van deze deze presentatie bij presentatie (ernstige) psychische aandoeningen Subtitel van de presentatie Subtitel van de presentatie Symposium GGZ / JGZ Papendal Nicole

Nadere informatie

POLPAROL HOE ONT-MOETEN KAN BIJDRAGEN TOT HERSTEL

POLPAROL HOE ONT-MOETEN KAN BIJDRAGEN TOT HERSTEL POLPAROL HOE ONT-MOETEN KAN BIJDRAGEN TOT HERSTEL VZW De Hulster Leuven UZ Leuven campus Sint- Jozef Kortenberg 1 Inleiding Ontstaan Polparol Succesfactoren Polparol Polparol en herstel Rol van hulpverlener

Nadere informatie

Herstelondersteunend behandelen. Door Jos Dröes, psychiater np Stichting Rehabilitatie 92 Utrecht

Herstelondersteunend behandelen. Door Jos Dröes, psychiater np Stichting Rehabilitatie 92 Utrecht Herstelondersteunend behandelen Door Jos Dröes, psychiater np Stichting Rehabilitatie 92 Utrecht Wat is herstel? Herstel is opkrabbelen na of bij ziekte Herstel is een proces van de cliënt Herstel is niet

Nadere informatie

Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg

Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg Charlotte de Heer, Hanzehogeschool Loes Winkel, GGZ Friesland Innovatiewerkplaats Maatschappelijke participatie van mensen met een psychische beperking Inhoud

Nadere informatie

Op zoek naar herstel

Op zoek naar herstel Op zoek naar herstel Herstel en herstelondersteunende zorg voor mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag en hun begeleiders Door Jos Dröes Stichting Rehabilitatie 92 Het probleem (?) mijn cliënten zijn

Nadere informatie

Drie soorten kennis. Inleiding. De rol van de ervaringsdeskundige. Overzicht. Wetenschappelijke kennis. Professionele kennis.

Drie soorten kennis. Inleiding. De rol van de ervaringsdeskundige. Overzicht. Wetenschappelijke kennis. Professionele kennis. De rol van de ervaringsdeskundige Overzicht Inleiding ervaringsdeskundigheid Relatie met herstel EDNAH ErvaringsDeskundigheid Niet-Aangeboren Hersenletsel Groningen 2 februari 2017 Scholing Implementatie

Nadere informatie

Handvest Maastricht Raamovereenkomst

Handvest Maastricht Raamovereenkomst HANDVEST VAN MAASTRICHT, 2010 Handvest Maastricht Raamovereenkomst De cliëntenraden en bestuurders van de in de bijlage genoemde voorzieningen komen overeen dat met ingang van 1 januari 2010 op het terrein

Nadere informatie

Workshop. Door Empowerment werken aan Herstel

Workshop. Door Empowerment werken aan Herstel Workshop Door Empowerment werken aan Herstel Even voorstellen Thomas Rijke Cliënteninitiatief ondersteuner Voorheen begeleider Joey van Driessen Adviseur medezeggenschap Voorheen begeleidingscoördinator

Nadere informatie

Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) en ouderen. Grip houden op je leven, Als afhankelijkheid dreigt!

Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) en ouderen. Grip houden op je leven, Als afhankelijkheid dreigt! Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) en ouderen Grip houden op je leven, Als afhankelijkheid dreigt! Psychiatrische Rehabilitatie Divisie Ouderen (GP) Doel van de behandeling Mensen met psychiatrische

Nadere informatie

3/12/2014 DE THERAPEUTISCHE RELATIE UITGANGSPUNTEN IN 2005 EN VANDAAG. Fundamentele component van kwaliteitsvolle therapie en zorg

3/12/2014 DE THERAPEUTISCHE RELATIE UITGANGSPUNTEN IN 2005 EN VANDAAG. Fundamentele component van kwaliteitsvolle therapie en zorg 1 DE THERAPEUTISCHE RELATIE Procesbevorderend Herstelgericht Zingevend Walter Krikilion Studiedag Geel 04/12/14 DE THERAPEUTISCHE RELATIE UITGANGSPUNTEN IN 2005 EN VANDAAG Fundamentele component van kwaliteitsvolle

Nadere informatie

GGZ Friesland in beweging: Implementatie van de IRB

GGZ Friesland in beweging: Implementatie van de IRB GGZ Friesland in beweging: Implementatie van de IRB Charlotte de Heer, c.de.heer@pl.hanze.nl Sanne van der Zee, sanne.van.der.zee@mind-up.nl Hilda van der Eems, hilda.van.der.eems@ggzfriesland.nl Workshop

Nadere informatie

Herstel = Overzicht. Herstel

Herstel = Overzicht. Herstel De betekenis van de inzet van ervaringsdeskundigen voor professionals Herstel Overzicht Herstelondersteunende zorg (HOZ) Inzet ervaringsdeskundigheid in HOZ WORKSHOP EDNAH Groningen 7 maart 2017 Lies Korevaar

Nadere informatie

Herstel gericht werken Een gezamenlijk item bij de SGGZ (Dimence) en BGGZ (Mindfit)

Herstel gericht werken Een gezamenlijk item bij de SGGZ (Dimence) en BGGZ (Mindfit) Herstel gericht werken Een gezamenlijk item bij de SGGZ (Dimence) en BGGZ (Mindfit) Yvonne van den Broek & Anne Varenbrink 2 Wat is herstel Herstel is het unieke, persoonlijke proces waarin iemand met

Nadere informatie

HERSTELLEN KAN JE ZELF Hoopvol leven met een psychische kwetsbaarheid

HERSTELLEN KAN JE ZELF Hoopvol leven met een psychische kwetsbaarheid HERSTELLEN KAN JE ZELF Hoopvol leven met een psychische kwetsbaarheid Prof. dr. Chantal Van Audenhove Dr. Joke Vanderhaegen KU Leuven, LUCAS, Centrum voor zorgonderzoek en consultancy Gent, 18 november

Nadere informatie

Workshop herstel- en kracht- gericht werken

Workshop herstel- en kracht- gericht werken Workshop herstel- en kracht- gericht werken Studiedag beschermd wonen, 15 april 2014 Ursula Drexhage coördinator herstel (RIWIS), gemeenteraadslid berkelland, ervaringsdeskundige Diana Koolman, cliënt

Nadere informatie

Workshop Actief herstel in de Triade (ART)

Workshop Actief herstel in de Triade (ART) Workshop Actief herstel in de Triade (ART) Phrenos Psychosecongres 3 december 2015 Olaf Galisch, psychiater Marlies Jehoel-van As, verpleegkundig specialist GGZ BURGERROL KWALITEIT VAN LEVEN SOCIALE HULPBRONNEN

Nadere informatie

Rehabilitatie & Herstel

Rehabilitatie & Herstel Symposium Rehabilitatie & Herstel Welkom Groningen 27 juni 2011 Betoging in Den Haag tegen de bezuinigingen in de GGz Teken de petitie!! http://www.ggznederland.nl/actueel/nieuwslijsten/petitie.html Lectoraat

Nadere informatie

Arbeidsrehabilitatie en herstel

Arbeidsrehabilitatie en herstel Arbeidsrehabilitatie en herstel Ontwikkelingen in kennis H. Michon, symposium GGNET Alternatief; werken aan perspectief 11 oktober 2011 Inhoud Arbeidsparticipatie Arbeidsrehabilitatie Herstel Gezamenlijk

Nadere informatie

Notitie. GGZ Rivierduinen. GGZ Rivierduinen Samen kiezen voor kwaliteit Zorgvisie 2015

Notitie. GGZ Rivierduinen. GGZ Rivierduinen Samen kiezen voor kwaliteit Zorgvisie 2015 Notitie GGZ Rivierduinen GGZ Rivierduinen Zorgvisie 2015 Blad 1 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Missie... 2 3. Visie... 2 3.1. Herstel als leidend principe... 2 3.2. Passende Zorg... 3 3.3 Hoge professionele

Nadere informatie

Onze visie is gebaseerd op literatuur, ervaringen van cliënten en de vele ontmoetingen met allerlei mensen, instellingen, onderwijs, gemeenten etc.

Onze visie is gebaseerd op literatuur, ervaringen van cliënten en de vele ontmoetingen met allerlei mensen, instellingen, onderwijs, gemeenten etc. Inleiding Het Zwarte Gat en Herstelgroep Nederland hebben een gezamenlijke visie ontwikkeld over herstel en herstelondersteuning. Met deze visie willen beide een discussie opstarten binnen de publieke

Nadere informatie

ecember 2016 Welkom Werkgroep Begeleidingsarrangementen Over de totstandkoming van het arrangement

ecember 2016 Welkom Werkgroep Begeleidingsarrangementen Over de totstandkoming van het arrangement ecember 2016 Welkom Werkgroep Begeleidingsarrangementen Over de totstandkoming van het arrangement 1 Wie zijn wij en wat gaan wij vertellen? Begeleiden (visie en werkwijze, ook in vergelijking met behandelen)

Nadere informatie

Ervaringsdeskundigheid, herstel en herstel ondersteuning staan op de agenda s van veel ggz-instellingen Wij willen graag onze ervaringen rond de

Ervaringsdeskundigheid, herstel en herstel ondersteuning staan op de agenda s van veel ggz-instellingen Wij willen graag onze ervaringen rond de Ervaringsdeskundigheid, herstel en herstel ondersteuning staan op de agenda s van veel ggz-instellingen Wij willen graag onze ervaringen rond de uitbouw van ervaringswerk met jullie delen Wie zijn wij?

Nadere informatie

Zinzorg en aandacht voor spiritualiteit

Zinzorg en aandacht voor spiritualiteit Zinzorg en aandacht voor spiritualiteit Een meerwaarde in de GGZ Walter Krikilion 1 Contact en literatuur Contactadres: walter.krikilion@opzgeel.be Boek: Walter Krikilion Geestelijke gezondheidszorg in

Nadere informatie

Inhoud. Persoonlijk-professionele hulpverlening. Een integrale rehabilitatiebenadering. Ten geleide...11. Voorwoord...15.

Inhoud. Persoonlijk-professionele hulpverlening. Een integrale rehabilitatiebenadering. Ten geleide...11. Voorwoord...15. Inhoud Ten geleide...11 Voorwoord...15 Hoofdstuk 1 Een integrale rehabilitatiebenadering 1.1 Een korte historie...19 1.2 De rehabilitatiebenadering: een rijke vijver...21 1.3 Definities en richtingen...23

Nadere informatie

visiedocument 2016 VISIE RIBW BRABANT

visiedocument 2016 VISIE RIBW BRABANT VISIE RIBW BRABANT RIBW BRABANT Tilburg, februari 2016 1 INLEIDING... 3 MISSIE... 3 VISIE... 3 VAN THEORIE.... 4 1. THEORIE OVER HERSTEL... 4 Het begrip herstel in de geestelijke gezondheidszorg... 4 Fasen

Nadere informatie

HEE in de praktijk. Improving Mental Health by Sharing Knowledge

HEE in de praktijk. Improving Mental Health by Sharing Knowledge HEE in de praktijk Improving Mental Health by Sharing Knowledge inhoud Wat is HEE Wat doet HEE Wie is HEE Waar is HEE Herstel Empowerment Wat is HEE Ervaringsdeskundigheid HEE geeft invulling aan deze

Nadere informatie

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Dr. Hanneke van Gestel-Timmermans Dr. Evelien Brouwers Dr. Marcel van Assen Prof. dr. Chijs van Nieuwenhuizen Herstellen doe je zelf Ontwikkeld

Nadere informatie

RIBW Zaanstreek Waterland en West-Friesland Herstel en herstelondersteunende zorg

RIBW Zaanstreek Waterland en West-Friesland Herstel en herstelondersteunende zorg Dit boekje is bestemd voor mensen met een langdurige psychische kwetsbaarheid en iedereen die met hen te maken heeft of krijgt, zoals onze medewerkers, familieleden, vrienden, kennissen, bestuurders, managers

Nadere informatie

Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg

Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg Rehabilitatie & herstel in de langdurende zorg Charlotte de Heer, Hanzehogeschool Groningen Loes Winkel, GGZ Friesland Innovatiewerkplaats Maatschappelijke participatie van mensen met een psychische beperking

Nadere informatie

Wat levert activering op? Tom van Wel, Werk is de beste zorg Utrecht, 4 december 2013

Wat levert activering op? Tom van Wel, Werk is de beste zorg Utrecht, 4 december 2013 Wat levert activering op? Tom van Wel, Werk is de beste zorg Utrecht, 4 december 2013 mag ik me even voorstellen psycholoog/onderzoeker bij Altrechts ABC - voor jongeren met een psychosekwetsbaarheid 25

Nadere informatie

Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Een wens in vervulling

Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Een wens in vervulling Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Een wens in vervulling Informatie over werkwijze en resultaten van de individuele rehabilitatiebenadering Inhoud De Individuele Rehabilitatiebenadering De Individuele

Nadere informatie

(Concept) Functieomschrijving ervaringsdeskundige in reguliere beroepspraktijk

(Concept) Functieomschrijving ervaringsdeskundige in reguliere beroepspraktijk (Concept) Functieomschrijving ervaringsdeskundige in reguliere beroepspraktijk Versie: 6 september, Paulina Sedney (Who knows?! project) Voor deze functieomschrijving is een weergave van doelen, taken,

Nadere informatie

Peter van der Ende, Senioronderzoeker/hogeschooldocent

Peter van der Ende, Senioronderzoeker/hogeschooldocent Peter van der Ende, Senioronderzoeker/hogeschooldocent Lectoraat Rehabilitatie Academie voor Sociale Studies Hanzehogeschool Groningen www.ouderschap-psychiatrie.nl Begeleid ouderschap bij psychische problemen

Nadere informatie

OP WEG NAAR HERSTEL MET HELI. Leren leven met een psychische aandoening, beperking of kwetsbaarheid

OP WEG NAAR HERSTEL MET HELI. Leren leven met een psychische aandoening, beperking of kwetsbaarheid OP WEG NAAR HERSTEL MET HELI Leren leven met een psychische aandoening, beperking of kwetsbaarheid MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ HELI staat voor Herstel in de Eerste Lijn met Indigo. Met herstel

Nadere informatie

Ontwikkeling van de ouderrol als onderdeel van het herstelproces. Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Ontwikkeling van de ouderrol als onderdeel van het herstelproces. Lectoraat Rehabilitatie Groningen Ontwikkeling van de ouderrol als onderdeel van het herstelproces Peter van der Ende Senior-onderzoeker onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen BOSTON-04 (Begeleid Ouderschap, Succes

Nadere informatie

Zonneheuvel. Informatie voor verwijzers

Zonneheuvel. Informatie voor verwijzers Zonneheuvel Informatie voor verwijzers Zonneheuvel is een afdeling voor voortgezette behandeling met verblijf voor mensen vanaf 50 jaar met blijvende beperkingen voortvloeiend uit psychiatrische en levensfase

Nadere informatie

Daan Schinning Dorothé van Slooten

Daan Schinning Dorothé van Slooten Ervaringswerkers: ervaringsdeskundigen als zorgverleners Daan Schinning Dorothé van Slooten Daan Schinning Ervaringswerker ACT Team Vroege Psychose Eindhoven Dorothé van Slooten Beleidsmedewerker Psycope

Nadere informatie

Inleiding 11. 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt. 2 Elementen van een sociaal- psychiatrische methodiek 45 Ben Venneman

Inleiding 11. 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt. 2 Elementen van een sociaal- psychiatrische methodiek 45 Ben Venneman Inhoud Inleiding 11 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt 1.1 Inleiding 19 1.2 Stand houden ondanks golfbewegingen 19 1.3 Uitgangspunten van de sociale psychiatrie 24 1.4 Sociale psychiatrie in

Nadere informatie

Samenwerkingsverband GGZ De Vlaamse Ardennen

Samenwerkingsverband GGZ De Vlaamse Ardennen Initiatief Beschut Wonen Samenwerkingsverband GGZ De Vlaamse Ardennen Samenwerkingsverband GGZ De Vlaamse Ardennen MISSIE Herstelgeoriënteerde begeleiding en ondersteuning aan personen met psychosociale

Nadere informatie

Cursistenboek. Leergang herstel en rehabilitatie (mbo)

Cursistenboek. Leergang herstel en rehabilitatie (mbo) Cursistenboek Leergang herstel en rehabilitatie (mbo) Leergang herstel en rehabilitatie (mbo) Cursistenboek Een samenwerking van: Stichting rehabilitatie '92, Utrecht ROC Zadkine, Rotterdam Bavo Europoort,

Nadere informatie

familie als (co) producent

familie als (co) producent Verdreven uit het paradijs; familie als (co) producent Auke van Dijk Luisteren is een werkwoord AMC 8 juni 2012 1989 Maastricht - Eerste psychose zoonlief 1990 Amsterdam - Adolescentenkliniek 1992 Amsterdam

Nadere informatie

Kracht en steun voor ouders met (ernstige) psychische aandoeningen

Kracht en steun voor ouders met (ernstige) psychische aandoeningen Kracht en steun voor ouders met (ernstige) psychische aandoeningen Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Website: www.ouderschap-psychiatrie.nl

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Leergang herstel en rehabilitatie (mbo)

Docentenhandleiding. Leergang herstel en rehabilitatie (mbo) Docentenhandleiding Leergang herstel en rehabilitatie (mbo) Leergang herstel en rehabilitatie (mbo) Docentenhandleiding Een samenwerking van: Stichting rehabilitatie '92, Utrecht ROC Zadkine, Rotterdam

Nadere informatie

Uitleg Rehabilitatieplan

Uitleg Rehabilitatieplan Uitleg Rehabilitatieplan GGZ Friesland heeft Rehabilitatie en herstelondersteunende zorg speerpunt gemaakt in het zorgaanbod voor mensen met Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA). Rehabilitatie gaat

Nadere informatie

VAK-mensen Samenwerken in en rondom Zorg & Welzijn

VAK-mensen Samenwerken in en rondom Zorg & Welzijn Interdisciplinaire samenwerking in Zorg & Welzijn: de T-shaped professional Inleiding Overzicht Symposium 'Samenwerken aan een gezonde samenleving Interdisciplinaire samenwerking in Zorg & Welzijn: de

Nadere informatie

Tanja Gouverneur 21 maart 2012

Tanja Gouverneur 21 maart 2012 Tanja Gouverneur 21 maart 2012 1. What s in a name? 2. Meerwaarde hersteldeskundigheid 3. Hersteldeskundigen in een zorgteam 4. Deskundigheid in de GGZ 5. Rol van de zorgkundige in de GGZ 6. Valkuilen

Nadere informatie

Informatie over de individuele rehabilitatiebenadering. en de resultaten. Een wens in vervulling. Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB)

Informatie over de individuele rehabilitatiebenadering. en de resultaten. Een wens in vervulling. Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Een wens in vervulling Informatie over de individuele rehabilitatiebenadering en de resultaten Een uitgave van de IRB-onderzoeksgroep met ondersteuning van IRB

Nadere informatie

Samen werken aan een beter leven: Herstel vanaf dag één

Samen werken aan een beter leven: Herstel vanaf dag één Samen werken aan een beter leven: Herstel vanaf dag één 30% meer herstel is alleen te bereiken door samen te werken met patiënten, naasten en externe collega s! Eén groep, diverse mogelijkheden Waarom

Nadere informatie

Studiedagen en trainingen IRB. Informatie over studiedagen en trainingen in 2013

Studiedagen en trainingen IRB. Informatie over studiedagen en trainingen in 2013 Studiedagen en trainingen IRB Informatie over studiedagen en trainingen in 2013 De studiedagen en trainingen IRB Overzicht studiedagen en trainingen IRB in 2013 De Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB)

Nadere informatie

Characteristics of recovery supporting care

Characteristics of recovery supporting care Herstelondersteunende zorg Recovery supporting care 29 juni 2011 Jos Dröes Herstel Een herstelproces omvat altijd * Eigen verhaal maken * Empowerment vergroten * Ervaringskennis vergroten en gebruiken

Nadere informatie

ONTDEK DE KRACHT VAN IN JE WERK. Oriëntatiecursus Hulpverlener met ervaring

ONTDEK DE KRACHT VAN IN JE WERK. Oriëntatiecursus Hulpverlener met ervaring ONTDEK DE KRACHT VAN JE EIGEN KWETSBAARHEID IN JE WERK Oriëntatiecursus Hulpverlener met ervaring Heb jij als hulpverlener zelf ervaring met het doormaken van herstelprocessen? Wil je onderzoeken of je

Nadere informatie

Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN

Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Geen belangen Disclosure Persbericht 15 oktober 2014 Veranderend zorglandschap vraagt om vernieuwde

Nadere informatie

Werkplan Herstel en Burgerschap 2012 en verder

Werkplan Herstel en Burgerschap 2012 en verder Werkplan Herstel en Burgerschap 2012 en verder Het door VWS gesubsidieerde project Herstel en burgerschap is gestopt. De visie en ambities uit het gelijknamige visiedocument blijven echter actueel. Daarom

Nadere informatie

Netwerk GGZ Kempen Dagbesteding en woongelegenheid

Netwerk GGZ Kempen Dagbesteding en woongelegenheid Netwerk GGZ Kempen Dagbesteding en woongelegenheid 29 november 2012 Forum GGZ Kempen 12 januari 2016 Tools voor het omgaan met mensen met een psychische kwetsbaarheid Ils Verstraelen LZ team Els Dhondt

Nadere informatie

Ga je mee verdwalen? Weet jij de weg?

Ga je mee verdwalen? Weet jij de weg? 13-11- 12 Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie Ga je mee verdwalen? Weet jij de weg? Herstelverlenen Drs. I. Schaap Lectoraat herstelondersteunende zorg en cliëntempowerment Saxion Kom verder.

Nadere informatie

Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar. Tim Kreuger, Margot Metz

Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar. Tim Kreuger, Margot Metz Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar Tim Kreuger, Margot Metz Inhoud Shared Decision Making (SDM): wat is het? Samenhang SDM & herstelvisie. Meerwaarde en mate

Nadere informatie

Die Taal van my Hart Stef Bos

Die Taal van my Hart Stef Bos Die Taal van my Hart Stef Bos Werken aan herstel Beernem 27 maart 2013 Martijn Kole Begin veertig Cliënt langdurige ggz Inzet ervaringsdeskundigheid bij de SBWU en HEE Charcot s live case study of hysteria.

Nadere informatie

Wat heb je aan rehabilitatie bij angst en depressie?

Wat heb je aan rehabilitatie bij angst en depressie? Wat heb je aan rehabilitatie bij angst en depressie? Hans Kroon Studiedag NEDKAD 1 juli 2010 Improving Mental Health by Sharing Knowledge Drie rehabilitatiegoeroes "Over rehabilitatie bij chronische depressie

Nadere informatie

Drie soorten kennis. Aanleiding. Overzicht. Welkom. Aanleiding IWP ED Wat is ervaringsdeskundigheid? Opzet IWP Organisatie Q & A

Drie soorten kennis. Aanleiding. Overzicht. Welkom. Aanleiding IWP ED Wat is ervaringsdeskundigheid? Opzet IWP Organisatie Q & A IWP Ervaringsdeskundigheid Noord-Nederland Groningen, 31 mei 2018 Welkom Overzicht Aanleiding IWP ED Wat is ervaringsdeskundigheid? Opzet IWP Organisatie Q & A Lies Korevaar, Jolanda Kroes, Lenny Kruit

Nadere informatie

Omgaan met stemmen horen. Sigrid van Deudekom en Jeanne Derks

Omgaan met stemmen horen. Sigrid van Deudekom en Jeanne Derks Omgaan met stemmen horen Sigrid van Deudekom en Jeanne Derks Hoort stemmen horen bij de Psychiatrie? Ja? Nee? JA Want: Het betreffen vocale, audiatieve hallucinaties. 85 % van de Mensen met een dissociatieve

Nadere informatie

Herstellen met ROM. Inleiding. De herstelvisie

Herstellen met ROM. Inleiding. De herstelvisie Herstellen met ROM Inleiding Het systematisch betrekken van cliënten en hun vertegenwoordigers bij Routine Outcome Measurement (ROM) startte in 2010 met het organiseren van een tweetal informatiebijeenkomsten

Nadere informatie

Participatie in rollen. De cliënten die van de Awbz naar de Wmo gaan. Overzicht. Mensen met beperkingen participeren in de wijk (en daar buiten)

Participatie in rollen. De cliënten die van de Awbz naar de Wmo gaan. Overzicht. Mensen met beperkingen participeren in de wijk (en daar buiten) Maatschappelijke participatie, stigma en openheid Overzicht Maatschappelijke Participatie Participatie door rehabilitatie Openheid Lies Korevaar Groningen, 27 januari 2015 Afsluiting De cliënten die van

Nadere informatie

Waarom de inzet van ervaringsdeskundigen bijdraagt aan herstel en participatie van kwetsbare burgers

Waarom de inzet van ervaringsdeskundigen bijdraagt aan herstel en participatie van kwetsbare burgers Waarom de inzet van ervaringsdeskundigen bijdraagt aan herstel en participatie van kwetsbare burgers Wie/wat is de ervaringsdeskundige in het wijkgericht werken? Waarin onderscheidt zij zich? Wat is haar

Nadere informatie

Van Probleem naar Perspectief. Onderzoek naar het herstel van mensen met een ernstig psychiatrische aandoening

Van Probleem naar Perspectief. Onderzoek naar het herstel van mensen met een ernstig psychiatrische aandoening Van Probleem naar Perspectief Onderzoek naar het herstel van mensen met een ernstig psychiatrische aandoening Waarom een onderzoek naar herstel? In GGZ Rivierduinen stokte de doorstroom van cliënten van

Nadere informatie

Visiedocument FACT GGZ Friesland

Visiedocument FACT GGZ Friesland Visiedocument FACT GGZ Friesland Soort document: Visiedocument Versie: 02 Visie Rehabilitatie begint bij de voordeur! Vanaf het eerste behandelcontact staat het individuele herstelproces van de patiënt

Nadere informatie

De ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen

De ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen De ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Website: www.ouderschap-psychiatrie.nl

Nadere informatie

WAT ALS EEN HULPVERLENER CLIËNT WORDT?

WAT ALS EEN HULPVERLENER CLIËNT WORDT? WAT ALS EEN HULPVERLENER CLIËNT WORDT? Kwartiermaken voor herstelgerichte zorg, door middel van een getuigenis! Week van de verpleegkundigen 22 maart 2017 Verpleegkundigen geestelijke gezondheidszorg Luk

Nadere informatie

2 Lijfsbehoud, levenskunst en lessen om (van) te leren 37

2 Lijfsbehoud, levenskunst en lessen om (van) te leren 37 Inhoudsopgave Inleiding 17 Deel 1 Theorie 1 Rehabilitatie en herstel 25 Jos Dröes, Tom van Wel & Lies Korevaar 1.1 Inleiding 25 1.2 Definities 26 1.2.1 Rehabilitatie 26 1.2.2 Herstel 28 1.3 Doelgroep en

Nadere informatie

Verbindende verwondering. Jim van Os Philippe Delespaul Wilma Boevink Michael Milo Frank Schalken

Verbindende verwondering. Jim van Os Philippe Delespaul Wilma Boevink Michael Milo Frank Schalken Verbindende verwondering Jim van Os Philippe Delespaul Wilma Boevink Michael Milo Frank Schalken Het is de verwondering die ons bindt! Multideskundigheid in DNG: Niets over ons zonder ons samen ontwikkelen:

Nadere informatie

Je steunsysteem is overal om je heen.

Je steunsysteem is overal om je heen. Je steunsysteem is overal om je heen. Kwartiermaken in de wijken in Oss en in de regio. Burgerkracht en Presentie Definitie kwartiermaken: Kwartiermaken gaat over het bevorderen van het maatschappelijk

Nadere informatie

Kennisnetwerk Het Zwarte Gat Oktober 2012, congres Resultaten Scoren

Kennisnetwerk Het Zwarte Gat Oktober 2012, congres Resultaten Scoren Pleidooi voor herstelondersteunend werken in de verslavingszorg Jos Oude Bos Reinier Schippers Kennisnetwerk Het Zwarte Gat Oktober 2012, congres Resultaten Scoren Resultaten boeken? Verbeter het herstelklimaat!

Nadere informatie

Ervaringsdeskundigheid

Ervaringsdeskundigheid Ervaringsdeskundigheid bij Niet Aangeboren Hersenletsel Jeroen Kwak Zorgbelang Brabant Inhoud Opbouw Focus op Visie Ervaringsdeskundigheid Toepassing Aandachtspunten en implementatie Participatie Voorstellen

Nadere informatie

Wij zijn er. voor mensen die grensoverschrijdend. of strafbaar gedrag vertonen en. daardoor met justitie in aanraking. (dreigen) te komen.

Wij zijn er. voor mensen die grensoverschrijdend. of strafbaar gedrag vertonen en. daardoor met justitie in aanraking. (dreigen) te komen. Forensisch FACT Wij zijn er voor mensen die grensoverschrijdend of strafbaar gedrag vertonen en daardoor met justitie in aanraking (dreigen) te komen. 2 Forensisch FACT Forensisch FACT (ForFACT) is er

Nadere informatie

Workshop IRB in ACT. Rotterdam december m.m.v. Jos Droës,, stichting Rehabilitatie 92

Workshop IRB in ACT. Rotterdam december m.m.v. Jos Droës,, stichting Rehabilitatie 92 Workshop IRB in ACT Rotterdam december 2008 Annet Aalbers,, Bavo-Europoort m.m.v. Jos Droës,, stichting Rehabilitatie 92 Programma Korte inleiding over ACT en IRB Technieken in ACT; de gereedschapskist

Nadere informatie

Herstel en de psychiater

Herstel en de psychiater Herstel en de psychiater Onbegonnen werk? Jeroen Kleinen Patiënten herstellen zelf Kan de psychiater in een herstelgerichte GGZ meer doen dan niet in de weg lopen? Bin ich ein psychiater? Is de psychiater

Nadere informatie

Herstelgericht werken. Crisisunit Cura

Herstelgericht werken. Crisisunit Cura Herstelgericht werken Crisisunit Cura Inhoud 1. Voorstelling afdeling 2. Herstelgerichte werking 3. Stellingen 4. Vragen 1. Voorstelling van de afdeling Geschiedenis Vroeger opnameafdeling: 30 bedden Afdeling:

Nadere informatie

Herstel bij verslaving

Herstel bij verslaving 13-11- 12 Herstel bij verslaving Op de voordeur staat geschreven: hier werken wij samen aan herstel Visie op moderne verslavingszorg Jaap van der Stel Lector Geestelijke Gezondheidszorg Hogeschool Leiden

Nadere informatie

Overzicht. Decentralisaties. Per 1 januari 2015 gaan cliënten van de AWBZ naar de Wmo. Inleiding

Overzicht. Decentralisaties. Per 1 januari 2015 gaan cliënten van de AWBZ naar de Wmo. Inleiding Interdisciplinaire samenwerking in wijkteam: de T-shaped professional Inleiding Overzicht Congres Sociaal werk, het hart van het sociale domein De positie van sociale professionals en de drie decentralisaties

Nadere informatie

Rehabilitatie Wizard

Rehabilitatie Wizard Rehabilitatie Wizard Versie 2015 De Rehabilitatie Wizard is een hulpmiddel bij het toepassen van de Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB). Om de IRB te kunnen toepassen is scholing, training en werkbegeleiding

Nadere informatie

Interdisciplinaire samenwerking in de wijk: de T-shaped professional

Interdisciplinaire samenwerking in de wijk: de T-shaped professional Interdisciplinaire samenwerking in de wijk: de T-shaped professional Groningen, 11 november 2013 Lies Korevaar, lector Rehabilitatie e.l.korevaar@pl.hanze.nl Overzicht Inleiding Interdisciplinaire samenwerking

Nadere informatie

Jaarplan Wij zijn er voor mensen met ernstige psychische problematiek en hun naasten. We leveren

Jaarplan Wij zijn er voor mensen met ernstige psychische problematiek en hun naasten. We leveren Jaarplan 2019 We leveren onze zorg samen met de cliënt, hun naasten en in subregionaal netwerkverband in de verticale en horizontale keten Wij zijn er voor mensen met ernstige psychische problematiek en

Nadere informatie

5. Recente ontwikkelingen en evoluties Next2next-programma Herstel online De Skuul: vernieuwende werkwijzen

5. Recente ontwikkelingen en evoluties Next2next-programma Herstel online De Skuul: vernieuwende werkwijzen Inhoudsopgave Woord vooraf... Intro... Inhoudsopgave... Inleiding... 1 Hoofdstuk 1: Verslaving en afhankelijkheid in de 21 ste eeuw: actuele visies en theorievorming... 9 1. Inleiding... 10 2. Waarom gebruiken

Nadere informatie

EDNAH Ervarings- Deskundigheid Niet-Aangeboren Hersenletsel

EDNAH Ervarings- Deskundigheid Niet-Aangeboren Hersenletsel HAN-0190 EDNAH Ervarings- Deskundigheid Niet-Aangeboren Hersenletsel EDNAH Ervaringsdeskundigheid Niet- Aangeboren Hersenletsel WAAROM CURSUSSEN ERVARINGSDESKUNDIGHEID? In de gezondheidszorg is er een

Nadere informatie

Stigmatisering door de professional. 16 november 2016

Stigmatisering door de professional. 16 november 2016 Stigmatisering door de professional 16 november 2016 Labeling https://www.youtube.com/watch?v=jbr8kvlwd3m Presenteren, spanning, sociale uitsluiting en evolutie.. : Wat heeft dat nu met elkaar en met stigma

Nadere informatie

Buitengewoon Delta. algemene informatie

Buitengewoon Delta. algemene informatie Buitengewoon Delta algemene informatie Buitengewoon Delta Delta Psychiatrisch Centrum is gespecialiseerd in diagnostiek, behandeling en begeleiding van mensen met een psychische of psychiatrische aandoening.

Nadere informatie

Geïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik

Geïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik Geïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik Saskia van Duin - verpleegkundig specialist GGZ Melchiord Ricardo - ervaringsdeskundige Ellen Struik teamleider DD kliniek GGZ

Nadere informatie

Post hbo-opleiding ggz-agoog

Post hbo-opleiding ggz-agoog Post hbo-opleiding ggz-agoog Als ggz-agoog behandel, begeleid en ondersteun je mensen bij het herstellen van een psychische aandoening en het integreren in de samenleving. In deze opleiding maak je je

Nadere informatie

Inhoud. deel i kader 23. deel ii niet-aangeboren hersenletsel 53. Woord vooraf 1 1. Inleiding 1 3. Over de auteurs 1 9

Inhoud. deel i kader 23. deel ii niet-aangeboren hersenletsel 53. Woord vooraf 1 1. Inleiding 1 3. Over de auteurs 1 9 Inhoud Woord vooraf 1 1 Inleiding 1 3 Over de auteurs 1 9 deel i kader 23 1 Dialoog in de zorg bij hersenletsel 25 1.1 Inleiding 2 5 1.2 Kenmerken van communicatie als trialoog 26 1.3 De persoon met hersenletsel

Nadere informatie

Herstel als maat voor de praktijk Aanzet tot het werkplan 2015

Herstel als maat voor de praktijk Aanzet tot het werkplan 2015 Herstel als maat voor de praktijk Aanzet tot het werkplan 2015 1. Over het Zwarte Gat De invoering van de WMCZ (Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen) in 1996 heeft geleid tot de instelling van

Nadere informatie

Stichting Algemeen Psychiatrisch Ziekenhuis Dr. David Ricardo Capriles. Organisatiebrede invoering van herstelgericht werken in Ggz Curaçao

Stichting Algemeen Psychiatrisch Ziekenhuis Dr. David Ricardo Capriles. Organisatiebrede invoering van herstelgericht werken in Ggz Curaçao Stichting Algemeen Psychiatrisch Ziekenhuis Dr. David Ricardo Capriles Organisatiebrede invoering van herstelgericht werken in Ggz Curaçao Petra Gelan Organisatiebrede invoering van herstelgericht werken

Nadere informatie

IK BEN NIET MIJN STOORNIS, IK KIES

IK BEN NIET MIJN STOORNIS, IK KIES IK BEN NIET MIJN STOORNIS, IK KIES ERVOOR TE WERKEN AAN MIJN HERSTEL Een advies over het ruimte maken voor herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid van mensen met psychische kwetsbaarheden door hulpverleners

Nadere informatie

Shared Decision Making met ROM als informatiebron. 3 februari 2016 Haske van Veenendaal Tim Kreuger Margot Metz

Shared Decision Making met ROM als informatiebron. 3 februari 2016 Haske van Veenendaal Tim Kreuger Margot Metz Shared Decision Making met ROM als informatiebron 3 februari 2016 Haske van Veenendaal Tim Kreuger Margot Metz 1 Programma 9.30 uur: Welkom! 9.40 uur: Shared Decision Making met ROM als informatiebron:

Nadere informatie

De krachtgerichte methodiek

De krachtgerichte methodiek Het Centrum Voor Dienstverlening is u graag van dienst met: De krachtgerichte methodiek Informatie voor samenwerkingspartners van het CVD Waar kunnen we u mee van dienst zijn? Centrum Voor Dienstverlening

Nadere informatie

werken aan Zelfmanagement en passende zorg

werken aan Zelfmanagement en passende zorg werken aan Zelfmanagement en passende zorg Inleiding De ggz is steeds meer gericht op herstel, het vergroten van de zelfredzaamheid en zo veel mogelijk deelnemen aan de maatschappij van cliënten. Wilt

Nadere informatie