Dit lesmateriaal werd mogelijk gemaakt door het Erasmus Festival 2008 in samenwerking met Togetthere en Fontys Lerarenopleiding Tilburg.

Transcriptie

1 Opvoedstaven In een gezin met ouders en kinderen staat vaak de opvoeding van de kinderen centraal. Opvoeding verschilt echter ook in Nederland van gezin tot gezin. Dat heb je misschien al gemerkt bij een logeerpartij: andere regels, andere gewoontes. Achter deze verschillen staan waarden: wat vindt men nu belangrijk in de opvoeding van de kinderen en wat niet? Door middel van de volgende opdracht onderzoek je of er verschillende opvattingen in Nederland, Kirgizië en India zijn over opvoeding en zo ja, of je deze verschillen kunt benoemen. 1. Geef op een schaal van 1 (niet belangrijk) tot (zeer belangrijk) aan, hoe belangrijk jij zelf de volgende dingen in de opvoeding vindt: 1 Geloof. 2 Hard werken. 3 Gehoorzaamheid. 4 Spaarzaamheid. 5 Verantwoordelijkheidsgevoel (weten en ervoor instaan, wat je doet). 6 Onzelfzuchtigheid (aan anderen denken). 7 Fantasie. 8 Volharding (niet opgeven). 9 Tolerantie. Onafhankelijkheid (zelf bepalen wat je doet). 2. Vul je resultaten uit tabel 1 in het diagram hieronder in. Vul de staven vervolgens in: jouw persoonlijke opvoedstaven Bespreek jouw diagram met iemand uit je klas. Waar zie je overeenkomsten en verschillen? En hoe kun je die verklaren? Denk je, dat je afwijkt van het Nederlandse gemiddelde? Waarom wel of niet? En op welke punten?

2 4. Hieronder vind je de opvoedstaven van Nederland, Kirgizië en India. a) Op welke punten wijkt jouw diagram daadwerkelijk af van het Nederlandse diagram? b) Bekijk de drie grafieken nog eens goed: Op welke punten wijken de gegevens van Nederland, Kirgizië en India van elkaar af? En heb je hiervoor een verklaring? Nederland Kirgizië India

3 5. Bekijk de films over gezin op de website Erasmus Festival gezin Stap 2. Kies één persoon, die je in het bijzonder aanspreekt. Schrijf hier op, wie dat is: Stel, deze persoon zou naar Nederland komen: waarvan zou hij of zij versteld staan, als die persoon zou zien, hoe in Nederland ouders en kinderen met elkaar omgaan? 6. Denk je dat wat men in de opvoeding belangrijk vindt afhankelijk is van de leeftijd van mensen? Waarom (niet)? 7. Neem de vragenlijst bij opdracht 1 ook bij je ouders af. Wat zouden zij belangrijk vinden in jullie opvoeding? Maak eerst een inschatting, hoe je denkt dat zij zouden antwoorden en vraag ze vervolgens, wat zij daadwerkelijk denken. 8. Wat is je opgevallen nadat jij je ouders hebt ondervraagd?

4 Docenteninformatie Opvoedstaven De opdracht Deze opdracht werd in het kader van het Erasmus Festival 2008 ontwikkeld. Hij heeft als doel om aan de hand van films, die studenten in Kirgizië en India hebben gemaakt, en kaarten uit de European/World Values Study de leerlingen kennis te laten maken met enkele aspecten van de Kirgizische en Indiase cultuur en deze te vergelijken met hun eigen opvattingen en hoe men in Nederland over deze vraagstukken denkt. Door middel van de opvoedstaven wordt voor de leerlingen inzichtelijk gemaakt dat er verschillende aspecten in de opvoeding zijn. Over het algemeen worden hard werken, goede manieren, gehoorzaam en geloof als meer traditionele opvoedwaarden gezien, die bijv. ook door religieuze autoriteiten gevraagd worden. In het zuiden en oosten van Europa ligt de nadruk op een traditionelere ouder-kind relatie, waarin ouders streng zijn, veel regels opleggen en ervan uitgaan dat deze regels zonder meer nageleefd worden. Als meer (post)moderne aspecten worden onafhankelijkheid, fantasie, tolerantie en vastberadenheid beschouwd. Deze worden noodzakelijk geacht om goed in een sterk geïndividualiseerde samenleving te kunnen functioneren. Daarom is in het noordwesten van Europa een democratische of individuele opvoedingsstijl opgekomen waarbij ouders hun kinderen keuzes geven en met hun kinderen in discussie gaan over de regels die ze stellen. Persoonlijke aandacht voor de emotionele en sociale aspecten van de ontwikkeling van het kind staan hierin centraal. Concluderend kan men echter zeggen dat in heel Europa de meest genoemde waarden een mix uit traditionele en (post)moderne waarden zijn: verantwoordelijkheid, goede manieren, tolerantie en hard werken. Belangrijk is dat de leerlingen beseffen, dat opvoeding in eerste instantie een individuele aangelegenheid is en per gezin kan verschillen. (Daarom ook stap 3 en 4a.) Bij de beschrijving moet de leerlingen opvallen dat geloof een veel belangrijkere rol speel in India (alhoewel ook weer niet zo belangrijk als je zou kunnen verwachten) en in Kirgizië even als in Nederland bijna niet. Hard werken speelt in Nederland helemaal geen rol in tegenstelling tot Kirgizië en India. Ook de traditionele waarden gehoorzaamheid en spaarzaamheid zijn in Nederland minder aanwezig. Verantwoordelijkheid is in alle landen belangrijk. De (post)moderne waarden volharding, onafhankelijkheid en fantasie zijn in Nederland niet zo belangrijk als je zou verwachten. Wel wordt tolerantie zeer belangrijk gevonden in Nederland, maar dat is in de Europese context ook al het geval. Plaats in het examenprogramma/de les De opdracht sluit aan bij kerndoel 43 van de onderbouw: Cultuurverschillen in Nederland; ML1/K/4 Cultuur en socialisatie van maatschappijleer 1 vmbo; ML2/K/6 De multiculturele samenleving van maatschappijleer 2 vmbo; domein E Pluriforme samenleving van maatschappijleer havo en vwo; module waardeoriëntatie bij levensbeschouwing. Tevens is de opdracht geschikt voor mentorlessen. In de aanhang vindt u de relevante kaarten ter nabespreking in de klas. In de nabespreking is het belangrijk om bij de tabellen en kaarten ook in te gaan op de overeenkomsten en niet alleen te focussen op de verschillen. Let bij de bespreking van de kaarten ook op de legenda. De kaarten zijn vervaardigd via het principe gelijke klassenbreedte om verschillen duidelijk te maken. De marges kunnen dus heel verschillend zijn; men moet men altijd naar de getallen zelf kijken.

5 Opvoedstaven

6

7

8

9

10