Ontwikkelingsprofiel

Transcriptie

1 Ontwikkelingsprofiel De titel van dit project is Meeting Development. Meeting komt naar voren in alle films, waarin je mensen uit Ghana, Kirgizië en Nederland ontmoet en hun opvattingen over tal van onderwerpen hoort. Deze films zijn gemaakt door Nederlandse studenten, die de gelegenheid hadden om naar Ghana en Kirgizië te reizen. De Ghanezen en Kirgiziërs, die je in de films ziet, zijn ook hier in Nederland op bezoek geweest. Development betekent ontwikkeling. Maar waar hebben we het eigenlijk over, als we over ontwikkeling praten? Deze opdracht helpt je erbij, om de films in dit kader te ordenen en ook je eigen opvattingen over het fenomeen ontwikkeling helderder te krijgen. Opdracht 1 Dit deel doe je individueel. In de onderstaande tabel vind je een zogenaamd polariteitenprofiel over Ontwikkeling. a. Kruis bij elk begrippenpaar aan in welke mate het een of het ander van toepassing is. Als je bijvoorbeeld vindt, dat bij ontwikkeling eerder ontevredenheid hoort, dan plaats je een kruisje in het veld direct naast het woord ontevreden, als je denkt dat het enigszins het geval is, dan plaats je een kruisje in het midden, en als je vindt, dat daar tevredenheid bij hoort, dan plaats je een kruisje in het veld naast tevreden. Doe dit bij alle begrippenparen in de tabel. Verbind dan de kruisjes met elkaar, zoals in de afbeelding hiernaast. Dit is je ontwikkelingslijn. Kleur deze lijn rood! b. Bekijk dan één film van een jongere uit Ghana en uit Kirgizië. Vul de lijst op dezelfde manier in zoals je voor jezelf hebt gedaan, door je in de gedachten van de Ghanese en Kirgizische jongere te verplaatsen. Verbind ook daar de kruisjes met elkaar, maar gebruik voor de Ghanees blauw en voor de Kirgiziër groen. c. Extra: Doe hetzelfde voor één film van een Nederlandse jongere. Kies hiervoor een kleur, die je nog niet gebuikt hebt. ontevreden ongelukkig wantrouwen geen controle over eigen leven geld voor milieu afstaan geen voorrang mannen bij werk werk schenkt vrouw voldoening concurrentie is slecht geen baan nodig om talenten te ontwikkelen geen respect voor gezag kerk biedt oplossing voor sociale problemen ongelovige politici zijn ongeschikt Ontwikkeling tevreden gelukkig vertrouwen controle over eigen leven geen geld voor milieu afstaan voorrang mannen bij werk huisvrouw zijn schenkt vrouw voldoening concurrentie is goed baan nodig om talenten te ontwikkelen respect voor gezag kerk biedt geen oplossing voor sociale problemen ongelovige politici zijn geschikt Uwe Krause & Martin de Wolf Fontys Lerarenopleiding Tilburg 1

2 Opdracht 2 Deze opdracht maak je individueel. Op welke punten wijken de lijnen van de Ghanese en Kirgizische (en eventueel Nederlandse) jongeren af van je ontwikkelingslijn? Geef zo mogelijk een verklaring. De begrippen verandering en verscheidenheid kunnen je misschien helpen bij het vinden van een antwoord. Opdracht 3 Deze opdrachten maak je in tweetallen of een groepje. Bespreek je antwoorden bij opdracht 1 en 2. Vul waar nodig de antwoorden bij opdracht 2 aan. Opdracht 4 Deze opdracht maak je in tweetallen of een groepje. a. Bekijk het polariteitenprofiel hieronder. Dit profiel is opgemaakt naar antwoorden, die de inwoners van Ghana, Kirgizië en Nederland gemiddeld hebben gegeven op de vragen uit de European cq. World Values Study. Uwe Krause & Martin de Wolf Fontys Lerarenopleiding Tilburg 2

3 b. Bij welke begrippenparen komen de drie landen in hun opvattingen overeen (verschil is maximaal anderhalve punt ) en bij welk begrippenpaar zijn de verschillen groot (minimaal drie punten )? Hoe zou je de overeenkomsten en verschillen kunnen verklaren? Denk aan de uitspraken uit de films die je hebt bekeken. De begrippen verscheidenheid en verandering kunnen je misschien ook hier helpen bij het vinden van verklaringen Opdracht 5 Deze opdracht maak je in tweetallen of een groepje. Wat is ontwikkeling nu eigenlijk? Zoals je al hebt gemerkt, is het een moeilijk te omschrijven begrip. Meestal, en wellicht ook op school, wordt ontwikkeling gekoppeld aan economische welvaart, bijv. het bnp (bruto nationaal product) van een land. Maar is dat wel zo? a. Lees de volgende bron: De Indiër Amartya Sen won in 1998 de Nobelprijs voor Economie voor zijn ideeën over de welvaartseconomie. Sen wordt beschouwd als een belangrijke denker met betrekking tot ontwikkeling. Hij gaat ervan uit dat er pas sprake is van ontwikkeling als onvrijheden in een land worden opgeheven. Dit vrijheidsdenken hoeft niet alleen voor landen te gelden zoals het bnp vaak voor landen in zijn geheel wordt berekend maar geldt ook voor individuen. Volgens Sen maakt het niet uit wat je hebt of hoe rijk je bent, maar wie je bent en wat je doet. Ontwikkeling gaat dan om de mate waarin een persoon zelf kan bepalen wat hij doet en de mogelijkheden krijgt om hier invulling aan te geven. We noemen dit ook wel ontplooiingsmogelijkheden. Economische en politieke vrijheid, toegang tot onderwijs en gezondheidszorg, garantie op openheid van zaken en sociale zekerheid zijn basisvoorwaarden om deze ontplooiingsmogelijkheden te kunnen ontwikkelen. Naar aanleiding van de ideeën van Amartya Sen is de Verenigde Naties de ontwikkeling van landen op een compleet andere manier gaan meten. In eerste instantie keek men alleen naar inkomen, maar nu worden daar in de zogeheten Human Development Index gegevens met betrekking tot gezondheid en onderwijs aan toegevoegd. b. Bediscussieer, in hoeverre je de opvatting van Amartya Sen deelt of niet. Beargumenteer je antwoord. Uwe Krause & Martin de Wolf Fontys Lerarenopleiding Tilburg 3

4 c. Bekijk de begrippenparen van het polariteitenprofiel. In hoeverre zijn deze geschikt, om ontwikkeling mee te meten? Licht je antwoord toe. d. Waarom zal de ontwikkelingslijn (de lijn dus, waarin je aangeeft, wat voor jou ontwikkeling is) er voor iedereen anders uitzien? e. Geef een zo goed mogelijke omschrijving, wat het begrip ontwikkeling voor jou betekent. f. Bespreek de antwoorden op vraag e. in de klas. Uwe Krause & Martin de Wolf Fontys Lerarenopleiding Tilburg 4

5 Docenteninformatie Deze lesbrief is ontstaan in het kader van het project Meeting Development. Het doel is, leerlingen na te laten denken over het begrip ontwikkeling en de verschillende facetten ervan. Deze opdracht kan gebruikt worden, om gericht naar de films, die studenten tijdens het project hebben gemaakt, te laten kijken. De doelgroep is klas 3 havo/vwo. De opdracht sluit aan bij kerndoel 46 Arm en Rijk van de kerndoelen onderbouw Mens en Maatschappij, en domein H Ontwikkelingssamenwerking van het programma maatschappijwetenschappen havo/vwo. Opdracht 1 en 2 zijn als individuele opdrachten bedoeld (eigen mening, films bekijken en in een schema invullen). Bij opdracht 3 en 4 gaat het vooral om het uitwisselen van de antwoorden en meningsvorming. Deze opdrachten zouden daarom in tweetallen of groepen van 3-4 leerlingen gemaakt moeten worden. Bij de allerlaatste deelopdracht gaat het erom, klassikaal te bespreken, wat ontwikkeling (en een goede definitie ervan is). Achtergrondinformatie De opdracht maakt gebruik van het zogenaamde semantisch differentiaal of polariteitenprofiel. Een semantisch differentiaal is een psychometrische schaal met op de twee uitersten tegenovergestelde begrippen. De schaal wordt soms ook aangeduid met Osgoodschaal, of semantische contrast paren. Semantische differentialen zijn bedoeld om de betekenis of connotatie van een object, begrip of gebeurtenis meetbaar te maken. De semantisch differentiaal is door Charles Osgood ontwikkeld rond (bron: wikipedia, ) Bij het begin van het project Meeting Development werden een aantal vragen gekozen uit de gebieden welzijn, religie, familie, werk en maatschappij, die als indicatoren voor ontwikkeling zouden kunnen dienen. Deze vragen zijn nu in zogenaamde semantische contrastparen weergegeven. Het polariteitenprofiel maakt verschillen en overeenkomsten tussen individuen en landen (hierbij zijn de resultaten van de European cq. World Values Study gebruikt) duidelijk, door deze te visualiseren. Verder biedt deze oefening de mogelijkheid met de leerlingen te bediscussiëren, dat ontwikkeling een moeilijk meetbaar begrip is, die in eerste instantie door iedereen individueel gedefinieerd wordt. De ontwikkelingslijn van de leerlingen zal niet voor elke leerling gelijk zijn, ook al leven ze in vergelijkbare omstandigheden. De key concepts van de Britse geografe Liz Taylor ( kunnen de leerlingen helpen bij het vinden van verklaringen. Om de vraag naar een definitie of beter omschrijving van ontwikkeling beter te kunnen beantwoorden is ervoor gekozen, om de opvatting van Amartya Sen weer te geven, die een bredere kijk op ontwikkeling heeft, dan alleen economische aspecten. Uwe Krause & Martin de Wolf Fontys Lerarenopleiding Tilburg 5

6 Antwoorden Opdracht 1 a. Eigen antwoord. b. Eigen antwoord. Belangrijk hier: op welke aspecten wijkt de is -lijn af van de ontwikkelingsof wenslijn. c. Eigen antwoord. Genuanceerde plaatsing zal vaak niet mogelijk zijn, het is een kwestie van interpretatie. Over het algemeen geven de jongeren in de interviews wel redenen en laten een het toe, om hun opvatting in het diagram weer te geven. d. Zie c. Opdracht 2 Op welke punten wijken de lijnen van de Ghanese en Kirgizische (en eventueel Nederlandse) jongeren af van je ontwikkelingslijn? Geef zo mogelijk een verklaring. De begrippen verandering en verscheidenheid kunnen je misschien helpen bij het vinden van een antwoord. Antwoorden afhankelijk van de gekozen interviews. Mogelijke verklaringen: persoonlijke omstandigheden m.b.t. tevredenheid, geluk en controle over eigen leven (welvaart, kunnen studeren, afhankelijkheid van familie etc.), schenden/waarmaken vertrouwen in de desbetreffende maatschappij, materiële situatie en corruptie bij geld afstaan voor milieu en de noodzaak ervan inzien, welvaart en opvattingen over emancipatie en gender gelijkheid bij vragen over voorrang van mannen bij het werk en of huisvrouw zijn voldoening geeft, materiële omstandigheden en visie op vooruitgang bij concurrentie en het nodig hebben van een baan, kwaliteit van het bestuur en religiositeit over opvattingen van gezag, religiositeit over vragen van m.b.t. de kerk en het geloof van politici. Het grootste deel van de Ghanese jongeren zijn studenten aan een protestantse universiteit. Dat kleurt hun opvattingen over religie, maar dit wijkt weinig af van het Ghanese gemiddelde. Opdracht 4 b. Bij welke begrippenparen komen de drie landen in hun opvattingen overeen (verschil is maximaal anderhalve punt ) en bij welk begrippenpaar zijn de verschillen groot (minimaal drie punten )? Hoe zou je de overeenkomsten en verschillen kunnen verklaren? Denk aan de uitspraken uit de films die je hebt bekeken. De begrippen verscheidenheid en verandering kunnen je misschien ook hier helpen bij het vinden van verklaringen Hieronder zijn weer gegeven de kleine verschillen in het rood en de grote verschillen in het blauw. Kleine verschillen vinden we bij tevredenheid, geluk, controle over het eigen leven en de bereidheid om voor het milieu geld af te staan. Het aspect controle over het eigen leven wordt ook in de uitspraak van Amartya Sen (opdracht 5) benadrukt via het begrip vrijheid (om keuzes te maken). Opvallend hier, dat Nederlanders iets minder ruimte ervaren, dan Kirgiziërs en Ghanesen. De meeste verschillen kunnen verklaard worden door de begrippen verandering en diversiteit. In principe worden de meeste veranderingen veroorzaakt door het moderniseringsproces, waartoe individualiseringsprocessen en ook seculariseringprocessen behoren. Welvaart zou de motor achter deze processen zijn. Hoe ver die processen gaan verschilt echter per groepen/individuen in de desbetreffende samenlevingen. Uwe Krause & Martin de Wolf Fontys Lerarenopleiding Tilburg 6

7 Opdracht 5 b. Bediscussieer, in hoeverre je de opvatting van Amartya Sen deelt of niet. Beargumenteer je antwoord. Eigen antwoord, die ingaat, op de verschillende aspecten die genoemd worden. c. Bekijk de begrippenparen van het polariteitenprofiel. In hoeverre zijn deze geschikt, om als indicator voor ontwikkeling te dienen? Licht je antwoord toe. Eigen antwoord, die ingaat op de (on-) geschiktheid van de begrippenparen. Belangrijk is de relevantie van de argumentatie. Algemene kritiek kan zijn, dat belangrijke aspecten zoals onderwijs niet opgenomen zijn in deze grafiek. d. Waarom zal de ontwikkelingslijn (de lijn dus, waarin je aangeeft, wat voor jou ontwikkeling is) voor iedereen anders uitzien? Gebruik bij je antwoord de teksten uit opdracht 2 en 4. Omdat ontwikkeling een subjectief gegeven is. Ook al weten we, dat een zekere mate aan welvaart en ontplooiingsmogelijkheden een rol spelen, is de mate ervan individueel bepaald. e. Geef een zo goed mogelijke omschrijving, wat het begrip ontwikkeling voor jou betekent. Eigen antwoord. f. Bespreek de antwoorden op vraag e. in de klas. Hieronder bevinden zich kaarten ter nabespreking in tegenstelling van de kaarten op de website staan hier de nieuwe gegevens van Ghana op. Uwe Krause & Martin de Wolf Fontys Lerarenopleiding Tilburg 7

8 8

9 9

10 10

11 11

12 12

13 13

14 14

15 15

16 16

17 17

18 18

19 19