Integrale Psychiatrie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Integrale Psychiatrie"

Transcriptie

1 Integrale Psychiatrie Dr Rogier Hoenders, psychiater, senior onderzoeker en manager inhoudelijke zaken, Centrum Integrale Psychiatrie (CIP), Lentis R Hoenders, CIP, Lentis 2

2 Psychiatrie Psychische stoornissen nemen toe (WHO, 2012) Depressie in 2020 op 2e plek in bijdrage aan uitval door ziekte (WHO, 2013) 50-65% succes met medicatie en CGT (Unduragga, 2012; Van Balkom, 2012) Bijwerkingen (Henderson, 2008) Kosten van zorg stijgen (OECD, 2012) Noodzaak zoeken naar nieuwe oplossingen Heil zoeken in alternatieve circuit?

3 R. Hoenders, CIP, Lentis R. Hoenders, CIP, Lentis

4 Reguliere behandelingen hebben voor- en nadelen Alternatieve behandelingen hebben voor- en nadelen R. Hoenders, CIP, Lentis

5 CONCURREREN of SAMENWERKEN?

6 Integrative Medicine 1. therapeutische relatie weer centraal 2. gehele persoon 3. alle geneeswijzen die veilig en effectief zijn 4. gericht op gezondheid en kracht Consortium Academic Health Centers of North America; R Hoenders, CIP, Lentis 7

7 IM in de Nederlandse psychiatrie Integreren van complementaire geneeswijzen en leefstijl geneeskunde in de reguliere psychiatrie Op basis van het CAG protocol (Hoenders ea, 2010; 2014) Hierbij staat de therapeutische relatie centraal, is het focus gericht op welzijn en gezondheid en wordt gewerkt vanuit een holistische visie Hoenders, HJR (2014) Integrated psychiatry; conceptual foundation, implementation and effectiveness. Proefschrift ter verkrijging graad van doctor in medische wetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen (RuG). R Hoenders, CIP, Lentis 8

8 R Hoenders, CIP, Lentis 9

9 R Hoenders, CIP, Lentis 10

10 Centrum integrale psychiatrie (CIP) 1. Algemene polikliniek psychiatrie 2. Onderzoek 3. Opleiding (geneeskunde, psychologie, psychiatrie) 4. Kenniscentrum; congressen en workshops R Hoenders, CIP, Lentis 11

11 Oorzaken bipolair Familiaire kwetsbaarheid (deels genetisch) Trauma s en overmatige stress Omgevingsfactoren: alleenstaand, in de stad, blowen, te weinig slaap, te weinig beweging Mogelijk ook bijdrage door: tekort aan nutrienten, somatiek, medicatie, alcohol, drugs, MDK dysbiose, voedselallergieen? toxinen? hormonen? R Hoenders, CIP, Lentis 12

12 Behandeling bipolair Regulier: medicatie, CGT, life-chart, SPV, geen alcohol en drugs, herstelplan, psychoeducatie, lotgenoten, ervaringsdeskundigen, EMDR, relaties en sociaal netwerk Leefstijl: voeding, beweging, ontspanning, slaap ritme, (dag)licht en spiritualiteit R Hoenders, CIP, Lentis 13

13

14

15 Voorlopige conclusie voeding Regenboog kleurig dieet Meer fruit, noten, zaden en groenten Omega 3 ( vette vis of walnoten, postelein, algen) Vermijd junk food, additieven en (teveel aan) suiker, alcohol en cafeïne Nog nauwelijks interventie studies: - Garcia-Toto et al., 2012: meer responders en remitters, minder medicatie

16 R Hoenders, CIP, Lentis 17

17 Resultaat 60% mannen en 44% vrouwen hebben overgewicht 14% mannen en 13% vrouwen ernstig overgewicht R Hoenders, CIP, Lentis 18

18 NEMESIS Bevolkingsonderzoek (18-64 year) in Netherland Netherlands Mental health Survey and Incidence Study: NEMESIS Mensen die drie uur per week beweging krijgen, hebben 50% minder kans op enige psychiatrische stoornis na 3 jaar (!) Indien reeds een stoornis, dan anderhalf keer zo snel herstel (ten Have et al., 2009)

19 R Hoenders, CIP, Lentis 20

20 Stress vermindering en ontspanning Progressieve spier relaxatie (Jacobson, 1938) Relaxation response (Benson, 1974) Mindfulness (Kabat Zinn, 1979) Ademhaling (Brown & Gerbarg, 2012) Lichaamsgerichte interventies (Porges, 2009) Positive emoties (Frederickson, 2000) Hart coherentie (Mc Crathy, 2009) R Hoenders, CIP, Lentis 21

21 Mogelijkheden bij bipolair Regulier: medicatie, CGT, life-chart, SPV, geen alcohol en drugs, herstelplan, psychoeducatie, lotgenoten, ervaringsdeskundigen, EMDR, relaties en sociaal netwerk Leefstijl: voeding, beweging, ontspanning, mindfulness, slaap ritme, (dag)licht en spiritualiteit Complementair: vitamines, mineralen, voedingssupplementen, spoorelementen en kruiden (lab onderzoek) R Hoenders, CIP, Lentis 22

22 Er is een beetje bewijs voor: Supplementen: omega-3, chroom, foliumzuur, choline en NAC (depressie); foliumzuur, BCAA, choline, L-tryptofaan (manie) Vitamines en mineralen: Vit B12, foliumzuur, magnesium (manie), kalium, natrium Spoorelementen: zink, selenium Kruiden: Sintjanskruid, Rhodiola, Rauwolfia R Hoenders, CIP, Lentis 23

23 Integrale Psychiatrie in de praktijk 1. Reguliere diagnostiek 2. Bespreken alle behandelmogelijkheden met hun level of evidence + wensen patient + expertise behandelaar 3. CIP: regulier, leefstijl en complementair; met zorgpaden klacht, kracht en proces 4. Verwijzing naar alternatieve therapeuten, die voldoen aan kwaliteitscriteria 5. Continue evaluatie (ROM en ander onderzoek) Hoenders HJR, Appelo MT & H Brink van den (2008). Integrale Psychiatrie in de praktijk; onderzoek alles en behoud het goede. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 8, 9, R Hoenders, CIP, Lentis 24

24 Alternatief? Nooit als vervanging van regulier! En, maak alleen gebruik van een arts / therapeut die: is aangesloten bij landelijke beroepsvereniging een formele klacht- en tuchtrechtprocedure heeft handelt naar de gedragscode / het professioneel statuut zich conformeert aan wettelijke eisen betreffende dossiervoering praktijkruimte met privacy en hygiëne zoals bij BIG therapeuten heeft een eigen beroepsaansprakelijkheidsverzekering heeft adviseert bewezen effectieve reguliere behandelingen te blijven gebruiken laagdrempelig in contact blijft met reguliere behandelaar Hoenders HJR, Appelo MT, van den Brink H, Hartogs BMA, Berger CJJ, Tamsma HH (2010). Protocol voor alternatieve geneeswijzen; naar een verantwoorde toepassing in de GGz. Tijdschrift voor Psychiatrie 52, R Hoenders, CIP, Lentis 25

25 Gurevich et al., casussen: Omega 3, kruiden, vitamines, aminozuren Dieet, slaap ritme, beweging, yoga, mbct Visualisatie, acupunctuur, homeopathie, psychotherapie (EMDR) en familieopstellingen NB: erg laag niveau van bewijsvoering! Gurevich, MI & Robinson, CL (2015). Medication-free alternatives for long term maintenance of bipolar disorder; a case series. GAHMJ, 4, 2, R Hoenders, CIP, Lentis 26

26 *** *** *** norm score psychiatric outpatients norm score general population Range KKL = 0 tot 52. Norm scores based on Huijbrechts et al (PsyQ sample). *** p < R Hoenders, CIP, Lentis 27

27 *** *** ** norm score psychiatric outpatients Range KWAL = 0 tot 10. Norm scores: Huijbrechts et al (PsyQ sample). ** p < 0.005, *** p < R Hoenders, CIP, Lentis 28

28 ** *** ** norm score general population Range HI = 0 tot 10. Norm scores based on Veenhoven et al ** p < 0.005, *** p < R Hoenders, CIP, Lentis 29

29 *** *** norm score general population ** norm score psychiatric patients Range PUL Aut = 7 tot 28. Norm scores (Appelo 2005), ** p < 0.005, *** p < R Hoenders, CIP, Lentis 30

30 norm score general population norm score psychiatric patients Range PUL Soc = 3 tot 12. Norm scores (Appelo, 2005). verbetering NS R Hoenders, CIP, Lentis 31

31 Samenvattend Integrale Psychiatrie is gebaseerd op integrative medicine Reguliere psychiatrie aangevuld met leefstijl veranderingen en complementaire behandelingen Met brede kijk (holisme), patient-gerichte aanpak en focus op vergroten veerkracht en herstel Om veiligheid en professionaliteit te garanderen maakt de IP gebruik van het CAG Protocol Om effectiviteit te onderzoeken doet het CIP ROM en wetenschappelijk onderzoek Eerste resultaten zijn (zeer) positief R Hoenders, CIP, Lentis 32

32 Dank voor uw aandacht! R Hoenders, CIP, Lentis 33 R. Hoenders, CIP, Lentis

D v/h Noorden; 17 sept 2005

D v/h Noorden; 17 sept 2005 D v/h Noorden; 17 sept 2005 10 jaar Integrale Psychiatrie Wat heeft het ons gebracht? Dr Rogier Hoenders, psychiater, CIP, Lentis 1 2 Het beste van twee werelden 29 maart 2006 3 4 Integrative Medicine

Nadere informatie

Integrale Psychiatrie Het beste van twee werelden

Integrale Psychiatrie Het beste van twee werelden Integrale Psychiatrie Het beste van twee werelden Jubileumcongres NBVH Dr Rogier Hoenders, psychiater, Centrum integrale psychiatrie (CIP), Lentis 3 D v/h Noorden; 17 sept 2005 4 5 6 Integrative Medicine

Nadere informatie

Ondanks de vooruitgang en het succes van de moderne psychiatrie: Integrale Psychiatrie; Ondezoek alles en behoud het goede. R. Hoenders, CIP, Lentis

Ondanks de vooruitgang en het succes van de moderne psychiatrie: Integrale Psychiatrie; Ondezoek alles en behoud het goede. R. Hoenders, CIP, Lentis Ondanks de vooruitgang en het succes van de moderne psychiatrie: Integrale Psychiatrie; Ondezoek alles en behoud het goede Rogier Hoenders, Psychiater & onderzoeker, Centrum Integrale Psychiatrie, Lentis

Nadere informatie

R. Hoenders, CIP, Lentis. R. Hoenders, CIP, Lentis. 1. Biologisch. 2. Mind Body. 3. Energetisch. 4. Manueel. 5. Gehele systemen

R. Hoenders, CIP, Lentis. R. Hoenders, CIP, Lentis. 1. Biologisch. 2. Mind Body. 3. Energetisch. 4. Manueel. 5. Gehele systemen Wat is Integrale Psychiatrie? Integrale Psychiatrie Wat is het wel en wat is het niet? Integreren van complementaire en / of alternatieve geneeswijzen (CAG) in de reguliere psychiatrie Op basis van wetenschappelijk

Nadere informatie

Protocol voor complementaire en alternatieve geneeswijzen; naar een verantwoorde toepassing binnen de ggz 1

Protocol voor complementaire en alternatieve geneeswijzen; naar een verantwoorde toepassing binnen de ggz 1 k o r t e b i j d r a g e Protocol voor complementaire en alternatieve geneeswijzen; naar een verantwoorde toepassing binnen de ggz 1 h. j. r h o e n d e r s, m. t. a p p e l o, h. v a n d e n b r i n

Nadere informatie

Van GZZ naar GGZ (potentiële) Belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven.

Van GZZ naar GGZ (potentiële) Belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven. Van GZZ naar GGZ DrRogier Hoenders, psychiater, onderzoekeren manager, centrum integrale psychiatrie (CIP), waarnemend opleider volwassenenpsychiatrie, Lentis (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Alternatief genezen in de psychiatrie Nieuw protocol legt CAG en reguliere behandelingen langs één meetlat

Alternatief genezen in de psychiatrie Nieuw protocol legt CAG en reguliere behandelingen langs één meetlat MEDIAAN Alternatief genezen in de psychiatrie Nieuw protocol legt CAG en reguliere behandelingen langs één meetlat Anouck Visscher, freelance journalist en aios psychiatrie bij Altrecht In de psychiatrie

Nadere informatie

Centrum Integrale Psychiatrie

Centrum Integrale Psychiatrie Centrum Integrale Psychiatrie Centrum Integrale Psychiatrie Het Centrum Integrale Psychiatrie (CIP) biedt ambulante zorg aan volwassenen met (zeer) complexe psychische en/of psychiatrische problemen.

Nadere informatie

Leefstijl. Transdiagnostische interventie bij stemmings- en angststoornissen

Leefstijl. Transdiagnostische interventie bij stemmings- en angststoornissen Leefstijl Transdiagnostische interventie bij stemmings- en angststoornissen Dr. R. Hoenders, psychiater, hoofd behandelzaken en senior onderzoeker Centrum voor Integrale Psychiatrie, Lentis Disclosure

Nadere informatie

voor Complementaire en Alternatieve Geneeswijzen (cag) en psychiatrie Meningen van patiënten en psychiaters

voor Complementaire en Alternatieve Geneeswijzen (cag) en psychiatrie Meningen van patiënten en psychiaters k o r t e b i j d r a g e Complementaire en alternatieve geneeswijzen (cag) en psychiatrie Meningen van patiënten en psychiaters h. j. r. h o e n d e r s, m. t. a p p e l o, c. f. a. m i l d e r s samenvatting

Nadere informatie

Workshop Centrum Integrale Psychiatrie. Centrum Integrale Psychiatrie in. Patiëntenzorg CIP. Patiëntenzorg CIP. Kern van IP

Workshop Centrum Integrale Psychiatrie. Centrum Integrale Psychiatrie in. Patiëntenzorg CIP. Patiëntenzorg CIP. Kern van IP in Centrum Integrale praktijkpsychiatrie in de praktijk Bregje Hartogs, Gz-psycholoog Andrea Hospers, arts-assistent Annet Stoffers, sociaal-psychiatrisch verpleegkundige Wanja Ligthart, psychomotore therapeut

Nadere informatie

GGzE Centrum Bipolair. Centrum Bipolair. Specialistisch behandelcentrum voor mensen met een bipolaire stoornis. cliënten >>

GGzE Centrum Bipolair. Centrum Bipolair. Specialistisch behandelcentrum voor mensen met een bipolaire stoornis. cliënten >> GGzE Centrum Bipolair Centrum Bipolair Specialistisch behandelcentrum voor mensen met een bipolaire stoornis cliënten >> De bipolaire stoornis komt voor bij ongeveer 1 à 2 procent van de bevolking. Het

Nadere informatie

Integrative Medicine als Gezondverstandsgeneeskunde. Ines von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis, Amsterdam, 21 april 2009

Integrative Medicine als Gezondverstandsgeneeskunde. Ines von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis, Amsterdam, 21 april 2009 Integrative Medicine als Gezondverstandsgeneeskunde Ines von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis, Amsterdam, 21 april 2009 Nieuwe zorgvisies Integrative Medicine Belevingsgerichte zorg Planetree

Nadere informatie

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis

Nadere informatie

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten

Nadere informatie

Multiple Sclerose en voeding. Kan 't ook

Multiple Sclerose en voeding. Kan 't ook Multiple Sclerose en voeding Kan 't ook Wie is MS-Anders MS en voeding Het Programma Anders Hoe nu verder Wie is MS-Anders Onafhankelijk, kritisch, open-minded Kwaliteit van leven Regulier én complementair

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

De meerwaarde van Integrative Medicine in de kinderoncologie. Inès von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis Ede, 16 april 2009

De meerwaarde van Integrative Medicine in de kinderoncologie. Inès von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis Ede, 16 april 2009 De meerwaarde van Integrative Medicine in de kinderoncologie Inès von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis Ede, 16 april 2009 1 Integrative Medicine Wat is Integrative Medicine? Voorbeelden en

Nadere informatie

EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN

EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN 2 Hoogleraar Klinische Psychologie VU POH- GGZ in huisartsenpraktijk 3 E-health Wat bedoel ik daarmee? 4 Uitgangspunt:

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord. 2. Definities en dag overzicht. 3. Dagopening en inleiding door Rogier Hoenders. The future of psychiatry door James Lake.

Inhoud. Voorwoord. 2. Definities en dag overzicht. 3. Dagopening en inleiding door Rogier Hoenders. The future of psychiatry door James Lake. Inhoud Voorwoord. 2 Definities en dag overzicht. 3 Dagopening en inleiding door Rogier Hoenders. 4 The future of psychiatry door James Lake. 5 Epigenetica en de rol van voeding bij het ontstaan van psychiatrische

Nadere informatie

Gedragsactivatie GGZ Noord-Holland-Noord

Gedragsactivatie GGZ Noord-Holland-Noord Gedragsactivatie GGZ Noord-Holland-Noord Wij zijn daar waar onze klant wil slagen 11 april 2019 Leadexpert netwerk depressie Remco Hartman Agenda Doelstellingen vanuit expert netwerk depressie Zorgstandaard-herkenning

Nadere informatie

11-10-2014. Ypsilon 30 jaar. Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart

11-10-2014. Ypsilon 30 jaar. Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht - Ypsilon en onderzoekers trekken sinds die tijd met elkaar op Wat hebben we gezamenlijk bereikt!

Nadere informatie

Het OCK-kids project

Het OCK-kids project Het OCK-kids project Ondersteuning complementaire zorg bij kinderen met kanker Inge Boers arts-onderzoeker, Louis Bolk Instituut Driebergen 1 Inhoud Wat is complementaire zorg? Aanbod complementaire zorg

Nadere informatie

Integrative Medicine/Aanvullende zorg

Integrative Medicine/Aanvullende zorg Integrative Medicine/Aanvullende zorg Project in het HagaZiekenhuis voor hemato-oncologische patiënten Dr. Martin Schipperus, internist-hematoloog Integrative Medicine is geneeskunde waarbij een

Nadere informatie

Veerkracht en betrokkenheid aan het werk

Veerkracht en betrokkenheid aan het werk Veerkracht en betrokkenheid aan het werk 1st Nederlandse conferentie positieve psychologie Jan Auke Walburg Linda Bolier www.trimbos.nl VERMOGEN VAN NEDERLAND 2013 Mentale stoornissen Geen gezondheidsprobleem

Nadere informatie

Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie

Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie Willemijn Scholten NEDKAD 2015 Stelling In de DSM 6 zullen angst en depressie één stoornis zijn Achtergrond Waxing and waning

Nadere informatie

Integratieve oncologie

Integratieve oncologie Integratieve oncologie Ines von Rosenstiel 8 maart 2018 Het kaf van het koren scheiden 2 Definitie 4 pijlers Patiënt-arts relatie is gebaseerd op partnership (arts als coach) Preventie en welzijn Aandacht

Nadere informatie

Complementaire zorg in ziekenhuizen, verpleeghuizen en GGZ instellingen

Complementaire zorg in ziekenhuizen, verpleeghuizen en GGZ instellingen SAMENVATTING Complementaire zorg in ziekenhuizen, verpleeghuizen en GGZ instellingen Eerste Nederlandse inventarisatie Martine Busch Miek Jong Erik Baars Januari 2015 SAMENVATTING Complementaire zorg in

Nadere informatie

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining 2 Deze folder geeft u informatie over Mindfulness-Based Cognitieve Therapie. Deze mindfulnesstraining wordt op de afdeling

Nadere informatie

Positieve Psychologie Interventies

Positieve Psychologie Interventies Positieve Psychologie Interventies PPI bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn AIOS psychiatrie KenBiS Klinisch Wetenschappelijke Vergadering 16 december 2016 Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

EEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM

EEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM EEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM PROGRAMMA Relatie onderzoek - praktijk Een gedeelde onderzoeksagenda Methoden Resultaten

Nadere informatie

Interapy Online Psychotherapie 10 jaar Onderzoek & Praktijk. Bart Schrieken

Interapy Online Psychotherapie 10 jaar Onderzoek & Praktijk. Bart Schrieken Interapy Online Psychotherapie 10 jaar Onderzoek & Praktijk Bart Schrieken Presentatie Soorten e-mental health Onderzoek Voorbeelden praktijk Conclusies & aanbevelingen Online aanbod door GGZ in Nederland

Nadere informatie

Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest

Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Directeur Onderzoek & Innovatie GGZ Ingeest Afdeling Psychiatrie Vumc Psychiatrie in getallen: wereldwijd in 2010

Nadere informatie

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium Personalized medicine:

Nadere informatie

Groepsinterventie voor mensen met een bipolaire stoornis en hun partners

Groepsinterventie voor mensen met een bipolaire stoornis en hun partners Groepsinterventie voor mensen met een bipolaire stoornis en hun partners 22 september 2017 Eline Regeer, psychiater Susanne Demacker, GZ-psycholoog Bipolair Achtergrond Uit onderzoek blijkt invloed op

Nadere informatie

De SUPPORT Coach. een smartphone app die ondersteuning biedt na ingrijpende gebeurtenissen. Christianne van der Meer, MSc

De SUPPORT Coach. een smartphone app die ondersteuning biedt na ingrijpende gebeurtenissen. Christianne van der Meer, MSc De SUPPORT Coach een smartphone app die ondersteuning biedt na ingrijpende gebeurtenissen Christianne van der Meer, MSc Anne Bakker, PhD Saleha Tariq, MSc Susanne van Buschbach, MSc Anne Holmersma, MSc

Nadere informatie

Bipolair en middelenmisbruik: De ervaringen met een nieuwe groepstherapie

Bipolair en middelenmisbruik: De ervaringen met een nieuwe groepstherapie Bipolair en middelenmisbruik: De ervaringen met een nieuwe groepstherapie Een Nederlandse versie van Integrated Group Therapy for Bipolar Disorder and Substance Abuse binnen GGz Breburg A. Brouwer RN MANP

Nadere informatie

Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie.

Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie. Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie. Margreet Worm-Smeitink 1, Lotte Bloot 1, Marcia Tummers 1, Saskia van Es 2, Michel Wensing 3, Hans Knoop 1

Nadere informatie

Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis

Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis Dr. Nienke Jabben Amsterdam 5 november 2011 Academische werkplaats Bipolaire Stoornissen GGZ ingeest n.jabben@ggzingeest.nl Overzicht Wat is cognitief functioneren?

Nadere informatie

Dr.Klaas Riepma, apotheker: KANKER, EEN COMPLEMENTAIRE BEHANDEL-STRATEGIE

Dr.Klaas Riepma, apotheker: KANKER, EEN COMPLEMENTAIRE BEHANDEL-STRATEGIE Dr.Klaas Riepma, apotheker: KANKER, EEN COMPLEMENTAIRE BEHANDEL-STRATEGIE Voor wie? Kankerpatienten/ begeleiders (LAR), Vorig jaar MMV is bezig een boek te componeren over dit onderwerp voor kankerpatienten

Nadere informatie

lyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid

lyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Verander je keuzes, verander je leven Deze presentatie heeft als doel om u betere beslissingen te laten nemen m.b.t. voeding om zo uw gezondheid te verbeteren. Belangrijke

Nadere informatie

Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie

Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Eveline Bleiker Minisymposium Oncologische Creatieve therapie in ontwikkeling 26 mei 2015 Achtergrond Even voorstellen Creatieve

Nadere informatie

Integrale psychiatrie in de praktijk: onderzoek alles en behoud het goede

Integrale psychiatrie in de praktijk: onderzoek alles en behoud het goede 2008 9 MGv 63 718-725 rogier hoenders, martin appelo & erik van den brink Integrale psychiatrie in de praktijk: onderzoek alles en behoud het goede Ook in de psychiatrie zijn er alternatieve en aanvullende

Nadere informatie

Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen

Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen Ralph Kupka hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum Academische Zorglijn Bipolair, GGZinGeest Altrecht Bipolair Stabiel

Nadere informatie

Psychologische zorg voor kinderen en jongeren. De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren. Samen werken aan jezelf

Psychologische zorg voor kinderen en jongeren. De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren. Samen werken aan jezelf Psychologische zorg voor kinderen en jongeren De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren Samen werken aan jezelf Inhoud Belang psychologische zorg voor jeugd Psychologische

Nadere informatie

Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen

Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen T.H. Daggenvoorde Dimence, SCBS Bipolaire Stoornissen Symposium Stabiel en dan? November 2017 Achtergrond Bipolaire stoornis.

Nadere informatie

Workshop doelgestuurd behandelen Parnassia Groep Dag van de Inhoud 28 september 2017

Workshop doelgestuurd behandelen Parnassia Groep Dag van de Inhoud 28 september 2017 Workshop doelgestuurd behandelen Parnassia Groep Dag van de Inhoud 28 september 2017 Kees Korrelboom klinisch psycholoog en psychotherapeut Marietta van Mastrigt klinisch psycholoog en psychotherapeut

Nadere informatie

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Kwalitatief goede zorg tegen aanvaardbare kosten Door Sebastiaan Baan Korte uitleg animatie: https://youtu.be/dl6n5hix2d Y 2 NETWERK KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Landelijk Platform

Nadere informatie

Preventieve GGZ van vroeg tot later

Preventieve GGZ van vroeg tot later Rob Giel Onderzoekcentrum Preventieve GGZ van vroeg tot later Locatie: Mediant Geestelijke Gezondheidszorg, Helmertheater Broekheurnering 1050, 7546 TA Enschede Datum:13-12-2016 Tijd: 13.00-16.50 uur Preventieve

Nadere informatie

Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan

Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ Sebastiaan Baan Netwerk LPGGz NIP NVvP Nederlands Huisartsen

Nadere informatie

POST-HBO OPLEIDING INTEGRATIVE MEDICINE. Nieuwe visie op zorg. Positieve Gezondheid en Integrative Medicine

POST-HBO OPLEIDING INTEGRATIVE MEDICINE. Nieuwe visie op zorg. Positieve Gezondheid en Integrative Medicine POST-HBO OPLEIDING INTEGRATIVE MEDICINE Deze post-hbo opleiding is uniek in Nederland en leidt op tot Integrative zorgprofessional. Integrative Medicine 1 geeft onder andere tools om Positieve Gezondheid

Nadere informatie

Leren balanceren: CGT bij bipolaire stoornissen Wibke Franzen

Leren balanceren: CGT bij bipolaire stoornissen Wibke Franzen Leren balanceren: CGT bij bipolaire stoornissen Wibke Franzen Wibke Franzen (GIOS) Sinds 7 jaar werkzaam bij PsyQ depressie/bipolair team (Lentis) Hiervoor 9 jaar bij GGZ Friesland (poliklinisch, klinisch,

Nadere informatie

Aardbevingen en psychische klachten

Aardbevingen en psychische klachten Aardbevingen en psychische klachten (Karin Folkers, Klinisch Psycholoog) Jantien Mast, Verpleegkundig Specialist Peter Pijper en Coosje Klootwijk, verpleegkundigen Bouke Koopmans, psychiater Loppersum,

Nadere informatie

Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk

Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk Fenneke van Hasselt Samenvatting EPA patiënten zijn om diverse redenen kwetsbaar voor lichamelijke ziekten Met relatief eenvoudige oplossingen

Nadere informatie

BeMind studie: Mindfulness bij kanker

BeMind studie: Mindfulness bij kanker BeMind studie: Mindfulness bij kanker Een vergelijking tussen online en face to face mindfulness versus standaardzorg Prof. Dr. A.E.M. Speckens, Radboud UMC en Dr. M. van der Lee, Helen Dowling Instituut

Nadere informatie

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica

Nadere informatie

Samen met de kinderartsen

Samen met de kinderartsen Samen met de kinderartsen L.H.M. Berg, kinder- en jeugdpsychiater GGNet Jeugd Indeling Visie beroepsvereniging (NVvP) op plaatsbepaling van psychiatrie Aanvulling afdeling Kinder en Jeugd Casus 5-jarige

Nadere informatie

De revisie van de richtlijn angststoornissen

De revisie van de richtlijn angststoornissen De revisie van de richtlijn angststoornissen Ton van Balkom VU-MC/GGZ ingeest Amsterdam Dagelijkse behandeling angststoornis (Young et al, Arch Gen Psychiatry 2001) Depressie Angst Angst + Depressie

Nadere informatie

Zorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen. Zorgpad Somatische symptoomstoornis

Zorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen. Zorgpad Somatische symptoomstoornis Zorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen Een zorgpad beschrijft hoe uw behandeling er uit gaat zien. En welke behandelmethode wordt gebruikt. Stap 1-5 zijn de standaard modules, voor

Nadere informatie

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inzicht in de praktijk van online therapie Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inhoud Kenmerken online therapie? Welke behandelingen biedt Interapy aan? Voor wie is het geschikt (en voor wie

Nadere informatie

Bipolaire stoornissen

Bipolaire stoornissen Bipolaire stoornissen PuntP kan u helpen volwassenen Sommige mensen hebben last van stemmingsschommelingen die niet in verhouding staan tot wat er in hun persoonlijke omgeving gebeurt. De stemming lijkt

Nadere informatie

DUURSPORTER. Niveau 1. N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold

DUURSPORTER. Niveau 1. N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold DUURSPORTER Niveau 1 N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold Klachten/ doel: klachten zijn afwezig, doel is basis ondersteuning. Daarom wordt de basis suppletie Multi Health

Nadere informatie

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring

Nadere informatie

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten. Eric de Heer

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten. Eric de Heer De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring

Nadere informatie

10 e Post O.N.S. Meeting

10 e Post O.N.S. Meeting 10 e Post O.N.S. Meeting Jeroen-Martijn Plette oncologie verpleegkundige Gelre Apeldoorn Mindfulness en stressreductie in de oncologische zorg 10 e Post O.N.S. meeting Mindfulness Based Stress reduction

Nadere informatie

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2.

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2. Voeding en leefstijl bij en na kanker Malu van Geel Inhoud 1. Voeding van vroeger tot nu 2. Voeding en kanker 3. Aanbevelingen 4. Veel gestelde vragen 1. Voeding van vroeger tot nu 1 Hippocrates Laat voeding

Nadere informatie

Schatting van de verhouding van het aantal suïcides binnen de GGZ en de resterende populatie? Een verkennende studie.

Schatting van de verhouding van het aantal suïcides binnen de GGZ en de resterende populatie? Een verkennende studie. Schatting van de verhouding van het aantal suïcides binnen de GGZ en de resterende populatie? Een verkennende studie. Dr. Remco de Winter, psychiater Parnassia Groep VU Amsterdam www. suicidaliteit.nl

Nadere informatie

INTER-PSY Vechtdal Kliniek

INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek en deeltijdbehandeling INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek en deeltijdbehandeling Informatie voor patiënten, familie en naastbetrokkenen INTER-PSY Vechtdal Kliniek Algemene informatie INTER-PSY

Nadere informatie

Drs. Jan Willem Louwerens Klinisch psychiater

Drs. Jan Willem Louwerens Klinisch psychiater Drs. Jan Willem Louwerens Klinisch psychiater Contact en vertrouwen De positieve bijwerkingen van communicatie Jan Willem Louwerens, psychiater Noordland Kernzorg, Zuidlaren Positieve Bijwerkingen zijn

Nadere informatie

Informatieavond Bipolaire stoornis. Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater

Informatieavond Bipolaire stoornis. Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater Informatieavond Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater Bipolaire Stoornis Bipolaire Stoornis = Manisch Depressieve Stoornis (MDS) Algemeen Ziekteverschijnselen Beloop

Nadere informatie

Online Cognitieve Gedragstherapie (CGT) voor Volwassenen met Diabetes en symptomen van Depressie

Online Cognitieve Gedragstherapie (CGT) voor Volwassenen met Diabetes en symptomen van Depressie Online Cognitieve Gedragstherapie (CGT) voor Volwassenen met Diabetes en symptomen van Depressie Van Bastelaar KMP a, Pouwer F a, Cuijpers P b, Snoek FJ a Research Programme > Diabetes & Overweight a Afdeling

Nadere informatie

Psychologische behandeling van bipolaire patiënten. Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden

Psychologische behandeling van bipolaire patiënten. Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden Psychologische behandeling van bipolaire patiënten Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden Omgaan met stessoren (1) Stressgevoeligheid Stress Generation theory The

Nadere informatie

Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam

Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam Richtlijnen, Zorgstandaarden en Generieke Modules: hulpmiddelen op weg naar Goede Zorg Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam Altrecht GGZ, Utrecht

Nadere informatie

@MasterclassNZ30. Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Integrative Medicine. Ines von Rosenstiel, kinderarts, IM expert

@MasterclassNZ30. Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Integrative Medicine. Ines von Rosenstiel, kinderarts, IM expert @MasterclassNZ30 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Integrative Medicine Ines von Rosenstiel, kinderarts, IM expert 25 mei 2018 Integrative Medicine Integrative Medicine is geneeskunde waarbij een groot

Nadere informatie

19/02/2013. Marije aan het Rot. Rijksuniversiteit Groningen Afd. Klinische Psychologie

19/02/2013. Marije aan het Rot. Rijksuniversiteit Groningen Afd. Klinische Psychologie Rijksuniversiteit Groningen Afd. Klinische Psychologie Marije aan het Rot www.bluesclues.nl Angstig Blij Gefrustreerd Tevreden Boos Verdrietig Angstig Blij Gefrustreerd Tevreden Boos Verdrietig Hoe voelde

Nadere informatie

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl

Nadere informatie

100 fabels en feiten over psychose en schizofrenie

100 fabels en feiten over psychose en schizofrenie 100 fabels en feiten over psychose en schizofrenie 1 Dankzij de vooruitgang in de wetenschap weten we steeds meer over schizofrenie. Schizofrenie bestaat niet, het is wetenschappenlijk nooit aangetoond.

Nadere informatie

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa de Weerd, Henny Sinnema, Bauke Koekkoek, Ton van Balkom,

Nadere informatie

Familiepoli: = 3

Familiepoli: = 3 Familiepoli: 1 + 1 = 3 Marijn Distel GZ-psycholoog i.o. tot klinisch psycholoog Marijn.distel@opvoedpoli.nl Renske Gras Psychiatrisch verpleegkundige i.o. tot verpleegkundig specialist Renske.gras@opvoedpoli.nl

Nadere informatie

Trauma bij stemming- en angststoornissen: nieuwe inzichten en behandelmogelijkheden?

Trauma bij stemming- en angststoornissen: nieuwe inzichten en behandelmogelijkheden? Rob Giel Onderzoekcentrum Trauma bij stemming- en angststoornissen: nieuwe inzichten en behandelmogelijkheden? NNNSA symposium 2019 Vrijdag 13 september 2019 9:30-17:00 uur Groninger Museum Trauma bij

Nadere informatie

Patient met angststoornis(sen) Video - casus

Patient met angststoornis(sen) Video - casus Behandeling van angststoornissen in de eerstelijnszorg; effectiviteit en toepasbaarheid van Begeleide Zelfhulp Christine van Boeijen Symposium Geen paniek 2010 Voorstellen Christine van Boeijen, psychiater

Nadere informatie

ROM in de ouderenpsychiatrie

ROM in de ouderenpsychiatrie Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM in de ouderenpsychiatrie Marjolein Veerbeek Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Financier: Ministerie van VWS 2 Routine Outcome Monitoring Definitie

Nadere informatie

28-10- 2014. Behandelen in een Intensive Home Treatment. Opzet workshop. De kern van IHT

28-10- 2014. Behandelen in een Intensive Home Treatment. Opzet workshop. De kern van IHT Behandelen in een Intensive Home Treatment Team Lianne Boersma - psychiater IHT GGZ Noord-Holland Noord Ruud Zuidmeer SPV IHT Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam Opzet workshop! Wat is de kern van Intensive

Nadere informatie

de Nieuwe GGZ: noodzakelijke vragen voor (jeugd)zorg

de Nieuwe GGZ: noodzakelijke vragen voor (jeugd)zorg de Nieuwe GGZ: noodzakelijke vragen voor (jeugd)zorg Philippe Delespaul Symposium: Psychische Gezondheid in Context Opvoedpoli/Pakhuis de Zwijger, Amsterdam, 10 oktober 2017 disclaimer ik heb niet de waarheid

Nadere informatie

INTER-PSY Vechtdal Kliniek

INTER-PSY Vechtdal Kliniek Informatie voor verwijzers INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek, deeltijdbehandeling en kliniek /opname Informatie voor verwijzers INTER-PSY Vechtdal Kliniek Algemene informatie INTER-PSY Vechtdal Kliniek

Nadere informatie

Deel 1: Positieve psychologie

Deel 1: Positieve psychologie Deel 1: Positieve psychologie Welkom bij: Positieve gezondheid. Jan Auke Walburg 2 Carla Leurs 3 4 Bloei Bloei is de ontwikkeling van het fysieke en mentaal vermogen. Welbevinden en gezondheid Verschillende

Nadere informatie

ROM als hulpmiddel bij continue kwaliteitsverbetering. Liv Pijck en Marc Blom

ROM als hulpmiddel bij continue kwaliteitsverbetering. Liv Pijck en Marc Blom ROM als hulpmiddel bij continue kwaliteitsverbetering Liv Pijck en Marc Blom Indeling workshop Introductie (10 min) Theoretische achtergronden (10 min) Voorbeelden (20 min) Voor de toekomst (5 min) Voorstellen

Nadere informatie

De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen

De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen 3 Parnassia Groep is specialist in geestelijke gezondheid Psychische klachten, een psychische stoornis of ziekte: ze kunnen iedereen treffen en ernstig

Nadere informatie

Positieve psychologie in de praktijk

Positieve psychologie in de praktijk Welbevindentherapie Positieve psychologie in de praktijk Prof. dr. E.T. Bohlmeijer Dr. L. Christenhusz Dr. P. Meulenbeek VCGT 2015 Programma 1. Achtergrond & relevantie welbevindentherapie en positieve

Nadere informatie

Gezondheid en leefstijl

Gezondheid en leefstijl Gezondheid en leefstijl 2018: WHO: 2600 voor Christus: Neijing Eerste handboek geneeskunde Dokters taak: patient gezond houden! Goede dokter: houdt patient gezond Slechte dokter: wacht tot patient ziek

Nadere informatie

BESCHERMEN VOEDINGSSUPPLEMENTEN TEGEN LEEFTIJDGEBONDEN MACULA-DEGENERATIE?

BESCHERMEN VOEDINGSSUPPLEMENTEN TEGEN LEEFTIJDGEBONDEN MACULA-DEGENERATIE? BESCHERMEN VOEDINGSSUPPLEMENTEN TEGEN LEEFTIJDGEBONDEN MACULA-DEGENERATIE? special van de MaculaVereniging MaculaVereniging Postbus 2034 3500 GA Utrecht 030-298 07 07 info@maculavereniging www.maculavereniging.nl

Nadere informatie

Mood and Resilience in Offspring

Mood and Resilience in Offspring Mood and Resilience in Offspring De Depressie deal 19 februari 2017 Depressie deal ondertekend Doel: 30 procent minder mensen met een depressie in 2030 Investering in vroegherkenning en preventie Huidige

Nadere informatie

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Annemein Kemps, Henny Sinnema VGCT najaarscongres 2013 INHOUD

Nadere informatie

EMDR EYEMOVEMENT DESENSITIZATION AND REPROCESSING HAROLD WENNING, VERPLEEGKUNDIGE SPECIALIST GGZ

EMDR EYEMOVEMENT DESENSITIZATION AND REPROCESSING HAROLD WENNING, VERPLEEGKUNDIGE SPECIALIST GGZ EMDR EYEMOVEMENT DESENSITIZATION AND REPROCESSING HAROLD WENNING, VERPLEEGKUNDIGE SPECIALIST GGZ H.WENNING@MAARSINGHENVANSTEIJN.NL EEN BEWEZEN EFFECTIEVE BEHANDELMETHODE GERICHT OP HET VERZWAKKEN VAN HERINNERINGEN

Nadere informatie

ROM en resultaatgericht behandelen binnen CGt VGCT Prof. dr. Kees Korrelboom; klinisch psycholoog en psychotherapeut

ROM en resultaatgericht behandelen binnen CGt VGCT Prof. dr. Kees Korrelboom; klinisch psycholoog en psychotherapeut ROM en resultaatgericht behandelen binnen CGt VGCT 2015 Prof. dr. Kees Korrelboom; klinisch psycholoog en psychotherapeut Edwin de Beurs Colin van der Heiden Kees Korrelboom Kim van Rossen Wouter Kuyck

Nadere informatie

Angststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol

Angststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol Angststoornissen Verzekeringsgeneeskundig protocol Epidemiologie I De jaarprevalentie voor psychische stoornissen onder de beroepsbevolking in Nederland wordt geschat op: 1. 5-10% 2. 10-15% 15% 3. 15-20%

Nadere informatie

Integratieve zorg en CAM: de patiënt èn verpleegkundige in zijn of haar kracht

Integratieve zorg en CAM: de patiënt èn verpleegkundige in zijn of haar kracht Integratieve zorg en CAM: de patiënt èn verpleegkundige in zijn of haar kracht V&VN congres Complementaire Zorg 23 maart 2018 Dr. Marja van Vliet Vijf domeinen complementaire zorg Alternative Medical Systems:

Nadere informatie

Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan?

Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan? Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan? Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw Vrije Universiteit Afdeling Klinische Psychologie VUmc / Cancer Center Amsterdam Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde

Nadere informatie