1 Inleiding. Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande. Gemeenten Rotterdam en Zuidplas. Afweging inrichtingsprincipe Zuideinde

Transcriptie

1 Deventer Den Haag Eindhoven Snipperlingsdijk 4 Casuariestraat 9a Flight Forum BJ Deventer 2511 VB Den Haag 5657 DC Eindhoven T +31 (0) F +31 (0) Leeuwarden Amsterdam Postbus 161 F. HaverSchmidtwei 2 De Ruyterkade AD Deventer 8914 BC Leeuwarden 1011 AC Amsterdam Gemeenten Rotterdam en Zuidplas Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande Afweging inrichtingsprincipe Zuideinde Datum Kenmerk 24 december 2015 ZH1003/Bkd/ Inleiding De fietsroute F402 tussen Zevenhuizen en Rotterdam-Nesselande is opgenomen in het fietsplan van de provincie Zuid-Holland. De wens vanuit het plan is om een veiligere (school-)fietsroute te realiseren. In eerste instantie is binnen de huidige infrastructurele situatie de oplossing gezocht in een vrijliggend fietspad op de oostelijke kade van de Ringvaart. Pas nadat duidelijk werd dat het project brugverbinding Eendragtspolder definitief doorgang zou vinden, is opnieuw gekeken naar de mogelijkheden tot herinrichting van de bestaande infrastructuur. Het Zuideinde wordt in de huidige situatie al door veel fietsers van en naar Zevenhuizen gebruikt. Door de realisatie van de brugverbinding Eendragtspolder is er de mogelijkheid de verkeersintensiteit op het Zuideinde te verlagen en de weg in te richten als aantrekkelijke fietsroute. De gemeenten Zuidplas en Rotterdam hebben samen met de provincie Zuid-Holland een afweging opgesteld, om te komen tot de voorkeursvariant met een nieuwe inrichting van het Zuideinde. De fietsroute wordt ingepast op het Zuideinde tussen Zevenhuizen en Nesselande (Rotterdam), voor de situatie wanneer de brug over de Ringvaart ter hoogte van de Van Oudheusdenweg is gerealiseerd. In de afweging zijn de functie van de weg, het gebruik door auto- en fietsverkeer en de toekomstige ontwikkelingen meegenomen. Een inrichting van het Zuideinde als kwalitatief hoogwaardige fietsroute, met afsluiting van het Zuideinde ten noorden van de Middelweg, is door de betrokken partijen als voorkeursvariant benoemd. Daarbij wordt de rijbaan heringericht. Tussen de brugverbinding Eendragtspolder en de komgrens van Zevenhuizen als fietsstraat. Tussen de Brandingdijk en de brugverbinding Eendragtspolder als erftoegangsweg met fietssuggestiestroken. In deze notitie is de onderbouwing van de afweging nader toegelicht en uitgewerkt. goudappel@goudappel.nl

2 2 Functie van het Zuideinde - aanleiding Het Zuideinde dient als ontsluitingsweg voor de aanliggende percelen. Daarnaast wordt de weg ook door autoverkeer gebruikt als verbinding tussen Zevenhuizen en Nesselande (en verder, onder andere Nieuwerkerk aan den IJssel). Als hoofdroute voor deze verbinding dient echter de parallel gelegen N219 (Zuidplasweg/Eerste Tochtweg). Vanwege regelmatige congestie op de N219 wordt het Zuideinde ook als sluiproute gebruikt, vooral om het kruispunt N219 Zuidelijke Dwarsweg te vermijden. Het Zuideinde dient momenteel ook als onderdeel van de ontsluiting van Oud-Verlaat en de Eendragtspolder (met daarin de Willem-Alexander Baan). Diverse ontwikkelingen in de directe omgeving hebben effect op bovenstaand gebruik van het Zuideinde. In hoofdstuk drie wordt hier nader op ingegaan. Voor langzaam verkeer is het Zuideinde een belangrijke fietsverbinding tussen Zevenhuizen en Nesselande (en verder, onder andere Nieuwerkerk aan den IJssel en Capelle aan den IJssel). De fietsroute wordt zowel utilitair als recreatief gebruikt. Vanwege het belang van deze fietsroute, moet de kwaliteit en de veiligheid van de fietsroute worden verbeterd. In figuur 2.1 is de fietsverbinding weergegeven. Figuur 2.1: Omgeving fietsroute F402 over Zuideinde Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 2

3 3 Ontwikkelingen in de omgeving - uitgangspunten In de directe omgeving van het Zuideinde zijn diverse ontwikkelingen voorzien die het gebruik van het Zuideinde gaan beïnvloeden. In dit hoofdstuk worden deze nader toegelicht. Brugverbinding Eendragtspolder Ter ontsluiting van de Eendragtspolder wordt ter hoogte van de Van Oudheusdenweg een nieuwe brug over de Ringvaart gerealiseerd, welke aansluit op de Zuidplasweg. De brugverbinding Eendragtspolder moet het Zuideinde ontlasten als ontsluitingsweg voor de Eendragtspolder. Oplevering van de brugverbinding Eendragtspolder is voorzien in juli Herinrichting kruispunt N219 Zuidelijke Dwarsweg Op dit moment is met regelmaat sprake van sluipverkeer als gevolg van congestie rond bij de huidige enkelstrooksrotonde N219 - Zuidelijke Dwarsweg. De congestie wordt veroorzaakt door de beperkte capaciteit van de rotonde op het kruispunt N219 Zuidelijke Dwarsweg. De provincie Zuid-Holland, in nauw overleg met de gemeenten Zuidplas en Rotterdam, gaat de vormgeving van dit kruispunt aanpassen, zodat de capaciteit wordt vergroot en de doorstroming verbetert. Oplevering van de werkzaamheden is voorzien in augustus Realisatie Moordrechtboog De N219 wordt veel gebruikt als verbinding tussen de A12 en de A20. Op deze verbinding wordt een alternatief gerealiseerd, de Moordrechtboog. Deze nieuwe verbinding zorgt naar verwachting voor een verlichting van de verkeersdruk op de N219. De Moordrechtboog wordt naar verwachting in december 2016 opengesteld voor het autoverkeer. Wijziging busroute lijn 175 Het Zuideinde is onderdeel van de busroute van lijn 175 Nesselande Waddinxveen. Vanwege de ruimtelijke ontwikkelingen in Zevenhuizen Zuid wordt het bedieningsgebied van deze OV-verbinding vergroot wanneer de bus via de Brandingdijk N219 Zuidplasweg gaat rijden. De gemeente Zuidplas heeft de aanpassing van de busroute als wens kenbaar gemaakt bij Arriva. De bus gaat, naar verwachting, met ingang van het einde van de zomerdienstregeling (eind augustus 2016) via de Zuidplasweg rijden waarmee de haltes op het Zuideinde komen te vervallen. De aanpassingen aan het kruispunt N219 Zuidelijke Dwarsweg en realisatie van de Moordrechtboog zorgen voor minder congestie op de N219. Hierdoor zal er sprake zijn van minder sluipverkeer op het Zuideinde. Daarentegen wordt het door de realisatie van de nieuwe brug over de Ringvaart wel eenvoudiger om het Zuideinde als alternatieve route te gebruiken om het kruispunt N219 Zuidelijke Dwarsweg te vermijden. Daar tegenover staat het voordeel van de nieuwe brug, dat verkeer naar de Eendragtspolder niet langer via het Zuideinde hoeft te rijden. Samen met het omleggen van de busroute zorgen de maatregelen in een normale verkeerssituatie voor een lagere verkeersintensiteit op het Zuideinde. Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 3

4 4 Analyse Binnen het investeringsprogramma Fiets van de provincie Zuid-Holland zijn drie mogelijke maatregelen opgenomen om de fietskwaliteit op een route te verbeteren: fietspaden; fietsstraten; fietsstroken. 4.1 Fietspaden In het kader van de ontwikkeling van fietsroute F402 is de realisatie van een vrijliggend fietspad, op de kade aan de oostzijde van de Ringvaart onderzocht. Het fietspad was in beeld totdat bleek dat de brugverbinding Eendragtspolder definitief werd gerealiseerd. Hierdoor is herinrichting van het Zuideinde een reëel alternatief geworden dat goedkoper is te realiseren en minder ingrijpend is voor het landschap. Daarnaast is een fietspad op de kade aan de oostzijde van de Ringvaart lastiger aan te sluiten op het omliggende fietsnetwerk en is een langere proceduretijd nodig voordat tot realisatie kan worden overgegaan in verband met vergunningen, wijziging bestemmingsplan en grondverwerving. 4.2 Fietsstraat Een fietsstraat is een straat die ingericht is als fietsroute, maar waarop tevens auto's zijn toegestaan. Dit autogebruik wordt echter beperkt door het karakter en de inrichting van de fietsstraat. De provincie Zuid-Holland heeft een toetsingskader opgesteld om te bepalen wanneer een situatie geschikt is voor het toepassen van een fietsstraat. In het toetsingskader wordt een afweging gemaakt tussen de snelheid van het autoverkeer en de verkeersintensiteit van auto s en fietsers. Snelheid Het Zuideinde is een erftoegangsweg buiten de bebouwde kom. Conform de essentiële herkenbaarheidskenmerken hoort daar een maximumsnelheid van 60 km/h bij. Een lagere snelheid, gewenst om het principe van fietsstraten toe te passen, moet middels snelheidsverlagende voorzieningen worden afgedwongen. Vanwege de ligging buiten de bebouwde kom en op de kade van de Ringvaart, is een verlaging naar 30 km/h niet haalbaar 1. Drempels hebben maar een beperkt snelheidsverlagend effect en wegversmallingen zijn vanwege de ligging langs de Ringvaart niet veilig. Herinrichting van de rijbaan naar een fietsstraat is mogelijk wanneer de gemiddelde snelheid 40 à 45 km/h bedraagt. Op het Zuideinde wordt dit bereikt door een combinatie van maatregelen. De maximum 1 Een wegvak buiten de bebouwde kom kan vanuit de essentiële herkenbaarheidskenmerken van Duurzaam Veilig uitsluitend een maximumsnelheid hebben van 60 km/h of 80 km/h. Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 4

5 toegestane snelheid is 60 km/h. Op het wegvak komen drempels met een ontwerpsnelheid van 50 km/h. De inrichting wordt voorzien van brede rode fietsstroken, met een smalle zwarte strook met streetprint in het midden. Hierdoor moeten auto s wanneer zij fietsers achterop komen afremmen, aangezien het minder comfortabel is om over de streetprint te rijden. Intensiteit autoverkeer In april 2015 is gedurende twee weken het auto- en fietsverkeer geteld. Op werkdagen rijden er gemiddeld motorvoertuigen per etmaal (mvt/etm) op het Zuideinde. Op basis van een modelanalyse is berekend welke afname van de verkeersintensiteit mogelijk is door herinrichting van de weg naar fietsstraat, door het Zuideinde te knippen of door beide maatregelen te combineren, de herinrichting en een afsluiting (knip). De afnames afkomstig uit de modelanalyse zijn vervolgens toegepast op de intensiteiten afkomstig uit de verkeerstelling van Hierdoor is in beeld te brengen welke intensiteiten van het Zuideinde gebruik gaan maken na realisatie van één van de drie varianten. In tabel 4.1 staan de resultaten van de analyse. variant Zuideinde noord van de brug Zuideinde zuid van de Middelweg telling Modelreferentie % % Vormgevingsvarianten: Zuideinde fietsstraat % % Zuideinde met knip % % 381 Zuideinde als fietsstraat met knip % % 191 intensiteit uit percentage intensiteit intensiteit uit verkeersmodel t.o.v. referentie verkeersmodel o.b.v. telcijfer, effect maatregel verkeersmodel percentage t.o.v. referentie verkeersmodel intensiteit o.b.v. telcijfer, effect maatregel Tabel 4.1: Effect maatregelen op Zuideinde op de verkeersintensiteiten (mvt/etm) Op basis van de analyse kan worden geconcludeerd dat herinrichting naar een fietsstraat de intensiteit verlaagt naar circa mvt/etm. Afsluiting van het Zuideinde met een knip verlaagt de intensiteit naar circa mvt/etm. Een combinatie van herinrichting met een knip verlaagt de intensiteit tot circa mvt/etm. Een dergelijke verkeersdruk past goed bij herinrichting tot fietsstraat: de intensiteit van het autoverkeer moet dan rond mvt/etm liggen. Zonder knip zijn de intensiteiten op het Zuideinde te hoog om een kwalitatief goede fietsroute te realiseren. Daarom is een knip op het Zuideinde noodzakelijk. Een knip kan als volgt worden vormgegeven: uitsluitend met bebording; fysieke afsluiting met een vaste paal; fysieke afsluiting met bussluis; Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 5

6 fysieke afsluiting met een verzinkbaar object (poller of blocker); bebording in combinatie met camera s met kentekenherkenning. In hoofdstuk vijf is een uitgebreide afweging tussen een verzinkbaar object of camera s met kentekenherkenning opgenomen. De variant met uitsluitend bebording valt af vanwege de grote kans dat de weggebruikers het verbod negeren, met als gevolg een grote vraag naar handhaving. Een vaste paal valt af vanwege de eis van de hulpdiensten dat het Zuideinde toegankelijk moet blijven in geval van nood. De bussluis valt af omdat het Zuideinde in de toekomst geen busroute meer is en deze niet passeerbaar is door voertuigen van de politie. Ook vormt een bussluis een potentieel veiligheidsrisico voor fietsers. Locatie van de knip Er zijn twee alternatieven in beeld voor de locatie van de knip. Ten noorden van de aansluiting met de Middelweg en ten zuiden van de Middelweg. Voorkeur gaat uit van een knip ten noorden van de Middelweg. Verkeer vanuit Oud-Verlaat kan dan via de Middelweg en Zuideinde richting Nesselande rijden. Het is echter ook mogelijk om via de Van Oudheusdenweg richting Zevenhuizen of de N219 te rijden. De bereikbaarheid van Oud- Verlaat komt daarmee niet onder druk te staan, terwijl het doorgaande verkeer wel wordt geweerd. Intensiteit fietsverkeer In april 2015 zijn ook de fietsers op het Zuideinde geteld. Op werkdagen maken tot fietsers per etmaal gebruik van het Zuideinde. In verhouding tot het autoverkeer is het aantal fietsers pas hoger dan het aantal auto s wanneer het Zuideinde wordt voorzien van een knip. Om enige vorm van een fietsstraat toe te passen moet conform het toetsingskader van de provincie het aantal fietsers hoger zijn dan de intensiteit van het autoverkeer. Conclusie Het realiseren van een fietsstraat is mogelijk, maar alleen in combinatie met een afsluiting op het Zuideinde voor autoverkeer. 4.3 Fiets(suggestie)stroken Fietsstroken met niet-onderbroken markering (waar auto s dus niet op mogen rijden) hebben alleen voldoende kwaliteit voor de fietsers wanneer deze een minimale breedte van 1,50 meter hebben. Op het Zuideinde is die breedte voor fietsstroken in de huidige situatie niet haalbaar. Door de beperkte breedte van de rijbaan, 5,00 meter, blijft er voor het autoverkeer een rijloper van 2,00 meter over. Om tot mvt/etm te verwerken is een rijbaanbreedte van 2,00 meter te smal. Bij een knip daalt de verkeersdruk echter tot 200 tot 400 motorvoertuigen op het Rotterdamse deel, een verkeersdruk die past bij een verblijfsgebied. Nog steeds geldt dan dat fietsstroken formeel niet kunnen, omdat het rijden op een fietsstrook (bij het passeren van een tegemoetkomende auto) niet is toegestaan. Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 6

7 In combinatie met een knip kunnen wel fietssuggestiestroken gerealiseerd worden, bij voorkeur weergegeven in rood asfalt en onderbroken markering. Gemotoriseerd verkeer mag hier wel overheen rijden, maar het geeft wel duidelijkheid in de wegsituatie en duidelijke positie voor de fietser op de rijbaan. Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 7

8 5 Afweging vormgeving knip Zoals weergegeven in hoofdstuk vier is voor de inrichting van het Zuideinde zowel een fietsstraat als een inrichting met fietssuggestiestroken mogelijk. Om voldoende kwaliteit (o.a. veiligheid) voor de fietsers op het Zuideinde te bieden is een afsluiting middels een knip direct ten noordwesten van de Middelweg noodzakelijk. In dit hoofdstuk is een afweging opgenomen over de mogelijke vormgeving van een knip. In paragraaf 4.2 is al aangegeven, dat er vier mogelijkheden zijn voor de vormgeving van een knip. Gezien de ligging van de knip op een waterkering in het buitengebied, en gezien de eisen van de hulpdiensten ten aanzien van de doorrijdmogelijkheden en handhaving, zijn er twee resterende opties voor de vormgeving van deze knip. Een inzinkbare paal, in de vorm van een blocker, omdat deze minder diep in de dijk moet. De tweede optie is een camera met kentekenherkenning, zonder fysieke afsluiting. In dit hoofdstuk is een afweging tussen de twee mogelijke opties opgenomen om te komen tot een keuze voor de uitvoering van de knip. 5.1 Toelichting inzinkbare blocker Een inzinkbare blocker is een elektro-hydraulisch systeem dat in de grond kan verzinken om een voertuig te laten passeren. Het voordeel van een blocker is dat deze minder diep in de grond gaat dan een poller. Voor het plaatsen van een blocker op deze locatie is toestemming nodig van het HHSK. Deze partij heeft nog geen uitspraak gedaan over de mogelijkheid tot het plaatsen van een blocker op deze locatie, maar gezien het belang van de Ringvaartdijk is de kans groot dat er aanvullende maatregelen moeten worden getroffen (alternatieve waterkering damwanden), of dat er geen toestemming wordt gegeven. Functioneren blocker De blocker zinkt de grond in op het moment dat daarvoor een aanvraag is. Afhankelijk van het gekozen systeem kan dat middels een pasjes-systeem of middels korte afstands radio (KAR). Een pasjes-systeem is alleen mogelijk wanneer er een aanmeldpaal aanwezig is. Een KAR-systeem is beschikbaar in de voertuigen van hulpdiensten en in het Openbaar Vervoer. Wanneer voertuigen met een KAR-systeem binnen een bepaalde afstand van de blocker komen, kan een aanmelding worden gedaan bij het systeem en zinkt de zuil automatisch in. Bij eventuele stroomstoring zinkt de zuil in, zodat er een vrije doorgang ontstaat. In geval van een aanrijding met de blocker breekt deze met een van te voren vastgestelde kracht af, zonder dat het bewegingsmechanisme schade oploopt. Om te voorkomen dat voertuigen om de blocker heen rijden, moet de rijbaan ter plaatse van de knip worden versmald tot een doorgang van +/- 3,5 meter. Fietsers worden over Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 8

9 het algemeen om de versmalling heen geleid, zodat deze veilig de knip kunnen passeren. Vanwege de beperkte breedte van het Zuideinde is het niet mogelijk een brede fietsstrook om de afsluiting te realiseren. De fietsstroken zullen maximaal 0,7 meter breed zijn. Dat is voor fietsers zeer smal. Rond de blocker moeten diverse maatregelen worden getroffen waaronder: een waarschuwings- en voedingssein om aan te geven wanneer het veilig is de blocker te passeren; een besturingsunit, eventueel met lezer en detector wanneer met een pasjessysteem wordt gewerkt; en camera voor toezicht op het systeem; tijdige vooraankondiging van de maatregel; juiste verbods- en waarschuwingsborden (hiervoor is verkeersbesluit nodig); fietspad aan beide zijden naast de afsluiting om fietsers en voetgangers te beschermen tegen een aanrijding met beweegbaar object; Kosten blocker De kosten voor een blocker zijn in diverse studies onderzocht 2. De aanlegkosten van een afsluiting zijn als volgt: Besturing kosten per verkeerszuil Elektro-hydraulische blocker ,- Tabel 4.1: Kosten excl. BTW aanleg inzinkbare paal Naast bovenstaande eenmalige kosten voor het afsluitingssysteem, zijn er normaliter kosten verbonden aan het aanpassen van de weginrichting. Deze kosten zijn hier niet meegenomen in tabel 4.1, omdat het gehele wegvak opnieuw wordt ingericht in het kader van de realisatie van de fietsroute Zevenhuizen - Nesselande. Ook zijn er jaarlijks aanvullende kosten verbonden aan het onderhoud, energiekosten, reparatie van aanrijdschades en bediening van de software. Een exacte weergaven van deze kosten is niet te geven, omdat deze sterk afhankelijk zijn van het aantal aanrijdingen en de omvang van de schade. Indicatief op basis van ervaringen in de gemeente Delft bedragen deze kosten jaarlijks ongeveer ,- 3. In deze opgave zijn kosten voor het ambtelijk apparaat niet meegenomen (uitgifte ontheffingen e.d.). 2 Onderzoek selectieve toegang Osdorperweg, Goudappel Coffeng, 2005; Selectieve toegang en doseren, CROW publicatie 268, 2009; Uitwerking verkeersknip Harnaschpolder, gemeente Delft, 2014, Collegebesluit Selectieve toegang via camera s en kentekenherkenning, gemeente Amersfoort, 2013; Selectieve toegang binnenstad Delft, gemeente Delft, 2014; Verkeersstudie Pieterswijk, Goudappel Coffeng, Indicatie gebaseerd op onderzoek kosten huidige pollersysteem gemeente Delft (Selectieve toegang binnenstad Delft; Verkenning mogelijkheden toepassen kentekenherkenning, Delft, september 2014) Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 9

10 5.2 Toelichting camera s met kentekenherkenning Het handhaven van de afsluiting kan ook middels een camera met kentekenherkenning. Functioneren camera s met kentekenherkenning Ter plaatse van de afsluiting wordt een camera geplaatst die alle voertuigen registreert die de afsluiting kruisen. Middels slimme software is het vervolgens mogelijk om kentekens te herkennen. Een database vergelijkt deze kentekens met de kentekens van de ontheffingshouders. Zodra een voertuig zonder ontheffing wordt geregistreerd, slaat het systeem het kenteken versleuteld op. Deze gegevens worden verstuurd naar het centrale managementsysteem en deze stuurt de foto door naar de handhavingsafdeling. De keuze kan vervolgens gemaakt worden om of een boete of een informatiebrief te versturen. Via het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB te Leeuwarden) kunnen vervolgens bekeuringen worden verstuurd naar de overtreders van de afsluiting. Werkt het systeem niet (door een stroomstoring of iets dergelijks), dan worden er dus geen boetes verstuurd. Om de afsluiting aan weggebruikers kenbaar te maken moeten diverse maatregelen worden getroffen. Middels verbodsborden en uitzonderingsborden wordt de afsluiting formeel geregeld. Daarnaast moeten voorwaarschuwingsborden worden geplaatst om weggebruikers te wijzen op de alternatieve routes. Op de locatie van de afsluiting is het wenselijk een afwijkende verharding toe te passen, eventueel aangevuld met een zogenaamde zigzag-markering. De te treffen maatregelen rond de afsluiting bevatten in elk geval: juiste verbods- en waarschuwingsborden (hiervoor is verkeersbesluit nodig); tijdige vooraankondigingen van de maatregel; een besturingsunit; een camera voor de kentekenherkenning. Waar mogelijk aan een al aanwezig object of kunstwerk bevestigd; een camera voor toezicht op het systeem; Voor het functioneren van het systeem is een wegversmalling niet noodzakelijk. Wel moet duidelijk zijn dat de weg op die locatie is afgesloten. Kosten camera s met kentekenherkenning De kosten voor een camera met kentekenherkenning zijn in diverse studies onderzocht 4. Onderstaand wordt hier een toelichting over gegeven. 4 Onderzoek selectieve toegang Osdorperweg, Goudappel Coffeng, 2005; Selectieve toegang en doseren, CROW publicatie 268, 2009; Uitwerking verkeersknip Harnaschpolder, gemeente Delft, 2014, Collegebesluit Selectieve toegang via camera s en kentekenherkenning, gemeente Amersfoort, 2013; Selectieve toegang binnenstad Delft, gemeente Delft, 2014; Verkeersstudie Pieterswijk, Goudappel Coffeng, Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 10

11 De realisatiekosten voor kentekenherkenning zijn vergelijkbaar met die voor een inzinkbare afsluiting. De totale kosten zijn echter sterk afhankelijk van de keuze voor verschillende functionaliteiten in het systeem en de werkwijze van de gemeente. Er kan worden gekozen voor een systeem dat in eigen beheer/eigendom wordt genomen of een systeem middels en soort lease-constructie (TCO-overeenkomst). Wanneer de gemeente ervoor kiest het beheer zelf uit te voeren, dan zijn de investeringskosten ongeveer ,- excl. BTW. Hier komen vervolgens jaarlijkse kosten bij voor onderhoud en handhaving (zie kader TCO-overeenkomst voor omschrijving werkzaamheden). Er zijn geen nadere gegevens bekend over de kosten die verbonden zijn aan het uitvoeren van deze werkzaamheden in eigen beheer. Wanneer de gemeente kiest voor de leaseconstructie bedragen de kosten maximaal ,- per jaar. Dit bedrag betreft een indicatie voor het bedrag waarin zowel aanschaf- als beheerkosten zijn meegenomen (zie nadere toelichting in kader TCO-overeenkomst). Voor de gemeente zijn aan deze werkwijze nog wel ambtelijke kosten verbonden voor handhaving door een BOA. Foto s van overtredingen moeten door een BOA worden beoordeeld en doorgestuurd naar het CJIB. Daarnaast wordt een beroep gedaan op het ambtelijk apparaat voor een toelichting in geval van bezwaar en beroep. TCO-overeenkomst Er kan worden gekozen voor een constructie waarbij met een dienstverlener een TCO-overeenkomst (Total Cost of Ownership) wordt afgesloten. Met een dergelijke overeenkomst wordt de gemeentelijke organisatie maximaal ontzorgd en biedt maximale zekerheid over de kosten. In een dergelijke overeenkomst zitten naast de initiële investering in de hardware (camera s voor kentekenherkenning), ook kosten voor installatie, software-updates, onderhoud, bebording, opleiding, preventief en correctief onderhoud, gebruikslicenties, schade/molest, communicatiekosten, ondersteuning (b.v. juridische bijstand). Hierdoor ontstaat voor de gemeente zekerheid over de kosten voor selectieve toegang in de toekomst. 5.3 Voor- en nadelen In dit hoofdstuk zijn de voor- en nadelen van een inzinkbare blocker en camera s met kentekenherkenning beschreven. De punten zijn gecategoriseerd, omdat in de vergelijking van beide systemen het voordeel van het ene systeem gelijk staat aan het nadeel van het andere systeem. Fysieke afsluiting: Een blocker vormt een fysieke afsluiting. Dit komt overeen met het basisuitgangspunt voor verkeersmaatregelen, dat maatregelen eerst fysiek worden uitgevoerd, voordat wordt overgegaan tot handhaving. Iemand die geen pasje/ontheffing heeft komt het gebied niet binnen bij toepassing van een blocker. Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 11

12 Bij toepassing van een camera met kentekenherkenning is er geen fysieke blokkade op de weg. Voor de weggebruiker moet daarom wel heel duidelijk worden aangegeven dat de weg is afgesloten. Bij een systeem met kentekenherkenning zijn de eerste dagen of weken altijd nog veel overtreders omdat er geen fysieke afsluiting is, hiervoor kan een proefperiode worden ingesteld waarbij alleen waarschuwingen worden verstuurd door de gemeente. Storingen: Tijdens storingen aan een blocker verzinkt de afsluiting en is er geen barrière meer voor de doorgang. Het ontbreken van regulering zal tot gevolg hebben dat de afsluiting wordt genegeerd. Tijdens een storing bij de camera s met kentekenregistratie blijft het systeem uiterlijk gelijk en zal het aantal overtreders niet toenemen. Handhaving: Beoordeling van geregistreerde overtreders bij kentekenregistratie kost tijd van een BOA. Na goedkeuring van de BOA worden de geregistreerde overtreders doorgegeven aan het CJIB. Automobilisten uit landen waarmee geen verdrag is om de boete te innen kunnen ongestraft het gebied in rijden wanneer sprake is van kentekenregistratie (landelijke afspraken CJIB). Toepassing van een blocker is fysiek, waardoor er geen reguliere handhaving nodig is. Incidentele toegang: Uitgangspunt van een afsluiting, ongeacht de vorm, moet zijn dat er geen ontheffingen worden verstrekt. Voor deze locatie is daar waarschijnlijk niet aan te ontkomen, omdat de brugverbinding Eendragtspolder en de Hotel Vosbrug in Zevenhuizen niet toegankelijk zijn voor alle voertuigen. Incidentele bezoekers kunnen (afhankelijk van het gekozen systeem) via intercomfunctie doorgang verkrijgen bij toepassing blocker. Hiervoor moet het systeem wel zijn aangesloten bij een meldkamer. Bij toepassing camera s met kentekenregistratie kan de functionaliteit worden toegevoegd dat bewoners bezoekers kunnen aanmelden door kenteken vooraf (online) te registreren. Veiligheid: Systeem met kentekenregistratie is veiliger voor fietsers: er komt niet onverwachts een blocker omhoog. Voor plaatsing kentekenregistratie is geen grote veranderingen aan weginrichting noodzakelijk, voor blocker is wegversmalling noodzakelijk. Vanwege de breedte van de weg blijven er zeer smalle fietsstroken over aan weerszijden van de versmalling (+/- 70 cm). Toepassing van een blocker is minder veilig en minder comfortabel voor fietsers. Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 12

13 Aanrijdschades: Een blocker heeft een grotere kans op aanrijdschades en hieruit voortvloeiende kostbare juridische procedures. Een blocker kan zorgen voor stagnatie op de weg wanneer systeem door onderhoud of aanrijding buiten bedrijf is. Een systeem met kentekenregistratie zorgt voor een lagere belasting van de wegbeheerders. Gebruikersvriendelijkheid: Voor kentekenregistratie zijn geen extra benodigdheden nodig (intercom, pasjes). Systeem met kentekenregistratie is milieuvriendelijker (minder optrekkend en stilstaand verkeer). 5.4 Afweging mogelijkheden Samenvattend biedt een blocker voordelen op het gebied van handhaving (er is een fysieke afsluiting, geen tijd nodig om boetes te hoeven sturen). Nadelen zijn de veiligheid voor fietsers, hogere realisatiekosten, ontbreken van een afsluiting bij storing en plaatsing systeem in dijklichaam. Daarnaast moet op de rijbaan een versmalde doorgang worden gerealiseerd om te voorkomen dat voertuigen langs de blocker kunnen rijden. Voor fietsers is het wenselijk om een voorziening om de wegversmalling heen te realiseren, voor de veiligheid en comfort. De breedte van de rijbaan van het Zuideinde is dermate smal dat dit resulteert in een smalle fietsstrook aan weerszijden van de afsluiting. Een systeem van camera s met kentekenregistratie kan (vooral in het begin) tot meer overtredingen leiden omdat er geen fysieke afsluiting is. Dit systeem is wel veiliger en comfortabeler voor fietsers en heeft lagere realisatiekosten. Qua realisatie en inpassing is een camera met kentekenherkenning eenvoudig te plaatsen, er zijn namelijk geen infrastructurele aanpassingen noodzakelijk. Wel moet er organisatorisch meer worden geregeld met betrekking tot de handhaving. Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 13

14 6 Conclusie Vanwege de parallel gelegen N219/Zuidplasweg en de komst van de nieuwe brugverbinding Eendragtspolder over de Ringvaart, verandert de functie en het gebruik van het Zuideinde. Voor autoverkeer gaat het Zuideinde voornamelijk dienen als ontsluitingsweg voor aanliggende woningen en bedrijven. Voor fietsers blijft het Zuideinde een belangrijke functie houden als verbinding tussen Zevenhuizen en Nesselande (Rotterdam). Hierdoor is het gewenst een kwalitatief goede fietsroute te realiseren. De provincie Zuid-Holland heeft de fietsverbinding ook opgenomen in het investeringsprogramma Fiets om de kwaliteit voor de fiets te verbeteren. De gemeenten Rotterdam en Zuidplas hebben samen met de provincie Zuid-Holland een afweging opgesteld, om te komen tot een voorkeursvariant voor de fietsroute tussen Zevenhuizen en Nesselande (Rotterdam). Wanneer de brugverbinding Eendragtspolder over de Ringvaart ter hoogte van de Van Oudheusdenweg is gerealiseerd, is het mogelijk de intensiteit van het autoverkeer op het Zuideinde te reduceren. Om een goede fietskwaliteit te bieden is zelfs een forse afname van de intensiteit van het autoverkeer noodzakelijk. Dit kan alleen worden bereikt door het doorgaande verkeer van het Zuideinde te weren, door het plaatsen van een afsluiting voor autoverkeer. Om de verlaging van de intensiteit van het autoverkeer te realiseren en de bereikbaarheid op peil te houden wordt een knip geplaatst op het Zuideinde ten noorden van de Middelweg. Doorgaand autoverkeer tussen Zevenhuizen en Nesselande kan hierdoor het Zuideinde niet in zijn geheel afrijden, en moet gebruik maken van de Zuidplasweg/N219. Het Zuideinde kan wel worden gebruikt door aanwonenden en voor de ontsluiting van Oud-Verlaat. Om de positie van de fietsers vervolgens te verduidelijken zijn er twee mogelijkheden voor de inrichting van het Zuideinde: erftoegangsweg buiten bebouwde kom, 60 km/h met fietssuggestiestroken; fietsstraat. Voor het wegvak tussen de Van Oudheusdenweg en de komgrens van Zevenhuizen is een fietsstraat vanwege de auto-intensiteit het meest wenselijk. Omdat de intensiteit van het autoverkeer hier iets hoger ligt dan op andere delen van het Zuideinde, wordt de positie van de fiets door de inrichting als fietsstraat meer benadrukt en wordt het fietsen hier aantrekkelijker. Omdat door de knip het wegvak tussen de Van Oudheusdenweg en de Brandingdijk zeer beperkt wordt gebruikt door het autoverkeer, is er geen noodzaak de positie van het fietsverkeer op dit wegvak te versterken. Daarom wordt op dit wegvak uitgegaan van een profiel met fietssuggestiestroken. De provincie Zuid-Holland verlangt een vorm van samenhang van de fietsroute tussen het gedeelte van de gemeente Zuidplas en het gedeelte van de gemeente Rotterdam. In figuur 5.1 is bovenstaande inrichting van het Zuideinde schematisch weergegeven. Het toepassen van één profiel over het gehele Zuideinde is niet mogelijk omdat het ontwerp moet aansluiten bij het toekomstige gebruik. De grote lijn vanuit het ontwerp is voor het hele Zuideinde wel hetzelfde. Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 14

15 De overgang van het ene profiel naar het andere profiel vindt bij voorkeur plaats op een natuurlijke plaats. Gekozen is voor een overgang ter hoogte van de Van Oudheusdenstraat. Door de realisatie van de nieuwe brug over de Ringvaart ontstaat hier een duidelijk verschil in gebruik van de weg en daarmee ook een duidelijk verschil in verkeersintensiteit. Figuur 5.1: Uitwerking voorkeursprofiel Het voorkeursprofiel bestaat uit: een fietsstraatprofiel op het wegvak tussen de Van Oudheusdenweg (bij brugverbinding Eendragtspolder) en komgrens Zevenhuizen: - profiel: 2,0 1,0 2,0 meter; - rood asfalt op het gedeelte van 2,0 meter breed; - zwart asfalt met streetprint op het gedeelte van 1,0 meter breed. Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 15

16 een profiel met fietssuggestiestroken op het wegvak tussen de Van Oudheusdenweg (bij brugverbinding Eendragtspolder) en de Brandingdijk: - profiel: 1,5 2,0 1,5 meter; - rood asfalt op het gedeelte van 1,5 meter breed; - zwart asfalt op het gedeelte van 2,0 meter breed. een verkeerskundige knip voor gemotoriseerd verkeer op het Zuideinde net ten noorden van de Middelweg. Fietsroute F402 Zevenhuizen - Nesselande 16