1 Inleiding. Effect openstellen busbaan en Westlaan. Figuur 1.1: Locatie busbaan. Gemeente Velsen. Verkeersintensiteiten, verkeersveiligheid en geluid

Transcriptie

1 Deventer Den Haag Eindhoven Snipperlingsdijk 4 Verheeskade 197 Flight Forum BJ Deventer 2521 DD Den Haag 5657 DC Eindhoven T +31 (0) F +31 (0) Leeuwarden Amsterdam Postbus 161 F. HaverSchmidtwei 2 De Ruyterkade AD Deventer 8914 BC Leeuwarden 1011 AC Amsterdam Gemeente Velsen Effect openstellen busbaan en Westlaan Verkeersintensiteiten, verkeersveiligheid en geluid Datum Kenmerk Eerste versie 3 mei 2013 VSN026/Nbc/ april Inleiding Tussen de Dammersboog en de Westlaan, aan de zuidoostzijde van Velserbroek, ligt een busbaan, waarop het overige verkeer wordt geweerd door middel van twee bussluizen (zie figuur 1.1 voor de locatie). De busbaan werd gebruikt door de bus op de route Haarlem-Noord, via Velserbroek richting IJmuiden. Sinds 2012 wordt deze route echter niet meer gebruikt en vraagt een deel van de bewoners zich af waarom de busbaan niet opengesteld kan worden voor autoverkeer als verbinding richting Haarlem. Busbaan Westlaan, gesloten verklaring voor alle verkeer uitgezonderd (brom)fietsen, lijnbussen en bewoners Figuur 1.1: Locatie busbaan In het gebied nabij Spaarndam zijn enkele ontwikkelingen gepland. Het betreft onder andere een Landal vakantiepark en woninguitbreiding aan de zuidzijde van Spaarndam. goudappel@goudappel.nl

2 De gemeente Velsen heeft Goudappel Coffeng BV gevraagd het effect als gevolg van het openstellen van de busbaan te verkennen. In deze notitie is het resultaat uit de verkenning beschreven. 1.1 Leeswijzer In deze notitie wordt het volgende beschreven: In hoofdstuk 2 worden de uitgangspunten voor het onderzoek beschreven. Ingegaan wordt op de huidige situatie en het verkeersmodel. In hoofdstuk 3 is een analyse van de verkeersintensiteiten op de busbaan beschreven. Het onderzoeksgebied ligt aan de rand van het statisch verkeersmodel, waardoor de prognose van de verkeersintensiteit niet goed ingeschat kan worden. Hoofdstuk 4 gaat dieper in op de gevolgen van het openstellen van de busbaan op het gebied van verkeersveiligheid. Zowel de wegvakken als de kruispunten in het onderzoeksgebied zijn beoordeeld. Een verkennende berekening geeft in hoofdstuk 5 inzicht in de geluidseffecten als gevolg van het openstellen van de busbaan. Globaal zijn de effecten nabij de busbaan en op de Dammersboog onderzocht. In hoofdstuk 6 worden conclusies uit het onderzoek getrokken. 2 Uitgangspunten 2.1 Huidige situatie Op basis van verschillende bronnen is een uitgangssituatie opgesteld. Hierin zijn de verkeersintensiteiten in de huidige situatie en als gevolg van de geplande ontwikkelingen weergegeven. De volgende bronnen zijn hiervoor geraadpleegd: ontsluiting van SpaarneBuiten; onderzoek naar de gevolgen van de ontwikkeling van SpaarneBuiten; Ligtermoet&Partners; d.d. 18 september 2012; herontwikkeling Fort benoorden Spaarndam; visie en planuitwerking; Oranjewoud; d.d. 15 juni 2011; verkeersgeneratie ontwikkeling Fort benoorden Spaarndam; second opinion; Grontmij 28 maart In figuur 2.1 is de uitgangssituatie weergegeven. Effect openstellen busbaan en Westlaan 2

3 Open te stellen busbaan Uitgangssituatie Herontwikkeling Fort benoorden Spaarndam +350 mvt/etm/drukste dag Legenda 111: Ontsluiting SpaarneBuiten L&P 111: Herontwikkeling Fort benoorden Oranjewoud 111: Fort benoorden second opinion Grontmij Planontwikkeling SpaarneBuiten mvt/etm Figuur 2.1: Verkeersintensiteiten in de uitgangssituatie 2.2 Verkeersmodel Aanvullend is het verkeermodel ingezet om het effect van de opengestelde busbaan te analyseren. Deze is als een variant ingebracht in het basismodel Omdat het plangebied op de rand van het model IJmond zit, zijn in de referentiesituatie enkele modelmatige aanpassingen verricht om dit te laten aansluiten bij de huidige situatie. Het effect van het openstellen van de busbaan is inzichtelijk gemaakt door middel van: verkeersintensiteitenplots van de referentiesituatie en de variant; een verschilplot met daarin de verschillen van de variant ten opzichte van de referentiesituatie; een selected link, waarin te zien is waar het verkeer rijdend over de busbaan vandaan komt en naartoe gaat. De modelmatige prognose van de verkeersintensiteit op de busbaan is vanwege de grove zone-indeling niet goed in te schatten. Wel kan met het verkeersmodel een goede indruk worden verkregen van verkeersrelaties die van de busbaan gebruik zullen gaan maken. Met behulp van beschikbare telcijfers en het verkeersmodel is een inschatting gemaakt van de te verwachten hoeveelheid verkeer op de busbaan na openstelling. Effect openstellen busbaan en Westlaan 3

4 3 Analyse verkeersintensiteiten busbaan De volgende doelgroepen van verkeer die van de busbaan gebruik gaan maken worden onderscheiden (zie figuur ook 3.1): 1. verkeer oostelijk Velserbroek Haarlem v.v.; 2. verkeer tussen Spaarndam N208 (richting noorden) v.v.; 3. verkeer tussen Velserbroek Amsterdam, dat nu via Broekeroog en t Spijk rijdt; 4. verkeer van/naar de Westbroekplas/Villa Westend, dat in de huidige situatie van de Vergierdeweg gebruik maakt Figuur 3.1: Relaties die gebruik maken van de busbaan Ad 1: Velserbroek Haarlem Op basis van tellingen uit de verkeersregelinstallatie op het kruispunt van de Vlietweg met het Delftplein is inzicht verkregen in de rijrichtingen. Circa 50% van het verkeer op de Vlietweg slaat linksaf. Een deel daarvan gaat naar de Rijksstraatweg. Geschat wordt dat maximaal 25% van het verkeer dat van de Vlietweg gebruik maakt na openstelling van de busbaan gebruik gaat maken. Dit komt neer op circa mvt/etmaal. Modelmatig is een verkeersbelasting van deze doelgroep zichtbaar van mvt/ etmaal. In de analyse wordt daarom van deze bandbreedte uitgegaan. Ad 2: Spaarndam - N208 Op de Slaperdijkweg bedraagt de verkeersintensiteit van en naar Spaarndam circa mvt/etmaal. Verkeer met een bestemming in Velserbroek en andere woonkernen in Velsen en/of de noordelijke richting N208 zal van de busbaan gebruik gaan maken. In de huidige situatie rijdt dit verkeer via de Vergierdeweg. Modelmatig is geconcludeerd dat de route via de busbaan richting de N208 in noordelijke richting sneller is dan de route via de Vergierdeweg. Geschat wordt dat circa 50% van het verkeer dat gebruik Effect openstellen busbaan en Westlaan 4

5 maakt van de Slaperdijk via de busbaan gaat rijden. Dat betekent een verkeersintensiteit van circa mvt/etmaal. Als gevolg van de woningbouwontwikkeling Spaarnebuiten neemt de verkeersintensiteit op de Slaperdijkweg met circa 200 mvt/etmaal 1 toe. Ook hiervan zal 50% gebruik gaan maken van de busbaan. Voorgesteld wordt te rekenen met een belasting van tot mvt/etmaal. Ad 3: Velserbroek Amsterdam (Broekeroog en t Spijk) Modelmatig is een lichte afname van de verkeersintensiteit op de Amsterdamseweg (N202) zichtbaar. Op basis van telcijfers is het moeilijk een indicatie te geven van de omvang van deze verkeersstroom. De verwachting is dat het een beperkt aantal auto s betreft, omdat de route via Spaarndam de nodige vertragingen kent (mogelijk open gaan van de brug) en de spitsafsluiting heeft richting Amsterdam in de ochtendspitsperiode. Geschat wordt dat circa 500 mvt/etmaal tussen Velserbroek en Amsterdam gebruik zullen maken van de busbaan. Ad 4: Westbroekplas/Villa Westend De verkeersgeneratie als gevolg van de ontwikkeling Fort benoorden Spaarndam bedraagt circa 350 mvt/etmaal. De huidige verkeersintensiteit op de Westlaan bedraagt circa 670 mvt/etmaal. Daarmee komt de totale verkeersbelasting van de Westlaan na ontwikkeling op circa mvt/etmaal. Zonder busbaan zal dit verkeer gebruik maken van de Vergierdeweg richting de N208. Circa de helft van het verkeer zal van de busbaan gebruik gaan maken, wat neerkomt op circa 500 mvt/etmaal. Totale verkeersbelasting busbaan De totale verkeersbelasting op de busbaan bedraagt circa mvt/etmaal bestaande uit: 1. Velserbroek Haarlem : mvt/etmaal; 2. Spaarndam N208 : mvt/etmaal; 3. Velserbroek Amsterdam : 500 mvt/etmaal; 4. Westbroekplas/Villa Westend : 500 mvt/etmaal. 4 Verkeersveiligheid Als gevolg van het openstellen van de busbaan veranderen de verkeersstromen in de omgeving. Globaal is de verkeersveiligheid beoordeeld, waarbij onderscheid is gemaakt tussen: de wegvakken; de kruispunten. 1 Beredeneerd in de rapportage: Ontsluiting van Spaarnebuiten L&P d.d. 18 september Effect openstellen busbaan en Westlaan 5

6 4.1 Wegvakken Specifiek zijn de wegvakken beoordeeld waarop een relatief grote toename van de verkeersintensiteit zichtbaar is. Het betreft hier de Westlaan, de busbaan en de Dammersboog. Verkeersveiligheid wordt beoordeeld aan de hand van richtlijnen beschreven in het principe Duurzaam Veilig. Binnen de landelijke visie Duurzaam Veilig wordt gestreefd naar een monofunctionele indeling van de wegenstructuur met een eenduidige herkenbare vormgeving die is afgestemd op de functie en waarin gevaarlijke conflicten zijn uitgesloten. Er worden landelijk drie categorieën wegen onderscheiden met elk een eigen functie, waarvan in deze studie de volgende categorie van belang is: Ontsluiten: Het bereikbaar maken van wijken en gebieden. Deze wegen hebben een voedings- en verdeelfunctie. Deze wegen worden gekenmerkt door een hoge mate van uitwisseling. Zij verbinden de wijken met de stroomwegen. Naast de verschillende wegcategorieën draait het binnen Duurzaam Veilig om het evenwicht tussen de functie (wegencategorisering), vormgeving en het gebruik. Functie Vormgeving Gebruik Figuur 4.1: Criteria van Duurzaam Veilig In tabel 4.1 is een aantal kenmerken uit het Duurzaam Veilig principe weergegeven. wijkontsluitingsweg met fietspad GOW-B wijkontsluitingsweg met fietsstrook GOW-C maximumsnelheid 50 km/h 50 km/h intensiteit stedelijke omgeving rijbaanindeling 1x2 +fietspad 1 rijbaan met fietsstroken verhardingsbreedte 5,50-7,10 meter 7,50-8,50 meter positie fiets fietspad fietsstrook Tabel 4.1: Kenmerken uit het Duurzaam Veilig principe (Goudappel Coffeng) Functie en vormgeving De Westlaan, Dammersboog en busbaan zijn alle drie gelegen binnen de bebouwde kom van Velsen en kennen een snelheidsregime van 50 km/h. De Dammersboog heeft een ontsluitende functie voor het aanliggende woongebied. De Westlaan heeft in de huidige situatie primair een functie als fietsverbinding en voormalige busroute. De functie als fietsroute komt tot uiting in het rode asfalt en een asstreep. De busbaan heeft een zelfde profiel als de Westlaan, met verschil dat hierlangs een vrijliggend fietspad aanwezig is. In de huidige situatie is de Westlaan circa 6,50 meter breed en voldoet daarmee niet aan de gewenste breedte gesteld binnen Duurzaam Veilig. Dit wil echter niet zeggen dat het Effect openstellen busbaan en Westlaan 6

7 niet mogelijk is fietsstroken te realiseren binnen de bestaande verhardingsbreedte. In de praktijk zal dit betekenen dat autoverkeer dat elkaar passeert tijdelijk gebruik maakt van de fietsstrook en daar waar een fietser rijdt achter het fietsverkeer zal blijven. Voordeel hiervan is dat de snelheid van het autoverkeer wordt verminderd Gebruik Op de Westlaan is na openstelling van de busbaan een verkeersintensiteit van circa tot mvt/etmaal berekend. Bij een dergelijke verkeersintensiteit in combinatie met een maximumsnelheid van 50 km/h zijn fietsvoorzieningen, in de vorm van fietsstroken, noodzakelijk om de verkeersveiligheid te garanderen. De Dammersboog en busbaan zijn voorzien van een vrijliggend fietspad. In de huidige situatie bedraagt het gebruik op de Dammersboog nabij de busbaan circa mvt/ etmaal. Deze zal na openstelling toenemen tot maximaal circa mvt/etmaal. De verkeersintensiteit op de busbaan zal tot mvt/etmaal bedragen. Op basis van de Duurzaam Veilig kenmerken, zoals weergegeven in tabel 4.1, wordt geconcludeerd dat hierop geen aanvullende maatregelen nodig zijn om de verkeersveiligheid te waarborgen. 4.2 Kruispunten De kruispunten tussen de onderzochte wegvakken zijn vormgegeven als voorrangskruispunten. Over het algemeen zijn de kruispunten duidelijk vormgegeven en worden als gevolg van de toename van de verkeersintensiteit geen problemen verwacht. Uitzondering is de aansluiting van de busbaan op de Westlaan. Deze is in de huidige situatie vormgegeven als een voorrangskruispunt, waarbij alle verkeer op de Westlaan in de voorrang zit ten opzichte van de busbaan (zie figuur 4.2). Effect openstellen busbaan en Westlaan 7

8 fietspad fietspad Busbaan Westlaan Figuur 4.2: Aansluiting Westlaan - Busbaan Na openstelling van de busbaan veranderen de verkeersstromen op de aansluiting. De hoofdrichting voor het autoverkeer zal lopen via de Westlaan en de busbaan (zie blauwe pijl in figuur 4.2). Dit sluit niet aan bij de huidige vormgeving van de aansluiting. Hetzelfde geldt voor de aansluiting tussen de Westlaan en Oostlaan (zie figuur 4.3). Deze aansluiting zal na openstelling van de busbaan intensiever gebruik gaan worden. Geadviseerd wordt kritisch naar het ontwerp van de aansluitingen te kijken en deze te laten aansluiten bij het gebruik. Effect openstellen busbaan en Westlaan 8

9 Westlaan / Busbaan Oostlaan Figuur 4.3: Aansluiting tussen de Westlaan en Oostlaan (rechtsboven in de figuur is te zien dat het kruispunt compact is gedimensioneerd) (bron grote foto: Cyclomedia; kleine foto: Google Maps) 5 Geluid Het openstellen van de busbaan zorgt voor gewijzigde verkeersstromen. Deze gewijzigde verkeersstromen zorgen ook voor wijzigingen in de geluidssituatie voor de omliggende woningen. In dit hoofdstuk is verkennend ingegaan op de te verwachten akoestische consequenties. Het betreft een indicatief onderzoek en geen formele toetsing. 5.1 Wettelijk kader In voorliggende situatie zijn twee akoestische situaties te onderscheiden die onderzocht dienen te worden. Het betreft: het effect van het openstellen (reconstructie) van de busbaan, voor de woningen die direct langs de busbaan gelegen zijn; het effect van de openstelling langs wegen in de omgeving door de gewijzigde verkeersstromen (gevolgen elders). Hierna is nader ingegaan op deze aspecten. Bestaande woningen, weg in reconstructie Onder de reconstructie van een weg wordt volgens de Wet geluidhinder verstaan: één of meer wijzigingen op of aan een aanwezige weg, ten gevolge waarvan uit akoestisch onderzoek blijkt dat de berekende geluidsbelasting vanwege de weg in het toekomstige maatgevende jaar zonder het treffen van maatregelen ten opzichte van de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting met 2 db of meer wordt verhoogd. Effect openstellen busbaan en Westlaan 9

10 In geval van een reconstructieonderzoek gelden de volgende hoogst toelaatbare geluidsbelastingen. Voor een woning binnen de geluidszone geldt de heersende geluidsbelasting als hoogst toelaatbare geluidsbelasting 2 met een minimum van 48 db. Onder voorwaarden is een maximale ontheffingswaarde mogelijk tot en met 68 db. Daarbij mag de toename van de geluidsbelasting ten opzichte van de heersende waarde in beginsel niet groter zijn dan 5 db. Gevolgen elders Ten gevolge van de voorgenomen ontwikkeling kan er langs wegen in de omgeving sprake zijn van een toenemende geluidsbelasting door gewijzigde verkeersstromen. In de Wet geluidhinder is sprake van gevolgen elders wanneer de geluidsbelasting toeneemt met 2 db of meer in de plansituatie ten opzichte van de toekomstige situatie zonder ontwikkelingen. Van een dergelijke toename is sprake wanneer de verkeersintensiteit toeneemt met 40% of meer (bij een gelijkblijvende verkeersverdeling). Het onderzoek naar gevolgen elders is wettelijk gezien niet meer dan een constatering van de toe- en afnames van de geluidsbelasting. Er is namelijk geen verplichting tot het treffen van geluidsreducerende maatregelen. In het kader van een goede ruimtelijke ordening is het echter wel gewenst af te wegen of voor deze situaties maatregelen mogelijk zijn. Dit is ter afweging aan het bevoegd gezag. 5.2 Uitgangspunten Het onderzoek is uitgevoerd met behulp van Standaard Rekenmethode II uit het Rekenen Meetvoorschrift Geluidhinder (RMG2012). De berekeningen zijn uitgevoerd met het programma GeoMilieu, versie Conform artikel 110g van de Wet geluidhinder en artikel 3.4 van het RMG2012 is op de geluidsbelasting, een correctie toegepast van -5 db. Verkeersdruk Voor de busbaan is in de huidige situatie uitgegaan van 4 bussen per uur. In de plansituatie (bij openstelling voor het autoverkeer) is uitgegaan van een totale verkeersintensiteit van motorvoertuigen per etmaal. Maximumsnelheid Voor de busbaan is uitgegaan van een maximumsnelheid van 50 km/h. 2 Wanneer er in het verleden voor een woning een hogere grenswaarde is vastgesteld die lager is dan de heersende waarde, dan geldt de vastgestelde hogere grenswaarde als hoogst toelaatbare geluidsbelasting. Effect openstellen busbaan en Westlaan 10

11 5.3 Resultaten Reconstructie van de busbaan In de huidige situatie is er voor de woningen sprake van een relatief lage geluidsbelasting. De geluidsbelasting is lager dan de voorkeursgrenswaarde van 48 db. Na openstelling van de busbaan is een geluidsbelasting te verwachten tot maximaal circa 55 db. Daarmee is sprake van een forse toename van de geluidsbelasting van maximaal circa 7 db. Voor het overgrote deel van de woningen zal sprake zijn van een lagere geluidsbelasting van circa db. Ten opzichte van de grenswaarde zal in dat geval sprake zijn van een geluidstoename van 4-5 db. Een impressie van de berekende indicatieve geluidsbelastingen in de plansituatie zijn weergegeven in figuur 5.1 doormiddel van een geluidscontour. In deze contour is de afscherming van de aanwezige woonbebouwing niet meegenomen. In de praktijk zullen de woningen in de eerste lijn het geluid voor de achterliggende woningen afschermen. Figuur 5.1: Berekende indicatieve geluidscontour bij openstelling busbaan in plansituatie Wanneer de geluidsbelasting toeneemt met 2 db of meer is er sprake van een juridische reconstructiesituatie en is nader onderzoek naar geluidsbeperkende maatregelen noodzakelijk. Daarnaast is op een enkele locatie indicatief een geluidstoename berekend die hoger is dan de in beginsel maximaal toegestane toename van 5 db. Zonder geluidsreducerende maatregelen is het openstellen van de busbaan niet zondermeer mogelijk als de Effect openstellen busbaan en Westlaan 11

12 geluidsbelasting toeneemt met meer dan 5 db. Nader onderzoek moet uitwijzen of er ook daadwerkelijk sprake is van een toename met een dergelijke omvang. Gevolgen elders Langs de Dammersboog is een grote verkeerstoename te verwachten als gevolg van de openstelling van de busbaan. In de situatie zonder busbaan is een geluidsbelasting berekend van circa 49 db. In de situatie met de openstelling van de busbaan is een geluidsbelasting berekend van maximaal circa 56 db. Dit is een toename van maximaal circa 7 db en is zeker waarneembaar. De toename ontstaat door de verwachte toename van het verkeer van circa mvt/etmaal en vier bussen per uur in de situatie zonder openstelling van de busbaan tot circa mvt/etmaal in de situatie met openstelling van de busbaan. Bij gevolgen elders bestaat wettelijk gezien geen verplichting voor het reduceren van de geluidstoenames, maar in het kader van een goede ruimtelijke ordening dient deze situatie wel nader onderzocht te worden. Vervolgtraject In voorliggende rapportage is een verkennende berekening uitgevoerd. Ten behoeve van de eventuele vervolgstappen dient formeel akoestisch onderzoek op woningniveau te worden uitgevoerd om de consequenties van de openstelling inzichtelijk te maken. Daarbij dient ook de inpassing van de mogelijke geluidsbeperkende maatregelen te worden onderzocht om te kijken of de berekende geluidstoenames kunnen worden weggenomen met reëel inpasbare maatregelen. Daarbij wordt de relatie gelegd met de grenswaarden die zijn opgenomen in de Wet geluidhinder. 6 Conclusies en aanbevelingen 6.1 Conclusies Op basis van het totale onderzoek worden de volgende conclusies getrokken: De verkeersintensiteit op de busbaan zal naar verwachting tot mvt/ etmaal bedragen, afkomstig van de relaties tussen: - Oostelijk Velserbroek Haarlem v.v.; - Spaarndam N208 (richting noorden) v.v.; - Velserbroek Amsterdam dat nu rijdt via Broekeroog en t Spijk v.v.; - Westbroekplas/Villa Westend dat in de huidige situatie van de Vergierdeweg gebruik maakt. Op de wegvakken van de Dammersboog en busbaan zijn geen aanvullende maatregelen noodzakelijk ten behoeve van de verkeersveiligheid. Op de Westlaan is het realiseren van een fietsvoorziening in de vorm van een fietsstrook noodzakelijk. Op de kruispunten tussen de Westlaan en busbaan en de Westlaan met de Oostlaan zal de hoofdstroom wijzigen. De vormgeving in de huidige situatie sluit hier niet op aan. Alternatieven dienen nader onderzocht te worden. Effect openstellen busbaan en Westlaan 12

13 Voor de omwonenden van de busbaan en de Dammersboog zijn forse geluidstoenames te verwachten bij de openstelling van de busbaan voor het autoverkeer. Nader akoestisch onderzoek moet uitwijzen of met geluidsreducerende maatregelen de geluidsbelasting beperkt kan worden en voldaan kan worden aan de wettelijke normen. 6.2 Aanbevelingen Uit het onderzoek worden de volgende aanbevelingen gedaan: het kritisch analyseren van de vormgeving van de aansluitingen tussen de busbaan en de Westlaan en de Westlaan en Oostlaan en deze afstemmen met het gebruik na eventuele openstellen; het doen van onderzoek naar de mogelijkheden voor het aanbrengen van een fietsvoorziening langs de Westlaan (type voorziening en vormgeving daarvan inclusief aansluiting bij de busbaan); het doen van nader akoestisch onderzoek dat moet uitwijzen of met geluidsreducerende maatregelen de geluidsbelasting beperkt kan worden en voldaan kan worden aan de wettelijke normen. Effect openstellen busbaan en Westlaan 13