Methodevalidatie van de conventionele PCR voor identificatie van Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens (Cff)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Methodevalidatie van de conventionele PCR voor identificatie van Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens (Cff)"

Transcriptie

1 Versie: 3 Ingangsdatum: Aantal bijlagen: Pagina 1 van 9 Werktitel: Methodevalidatie van de conventionele PCR voor Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens (Cff) MOVA nummer: 2010molbio013 Periode: feb jun 2011 Datum verslag: Auteur: M. van der Veen Versie: 1.0 Methodevalidatie van de conventionele PCR voor identificatie van Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens (Cff) Samenvatting In het kader van plantkeur is de methodevalidatie van de conventionele PCR voor de identificatie van Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens (Cff) reinculturen ontwikkeld door Tegli et al.(1) uitgevoerd. Binnen deze methodevalidatie zijn de volgende prestatiekenmerken aan de hand van de nationale validatierichtlijn (3) vastgesteld: juistheid; aantoonbaarheidsgrens; analytische specificiteit; herhaalbaarheid; reproduceerbaarheid en robuustheid. De juistheid is uitgedrukt in de diagnostische sensitiviteit en de diagnostische specificiteit. Deze zijn beide 100%. De aantoonbaarheidsgrens is bepaald met 4 isolaten Cff en is vastgesteld op 2,3 x 10 7 kve/ml. De analytische specificiteit is getoetst met 11 isolaten Cff, 5 curtobacteriën en 15 andere bacteriën die op boon voorkomen. Hierbij testen alle Cff positief en alle andere bacteriën negatief. De herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid is met 8 Cffisolaten getest en scoorde voor beide prestatiekenmerken 100%. Voor de robuustheid is onderzocht of de DNA isolatie invloed heeft op de toets. DNA geïsoleerd met de QuickPick Plant DNA Kit (Bio-Nobile) op de Kingfisher en met de High Pure PCR template preparation kit (Roche) testte positief met de PCR. 1. Inleiding De detectie van Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens (Cff) in boon (Phaseolis vulgaris) wordt uitgevoerd door Naktuinbouw. Er is een aanvraag voor een bevoegdheid voor deze toets ingediend door Naktuinbouw. In het kader van plantkeur en de daarmee samenhangende overdracht van toetsen van de PD naar Naktuinbouw, voert de PD de methodevalidatie voor deze toets uit. Het betreft een uitplaattoets op een semi-selectief medium als detectie- en een conventionele PCR als bevestigingstoets. De PCR is ontwikkeld door Tegli et al. (1) en getoetst op specificiteit door Naktuinbouw (2). Er is niet eerder een methodevalidatie volgens de nationale validatierichtlijn uitgevoerd voor deze toets. De PCR is beschreven in EPPO protocol (4). De onderstaande tabel geeft een overzicht van reeds bepaalde prestatiekenmerken.

2 Versie: 3 Ingangsdatum: Aantal bijlagen: Pagina 2 van 9 Prestatiekenmerk Aantoonbaarheidsgrens Analytische specificiteit Selectiviteit Vastgestelde waarden Tegli et al. (1) De PCR is uitgevoerd met 5ng 0.5 pg Cff DNA en met Cff cellen/ml bonenextract. De verdunningen werden als bandje op gel gevonden tot 5 pg DNA en tot 10 3 cellen/ml. Naktuinbouw heeft twee primersets getest #203 en #204 met de organismen: Pseudomonas syringae pv. phaseolica (Psp), Pseudomonas syringae pv syringae (Pss), Xanthomonas axonopodis pv phaseoli fuscans (Xapf), Xanthomonas axonopodis pv phaseoli non fuscans (Xapn), Clavibacter michiganensis subsp michganensis (Cmm), Pseudomonas syringae pv pisi (Pspi), Pseudomonas syringae pv porri (Pspo), Pseudomonas syringae pv tomato (Pst), Xanthomonas campestris pv. armoraceae (Xca), Xanthomonas campestris pv. campestris(xcc) en Xanthomonas campestris pv. vesicatoria (Xcv). Primerset #204 (1) gaf geen kruisreacties. Primerset #203 (3) gaf een aspecifieke reactie met Psp, Pss, Pspi en Pst. Primerset #204 wordt in dit onderzoek gevalideerd. Bron: Naktuinbouw experiment 07021: 7001 en 7002 (2) De PCR is uitgevoerd met natuurlijk geïnfecteerd bonenzaad met Cff. Hierbij werd het bandje van 306 bp voor Cff gevonden. Gezond boonextract gaf geen bandje met deze PCR (1). De beschreven conventionele PCR wordt binnen het NRC gebruikt voor de identificatie van Cff-reinculturen. De eerde bepaalde waarden voor selectiviteit zijn dan ook niet relevant voor deze methodevalidatie. 2. Scope Methodevalidatie van de conventionele PCR met primers ccfffor2/ccffrev4 en interne controle UPBACR/UPBACF voor de identificatie van reincultures van Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens. Deze validatie is uitgevoerd volgens de nationale richtlijn voor validatie (3). De volgende prestatie kenmerken zijn van belang: o Juistheid o Aantoonbaarheidsgrens o Analytische specificiteit o Herhaalbaarheid o Reproduceerbaarheid o Robuustheid De PCR staat beschreven in de concept-werkinstructie I-MOL-095. De ruwe data van 2010.molbio.013 zijn vastgelegd in labjournaal val 08.

3 Versie: 3 Ingangsdatum: Aantal bijlagen: Pagina 3 van 9 3. Juistheid Juistheid is het vermogen van de toets om het doelorganisme terug te vinden. Dit kan worden onderzocht door een vergelijking te maken met een andere gevalideerde methode of met de Gouden standaard. In het plan van aanpak wordt aangegeven dat de juistheid bepaald zou worden door een vergelijking te maken met de validatie van de uitplaattoets. De uitplaattoets was echter niet specifiek genoeg voor Cff, bij het prestatiekenmerk analytische specificiteit groeiden de meeste bacteriesoorten op het medium. Het medium voldeed daarmee niet aan de eisen en deze validatie is niet afgerond. In deze validatie wordt de juistheid uitgedrukt in diagnostische sensitiviteit en diagnostische specificiteit ten opzichte van de gouden standaard. De gouden standaard bestaat uit een combinatie van verschillende toetsen, waaronder IF en vetzuuranalyse, waarmee isolaten gekarakteriseerd worden. In het prestatiekenmerk analytische specificiteit zijn verschillende isolaten van Cff met de PCR getoetst. Drie isolaten die volgens de gouden standaard Cff waren, toetsten in de PCR negatief. Daarop is voor deze isolaten een sequentieanalyse uitgevoerd, waaruit bleek dat deze isolaten geen Cff zijn. De PCR methode is dus een verbetering van de gouden standaard. De resultaten hiervan staan beschreven onder het prestatiekenmerk analytische specificiteit. Uiteindelijk zijn in deze validatie 11 Cff isolaten, 5 Cff-verwante bacteriën en 15 overige bacteriën die voorkomen op boon getest. te valideren toets Positief Negatief Gouden standaard Positief 11 a c 0 Negatief 0 b d 20 De diagnostische sensitiviteit en de diagnostische specificiteit worden uitgedrukt als: diagnostische sensitiviteit = a/(ac) diagnostische specificiteit = d/(bd) In deze toets zijn deze beide waarden 100%. De toets voldoet aan de juistheid. 4. Aantoonbaarheidsgrens Inleiding De aantoonbaarheidsgrens van een toets is de laagste concentratie van een component in een laboratoriummonster waarvan de aanwezigheid nog met een bepaalde betrouwbaarheid kan worden vastgesteld. Doel bij het bepalen van dit prestatiekenmerk is het vaststellen van de kleinste hoeveelheid van Cff die kan worden aangetoond met de PCR. Materiaal en methode Materiaal Isolaten Cff PD 229, PD 700, IPO 547 en Nakt 807 (zie tabel 3). Methode De isolaten zijn uit de vriesdroogcollectie gehaald (werkinstructie I-BAC-041), 2 dagen geïncubeerd op YPG-plaat bij 28 C en daarna reingestreken op Nutrient agar. Na weer 2 dagen

4 Versie: 3 Ingangsdatum: Aantal bijlagen: Pagina 4 van 9 incubatie bij 28 C is van de reinkweek een oogje koloniemateriaal in een epje in 0,01 M PB buffer gedaan. Hiervan is een verdunningsreeks gemaakt in DNAse vrij water en in buffer. De verdunningsreeks in DNAse vrij water is gebruikt voor de PCR. De verdunningsreeks in buffer is uitgeplaat voor een concentratiebepaling. De DNA-isolatie is uitgevoerd volgens de werkinstructie I-MOL-092 DNA isolatie met de kookmethode versie 1. De PCR is ingezet volgens werkinstructie I-MOL-095 (concept). Resultaten De concentratie van de originele bacteriesuspensie is bepaald door een verdunningsreeks uit te platen op NA. De data hiervan staan in tabel 1. Tabel1. Telling van het aantal kolonies voor de concentratiebepaling. Verdunning IPO547 Nakt807 PD 229 PD x >150 >150 >150 > x x Originele concentratie (KVE/ml) 1,4 x ,0 x ,7 x ,7 x 10 8 De resultaten van de PCR voor de aantoonbaarheidsgrens staan weergegeven in tabel 2. In de eerste serie experimenten met PD 229 en PD 700 is ver doorverdund. De uitslag van de PCR was voor beide isolaten alleen voor de eerste twee verdunningen positief. Daarna is voor IPO547 en Nakt807 een andere verdunningsreeks gemaakt. Voor IPO 547 gaven ook de eerste 2 verdunningen een positieve uitslag in de PCR, voor Nakt807 gaven de eerste 3 verdunningen een positieve uitslag in de PCR. Tabel2. Resultaat van de PCR voor de aantoonbaarheidsgrens PD229 PD700 Concentratie target Interne controle Concentratie target Interne controle (KVE.ml -1 ) (KVE.ml -1 ) 1,7 x ,7 x ,7 x ,7 x ,7 x ,7 x ,7 x ,7 x ,7 x ,7 x ,7 x ,7 x IPO 547 nakt807 Concentratie target Interne controle Concentratie target Interne controle (KVE.ml -1 ) 1,4 x ,0 x ,4 x ,0 x ,0 x ,7 x ,8 x ,1 x ,4 x ,0 x De aantoonbaarheidsgrens wordt berekend volgens (2): AG = gemiddelde 3 x standaarddeviatie

5 Versie: 3 Ingangsdatum: Aantal bijlagen: Pagina 5 van 9 De aantoonbaarheidsgrens is dan 6,2 x x 5,7 x10 6 = 2,3 x10 7 kve/ml Discussie De PCR is ontwikkeld door Tegli et al. (1). Bij de ontwikkeling is onderzocht of de PCR verdunningen van Cff kan detecteren. De PCR is uitgevoerd met 5ng 0.5 pg gezuiverd DNA van Cff en met cellen Cff/ml bonenextract. In deze verdunningsreeksen werd een bandje op gel gevonden tot 5 pg DNA en tot 10 3 kve/ml bonenextract. In dit onderzoek is een aantoonbaarheidsgrens van 2,3 x10 7 kve/ml vastgesteld. Dit is een veel hogere waarde. Dit verschil zou kunnen liggen aan de samenstelling van de gebruikte reactiemix of aan andere omstandigheden in het laboratorium. In deze validatie wordt geen verdere optimalisatie aan deze toets verricht omdat de toets binnen het NRC alleen gebruikt wordt voor het toetsen van koloniemateriaal. Hiervoor is de gevonden aantoonbaarheidsgrens goed genoeg. Conclusie De aantoonbaarheidsgrens van de conventionele PCR voor de identificatie van Cff reinculturen bedraagt 2,3 x 10 7 KVE/ml. Deze aantoonbaarheidsgrens voldoet aan de eisen voor de gebruik binnen de door het NRC vastgestelde scope. Wel moet in werkinstructie I-MOL-095 aangegeven worden dat er een dikke suspensie van het isolaat gebruikt moet worden. 5. Analytische specificiteit De analytische specificiteit is het vermogen van een detectiemethode om het pathogeen te onderscheiden van andere organismen. In deze validatie zijn 11 Cff isolaten getest en daarnaast zijn 5 Cff-verwante bacteriën en 15 overige bacteriën die voorkomen op boon getest. Materiaal en methode Tabel 3. Isolaten van Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens, Cff-verwante bacteriën en bacteriën die voorkomen op boon referentie Isolaat nummer isolated from land jaar Curtobacterium flaccumfaciens 1751 Arum Nederland 1990 Curtobacterium flaccumfaciens 2159 Acer platanoides Italië 1993 Curtobacterium flaccumfaciens 2160 Acer platanoides Italië 1993 Curtobacterium flaccumfaciens pv. betae 517 beta vulgaris UK 1985 Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens 146 Phaseolis vulgaris USA 1978 Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens 147 Phaseolis vulgaris USA 1978 Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens 229 Phaseolis vulgaris Hongarije 1980 Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens 699 Phaseolis vulgaris unknown 1986 Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens 700 Phaseolis vulgaris USA 1986 Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens 4939 Phaseolis vulgaris Nederland 2004 Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens IPO 546 Phaseolis vulgaris Duitsland Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens IPO 547 Phaseolis vulgaris Roemenië Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens IPO 549 Phaseolis vulgaris USA Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens Nakt 805 Phaseolis vulgaris unknown Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens Nakt 806 Phaseolis vulgaris unknown Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens Nakt 807 Phaseolis vulgaris unknown Curtobacterium flaccumfaciens pv. oortii 225 tulipa Nederland 1987

6 Versie: 3 Ingangsdatum: Aantal bijlagen: Pagina 6 van 9 Curtobacterium flaccumfaciens pv. poinsettiae 228 unknown unknown 1987 Clavibacter michiganensis subsp michganensis 223 Lycopersicon esculentum Hongarije 1987 Erwinia herbicola 128 Gypsophila sp. Nederland 1978 Pseudomonas flectens 3021 Phaseolis vulgaris Australië 1956 pseudomonas fluorescens 834 Phaseolis vulgaris Jordanië 1987 Pseudomonas putida 1878 solanum tuberosum Nederland 1991 Pseudomonas syringae pv pisi 929 Pisum sativum USA 1987 Pseudomonas syringae pv porri 601 Allium porri Nieuw Zeeland 1985 Pseudomonas syringae pv syringae, 760 Pisum sativum Nederland 1987 Pseudomonas syringae pv syringae, 1794 Phaseolis vulgaris Nederland 1990 Pseudomonas syringae pv tomato, 2059 Solanum lycopersicon UK 1992 Pseudomonas syringae pv. Phaseolica, 3523 Phaseolis vulgaris Italië 1999 Xanthomonas axonopodis pv phaseoli fuscans 1699 Phaseolis vulgaris USA 1990 Xanthomonas axonopodis pv phaseoli 4544 Phaseolis vulgaris Zuid Afrika 2003 Xanthomonas campestris armoraceae 925 unknown Nederland 1987 Xanthomonas campestris pv. Vesicatoria 3207 Capsicum annum Nederland 1997 Xanthomonas maltophilia 2087 cucurbita pepo Niger 1992 De isolaten (tabel 3) zijn uit de vriesdroogcollectie gehaald volgens werkinstructie I-BAC-041. Van de reinkweek is een oogje van een kolonie in een epje gedaan. De DNA-isolatie is uitgevoerd volgens de werkinstructie I-MOL-092 DNA isolatie met de kookmethode versie 1. De PCR is ingezet volgens werkinstructie I-MOL-095 (concept). Resultaten In eerste instantie zijn van de Cff isolaten PD-nummers 146, 147, 229, 699, 700, 2159, 2160 en 4939 getoetst. Van deze serie toetsten 3 isolaten negatief in de PCR: PD2159, 2160 en Deze isolaten zijn daarna onderzocht met een sequentieanalyse op een 16S-DNA fragment. Dit fragment is vergeleken met dezelfde sequentie van PD 229 en PD 700 en met sequenties in de NCBI database. Hieruit bleek dat PD 4939 geen Curtobacterium sp. is maar een Staphylococcus sp.. PD 2159 en 2160 zijn wel Curtobacterium flaccumfaciens maar waarschijnlijk een andere pathovar. De data van de sequentieanalyse staan in bijlage 1. Daarom zijn daarna een aantal andere Cff isolaten onderzocht met de PCR. Dit zijn isolaten IPO 546, 547 en 549 verkregen van PRI en isolaten Nakt 805, Nakt 806 en Nakt 807 verkregen van Naktuinbouw (tabel 3). Deze isolaten gaven allen een positieve uitslag in de PCRassay. Alle getoetste niet-cff isolaten uit tabel 3 gaven een negatieve uitslag in de PCR voor Cff, maar wel een bandje voor de interne controle voor bacterie. Discussie en conclusie De toets is specifiek voor Cff. Alle isolaten Cff geven een positieve reactie in de PCR-assay. Daarnaast is in dit onderzoek en ook in eerder onderzoek van Naktuinbouw (2) geen kruisreactie gevonden. 6. Selectiviteit De selectiviteit is het vermogen van de methode om het pathogeen te onderscheiden van andere componenten in het monster, zogenoemde matrixeffecten. Dit is niet relevant binnen de scope van deze validatie omdat de PCR wordt uitgevoerd op koloniemateriaal uit reinculturen.

7 Versie: 3 Ingangsdatum: Aantal bijlagen: Pagina 7 van 9 7. Herhaalbaarheid/reproduceerbaarheid Het bepalen van de herhaalbaarheid en de reproduceerbaarheid heeft als doel de mate van overeenstemming tussen de resultaten van opeenvolgende metingen van dezelfde meetgrootheid die onder dezelfde respectievelijk andere omstandigheden zijn verricht aan te tonen. Hierbij wordt bepaald in hoeverre de toets gevoelig is voor de variaties die in de wijze van uitvoering onder routinematige omstandigheden kunnen optreden. Materiaal en methode De herhaalbaarheid en de reproduceerbaarheid zijn getoetst volgens het schema in tabel 4. De reproduceerbaarheid is getoetst door een ander persoon dan degene die dat monster voor de herhaalbaarheid heeft ingezet. De monsters zijn op dezelfde manier bereid als bij de aantoonbaarheidsgrens. Tabel 4. schema voor het toetsen van de herhaalbaarheid en de reproduceerbaarheid Toetsmoment Laboratoriummonster laboratoriummonster 1 PD 229 laboratoriummonster 2 PD 700 xx x x xx laboratoriummonster 3 IPO 546 laboratoriummonster 4 IPO 547 xx x x xx laboratoriummonster 5 PD 147 laboratoriummonster 6 Nakt 806 xx x x xx laboratoriummonster 7 Nakt 807 xx x laboratoriummonster 8 PD 146 X XX x xx : enkelvoudige bepaling : duplobepaling in herhaalbaarheidsomstandigheden

8 Versie: 3 Ingangsdatum: Aantal bijlagen: Pagina 8 van 9 Resultaten De resultaten van de herhaalbaarheid en de reproduceerbaarheid staan weergegeven in tabel 5. Alle herhalingen toetsen positief. In de herhaalbaarheid van IPO 547 toetst de interne controle in een van de drie bepalingen negatief. Dit is geen probleem omdat dit geen invloed heeft op de einduitslag van de PCR toets. Tabel 5. Uitslag PCR voor de herhaalbaarheid (HH) en de reproduceerbaarheid (RH) isolaat moment persoon uitslag 306 bp uitslag 1511 bp PD 229 HH Eveline RH Marijn PD 700 HH Michaël RH Marijn IPO 546 HH Maarten RH Marijn IPO 547 HH Eveline/Carla - RH Marijn PD 147 HH Marijn RH Eveline Nakt 806 HH Marijn RH Maarten Nakt 807 HH Marijn RH Eveline/Carla PD 146 HH Michael RH Marijn Discussie en conclusie De herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid van de PCR is 100%. 8. Robuustheid De robuustheid is de mate van ongevoeligheid van het meetresultaat voor afwijkingen in uitvoering, omstandigheden en hoedanigheid van materialen, zoals deze in de praktijk voorkomen. Er worden voor de robuustheid twee alternatieve methodes voor de DNA-isolatie getest, namelijk de High Pure PCR Template Preparation Kit (Roche), hierna Roche-kit, en de Quick- Pick Plant DNA Kit (Bio-Nobile) op de KingFisher isolatierobot, hierna KingFisher. Materiaal en methode Materiaal 2 isolaten Cff PD 229 en PD 700 (zie tabel 3) Wijze van toetsen: DNA vanuit twee Cff isolaten zijn met de Roche-kit en de KingFisher geïsoleerd en de PCR is daarna uitgevoerd volgens werkinstructie. I-MOL-034 DNA extractie met de High Pure PCR Template Preparation Kit (Roche).doc I-MOL-038 voorbehandeling en DNA isolatie met de QuickPick Plant DNA Kit van Bio-Nobile versie 4.doc Resultaten Koloniemateriaal van PD 229 en PD 700 is geïsoleerd met de Roche-kit en met de KingFisher. Met het DNA is de PCR-assay uitgevoerd. De uitslag van deze PCR was positief voor zowel Cff (bandje van 306 bp) en de interne controle (bandje van 1511 bp).

9 Versie: 3 Ingangsdatum: Aantal bijlagen: Pagina 9 van 9 Discussie en conclusie De PCR werkt met DNA dat geïsoleerd is met de Roche-kit en met de KingFisher. Deze isolatiemethodes zijn dus in te zetten bij toetsingen op Cff. 9. Evaluatie en eindconclusie In dit methodevalidatieverslag zijn de prestatiekenmerken vastgesteld voor de identificatie van koloniemateriaal van Cff met behulp van conventionele PCR. De vastgestelde prestatiekenmerken maken het mogelijk de conventionele PCR betrouwbaar binnen de gedefinieerde scope uit te voeren. 10. Aanbevelingen Er worden geen aanbevelingen gedaan voor vervolgonderzoek. Er wordt wel aanbevolen om in werkinstructie I-MOL-095 op te nemen dat een dikke suspensie gebruikt moet worden voor deze PCR. 11. Besluit De gevalideerde PCR kan routinematig worden ingezet voor het identificeren van koloniemateriaal van Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens. 12. Literatuur 1. Tegli et al PCR-based assay for the detection of Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens in bean seeds. The society for applied microbiology 35, Naktuinbouw, project P07021 Bacteriële pathogenen op boon 3. Nationale richtlijn voor de validatie van detectie- en identificatie-methoden voor plantpathogenen en plagen, versie EPPO protocol on Curtobacterium flaccumfaciens pv. flaccumfaciens. Verslag definitief: Akkoord wetenschappelijk onderzoeker C Moleculaire Biologie (datum, naam en paraaf): Verslag definitief: Akkoord wetenschappelijk onderzoeker C Bacteriologie (datum, naam en paraaf): Bij validatie/verificatie Akkoord afdelingshoofd (datum en paraaf):

Titel: Verslaglegging onderzoek en validatie/verificatie

Titel: Verslaglegging onderzoek en validatie/verificatie Versie: 3 Ingangsdatum: 06-04-2009 Aantal bijlagen: Pagina 1 van 43 Werktitel: Methodevalidatie IF voor identificatie van Periode: Okt 2010-febr 2011 Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis MOVA

Nadere informatie

Methodevalidatie van de uitplaattoets voor Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis uit bladstengel van tomaat

Methodevalidatie van de uitplaattoets voor Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis uit bladstengel van tomaat Versie: 3 Ingangsdatum: 06-04-2009 Aantal bijlagen: Pagina 1 van 33 Werktitel: Validatie van de uitplaattoets voor Periode: feb-april 2010 Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis uit tomaat MOVA

Nadere informatie

Versie: 4 Ingangsdatum: Pagina 1 van 12

Versie: 4 Ingangsdatum: Pagina 1 van 12 Versie: 4 Ingangsdatum: 08-03-2011 Pagina 1 van 12 MOVA nummer: 2011.molbio.004 Periode: juli - december 2011 Auteur: Marijn van der Veen/ Maarten Sleutelberg Datum verslag:17-04-12 Versie:1.0 Methodevalidatie

Nadere informatie

Nationale richtlijn voor de validatie van detectie- en identificatiemethoden voor plantpathogenen en plaagorganismen

Nationale richtlijn voor de validatie van detectie- en identificatiemethoden voor plantpathogenen en plaagorganismen Nationale richtlijn voor de validatie van detectie- en identificatiemethoden voor plantpathogenen en plaagorganismen Verkorte naam: nationale validatierichtlijn voor plantpathogenen en plaagorganismen

Nadere informatie

Methodevalidatie van de immunofluoresecentietoets (IF) voor de detectie van Ralstonia solanacearum in

Methodevalidatie van de immunofluoresecentietoets (IF) voor de detectie van Ralstonia solanacearum in Versie: 3 Ingangsdatum: 06-04-2009 Aantal bijlagen: Pagina 1 van 11 Werktitel: Methodevalidatie van IF voor detectie van Ralstonia solanacearum in Pelargonium sp.. Periode: juni-juli 2010 en mei 2011 MOVA

Nadere informatie

Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes

Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes 20 juli 2012 Kwantitatieve toets voor Agrobacterium rhizogenes Opdrachtgever: Looptijd project: september 2011 maart 2012 COLOFON: Contactpersoon: Adriaan

Nadere informatie

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Iran

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Iran Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 3.6 1-3-2017 Aanpassing eisen C. moschata X C. maxima 3.5 21-12-2016 Géén invoervergunning meer vereist 3.4 20-7-2016 Eisen voor Capsicum

Nadere informatie

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Dominicaanse Republiek

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Dominicaanse Republiek Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 1.8 1-4-2015 Wijziging eisen bij Raphanus sativus, origine V.S. 1.7 3-12-2014 Codewijziging bij Citrullus lanatus 1.6 december- 2013 Omgezet

Nadere informatie

Nieuwe technieken die oude overbodig maken?

Nieuwe technieken die oude overbodig maken? Nieuwe technieken die oude overbodig maken? FES Fyto Symposium 22 juni 21 Dr. Piet M. Boonekamp Plant Research International Voor welke organismen Identificatie/Detectie? Diagnostiek is weten waar het

Nadere informatie

Toelichtend Document voor de Validatie van Detectiemethoden van Plantpathogenen en -aantasters

Toelichtend Document voor de Validatie van Detectiemethoden van Plantpathogenen en -aantasters Toelichtend Document voor de Validatie van Detectiemethoden van Plantpathogenen en -aantasters Dr.Ir. R.A.A. van der Vlugt, Ing. M. Verbeek & Dr. P.J.M. Bonants Rapport 135 Toelichtend Document voor de

Nadere informatie

Onderzoek naar een onbekende bladafwijking in gladiool

Onderzoek naar een onbekende bladafwijking in gladiool Onderzoek naar een onbekende bladafwijking in gladiool Voortgezet diagnostisch onderzoek uitgevoerd in juli en augustus 2006 Peter Vink, Trees Hollinger en Khanh Pham Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Nadere informatie

Waarde van digitale analyse met WASPLab van chromogene media (MRSA, VRE)

Waarde van digitale analyse met WASPLab van chromogene media (MRSA, VRE) Waarde van digitale analyse met WASPLab van chromogene media (MRSA, VRE) Auteur: Sophie Steels Supervisie: Apr. Klin. biol. Stefanie Desmet Apr. Klin. biol. Karlien Vanhouteghem Datum: 14-05-2019 2 Inhoud

Nadere informatie

STANDAARDPROTOCOL NAKTUINBOUW. Detectie van Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis in tomatenzaad m.b.v. uitplaten

STANDAARDPROTOCOL NAKTUINBOUW. Detectie van Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis in tomatenzaad m.b.v. uitplaten STANDAARDPROTOCOL NAKTUINBOUW Detectie van Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis in tomatenzaad m.b.v. uitplaten Naktuinbouw Standaardprotocol 1/8 Detectie Cmm versie 9.0 1. Doel Het aantonen

Nadere informatie

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Turkije

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Turkije Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 2.14 22-6-2016 Verwijzing naar publikatiedatum aangepast 2.13 13-4-2016 Verwijzing naar nieuwe nummers 2.12 16-3-2016 Foutje hersteld - Turkije

Nadere informatie

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Turkije

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Turkije Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 2.20 03-07-2019 Nieuwe codering bij Capsicum sp. Voor Xanthomonas campestris 2.19 24-4-2019 Toevoeging eisen ToBRFV bij Capsicum sp en L.

Nadere informatie

Bepaling van totaal kiemgetal

Bepaling van totaal kiemgetal Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Bepaling van totaal kiemgetal Versie oktober 2012 WAC/V/A/001 INHOUD Inhoud 1 TOEPASSINGSGEBIED 3 2 PRINCIPE 3 3 OPMERKINGEN 3 4 APPARATUUR

Nadere informatie

Grip op ongrijpbare virussen

Grip op ongrijpbare virussen Grip op ongrijpbare virussen Annelien Roenhorst FES Virus consortium Vraag Wie heeft wel eens last gehad van een virus? Wie heeft wel eens een virus gezien? Virussen Tobamovirus Nepovirus Afmetingen Virus

Nadere informatie

Ontwikkeling bemonsteringssystematiek voor het toetsen op latente infecties in voortkwekingsmateriaal

Ontwikkeling bemonsteringssystematiek voor het toetsen op latente infecties in voortkwekingsmateriaal Ontwikkeling bemonsteringssystematiek voor het toetsen op latente infecties in voortkwekingsmateriaal Eindrapportage OND/2004/16/03 Dr. J.M. van der Wolf, Dr. P. Kastelein & Prof. dr. T. H. Been Plant

Nadere informatie

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - China

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - China Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 2.9 11-1-2017 Codewijzigingen bij Cucumis melo 2.8 24-12-2014 Codewijziging bij Phaseolus vulgaris 2.7 2-6-2014 Invoerverbod export Cucumis

Nadere informatie

Validatie. van. moleculaire identificatie- en detectiemethoden van. Aphelenchoides fragariae, A. ritzemabosi, A. subtenuis en A.

Validatie. van. moleculaire identificatie- en detectiemethoden van. Aphelenchoides fragariae, A. ritzemabosi, A. subtenuis en A. Validatie van moleculaire identificatie- en detectiemethoden van Aphelenchoides fragariae, A. ritzemabosi, A. subtenuis en A. besseyi (als aanvulling of als alternatief voor morfologische identificatie

Nadere informatie

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT VALIDATIERAPPORT Analysemethode Techniek Meststoffen - Kwantitatieve bepaling van P2O5 oplosbaar in mineraal zuur met ICP-OES (FLVVG-I-MET-059a en c) ICP-OES Matrix / matrixgroep Meststoffen. Specifiek:

Nadere informatie

Validatie van moleculaire methodes in een drinkwaterlaboratorium. Adrie Atsma

Validatie van moleculaire methodes in een drinkwaterlaboratorium. Adrie Atsma Validatie van moleculaire methodes in een drinkwaterlaboratorium Adrie Atsma Drinkwater laboratorium Nederland Controleren drinkwater van bron tot tap Chemisch Fysiologisch Micro-organismen Controleren

Nadere informatie

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT. Meststoffen - Kwantitatieve bepaling van EDTA met ionchromatografie (FLVVG-I-MET-111EDTA)

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT. Meststoffen - Kwantitatieve bepaling van EDTA met ionchromatografie (FLVVG-I-MET-111EDTA) VALIDATIERAPPORT Analysemethode Techniek Meststoffen - Kwantitatieve bepaling van EDTA met ionchromatografie (FLVVG-I-MET-111EDTA) Ionchromatografie Matrix / matrixgroep Meststoffen. Specifiek: Meststoffen

Nadere informatie

Tabel 1. De detectielimiet omwille van de opzuivering (QIAamp MinElute Virus Spin-kit) van het RespiFinder RG Panel. 4 x 10 3 fg/µl 100

Tabel 1. De detectielimiet omwille van de opzuivering (QIAamp MinElute Virus Spin-kit) van het RespiFinder RG Panel. 4 x 10 3 fg/µl 100 RespiFinder RG Panel Werkingseigenschappen RespiFinder RG Panel, versie 1, 4692163 Controleer voordat u een test uitvoert of er nieuwe elektronische herzieningen van de labeling beschikbaar zijn op www.qiagen.com/p/respifinder-rg-

Nadere informatie

Mobiele qpcr aan de waterkant

Mobiele qpcr aan de waterkant Mobiele qpcr aan de waterkant Voortgaande innovaties in DNA monitoring voor (zwem)waterkwaliteit Bas van der Zaan Monitoring kwaliteit zwemwater Zwemwater Zwemwaterrichtlijn Intestinale Enteroccocen E.coli

Nadere informatie

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION Analysemethode Méthode d analyse Techniek Technique Matrix / matrixgroep Matrice / Groupe de matrices Type validatie Type de validation Verantwoordelijke (Naam en functie)

Nadere informatie

Bepaling van totaal kiemgetal

Bepaling van totaal kiemgetal Compendium voor analyse van water juli 2005 1/6 WAC/V/A/001 INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 PRINCIPE... 3 3 OPMERKINGEN... 3 4 APPARATUUR EN MATERIAAL... 4 4.1 APPARATUUR... 4 4.2 MATERIAAL... 4 5 REAGENTIA

Nadere informatie

Bacteriën in water, bodem en substraat

Bacteriën in water, bodem en substraat Bacteriële ziekten in diverse gewassen onder glas Marta Streminska, Ineke Stijger PlantgezondheidEvent 23 maart 2017 Bacteriën in water, bodem en substraat Aantal bacteriën: per 1 ml oppervlaktewater:

Nadere informatie

Mogelijkheden voor Detectie & Diagnostiek

Mogelijkheden voor Detectie & Diagnostiek Mogelijkheden voor Detectie & Diagnostiek Peter Bonants Wageningen Plant Research, BU Biointeracties & Plantgezondheid 23 Maart 2017 Landbouwkundige producten in gevaar Detectie ziekten en plagen Welke?

Nadere informatie

Development of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases

Development of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases Development of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases Thesis by: Claire M. Mugasa Promotores: Prof. Dr. P.A. Kager & Prof. Dr. George W. Lubega Copromotor: Dr. Henk D.F.H.

Nadere informatie

CHAPTER 9. Samenvatting

CHAPTER 9. Samenvatting CHAPTER 9 Samenvatting Samenvatting Streptococcus suis is een belangrijke oorzaak van zenuwverschijnselen, kreupelheid en sterfte bij biggen. De infectie, die vooral bij biggen van speenleeftijd (rond

Nadere informatie

Validatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 -

Validatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 - Validatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 - K Zwaenepoel, klinisch wetenschappelijk medewerker, dienst pathologie, UZ Antwerpen 17 NOV 2018 HER2 IHC klinisch belang HER2 IHC als (pre)screen voor

Nadere informatie

De extractie van bacterieel en fungaal DNA uit verschillende lichaamsvloeistoffen

De extractie van bacterieel en fungaal DNA uit verschillende lichaamsvloeistoffen Een grote verscheidenheid aan bacteriën, virussen, schimmels en parasieten is verantwoordelijk voor de naar schatting 15 miljoen sterfgevallen per jaar als gevolg van infectieziekten. Infectieziekten gaan

Nadere informatie

Algemene eisen. Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Argentinië ARGENTINIË (AR) 1 20 S - ja

Algemene eisen. Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Argentinië ARGENTINIË (AR) 1 20 S - ja Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 3.19 3-7-2019 Wijzigingen bij Medicago sativa, Lolium multiflorum, L. perenne 3.18 29-5-2019 Einde invoerverbod voor origine Chili 3.17 6-3-2019

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek; darmprotozoa & T.vaginalis -overzicht 2017 & onderzoek naar variatie in gerapporteerde resultaten-

Moleculaire diagnostiek; darmprotozoa & T.vaginalis -overzicht 2017 & onderzoek naar variatie in gerapporteerde resultaten- Moleculaire diagnostiek; darmprotozoa & T.vaginalis -overzicht 2017 & onderzoek naar variatie in gerapporteerde resultaten- Theo Schuurs, MMM Lid namens WMDI / NVMM Rob Koelewijn Jaap van Hellemond 2013:

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/18632 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/18632 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18632 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Joosse, Simon Andreas Title: Prediction of "BRCAness" in breast cancer by array

Nadere informatie

Validatie van IHC testen - aanpak in UZA -

Validatie van IHC testen - aanpak in UZA - Validatie van IHC testen - aanpak in UZA - K Zwaenepoel, klinisch wetenschappelijk medewerker Stappen van validatie/verificatie - proces 1. Optimalisatie Reagentia (antilichaam ) selecteren Protocols uittesten

Nadere informatie

Eis 6.3.2 Schadelijke organismen en ziekten niveau 1

Eis 6.3.2 Schadelijke organismen en ziekten niveau 1 Eis 6.3.2 Schadelijke organismen en ziekten niveau 1 Indien tijdens de teelt schadelijke quarantaine organismen en ziekten met betrekking tot de gezondheid van mens, dier en plant werden vastgesteld dienen

Nadere informatie

Consultancy Karakteriseren isolaten Xanthomonas hortorum pv pelargonii van toen en nu November Hedwich Teunissen Jan Westerhof Daniël Deinum Menno Hoekstra Irma Lukassen Naktuinbouw Consultancy Karakteriseren

Nadere informatie

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION Analysemethode Méthode d analyse Techniek Technique Matrix / matrixgroep Matrice / Groupe de matrices Datum laatste aanpassing / Date du dernière adaption BEPALING

Nadere informatie

Oriënterend onderzoek naar de oorzaak van het ontstaan van bastknobbels in laanbomen op de kwekerij.

Oriënterend onderzoek naar de oorzaak van het ontstaan van bastknobbels in laanbomen op de kwekerij. Juli 2008 Titel Consultancy: Bastknobbels Sector/deelsector Bomen Gewas Laan- en parkbomen Thema Duurz.bedr.v.gewasbescherming Status Afgerond Uitvoerder(s) PPO Bomen Oriënterend onderzoek naar de oorzaak

Nadere informatie

Bruikbaarheid vacuümtoets bij hyacinten

Bruikbaarheid vacuümtoets bij hyacinten Bruikbaarheid vacuümtoets bij hyacinten Voortgezet diagnostisch onderzoek 2012 P.J. van Leeuwen en R. H. L. Dees Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen,

Nadere informatie

Bepaling van totaal kiemgetal

Bepaling van totaal kiemgetal Compendium voor analyse van water februari 2010 Pagina 1 van 6 WAC/V/A/001 INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 PRINCIPE... 3 3 OPMERKINGEN... 3 4 APPARATUUR EN MATERIAAL... 3 4.1 APPARATUUR... 3 4.2 MATERIAAL...

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Moleculaire analyse van sputum voor de diagnostiek van longkanker Motivering van dit proefschrift Longkanker kent de hoogste mortaliteit van alle kankers. Dit komt doordat de ziekte

Nadere informatie

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Honduras

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Honduras Overzicht van de laatste wijziging(en) Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit versie datum toelichting 1.5 21-1-2017 Eisen opgenomen voor Lactuca sativa, origine Chili 1.4 9-11-2016 Uitzondering behandelingseis

Nadere informatie

Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland

Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Projectnr: HHD015-001 Datum: 5 juli 2017 Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Projectnr: HHD015-001 Rapportnr: HHD015-FFDNA-Def01 Status: Definitief

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek; darmparasieten & Trichomonas -overzicht 2016-

Moleculaire diagnostiek; darmparasieten & Trichomonas -overzicht 2016- Moleculaire diagnostiek; darmparasieten & Trichomonas -overzicht 2016- Theo Schuurs, moleculair bioloog Lid namens WMDI / NVMM Rob Koelewijn Jaap van Hellemond 2013: Introductie fecespanel geschikt voor

Nadere informatie

Detectie van M. tuberculosis met moleculaire technieken

Detectie van M. tuberculosis met moleculaire technieken Detectie van M. tuberculosis met moleculaire technieken Een klinisch perspectief Onno Akkerman, longarts Tuberculosecentrum Beatrixoord, Haren Moleculaire diagnostiek van M. tuberculosis Waarom een clinicus

Nadere informatie

Raad voor Accreditatie (RvA) Toepassing van de begrippen 'eigen methode', 'conform' en 'gelijkwaardig aan'

Raad voor Accreditatie (RvA) Toepassing van de begrippen 'eigen methode', 'conform' en 'gelijkwaardig aan' Raad voor Accreditatie (RvA) Toepassing van de begrippen 'eigen methode', 'conform' en 'gelijkwaardig aan' Documentcode: RvA-01-NL Versie 3, 27-2-2015 Een RvA-Toelichting beschrijft het beleid en/of de

Nadere informatie

Moleculaire biologische kwaliteits rondzendingen: Harmonisatie via netwerken. 14 juni 2011 Dr. R. Maatman

Moleculaire biologische kwaliteits rondzendingen: Harmonisatie via netwerken. 14 juni 2011 Dr. R. Maatman Moleculaire biologische kwaliteits rondzendingen: Harmonisatie via netwerken 14 juni 2011 Dr. R. Maatman Overzicht Nationale QCs Europese projecten EQUAL Spidia Biobanken Kwaliteit in harmonisatie 2 SKML

Nadere informatie

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Honduras

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Honduras Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 1.8 13-02-2019 Wijzigingen bij Cucumis melo en C. sativus 1.7 02-01-2019 Wijzigingen i.v.m. nieuwe coderingssystematiek; wijziging bij Raphanus

Nadere informatie

Algemene eisen. Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Argentinië ARGENTINIË (AR) 1 20 S - ja

Algemene eisen. Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Argentinië ARGENTINIË (AR) 1 20 S - ja Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 3.20 14-8-2019 Toevoeging eis datum van toetsuitslag ; tekstuele wijziging bij alle bijschrijvingen over labtoets; wijziging van code bij

Nadere informatie

Vragen over het Erwina-onderzoek

Vragen over het Erwina-onderzoek Klik op een vraag hieronder om naar het antwoord te gaan. 1. Wat is het doel van het onderzoek in stammen, klasse S?... 2 2. Wie betaalt dit onderzoek in stammen?... 2 3. Op welke bacteriën wordt getoetst?...

Nadere informatie

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Zambia

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Zambia Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 2.3 9-1-2019 Wijzigingen i.v.m. nieuwe coderingssystematiek; wijziging bij Cucurbita sp. 2.2 4-5-2016 Wijziging bij Allium cepa; algemene

Nadere informatie

Taiwan. Algemene eisen

Taiwan. Algemene eisen Overzicht van de laatste wijziging(en) Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit versie datum toelichting 1.5 29-8-2016 Algehele update n.a.v. wetswijziging per 1 juni 2016 1.4 december- 2013 Omgezet naar

Nadere informatie

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem Legionella De overdracht Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem Legionella Inhoud: Legionella bacterie Infectieroute Diagnostiek Kweek Urine antigeentesten Serologie

Nadere informatie

Consultancy: Ontwikkeling van een PCR voor de detectie van CChMVd in chrysant Opdrachtgever: Productschap Tuinbouw Looptijd project: Augustus - novemb

Consultancy: Ontwikkeling van een PCR voor de detectie van CChMVd in chrysant Opdrachtgever: Productschap Tuinbouw Looptijd project: Augustus - novemb Consultancy Ontwikkeling van een PCR voor de detectie van CChMVd in chrysant November 2010 Ellis Meekes, Rien Hooftman Naktuinbouw Consultancy: Ontwikkeling van een PCR voor de detectie van CChMVd in chrysant

Nadere informatie

Exact Periode 6.1. Juist & Precies Testen

Exact Periode 6.1. Juist & Precies Testen Juist & Precies Testen Exact periode 6.1 Juist en Precies Gemiddelde Standaarddeviatie (=Standaard Afwijking) Betrouwbaarheidsinterval Dixon s Q-test Student s t-test F-test 2 Juist: gemiddeld klopt de

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse samenvatting

Chapter 9. Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door een infectie met een virus, het zogenaamde hoog-risico humaan papillomavirus (hrhpv).

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting DOELSTELLING VAN DIT PROEFSCHRIFT Prenatale diagnostiek wordt routinematig aangeboden aan alle zwangere vrouwen, die een verhoogd risico hebben op het krijgen van een

Nadere informatie

De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties

De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties Dorien Van den Bossche ASO Klinische Biologie 05 mei 2015 De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties

Nadere informatie

Richtlijn verslaglegging moleculaire diagnostiek

Richtlijn verslaglegging moleculaire diagnostiek Richtlijn verslaglegging moleculaire diagnostiek Juni 2012 Werkgroep Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie Dr. Ir. Saskia van den Berg van Erp De Toren van Babel- Pieter Bruegel de Oudere (ca. 1560)

Nadere informatie

Aanvullend advies betreffende de effecten van bekalken en/of rooien van 76 hoogstammige wilgen langs het kanaal Roeselare-Leie te Ingelmunster

Aanvullend advies betreffende de effecten van bekalken en/of rooien van 76 hoogstammige wilgen langs het kanaal Roeselare-Leie te Ingelmunster Aanvullend advies betreffende de effecten van bekalken en/of rooien van 76 hoogstammige wilgen langs het kanaal Roeselare-Leie te Ingelmunster Nummer: INBO.A.2011.16 Datum advisering: 28 september 2011

Nadere informatie

Identificatie van MRSA met behulp van de Real-time PCR en de klassieke PCR methode

Identificatie van MRSA met behulp van de Real-time PCR en de klassieke PCR methode T Identificatie van MRSA met behulp van de Real-time PCR en de klassieke PCR methode Linsey Boutmans, Kevin Degenaers, Melissa Matthys, Yao Wu MRSA/Methicilline Resistente Staphylococcus aureus: ziekenhuisbacterie

Nadere informatie

Verwerkte mest Detectie van Salmonella

Verwerkte mest Detectie van Salmonella - Bemonsterings- en analysemethodes voor microbiologische parameters van verwerkte mest in het kader van het mestdecreet Verwerkte mest Detectie van Salmonella VERSIE 3.1 juni 2010 Pagina 1 van 5 BAM/deel

Nadere informatie

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION Analysemethode Méthode d analyse Techniek Technique Matrix / matrixgroep Matrice / Groupe de matrices Datum laatste aanpassing / Date du dernière adaption Detectie

Nadere informatie

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT. microgolfontsluiting (FLVVG-I-MET-190)

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT. microgolfontsluiting (FLVVG-I-MET-190) VALIDATIERAPPORT Analysemethode Voeding - Kwantitatieve bepaling van aluminium met ICP-OES na microgolfontsluiting (FLVVG-I-MET-190) Techniek Microgolfontsluiting - ICP-OES Matrix / matrixgroep Levensmiddelen:

Nadere informatie

Validatie van immuunhistochemische testen GZA ziekenhuizen. Couperondzending te OLV Ziekenhuis Aalst Dr. Marloes Luijks 1 december 2014

Validatie van immuunhistochemische testen GZA ziekenhuizen. Couperondzending te OLV Ziekenhuis Aalst Dr. Marloes Luijks 1 december 2014 Validatie van immuunhistochemische testen GZA ziekenhuizen Couperondzending te OLV Ziekenhuis Aalst Dr. Marloes Luijks 1 december 2014 Overzicht presentatie Validatie immuunhistochemisch toestel Kwaliteitscontrole

Nadere informatie

Normalisatie van methoden, wat gaat er nou echt veranderen de komende jaren

Normalisatie van methoden, wat gaat er nou echt veranderen de komende jaren Normalisatie van methoden, wat gaat er nou echt veranderen de komende jaren Paul in t Veld, Wetenschappelijk medewerker NVWA Laura Mout, Consultant NEN Inhoud Introductie normalisatie Veranderingen in

Nadere informatie

De vergelijking van vijf sulfonamide referentiematerialen van RIKILT en Laboratorium VWA/RVV

De vergelijking van vijf sulfonamide referentiematerialen van RIKILT en Laboratorium VWA/RVV Projectnr.: 71.520.03 Borging diergeneesmiddelen RVV Projectleider: J.A. van Rhijn Rapport 2005.002 maart 2005 De vergelijking van vijf sulfonamide referentiematerialen van RIKILT en Laboratorium VWA/RVV

Nadere informatie

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Japan

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden - Japan Nederlandse Voedsel- en Warenautiteit Landenoverzicht expteisen Zaaizaden Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 2.16 14-10-2015 Aanpassing tekst bijschrijving tomaat 2.15 17-8-2015

Nadere informatie

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION

VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION VALIDATIEPLAN PLAN DE VALIDATION Analysemethode Méthode d analyse Techniek Technique Matrix / matrixgroep Matrice / Groupe de matrices Type validatie Type de validation Verantwoordelijke (Naam en functie)

Nadere informatie

- Validatiedossier - Bepaling van de lipofiele groep toxinen in mosselen met gebruik van UPLC-MS/MS 1 INTRODUCTIE...1 2 MATRIX EFFECT...

- Validatiedossier - Bepaling van de lipofiele groep toxinen in mosselen met gebruik van UPLC-MS/MS 1 INTRODUCTIE...1 2 MATRIX EFFECT... 1 INTRODUCTIE...1 2 MATRIX EFFECT...1 3 LINEARITEIT...2 4 JUISTHEID EN HELHAARBARHEID...5 4.1 Juistheid... 5 4.2 Juistheid van meervoudige analyses van gecertificeerd referentiemateriaal (CRM)... 5 4.3

Nadere informatie

SECTIE: Anorganische chemie VALIDATIEPLAN. Meststoffen - Kwantitatieve bepaling van EDTA met ionchromatografie (FLVVG-I-MET-111EDTA)

SECTIE: Anorganische chemie VALIDATIEPLAN. Meststoffen - Kwantitatieve bepaling van EDTA met ionchromatografie (FLVVG-I-MET-111EDTA) SECTIE: Anorganische chemie VALIDATIEPLAN Analysemethode Techniek Meststoffen - Kwantitatieve bepaling van EDTA met ionchromatografie (FLVVG-I-MET-111EDTA) Ionchromatografie Matrix / matrixgroep Meststoffen.

Nadere informatie

EINDRAPPORT LEVENSMIDDELENMICROBIOLOGIE

EINDRAPPORT LEVENSMIDDELENMICROBIOLOGIE EINDRAPPORT PROFICIENCY TEST VOOR LEVENSMIDDELENMICROBIOLOGIE PT 1 2017 DETECTIE VAN PATHOGENE E. COLI EN E. COLI O157 : H7 IN RAUWE MELK MAART 2017 Dit rapport wordt door het WIV uitsluitend verdeeld

Nadere informatie

Samenvatting van de evaluatie van het Nationaal Referentie Centrum voor invasieve Groep A Streptokokken

Samenvatting van de evaluatie van het Nationaal Referentie Centrum voor invasieve Groep A Streptokokken Samenvatting van de evaluatie van het Nationaal Referentie Centrum voor invasieve Groep A Streptokokken 1. Participatiegraad: Allereerst willen we u bedanken voor de tijd die u hebt besteed aan het invullen

Nadere informatie

EINDRAPPORT LEVENSMIDDELENMICROBIOLOGIE

EINDRAPPORT LEVENSMIDDELENMICROBIOLOGIE EINDRAPPORT PROFICIENCY TEST VOOR LEVENSMIDDELENMICROBIOLOGIE PT 1 2016 DETECTIE VAN PATHOGENE E. COLI, E. COLI O157 : H7 EN YERSINIA ENTEROCOLITICA IN GEHAKT MAART 2016 Dit rapport wordt door het WIV

Nadere informatie

Figuur 1. Representatie van de dubbele helix en de structuren van de verschillende basen.

Figuur 1. Representatie van de dubbele helix en de structuren van de verschillende basen. Het DNA molecuul is verantwoordelijk voor het opslaan van de genetische informatie die gebruikt wordt voor de ontwikkeling en het functioneren van levende organismen. Aangezien het de instructies voor

Nadere informatie

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden Taiwan

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden Taiwan Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 1.94 2-8-2017 Aanpassing overgangstermijn vrijwaring q-lijst + wijziging code bij Brassica oleracea 1.93 7-3-2017 Aanpassing bijschrijving

Nadere informatie

De dipslide voor het aantonen van urineweg infecties

De dipslide voor het aantonen van urineweg infecties De dipslide voor het aantonen van urineweg infecties Wanneer moet er getest worden op urineweg infecties? Kinderen. (altijd) Mannen. (altijd) Alle gehospitaliseerde en recent gehospitaliseerde patiënten.

Nadere informatie

Voor een uitdagend en weinig onderzocht doelwit zoals DXS, bleek de strategie om meerdere hit-identificatie en optimalisatie strategieën in parallel

Voor een uitdagend en weinig onderzocht doelwit zoals DXS, bleek de strategie om meerdere hit-identificatie en optimalisatie strategieën in parallel Samenvatting Belangrijke pathogenen zoals Mycobacterium tuberculosis en Plasmodium falciparum, de ziekteverwekkers van respectievelijk tuberculose en malaria, maken gebruik van de 2-Cmethyl-D-erythritol

Nadere informatie

VALIDATIE VAN ONDERZOEKSMETHODEN

VALIDATIE VAN ONDERZOEKSMETHODEN VALIDATIE VAN ONDERZOEKSMETHODEN Van toepassing op de laboratoria voor Pathologische Anatomie Hannelien Verbeke Dienst Kwaliteit van laboratoria 17 november 2018 Documentaire audit Procedure validatie

Nadere informatie

De ontdekking van organismen in extreme milieus op Aarde heeft onze kijk op het leven

De ontdekking van organismen in extreme milieus op Aarde heeft onze kijk op het leven Samenvatting Op weg naar de moleculaire detectie van leven op Mars De ontdekking van organismen in extreme milieus op Aarde heeft onze kijk op het leven drastisch veranderd en de verwachtingen voor het

Nadere informatie

QIAsymphony DSP Circulating DNA-kit

QIAsymphony DSP Circulating DNA-kit QIAsymphony DSP Circulating DNA-kit Februari 2017 Werkingseigenschappen 937556 Sample to Insight Inhoudsopgave Werkingseigenschappen... 4 Basiswerking... 4 Nauwkeurigheid van de run... 6 Gelijkwaardige

Nadere informatie

OPTIMALISATIE EN REGIONALE STANDAARDISATIE VAN HET MRSA-SCREENINGSBELEID

OPTIMALISATIE EN REGIONALE STANDAARDISATIE VAN HET MRSA-SCREENINGSBELEID H.-Hartziekenhuis Lier OPTIMALISATIE EN REGIONALE STANDAARDISATIE VAN HET MRSA-SCREENINGSBELEID Astrid Muyldermans Supervisor: Apr. W. Laffut 26 mei 2015 INHOUD A. B. C. D. 2 INHOUD A. B. C. D. 3 INHOUD

Nadere informatie

2 e SMT Workshop Moleculaire Typeringen spa typering en MLST

2 e SMT Workshop Moleculaire Typeringen spa typering en MLST 2 e SMT Workshop Moleculaire Typeringen spa typering en MLST 28 30 Januari, 2013 UMC Utrecht en RIVM Leo M Schouls Laboratorium voor Infectieziekten en Screening (LIS) Centrum voor Infectieziektebestrijding

Nadere informatie

Bacterie in akkerbouw en groenten in vollegrond 40 ste VOLSOG Fytodag Gent, 17 december Johan van Vaerenbergh, ILVO

Bacterie in akkerbouw en groenten in vollegrond 40 ste VOLSOG Fytodag Gent, 17 december Johan van Vaerenbergh, ILVO Bacterie in akkerbouw en groenten in vollegrond 40 ste VOLSOG Fytodag Gent, 17 december 2015 Johan van Vaerenbergh, ILVO Instituut voor Landbouw en Visserij Onderzoek Eenheid Plant Gewasbescherming / Plantengezondheid

Nadere informatie

Kwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren

Kwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren Kwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren Edwin Kardinaal, Danielle van der Linde, Lonneke Hensen & Bart Wullings KWR Watercycle Research Institute, Nieuwegein Inhoud

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek

Moleculaire diagnostiek Moleculaire diagnostiek van infectieziekten Arjan de Jong 8 december 2015 Moleculaire diagnostiek Diagnostiek op basis van moleculair biologische (DNA/RNA) technieken Moleculaire diagnostiek van infecties

Nadere informatie

Symptomen opwekken in planten, overmatige wortelgroei.

Symptomen opwekken in planten, overmatige wortelgroei. Symptomen opwekken in planten, overmatige wortelgroei. Februari 2012 Symptomen opwekken in planten, overmatige wortelgroei. Opdrachtgever: Looptijd project: november 2011 februari 2012 COLOFON: Contactpersoon:

Nadere informatie

N o t i t i e. Lactosebepalingen MPR Datum: Arnhem, 29 augustus 2006 Onze referentie: R&D/06.0108/MH/HWA Bijlage(n): -

N o t i t i e. Lactosebepalingen MPR Datum: Arnhem, 29 augustus 2006 Onze referentie: R&D/06.0108/MH/HWA Bijlage(n): - Auteur: Horneman Betreft: Lactosebepalingen MPR Datum: Arnhem, 29 augustus 2006 Onze referentie: R&D/06.0108/MH/HWA Bijlage(n): - N o t i t i e Sinds begin 2006 worden resultaten van lactosebepalingen

Nadere informatie

SAMENVATTING VOOR NIET-INGEWIJDEN Kattenkrabziekte. Diagnostische en klinische aspecten van Bartonella henselae infectie

SAMENVATTING VOOR NIET-INGEWIJDEN Kattenkrabziekte. Diagnostische en klinische aspecten van Bartonella henselae infectie 166 Samenvatting SAMENVATTING VOOR NIET-INGEWIJDEN Kattenkrabziekte. Diagnostische en klinische aspecten van Bartonella henselae infectie Deel I Introductie In de introductie van dit proefschrift (Hoofdstuk

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek darmparasieten -overzicht 2015-

Moleculaire diagnostiek darmparasieten -overzicht 2015- Moleculaire diagnostiek darmparasieten -overzicht 2015- Theo Schuurs, moleculair bioloog Lid namens WMDI / NVMM Rob Koelewijn Jaap van Hellemond 2013: Introductie fecespanel geschikt voor Mdx SKML-parasitologie

Nadere informatie

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren Competenties Luuk van Paridon Overzicht waar ik nu sta: Afbeelding 1: Spinnenweb competenties De groene lijn geeft aan welke competenties ik tot nu toe behaald heb (zie Afbeelding 1). De competenties die

Nadere informatie

Laboratoriumonderzoek MKZ crisis 2001

Laboratoriumonderzoek MKZ crisis 2001 Laboratoriumonderzoek MKZ crisis 2001 Gecertificeerde technieken: 1. Virus antigeen test (IDAS-ELISA) 2. Virus isolatie (VI) op gevoelige cellen (+ IDAS-ELISA) 3. Virus specifieke antistoftest (virus-neutralisatie

Nadere informatie

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden Taiwan

Landenoverzicht exporteisen Zaaizaden Taiwan Overzicht van de laatste wijziging(en) Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit versie datum toelichting 1.6 11-1-2017 Eisen voor waardplanten van PSTVd en pepino mosaic virus 1.5 29-8-2016 Algehele update

Nadere informatie

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT

SECTIE : Anorganische chemie VALIDATIERAPPORT VALIDATIERAPPORT Analysemethode Techniek Drinkwater - Kwantitatieve bepaling van 21 elementen met ICP-MS (FLVVG-I-MET-196E : met E = element) en Drinkwater Kwantitatieve bepaling van kwik met ICP-MS (FLVVG-I-MET-196Hg)

Nadere informatie

QIAsymphony DSP AXpH DNA Kit

QIAsymphony DSP AXpH DNA Kit QIAsymphony DSP AXpH DNA Kit De QIAsymphony DSP AXpH DNA Kit is ontworpen voor volledig geautomatiseerde opzuivering van DNA uit cytologiemedia op vloeistofbasis met gebruik van de QIAsymphony SP. De QIAsymphony

Nadere informatie

Literatuuropdracht kostenberekening en kostenvergelijking synthetisch DNA versus PCR producten

Literatuuropdracht kostenberekening en kostenvergelijking synthetisch DNA versus PCR producten Literatuuropdracht kostenberekening en kostenvergelijking synthetisch DNA versus PCR producten Mark van der Lee, Stanley van Herk en Otto Bachaus. Met een naschrift van Eric Kamst (begeleidend docent).

Nadere informatie

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION

VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION VALIDATIERAPPORT RAPPORT DE VALIDATION Analysemethode Méthode d analyse Techniek Technique Matrix / matrixgroep Matrice / Groupe de matrices Datum laatste aanpassing / Date du dernière adaption MET-FLVVT-096

Nadere informatie