Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem"

Stefanie Lenaerts
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Legionella De overdracht Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem

2 Legionella Inhoud: Legionella bacterie Infectieroute Diagnostiek Kweek Urine antigeentesten Serologie Moleculaire detectie (PCR)

3 Legionella bacterie Staafvormig beweeglijke bacterie Leeft in symbiose met o.a. amoeben Kan in water overleven tussen 0-60 C Vermeerderd bij C Maximale groei bij C

4 Legionella bacterie Legionella pneumophila LP SG % Overige serotypes (LP SG3; LP SG4) Minder frequent Regio/Land afhankelijk (LP SG6)

5 Infectieproces Besmettingsroute Inademen van besmette deeltjes Aspiratie van besmet water Wondcontact is zeldzaam Er bestaat geen mens op mens overdracht Dragerschap van Legionella komt niet voor

6 Infectieproces Groei van Legionella Na inademing van Legionella Fagocytose door alveolaire macrofagen Legionella blijft intact (inhibitie van fusie fagocytomen met lysosomen) Vermeerdering in de macrofaag ( ) Veel Legionella in de long Ontstekingsproces (pneumonie)

7 Diagnostiek Murdoch, D.R. Diagnosis of Legionella Infection. Clin Infect Dis. 2003; 36:64-9.

8 Diagnostiek Gerapporteerd in Osiris (2012) Diagnostische test % patiënten Urine Antigeentest 85% kweek 19% PCR L. pneumophila 4,5% PCR L. spp 4,5% Beide PCR's 4% Serologie 7% Bij 60% van patiënten is geen kweek ingezet

Kweek Kweektemperatuur 35-37 ºC Selectieve kweekplaat (BCYE + SR 118) Bevat Cysteïne

9 Kweek Kweektemperatuur ºC Selectieve kweekplaat (BCYE + SR 118) Bevat Cysteïne Antibiotica Polymyxin B Anisomycin Vancomycin Kleurstof Bromthymol blauw Bromcresolpurper

10 Kweek Voordelen Specificiteit van 100% Kweek is niet beperkt tot L. pneumophila SG 1 Een positieve kweek is een belangrijk middel voor de openbare gezondheidszorg

11 Kweek Nadelen Specimen vaak niet beschikbaar Kweek duurt enige dagen Kweekresultaat kan beïnvloed worden door antibioticagebruik en/of overgroei door andere bacteriën

12 Kweek Rol in laboratorium diagnose Bovenkarspel: 23 isolaten van 133 patiënten (17%) Murcia (Spanje): 19 isolaten van 449 patiënten (4%) Van de meeste patiënten was er geen sputum beschikbaar

13 Kweek Belang van kweek Met een stam kan: Serogroepering Moleculaire typering AFLP SBT Moleculaire typering is nodig voor aantonen van o.a. matches

14 Urine antigeen testen E(zyme)I(mmuno)A(ssay) Binax EIA Biotest EIA I(mmuno)C(hromatografische)T(est) BinaxNOW

15 Voordelen Urine antigeen testen Urine monsters eenvoudig te verkrijgen Test is relatief simpel en snel Monsters blijven voor een langere periode positief Hoge specificiteit

16 Urine antigeen testen Nadelen Alleen voor LP serogroup 1 Gevaar om Legionella spp. als veroorzaker uit te sluiten De noodzaak om niet meer te kweken hindert de openbare gezondheidszorg. Sensitiviteit afhankelijk van de ernst van de ziekte

17 Urine antigeen testen Sensitiviteit Algemeen hoge sensitiviteit: 70-80% voor LP SG1 Non-serogroup 1 sensitiviteit is laag voor commerciële kits: Binax EIA 22% Biotest EIA 31%

18 Diagnostiek 2 Type Legionella Nederlandse patiënten ( ) Aantal patiënten 1978 Aantal isolaten 377 (19%) Verdeling isolaten L. pneumophila 98.0% SG1 90.0% SG % SG % SG onbekend 0.8% L. non pneumophila 2.1% L. anisa 1 L. dumoffii 1 L. longbeachae 3 L. bozemanii 1 L. micdadei 1 L. cincinnatiensis 1

19 Diagnostiek 2 Legionella spp. en LP SG in 4 Deense regio s van Jespersen et al; Scand. J Infect Dis 2009;41(6-7):425-32

20 Urine antigeen testen Concentratie van urine Binax RIA; increase from 61 to 80% sensitivity; JA Dominguez, J Clin Microbiol 1996 Biotest EIA; 67 to 87%; JA Dominguez, J Clin Microbiol 1998 Binax EIA; 64 to 89%; JA Dominguez, J Clin Microbiol 1998 Opnieuw aflezen na 1 uur BinaxNOW; 100% specificity; JH Helbig, J Med Microbiol 2001

21 Urine antigeen testen test sensitivity in % CAP 1 CAP 2 Biotest EIA CAP 3 CAP 1 CAP 2 Binax EIA CAP 3 CAP 1 CAP 2 Binax Now CAP 3 unconcentrated urine concentrated urine

22 Urine antigeen testen Diederen BM, Peeters MF. Evaluation of two new immunochromatographic assays (Rapid U Legionella antigen test and SD Bioline Legionella antigen test) for detection of Legionella pneumophila serogroup 1 antigen in urine. J Clin Microbiol Aug;44(8):

23 Serologie Technieken: Indirect Fluorescent Antibody Test (IFAT) Micro Agglutination Test (MAT) ELISA

24 Serologie - Specificiteit: 96-99% (Referentie populatie?) - Sensitiviteit: 40-60% -? - Vergelijkbaar? Gebruik van verschillende referentiestammen Gebruik van verschillende antigenen Modificatie van testprocedures Verschil in studie populatie Verschil in de gouden standaard

25 Serologie Voordelen: Niet gelimiteerd tot LP SG 1 Belangrijke tool voor gezondheidszorg (bij uitbraken) Nadelen: ELISA beperkt tot L. pneumophila serogroup 1-7 Vroeg eerste serum vereist Late seroconversie (serumpaar na 2-3 weken) Referentie waarden op basis van leeftijd noodzakelijk Bij kweek positieve patiënten komt negatieve serologie voor

26 Legionella PCR Voordelen Detectie van alle L. pneumophila serogroepen en andere Legionella spp. Hoge specificiteit Relatief snel Resultaten worden niet beïnvloed door overgroei of door antibiotica therapie

27 Legionella PCR Nadelen Specimen zijn vaak niet beschikbaar Sensitiviteit is goed maar interferentie met humaan DNA is mogelijk Niet elk laboratorium heeft deze faciliteiten

28 Legionella PCR Sensitiviteit 84% Specificiteit 99% Positief voorspellende waarde 82,6% Uldum and Mølbak, Legionella, 2002

29 Conclusies Een diagnostisch medisch microbiologisch laboratorium moet in staat zijn Legionella spp. te kunnen kweken en een urine antigeentest uit te kunnen voeren Om de diagnose Legionellose vast te stellen is vaak meer dan één test nodig

30 Conclusie De ideale test voor het aantonen van Legionella species bestaat nog steeds niet. Hoewel de laboratoriumdiagnostiek sinds de eerste beschrijving van Legionellose in 1976 sterk is verbeterd, is nog steeds geen enkele op zichzelf staande test in staat ziekte veroorzaakt door alle Legionella soorten aan te tonen met een optimale mate van snelheid, sensitiviteit en specificiteit.

31 Dank voor jullie inbreng en aandacht

Vergelijkbare documenten

mild verlopende longontsteking de urine antigeentest je in de helft van de gevallen in de steek laat. Omdat de meeste patiënten met een Legionella

mild verlopende longontsteking de urine antigeentest je in de helft van de gevallen in de steek laat. Omdat de meeste patiënten met een Legionella Samenvatting De uitbraak van de Veteranenziekte (Legionella pneumonie) tijdens de Westfriese Flora te Bovenkarspel in 1999 was een duidelijk signaal van ontoereikende Legionella controle in Nederland.