Stichting Pensioenfonds ANWB

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds ANWB Stichting Pensioenfonds ANWB Wassenaarseweg EC Den Haag Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer Verslag over het boekjaar t/m

2 2

3 Inhoud Pagina Voorwoord van de voorzitter 5 Bestuur en organisatie 7 Meerjarenoverzicht 11 Bestuursverslag Profiel van Het Pensioenfonds 13 Ontwikkeling op pensioengebied 13 Fondsspecifieke ontwikkelingen 16 Overige te melden zaken vanuit het bestuur 23 Ontwikkelingen in Pensioenparagraaf 24 Beleggingenparagraaf 28 Financiële paragraaf 38 Actuariële paragraaf 41 Risicoparagraaf 42 Toekomstparagraaf 43 Verantwoordingsorgaan Verslag van het Verantwoordingsorgaan 45 Reactie Bestuur 48 Intern Toezicht (Auditcommissie) Verslag van het Intern Toezicht 49 Reactie bestuur 53 Deelnemersraad Verslag van de Deelnemersraad 55 Stichting Pensioenfonds ANWB Jaarverslag

4 Pagina Jaarrekening Balans per 31 december 58 Staat van baten en lasten 60 Kasstroomoverzicht 62 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 63 Toelichting op de balans per 31 december 67 Toelichting op de staat van baten en lasten 73 Risicoparagraaf 78 Overige gegevens Gebeurtenissen na balansdatum 85 Resultaatbestemming 85 Actuariële verklaring 86 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 87 4

5 Voorwoord van de voorzitter Het verslagjaar is geëindigd met een dekkingsgraad van 104,7%. Hierdoor is het fonds uit een situatie van een dekkingstekort gekomen, waardoor de begin 2013 aangekondigde korting voor iedereen van 1,7% achterwege kon blijven. Er is nog wel sprake van een reservetekort, doordat de dekkingsgraad lager is dan 114,4% of anders uitgedrukt het eigen vermogen lager is dan het Vereist Eigen Vermogen van 14,4%. Dit betekent dat het lange termijn herstelplan voor het fonds nog van toepassing is (van nog maximaal 10 jaar). Binnen deze periode dient het eigen vermogen boven de 14,4% te worden gebracht. Om dit te bereiken is in 2013 de beleggingsportefeuille van het fonds volledig herzien. De portefeuille is verdeeld in een deel, waarmee het renterisico van de verplichtingen wordt afgedekt en een deel waarmee het fonds beleggingsrendement tracht te realiseren. Dit beleggingsrendement is nodig omdat het uiteindelijke kapitaal, waaruit de pensioenen betaald moeten worden, maar voor ca. 25% - 30% gefinancierd wordt uit de premie en voor het overige deel uit het beleggingsrendement dient te komen. Om de beleggingsportefeuille inzichtelijk te houden en tevens de vermogensbeheerkosten te verminderen is het aantal beleggingscategorieën in 2013 teruggebracht van 12 naar 11 en het aantal vermogensbeheerders van 23 naar 17. Dit laatste aantal zal in 2014 nog verder dalen. Er werd een goed beleggingsrendement behaald op de beleggingsportefeuille (9,7% tegenover de benchmark van 8,6%), terwijl ook de overeengekomen herstelmaatregelen in 2013 extra middelen hebben opgeleverd voor het fonds (ca. 6 mio). De noodzakelijke risicoafdekking van de portefeuille zelf kostte 6,2%, voornamelijk door de stijging van de rente, zodat een financieel resultaat resulteert van 3,5%. Door de herziening van de sterftegrondslagen zijn de verplichtingen met 1% gedaald. Het vermogen van het fonds is belegd via Besloten Fondsen voor Gemene Rekening (FGR), waarin het fonds deelneemt. Deze FGR worden gehouden door de Stichting Bewaar ANWB. In 2013 is er een herschikking in de Fondsen aangebracht, waardoor een helderder allocatie van het vermogen mogelijk werd, gericht op de functie van het vermogen (afdekking renterisico of genereren beleggingsrendement). De herinrichting van de Fondsen en de keuze van de fondsbeheerders hebben plaatsgevonden na advies van de Balans Risico Advies Commissie (BRAC) en de goedkeuring van het bestuur. Communicatie is in 2013 een speerpunt gebleven voor het bestuur. Er is veel aandacht besteed aan de communicatie over de korting op de aanspraken van begin In Pensioenblik, de nieuwsbrief voor de actieve deelnemers en de pensioengerechtigden, die twee maal per jaar verschijnt, is meer aandacht besteed aan de financiële positie van het fonds en op de beleggingsrisico s. Ook heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de risicobereidheid van de deelnemers. Uitkomsten hiervan waren dat de deelnemers wat risicobereidheid betreft neutraal tot licht risico-avers zijn. Daarentegen hebben deelnemers wel een hoog ambitieniveau qua hoogte van het pensioeninkomen ten opzichte van hun huidige inkomen. De direct gemeten risicobereidheid gaf geen richting aan een uitspraak over de strategische beleggingsmix. Het bestuur heeft in het kader van de nieuwe bestuursmodellen, die per 1 juli 2014 van kracht worden, gekozen voor het paritaire model, met een verantwoordingsorgaan en een raad van toezicht. Hiermee wordt de besturing van het fonds qua taakverdeling inzichtelijker, hetgeen ook een positieve invloed kan hebben op de effectiviteit ervan. Stichting Pensioenfonds ANWB Jaarverslag

6 Eind 2013 heeft het fonds afscheid genomen van prof. dr. J. Koelewijn, die het fonds meerdere jaren heeft geadviseerd vanuit de BRAC. Per 1 februari 2014 is de voorzitter van het fonds, heer drs. F.J. van Bruggen, teruggetreden vanwege de voorgenomen benoeming tot Hoofddirecteur van de ANWB, de sponsor. Beide heren is het fonds veel dank verschuldigd voor hun inzet en inbreng. Tenslotte dankt het bestuur ook eenieder die in het verslagjaar aan het goed functioneren van het fonds heeft bijgedragen. Jaap Groen Voorzitter 6

7 Bestuur en organisatie Per 31 december 2013 Bestuur Namens werkgever drs. F.J. van Bruggen (tot ) drs. R.J.X. Wanders J. Groen voorzitter plv. voorzitter Namens werknemers mw. mr. P.C.M.W. Willemssen mw. drs. E.A. van der Velde AAG secretaris Namens gepensioneerden mw. mr. M. van Aalst-Philippus Verantwoordingsorgaan Namens werkgever mr. J.P. Rijnveld T. Joosse voorzitter Namens deelnemers G.J. Vogel J.C. de Wever RC Namens gepensioneerden ing. A.L. Groenewege ing. B. Koens secretaris Intern toezicht mw. mr. S.M.A.J. den Ouden-Huigen drs. K.G. den Heijer mr. H.T.M. Vaessen voorzitter Stichting Pensioenfonds ANWB Jaarverslag

8 Deelnemersraad Namens deelnemers dr. P.E. Staal E. Lequin K. de Regt M. Schmidt drs. E.P.H. de Jonge G.J. Vogel A. Wentzel J.C. de Wever RC voorzitter Namens OR Unigarant H. Boonstra Namens gepensioneerden ing. A.L Groenewege ing. B. Koens L. Schouten secretaris Organisatie Bestuursbureau drs. G.J. Nollen directeur mw. M.G.M. Goosen coördinator pensioenen Accountant Ernst & Young Accountants LLP, Zwolle Adviserend actuaris AZL NV, Heerlen Strategisch Risico Adviseur Cardano Risk Management BV, Rotterdam Certificerend actuaris AON Hewitt, Eindhoven Administrateur AZL NV, Heerlen Herverzekeraar Nationale-Nederlanden Levensverzekeringsmij N.V., Rotterdam Bestuursondersteuning AZL NV, Heerlen Fiduciair Manager ING Investment Management, den Haag Derivatenuitvoering Cardano Structuring BV, Rotterdam Custodian Kasbank N.V., Amsterdam 8

9 Beleggingsadviescommissie J. Groen voorzitter drs. R.J.X. Wanders vice-voorzitter prof. dr. J. Koelewijn (tot ) drs. M.B.A. Sanders RBA drs. R. Volders AAG Geschillen- en klachtencommissie namens bestuur J. Luijben voorzitter mr. J.P. Rijnveld namens deelnemersraad ing. B. Koens dr. P.E. Staal Compliance officer mr. K. van der Meulen Stichting Pensioenfonds ANWB Jaarverslag

10 10

11 Meerjarenoverzicht Aantallen Actieve deelnemers Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Totaal Financiële gegevens (in duizenden euro) Beleggingen voor risico pensioenfonds Belegd vermogen Beleggingsopbrengsten Rendement exclusief derivaten (in %) 1) 9,7 8,4-2,6 7,7 13,4 Rendement inclusief derivaten (in %) 3,5 11,6 5,1 10,9 12,1 Rendement benchmark exclusief derivaten (in %) 8,6 11,0-0,2 5,8 14,8 Rendement benchmark inclusief derivaten (in %) 2,4 14,2 7,5 9,0 13,5 Reserves Algemene reserve Reserve toeslagen Reserve technisch resultaat Totaal reserves Technische voorzieningen Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds Premiebijdragen van werkgevers en werknemers 2) Pensioenuitkeringen ) Het rendement exclusief derivaten betreft het rendement van de mandaatbeleggingen (de FGR-portefeuille). Het benchmarkresultaat inclusief derivaten is gecorrigeerd voor het resultaat van de strategische derivaat beleggingen. 2) De premiebijdragen zijn inclusief de bijstortingen van de werkgever. Stichting Pensioenfonds ANWB Jaarverslag

12 Dekkingsgraad Vereiste dekkingsgraad 114,4% 116,0% 121,6% 121,7% 122,3% Dekkingsgraad 104,7% 96,4% 90,4% 99,7% 100,8% Indexaties per 1-1 Indexaties actieven Pensioenregeling A, B, C en MAA 1,00% 1,25% 0,00% 3,30% 4,50% Pensioenregeling Unigarant 1,25% 1,75% 1,60% 1,30% 2,50% Pensioenregeling Logicx 0,00% 1,00% 1,50% 1,00% 1,75% Indexaties inactieven Pensioenregeling A, B, C en MAA 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% Pensioenregeling Unigarant Periode ) 1,47% 1,49% 0,87% 1,85% 3,00% Periode ,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% Periode vanaf ,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% Pensioenregeling Logicx 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 1) Deze indexatie wordt gefinancierd vanuit een gesepareerd depot. 12

13 Bestuursverslag Profiel van Het Pensioenfonds Stichting Pensioenfonds ANWB, statutair gevestigd te s-gravenhage is opgericht op 31 januari Het betreft een omzetting van de vereniging Pensioenfonds voor het personeel van de ANWB, opgericht op 1 december De laatste statutenwijziging was op 11 juli 2013 als gevolg van het opnemen van een gepensioneerde in het bestuur. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer Het fonds is een ondernemingspensioenfonds en het is aangesloten bij het OPF/Pensioenfederatie. Het fonds heeft tot doel uitvoering te geven aan de pensioenreglementen, zoals die gelden voor de aangesloten ondernemingen en het is verantwoordelijk voor de correcte uitvoering van de pensioenafspraken die gemaakt zijn tussen werkgever en werknemers. Bij het beheer van de pensioenen zijn de pensioenreglementen uitgangspunt. Het vertrouwen bij de deelnemers over de (uiteindelijke) pensioenuitkering, het maximaal inzetten op waardevastheid en een heldere communicatie met alle pensioenbelanghebbenden zijn leidend in het handelen van het pensioenfondsbestuur. Gelet op de beperkte omvang van het fonds geldt voor wat betreft de werkzaamheden uitbesteding tenzij. De tekst van een uitbestedingsovereenkomst is zodanig dat het bestuur van het pensioenfonds zijn volledige verantwoordelijkheid te allen tijde kan waarmaken. Ontwikkeling op pensioengebied Op vele fronten op het gebied van aanvullende pensioenen staan veranderingen op stapel. De aangekondigde herziening van het Financieel Toetsingskader (FTK) en de inperking van het fiscale Witteveenkader raken de inhoud van de pensioenovereenkomst, de Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen (Wvbp) dwingt fondsbesturen hun governance onder de loep te nemen en de consultatie over de handhaving dan wel aanpassing van de Algemene Pensioeninstelling (API) heeft betrekking op de feitelijke uitvoering van de pensioenregelingen. Voorts zijn er daarnaast drie nieuwe, reeds aangekondigde wettelijke voornemens in de maak: aparte wetten over de pensioencommunicatie, over de invoering van het algemeen pensioenfonds en over de wijziging van het systeem van waardeoverdrachten. Deze voornemens moeten alle voor het einde van 2014 het Staatsblad bereiken. Het geheel van wetswijzigingen vraagt om een strakke regievoering en juiste prioritering. Op de meeste van de bovengenoemde onderwerpen wordt hierna nader ingegaan. Moeizame hervorming van het aanvullende pensioenstelsel Het onderhavige boekjaar kan worden gekenmerkt door wachten op de noodzakelijke politieke besluiten over de herziening van het FTK en de invoering, als alternatief voor het huidige nominale stelsel, van de reële ambitieovereenkomst. Dit staat in schril contrast tot de herhaalde oproepen van De Nederlandsche Bank (DNB) aan pensioenfondsen om, zelfs op basis van onvolledige informatie over de wettelijke voorschriften, voorbereidingen te treffen voor deze herziening. In het voorjaar van 2013 publiceerde staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) het langverwachte consultatiedocument over de herziening van het FTK. Daarop is door diverse maatschappelijke organisaties gereageerd. Na de zomer maakte de bewindsvrouw op grond van die reacties reeds bekend dat zij heeft besloten af te zien van het creëren van twee Stichting Pensioenfonds ANWB Jaarverslag

14 pensioenstelsels, waaruit sociale partners kunnen kiezen. Hiermee zou bovendien de invaarproblematiek van tafel zijn. De tussenweg die zij wil bewandelen en die in de pensioensector kan rekenen op een breed draagvlak, zou ze in een wetsvoorstel verwerken en voor het einde van 2013 bij de Tweede Kamer indienen. Deze planning heeft zij niet gehaald. Na afloop van het boekjaar meldde de staatssecretaris dat ze hoopte voor 1 april 2014 het wetsvoorstel bekend te kunnen maken. Uitgaande van behandeling door de Tweede Kamer nog voor het zomerreces, zou invoering per 1 januari 2015 volgens haar nog steeds tot de mogelijkheden behoren. De Pensioenfederatie heeft de staatssecretaris echter laten weten dat de kans dat de wetswijziging vanaf 1 januari 2015 zal kunnen worden nageleefd, gering moet worden geacht. In het voornoemde consultatiedocument is overigens aangegeven dat de herziening van het FTK vooral moet worden gezien als een directe verbetering van de weerbaarheid van pensioenfondsen tegen schokken op de financiële markten en de stijging van de levensverwachting. Het kabinet heeft tevens behoefte aan een maatschappelijk debat over fundamentele vragen over de inrichting van het aanvullende pensioenstelsel en heeft dit debat daarom reeds aangekondigd. In het hoofdstuk over de fondsspecifieke ontwikkelingen zal verder worden ingegaan op de voorbereidingen die het fondsbestuur in het boekjaar heeft getroffen. Wet versterking bestuur pensioenfondsen als gelegenheid tot verbeteringen Positie van de gepensioneerden, alternatieve bestuursmodellen en overige aangelegenheden Halverwege het boekjaar kwam, na een lange parlementaire geschiedenis met betrekking tot de medezeggenschap van gepensioneerden, de Wvbp tot stand. Deze medezeggenschap is thans uitgemond in een wettelijke verplichting om gepensioneerden in het bestuur op te nemen. Binnen het pensioenfonds ANWB is de mogelijkheid van het opnemen van een gepensioneerde in het bestuur al in 2013 gerealiseerd. Op grond hiervan is mw. M van Aalst-Philippus in 2013 toegetreden tot het bestuur. De wet streeft er voorts naar de deskundigheid van het bestuur te vergroten en het intern toezicht te versterken. Bovendien wordt beoogd om de taken en bevoegdheden van de bestaande fondsorganen te stroomlijnen. De vorenstaande doelstellingen kunnen onder meer worden gerealiseerd door middel van de introductie van twee nieuwe bestuursmodellen, ter vervanging van het huidige paritaire bestuursmodel. Het gaat dan om het zogenaamde gemengde bestuursmodel of one tier board en het onafhankelijk bestuursmodel. DNB ziet in de wetswijziging een uitgelezen gelegenheid voor de fondsbesturen om hun fondsorganisatie aan een kritisch onderzoek te onderwerpen en aan te passen aan de maatschappelijke veranderingen en eisen. Na de totstandkoming van de wet werd het invoeringstraject nader ingevuld. Omdat de aanpassingen in de fondsorganisatie met ingang van 1 juli 2014 operationeel moeten zijn en DNB een daaraan voorafgaande periode nodig heeft om de gewijzigde fondsdocumenten en wisselingen in het bestuur te beoordelen op deskundigheid en integriteit, dienen de voorbereidende werkzaamheden uiterlijk 1 april 2014 gereed te zijn. In het hoofdstuk over de fondsspecifieke ontwikkelingen zal hierop nader worden ingegaan. Code Pensioenfondsen Tegelijk met de Wvbp zijn de Principes voor goed pensioenfondsbestuur d.d. 6 december 2005 van de Stichting van de Arbeid (STAR) vervangen door de Code Pensioenfondsen. Aan deze code die door de Pensioenfederatie en de STAR gezamenlijk is ontworpen en 83 normen bevat, is ondertussen een wettelijke grondslag gegeven. Voor zover mogelijk hebben de fondsbesturen in het onderhavige boekjaar de code kunnen beoordelen op zijn gevolgen en kunnen zij de navolging van de normen wellicht geheel of gedeeltelijk meenemen in het transitieproces in verband met de Wvbp. Evenwel zal het komende boekjaar naar alle waarschijnlijkheid benut moeten worden om de code te implementeren. Over de toepassing of uitleg, indien bepaalde normen niet worden nageleefd dan wel daarvan wordt afgeweken, zal dan ook in het jaarverslag over 2014 voor het eerst verantwoording worden afgelegd. 14

15 API-consultatie Ook in het boekjaar 2013 blijven de bestuurlijke aspecten en een effectieve uitvoering van de pensioenregelingen tegen acceptabele kosten de aandacht van de fondsbesturen vragen. Diverse besturen van pensioenfondsen overwegen te liquideren dan wel zoeken naar samenwerking met andere fondsen. In dit kader zijn in het recente verleden andere uitvoeringsvehikels in het leven geroepen, te weten de premiepensioeninstelling (PPI), specifiek ten behoeve van de uitvoering van beschikbare premieregelingen, en het multi-opf. Als voorlopig sluitstuk van deze ontwikkeling zou de algemene pensioeninstelling (API) in een behoefte moeten gaan voorzien. De Staatssecretaris heeft op basis van de ontvangen adviezen in het begin van 2014 een voorontwerp van wet openbaar gemaakt, waarin ze een andere fondsorganisatie dan de API, het zogenaamd algemeen pensioenfonds, voorstelt. Zij wil dit fondstype reeds met ingang van 2015 mogelijk maken. Dit fondstype kan de uitvoering van pensioenregelingen overnemen van bestaande pensioenfondsen, mits de beleggingen afgescheiden geregistreerd kunnen worden, waarna deze pensioenfondsen zich kunnen opheffen. Het multi-opf was gericht op de samenwerking van pensioenfondsen in een gezamenlijk nieuw pensioenfonds. De Europese dimensie van de Nederlandse pensioeninstellingen lijkt steeds verder naar de achtergrond te raken. Niet alleen met betrekking tot de verzekeraars, ook een interne markt van pensioeninstellingen met grensoverschrijdende dienstverlening lijkt nog ver weg. Inperking van de fiscale facilitering van de pensioenopbouw in twee stappen Met ingang van 1 januari 2014 zijn de maximaal toegestane opbouwpercentages voor middel- en eindloonregelingen neerwaarts aangepast en is vanaf 1 januari 2015 een verdergaande verlaging in het vooruitzicht gesteld. De lagere opbouwpercentages vanaf 2014 passen bij een verhoging van de pensioenleeftijd naar 67 jaar, omdat het niet in de bedoeling van het kabinet lag dat de latere pensioenleeftijd en dientengevolge twee jaar langere pensioenopbouw uiteindelijk zouden uitmonden in hogere pensioenuitkomsten. De vereiste aanpassingen per 1 januari 2014 zijn door ANWB BV en Unigarant NV al in 2013 doorgevoerd. Logicx Mobiliteit BV heeft zijn pensioenreglement hierop per 1 januari 2014 aangepast. Om aan de Europese stabiliteitsnormen te voldoen, moet de Nederlandse regering bezuinigen op zijn overheidsuitgaven. De fiscale facilitering van de aanvullende, collectieve pensioenopbouw kon aan dit proces niet ontkomen. Daarom wordt met ingang van 2015 een verdergaande inperking van het Witteveenkader ingevoerd. Opvallend in de plannen zijn de aftopping van de pensioenopbouw in de tweede pijler bij een salaris van ,- en vooral het scheppen van waarborgen dat de lagere pensioenopbouw ook daadwerkelijk wordt vertaald in een lagere premie. Het pensioenstelsel wordt hiermee tot een instrument gemaakt om de Nederlandse economie ofwel de binnenlandse consumptieve bestedingen te bevorderen. De lagere pensioenopbouw in de tweede pensioenpijler en de herstelplannen, die nog voor diverse pensioenfondsen van kracht zijn (na herstel van de reserve dient nog een versterking van de financiële buffers tot het Vereist Eigen Vermogen plaats te vinden), vallen in de tijd samen met een wens van de overheid dat pensioenfondsen zoals gezegd een bijdrage leveren aan het herstel van de Nederlandse economie. Er wordt een toenemend beroep gedaan op pensioenfondsen hun vermogens in te zetten bij de woningmarkt, het midden- en kleinbedrijf, duurzame energie en de infrastructuur. De Pensioenfederatie heeft het kabinet laten weten dat de pensioenfondsen in vrijheid moeten kunnen blijven beslissen over financieringsverzoeken en dat de gevraagde investeringen primair in het belang van de aanspraak- en pensioengerechtigden moeten zijn. Convenant arbeidsongeschiktheidspensioen en premievrijstelling In het begin van het boekjaar hebben het Verbond van Verzekeraars en de Pensioenfederatie een convenant gesloten over de dekking van het arbeidsongeschiktheidspensioen en de premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid. Aanleiding voor het sluiten van dit convenant is dat in de praktijk is gebleken dat zieke of gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers moeizaam van baan wisselen. Als pensioenfondsen en verzekeraars het convenant volgen, wordt de arbeidsongeschiktheidsdekking op dezelfde wijze uitgevoerd en lopen werknemers zo min mogelijk verzekeringsrisico s als ze van werkgever wisselen. De pensioenuitvoerders dragen zodoende bij aan het bevorderen van de arbeidsmobiliteit in Nederland. Stichting Pensioenfonds ANWB Jaarverslag

16 De voornaamste afspraak is dat een arbeidsongeschiktheidspensioen wordt gedekt door de pensioenregeling waarin de werknemer deelnemer was op de eerste ziektedag, inclusief latere toenames in de mate van arbeidsongeschiktheid. Hetzelfde geldt voor de premievrijstelling wegens arbeidsongeschiktheid. Toezichtontwikkelingen De herziening van het FTK (nog geen ingediend wetsvoorstel) en de versterking van de pensioenfondsbesturen (voltooide wetgeving) zijn voor DNB aanleiding geweest om bij de besturen zogenaamde transitie- of stappenplannen op te vragen en enquêtes en nadere vragenlijsten in te stellen. In het onderhavige boekjaar zijn deze methodieken herhaaldelijk ingezet, waaraan het pensioenfonds ANWB ook heeft deelgenomen. Daarnaast publiceert de toezichthouder in toenemende mate Q & A s (vragen en antwoorden) over deelonderwerpen. De gedetailleerde antwoorden helpen de fondsbesturen enerzijds in het concreet maken van hun aanpassingen, maar tenderen anderzijds zonder nader debat naar een rule based (in plaats van principle based) toezicht. DNB heeft voor het onderhavige boekjaar wederom een duidelijk overzicht gepubliceerd van onderzoeken naar het functioneren van de pensioenfondsen. Zo heeft onder meer onderzoek plaatsgevonden naar de beheersing van de risico s van de uitbesteding van de pensioenadministratie (hier is het pensioenfonds ANWB ook in betrokken geweest), naar de renterisico s en de beleggingen in en waardebepaling van commercieel vastgoed, alsmede naar de kwaliteit van de rapportages. De onderzoeksactiviteiten van DNB nemen in omvang toe en hebben hun weerslag op de jaarlijkse, over de pensioenfondsen omgeslagen, toezichtheffing. De onderzoeksresultaten moeten DNB helpen in het ontwikkelen van nieuw beleid en regelgeving. De sector van pensioenfondsen wordt door deze werkwijze met steeds hogere heffingen geconfronteerd, dit terwijl de fondsbesturen zich over de doelmatigheid en rechtvaardigheid van hun eigen uitvoeringskosten moeten verantwoorden. Bovendien trekt de overheid zich vanaf 2015 terug uit de financiering van het toezicht op de financiële markten. Gevreesd wordt voor een stijging van de toezichtkosten als er geen overheidsbelang bij een kostenbeheersing meer is. Dit vraagt om meer aandacht in het komende jaar. Terugstortingen in de jaren 90 In 2012 is er in de pers en de politiek veel aandacht geweest voor de terugstortingen die pensioenfondsen in de jaren 90 naar werkgevers hebben gedaan. De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft de pensioenfondsen gevraagd om in het jaarverslag 2013 op te nemen of zij van hun deelnemersraad en/of verantwoordingsorgaan een verzoek over de gang van zaken in de jaren 90 heeft ontvangen en of zij daar gehoor aan hebben gegeven. Bij ons fonds heeft dit onderwerp niet gespeeld. Fondsspecifieke ontwikkelingen Tenzij anders vermeld zijn de opgenomen bedragen weergegeven in eenheden van 1000,- Organisatie van het fonds In de vacature binnen het bestuur, die begin 2013 ontstond, is in juli voorzien door de benoeming van mw. mr. M van Aalst-Philippus als vertegenwoordigster vanuit de kring van gepensioneerden. Het aantal vertegenwoordigers in het bestuur vanuit de deelnemers is hiermee verlaagd tot twee. De deelnemersraad had hier in december 2012 haar instemming aan verleend. De functie van compliance officer is in 2013 ingevuld in de persoon van mr. K. van der Meulen. Jaarverslag 2012 Het jaarverslag over 2012 is in de vergadering van 6 juni 2013 door het bestuur goedgekeurd. De deelnemersraad heeft het jaarverslag met het bestuur besproken in de vergadering van 13 juni 2013 en van een positief advies voorzien. Daarna is het jaarverslag door het bestuur vastgesteld. 16

17 Financiële ontwikkeling In 2013 is een batig saldo behaald van 84,8 miljoen. De beleggingsopbrengsten dragen voor 35,0 miljoen bij door een positief rendement van 9,7% op de beleggingsportefeuille en de kosten van risicoafdekking van 6,2%. De premiebijdrage bedraagt 56,9 miljoen. De pensioenverplichtingen dragen ook bij in het resultaat en wel met 22,0 miljoen. De lasten bestaan vooral uit de uitkeringen ten bedrage van 27,2 miljoen. De herverzekeringslasten en uitvoeringskosten bedragen samen 1,9 miljoen. Hierdoor kon de dekkingsgraad in 2013 stijgen van 96,4% naar 104,7%. Dit is een verbetering ten opzichte van eind 2012 van 8,3% punt. Hieronder zijn de ontwikkelingen in beeld gebracht van de 4 belangrijkste parameters voor het inzicht in de financiële ontwikkeling in Ontwikkeling kerngegevens Pensioenfonds ANWB ( = 100 %) 119,0% 114,0% 2013 dec-12 Jan Febr Maart April Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec dekkingsgraad VPV beleggingen rente VPV 109,0% 104,0% 99,0% 94,0% In onderstaande tabel wordt de ontwikkeling van de dekkingsgraad in 2013 nader toegelicht. Pensioenvermogen Verplichtingen Dekkingsgraad Primo jaar ,4% Premie ,2% Uitkeringen ,1% Toeslagverlening ,1% Rentetermijnstructuur ,3% Financieel resultaat ,0% Overige mutaties ,0% Ultimo jaar ,7% Stichting Pensioenfonds ANWB Jaarverslag

18 Premie- en toeslagenbeleid Het premiebeleid is in 2013 gebaseerd geweest op de zuivere kostendekkende premie. Deze bedroeg 45,9 miljoen. De feitelijk betaalde premie lag hoger, 56,9 miljoen, onder andere vanwege extra herstelbijdragen van de werkgever en de werknemers en vanwege de premie voor de overgangsregeling. Toeslagen worden verleend aan actieve deelnemers, die worden betaald uit de premie. Deze toeslagen zijn gebaseerd op de overeengekomen cao- of algemene loonsverhoging in het jaar er voor. Toeslagen aan gewezen deelnemers en pensioengerechtigden worden verleend afhankelijk van de financiële positie van het fonds en meer in het bijzonder van de dekkingsgraad. Onder een dekkingsgraad van 110% worden geen toeslagen verleend. Deze zijn dan ook niet verleend in Herstelplan De dekkingsgraad is in 2013 boven het Minimaal Vereist Eigen Vermogen uitgekomen en wel op 104,7%. De deelnemers hebben in 2013 extra bijgedragen door een verlaagde opbouw van hun pensioenaanspraken van 2,25% naar 2,05% voor pensioenregelingen C, Logicx en Unigarant 2006; van 1,75% naar 1,60% voor pensioenregelingen A en B; van 2,00% naar 1,80% voor pensioenregeling Unigarant De premie was wel gebaseerd op een volledige opbouw, zodat hierdoor de premie bijdroeg aan het financiële herstel van het fonds. Als gevolg van de gerealiseerde dekkingsgraad van 104,7% per eind 2013 heeft het bestuur geen beroep meer gedaan op de 3e tranche van de werkgever van 7,1 miljoen. Ook de pensioenaanspraken hoefden niet te worden verlaagd, waar in 2012 een mogelijke algehele korting van 1,7% was aangekondigd voor eind In 2012 is een korting doorgevoerd van 1,1% op de opgebouwde aanspraken van de gewezen deelnemers en de pensioengerechtigden. Beleggingen Het beleggingsbeleid is in 2013 strategisch aangepast op de gemaakte keuzes op basis van de ALM studie van Daarbij is het bestuur ondersteund door de fiduciair manager ING IM, die de nieuwe beleggingsportefeuille tevens getoetst heeft op de opgestelde investment beliefs. In het jaar 2013 is op de beleggingsportefeuille een rendement behaald van 9,7%. Het beleggingsrendement lag daarmee 1,1% punt boven de benchmark (8,6%). Vooral aandelen hebben voor dit betere resultaat gezorgd. Het financiële resultaat, d.w.z. het beleggingsrendement gecorrigeerd met het resultaat van de risicoafdekking, bedroeg 3,5%. Kosten 2013 Onderstaand overzicht bevat de performance indicatoren van de diverse kostencategorieën, waarin de kosten van 2013 op een transparante wijze gecategoriseerd kunnen worden. Kostenoverzicht Pensioenuitvoeringskosten Pensioenuitvoeringskosten in euro per deelnemer 1) 241,- 233,- Vermogensbeheerkosten Beheerkosten in % van het gemiddeld belegd vermogen 2) 0,65% 0,57% Transactiekosten in % van het gemiddeld belegd vermogen 0,11% Niet beschikbaar 1) De kosten per deelnemer zijn berekend conform de aanbeveling van de Pensioenfederatie: kosten / de som van het aantal actieve deelnemers en pensioengerechtigden. ( 1.487/6.164; 2012: 1.416/6.081). 2) In dit kostenpercentage zijn de kosten van overlay beleggingen niet meegenomen. Het percentage van 2012 is aangepast van 0,538% naar 0,57% vanwege een herberekening van het gemiddeld belegd vermogen. 18