TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES

Transcriptie

1 TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES Hoofdstuk 4

2 PARAGRAAF 4.1 Pruikentijd Standenmaatschappij De verlichting

3 VERVAL EN RIJKDOM In de 17 e eeuw was Nederland het rijkste land ter wereld Van stilstand komt achteruitgang Stijgende werkloosheid en veel armoede Bankiers en beleggers in bijv. Amsterdam deden wel goede zaken.

4 PRUIKENTIJD 18 e eeuw staat bekend als de pruikentijd: Met een pruik kon je laten zien hoe rijk en belangrijk je was.

5

6 ECONOMISCHE BLOEI IN FRANKRIJK Engeland en Frankrijk groeiden economisch erg sterk in de 18 e eeuw. In Frankrijk: Vanuit Amerika kwamen schepen met suiker, koffie, tabak en katoen. Landbouw bleef belangrijk in Frankrijk: 85 % van de bevolking leefde op het plattenland. In de Franse landbouw stedelijke samenleving kwamen handel en nijverheid tot bloei. Veel boeren leefden in armoede

7 De boeren hadden het ook zwaar door de verplichtingen van de adel: 1. Ze moesten een deel van hun oogst en geld aan de heer afgeven. 2. Ze moesten gratis voor hem werken en verplicht gebruik maken van zijn molen. ( en daarvoor betalen)

8 DE FRANSE STANDENMAATSCHAPPIJ De samenleving van Frankrijk was een standenmaatschappij. De Franse samenleving had 3 standen: 1 e stand: geestelijkheid 2 e stand: adel 3 e stand: de rest van de bevolking.

9

10 Een staat die op standen is gebaseerd noemen we een standenstaat. De 1 e en 2 e stand hadden privileges: Alleen edelen konden hoge officieren in het leger worden. 1 e en 2 e stand hoefden geen belasting te betalen, maar mochten wel belasting innen.

11

12 Mensen betaalden ook extra belasting als ze producten kochten: bv bij voedsel. Dit zijn indirecte belastingen. ¾ van alle staatinkomsten kwamen hieruit! Maar voedsel werd zo wel erg duur!

13 DE VERLICHTING Stroming in de 18 e eeuw waarin geloof en absolutisme plaats moesten maken voor het verstand, vrijheid en gelijkheid. Ontstond vooral in westerse landen. Het licht van verstand kon de duisternis van bijgeloof en achterlijkheid overwinnen! Deze periode noemen we de verlichting. De aanhangers hiervan waren optimistisch en vonden dat ze door rationeel na te denken de wereld konden verbeteren.

14 Observatie Kritisch Wetenschappelijke methode Experimenten Logisch denken Empirisme Nieuwsgierig 1550 wetenschappelijke revolutie Systematisch bestuderen van de natuur Kerk vervolgt 1650 verlichting Geloof in vooruitgang Geen bijgeloof Systematisch bestuderen van de mens Gaat uit van de ratio/denken rationalisme Geen traditie Geen machtsmisbruik

15 VERLICHTE DENKERS: Immanuel Kant zei: Heb de moed uw verstand op eigen gezag te gebruiken!! John Locke zei: de koning heeft niet de macht van God gekregen. De koning heeft de macht van het volk gekregen.

16 God is een horlogemaker. Hij heeft de aarde gemaakt, zoals een horloge, hierna draait de aarde vanzelf. Kerk voorbeeld van machtsmisbruik Volk is dom Heeft geloof nodig Heeft gezag nodig Voltaire Schepping volgt wetten van de natuur onderzoek ratio

17 Driemachtenleer / Trias Politica Wetgevende macht Montesquieu Uitvoerende macht rechtelijke macht

18

19 ANDERS DENKEN OVER GELOOF Door de verlichting gingen mensen anders denken over geloof. Verlichte denkers willen tolerantie voor alle geloven/denkwijzen. Ze vonden niet dat er één ware godsdienst was. Vóór de verlichting dacht men dat God voortdurend ingreep in het leven. Door de verlichting dacht men dat God wel de aarde had geschapen, maar er zich verder niet mee bemoeide.

20 Atheïsme Het uitsluiten van het bestaan van een god/godheid. Abolitionisme Mensen begonnen met nadenken over het afschaffen van de slavernij.

21 GELIJKHEID De verlichting leidde tot kritiek op de ongelijkheid en de onvrijheid van burgers in de standenmaatschappij. Verlichte denkers hadden het idee dat iedereen gelijk moest zijn. Deze gelijke mensen moesten ook dezelfde rechten hebben dit werden de mensenrechten. Vrijheid van godsdienst en vrijheid van meningsuiting werden een vereiste. De standenstaat moest worden afgeschaft. Elke burger moest voor de wet gelijk worden aan ieder ander en de staat zou dit moeten waarborgen. Rechtstaat

22 De Franse koning vond dat de verlichte ideeën een gevaar vormden voor het absolutisme, de standenstaat en de kerk. Hij verbood het drukken en verkopen van verlichte literatuur. Steeds meer burgers wilden verandering zien: ze wilden meer vrijheid, minder privileges voor de bevoorrechte standen en meer invloed in de politiek.