Roppov Ouderwerking. Ouderondersteunende initiatieven.

Transcriptie

1 Verslag Roppov-dag 12 juni 2009 Roppov Ouderwerking. Ouderondersteunende initiatieven. Programma: - Voorstelling website: info voor voorzieningen, teksten van ouders, forum voor ouders. - Voorstelling nieuwe affiche, folder, info-kaart. - Voorstelling en mogelijkheid tot bevragen van: - oudergroepen, - ouderondersteunende initiatieven - opvoedingsondersteunende initiatieven. - Receptie en nakaarten. Verslaggevers: Kirsta Krick, Regine De Greve, Raf De Mulder, Tom Raick, Nele Buyl, Chantal Van den Broeck, Ingrid Crabbe Verslag Roppov-dag

2 Introductie Het thema van deze Roppov-dag: Roppov Ouderwerking en Ouderondersteunende initiatieven. Hiervoor hebben we over de grenzen van de eigen Roppov ouderwerking en van de sector Bijzondere Jeugdbijstand gekeken. De rode draad van alles wat voorgesteld wordt: wat wordt nog aangeboden, en kan ondersteunend zijn voor ouders, naast de begeleiding die de Bijzondere Jeugdbijstand biedt? In dat kader wil deze Roppov-dag: 1. Roppov-ouderwerking voorstellen via de vernieuwde website, nieuwe mogelijkheden en materiaal. De Roppov ouderwerking bevraagt ouders naar hun noden omtrent de hulpverlening en kan in die zin ondersteunend zijn in de uitbouw van een aanbod dat beter aansluit bij deze noden. 2. Informeren over andere ouderondersteunende initiatieven en oudergroepen uit verschillende regio. Dit is bedoeld als inspiratie om in de eigen regio op zoek te gaan naar gelijkaardige initiatieven. Deze Roppov-dag is een uitnodiging om kennis te maken, vragen te stellen, en op die manier een schakel te zijn tussen de voorgestelde zaken en de ouders. We vroegen aan de sprekers wat de betekenis is van hun aanbod voor ouders en hoe hun aanbod best voorgesteld wordt aan de ouders: - waarom is de werking belangrijk voor ouders? - hoe wordt er gewerkt met de ouders? - wat kunnen ouders wel verwachten / niet verwachten? - hoe kunnen ouders jullie bereiken? - bestaan er ergens anders nog zo n groepen? - wat is belangrijk voor hulpverleners om over de werking te vertellen aan ouders? bv. anonimiteit, wat er gebeurt met wat ouders vertellen. De gemeenschappelijkheid van alle initiatieven, deze binnen de Roppov-ouderwerking, én van de sprekers én van wat op de informatietafel te vinden is: - een meerwaarde die ze kunnen bieden aan ouders, naast de begeleiding BJB - de ontmoeting tussen ouders, steun, uitwisselen van ervaring en/of leren van elkaar - ze staan allen buiten de begeleiding BJB, buiten het problematische dat onderwerp is in BJB. In die zin delen ouders ook de noden van andere ouders (buiten BJB). Een aanbod als opvoedingswinkel, opvoedingstelefoon, groepswerking zoals in vzw de Keerkring, vertelt ook dat ouders er niet alleen voor staan, dat ze niet de enige zijn die het soms moeilijk hebben met opvoeding. Verslag Roppov-dag

3 Dit geldt ook voor de zelfhulpgroepen, groepswerking in de verenigingen waar armen het woord nemen en de eigen Roppov-oudergroepen. Wat de laatste 3 dan weer gemeenschappelijk hebben: zelfhulpgroepen, verenigingen waar armen het woord nemen én de Roppov-oudergroepen (én ook de reflectiegroepen voor ouders binnen Integrale Jeugdhulp), ze geven ook iets terug: in de groep aan elkaar: men staat sterker in groep; in groep deelt men ervaringen en deskundigheid en leert men uit ontmoeting van mensen met gelijkaardige ervaringen, in groep bundelt men de ervaring en zet men het om in vragen, adviezen waaruit professionelen en beleid dan weer kunnen leren hoe ouders het aanbod zien. Deze werkingen bundelen de stem van ouders, en maken ze kenbaar naar voorzieningen en beleid. Roppov doet dit onder andere via het eigen netwerk: oudergroepen en regionale werkgroepen. Maar ook op vraag van voorzieningen en het beleid, en via de website. De vernieuwde website wil zowel een aanspreekpunt bieden voor ouders als ondersteunend zijn naar voorzieningen. Vandaar dat het concept en de structuur veranderd werd. Waarom een nieuwe website? Het doel van de website was oorspronkelijk een archieffunctie voor de interne werking. Het was een plaats waar data te vinden waren voor alle betrokkenen. We merkten dat de website meer en meer ook bezocht en gebruikt werd door mensen die niet rechtstreeks betrokken waren bij de werking van Roppov. En door het feit dat er al maar meer materiaal bijkwam, werd de nood aan een vernieuwde website groter. Het huidige doel moest er vooral in bestaan om ook een forum aan te bieden voor ouders en om het materiaal voor individuele bevraging door voorzieningen ter beschikking te stellen. De website moest dus structureel aangepast worden en het moest meer gebruiksvriendelijk zijn. Wat is er nieuw aan de website? - We bieden een forum aan voor ouders, waar ouders hun mening kunnen uiten over de bijzondere jeugdzorg en waar ze andere ouders eventueel kunnen ontmoeten. - Er is een vragenlijst te vinden in 5 talen. Een vragenlijst om ouders individueel te kunnen bevragen. Dit kan dan gebeuren via de voorziening. - Sinds februari heeft Roppov een eigen nieuwsbrief die ook te vinden is op de website. - De themabundels zijn nieuw. Deze bundels geven per thema verschillende bedenkingen en ervaringen, voorbeelden en adviezen. Ze zijn ontstaan uit wat ouders zeggen en uit wat voorzieningen inbrengen. De bundels hebben als doel een werkdocument te zijn voor verdere bespreking binnen de eigen voorziening. Op die manier proberen we de voorzieningen in hun participatieve samenwerking met ouders te ondersteunen. - Op vraag van voorzieningen hebben we ook een zoekfunctie geïntegreerd in de website, zodat er binnen de website kan gezocht worden naar teksten of thema s. - Sinds januari heeft Roppov het tijdschrift Schouders overgenomen van vzw Jongerenbegeleiding. Ook hiervoor is een stukje website gereserveerd. - Andere nieuwigheden op de website: de nieuwe folder, de nieuwe affiche, een contactformulier en een inschrijvingsformulier voor de nieuwsbrief. Verslag Roppov-dag

4 Belangrijke pagina s voor voorzieningen: Wat zeggen ouders? Vanuit de Roppov-ouderwerking worden regelmatig teksten geschreven. Deze teksten bundelen ervaringen, noden en meningen van ouders. Ze zijn geen afgewerkt geheel maar hebben vooral de bedoeling een dialoog te starten over de hulpverlening. De teksten bieden hierbij een kijk vanuit het perspectief van ouders met ervaring in de Bijzondere Jeugdbijstand. De inhouden zijn verkregen uit gesprekken in de oudergroepen, uit schriftelijke getuigenissen, uit reacties via de website. Soms worden teksten geschreven op voorstel van ouders, soms op vraag van voorzieningen of tijdschriften. Sommige teksten zijn opgesteld in het kader van een advies of een studiedag. De teksten worden gebruikt in overleg met voorzieningen: via de regionale werkgroepen. Ze dienen ook als bronmateriaal in functie van vragen naar de inbreng van het ouderperspectief in artikels, op studiedagen of debatten. De verschillende teksten zijn gegroepeerd naargelang hoe ze ontstaan zijn: Syntheseteksten uit oudergroepen Adviezen op vraag Adviezen naar Integrale Jeugdhulp Artikels Getuigenissen Uit het forum Info voor voorzieningen. In de loop van het eerste Roppov-project en de huidige Roppov-ouderwerking, werd heel wat ondersteuningsmateriaal uitgewerkt. Via de website willen we dit ter beschikking stellen van diensten Bijzondere Jeugdbijstand. De teksten zijn ontstaan naar aanleiding van besprekingen zowel in de oudergroepen als in de regionale werkgroepen. - In de themabundels proberen we beide (perspectief ouders én professionelen) standpunten en ervaringen op te nemen rond een bepaald thema. - De praktijkvoorbeelden zijn ervaringen zoals ze aangebracht zijn door professionelen uit de regionale werkgroepen. - Onder bekendmaking ouderwerking vindt u materiaal dat kan helpen om informatie over de oudergroepen en hun werking te verspreiden. - Onder Roppov ouderwerking verzamelen we algemene informatie over het doel van vzw Roppov. - De visieteksten zijn voornamelijk geschreven door deelnemers uit de regionale werkgroepen, de vroegere werkgroep participatie of door andere betrokkenen uit het Roppov netwerk. We hopen hiermee ondersteunend te zijn in de uitbouw van een participatieve hulpverlening. Indien u aan de slag gaat met één van deze teksten, is het steeds interessant uw ervaring en aanpak hieromtrent te horen. Indien u zelf een praktijkvoorbeeld wil inbrengen, kan dat via 'leeg formulier'. Verslag Roppov-dag

5 Werkgroep 1: Opvoedingswinkels (Gent/Wetteren) Sprekers: Veerle Noppe en Johan Luwaert Verslag: Een opvoedingswinkel is een winkel met allerlei info over opvoeding. Voor ouders die op zoek zijn naar bijvoorbeeld een beloningssysteem, informatie rond aanpak eetproblemen, brochures, boeken, allerlei. Gent De opvoedingswinkel te Gent is nog in opstart. Ouders kunnen al langskomen op afspraak. Vanaf september zal de winkel volledig operationeel zijn. Ruime doelgroep: alle mensen die met opvoeding te maken hebben, opvoeding van kinderen in de leeftijd van 0-18 jaar. Specialiseren zich ook in pubervragen omdat men hier meestal niet meer bij Kind en Gezin mee terecht kan. Er zijn korte brochures met tips, uitgebreidere brochures en ook boeken die je kan uitlenen. Het gaat om opvoedkundig materiaal, maar ook brochures over ander aanbod rond opvoeding in Gent. Boeken ontlenen is gratis en op goed vertrouwen. De winkel wordt zo ingericht dat je er vlot kan binnenlopen, heel laagdrempelig. Je kan ook op gesprek komen bij een medewerker. Je kan dan samen met de medewerker de situatie bespreken en bekijken. Leidraad is: wat kan jou helpen om je wel sterk te voelen in je situatie. In Gent zal tijdens de openingsuren geen ruimte zijn voor (uitgebreider) pedagogisch advies, dat gebeurt op afspraken buiten de algemene openingsuren. Bedoeling is om ook te werken rond ontmoeting van ouders met elkaar. Hoe kunnen we als opvoedingswinkel ervoor zorgen dat je weet dat andere ouders die vragen ook hebben, hoe kunnen we ouders met elkaar in contact brengen? Als folders gewenst zijn vanuit Gent, kan je mailen naar Veerle Noppe en aangeven hoeveel folders je graag wilt ontvangen. Wetteren is al bezig sinds oktober 2006 en richt zich tot alle opvoeders van kinderen: alle vormen van ouderschap, grootouders, leerkrachten, monitoren en leiders in jeugdactiviteiten. Het is een echte winkel. Hij is 2 en een ½ dag vrij toegankelijk. Er zijn tijdschriften, brochures, boeken en een zetelhoek om op je gemak de lectuur door te nemen. Behandelt elke vraag. Heeft een specifieke onthaalfunctie. Opvoedingsvragen zijn ook vaak gekoppeld aan andere problemen (huisvesting, relationele problemen, financiële problemen ) dan is het handig als er een link is met het CAW om door te verwijzen. Er komen informatieve vragen, vragen voor contactadressen, vraag naar aanbod assertiviteitstrainingen, vragen naar advies. Meerdere gesprekken kunnen nodig zijn. Het aantal wordt niet echt beperkt maar wel begrensd. Voor echte begeleiding wordt er doorverwezen naar andere diensten. Er komen veel ouders van tieners. Naast de JAC-werking (voor jongeren) kunnen de ouders dus ook terecht in de opvoedingswinkel (van hetzelfde CAW). Fysieke aanmelding kan (binnenlopen, afspraak), maar ook via mail en telefoon. Belangrijk is het luisterend oor: de last au sérieux nemen, de inzet zien. Begrip voor het moeilijke in de opvoeding. Wat heb je geprobeerd? Wat kan je nog proberen? Gelijkwaardigheid van moedervader benoemen, meestal komt moeder met de vraag. De opvoedingswinkel doet kortdurende interventies, voor langdurige interventies wordt doorverwezen. Wat er gezegd wordt gaat niet naar buiten. Er worden geen begeleidingen overgenomen van andere diensten. Verslag Roppov-dag

6 Een luisterend oor is vaak al de helft van de oplossing. Wetteren werkt voor arrondissement Dendermonde sinds oktober 2006 als onderdeel van het CAW te Dendermonde. 2 onthaalpunten: Wetteren Dendermonde Vragen rond huisvesting, financiële, materiële zaken dienen soms als ingangspoort naar opvoedingsvragen en vice versa. Vragen en antwoorden uit de groepen: Bereiken jullie alle lagen van de maatschappij? Bijvoorbeeld ook geïsoleerd geraakte ouders? Gent: Er zijn bij ons nog te weinig gesprekken met ouders geweest om een trend te zien. We zien wel dat er per opvoedingswinkel een verschillend publiek is, afhankelijk van de wijk waarin die winkel ingeplant is. Ook het profiel dat je als OW naar voor brengt, is daarvoor bepalend. Je krijgt bijvoorbeeld een ander publiek als je trajectbegeleiding voor jongeren aanbiedt. Wetteren: Er komen bij ons duidelijk minder kansarme gezinnen over de vloer dan in het CAW zelf in Dendermonde, waarvan we afhangen. Dit komt door het brede hulpaanbod van het CAW. We hebben als streefdoel om onze onthaalwerking uit te bouwen. Gent: We zijn een stadsdienst, en dus maken we in Gent geen deel uit van het CAW. Het is voor ons naar de toekomst toe een uitdaging om samen te werken met inloopteams en andere organisaties, vooral voor bekendmaking, drempelverlaging en een bredere aanwezigheid in de wijken. Als jullie een tekort aan aanbod opmerken in de buurt, dan kunnen jullie dit niet alleen invullen, veronderstel ik? We doen veel doorverwijzing. We leggen contacten met het aanbod en proberen het samen met andere diensten te organiseren en promotie te voeren. Wat zijn de grenzen van jullie aanbod voor de cliënt? Zijn er zaken, bijvoorbeeld van praktische aard, die jullie niet willen opnemen? We proberen soepel te zijn. De mensen komen inderdaad met gevarieerde hulpvragen. Maar het betreft bij ons een kortdurende hulpverlening. De hulpverlening gebeurt bij ons per hulpvraag, daardoor kunnen we het kort houden. Dit is ook duidelijk voor de mensen. Natuurlijk mogen zij, als de vraag afgerond is, nadien weer met een nieuwe hulpvraag komen. We proberen gewoon te vermijden om in een uitzichtloze begeleiding te stappen die jaren duurt. Als de problematiek ons aanbod overstijgt, en we weten het zelf niet meer, dan kunnen we altijd nog samenwerken met CKG en K&G, bijvoorbeeld. Dan vragen we consult. Dit is natuurlijk enkel als de mensen het ons toelaten. We proberen vooral aan kruisbestuiving te doen met andere organisaties. Verslag Roppov-dag

7 Komen daar ook vragen die vertrekken vanuit de armoedeproblematiek? Wetteren: In dat geval doen we beroep op het ruimer aanbod vanuit het CAW te Dendermonde. pampers aankopen/stuk bvb., voorzien in voedselpakketten, samenwerking met kringloopwinkels voor toelevering van gratis meubels, Vaak ook schrijnende situaties voor kinderen in illegale leefsituatie, overleg met school, tweedehandswinkels, verwijzing naar diensten. Gaan jullie procesbegeleiding aan? Bedoeling is kortdurende hulpverlening. Er wordt geen parcours afgelegd. Rond een welbepaalde opvoedingsvraag wordt vb een engagement van 5 sessies aangegaan. Bij verwijzing vraag je soms wel eens aan de ouder of je nog eens mag bellen ifv opvolging, maar niet elke ouder wenst dit. Wel opvolgen wanneer ouder dit wenst, doch niet aanklampend werken. We ondersteunen ouders, we doen geen thuisbegeleiding, we kunnen wel zoeken naar een dienst die dat kan opnemen. Ook samenwerking met JAC-Wetteren/Dendermonde. Wordt er moeite gedaan om allochtone ouders te bereiken? In Wetteren zijn er folders voorradig in verschillende talen. In Gent gaan ze op zoek naar alternatieve methoden omdat ze niet echt geloven in de zin van anderstalige folders. Zo gaan ze op zoek naar samenwerkingsmogelijkheden met andere groepen voor allochtone ouders. Welke bijkomende ondersteuning kunnen opvoedingswinkels geven aan ouders uit de BJZ? -Het zou al een pluspunt zijn als de voorziening bij het beëindigen van een begeleiding de info over het bestaan van opvoedingswinkels meegeven. Zo weten de ouders waar ze terecht kunnen met vragen na het stopzetten van de begeleiding. -Ouders moeten ook weten dat ze hier terecht kunnen met hun verhaal, of gewoon voor een babbel. -Voor aanvullende, meestal algemene vragen: bv. hoeveel zakgeld geef ik mijn kind? Gegevens: Gent: Sint-Margrietstraat 4, 09/ Wetteren: Molenstraat 9, 09/ Er zijn 14 gesubsidieerde opvoedingswinkels die samenkomen in sectoroverleg. Vanaf september is de opvoedingswinkel te Gent open elke woensdag van uur. Na 6 maanden evalueren en openingsuren eventueel verruimen. Op site van K & G vind je ook alle gegevens. Verslag Roppov-dag

8 Werkgroep 2: Oudergroepen Roppov (Gent/Dendermonde) Sprekers: Erwin Mys, Christa Okhuijsen, Marnix Buyck Verslag: Werking: Stand van zaken Waasland: De oudergroep in Sint-Niklaas is gestopt, in Dendermonde sinds 5 jaar actief. In Regionale Werkgroep Waasland-Dendermonde is gekozen voor (ook) andere vormen van ouderbevraging: - op bezoek gaan bij ouders: interview uitschrijven aftoetsen bij de ouders ( Hebben we het goed begrepen ) meenemen naar oudergroep - ook werd een vragenlijst samengesteld die peilt naar ervaringen van ouders met hulpverlening in het algemeen. Toch heeft een oudergroep (hoe klein ook) zijn meerwaarde: de interactie op zo een bijeenkomsten: ouders wisselen ervaringen uit. In Gent functioneert een oudergroep al lang. Meestal wordt in oudergroep gewerkt rond thema s. Belangrijk is dat die teksten hun weg zouden vinden naar hogere instanties. Belangrijke werkingsprincipes: - anoniem werken, - wij kunnen problemen niet oplossen, - luisterend oor zijn. Mensen van de oudergroep gaan ook naar instellingen praten, als deze ons uitnodigen. Zij reageren op vragen van instellingen (bvb over brochures) en van de overheid. Ouders uit de Roppov-oudergroep werken ook mee binnen Integrale Jeugdhulp: vervanger in de Stuurgroep, deelname aan de reflectiegroep voor ouders en in de nieuwe groep binnen Integrale opgericht: professionelen/ouders/ vertegenwoordigers jongere, m.b.t. het thema maatschappelijke noodzaak. Als nieuwe ouders komen, luisteren we naar hun verhaal, vragen hen wat ze van de oudergroep verwachten. Naar ouders toe die geïnteresseerd zijn: benadruk heel erg dat het anoniem is! Idee om ouders te informeren: nodig ouders van ROPPOV uit, bvb op nieuwjaarsreceptie of activiteit voor ouders in uw voorziening. De ouders krijgen wel erkenning, maar we steken er veel uren in. We hebben de ervaren ouders nodig om het verhaal van nieuwe mensen te doen Ouders roepen hulpverleners op: Praat niet over ouders, praat met ouders Oudergroepen gaan verder dan alleen maar spreken over thema s. Maar het is niet altijd evident voor ouders om zich vrij te maken om te kunnen deelnemen (vrijmaken in tijd, maar ook emotioneel vrij zijn om naar zo n groep te kunnen komen, te durven spreken, ). Ouders haken soms af nadat ze hun verhaal verteld hebben en merken dat het proces van verandering traag is. De vraag wordt reeds langer gesteld naar een ombudsman binnen Bijzondere Jeugdzorg voor ouders Cfr Jo-Lijn??? Waar kunnen ouders terecht als ze vastgelopen zijn met hulpverlening? Verslag Roppov-dag

9 Oudergroepen, de stem van ouders meenemen, beluisteren, laten meetellen = werk van lange adem, een langzaam proces, Dit vormt ook vaak een reden waarom ouders slechts kort engagement geven. Anderzijds: Ze kunnen het niet meer verhalen op onze kinderen = schrik bij ouders die heel reëel leeft. Ouders komen vaak eerst met hun moeilijkheden, hun eigen ervaringen. Ouders signaleren dat ze zelf in de kou staan als ouders, eens hun jongeren 18 jaar worden en zelf geen verlenging vragen. Jongere beslist en hulpverlening stopt ook voor de ouders. Terwijl het ouderschap dan niet stopt, de bekommernissen, zorgen en vragen voor ouders vaak nog blijven doorleven Vragen en antwoorden uit de groepen: Vraag van de ouders aan hulpverleners: Hoe gaan jullie met de teksten uit de oudergroep om en hoe denken jullie ons daarover feedback te geven, want dit is iets wat wij zelden krijgen vanuit de hulpverlening? Wij krijgen nooit feedback van de teams en de hulpverleners. We krijgen wel veel erkenning vanuit het beleid, van hogerhand. Het is ook ruimer dan de Bijzondere Jeugdzorg. Wij maken ook deel uit van de reflectiegroep ouders (IJH). Antwoorden uit de (oranje) groep: De regionale werkgroep is een goed voorbeeld. Daar wordt rond de teksten samengewerkt en later naar het eigen team teruggekoppeld. Wij plannen bijvoorbeeld een vorming in ons team over ROPPOV en ouderparticipatie, adhv. de teksten van ouders. Daarna passen we voor een stuk onze werking aan, na een discussie in het team. Daarna plannen we om deze aanpassingen terug te spelen naar de oudersgroepen. Vraag van iemand uit de groep: Wat blijven jullie als ouders na die 8 jaar belangrijk en/of lastig vinden? ouders: Dat we niet weten op welke manier hulpverleners aan de slag gaan met alle know-how. Ook willen we meegeven: praat MET ouders, niet tegen of over ouders. Wat we ook belangrijk vinden is dat ouders warm gemaakt worden om samen te komen in de eigen organisatie (voorziening BJB). Op die momenten kunnen zij dan uitgenodigd worden voor de oudergroep. Dit werkt misschien beter dan een foldertje. Voor ons is het lastig dat er zo weinig ouders bijkomen. Mensen haken soms af, nadat ze hun verhaal hebben kunnen doen. Dit was voor hen helpend en daarna komen ze niet meer, omdat ze het niet meer nodig hebben. Opmerking groep: Bij ons in de voorziening merken we dat ouders blijven komen als het aanbod heel praktisch is. Bijvoorbeeld Hoe pakken we luizen aan? Ouders: Er komen bij ons minder ouders door de schrik dat er iets van hun verhaal zou doorgaan naar de voorziening. Hulpverleners hebben in de oudergroep geen inspraak, ze reguleren enkel. Het is heus niet altijd serieus, we lachen ook wat af. Groep: Is er ook samenwerking, bijvoorbeeld met de Vereniging waar armen het woord nemen? Ouders: We hebben wel eens samengezeten, ouders en jongeren, op uitnodiging van oooc De Waai, in focusgroepen. Maar, we hebben te weinig tijd om veel meer te doen. (In de werkgroepen van Integrale Jeugdhulp wordt er samengewerkt met oa mensen van De Zuidpoort, de vereniging waar armen het woord nemen uit Gent; er zijn ondertussen ook Verslag Roppov-dag

10 afspraken tussen de Zuidpoort en Roppov om signalen door te geven - nvdr). Groep: De hulpverlening vindt het belangrijk dat er opvolging gebeurt, dat jullie pionierswerk opvolging krijgt. Op die manier kan de kritiek dat alles van een beperkte groep van ouders moet komen, ook verminderen. Marnix: Daarom starten we nu met nieuwe methodieken, zoals interviews, de website... Ouders: Op studiedagen krijgen we veel erkenning voor ons werk en mening, maar het meeste materiaal komt inderdaad wel van ons alleen. Maar wordt er ook wat mee gedaan? Dit blijft voor ons onduidelijk. Probleem is ook dat mensen die geen problemen ondervinden met de BJZ zelden of nooit naar de oudergroep komen. Het zou nochtans ook eens goed zijn. De oudergroepen gaan ook over CLB s, CKG s en andere hulpverlening. Niet alleen over de BJZ. Waarom is deze werking belangrijk voor ouders? Wat ze kunnen verwachten in zo n oudergroep is vooral een luisterend oor, naast het werken rond bepaalde thema s of vraagstellingen, ook soms eens gewoon plezierig samen zijn, samen lachen,... Vragen aan hulpverleners vanuit de oudergroepen: - om de oudergroepen bekend te maken bij ouders, hebben zelf ook een duwtje in de rug gekregen van hun hulpverlener destijds, zijn nu reeds vele jaren actief bezig, - om hun reflecties bij het lezen van de teksten terug te spelen naar de oudergroepen. Ben je zeker dat ouders vrijuit durven spreken tegenover de mensen uit de voorziening? Werving gebeurt best in de begeleidingsrelatie. Boodschap meegeven dat er iets kan veranderen een klein balletje dat begint te rollen, kan een heuse sneeuwbal worden. In de oudergroep wordt hard gewerkt, maar ook veel gelachen en 2 x per jaar is er een drink Motiverend is wel dat je weet dat alles naar hogerhand gaat via de Reflectiegroep voor ouders, via Integrale, enz..en dat je hier als oudergroep reactie op krijgt. De oudergroep geeft wel aan ontgoocheld te zijn door de zeer geringe reacties van de voorzieningen zelf, van de hulpverleners zelf. Er zijn zoveel teksten beschikbaar maar waar zitten de hulpverleners met hun reacties? De teksten worden wel besproken in de regionale werkgroepen, maar de feedback geraakt niet tot bij de ouders. Wat de voorzieningen wel doen, is vragen stellen aan de oudergroep: lezen en bespreken van onthaalbrochures, tevredenheidmetingen, enz Hier geven ze dan wel reactie op en meestal positief. Wat wordt met die teksten dan wel gedaan? Die worden bij Integrale wel uitvoerig bekeken en zijn wel degelijk werkmateriaal. Ze worden bv. gebruikt bij het bespreken van de signaallijst en we brachten aandachtspunten in bij het opstarten van cliëntoverleg. Hier voor zijn er natuurlijk OUDERS nodig!! Daarom het belang, de noodzaak van goed werkende oudergroepen. nvdr: Voor de bundel adviezen van de reflectiegroepen minderjarigen en ouders Oost- Vlaanderen Integrale Jeugdhulp Oost-Vlaanderen, werden de teksten (zowel uit de oudergroepen als deze verkregen via interview of vragenlijst of mail) gebruikt als bronmateriaal. Hierbij nog eens een oproep naar alle voorzieningen om hun ouders warm te maken voor het project OUDERGROEP. Verslag Roppov-dag

11 Misschien is het goed dat ouders uit de oudergroep zelf andere ouders kunnen motiveren om deel te nemen aan de oudergroep? Oudergroep Gent heeft dit al gedaan, gaan praten in een voorzieningsgebonden oudergroep en is zeker bereid in te gaan op een volgende vraag.. Het blijft wel noodzakelijk dat de anonimiteit van de ouders wordt gewaarborgd. Er zijn ook andere initiatieven om ouders te bevragen (interviews en getuigenissen, vragenlijsten in St. Niklaas en Dendermonde) Maar een oudergroep heeft als meerwaarde dat er interactie is tussen ouders, dat ouders zich begrepen en gesteund voelen door mekaar, mensen die het kunnen weten. Er werd al dikwijls de vraag gesteld om een ombudsman te hebben voor Bijzondere Jeugdzorg. Er moet hier maar eens werk worden van gemaakt. Werkgroep 3: Groepswerking van de verenigingen waar armen het woord nemen: Mensen voor mensen (Aalst) Sprekers: Nele Buyl en Veerle Verslag: 1. Wie zijn wij? De Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen vzw uit Aalst is erkend als vereniging waar armen het woord nemen, met als opdracht: werken aan structurele armoedebestrijding. Er zijn nog een 50-tal andere verenigingen waar armen het woord nemen verspreid over heel Vlaanderen; velen werken ook aan het recht op onderwijs, dit wordt lokaal bepaald. In Aalst werken we aan verschillende thema s: recht op cultuur, recht op onderwijs, energie. Aan recht op onderwijs werken ook de ouders uit de oudergroep mee. Zij komen om de 3 weken samen om te spreken over onderwijs en opvoeding. Rond bv. structurele armoedebestrijding en onderwijs verzamelen we ervaringen in de oudergroep (dus van mensen in armoede => hebben een kennis die niet-armen niet hebben!), goede en slechte voorbeelden, uitsluitingervaringen, Deze ervaringen worden anoniem gebruikt bij vormingen aan scholen, CLB s, om op die manier dingen te veranderen voor iedereen! Concreet voorbeeld: er is nu een Aalsterse schoolcode. 2. Onze oudergroep A) Ontstaan van onze oudergroep We werken al meer dan 10 jaar aan het recht op onderwijs in Aalst. - helemaal in het begin: oudergroep op 2 scholen - dan: gemengde oudergroep in de speel-o-theek nu: oudergroep met ouders met armoede-ervaring in de speel-o-theek Verslag Roppov-dag

12 B) De ouders van onze oudergroep Van waar komen mensen? - ouders die andere ouders kennen en meebrengen - via kansenpasgesprekken - via huisbezoeken - via telefoontjes scholen en CLB (vaak ifv kansenpas) - vroeger ook via schoolpoortcontacten - binnenkort ook contact met omringende organisaties die werken rond opvoedingsondersteuning (=> toeleiding!) Hoe komt iemand bij de oudergroep? - eerst gesprek met Nele via huisbezoek of ergens anders - nieuw: ook ouders van de oudergroep willen mee op huisbezoek om zo nieuwe ouders toe te leiden (hoge drempel) - nieuwe ouder probeert eens te komen en kijkt of het hem/haar ligt. Sommige ouders hebben contact (of gehad) met Bijzondere Jeugdbijstand. Anderen niet. C) Werking van onze oudergroep 1 keer om de 3 weken komen we bij elkaar in de speel-o-theek. We krijgen een uitnodiging in de brievenbus en Nele belt iedereen elke keer nog eens op. Elke week spreken we een thema af waar we het de volgende keer willen over hebben. Dat kan over vanalles gaan: straffen en belonen, de communicatie met de leerkrachten op school, hoe ik mij voel op school, de Aalsterse schoolcode bespreken, kosten op school, We beginnen elke oudergroep met eens te horen hoe het bij iedereen gaat; op 3 weken kan er veel gebeuren! Zo kan iedereen zijn persoonlijke dingen ook eens kwijt. We wijken ook geregeld eens af van het thema; dat is niet erg, we moeten over alles waar we mee bezig zijn kunnen spreken. We krijgen ook altijd een verslag van de oudergroep waarin alles staat wat we gezegd hebben. D) Betekenis van onze oudergroep Belangrijk: mensen met dezelfde ervaringen, vertrouwen (moet groeien), wat je zegt zit veilig (discretie) => nooit dingen doen achter de rug van mensen ALTIJD SAMEN MET! Een plek waar je jezelf mag zijn, met je sterkten en zwakten. Belangrijk in het emancipatorisch proces: ouders geven elkaar het duwtje dat ze soms nodig hebben, de groep steunt elkaar (wat niet betekent dat individuele ondersteuning af en toe niet kan en nodig is). Link met structurele armoedebestrijding: is in oudergroep niet hoofdpunt, maar geeft toch courage; we willen dingen voor iedereen veranderen, dat geeft ouders een goed gevoel! (bv. hier vandaag spreken). E) Hoe kunnen wij en anderen de oudergroep bekend maken? - door een getuigenis te laten lezen - door met ouders die in een oudergroep zitten, te spreken - door een folder - door eens met een ouder die geïnteresseerd is, mee te gaan - beste werkt door rechtstreeks contact. Om de 3 weken ontmoeten ouders elkaar in de oudergroep en spreken over hun kinderen, opvoeding en school. Verslag Roppov-dag

13 Onze oudergroep is er omdat je als ouder belangrijk bent voor de opvoeding en het onderwijs van je kind(eren) je niet alleen staat met je vragen ouders elkaar kunnen steunen en van elkaar kunnen leren we samen sterk staan om onze stem te laten horen. Ik verlang altijd naar de volgende oudergroep. Er wordt geluisterd! Ik heb er echt deugd van. De problemen zijn er niet door opgelost, maar soms zie je een uitweg door er met anderen over te spreken of je krijgt weer moed. Vragen en antwoorden uit de groepen: Wat doen jullie in situaties die kritiek zijn? Soms kan je toch niet naast je plicht om iets te melden? Medewerkster: We gaan dan samen met het gezin stappen ondernemen. Het is soms erg moeilijk op deze manier, maar volgens ons de enige juiste weg. Groep: Het voordeel is dat het dan ook een oplossing is die echt gedragen is door de ouders. En als je één keer iets doorgeeft vanuit een zorg, zonder de goedkeuring van de ouders, dan blaas je de hele werkvorm op, die op vertrouwen gebaseerd is. Medewerkster: We spreken ouders erop aan, en trachten hen aan te zetten tot verandering, in vertrouwen. Moeder: Ik probeer iets te doen tegen de generatiearmoede. Het lukt enkel op mijn eigen tempo. Kind en Gezin had eens een deadline gesteld om een probleem op te lossen. Die moeten bij mij niet meer binnen komen. Ik tracht de vooroordelen over armen te doorbreken. Niet alle situaties zijn zo ernstig als veel mensen (buitenstaanders) denken. Mensen denken soms dat gaan werken alle problemen oplost, maar dit is niet zo. Mensen willen altijd direct ingrijpen, en maken daardoor veel kapot. Zij kennen de verhalen van armen niet, en ik tracht die over te brengen via deze organisatie. Waar zitten structurele knelpunten? Vroeger was het een gemengde groep waar op den duur dezelfde fenomenen, vooroordelen begonnen te spelen en mensen in armoede opnieuw niet meer durfden te spreken. Hoe verloopt de communicatie met de school? - De Aalsterse schoolcode (soort charter met officiële ondertekening, groeien daar nu naar toe) bespreken, kansenpas geldt sinds 5 jaar ook op de school. - Werken ook overkoepelend. Contact met externen vb: CLB, werkt goed, biedt mogelijkheden, constructief. Hoe kunnen we oudergroepen bekendmaken als begeleiders? - Ouders die ouders meebrengen. - In persoonlijk contact. Wat maakt dat je op een bepaald moment naar de oudergroep gaat? - Laagdrempelige initiatieven vb: via kansenpas, via spelotheek. - Geen binding aan de schoolpoort, wel binding in de groep. Je wordt aanvaard zoals je bent, je kan je verhaal kwijt zonder dat dit gevolgen heeft voor je gezin, partner,. Die geborgenheid heeft een mens nodig. - Klankbord voor alleenstaande ouders: financiële zorgen kan je niet kwijt bij je kinderen, niet aan de schoolpoort, wel aan de mensen in de groep. Verslag Roppov-dag

14 - Wereldje bloeit weer open, recht op praten maakt dat je evolueert als mens. Proces samen met mensen gaan. - In oudergroepen wordt ook vaak van thema afgeweken, wat ook deugd doet, mag en moet kunnen. - Eerst moet je al toegeven dat je een ouder in armoede bent, Momenteel is er een kerngroep van 5 ouders, sinds januari al bezig om er nieuwe ouders bij te krijgen, werving en toeleiding, heeft tijd nodig, vraagt investering. Knap dat jullie met een kleine groep mogen werken, soms wordt van bovenuit bepaald hoeveel mensen moeten bereikt worden (cfr. ervaring Zuidpoort Gent). Onderwijs en opvoeding is een heel gevoelig thema; Ik probeer uw kind op te voeden, ik zal mijn kind wel zelf opvoeden. werksituatie-werkloosheid als thema ligt precies eenvoudiger. Beeldvorming over hoe de ouders geaccepteerd worden, speelt heel sterk door in de mate dat kinderen kunnen groeien in een school. Gegevens: Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen vzw, Nele Buyl, onderwijsopbouwwerker Eikstraat 99, 9300 Aalst, Tel. 053/ , nele@vierdewereldgroepaalst.be Werkgroep 4: Infotafel 1 1. Adviezenbundel van de reflectiegroepen voor cliënten (jongeren en ouders) van Integrale Jeugdhulp Oost-Vlaanderen. Deze bundeling van de adviezen van de reflectiegroepen minderjarigen en ouders Oost- Vlaanderen werd uitgebracht door Integrale Jeugdhulp Oost-Vlaanderen. Verschillende ouders uit de Roppov oudergroepen schreven mee aan deze adviezen. Thema s: - participatie - participatieve basishouding - informatie en communicatie over de jeugdhulp - instap in de jeugdhulp - maatschappelijke noodzaak - coördineren en afstemmen van de hulp - crisisnetwerk Deze bundel werd verstuurd naar alle voorzieningen. 1 De info over de initiatieven is gebaseerd op de websites van de vernoemde organisaties. Verslag Roppov-dag

15 Gegevens: De bundel is ook te vinden op: De bundel kan ook bijbesteld worden via Integrale Jeugdhulp Oost-Vlaanderen: 2. De Keerkring De Keerkring biedt (naast de opvoedingstelefoon) op verschillende manieren ondersteuning aan ouders. Vzw de Keerkring is vooral werkzaam in het Waasland. Er zijn gelijkaardige initiatieven in andere regio s voornamelijk via de inloopteams van Kind en Gezin (zie oplijsting ouderondersteunende initiatieven) Spreekuur voor ouders: voor ouders met kinderen vanaf 4 jaar die een gesprek willen met een opvoedingsdeskundige over het opvoeden van hun kinderen. Gesprekken gebeuren na afspraak. Oudergroepen: Ouders en aanstaande ouders komen om de 14 dagen samen om onder begeleiding van een groepswerker ervaringen uit te wisselen en steun en advies te vinden. Ook individuele ondersteuning op vraag en maat van het gezin is mogelijk. Vorming: Opvoedingsondersteuning is een belangrijk instrument om ouders te kunnen bijstaan. De Keerkring stelt daarom zijn ervaring ter beschikking van andere organisaties in Vlaanderen. Gegevens: info@opvoedingstelefoon.be 3. Opvoedingstelefoon De opvoedingstelefoon is er voor vaders, moeders, grootouders, stiefouders, gescheiden ouders, opvoeders... die behoefte hebben aan een gesprekspartner. Ze helpen bij verhelderen van het probleem, zoeken naar een geschikte aanpak en mogelijke oplossingen. Alle gesprekken zijn anoniem en vertrouwelijk. De website van de opvoedingstelefoon biedt ook aan de ouders de mogelijkheid vragen te stellen. De anoniem gemaakte antwoorden op de vragen zijn ook voor andere ouders inkijkbaar. Op die manier worden verschillende opvoedingsadviezen reeds via de website verspreid. Gegevens: tel: Plazzo en Trefpunt zelfhulp In Vlaanderen zijn 1250 zelfhulpgroepen actief. Ze verschillen naar problematiek, werkingsterrein en organisatiestructuur. Maar allemaal verenigen ze mensen met een gemeenschappelijk probleem om samen beter te worden. Verslag Roppov-dag

16 Trefpunt Zelfhulp vzw is het informatie- en ondersteuningscentrum voor zelfhulpgroepen in Vlaanderen. Het databestand van Trefpunt Zelfhulp biedt up-to-date informatie over zelfhulpgroepen in Vlaanderen: een korte omschrijving van het probleem waarrond de zelfhulpgroep werkt een voorstelling van de doelstelling en het aanbod van de zelfhulpgroep de contactgegevens (adres, telefoonnummer en bereikbaarheid, en website) Deze informatie is te raadplegen via de zoekmachine (via alfabet, keuzelijst of eigen trefwoord) te vinden onder : gegevens van een zelfhulpgroep. Het platform zelfzorg Oost-Vlaanderen PLAZZO In Oost-Vlaanderen bestaan er meer dan 200 zelfzorginitiatieven. Gemeenschappelijk is dat ervaringsdeskundigheid centraal staat en dat elk zelfzorginitiatief één of meerdere van de volgende taken uitvoert: Informatieverlening: verzamelen en verspreiden van informatie over het probleem waarrond ze zijn opgericht en de manier om ermee om te gaan. Emotionele en sociale steun: verlenen van emotionele en sociale steun, onder meer via lotgenotencontact en het organiseren van sociale activiteiten. Concrete dienstverlening: verlenen van directe diensten. Belangenbehartiging: belangen behartigen van iedereen die met een specifieke situatie wordt geconfronteerd. (.) Gegevens: - Trefpunt Zelfhulp, - Plazzo, Martelaarslaan 204 B, 9000 Gent, tel , info@plazzo.be 5. Schouders: een tijdschrift voor en door ouders. SCHouders is een tijdschrift dat geschreven wordt door de leden van OOG. OOG is een overkoepelende oudergroep waar ouders en hulpverleners uit de Bijzondere Jeugdbijstand (Oost- en West-Vlaanderen) samenkomen om allerlei thema s te bespreken. Die thema s zijn op dat moment actueel of interessant en houden steeds verband met (bijzondere) jeugdzorg. De leden van OOG schrijven ook zelf artikels en maken samen een tijdschrift dat in de eerste plaats bedoeld is voor ouders. Oorspronkelijk verzorgde vzw Jongerenbegeleiding de eindredactie van SCHouders en maakte de uitgave mogelijk. Vzw Roppov nam deze taak sinds januari 2009 van hen over. Met SCHouders willen we dus de stem van ouders laten horen en de uitwisseling tussen de verschillende belangengroepen van jongeren binnen de Bijzondere Jeugdbijstand stimuleren. Indien je als ouder of als voorziening een interessant voorstel hebt of een suggestie, dan mag je dit steeds laten weten aan iemand van de redactieraad. Verslag Roppov-dag

17 Gegevens: Abonnementen te bevragen bij Roppov: 10 euro per jaar voor voorzieningen; 5 euro voor ouders; 2 euro per exemplaar. 6. Met weinig geld overleven in Gent (Samenlevingsopbouw). Een handig boekje en een website met adressen en informatie over: - waar vind je basishulp: voeding, kleding, sociale dienstverlening (ook voor vluchtelingen) - onthaaldiensten voor algemene hulpverlening - hulp bij problemen met: wonen, gezondheid, financies, eenzaamheid, vervoer - hulp om werk te zoeken - juridische steun - bijleren, vrij tijd, kinderen en jongeren, info voor senioren Gegevens: Voor meer info: Stéphanie Staiësse, stephanie.staiesse@samenlevingsopbouw.be 7. Familienetwerkberaad. (Informatie op basis van de gegevens van het project en het verslag van één van de werkgroepen.) Methodiek: het sociaal netwerk van de cliënt wordt samengebracht door de coördinator van het project. Dit kan zijn naar aanleiding van een crisissituatie, of een probleem waarbij gekeken wordt naar familie en vrienden ter ondersteuning. Werkwijze: Een aanvraag kan gebeuren zowel door ouders als door hulpverleners. Indien ouders de aanvraag doen, moeten betrokken hulpverleners wel op de hoogte zijn. Voorbereiding: aantal gesprekken met de cliënt ter verkenning van de mogelijkheden en voorbereiding van het netwerkberaad. Deelnemers worden aangeduid door cliënt. Verloop familienetwerkberaad zelf Fase 1 De coördinator geeft informatie over de vraag en de mogelijkheden aan de aanwezigen: cliënten (jongere kan vertrouwenspersoon aanduiden), familie en vrienden, aanwezige professionelen. Fase 2 De familie en vrienden worden alleen gelaten om een plan / oplossing te bedenken Fase 3 Presentatie van het plan, afspraken maken, ondertekening. De hulpverlening komt in actie indien het plan uitvoerbaar is. Afspraken voor opvolging en evaluatie later. De coördinator is er om te organiseren, niet om uit te voeren. Het doel is om zo vroeg mogelijk in het proces van hulpverlening in te stappen, m.a.w. eerder preventief. Verslag Roppov-dag

18 Voorwaarde voor deelname is dat het gezin zelf de beslissing kan nemen, zonder druk van een instantie. Het project is ook open voor andere sectoren, zoals de zorg voor personen met een handicap, bejaardenzorg... Vragen vanuit de (oranje) groep: Is dit project mogelijk onder JRB/CBJ? Ja, als de verwijzer akkoord gaat. Het CBJ kan zelf verwijzen naar het project. Met JRB ligt het moeilijker, want de cliënten krijgen veel autonomie. En het is vooral preventief bedoeld, dus met JRB zitten we eigenlijk al te ver in de HV. Zijn er vereisten voor potentiële cliënten om te mogen instappen in het project? Mensen moeten veel vertrouwen hebben in het eigen netwerk, hun familie en vrienden. Opmerking groep: Dit is juist iets wat in onze sector wel eens ontbreekt. Vertrouwen in eigen familie. Project: Wij merken dat dit grotendeels opgevangen wordt doordat er veel mensen betrokken zijn en dat iedereen zich verantwoordelijk voelt om naar een oplossing te zoeken, in het belang van het kind. Wie neemt het op voor het kind? We horen vooral steun voor de ouders. Er wordt iemand aangesteld om het kind te vertegenwoordigen, bijvoorbeeld een leerkracht. En het kind mag er ook zelf bij zijn, liefst zelfs. Wat zijn de voordelen voor de hulpverlener? De verantwoordelijkheden worden gedeeld met de context van het gezin. Waar een hulpverlener in een andere werkvorm veel over zich krijgt, kan hij hier meer verantwoordelijkheid leggen bij de familie en vrienden. Gegevens: Contactpersoon: Sabine De Graeve (projectleidster Familienetwerkberaad). Opvang Oost-Vlaanderen, Blaisantvest 103, Gent, 09/ Verslag Roppov-dag

19 Lijst Ouderondersteunende initiatieven OPVOEDINGSWINKELS: Regio Gent-Meetjesland: Gent: Sint-Margrietstraat 4, 09/ Wetteren: Molenstraat 9, 09/ Regio zuid Oost-Vlaanderen: Aalst: Ontmoetingshuis 'De Brug', Hertshage 11-19, tel Regio Waasland-Dendermonde: Sint-Niklaas: Huis van het Kind, Kazernestraat 35, 03/ VERENIGINGEN WAAR ARMEN HET WOORD NEMEN: Regio Gent-Meetjesland: De Zuidpoort, Ottergemsesteenweg 12, 9000 Gent, , Sabine Burgelman (0478/ ) Oudergroep voor ouders waar de kinderen niet inwonen bij hen. Iedere laatste vrijdag van de maand, Vertelronde, ondersteuning, themavergadering, informatie. Regio zuid Oost-Vlaanderen: Vierdewereldgroep Mensen voor mensen, Aalst, Eikstraat 99, 053/ Nele Buyl, onderwijsopbouwwerker, De Vrolijke Kring, Ronse, 055/ of 0495 / Lucile Delghust Dessalle, devrolijkekring@skynet.be, Onze Schakel, Geraardsbergen, Sint-Annastraat 13, 054/ armand.matthijs@pi.be (secretariaat) Meer informatie over organisaties die werken aan armoedebestrijding vindt u op: Verslag Roppov-dag

20 OPVOEDINGSONDERSTEUNING: Regio Waasland-Dendermonde: Oudergroepen vzw De Keerkring: Organiseren van groepsbijeenkomsten rond opvoeding en communicatie binnen het gezin. Thema's die hierbij aan bod komen zijn onder andere: Hoe kan praten met mijn kind/mijn gezin anders? Hoe spreek ik het verantwoordelijkheidsgevoel van mijn kind aan? Hoe maak ik met mijn puber goede afspraken? Wat vind ik moeilijk, en wat kan ik er zelf aan doen? Ik denk dat mijn kind experimenteert met drugs/alcohol Vertrouwen, zelfvertrouwen, schuldgevoel. - Werking in heel Vlaanderen: Inloopteams (kind en gezin) : laagdrempelig opvoedingsondersteuningspunt. De inloopteams zijn vaak gevestigd in wijken waar moeilijk bereikbare doelgroepen wonen. Ze organiseren laagdrempelige activiteiten voor jonge gezinnen (concreet wil dit zeggen dat in het gezin nog min. 1 kind niet schoolplichtig is). Inloopteams organiseren ook groepen voor anderstalige ouders en prenatale groepen. Informatie waar inloopteams doorgaan: Voor Gent: Tel: 09/ Rerum Novarumplein 180, 9000 Gent op dinsdag en donderdag voormiddag van 9 uur tot 12 uur inloopteam.bmovl@socmut.be Voor Ronse: Telefoon: Inloop-team Ronse, Abeelstraat 35 greet.beatse@kindenpreventie.be Contactpersoon: Mevrouw Greet Béatse Verslag Roppov-dag