Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor"

Transcriptie

1 Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor Evaluatie Strandseizoen 2013 Provincie Zuid-Holland april 2014

2

3 Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor Evaluatie Strandseizoen 2013 dossier : BA registratienummer : LW-AF versie : Definitief 2.0 classificatie : Provincie Zuid-Holland april 2014 HaskoningDHV Nederland B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van HaskoningDHV Nederland B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van HaskoningDHV Nederland B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

4

5 INHOUD BLAD 1 INLEIDING Context Leeswijzer 3 2 ACHTERGROND ORGANISATIE STRAND-EN ZWEMVEILIGHEID Pilot Zandmotor Samenwerkingsovereenkomst Strandbewaking en Toezicht Zandmotor Bewakingsgebieden en onderlinge afspraken Strandbewaking en Toezicht Medewerker Zandmotor Afspraken omtrent evaluaties Overige onderdelen Morfologische ontwikkelingen TOEZICHT, STRANDBEWAKING EN ALARMPLOEGEN Toezicht Strandbewaking Alarmploegen 12 4 OVERLEG, COMMUNICATIE EN AFSTEMMING Overlegstructuren Communicatie buiten incidenten Communicatie tijdens en na incidenten 16 5 MONITORING EN ICT Monitoring ICT 19 6 RISICO'S EN INSTELEN ZWEMVERBOD Risico-Inventarisatie Instellen zwemverbod 20 7 CONCLUSIES, AANBEVELINGEN EN CONCRETE ACTIES Conclusies strandseizoen Aanbevelingen strandseizoen 22 8 COLOFON 25 Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor 14 april 2014, versie Definitief

6

7 1 INLEIDING 1.1 Context De Vrijwillige Reddingsbrigades van Monster (MRB), s Gravenzande (GVRB) en Den Haag (HVRB), de Veiligheidsregio Haaglanden (VRH), provincie Zuid-Holland en de gemeenten Westland en Den Haag hebben voor aanvang van de beheerfase Pilot Zandmotor afspraken gemaakt omtrent de zwemveiligheid. Deze afspraken zijn vastgelegd in de Samenwerkingsovereenkomst Strandbewaking en Toezicht Zwemveiligheid Zandmotor en nader uitgewerkt in het Toezichtsprotocol en de dekkingsplannen strandbewaking en toezicht. Het strandseizoen 2013 is het tweede jaar waarbij de Pilot Zandmotor toegankelijk is voor het publiek en stond in het teken van het verder optimaliseren van de organisatie rondom de zwemveiligheid. De basis voor verdere optimalisatie is gelegd in de evaluatie van het strandseizoen Conform afspraak is ook door alle betrokkenen het strandseizoen 2013 geëvalueerd. Voor u ligt het resultaat van deze evaluatie. Voor deze evaluatie is naar alle betrokken partijen een uitgebreide enquête verstuurd (zie bijlage 1). De uitkomsten van de enquête zijn in een workshop met alle partijen besproken. In deze rapportage wordt het resultaat weergegeven. Het betreft een volledig document, waarbij uitgebreid wordt ingegaan op alle aspecten die van belang zijn om de strand- en zwemveiligheid te kunnen garanderen. Deze evaluatie biedt inzicht in de wijze waarop de organisatie heeft gefunctioneerd, wat er goed ging en wat de verbeterpunten zijn voor het strandseizoen Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt kort ingegaan op de wijze waarop de strand- en zwemveiligheid is georganiseerd. In hoofdstuk 3 t/m 6 wordt in detail ingegaan op relevante aspecten als communicatie, relatie tussen strandbewaking en toezicht en monitoring. Per onderwerp wordt de achtergrond geschetst, wordt ingegaan op de bevindingen uit de evaluatie en worden conclusies getrokken. De rapportage wordt in hoofdstuk 7 afgesloten met conclusies en aanbevelingen voor het strandseizoen Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor 14 april 2014, versie Definitief

8 2 ACHTERGROND ORGANISATIE STRAND-EN ZWEMVEILIGHEID 2.1 Pilot Zandmotor Voor de kust van Ter Heijde en Den Haag is in 2011 een schiereiland van 128 hectare aangelegd, even groot als 200 voetbalvelden: De Pilot Zandmotor. De Zandmotor is een innovatieve manier van kustonderhoud en kustuitbreiding. De natuur helpt met de bescherming tegen de zee. Door wind, golven en stroming verspreidt het zand zich de komende twintig jaar langs de kust tussen Hoek van Holland en Scheveningen. Het vormt daar nieuw strand en duingebied, dat extra bescherming biedt tegen zeespiegelstijging en extra ruimte biedt voor natuur en recreatie. Figuur 1 De Zandmotor op 11 juli 2011 vlak na de aanleg (foto RWS: Joop van Houdt) 2.2 Samenwerkingsovereenkomst Strandbewaking en Toezicht Zandmotor Al vroeg in het m.e.r.-traject van de Zandmotor is vastgesteld dat de zwemveiligheid een belangrijk aspect van de ontwikkeling van de Zandmotor is. De Zandmotor heeft immers invloed op de stroming bij de kust. Ook werd vastgesteld dat aanvullende maatregelen m.b.t. zwemveiligheid noodzakelijk zijn. In de Beheerovereenkomst Pilot Zandmotor zijn in artikel 9 afspraken vastgelegd met betrekking tot de zwemveiligheid op en rondom de Zandmotor. Provincie Zuid-Holland, de gemeente Den Haag, de Veiligheidsregio Haaglanden (VRH), de gemeente Westland, de Monsterse Reddingsbrigade (MRB), de 's-gravenzandse Vrijwillige Reddingsbrigade (GVRB) en de Haagse Vrijwillige Reddingsbrigade (HVRB) hebben afspraken gemaakt over de organisatie van de strand- en zwemveiligheid op en rond de Zandmotor in de Samenwerkingsovereenkomst Strandbewaking en Toezicht Zwemveiligheid Zandmotor (hierna te noemen de 14 april 2014, versie Definitief 2.0 Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor - 4 -

9 samenwerkingsovereenkomst ); deze is vastgesteld in november In de samenwerkingsovereenkomst zijn afspraken op hoofdlijnen gemaakt. Vervolgens zijn de afspraken door partijen verder in detail ingevuld. In onderstaande paragrafen wordt ingegaan op de belangrijkste elementen. 2.3 Bewakingsgebieden en onderlinge afspraken De hoofdlijnen van het organiseren van de strand- en zwemveiligheid op de Zandmotor zijn opgenomen in de samenwerkingsovereenkomst. In de samenwerkingsovereenkomst hebben betrokken partijen het bewakingsgebied op en rond de Zandmotor onderverdeeld in drie afzonderlijke bewakingsgebieden: 1. Bewakingsgebied I (het bewakingsgebied van GVRB); 2. Bewakingsgebied II (het bewakingsgebied van MRB); 3. Bewakingsgebied III (het bewakingsgebied van HVRB). Bij de indeling in bewakingsgebieden is aangesloten op de (oude) gemeentegrenzen. In Figuur 2 wordt het overzicht van de vigerende bewakingsgebieden weergegeven. Het puntje van de Zandmotor gelegen in het bewakingsgebied van HVRB is in 2012 als onderdeel van het bewakingsgebied van MRB beschouwd. Door de ontwikkeling van de Zandmotor naar het noorden is het deel van de Zandmotor op Haags grondgebied toegenomen. Onderstaande indeling van bewakingsgebieden is naar aanleiding van de evaluatie strandseizoen 2012 niet aangepast en was dus ook tijdens het strandseizoen 2013 van kracht. Figuur 2 Overzicht bewakingsgebieden Zandmotor strandseizoen 2013 Uitgangspunt is dat de verschillende Reddingsbrigades verantwoordelijk blijven voor hun eigen bewakingsgebied. Gedurende hun bewakingsdagen zullen GVRB, MRB en HVRB tussen 10:00 uur en 18:00 uur primair verantwoordelijk zijn voor strandbewaking op respectievelijk bewakingsgebied I, bewakingsgebied II en bewakingsgebied III. Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor 14 april 2014, versie Definitief

10 MRB heeft aangegeven dat het mogelijk is dat zij op weekdagen in de zomervakantie niet alle capaciteit voor strandbewaking kan leveren. Lukt dit niet, dan treedt MRB in eerste instantie met GVRB in overleg om in samenspraak de strandbewaking van de Zandmotor in bewakingsgebied II gedurende weekdagen in de periode van zomervakantie te organiseren. 2.4 Strandbewaking en Toezicht In de samenwerkingovereenkomst wordt een expliciet onderscheid gemaakt tussen Strandbewaking en Toezicht. Anders dan Strandbewaking, wordt het Toezicht niet uitgevoerd door de vrijwillige strandwachters van de Reddingsbrigades, maar door Toezichthouders. Deze Toezichthouders hebben alleen een preventieve taak, zij hebben geen rol in het daadwerkelijk uitvoeren van reddingsoperaties. Uiteraard kunnen zij wel de Reddingsbrigades assisteren in geval van calamiteiten. In de samenwerkings overeenkomst is hierover als uitgangspunt opgenomen dat onder Toezicht wordt verstaan het houden van toezicht op de Zandmotor en het badend publiek op weekdagen, zaterdagen en zondagen, inclusief feestdagen. Dit gebeurt tussen 10:00 uur en 18:00 uur in elke jaarlijkse periode van 1 mei tot 1 oktober door tenminste één Toezichthouder permanent fysiek aanwezig te laten zijn op de Zandmotor, daarbuiten doen ze wekelijks een korte ronde. Samengevat kan gesteld worden dat de Toezichthouders een oog- en oorfunctie hebben met betrekking tot het toezicht op de Zandmotor. De Toezichthouders zijn in dienst bij de Gemeente Westland bij het Team Openbare Ruimte. 2.5 Medewerker Zandmotor In de samenwerkingsovereenkomst is opgenomen dat VRH verantwoordelijk is voor de coördinatie van het toezicht op de Zandmotor. Deze verplichting is ingevuld door het aanstellen van een Medewerker Zandmotor. De Medewerker Zandmotor zorgt voor de afstemming tussen de partijen en is verantwoordelijk voor het aankaarten van verbeterpunten en initiëren van activiteiten. 2.6 Afspraken omtrent evaluaties In de samenwerkingsovereenkomst zijn in artikel 8 de verplichtingen opgenomen over zowel evaluatie als monitoring (zie kader 1). Deze evaluatie strandseizoen 2013 heeft als doel om invulling aan deze verplichtingen te geven, zodat voor aanvang van het strandseizoen 2014 eventuele aanpassingen aan de organisatie strand- en zwemveiligheid verricht kunnen worden. Kader 1: SOK artikel 8. Evaluatie en monitoring 8.1 In verband met het dynamische karakter van de Zandmotor zullen Partijen op de volgende momenten het Toezicht en Strandbewaking en aanverwante onderwerpen met elkaar evalueren: a) In het bewakingsseizoen 2011, voorafgaand aan de Beheerfase Zandmotor; b) Drie maal in het kalenderjaar 2012: vóór, tijdens en na het bewakingsseizoen, te weten in de maand maart, juli en november; c) Vanaf kalenderjaar 2013 jaarlijks in de maand november. 8.2 De evaluatie als bedoeld in artikel 8.1 wordt in beginsel geïnitieerd door de Provincie. Onderdeel 14 april 2014, versie Definitief 2.0 Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor - 6 -

11 van de evaluatie maken tenminste de volgende onderwerpen uit: a) Het evaluatierapport Zwemveiligheid Zandmotor als bedoeld in artikel 8.6; b) Een risico-inventarisatie; c) De afstemming tussen het Toezicht en de Strandbewaking; d) Het zwemverbod als bedoeld in artikel 5; e) Het materieel en de bezetting als bedoeld in artikel 6; f) De resultaten van het overleg als bedoeld in artikel 7.2; g) De Bewakingsgebieden als bedoeld in artikel 3.4; h) De financiële bepalingen als bedoeld in artikel 10. Naar aanleiding van de evaluatie stellen Partijen een verbeterplan op en beoordelen of aanpassing van de uitgangspunten en afspraken noodzakelijk is, in dat geval zullen partijen onderhavige overeenkomst aanpassen. 2.7 Overige onderdelen Overige onderdelen waar in de samenwerkingsovereenkomst afspraken over zijn gemaakt, zijn het beschikbaar stellen van materieel voor Strandbewaking op de Zandmotor, het instellen van zwemverboden, communicatie en voorlichting aan de badgasten, de evaluatie en monitoring van de strand- en zwemveiligheid op en rond de Zandmotor. Voor een meer gedetailleerde beschrijving van de organisatie wordt verwezen naar de samenwerkingsovereenkomst, het Toezichtsprotocol strand- en zwemveiligheid Zandmotor, het gecombineerde dekkingsplan van de GVRB en MRB en het dekkingsplan van de gemeente Westland. 2.8 Morfologische ontwikkelingen 2013 Wind en zee veranderen de Zandmotor al vanaf (en tijdens) de aanleg. De westkant van de Zandmotor erodeert en het zand wordt aan de noord- en zuidkant weer afgezet. In het eerste jaar is 2 miljoen m3 zand in beweging gekomen: m3 zand is verplaatst op de Zandmotor zelf, m3 zand is verspreid binnen het meetgebied en m3 is buiten het meetgebied terecht gekomen. De Zandmotor is dus volop in beweging. Op luchtfoto s (zie figuur 3) zijn de veranderingen ook goed te zien. Met name op de foto van juli 2011 is het sedimenttransport rondom de Zandmotor goed zichtbaar, met de eerste aangroei van een zandbank aan de punt van de Zandmotor. Deze zandbank breidde zich steeds verder uit langs de kust. De Zandmotor is in zijn geheel smaller en langer geworden. De grootste veranderingen zijn er aan de noordzijde, waar de lagune, geulen en zandbanken steeds van vorm veranderen. De morfologische ontwikkelingen van afgelopen jaar zijn conform verwachting (mondelinge mededeling Sarah Marx, RWS-WVL). Ten opzichte van 2012 heeft de getijdegeul meer bochten gekregen (meanderende geul), waardoor het gevaar voor het wegdrijven van recreanten naar zee is afgenomen. Er is meer sprake van een delta, een systeem met meerdere geulen richting de lagune. Hierdoor is de stroomsnelheid in de geul ten opzichte van het strandseizoen 2012 afgenomen. De geul heeft zich afgelopen jaar richting de zeereep verplaatst, waardoor het strand tussen strandtent Klein Ockenburg en de geul smaller is geworden. Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor 14 april 2014, versie Definitief

12 11 juli januari juli oktober 2013 Figuur 3 Morfologische ontwikkeling Zandmotor in de tijd (foto s RWS: Joop van Houdt) 14 april 2014, versie Definitief 2.0 Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor - 8 -

13 3 TOEZICHT, STRANDBEWAKING EN ALARMPLOEGEN Tijdens de gesprekken over de organisatie van de strand- en zwemveiligheid op de Zandmotor is besloten om het Toezicht en de Strandbewaking te scheiden. Toezicht op de Zandmotor wordt verricht door Toezichthouders die in dienst zijn bij de gemeente Westland. De Strandbewaking wordt verricht door de Reddingsbrigades. Goede communicatie en afstemming tussen beide partijen is essentieel voor een soepele samenwerking. 3.1 Toezicht Achtergrond Toezichthouders zijn gedurende het strandseizoen van 10:00 tot 18:00 uur op de Zandmotor voor het leveren van toezicht op zowel doordeweekse dagen als in het weekeinde. Het toezicht vindt plaats in koppels van twee. De Toezichthouders hebben een BOA-bevoegdheid. Primaire rol van de Toezichthouders is echter de gastheerfunctie: aanwezige recreanten dienen geïnformeerd te worden over risico s en gevaren van de Zandmotor. De inzet kan op warme stranddagen worden verlengd, tijdens calamiteiten kunnen ook extra koppels ingezet worden. De Teamleider Toezicht Openbare Ruimte van de Gemeente Westland kan hier over besluiten. Bevindingen evaluatie De Toezichthouders zien de taken op de Zandmotor als een waardevolle aanvulling op hun werkzaamheden. Afgelopen jaar is het kennisniveau over de Zandmotor bij de Toezichthouders verder gegroeid. De gemeente Westland heeft dezelfde BOA s in kunnen huren die ook in 2012 zijn ingehuurd boven de bestaande formatie. Hierdoor is er gezorgd voor continuïteit, er is geen kennis verloren gegaan. Op operationeel niveau heeft in vergelijking met het strandseizoen 2012 veel meer uitwisseling plaatsgevonden met de Reddingbrigades. De Toezichthouders hebben meer inzicht gekregen, wanneer en waar het houden van toezicht van belang is. Bij wisseling van getij houden zij toezicht aan de noordkant van de Zandmotor bij de getijdegeul. Daarnaast heeft de Medewerker Zandmotor briefings van de Toezichthouders bij de gemeente Westland gebruikt voor overdracht van kennis. De Medewerker Zandmotor zal dit ook tijdens het strandseizoen 2014 blijven doen. Ter voorbereiding van het strandseizoen 2014worden de Toezichthouders betrokken bij oefeningen van de Reddingsbrigades. Afgelopen jaar is onduidelijkheid geweest over de mate waarin handhavend opgetreden wordt tegen vormen van recreatie die plaatsvinden in strijd met de APV van respectievelijk Den Haag en Westland. Het ging hierbij onder andere om kite-surfers en naaktrecreanten. In onderling overleg is de strategie hieromtrent vastgesteld. Aangezien kite-surfers potentiële redders zijn van badgasten in nood is besloten om niet handhavend op te treden. Voorgesteld wordt om in het begin van het strandseizoen een afstemoverleg te organiseren op strategisch operationeel niveau, zodat de voorlichting vanuit de betrokken partijen consistent is. Belangrijk aandachtspunt voor het functioneren van de BOA s, betreft de mogelijkheden om ook op Haags grondgebied handhavend op te kunnen treden. De aanvraag hiervoor is in 2012 al ingediend, maar is nog steeds niet geëffectueerd. Dit wordt aangekaart in de Stuurgroep Zandmotor. De verdere verschuiving van de Zandmotor richting het noorden heeft tevens effect op de mobiliteit van de BOA s. Gedurende drukke dagen is het lastig om vanuit het gemeentehuis van Westland het Haagse deel van de Zandmotor te bereiken. De Zandmotor zal komend jaar naar verwachting verder richting het Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor 14 april 2014, versie Definitief

14 noorden verplaatsen. Komend jaar dient onderzocht te worden op welke wijze het toezicht in de jaren 2015 en verder het beste georganiseerd kan worden. De Toezichthouders hebben tijdens het strandseizoen 2013 een aantal keren handhavend opgetreden. In bijlage 2 wordt een overzicht gepresenteerd van alle handhavingsactiviteiten en bijzonderheden. Platform voor uitwisseling op strategisch operationeel niveau organiseren Aankaarten bevoegdheden kwestie Toezichthouders op Haags grondgebied Onderzoeken toekomstige wijze waarop toezicht georganiseerd kan worden in 2015 Betrekken Toezichthouders bij (multidisciplinaire) oefeningen op de Zandmotor 3.2 Strandbewaking Achtergrond De strandbewaking wordt verricht door de Reddingsbrigades. MRB is verantwoordelijk voor de strandbewaking op het Westlandse deel van de Zandmotor, HVRB voor het Haagse gedeelte (m.u.v. punt op de haak, dit doet MRB). GVRB kan in geval van calamiteiten haar bewakingsgebied naar het noorden opschuiven, waardoor MRB meer aandacht en capaciteit kan richten op de Zandmotor. Goede communicatie en afstemming tussen de Reddingsbrigades is essentieel om goed samen te kunnen werken. De Reddingsbrigades zijn aanwezig tijdens weekeinden en gedurende 6 weken in de zomervakantie. In geval van slecht weer kan de bezetting teruggeschroefd worden. Naast deze reguliere bezetting is door MRB en GVRB een Alarmploeg opgericht (zie paragraaf 3.3). Bevindingen evaluatie In 2013 zijn alle Reddingsbrigades in staat geweest om te voldoen aan de gemaakte afspraken qua minimumbezetting per post en bewakingsvenster. MRB heeft de ambitie om komende jaren verder te groeien qua strandwachten, zodat op termijn het toezicht tijdens weekenddagen kan worden overgenomen van de Toezichthouders. Door het opheffen van de Reddingsbrigade Naaldwijk wordt verwacht dat op korte termijn een tiental leden verwelkomd kunnen worden. Voordat deze leden actief ingezet kunnen worden, dienen zij wel de benodigde opleiding voor inzet op het strand te krijgen. MRB is tevens overgegaan van een standaard bezetting van 4 naar 5 strandwachten per post. Vanuit praktisch oogpunt heeft de bewaking van het zuidelijke deel van het bewakingsgebied van HVRB plaatsgevonden vanuit post 2. Op momenten dat hiertoe noodzaak was, is extra bemanning op post 1 geplaatst om te zorgen voor permanent toezicht. Voorbeeld van zo n moment betrof de massa-evacuatie op 21 juli (zie kader 2). Die dag heeft de Zandmotor veel aandacht gevraagd, waarna extra bewaking van post 1 is georganiseerd. Op het gehele strand hebben die dag veel incidenten plaats gevonden. Mogelijk heeft de extra aandacht voor de Zandmotor hiervan de oorzaak is geweest. De rest van bewakingsdagen is de Zandmotor meegenomen in de reguliere bewaking. GVRB heeft geen rol in de preventieve bewaking van de Zandmotor. De reguliere strandploeg moet echter wel bewust zijn dat zij of anders de Alarmploeg naar de Zandmotor moet bij repressief optreden. Bij inzet van zowel materiaal als bemensing wordt daar rekening mee gehouden. De MRB geeft aan dat de situatie op de Zandmotor minder overzichtelijk is in vergelijking met het reguliere strand en dat het bij drukke dagen lastig is om door het publiek te komen. Hierdoor is niet in een oogslag helder waar het incident is. Bij drukke zomerdagen wordt door de MRB één voertuig voorbij de drukte aan de noordkant van molenslag gestationeerd. Hiermee kunnen de verplichte aanrijdtijden gegarandeerd worden. 14 april 2014, versie Definitief 2.0 Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor

15 Kader 2: Massa-evacuatie noordkant Zandmotor, 21 juli 2013 Op 21 juli 2013 is vlak voor en tijdens opkomend water een sterke stroming ontstaan in de mui recht voor post 1 van de HVRB, de plek waar de lagune van de Zandmotor aansluit op de zee. Deze mui is zeer breed en diep en heeft zeer scherpe kanten haaks op de kust. Voor aanvang van het hoogwater heeft HVRB extra aandacht voor het betreffende gebied, waarbij zowel preventief als repressief is opgetreden. Het aantal acties is zeer beperkt gebleven, gezien de grote drukte op het strand en de beperkte hoeveelheid ruimte die daardoor zowel op het strand als ook in het water beschikbaar was. Tijdens opkomend water kwam de stroming in de mui daadwerkelijk op gang en zijn diverse reddingsacties uitgevoerd. HVRB heeft vervolgens getracht een groter gebied vrij te maken van baders en zwemmers rond de mui en heeft preventieve acties uitgevoerd. Door ruimtegebrek en het zeer ondiepe water naast de mui was het zeer lastig om het gebied te bereiken vanaf de zeezijde met het varende materiaal. Tijdens het vrijmaken van het gebied zijn diverse reddingen uitgevoerd. Met name kinderen en ouders met kinderen waren in de problemen gekomen. De kinderen konden niet staan en werden door de stroming meegetrokken. De ouders die probeerden te helpen, konden zelf nauwelijks blijven staan en raakten daardoor snel vermoeid. Tot twee uur na hoogwater is er extra inzet gepleegd om de situatie onder controle te houden. Deze situatie heeft kunnen ontstaan door een samenloop van omstandigheden. De optredende muistroom was sterk maar niet uitzonderlijk. Doordat het de eerste warme en zonnige dag was, was het echter extreem druk op het strand. Hierdoor was het lastiger om effectief preventieve acties uit te kunnen voeren. Cijfers: Zwemmend: 15 acties voor 15 drenkelingen Boot: 30 acties voor 30 drenkelingen Handreikingen: 10 Rescue board: 5 acties voor 5 drenkelingen GVRB en MRB zijn tevreden over het ter beschikking gestelde materiaal voor bewaking van de Zandmotor. Doordat de Zandmotor opschuift naar het noorden bestaat bij de HVRB behoefte aan materiaal wat schikt is om in ondiep water te varen. Door de komst van de Zandmotor is niet mogelijk om alle stukken water effectief te bewaken. Het bestaande materieel is niet geschikt om in de lagune en het zwin te patrouilleren. Doordat het gebied van overstromende zandbanken ten noorden van de Zandmotor per jaar omvangrijker wordt, is het tevens lastiger om vanuit zee aan te landen aan de kust. Het beïnvloedingsgebied strekt zich uit richting Kijkduin. Vanuit de reguliere bewaking staat het vervangen van bestaand materieel gepland voor het strandseizoen Komende maanden kijken VRH en PZH in hoeverre een oplossing gevonden kan worden voor deze problematiek. De afspraak bestaat al dat HVRB MRB kan vragen om te assisteren met de waterscooter bij preventieve activiteiten. Een mogelijkheid zou zijn om de preventieve inzet te standaardiseren. Dit houdt in dat het bewakingsgebied van MRB verder wordt uitgebreid naar Haags grondgebied. De Reddingsbrigades hebben echter de voorkeur om de bestaande gemeentegrenzen/bewakingsgebieden te respecteren. De getijdegeul is afgelopen jaar meer gaan meanderen. Als gevolg hiervan is het strand ter hoogte van strandtent Klein-Ockenburg ten opzichte van strandseizoen 2012 smaller geworden. Dit heeft invloed op de aanrijdtijden richting Zandmotor vanaf het noorden. De verdere morfologische ontwikkeling is zeer Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor 14 april 2014, versie Definitief

16 relevant voor het strandseizoen Het Actieteam Zandmotor 1 kan hier duidelijkheid over verschaffen. Deze input komt goed van pas bij het actualiseren van de Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RIE, zie paragraaf 6.1). Meer gezamenlijke oefeningen met zowel de drie Reddingbrigades als de Toezichthouders; Platform voor uitwisseling op strategisch operationeel niveau organiseren Bijeenroepen Actieteam Zandmotor voor aanvang strandseizoen 2014 Aanpassen van bestaande RIE op basis van nieuwe (morfologische) situatie Nadere afstemming tussen HVRB en MRB omtrent preventief inzet waterscooter Bespreken problematiek materieel HVRB post 1 met VRH en provincie Zuid Holland 3.3 Alarmploegen Achtergrond Bij de bespreking omtrent de strand- en zwemveiligheid Zandmotor is afgesproken dat GVRB en MRB gezamenlijk een Alarmploeg opstellen, waarbij continu vanuit beide brigades een reddingseenheid oproepbaar is, zodat inzet van één Alarmploeg gegarandeerd is. Hiermee kan adequaat gereageerd worden buiten het bewakingsvenster én buiten het strandseizoen. Aan zowel GVRB en MRB is een waterscooter beschikbaar gesteld, zodat de Alarmploegen snel kunnen reageren (eenvoudig te water laten, geschikt voor ondiepe gedeeltes Zandmotor en met kleiner team inzetbaar). Het biedt de mogelijkheid om snel en flexibel op te treden. Zowel zelfstandig als op de trailer is het apparaat snel te verplaatsen naar een willekeurige locatie. Gezien de geografische spreiding van de vrijwilligers van HVRB is het voor de HVRB geen optie om een bijdrage te leveren aan een Alarmploeg. Bevindingen evaluatie In 2013 heeft de Alarmploeg van MRB en GVRB naar tevredenheid gefunctioneerd. In totaal is de Alarmploeg negen keer ingezet (zie bijlage 3 voor specificaties). Daarnaast hebben twee gezamenlijke oefeningen plaatsgevonden met de Alarmploeg. Doel voor 2014 is om minstens drie gezamenlijke oefeningen te organiseren. Bij alle inzetten is de Alarmploeg ruim binnen de maximaal afgesproken uitruktijd gebleven. Per inzet heeft een evaluatie plaatsgevonden. Naar aanleiding hiervan is besloten om de waterscooter in het donker niet meer in te zetten ten behoeve van multidisciplinaire zoekacties. De waterscooters zijn namelijk slecht zichtbaar voor de KNRM. De waterscooters zijn wel geschikt voor het uitvoeren van de taken van de Alarmploeg (zie boven). De GVRB is dusdanig tevreden over de inzetbaarheid van de waterscooters dat zij op dit moment bezig zijn te onderzoeken om het bewakingsmodel op het strand aan te passen en een snelle boot om te wisselen voor een extra waterscooter. De leden van de Alarmploeg hebben in 2012/2013 voldoende tijd aan opleidingen kunnen besteden om de bestaande kennis en kunde op peil te houden. MRB en GVRB zijn daarnaast te spreken over het materieel dat de Alarmploeg tot haar beschikking heeft. De Alarmploeg is te allen tijde standby geweest, mede dankzij het naar tevredenheid functioneren van het ASK-systeem. Om tijdens periodes van onderhoud van de waterscooters de inzetbaarheid te kunnen garanderen zijn boten ter vervanging ingezet. 1 In dit Actieteam wordt aan de hand van de morfologische ontwikkeling van de Zandmotor de gevolgen voor zwemveiligheid ingeschat en geadviseerd over eventuele noodzaak tot fysiek ingrijpen. Het Actieteam Zandmotor is opgebouwd uit afgevaardigden van de TU Delft, Rijkswaterstaat Directie Zuid- Holland, Waterdienst, Veiligheidsregio Haaglanden (Medewerker Zandmotor) en de Provincie Zuid- Holland. 14 april 2014, versie Definitief 2.0 Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor

17 GVRB en MRB geven aan dat de samenwerking met de meldkamer steeds beter verloopt. Aandachtspunt blijft echter wel om de centralisten van de meldkamer te blijven informeren over wat de Reddingsbrigades kunnen en waarvoor zijn inzetbaar zijn. Zeker gezien de overgang van de meldkamer van Hollands Midden naar Haaglanden blijft dit een aandachtspunt. De presentatie en excursie die de Medewerker Zandmotor geïnitieerd had in 2013 was een groot succes. Deze zal ook in 2014 gepland worden. Meer gezamenlijke oefeningen met de Alarmploegen van MRB en GVRB in 2014 Meldkamercentralisten in april 2014 bijpraten over ontwikkelingen Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor 14 april 2014, versie Definitief

18 4 OVERLEG, COMMUNICATIE EN AFSTEMMING Gezien het aantal betrokken partijen bij de strand- en zwemveiligheid is een goede communicatie essentieel. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de opgezette overlegstructuur waar partijen elkaar geregeld kunnen informeren over ontwikkelingen, incidenten en aandachtspunten. Communicatie is niet alleen van belang in de reguliere samenwerking tussen partijen, maar zeker ook tijdens en na afloop van incidenten. In dit hoofdstuk komen zowel de communicatie tijdens reguliere werkzaamheden en communicatie tijdens/na het optreden van incidenten aan bod. Daarnaast wordt de wijze waarop gecommuniceerd wordt met het publiek met borden en anderszins in dit hoofdstuk behandeld. 4.1 Overlegstructuren Achtergrond Bij de strand- en zwemveiligheid Zandmotor is een groot aantal organisaties betrokken. Voor een succesvolle en geoliede machine is het noodzakelijk dat iedereen weet wat van hem/haar wordt verwacht en goed op de hoogte wordt gehouden van relevante ontwikkelingen. Voor de partijen die zich bezig houden met de strand- en zwemveiligheid op en rondom de Zandmotor zijn de volgende overleggen van belang: Regiegroep strand- en zwemveiligheid Operationeel overleg toezicht en strandbewaking Zandmotor Beheerdersoverleg Pilot Zandmotor Actieteam Zandmotor Bevindingen uit Evaluatie In 2012 was het overleg van de Regiegroep strand- en zwemveiligheid en het Beheerdersoverleg Pilot Zandmotor vaak vanuit praktische overwegingen gecombineerd. Hierdoor werd de groep erg groot, waardoor er minder ruimte ontstond voor discussies. In 2013 zijn deze overlegstructuren geknipt. De Medewerker Zandmotor is namens alle partijen aanwezig in het Beheerdersoverleg Pilot Zandmotor. Deze aanpassing is door partijen als plezierig ervaren. Ook de huidige frequentie van de Regiegroep strand- en zwemveiligheid voldoet. Indien er zaken spelen weten partijen elkaar ook buiten het overleg van de Regiegroep strand- en zwemveiligheid te vinden. Ten opzichte van 2012 is door de Medewerker Zandmotor het Operationeel overleg toezicht en strandbewaking Zandmotor in het leven geroepen. Dit is door de operationele partijen als zeer waardevol ervaren en wordt in 2014 herhaald. Op momenten dat zowel Toezichthouders als Reddingsbrigades aanwezig waren, zoeken partijen elkaar even op om bij te praten. Vanuit de Reddingsbrigades en de Toezichthouders is de wens naar voren gekomen om behalve op de werkvloer ook op strategisch operationeel niveau elkaar beter te informeren omtrent handhavingsspeerpunten/-aandachtpunten etc. Voorbeeld betreft de omgang met de APV (wel of niet handhaven). De Regiegroep strand- en zwemveiligheid is te beleidsmatig om dergelijke aspecten te bespreken en komt qua frequentie te weinig bij elkaar. Afgesproken wordt om een platform voor uitwisseling te organiseren tussen officieren van dienst, postcommandanten, operationeel leidinggevende BOA s en bestuursleden van Reddingsbrigades met een operationeel taakveld. 14 april 2014, versie Definitief 2.0 Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor

19 De getijdegeul aan de noordkant van de Zandmotor heeft zich in 2013 verder ontwikkeld. Doordat er meerdere subgeulen zijn ontstaan en de geul is gaan meanderen, is het gevaar voor het wegdrijven van recreanten naar zee afgenomen. Hierdoor is het niet noodzakelijk geweest om het Actieteam Zandmotor bijeen te roepen. Voorgesteld wordt om aan het begin van strandseizoen 2014 het Actieteam Zandmotor bijeen te roepen en het verslag in deze evaluatie op te nemen (zie bijlage 4). Informatie omtrent de te verwachten morfologische ontwikkeling komt goed van pas bij het actualiseren van de Risico- Inventarisatie. Organiseren Operationeel overleg toezicht en strandbewaking Zandmotor voor aanvang Strandseizoen 2014 Platform voor uitwisseling op strategisch operationeel niveau organiseren Bijeenroepen Actieteam Zandmotor voor aanvang strandseizoen Communicatie buiten incidenten Achtergrond De Medewerker Zandmotor is ingesteld als spin in het web. Hij constateert aandachtspunten en eventuele tekortkomingen in de organisatie en initieert oplossingen of gesprekken daartoe. De Medewerker Zandmotor heeft geen primaire rol in de operationele werkzaamheden (moet op vakantie kunnen gaan), maar is de aangewezen persoon om partijen bij elkaar te brengen om oplossingen te kunnen zoeken. Daarnaast fungeert de Medewerker Zandmotor als vraagbaak voor alle betrokkenen en heeft hij het overzicht van alle betrokken partijen en hun taken. Betrokken partijen hebben uiteraard ook zelf een verplichting in het informeren van elkaar. Bevindingen evaluatie Afgelopen jaar is de interne communicatie tussen betrokken partijen op de Zandmotor sterk verbeterd. Partijen weten elkaar op bestuurlijk en operationeel niveau steeds beter te vinden. Indien de situatie aanleiding geeft, wordt snel een overleg georganiseerd (dit is bijvoorbeeld gebeurd bij de onduidelijkheid over wel/niet handhaven op kite-surfers). Zoals ook in paragraaf 4.1 is aangegeven, bestaat er behoefte aan een platform voor uitwisseling van strategische operationele zaken overleg op. Daarnaast bestaat de wens om informatie digitaal met elkaar te kunnen delen. Het gaat daarbij zowel om recente informatie omtrent toezicht en strandbewaking op de Zandmotor (evaluaties, handhavingsacties, etc.) als om praktische informatie die gedurende de dag van belang is om te delen. Een mogelijke oplossing is om aan de hand van een Whats-app groep informatie op een laagdrempelige wijze met elkaar te delen. Hierdoor hoeft niet iedereen afzonderlijk elkaar te bellen. Het gaat hierbij om een impressie te geven van drukte op locaties, aanwezigheid van bepaalde groepen recreanten, etc. Ter voorbereiding van het strandseizoen 2014 dient gekeken te worden hoe aan deze wensen tegemoet gekomen kan worden (zie ICT). De Medewerker Zandmotor heeft zich in 2013 veel meer kunnen richten op de samenwerking en communicatie tussen met name Reddingsbrigades en Toezichthouders. De intensievere coördinerende rol is door de betrokkenen als zeer prettig ervaren met weinig ruimte voor verbetering. De Medewerker Zandmotor verstuurt daarnaast periodiek informatie/nieuws rondom de Zandmotor aan betrokkenen rond. Dit wordt door betrokkenen op prijs gesteld. Platform voor uitwisseling op strategisch operationeel niveau organiseren ICT-mogelijkheden operationele afstemming onderzoeken Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor 14 april 2014, versie Definitief

20 4.3 Communicatie tijdens en na incidenten Achtergrond Om tijdens incidenten zo efficiënt mogelijk te kunnen acteren, moeten de verschillende partijen goed weten wat ieder zijn rol is. Ook moet eenduidig en snel besloten worden hoe gehandeld gaat worden. Communicatie is hierbij essentieel, zowel tijdens het incident als erna. Door het uitvoeren van gezamenlijke oefeningen wordt de wijze van communiceren geoefend. Voor de communicatie tijdens en na incidenten is een drietal protocollen vastgesteld: 1. Het alarmeringsprotocol tijdens incidenten 2. Het protocol communicatie na incidenten waarin de interne bestuurlijke communicatie is vastgelegd 3. De communicatiestrategie waarin staat aangegeven hoe met de pers wordt omgegaan Bevindingen evaluatie Het jaar 2013 is een relatief rustig jaar geweest met maar een beperkt aantal incidenten. Belangrijkste incident betrof de evacuatie van 60 personen ten noorden van de Zandmotor aan de noordkant van de Zandmotor (zie kader 2). Hierdoor is de organisatie tijden en na incidenten minder op de proef gesteld in vergelijking met strandseizoen De communicatie tussen partijen verloopt soepel. Iedereen is op de hoogte van het protocol en afstemming van plan van aanpak gedurende het motorkapoverleg verloopt in goed overleg. De Medewerker Zandmotor heeft net als in 2012 veel aandacht besteed aan het bewust maken van de centralisten op de meldkamer van de aanwezigheid van de Zandmotor, oriëntatiepunten en de capaciteiten van de verschillende hulpdiensten. De gezamenlijke rondleiding op de Zandmotor inclusief kennis maken met de Reddingsbrigades is goed bevallen. Deze bijeenkomst heeft bijgedragen in een betere samenwerking. Het proces verloopt steeds soepeler. Bekendheid over de Zandmotor en het bestaan van de Alarmploeg bij de centralisten blijft echter ook voor 2014 een aandachtspunt. Zeker gezien de fusie tussen de meldkamer van Regio Haaglanden en Regio Hollands Midden. Daarnaast is het verstandig als ook bij het Kustwachtcentrum meer kennis is over de organisatie stranden zwemveiligheid op de Zandmotor. Het komt voor dat noodoproepen met betrekking tot de Zandmotor hier binnen komen (en niet bij de meldkamer). De Alarmploeg van de Reddingsbrigades is van grote waarde bij zoekacties op zee en bij incidenten in de bruin-water zone. De gemeente Westland geeft aan dat de Toezichthouders van grote waarde kunnen zijn bij incidenten, maar onvoldoende aangehaakt zijn, doordat de BOA s geen beschikking hebben over een portofoon. Wettelijk is het echter niet toegestaan om BOA s toegang te verstrekken tot C2000. Afgesproken wordt dat bij aanwezigheid van BOA s een vrijwilliger van de Monsterse Reddingsbrigade met portofoon achterin de auto van de BOA s stapt. Hiermee zijn ook de BOA s op de hoogte van de aanpak en kunnen meer betekenen (met name bij vermissingen op de Zandmotor). Dit aspect kan prima tijdens gezamenlijke oefeningen met Reddingsbrigades en Toezichthouders geteste worden. De incidenten op en rondom de Zandmotor worden altijd geëvalueerd, dit gebeurt vaak ter plekke na afloop van het incident. In 2013 heeft één evaluatie plaatsgevonden waar een BOA bij aanwezig was. Dit is zeer waardevol om mee te maken in relatie tot kennisoverdracht. De evaluaties worden zowel actief (per mail) of passief (toegang tot het ICT-systeem van MRB) met de Medewerker Zandmotor gedeeld. Momenteel is het nog geen standaard procedure dat alle betrokkenen op de hoogte worden gesteld. Met name de BOA s van de Gemeente Westland hebben behoefte hier aan. 14 april 2014, versie Definitief 2.0 Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor

21 Naar aanleiding van evaluatie van multidisciplinaire inzet is besloten om de waterscooter van de Alarmploeg in het donker niet meer in te zetten. De waterscooter functioneert prima, maar is echter slecht zichtbaar voor de KNRM. Omwille van de veiligheid is het niet verantwoord deze in te zetten in dergelijke multidisciplinaire reddingsacties. Daarnaast is op verzoek OVD-G (geneeskundig) besloten om bij een reële kans op het aantreffen van een persoon in zee, meteen een ambulance ter plaatse te laten komen. Partijen zijn tevreden over de gemaakte afspraken over de wijze van communiceren richting pers en publiek bij incidenten. Naar aanleiding van de evaluatie zwemveiligheid Zandmotor 2012 is het aantal informatie- en waarschuwingsborden op en rond de Zandmotor flink gereduceerd. Dit wordt door partijen als zeer positief/effectief ervaren. Probleem blijft echter bestaan dat recreanten onvoldoende kijken naar de borden en/of de aanwijzingen op de borden stelselmatig negeren. In 2013 heeft een aantal gezamenlijke oefeningen plaatsgevonden. Partijen zijn het er over eens dat het uitvoeren van oefeningen van groot belang is. Besloten wordt om in 2014 de BOA s van de Gemeente Westland hier beter bij te betrekken. Meer gezamenlijke oefeningen met zowel de drie Reddingbrigades als de Toezichthouders; Meldkamercentralisten in april 2014 bijpraten over ontwikkelingen; Medewerker Zandmotor standaard informeren binnen 24 uur na incident Evaluaties met elkaar delen via nog te ontwikkelen ICT-systeem; Informeren Kustwachtcentrum over inzetbaarheid Alarmploeg; Mee laten rijden vrijwilliger MRB bij Toezichthouders tijdens zoekacties op strand Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor 14 april 2014, versie Definitief

22 5 MONITORING EN ICT Gezien het aantal betrokken partijen bij de strand- en zwemveiligheid is een goede communicatie essentieel. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de opgezette overlegstructuur waar partijen elkaar geregeld kunnen informeren over ontwikkelingen, incidenten en aandachtspunten. Communicatie is niet alleen van belang in de reguliere samenwerking tussen partijen, maar zeker ook tijdens en na afloop van incidenten. In dit hoofdstuk komen zowel de communicatie tijdens reguliere werkzaamheden en communicatie tijdens/na het optreden van incidenten aan bod. Daarnaast wordt de wijze waarop gecommuniceerd wordt met het publiek met borden en anderszins in dit hoofdstuk behandeld. 5.1 Monitoring Achtergrond De Zandmotor is een innovatief project, er is nog niet eerder ervaring opgedaan met het uitvoeren van suppleties in deze vorm en omvang. Hierdoor is het noodzakelijk om de ontwikkelingen op en rondom de Zandmotor goed te volgen. Ook voor de strand- en zwemveiligheid is het noodzakelijk om goed te monitoren. Het gaat hierbij zowel om de actuele fysische en morfologische omstandigheden als om de ervaringen rondom de strand- en zwemveiligheid door aanleg van de Zandmotor (doel van deze evaluatie). Sinds oktober 2012 is de Argusmast geplaatst op de Zandmotor. Hiermee kan continu de morfologische ontwikkeling gemonitord worden. In de maanden ervoor zijn er metingen verricht door Shore monitoring waar de Reddingsbrigades veel gebruik van gemaakt hebben tijdens het strandseizoen. Daarnaast heeft Deltares een voorspellingsmodel ontwikkeld voor de strand- en zwemveiligheid. Bevindingen evaluatie De Reddingsbrigades zijn enthousiast over het voorspellingsmodel van Deltares. Het model wordt met name ingezet tijdens preventieve bewaking van het strand (MRB), tijdens inzet bij incidenten (GVRB) is dit nog minder. Ook de HVRB is te spreken over het model; het is een waardevolle aanvulling gebleken. Het model is via een app op een mobiele telefoon te raadplegen. De app moet nog wat meer gaan leven, maar is een stuk eenvoudig in het gebruik dan de oorspronkelijke google maps overlay. De app is in eerste instantie ontwikkeld voor de mobiele telefoon. Partijen zien de meerwaarde in om de app ook (webbased) geschikt te maken voor de desktop. Deze meer geavanceerde app kan extra functies krijgen, bijvoorbeeld een link naar de life beelden van de Argusmast. Daarnaast is het handig als de inhoud nog wat overzichtelijker gepresenteerd kan worden op een mobiele telefoon. De provincie Zuid-Holland inventariseert samen met Deltares de mogelijkheden hiervoor. De app kan tevens een rol spelen tijdens evaluaties. Aan de hand van de voorspellingen die op dagen met veel incidenten zijn gemaakt, kan meer inzicht verkregen worden onder welke omstandigheden dergelijke incidenten voor kunnen komen. Van belang is wel te kijken naar alle omstandigheden. Doordat 21 juli 2013 de eerste warme stranddag was, kwamen recreanten massaal richting de Zandmotor. Tijdens vergelijkbare situaties met minder publiek hebben de reddingsbrigades de mogelijkheid om delen van het strand af te zetten. Hier was in dit geval geen plek voor. Gebruiksvriendelijkheid voorspellingsmodel optimaliseren Haalbaarheid voor uitbouwen voorspelling app voor desktop onderzoeken Onderzoeken gebruik van de beelden van de beveiligingscamera s op app 14 april 2014, versie Definitief 2.0 Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor

23 5.2 ICT Achtergrond In de gesprekken ter voorbereiding van het strandseizoen 2012 is nadrukkelijk aandacht geweest voor de uitwisseling van gegevens tussen partijen onderling. Door de inzet van ICT-voorzieningen kan informatieuitwisseling over voorvallen, fysische omstandigheden en nadere bijzonderheden soepel plaatsvinden. Dergelijke ICT-voorzieningen dragen dus bij aan de interne communicatie en informatiebehoeften. Afgesproken was om een gezamenlijk systeem te ontwikkelen, gebaseerd op reeds bestaande systemen. De Reddingsbrigades hebben tevens gebruik gemaakt van het programma ASK voor de beschikbaarheid van de Alarmploeg, en twitter. Daarnaast is in het kader van innovatie door Deltares gewerkt aan een voorspellingsmodel voor strand- en zwemveiligheid. Dit laatste is behandeld onder het kopje monitoring. Bevindingen evaluatie Naar aanleiding van de evaluatie over 2012 is door HVRB een share-point omgeving ontwikkeld waar gezamenlijke documenten opgezet kunnen worden. Tijdens de hectiek van het strandseizoen zijn er geen activiteiten ontwikkeld om de share-point omgeving te vullen met informatie. Afstemming heeft met name via mail, telefoon en mondeling plaatsgevonden. Partijen zijn overtuigd van de meerwaarde van een systeem waarin basis documenten, evaluaties, dagrapporten etc. gedeeld kunnen worden. Reddingsbrigade Nederland is bezig met het ontwikkelen van een standaard systeem voor reddingsbrigades. De ontwikkeling kan echter nog enkele jaren duren, dit biedt op korte termijn geen oplossing. Het laten communiceren van de verschillende ICT-systemen van de Westlandse en Haagse Reddingsbrigades is in een eerder stadium (financieel) niet haalbaar gebleken. Daarnaast bestaat er een grote wens om operationele bevindingen reallife met elkaar te kunnen delen. Een whats-app achtige functie kan hier in voorzien. Mogelijk kan de voorspellingsmodel app van Deltares deze faciliteit bieden. Een andere mogelijkheid betreft de aanschaf van een aantal smart phones waarmee deze communicatie mogelijk wordt gemaakt. Afgesproken wordt dat de provincie Zuid-Holland voor aanvang van het strandseizoen 2014 de mogelijkheden voor verbetering van de ICT faciliteiten inventariseert. Mogelijkheden voor optimaliseren ICT-faciliteiten voor uitwisselen van reallife operationele bevindingen en gezamenlijke (operationele) documenten onderzoeken Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor 14 april 2014, versie Definitief

24 6 RISICO'S EN INSTELEN ZWEMVERBOD Gezien het aantal betrokken partijen bij de strand- en zwemveiligheid is een goede communicatie essentieel. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de opgezette overlegstructuur waar partijen elkaar geregeld kunnen informeren over ontwikkelingen, incidenten en aandachtspunten. Communicatie is niet alleen van belang in de reguliere samenwerking tussen partijen, maar zeker ook tijdens en na afloop van incidenten. In dit hoofdstuk komen zowel de communicatie tijdens reguliere werkzaamheden en communicatie tijdens/na het optreden van incidenten aan bod. Daarnaast wordt de wijze waarop gecommuniceerd wordt met het publiek met borden en anderszins in dit hoofdstuk behandeld. 6.1 Risico-Inventarisatie Achtergrond In de voorbereiding om tot een samenwerkingsovereenkomst te komen is in februari 2011 een Risico- Inventarisatie uitgevoerd aan de hand van een drietal bijeenkomsten bij de Reddingsbrigades van Den Haag, s-gravenzande en Monster. De bevindingen zijn gebundeld in een rapportage, waarbij aangegeven is welke risico s volgens de betrokkenen de grootste kans hebben om plaats te vinden en welke beheersmaatregelen genomen worden om de kans en/of impact van de risico s te beperken. Periodiek dient deze Risico-Inventarisatie geëvalueerd te worden, hierdoor spreekt men ook wel van de Risico- Inventarisatie en Evaluatie (RIE). Bevindingen evaluatie De bestaande RIE is door verschillende partijen gebruikt ter voorbereiding van het strandseizoen. Inmiddels is de RIE echter niet meer volledig. Belangrijke risico s die niet zijn opgenomen zijn onder andere de ontwikkeling van de geul aan de noordzijde en het risico van klifvorming aan de buitenzijde van de Zandmotor. Ook de mindere bereikbaarheid van het Haagse deel voor de BOA s van de gemeente Westland kan worden opgenomen in de RIE. Gedurende het strandseizoen 2013 is door de HVRB een lijst met aanvullende risico s opgesteld, deze zijn echter niet verwerkt in een nieuwe versie. Besloten wordt om voor aanvang van het strandseizoen 2014 de bestaande RIE te up-daten. Voorgesteld wordt om dit te doen, nadat het Actieteam bij elkaar is geweest. Verwachtingen qua morfologische ontwikkelingen kunnen dan worden meegenomen in de inventarisatie van de risico s. De Medewerker Zandmotor zal het aanpassen van het bestaande RIE initiëren in samenwerking met ODMH. Voor strandseizoen Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RIE) actualiseren op basis van bevindingen Actieteam Zandmotor Aandacht in organisaties en operationele overleggen op nieuwe risico s 6.2 Instellen zwemverbod Algemeen De provincie heeft als wettelijke taak om de zwemveiligheid van officiële zwemwaterlocaties in de gaten te houden. Indien er onveilige situaties voordoen vaardigt de provincie een zwemverbod af. De provincie is tevens verantwoordelijk om dit te communiceren richting badgasten. Na aanleg van de Zandmotor gold een zwemverbod voor de gehele Zandmotor. De Zandmotor is vervolgens stapsgewijs toegankelijk geworden voor recreanten. De werkzaamheden rondom het instellen van zwemverboden wordt in de praktijk uitgevoerd door de Omgevingsdienst Midden Holland (ODMH). 14 april 2014, versie Definitief 2.0 Provincie Zuid-Holland/Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor

Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor

Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor Evaluatie Strandseizoen 2014 Provincie Zuid-Holland juni 2015 Evaluatie strand- en zwemveiligheid Pilot Zandmotor Evaluatie Strandseizoen 2014 dossier

Nadere informatie

Zandmotor Delflandse Kust

Zandmotor Delflandse Kust Zandmotor Delflandse Kust Een blik op 2,5 jaar bouwen met de natuur Een blik op 2,5 jaar bouwen met de natuur 1 In 2011 is voor de kust van Zuid-Holland ten zuiden van Den Haag een schiereiland van 21,5

Nadere informatie

Tussenresultaten De Zandmotor: Aanjager van innovatief kustonderhoud

Tussenresultaten De Zandmotor: Aanjager van innovatief kustonderhoud Tussenresultaten 2011-2015 De Zandmotor: Aanjager van innovatief kustonderhoud De Zandmotor In 2011 is voor de kust van Ter Heijde en Kijkduin De Zandmotor aangelegd: een grote kunstmatige zandbank in

Nadere informatie

Meten om te weten: 2,5 jaar Zandmotor

Meten om te weten: 2,5 jaar Zandmotor : 2,5 jaar Carola van Gelder-Maas Projectmanager WVL Rijkswaterstaat 31 maart 2014 Hoe zat het ook alweer? Eroderende kustlijn NL kust 12 Mm³ zandsuppleties per jaar Zeespiegelstijging Zwakke schakels

Nadere informatie

Pilotproject Zandmotor 1^ voortgangsrapportage 2013

Pilotproject Zandmotor 1^ voortgangsrapportage 2013 Pilotproject Zandmotor 1^ voortgangsrapportage 2013 Inleiding Op 28 november 2012 is in de Statencommissie Groen & Water gesproken over de Zandmotor. U heeft toen aangegeven graag tweemaal per jaar een

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Zandmotor 2014

Voortgangsrapportage Zandmotor 2014 Inleiding Tijdens en na aanleg van de Zandmotor heeft u aangegeven, dat u graag periodiek wordt geïnformeerd over de ontwikkeling van de Zandmotor. Ter kennisname ontvangt u hierbij de voortgangsrapportage

Nadere informatie

HOLLAND 2 5 APR.2012. Lid Gedeputeerde Staten. Aan het bestuur van het Hoogheemraadschap Delfland Postbus 3061 2601 DB Delft

HOLLAND 2 5 APR.2012. Lid Gedeputeerde Staten. Aan het bestuur van het Hoogheemraadschap Delfland Postbus 3061 2601 DB Delft Lid Gedeputeerde Staten Mr. J.F. (Han) Weber p ZUID HOLLAND Aan het bestuur van het Hoogheemraadschap Delfland Postbus 3061 2601 DB Delft Contact 070 441 79 27 jf.weber@pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus

Nadere informatie

DE ZANDMOTOR SAMENVATTING MER

DE ZANDMOTOR SAMENVATTING MER DE ZANDMOTOR SAMENVATTING MER FEBRUARI 2010 PILOTPROJECT ZANDMOTOR Het klimaat verandert en de druk van de zee op de Nederlandse kust neemt toe. Daarnaast is in de Zuidvleugel van de Randstad grote behoefte

Nadere informatie

Beleidsplan Reddingsbrigade Heerhugowaard 2015-2016

Beleidsplan Reddingsbrigade Heerhugowaard 2015-2016 Beleidsplan Reddingsbrigade Heerhugowaard 2015-2016 Versie: 1.1 Datum: 23-09-2015 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Strategie... 3 3. Missie... 3 4. Beleid korte termijn... 4 4.1. Vereniging... 4 4.1.1.

Nadere informatie

Zandvoortse Reddingsbrigade

Zandvoortse Reddingsbrigade se Reddingsbrigade Basis presentatie voorlichting strand 2019 Programma Wat doet de ZRB? Stroming, Getij, Weer - Eb/Vloed - Muien, Oostenwind, Zoper Tips voor een veilig dagje strand Willem Wever Topdoks

Nadere informatie

Memo. Stuurgroep Zandmotor. resultaat nadere uitwerking alternatieven Zandmotor en voorstel voorkeursalternatief

Memo. Stuurgroep Zandmotor. resultaat nadere uitwerking alternatieven Zandmotor en voorstel voorkeursalternatief Memo Directie Leefomgeving en Bestuur Afdeling Water Contact mw E van Dam T 070-441 66 14 e.van.dam@pzh.nl Datum Aan Stuurgroep Zandmotor Kopie aan Onderwerp resultaat nadere uitwerking alternatieven Zandmotor

Nadere informatie

Voorwoord. aanvulling voor de natuur- en recreatiemogelijkheden,

Voorwoord. aanvulling voor de natuur- en recreatiemogelijkheden, DE ZANDMOTOR van zand naar land De provincie Zuid-Holland is één van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Het ligt grotendeels onder zeeniveau. Met het veranderende klimaat komt van verschillende kanten

Nadere informatie

Zandvoortse Reddingsbrigade

Zandvoortse Reddingsbrigade se Reddingsbrigade Workshop Netwerk Brandweervrouwen 18 November 2016 Programma Welkom! se Reddingsbrigade Reddingsbrigades Taken reddingsbrigades RVR Regionale voorziening reddingsbrigades Nationale Rampenvloot

Nadere informatie

Calamiteitenplan Versie 2.1

Calamiteitenplan Versie 2.1 Calamiteitenplan Versie 2.1 Reddingsbrigade Nederland Landelijk Bureau Dokweg 149 1976 CA IJmuiden Telefoon: 0255 545858 Fax: 0255-512 584 Email: info@reddingsbrigade.nl 1 Inleiding De werkzaamheden die

Nadere informatie

Type Zandmotor hier de titel, deze

Type Zandmotor hier de titel, deze Type Zandmotor hier de titel, deze mag Delflandse over 2 kust regels lopen Type Pilotproject hier de voor subtitel natuurlijke een wit regel kustbescherming Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit

Nadere informatie

Wethouder van Bouwen en Wonen. Onderwerp Standpuntbepaling Zandmotor

Wethouder van Bouwen en Wonen. Onderwerp Standpuntbepaling Zandmotor Wethouder van Bouwen en Wonen M. Norder Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag De voorzitter van Commissie Stedelijke Ontwikkeling en Ruimtelijke ordening Uw brief van Uw kenmerk

Nadere informatie

Milieueffectrapportage

Milieueffectrapportage Milieueffectrapportage Lichteren in Averijhaven MER Rijkswaterstaat Noord-Holland juli 2012 Milieueffectrapportage Lichteren in Averijhaven MER dossier : BA1469-101-100 registratienummer : LW-AF20121545

Nadere informatie

De waterbestendige stad

De waterbestendige stad De waterbestendige stad Samenvatting plan van aanpak Zeedijk in 2100 januari 2011 definitief De waterbestendige stad Samenvatting plan van aanpak dossier : BA1963-101-100 versie : 1.0 januari 2011 definitief

Nadere informatie

Aanvulling ruimtelijke onderbouwing

Aanvulling ruimtelijke onderbouwing Aanvulling ruimtelijke onderbouwing Dijkversterking Spui Oost Gemeente Korendijk Waterschap Hollandse Delta 1 oktober 2013 definitief Aanvulling ruimtelijke onderbouwing Dijkversterking Spui Oost Gemeente

Nadere informatie

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0) (0)

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0) (0) Memo Aan Jasper Fiselier (DHV) Datum Van Pieter Koen Tonnon Jan Mulder Kenmerk Doorkiesnummer +31 (0)88 33 58 464 +31 (0)88 33 58 446 Aantal pagina's 9 E-mail pieterkoen.tonnon @deltares.nl jan.mulder@deltares.nl

Nadere informatie

Zorgen voor de veiligheid van pleegkinderen: Hertoets bij Pactum

Zorgen voor de veiligheid van pleegkinderen: Hertoets bij Pactum Zorgen voor de veiligheid van pleegkinderen: Hertoets bij Pactum Inspectie jeugdzorg Utrecht, januari 2010 2 Inspectie jeugdzorg p~ãéåî~ííáåö= Naar aanleiding van de uitkomsten van een eerder pleegzorgonderzoek

Nadere informatie

Activiteiten en financiering reddingsbrigades

Activiteiten en financiering reddingsbrigades A.7 1. Samenvatting voorstel Deze notitie geeft een overzicht van de reddingsbrigades in Hollands Midden, de activiteiten die men uitvoert en de wijze waarop de reddingsbrigades worden gefinancierd. De

Nadere informatie

STRANDWACHTBESPREKING seizoen 2013

STRANDWACHTBESPREKING seizoen 2013 Nederland Egmond aan Zee STRANDWACHTBESPREKING seizoen 2013 maandag 13 mei 2013 aanvang 19.30 uur Agenda Mededelingen Materieel Procedures Opleidingen, trainingen en oefeningen Dagelijkse gang van zaken

Nadere informatie

Beleidsplan Reddingsbrigade Heerhugowaard

Beleidsplan Reddingsbrigade Heerhugowaard Beleidsplan Reddingsbrigade Heerhugowaard 2016-2017 Versie: 1.1 Datum: 24-10-2016 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Strategie... 3 3. Missie... 3 4. Beleid korte termijn... 4 4.1. Vereniging... 4 4.1.1.

Nadere informatie

BELEIDSPLAN EGMONDSE REDDINGSBRIGADE 2017

BELEIDSPLAN EGMONDSE REDDINGSBRIGADE 2017 Secretariaat: Jasper Corts p/a Schipper van der Plasstraat 4 1931EK Egmond aan zee EGMONDSE REDDINGSBRIGADE email : secretariaat@reddingsbrigade.info website : www.reddingsbrigade.info KvK inschrijving

Nadere informatie

Applicatie Zwemveiligheid Operationele voorspellingen ter ondersteuning van veilig recreëren rondom de zandmotor

Applicatie Zwemveiligheid Operationele voorspellingen ter ondersteuning van veilig recreëren rondom de zandmotor Applicatie Zwemveiligheid Operationele voorspellingen ter ondersteuning van veilig recreëren rondom de zandmotor Roderik Hoekstra (Harbour, Coastal and Offshore Engineering, Deltares) Bas Stengs (Marine

Nadere informatie

Het memo wordt afgesloten met een advies aan het Bestuurlijk Provinciaal handhavingsoverleg van 20 december 2012.

Het memo wordt afgesloten met een advies aan het Bestuurlijk Provinciaal handhavingsoverleg van 20 december 2012. B-PHO 20 december 12; agendapunt 5 MEMO Noties ter beoordeling van de voortzetting en positionering van de PHO werkgroepen Kwaliteit en Handhaving Bouwstoffen en Ketenbeheer in relatie tot de ontwikkeling

Nadere informatie

EVALUATIE ADVIES- EN STEUNPUNT HUISELIJK GEWELD FRYSLÂN 2008

EVALUATIE ADVIES- EN STEUNPUNT HUISELIJK GEWELD FRYSLÂN 2008 EVALUATIE ADVIES- EN STEUNPUNT HUISELIJK GEWELD FRYSLÂN 2008 M. van Zwieten S. Biesma B. Bieleman COLOFON St. INTRAVAL Postadres: Postbus 1781 9701 BT Groningen E-mail info@intraval.nl www.intraval.nl

Nadere informatie

Beleid veiligheid en gezondheid

Beleid veiligheid en gezondheid Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang Beleid veiligheid en gezondheid 1. Inleiding De Wet Innovatie en kwaliteit Kinderopvang (IKK) is gebaseerd op vier pijlers. Dat zijn: 1. De ontwikkeling van het

Nadere informatie

Evaluatieverslag Hoogwater Maas december 2002/januari 2003

Evaluatieverslag Hoogwater Maas december 2002/januari 2003 Evaluatieverslag Hoogwater Maas december 2002/januari 2003 De hoogwaterperiode december 2002/januari 2003 is gestart op 30 december 2002 met de eerste melding door de RAC en is geëindigd op 5 januari 2003

Nadere informatie

Tekst inspreekbeurt voor de Commissie Samen Wonen, 7 september 2017

Tekst inspreekbeurt voor de Commissie Samen Wonen, 7 september 2017 Tekst inspreekbeurt voor de Commissie Samen Wonen, 7 september 2017 Geachte commissie, Stichting Bescherming Leefomgeving Ridderkerk Zuid-Oost wil u graag opmerkzaam maken op het volgende. Sympathisanten

Nadere informatie

B73a CAR in de provincie Zuid-Holland: verkeersmanagement op alle niveaus

B73a CAR in de provincie Zuid-Holland: verkeersmanagement op alle niveaus B73a CAR in de provincie Zuid-Holland: verkeersmanagement op alle niveaus John Steendijk Provincie Zuid-Holland Jan-Willem Grotenhuis XTNT Samenvatting Coördinatie van Alternatieve Routes (CAR) wordt toegepast

Nadere informatie

Evaluatierapportage reddingsoefening Zuider Spruit

Evaluatierapportage reddingsoefening Zuider Spruit Evaluatierapportage reddingsoefening Zuider Spruit Inleiding Wadlopen is nooit zonder risico s. Het is echter van belang deze risico s te minimaliseren en eventuele calamiteiten het hoofd te bieden. Voor

Nadere informatie

Beleidsnotitie preventie en hulpverlening Reddingsbrigade Zwolle

Beleidsnotitie preventie en hulpverlening Reddingsbrigade Zwolle Beleidsnotitie preventie en hulpverlening Reddingsbrigade Zwolle Aanleiding voor het maken van deze beleidsnotitie is het feit dat er onduidelijkheden bestaan over bevoegdheden en eisen. Deze onduidelijkheden

Nadere informatie

Bijlage Rapportage monitor en resultaten eerste meting juni 2014 pilot Huishoudelijke Verzorging

Bijlage Rapportage monitor en resultaten eerste meting juni 2014 pilot Huishoudelijke Verzorging Bijlage Rapportage monitor en resultaten eerste meting juni 2014 pilot Huishoudelijke Verzorging Opzet van de monitor Huishoudelijke Verzorging De nieuwe manier van werken heeft 3 hoofdrolspelers namelijk

Nadere informatie

Ervaring en beleving van lifeguards

Ervaring en beleving van lifeguards Ervaring en beleving van lifeguards Vragenlijstonderzoek naar de ervaring en beleving van lifeguards tijdens hun werk bij kusten binnenwateren Marieke Reitsma Martijn van Eck Januari 2019 Mulier Instituut

Nadere informatie

Het leefklimaat van jongeren in Juzt, Lievenshove, voorheen Paljas Plus Tender

Het leefklimaat van jongeren in Juzt, Lievenshove, voorheen Paljas Plus Tender Het leefklimaat van jongeren in Juzt, Lievenshove, voorheen Paljas Plus Tender Hertoets Stap 2 van het stapsgewijs toezicht op basis van het Kwaliteitskader Gesloten Jeugdzorg Instellingsrapport Inspectie

Nadere informatie

Protocol van beheersmaatregelen, taken en verantwoordelijkheden op de Zandmotor

Protocol van beheersmaatregelen, taken en verantwoordelijkheden op de Zandmotor Protocol van beheersmaatregelen, taken en verantwoordelijkheden op de Zandmotor 1 ADDENDUM Geactualiseerd Beheerprotocol Zandmotor Het Beheerprotocol is in juni 2010 vastgesteld als bijlage bij de Beheerovereenkomst

Nadere informatie

Algemeen bestuur Veiligheidsregio Groningen

Algemeen bestuur Veiligheidsregio Groningen AGENDAPUNT 2 Algemeen bestuur Veiligheidsregio Groningen Vergadering 12 december 2014 Strategische Agenda Crisisbeheersing In Veiligheidsregio Groningen werken wij met acht crisispartners (Brandweer, Politie,

Nadere informatie

Apeldoorn: 15 maart 2010 Referentie: advies besluitvormingsprocessen Europese aanbestedingen.

Apeldoorn: 15 maart 2010 Referentie: advies besluitvormingsprocessen Europese aanbestedingen. Wmo-raad gemeente Apeldoorn. Secretariaat: Postbus 9033, 7300 ES APELDOORN 055-5802241, clientenraden@apeldoorn.nl Aan het college van B & W. cc.: contactambtenaar mevrouw F. Kruitbosch. Apeldoorn: 15

Nadere informatie

Jaarverslag Januari 2012 - december 2012. De Waterhoeve. Boerderijnummer: 1341. Kwaliteitssysteem Zorgboerderijen

Jaarverslag Januari 2012 - december 2012. De Waterhoeve. Boerderijnummer: 1341. Kwaliteitssysteem Zorgboerderijen De Waterhoeve G.Gerritsen N.F.Gerritsen-Voogt Oosterhoutsestraat 60 6678PD Oosterhout tel.: 06-22602464 Jaarverslag Januari 2012 - december 2012 De Waterhoeve Boerderijnummer: 1341 Kwaliteitssysteem Zorgboerderijen

Nadere informatie

CONVENANT BESTUURLIJKE EN OPERATIONELE COÖRDINATIE DIJKRINGEN 14, 15 EN 44

CONVENANT BESTUURLIJKE EN OPERATIONELE COÖRDINATIE DIJKRINGEN 14, 15 EN 44 CONVENANT BESTUURLIJKE EN OPERATIONELE COÖRDINATIE DIJKRINGEN 14, 15 EN 44 Partijen, de provincies Zuid-Holland, Noord-Holland en Utrecht, vertegenwoordigd door hun commissaris van de Koning, de veiligheidsregio

Nadere informatie

Jaarverslag uitvoeringsprogramma handhaving gemeente Groningen 2015. De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN

Jaarverslag uitvoeringsprogramma handhaving gemeente Groningen 2015. De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Onderwerp Jaarverslag uitvoeringsprogramma handhaving gemeente Groningen 2015 Steller R. Brilhuis De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Telefoon (050) 367 12 95 Bijlage(n) 1 Ons kenmerk

Nadere informatie

Onderzoeksprogramma van het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen voor 2013-2014

Onderzoeksprogramma van het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen voor 2013-2014 Onderzoeksprogramma van het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen voor 2013-2014 In 2011 en 2012 heeft het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) onderzoek uitgevoerd naar voorrangsvoertuigen. Sinds 2013 wordt

Nadere informatie

GRIP 1, partyboot Egmond aan Zee 9 april 2017, gemeente Bergen

GRIP 1, partyboot Egmond aan Zee 9 april 2017, gemeente Bergen GRIP 1, partyboot Egmond aan Zee 9 april 2017, gemeente Bergen 1. Overzicht Incident 9 april 2017 Ongeval partyboot, Egmond aan Zee Gemeente Bergen GRIP 1 Omschrijving Op zondag 9 april 2017 krijgt het

Nadere informatie

ALGEMENE INFORMATIE Missie Visie Doelstelling

ALGEMENE INFORMATIE Missie Visie Doelstelling JAARVERSLAG 2013 ALGEMENE INFORMATIE Missie De s-gravenzandse Vrijwillige Reddingsbrigade streeft ernaar haar overeengekomen taken zijnde preventieve en repressieve (strand)hulpverlening op een kwalitatief

Nadere informatie

Plan van aanpak Doorontwikkeling Crisismanagementorganisatie

Plan van aanpak Doorontwikkeling Crisismanagementorganisatie Plan van aanpak Doorontwikkeling Crisismanagementorganisatie Versie 1.0 27 maart 2013 Aanleiding Naar aanleiding van Project X is er in opdracht van het MT een interne evaluatie van de eigen crisismanagementorganisatie

Nadere informatie

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen 4 Context van de organisatie 4 Milieumanagementsysteemeisen 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context 4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden 4.3 Het toepassingsgebied

Nadere informatie

Je wordt niet zomaar een goede strandwacht. Je moet cursussen volgen om te leren hoe je iemand moet redden zonder dat je zelf in de problemen raakt.

Je wordt niet zomaar een goede strandwacht. Je moet cursussen volgen om te leren hoe je iemand moet redden zonder dat je zelf in de problemen raakt. informatie boekje 2 Heb je altijd al graag een strandwacht willen worden of ben je benieuwd naar het werk van een strandwacht? In dit boekje vertellen we je informatie over de Katwijkse Reddingsbrigade

Nadere informatie

bewegelijke tegenkracht Visie op toezicht Raad van Toezicht WZC Humanitas november 2018

bewegelijke tegenkracht Visie op toezicht Raad van Toezicht WZC Humanitas november 2018 bewegelijke tegenkracht Visie op toezicht Raad van Toezicht WZC Humanitas november 2018 Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1. Visie op toezicht... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Visie op toezichthouden... 3 1.3 Doel

Nadere informatie

Verbeterplannen Samenspel mantelzorgers en vrijwilligers Kanidas

Verbeterplannen Samenspel mantelzorgers en vrijwilligers Kanidas Verbeterplannen Samenspel mantelzorgers en vrijwilligers Kanidas Toelichting De Smiley ; deze laat het volgende in één oogopslag zien: is hoger of gelijk aan 7,00 is lager dan 7,00 Bij gebrek aan respons

Nadere informatie

De brugbediening buiten de huidige bedieningstijden in het weekend te laten uitvoeren door medewerkers van de jachthaven.

De brugbediening buiten de huidige bedieningstijden in het weekend te laten uitvoeren door medewerkers van de jachthaven. , Voorstel Aan : Burgemeester en Wethouders Zaaknummer : Status : Openbaar / Ter bespreking Datum : 8 april 2014 Afdeling : Beheer en Vastgoed Paraaf Medewerk(st)er : ing. R.W. van Keulen medewerk(st)er:

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Autoriteit Consument en Markt en Stichting Autoriteit Financiële Markten,

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Autoriteit Consument en Markt en Stichting Autoriteit Financiële Markten, STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 14473 26 mei 2014 Samenwerkingsprotocol tussen Autoriteit Consument en Markt en Stichting Autoriteit Financiële Markten

Nadere informatie

Voortgang CO 2 -reductiedoelstellingen

Voortgang CO 2 -reductiedoelstellingen Voortgang CO 2 -reductiedoelstellingen t/m 2011 DHV B.V. Juni 2012 definitief Voortgang CO 2 -reductiedoelstellingen t/m 2011 dossier BA4118-100-108 registratienummer : Beheer CO 2-Prestatieladder niveau

Nadere informatie

Calamiteitenprotocol Wmo en Jeugdwet Rivierenland 2015 30 november 2014

Calamiteitenprotocol Wmo en Jeugdwet Rivierenland 2015 30 november 2014 Calamiteitenprotocol Wmo en Jeugdwet Rivierenland 2015 30 november 2014 Dit calamiteitenprotocol Wmo/Jeugdwet bevat proces- en communicatieafspraken wanneer zich een calamiteit of geweldsincident voordoet

Nadere informatie

Jaarverslag LAT BRZO 2009

Jaarverslag LAT BRZO 2009 Jaarverslag LAT BRZO 2009 De LAT BRZO regiegroep kijkt terug op een dynamisch LAT-jaar. De regiegroep is trots op wat er bereikt is. In de werkgroepen is hard gewerkt aan een beter BRZO-toezicht. Er zijn

Nadere informatie

Wees niet bang om langzaam voorwaarts te gaan, wees alleen bang om stil te staan (Chinese wijsheid)

Wees niet bang om langzaam voorwaarts te gaan, wees alleen bang om stil te staan (Chinese wijsheid) Beleid Mobiliteit Wees niet bang om langzaam voorwaarts te gaan, wees alleen bang om stil te staan (Chinese wijsheid) Inleiding In het strategisch beleidsplan van de stichting staat als een van de vijf

Nadere informatie

Onderwerp: Risico inventarisatie project rwzi Utrecht Nummer: 604438. Dit onderwerp wordt geagendeerd ter kennisneming ter consultering ter advisering

Onderwerp: Risico inventarisatie project rwzi Utrecht Nummer: 604438. Dit onderwerp wordt geagendeerd ter kennisneming ter consultering ter advisering COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HOOGHEEMRADEN COMMISSIE BMZ ALGEMEEN BESTUUR Agendapunt 9A Onderwerp: Risico inventarisatie project rwzi Utrecht Nummer: 604438 In D&H: 22-01-2013 Steller: Drs. J.L.P.A. Dankaart

Nadere informatie

Calamiteitenprotocol instellingen Wmo, gemeenten in de regio Eemland

Calamiteitenprotocol instellingen Wmo, gemeenten in de regio Eemland Calamiteitenprotocol instellingen Wmo, gemeenten in de regio Eemland Inleiding Calamiteiten bij zorg en ondersteuning kunnen helaas niet altijd voorkomen worden. Ze hebben een grote impact op betrokkenen

Nadere informatie

Actieplan naar aanleiding van BDO-onderzoek. Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. Woensdag 13 juni 2012

Actieplan naar aanleiding van BDO-onderzoek. Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. Woensdag 13 juni 2012 Actieplan naar aanleiding van BDO-onderzoek Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. Woensdag 13 juni 2012 Inhoudsopgave - Actieplan GVB Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. n.a.v. BDO-rapportage 13

Nadere informatie

Prognose zwemveiligheid Zandmotor - Stromingen en bodemontwikkeling- Shore. Monitoring & Research

Prognose zwemveiligheid Zandmotor - Stromingen en bodemontwikkeling- Shore. Monitoring & Research Prognose zwemveiligheid Zandmotor - Stromingen en bodemontwikkeling- Monitoring & Research 1 2 Project Locatie Opdrachtgever Opdrachtnemer Prognose van de zwemveiligheid op en rond de Zandmotor Delflandse

Nadere informatie

Risico A: De samenwerkingsdoelen worden niet / onvoldoende bereikt

Risico A: De samenwerkingsdoelen worden niet / onvoldoende bereikt Risico-inventarisatie Samenwerking Haarlem Zandvoort Deze risico-inventarisatie heeft betrekking op de voorgenomen ambtelijke samenwerking tussen de gemeenten Haarlem en Zandvoort vanaf 1 januari 2018.

Nadere informatie

Erratum Regionaal Crisisplan Uitwerking calamiteitencoördinator (CaCo)

Erratum Regionaal Crisisplan Uitwerking calamiteitencoördinator (CaCo) Erratum Regionaal Crisisplan Uitwerking calamiteitencoördinator (CaCo) Erratum Calamiteitencoördinator (CaCo) Dit erratum geeft invulling aan de huidige taakopvatting en werkwijze van de CaCo en dient

Nadere informatie

agendanummer afdeling Simpelveld VI- onderwerp Kadernotitie Integraal Veiligheidsbeleid Gemeente Simpelveld

agendanummer afdeling Simpelveld VI- onderwerp Kadernotitie Integraal Veiligheidsbeleid Gemeente Simpelveld Aan de raad agendanummer afdeling Simpelveld VI- onderwerp Kadernotitie Integraal Veiligheidsbeleid Gemeente Simpelveld 2012-2015 Inleiding De huidige nota integrale veiligheid gemeente Simpelveld is toe

Nadere informatie

Procedure Calamiteitentoezicht

Procedure Calamiteitentoezicht Procedure Calamiteitentoezicht Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid Holland Zuid Sinds 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor het toezicht op de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Klachtenreglement 2015

Klachtenreglement 2015 Klachtenreglement 2015 1.0 Doel & toepassingsgebied Doel Toepassingsgebied Datum opstellen Januari 2015 Frequentie evaluatie Dit reglement beschrijft de wijze waarop de organisatie en zorgverleners omgaan

Nadere informatie

Implementatieplan interactief beleid

Implementatieplan interactief beleid Implementatieplan interactief beleid (juni 2010 t/m mei 2011) Gemeente Weert, 15 juli 2010 Portefeuillehouder interactief beleid: wethouder H. Litjens Regisseur wijkgericht werken: Marianne Schreuders

Nadere informatie

De Inspecties stellen dat VTRR aan 18 van de 24 verwachtingen van het toetsingskader voldoet.

De Inspecties stellen dat VTRR aan 18 van de 24 verwachtingen van het toetsingskader voldoet. Verbeterplan Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond. VTRR is een nieuwe organisatie die nog volop in ontwikkeling is. De wettelijke taken van VTRR, het oppakken van meldingen huiselijk geweld en kindermishandeling,

Nadere informatie

Fase 1: Alarmeren. Stap 1. Stap 2. Stap 3. Actie. Toelichting. Betrokken partijen. Betrokken partijen. Actie. Toelichting. Betrokken partijen

Fase 1: Alarmeren. Stap 1. Stap 2. Stap 3. Actie. Toelichting. Betrokken partijen. Betrokken partijen. Actie. Toelichting. Betrokken partijen Draaiboek Brand 2016 Het Draaiboek Brand is onderdeel van het Protocol Grootschalige calamiteiten van het Verbond van Verzekeraars. In het draaiboek is beschreven hoe de coördinatie vanuit de branche Brand

Nadere informatie

3 Management van ICT-kosten en baten

3 Management van ICT-kosten en baten 3 Management van ICT-kosten en baten Stand van zaken in de woningcorporatiesector Patrick van Eekeren en Menno Nijland Het bepalen van de hoogte van de ICT-kosten (en baten), bijvoorbeeld door gebruik

Nadere informatie

Jaarverslag Medezeggenschapsraad Mariaschool Schooljaar 2011/2012

Jaarverslag Medezeggenschapsraad Mariaschool Schooljaar 2011/2012 Jaarverslag Medezeggenschapsraad Mariaschool Schooljaar 2011/2012 Algemeen De Medezeggenschapsraad (hierna: MR) is een in de Wet Medezeggenschap (hierna: WMS) op scholen voorgeschreven orgaan, welke uit

Nadere informatie

het Gewone Huis Boerderijnummer: 2058

het Gewone Huis Boerderijnummer: 2058 Jaarverslag Januari 2015 - december 2015 het Gewone Huis Boerderijnummer: 2058 Kwaliteitssysteem Zorgboerderijen Versie 4.1, maart 2011. Federatie Landbouw en Zorg Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd

Nadere informatie

Uitruk op Maat. In deze uitgave. Project Uitruk op Maat van start in veiligheidsregio Zuidoost-Brabant. Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost

Uitruk op Maat. In deze uitgave. Project Uitruk op Maat van start in veiligheidsregio Zuidoost-Brabant. Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost Uitruk op Maat Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost Nieuwsbrief 1 november 2010 In deze uitgave Project Uitruk op Maat van start in veiligheidsregio Zuidoost-Brabant 2 3 Aanleiding van het project Uitruk

Nadere informatie

Inrichting repressieve brandweerzorg: landelijk beeld en regiobeeld Telefoon adres

Inrichting repressieve brandweerzorg: landelijk beeld en regiobeeld Telefoon  adres Agendapunt 15 Aan Algemeen bestuur Kopie aan Datum 25-05-2018 Onderwerp Inrichting repressieve brandweerzorg: landelijk beeld en regiobeeld Telefoon E-mailadres Memo Inleiding De Inspectie Justitie en

Nadere informatie

TRAINING AUDIT. Doelen van deze training is: Leden van de auditteams trainen in het uitvoeren van een audit. Voorbereiden van de audit.

TRAINING AUDIT. Doelen van deze training is: Leden van de auditteams trainen in het uitvoeren van een audit. Voorbereiden van de audit. TRAINING Doelen van deze training is: Leden van de auditteams trainen in het uitvoeren van een audit. Voorbereiden van de audit. DAGAGENDA 09.00 09.15 uur: Inloop en koffie 09.15 09.30 uur: Kennismaking

Nadere informatie

Deelrapport Hoogwater? Vrije Weg! Toeritten A12 toerit 14, Woerden. 1 Deelrapport toerit Woerden (14 A2)

Deelrapport Hoogwater? Vrije Weg! Toeritten A12 toerit 14, Woerden. 1 Deelrapport toerit Woerden (14 A2) Deelrapport Hoogwater? Vrije Weg! Toeritten A12 toerit 14, Woerden 1 Deelrapport toerit Woerden (14 A2) Het project Hoogwater? Vrije weg! van de innovatieprogramma s Wegen naar de Toekomst en waterinnovatie

Nadere informatie

Dennis Boot. ondersteund door Web 2.0. Samenwerken en begeleiden

Dennis Boot. ondersteund door Web 2.0. Samenwerken en begeleiden Samenwerken en begeleiden ondersteund door Web 2.0 Dennis Boot Evaluatie van Google Sites en Google Apps tijdens stages en projecten in het onderwijs. Inhoud Inleiding... 1 Google Sites i.c.m. Google Apps

Nadere informatie

Regeling Begeleiding Van Werk Naar Werk bij reorganisaties

Regeling Begeleiding Van Werk Naar Werk bij reorganisaties Regeling Begeleiding Van Werk Naar Werk bij reorganisaties Pre-ambule In de cao provincies 2012-2015 zijn uit oogpunt van goed werkgeverschap afspraken gemaakt over een sectorale regeling Van Werk Naar

Nadere informatie

ILT-rapportages zorgplicht primaire waterkeringen Eerste landelijke indrukken. November 2018

ILT-rapportages zorgplicht primaire waterkeringen Eerste landelijke indrukken. November 2018 ILT-rapportages zorgplicht primaire waterkeringen Eerste landelijke indrukken November 2018 Introductie > Sinds 2015 trekken waterschappen met elkaar op om te kijken hoe we samen de zorgplicht kunnen verbeteren

Nadere informatie

Projectplan MKB Roadmaps 3.0

Projectplan MKB Roadmaps 3.0 Projectplan MKB Roadmaps 3.0 In 2013 is MKB Roadmaps voor het eerst opgestart, met als doelstelling om (aspirant) ondernemers te helpen om de zakelijke kant van hun innovatie te ontwikkelen. Wegens succes

Nadere informatie

Verbeterplannen Samenspel mantelzorgers en vrijwilligers Nazareth

Verbeterplannen Samenspel mantelzorgers en vrijwilligers Nazareth Verbeterplannen Samenspel mantelzorgers en vrijwilligers Nazareth Toelichting De Smiley ; deze laat het volgende in één oogopslag zien: is hoger of gelijk aan 7,00 is lager dan 7,00 Bij gebrek aan respons

Nadere informatie

Evaluatie dienstverlening

Evaluatie dienstverlening V Evaluatie dienstverlening 2 Omdat ieder project anders is SOLUTION MANAGER Waarom evalueren Evalueren heeft als doel om te leren van opgedane ervaringen die gebruikt kunnen worden bij toekomstige projecten.

Nadere informatie

Selectie van Meer met Minder -proefprojecten

Selectie van Meer met Minder -proefprojecten Selectie van Meer met Minder -proefprojecten Versie 10 maart 2008 Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 2 Wat is een Meer met Minder-proefproject? 4 2.1 MmM-uitgangspunten 4 2.2 MmM-aanpak 5 2.2.1 Verleiden 5 2.2.2

Nadere informatie

Rekenkameronderzoek Veiligheid

Rekenkameronderzoek Veiligheid Rekenkameronderzoek Veiligheid ONDERZOEK ONDER HET BEWONERSPANEL ALBLASSERDAM Inhoud 1. Conclusies 2. Figuren en tabellen Weten bewoners van Alblasserdam wat ze moeten doen als de sirene op een ongebruikelijk

Nadere informatie

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer)

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer) Vergadering: 11 december 2012 Agendanummer: 12 Status: Besluitvormend Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van J.W.A. Struijlaard (50PLUS) en J.J. Rijken ( PVV) (d.d. 17 mei 2017) Nummer 3299

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van J.W.A. Struijlaard (50PLUS) en J.J. Rijken ( PVV) (d.d. 17 mei 2017) Nummer 3299 van Gedeputeerde Staten op vragen van J.W.A. Struijlaard (50PLUS) en J.J. Rijken ( PVV) (d.d. 17 mei 2017) Nummer 3299 Onderwerp Strandhuisjes Leef met de Zee Kijkduin Aan de leden van Provinciale Staten

Nadere informatie

Rapportage Medewerkerstevredenheidsonderzoek Stichting het Robertshuis

Rapportage Medewerkerstevredenheidsonderzoek Stichting het Robertshuis Rapportage Medewerkerstevredenheidsonderzoek Documentversie: 0.1 Documentdatum: 14-03-2018 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Totaalresultaat... 4 2. Resultaten per rubriek... 5 2.1 Functie... 5 2.2 Werkdruk...

Nadere informatie

Jaarverslag Medezeggenschapsraad. De Zijlwijkschool Het Kompas. Schooljaar (CONCEPT)

Jaarverslag Medezeggenschapsraad. De Zijlwijkschool Het Kompas. Schooljaar (CONCEPT) Jaarverslag Medezeggenschapsraad De Zijlwijkschool Het Kompas Schooljaar 2014 2015 (CONCEPT) MR Jaarverslag De Zijlwijkschool Het Kompas 2014 2015 Pag. 1/10 Inhoud Inhoud Inleiding Vergaderingen Samenstelling

Nadere informatie

Kwaliteitsmanagementsysteem Signaleringslijst grensoverschrijdend gedrag en signaleringsplan

Kwaliteitsmanagementsysteem Signaleringslijst grensoverschrijdend gedrag en signaleringsplan KD-40 14-05-2012 Pagina 1 van 9 Datum vaststelling : 14-05-2012 Eigenaar : Orthopedagoog Vastgesteld door : Directeur bestuurder Datum aanpassingen aan : 20-01-2015 Definitie grensoverschrijdend gedrag

Nadere informatie

Een onderzoek naar de klachtbehandeling door de Gemeenschappelijke Regeling Servicecentrum MER.

Een onderzoek naar de klachtbehandeling door de Gemeenschappelijke Regeling Servicecentrum MER. Rapport Een onderzoek naar de klachtbehandeling door de Gemeenschappelijke Regeling Servicecentrum MER. Oordeel Op basis van het onderzoek vindt de klacht over het Servicecentrum MER gegrond. Datum: 9

Nadere informatie

Veiligheidsdirectie en Strategisch Overleg netwerkpartners

Veiligheidsdirectie en Strategisch Overleg netwerkpartners Veiligheidsdirectie en Strategisch Overleg netwerkpartners Inleiding. Met de doorontwikkeling van VRZ en de nieuwe gemeenschappelijke regeling kwam de vraag naar voren welke positie de Veiligheidsdirectie

Nadere informatie

Binnen het verkeersplan staan nog negen punten die nader moeten worden uitgewerkt.

Binnen het verkeersplan staan nog negen punten die nader moeten worden uitgewerkt. Deventer Den Haag Eindhoven Snipperlingsdijk 4 Verheeskade 197 Flight Forum 92-94 7417 BJ Deventer 2521 DD Den Haag 5657 DC Eindhoven T +31 (0)570 666 222 F +31 (0)570 666 888 Leeuwarden Amsterdam Postbus

Nadere informatie

Resultaten Wmo toezicht 2016/2017 regio Noord-en Oost-Gelderland Onderzoekers en toezichthouders GGD Noord- en Oost-Gelderland, april 2018

Resultaten Wmo toezicht 2016/2017 regio Noord-en Oost-Gelderland Onderzoekers en toezichthouders GGD Noord- en Oost-Gelderland, april 2018 Resultaten Wmo toezicht 2016/2017 regio Noord-en Oost-Gelderland Onderzoekers en toezichthouders GGD Noord- en Oost-Gelderland, april 2018 Achtergrond Op 1 januari 2015 is de nieuwe Wet maatschappelijke

Nadere informatie

1. Inleiding op het onderdeel beleid voor bedrijfshulpverlening

1. Inleiding op het onderdeel beleid voor bedrijfshulpverlening 1. Inleiding op het onderdeel beleid voor bedrijfshulpverlening 1.1 Wat is bedrijfshulpverlening? Bedrijfshulpverlening gaat over de manier waarop een bedrijf kleine en grotere calamiteiten het hoofd biedt.

Nadere informatie

Provinciale Staten van Overijssel

Provinciale Staten van Overijssel www.prv-overijssel.nl Provinciale Staten van Overijssel Postadres Provincie Overijssel Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 425 25 25 Telefax 038 425 75 02 Uw kenmerk Uw brief Ons kenmerk Datum EMT/2005/1830

Nadere informatie

DVM in Amsterdam, de ambities waargemaakt door de systemen!

DVM in Amsterdam, de ambities waargemaakt door de systemen! (Bijdragenr. 56) DVM in Amsterdam, de ambities waargemaakt door de systemen! Bert van der Veen Advin b.v. Rien Borhem Gemeente Amsterdam 1. Inleiding Om het verkeer in goede banen te leiden wordt steeds

Nadere informatie

agendapunt 06.06 Aan Verenigde Vergadering EVALUATIE BELEIDSNOTA GRONDWATERBEHEER

agendapunt 06.06 Aan Verenigde Vergadering EVALUATIE BELEIDSNOTA GRONDWATERBEHEER agendapunt 06.06 1008936 Aan Verenigde Vergadering EVALUATIE BELEIDSNOTA GRONDWATERBEHEER Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 25-09-2014 Kennis te nemen van de evaluatie van de beleidsnota grondwaterbeheer.

Nadere informatie

Relatiebeheer bij Rijnland. Gert van der Kooij

Relatiebeheer bij Rijnland. Gert van der Kooij Relatiebeheer bij Rijnland Gert van der Kooij Wensbeeld: haalbaar of utopie? Uiteindelijke doel: Zodanig met elkaar werken dat grenzen geen rol meer spelen. Van beleid tot uitvoering zodanig werken dat

Nadere informatie

Nieuwsbrief Implementatie Vernieuwing C2000 (IVC) #9

Nieuwsbrief Implementatie Vernieuwing C2000 (IVC) #9 Nieuwsbrief Implementatie Vernieuwing C2000 (IVC) #9 17 maart 2017 Met de nieuwsbrief Implementatie Vernieuwing C2000 (IVC) wordt u periodiek op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. De nieuwsbrief

Nadere informatie