Risicomanagement, voorzieningen en weerstandsvermogen
|
|
- Alfons Janssen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Risicomanagement, voorzieningen en weerstandsvermogen auteur Bas Bours/Suzan v Wezel datum december 2014 afdeling Fpl & C versie 0.4 status definitief bestandsnaam
2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Risicomanagement Wat is risicomanagement Schematische weergave Rollen, taken en verantwoordelijkheden Kwantificeren van risico s Inventarisatie, prioritering en fasering Informeren bestuur 8 3 De theorie over weerstandscapaciteit en voorzieningen Weerstandscapaciteit Voorzieningen 9 4 Normstelling voor de algemene reserve bij de GGD Historie Andere ontwikkelingen Voorstel voor normering algemene reserve bij de GGD 10 2
3 1 Inleiding Er zijn meerdere redenen om een nieuwe notitie risicomanagement, voorzieningen en weerstandsvermogen te schrijven en voor besluitvorming voor te leggen aan het Algemeen Bestuur. Inventariseren van risico s, deze financieel kwantificeren en periodiek afzetten tegen de beschikbare weerstandscapaciteit is niet nieuw voor de GGD Gelderland-Zuid. Wel is er behoefte om risicomanagement op een andere manier gestalte te geven en om de normering voor de algemene reserve te herijken. De verschillende aanleidingen zijn hieronder opgesomd: In de financiële verordening staat dat het beleid ten aanzien van risico s en weerstandsvermogen eens in de vier jaar zal worden herijkt. Vanwege de fusie van GGD en is dit uitgesteld. De accountant van de GGD adviseert om de risico-inventarisatie meer dynamisch met breed draagvlak in de organisatie op te pakken waardoor het risicobewustzijn binnen de organisatie en van het lijnmanagement wordt versterkt. De manier waarop de GGD dit oppakt, wordt samen met de weergave van de genomen verderop uiteengezet. Dynamisch risicomanagement betekent dat dit een continue proces zal zijn. De economische recessie en de fusie van de organisatie is recent aanleiding geweest voor het bestuur om de normering voor het weerstandsvermogen naar beneden bij te stellen. De adviesfunctie verbonden partijen, die in opdracht van de wethouders financiën uit regio Nijmegen specifiek is belast met beoordeling van financiële stukken van Gemeenschappelijke Regelingen heeft opdracht gekregen om voor alle verbonden partijen uit regio Nijmegen een kader te stellen voor weerstandsvermogen. Het risicomanagement wordt beschreven in hoofdstuk twee, in hoofdstuk drie wordt kort de theorie over weerstandscapaciteit en voorzieningen beschreven en in hoofdstuk vier de waardering van het weerstandsvermogen en het beleid voor aanvullen en afromen daarvan. In hoofdstuk vijf worden voorstellen gedaan voor de normering van de algemene reserve bij de GGD. 3
4 2 Risicomanagement In dit hoofdstuk wordt beschreven wat de GGD Gelderland-Zuid verstaat onder risicomanagement en op welke manier zij daar invulling aan gaat geven. 2.1 Wat is risicomanagement Een risico is de kans dat een gebeurtenis optreedt met een negatief gevolg voor de organisatie. Het bevat drie elementen: een kans op het optreden van een gebeurtenis; negatieve (financiële) gevolgen en; de GGD als organisatie voor wiens rekening de negatieve gevolgen komen. Risicomanagement is het proces van systematische analyse van de risico s waaraan de organisatie bloot staat. Daarbij hoort dat voorgenomen of gerealiseerde in beeld worden gebracht. Dit geeft anderen inzicht in de mate waarin de organisatie aandacht geeft en in staat is om risico s te beheersen. Het is een continu proces. Deels omdat de actualiteit van de veranderende maatschappij dit van de organisatie vraagt, deels omdat het is verbonden met governance. Het beoogt een organisatie gecontroleerd te sturen. Het gaat over het borgen van de onderlinge samenhang van de wijze van sturen, beheersen en toezicht houden. Als een organisatie groeit in zijn ontwikkelingen op het gebied van risicomanagement, dan kan dat worden ingezet om het beleid en de uitvoering van de organisatie te verbeteren. Het resultaat is dan een continue verbetering van de organisatie. Risicomanagement is een belangrijk aspect van de bedrijfsvoering om de continuïteit van de primaire processen te kunnen borgen en te verbeteren. Actualisatie en inventarisatie van risico s en het weergeven van de voorgenomen of gerealiseerde stelt het toezichthoudend orgaan (het bestuur) in staat om te sturen en toezicht te houden op basis van periodieke rapportages. Om deze reden wordt het onderwerp ingebed in de planning & control cyclus en wordt een actieve houding verwacht van afdelingshoofden, medewerkers en directie. Het gaat om risico s die een wezenlijk (negatief) effect hebben op de (continuïteit van de) primaire processen en de bedrijfsvoering en het raakt zowel de financiële als de niet-financiële risico s. Om een indruk te geven in welke mate de organisatie in staat is om risico s te kunnen opvangen zonder daarbij te moeten ingrijpen in de processen van de organisatie wordt het totaal van de risico s afgezet de risico s in euro s uitgedrukt en afgezet voor de risico s een financieel gevolg weergegeven en dat wordt gewogen met een kansfactor verwachtingswaarde in euro s weergegeven en de kans op optrede Gekwantificeerde inschattingen worden afgezet tegen het beschikbare weerstandsvermogen. Daarmee wordt een indruk gegeven in welke mate de organisatie in staat is om risico s te kunnen opvangen zonder daarbij in te grijpen in de processen van de organisatie. 4
5 2.2 Schematische weergave De geïnventariseerde risico s binnen de organisatie worden verdeeld over de volgende categoriën. A Risico categorie Toelichting Beheersmaatregelen Nieuwe wet- en regelgeving Aantasting van de vermogenspositie van de en politiek bestuurlijke organisatie door claims van derden als gevolg risico s van het niet naleven van wet- en regelgeving en aantasting van de vermogenspositie als gevolg van nieuwe of gewijzigde wet- en regelgeving, bestuurlijke wensen en/of conflicterend beleid bij gemeenten. B Maatschappelijke risico s Schade als gevolg van het niet voldoen aan door de maatschappij gestelde verwachtingen en aantasting van het vertrouwen in de organisatie als gevolg van negatieve publiciteit. C Economische risico s Aantasting van de vermogenspositie vanwege bijstellingen in de inkomsten die pas met vertraging in kostenreductie kan worden omgezet of kan worden gecompenseerd met andere inkomsten. D Tabel 1 Middelen, organisatie, medewerkers en efficiëncy Beschadiging of verlies van goederen of installaties of schade vanwege onrechtmatig of onbevoegd handelen, achterblijvende organisatieontwikkeling, niet integer handelen van medewerkers. Vermijden Verminderen Overdragen Accepteren De hierboven genoemde worden als volgt nader geduid: Vermijden: Het beleid dan wel de activiteit die dit risico veroorzaakt wordt stopgezet of op een andere, minder risicovolle manier voortgezet. Hiermee wordt het risico vermeden doordat de kans van optreden tot nul wordt gereduceerd. Verminderen: Om met het risico te kunnen omgaan, worden de organisatie of systemen daarbinnen aangepast. Hierbij valt te denken aan het maken of aanpassen van de procedure, opleiden of trainen van personeel. Hierdoor wordt de kans van het optreden van het risico verlaagd. Overdragen: De uitvoering van risicovol beleid wordt overgedragen aan een derde partij of er wordt een verzekering afgesloten. Voor deze overdracht dient wel een risicopremie respectievelijk een verzekeringspremie te worden betaald. Accepteren: Acceptatie van een risico is soms nodig omdat het onvermijdbaar is, niet kan worden verminderd of overgedragen tegen acceptabele kosten. 5
6 2.3 Rollen, taken en verantwoordelijkheden De rollen en taken in het kader van risicomanagement zijn als volgt verdeeld. Actor Rol Acties en besluiten Instrumentarium Algemeen Bestuur Sturen en toezicht houden Vaststellen methodiek risicomanagement Hoogte weerstandsvermogen vaststellen Beoordelen rapportages en adviezen Dagelijks Bestuur Sturen en toezicht Toezien op implementatie risicomanagement Sturen op verantwoording van risico s Directie en afdelingshoofden Afdelingshoofden en medewerkers Control/financiën Sturen en verantwoorden Beheersen en signaleren Beheersen, toezicht houden, agenderen Implementeren risicomanagement Opdracht tot kwantificering risico s Hanteren risicomanagement als rapportage instrument Maatregelen nemen voor het beheersen van de risico s en hierover actieve terugkoppeling laten organiseren Implementeren Kwantificering risico s Rapportage over ontwikkeling risico s Bouwstenen aandragen voor in beeld brengen risico s In beeld brengen consequenties op financiële positie Rapportage over ontwikkeling risico s en de genomen Bijdrage leveren aan risico analyse en de financiële vertaling daarvan Periodieke samenvattende rapportages samenstellen In beeld brengen consequenties op financiële positie Bijstellen methodiek/ tool voor risicomanagement Vierjaarlijkse notitie over risicomanagement en weerstandsvermogen Periodiek de rapportage inventarisatie risico s en beoordelen Periodiek de rapportage inventarisatie risico s en beoordelen Managementgesprekken Periodieke voortgangsrapportages Risicobewustzijn waarderen en actief communiceren over prioritering en fasering van te nemen Risicobewustzijn waarderen en actief communiceren over genomen Risico s agenderen voor budgetgesprekken Tabel 2 Beslispunt: Vaststellen van de rollen en taken van de actoren in het kader van risicomanagement 6
7 2.4 Kwantificeren van risico s Het kwantificeren van risico s is geen exacte wetenschap. Het gaat om zo goed als mogelijk onderbouwde inschattingen en om transparante weergave van. Datzelfde geldt uiteraard ook voor onderstaande rangschikking en classificatie. Er zijn meerdere methodes voor het kwantificeren van risico s. De GGD kiest voor een methode waarbij de afzonderlijke risico s worden gekwantificeerd en geeft daarbij een inschatting van de kans dat dit risico zich voordoet. Het voordeel van deze methode is dat risico s afzonderlijk in beeld worden gebracht en daarmee ook de te treffen of de genomen inzichtelijk kunnen worden gemaakt. Deze manier van werken is transparant en biedt gelegenheid aan de werkorganisatie en aan het bestuur om invulling te geven aan hun rol. Daarnaast biedt deze methode de gelegenheid om in tijd gezien te monitoren of de organisatie groeit in het samenhangend sturen en beheersen. De GGD hanteert voor het kwantificeren van risico s een ondergrens van ,-. Risico s onder deze financiële grens worden intern wel benoemd maar worden verder niet nader gekwantificeerd en opgenomen in periodieke rapportages. Risico s worden nader gerangschikt en gewogen volgens onderstaande classificaties: Kansklasse Norm Richtlijn Kansfactor Tabel 3 1 Zeer laag Kans op optreden is < 20% 0,2 2 Laag Kans op optreden ligt tussen 20% en 0,4 40% 3 Gemiddeld Kans op optreden ligt tussen 40% en 0,6 60% 4 Hoog Kans op optreden ligt tussen 60% en 0,8 80% 5 Zeer hoog Kans op optreden is > 80% 1,0 Financiële Norm Gevolg Verwachtingswaarde gevolgen klasse A > en < Zeer klein gevolg B > en < Klein gevolg C > en < Gemiddeld gevolg D > en < Groot gevolg E > Zeer groot gevolg Sp Specifiek becijferd risico Tabel 4 De benodigde financiële middelen voor een risico = kansfactor x verwachtingswaarde van het risico. Als de financiële gevolgen bekend zijn of specifiek zijn in te schatten, wordt het specifiek becijferd bedrag weergegeven als verwachtingswaarde. Beslispunten; Risico s worden meestal gekwantificeerd volgens een methode met genormeerde bedragen tot een verwachtingswaarde volgens tabel 4. Als financiële gevolgen bekend zijn of specifiek zijn in te schatten, wordt het specifieke bedrag weergegeven als verwachtingswaarde. De verwachtingswaarde van risico s volgens tabel 4, wordt voorts gewogen met kans factoren volgens tabel 3. Risico s onder de grens van ,- worden niet gerapporteerd. 7
8 2.5 Inventarisatie, prioritering en fasering Voor de implementatie van een goed in de organisatie verankerde werkwijze voor identificatie, signalering en borging van risico s én een actieve houding voor het nemen van zijn gesprekken gevoerd met lijnmanagers, projectleiders en (beleids)medewerkers. De gesignaleerde risico s zijn vervolgens gerangschikt naar de indeling zoals hiervoor geschetst en de genomen algemene of specifieke zijn beschreven. Afspraken wie als eigenaar voor een risico zal optreden om verder vorm te geven aan de te nemen zijn gemaakt. Periodiek worden de risico s met de eigenaar besproken. De directie bepaalt de prioriteit en fasering. Eén keer per jaar worden de ondernomen of geplande voor alle geïdentificeerde risico s door de eigenaren herijkt, geclassificeerd en gekwantificeerd. Financiën en control ondersteunt daarbij, agendeert en verzorgt de verslaglegging van het totaal aan het bestuur. 2.6 Informeren bestuur De GGD stelt voor om een compleet overzicht van de risico-inventarisatie en de voorgestelde één keer per vier jaar te bespreken met het Algemeen Bestuur. Daartoe wordt een compleet overzicht van de risico s en de genomen of geplande aan het bestuur voorgelegd. In de tussenliggende periode wordt een samenvatting van de risicoinventarisatie opgenomen in de begroting en de jaarrekening. Bij het uitbrengen van een financiële rapportage (begroting, jaarrekening en twee maal per jaar tussentijdse cijfers) worden nieuwe of verdwenen risico s als mutatie gemeld. Als daar aanleiding voor is, wordt de frequentie daarop aangepast. Beslispunten: Het complete overzicht van de risico-inventarisatie en de voorgestelde één keer per vier jaar te bespreken met het Algemeen Bestuur.. In de tussenliggende periode een samenvatting van de risico-inventarisatie op te nemen in de begroting en de jaarrekening. Bij het uitbrengen van de financiële rapportages (begroting, jaarrekening en de tussentijdse cijfers) nieuwe of verdwenen risico s als mutatie te melden. De frequentie van rapporteren aan te passen als daartoe aanleiding is. 8
9 3 De theorie over weerstandscapaciteit en voorzieningen 3.1 Weerstandscapaciteit Onder weerstandscapaciteit verstaat het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) de middelen en mogelijkheden waarover een organisatie kan beschikken om niet begrote kosten te dekken. Dit zijn: De algemene reserve en de reserves waaraan een bestemming gegeven is die (nog) kan worden gewijzigd. De in de begroting opgenomen ramingen voor de onvoorziene uitgaven (voor zover hier nog geen bestemming aan gegeven is). De stille reserves, voor zover deze op korte termijn materieel te maken zijn. Reserves, waarvan de omvang of het bestaan niet uit de balans blijkt, noemen we stille reserves. Het verschil tussen de waarde van activa in het economisch verkeer (verkoopwaarde) en de boekwaarde op de balans zou meegenomen kunnen worden in de berekening van de weerstandscapaciteit. De GGD heeft activa waarbij er sprake is van stille reserves Verwacht wordt dat de GGD alleen beschikt over algemene reserves en over de post voor onvoorzien als weerstandscapaciteit. 3.2 Voorzieningen Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) geeft voorschriften en richtlijnen voor het treffen van voorzieningen. Voorzieningen zijn in beginsel niet vrij besteedbaar voor tegenvallers en worden daarom niet meegerekend bij het weerstandsvermogen. 9
10 4 Normstelling voor de algemene reserve bij de GGD 4.1 Historie De normstelling voor een algemene reserve bij de GGD regio Nijmegen is de laatste jaren een paar keer veranderd. Tot en met 2010 was de norm gebaseerd op normstellingen door banken. De norm was 8% van de omzet uniforme taken en 20% van de omzet overige taken. Vanaf medio 2011 werd dit op basis van een advies van Deloitte aangepast naar 5% en 12,5% van de omzet voor uniforme respectievelijk overige taken. Omdat deze norm niet haalbaar was voor GGD Rivierenland en gemeenten eenzelfde inbrengwaarde wilden realiseren, werd ter voorbereiding op de fusie met GGD Rivierenland besloten om de norm op 2,50 per inwoner als startwaarde voor de GGD Gelderland-Zuid te stellen. 4.2 Andere ontwikkelingen De adviesfunctie verbonden partijen regio Nijmegen heeft een voorstel ontwikkeld als kader voor een algemene reserve voor alle verbonden partijen waarin gemeenten uit regio Nijmegen participeren. Dit kader stelt voor om: - Bij GR s een weerstandsreserve aan te houden voor bedrijfsvoeringsrisico s. - Dat gemeenten aan zet zijn voor politiek bestuurlijke risico s. - Dat GR s de risico s in beeld brengen en deze indelen naar risico s met betrekking tot bedrijfsvoering en politiek bestuurlijke risico s. - Dat deelnemende gemeenten naar rato van hun aandeel in de GR een risicomelding opnemen in hun paragraaf verbonden partijen en naar rato van hun aandeel (dit is bij de GGD het inwonertal) de risico s opnemen in hun paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. - Voor GR s is het toegestaan om een algemene reserve te vormen om voor- en nadelen in de bedrijfsvoering af te dekken. Het minimum van de reserve is nihil en het maximum wordt bepaald aan de hand van de volgende variabelen. o 1.000,- per medewerker; o 0,5% van opgenomen gelden in verband met renterisico s; o o 1% van de totale uitgaven; 3% van de inkomsten niet zijnde inwonerbijdrage en factuurbijdrage uniforme taken* - Resultaten op basis van de jaarrekening worden gedoteerd of onttrokken aan de algemene reserve - Als de algemene reserve lager wordt dan nihil én niet binnen de scope van de meerjarencyclus op niveau gebracht kan worden binnen de eigen begroting, storten gemeenten bij tot nihil. - Als de reserve boven het maximum uitkomt, wordt het meerdere aan gemeenten uitgekeerd. Door de adviesfunctie werd vooraf advies gevraagd bij Ernst & Young en Deloitte en beiden accountantskantoren adviseerden om vooraf duidelijke afspraken te maken over definities van de verschillende uitgangspunten in het geschetste kader. De adviesfunctie besloot om dit niet uit te werken en om te volstaan met algemene definities en om voorts naar bevind van zaken te reageren. *In het voorstel van de adviesfunctie staat dit anders geformuleerd. Navraag leert dat 3% wordt bedoeld over alle omzet die niet voortkomt uit uniforme taken. 4.3 Voorstel voor normering algemene reserve bij de GGD Voorgesteld wordt om de normering zoals verwoord door de adviesfunctie over te nemen. 10
NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG
NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Recreatieschap Voorne-Putten-Rozenburg Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel.: 010-2981010 Fax: 010-2981020
Nadere informatieNota risicomanagement 2014
Nota risicomanagement 2014 Opgesteld door: Afdeling concerncontrol D.d.: Februari 2014 2 Inhoud 1 Inleiding... 5 2 Wettelijk kader en doelstellingen... 6 2.1 BBV... 6 2.2 Doelstellingen... 6 3 Risicomanagement...
Nadere informatieBijlage bij raadsvoorstel nr Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen
Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2012-2015 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding a. Aanleiding en kader b. Proces 2. Risicomanagement a. Risico's en risicomanagement b. Invoering van risicomanagement
Nadere informatieNota Risicomanagement en Weerstandsvermogen
Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen September 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Aanleiding... 4 3. Nadere toelichting... 5 4. Doelstellingen en wettelijke kaders... 6 4.1. Doelstellingen...
Nadere informatieNota risicomanagement. Gemeente Asten
Nota risicomanagement Gemeente Asten Inhoudsopgave: 1 INLEIDING... 3 2 UITGANGSPUNTEN... 4 2.1 BESLUIT BEGROTING EN VERANTWOORDING (BBV)...4 2.2 FINANCIËLE VERORDENING ARTIKEL 212...4 3 DOELSTELLING...
Nadere informatieNota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015. RAD Hoeksche Waard
Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015 Inhoud Samenvatting... 3 Inleiding Risicomanagement... 4 Doel risicomanagement Stappen risicomanagement Risicobeheersing Taken en verantwoordelijkheden
Nadere informatie(Proces)voorstel aanpak opstellen Nota Risicomanagement
(Proces)voorstel aanpak opstellen Nota Risicomanagement Aanleiding Het college heeft de opdracht een Nota Risicomanagement op te stellen. Hiertoe heeft de raad besloten bij de rapportage Financiële Strategie.
Nadere informatieAan de raad van de gemeente Lingewaard
6 Aan de raad van de gemeente Lingewaard *14RDS00194* 14RDS00194 Onderwerp Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2014-2017 1 Samenvatting In deze nieuwe Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen
Nadere informatieNota risicomanagement en weerstandsvermogen
Vastgesteld door B&W op: 24 oktober 2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Doel en verantwoordelijkheidsverdeling 3 2 Risicomanagement(beleid) 5 2.1 Het begrip risico 5 2.2 Het begrip risicomanagement
Nadere informatieNotitie Weerstandsvermogen Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland
Notitie Weerstandsvermogen Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland 2017-2020 Inhoud 1. Aanleiding en Context... 3 2. Doel... 3 3. Methode... 3 3.1 Inventariseren en beoordelen risico s... 3 3.2 Vaststellen
Nadere informatieRisicomanagementbeleid Gemeente Medemblik IO
Risicomanagementbeleid 2015-2018 Gemeente Medemblik IO-14-18168 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Wat is Risicomanagement?... 4 1.1 Risico...4 1.2 Risicomanagement...4 1.3 Risicoprofiel...4 2. Doelstellingen
Nadere informatieF. Buijserd Burgemeester
emeente nieuwkoop afdeling bedrijfsondersteuning raadsvoorstel portefeuillehouder Jan Tersteeg opgesteld door Ellen Burgers / 186 kenmerk/datum 09.0017140 / 11 februari 2010 vergaderdatum raad 11 februari
Nadere informatieKadernota Risicomanagement provincie Groningen
Kadernota Risicomanagement provincie Groningen Provincie Groningen December 2014 1. Inleiding Op basis van de Financiële Verordening Provincie Groningen dienen Gedeputeerden Staten (GS) ten minste eenmaal
Nadere informatieNota Weerstandsvermogen 2013 - Gemeente Olst-Wijhe 1 van 10
Nota Weerstandsvermogen 2013 Gemeente Olst-Wijhe Olst-Wijhe, maart 2013 doc. nr.: 13.014804 Nota Weerstandsvermogen 2013 - Gemeente Olst-Wijhe 1 van 10 Inhoudsopgave Samenvatting 3 Hoofdstuk indeling 1.
Nadere informatieNota Risicomanagement en Weerstandsvermogen
Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen 2013 Financial control 17 december 2012 Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen Pagina 2 Inhoudsopgave 1 Samenvatting... 5 2 Aanleiding... 6 3 Inleiding...
Nadere informatieBeleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen)
Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) 2 januari 2014 2 Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) Inhoudsopgave
Nadere informatieRisicomanagement en weerstandsvermogen. 1. Inleiding
Risicomanagement en weerstandsvermogen 1. Inleiding Met deze nota wordt het beleid op gebied van risicomanagement en de spelregels voor de uitvoering vastgelegd, in het bijzonder waar het financiële risico
Nadere informatieNOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOMANAGEMENT
NOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOMANAGEMENT Beek, november 2011 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Wettelijke kaders en doelstellingen 4 2.1 Wettelijke kaders 4 2.2 Doelstellingen 5 3 Risicomanagement 6 3.1
Nadere informatieNota Weerstandsvermogen en Risicomanagement Omgevingsdienst West- Holland
Nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement Omgevingsdienst West- Holland 1 Inhoud Management Samenvatting... 3 Hoofdstuk 1 Inleiding... 4 Hoofdstuk 2 Weerstandsvermogen... 5 Hoofdstuk 3 Begrippenkader...
Nadere informatieNOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING 2017
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Nieuwkoop Nr. 115712 6 juli 2017 NOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING 2017 Gemeente Nieuwkoop Afdeling Bedrijfsvoering April 2017 1. Inleiding Wettelijke
Nadere informatieNOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING Gemeente Nieuwkoop
NOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING 2017 Gemeente Nieuwkoop Afdeling Bedrijfsvoering April 2017 1 Inhoud 1. INLEIDING... 3 WETTELIJKE GRONDSLAG... 3 2. DEFINITIES... 4 ARTIKEL 2.1 BEGRIPSBEPALING...
Nadere informatieVisie op risicomanagement bij waterschap Hunze en Aa s
Visie op risicomanagement bij waterschap Hunze en Aa s Wettelijk kader In het Waterschapsbesluit (2009) is vastgelegd wat de voorschriften zijn voor de paragraaf weerstandsvermogen in de meerjarenraming,
Nadere informatieNota Risicomanagement en weerstandsvermogen BghU 2018
Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen BghU 2018 *** Onbekende risico s zijn een bedreiging, bekende risico s een management issue *** Samenvatting en besluit Risicomanagement is een groeiproces waarbij
Nadere informatieRisicomanagement en Weerstandsvermogen
Risicomanagement en Weerstandsvermogen Boxmeer, 28 september 2010 tbo . Inhoudsopgave Risicomanagement en weerstandsvermogen 1. Inleiding...3 1.1. Aanleiding... 3 1.2. Doelstelling en reikwijdte... 3 1.3.
Nadere informatieWie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth
Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth De taak van de raad onder het dualisme Kaders stellen (WMO, Jeugdwet, handhaving) Budgetteren (begroting) Lokale wetgeving
Nadere informatieRAADSVOORSTEL Agendanummer 9.1. Onderwerp: Voortgang uitvoering plan van aanpak voor de realisatie van risicomanagement
RAADSVOORSTEL Agendanummer 9.1 Raadsvergadering van 2 oktober 2008 Onderwerp: Voortgang uitvoering plan van aanpak voor de realisatie van risicomanagement Verantwoordelijke portefeuillehouder: M.G. de
Nadere informatieKADERNOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOMANAGEMENT Provincie Noord-Holland
KADERNOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOMANAGEMENT Provincie Noord-Holland Leeswijzer De Kadernota Weerstandsvermogen is op het gebied van risicomanagement een vervolg op de verordening financieel beheer
Nadere informatie2. Motivering In deze beleidsnota risicomanagement en weerstandsvermogen wordt de beleidsnota van 2009 geactualiseerd
Raadsvoorstel Aan : Raad van Geertruidenberg Raadsvergadering : 28 januari 2016 Agendanummer : 08 Datum collegebesluit : 8 december 2015 Onderwerp : Beleidsnota risicomanagement en weerstandsvermogen 0.
Nadere informatieADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD
ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD Algemeen: Uit bijgevoegde checklist blijkt dat de jaarrekening 2010 GGD, op een detail na, voldoet aan het BBV. Het saldo van baten en
Nadere informatieGemeente Krimpen aan den IJssel NOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING 2018
Gemeente Krimpen aan den IJssel NOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING 2018 November 2017 1 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 1.1 Aanleiding... 3 1.2 Doelstelling en reikwijdte nota... 3 1.3 Definities
Nadere informatieBeleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit. Vaststellen beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit
Aan de raad, Onderwerp: Beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit Voorstel: Vaststellen beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit 1 SAMENVATTING Tijdens de raadsinformatiebijeenkomst
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen
Nota reserves en voorzieningen 2019 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 3 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 3 1.2 Inhoud van de nota... 3 2 Regelgeving en definities reserves
Nadere informatieNotitie weerstandsvermogen gemeente Ten Boer
Notitie weerstandsvermogen gemeente Ten Boer 1. Inleiding In 2008 heeft Aniek Geerts, student Master of Business Administration met begeleiding vanuit de Rijksuniversiteit Groningen door de heer B.J.W.Pennink
Nadere informatieOnderwerp: Risico inventarisatie project rwzi Utrecht Nummer: 604438. Dit onderwerp wordt geagendeerd ter kennisneming ter consultering ter advisering
COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HOOGHEEMRADEN COMMISSIE BMZ ALGEMEEN BESTUUR Agendapunt 9A Onderwerp: Risico inventarisatie project rwzi Utrecht Nummer: 604438 In D&H: 22-01-2013 Steller: Drs. J.L.P.A. Dankaart
Nadere informatiePlanning & control cyclus
Bijlage 2 behorende bij de kaderbrief 2015 Planning & control cyclus Spoorboek 1 2 Inleiding Dit spoorboek Planning & Control-cyclus dient als handvat en achtergrondinformatie voor de organisatie bij de
Nadere informatieB en W - advies. 3. Polinder Financien en Personeel A.J. Klein 22 oktober 2009. nr. nr. / " Openbaar
B en W - advies Portefeuillehouder Afdeling Advies van Datum advies Bestandsnaam Advies O.R. In overleg met afdeling(en) Actief informeren raad Actief informeren wijkcontactambtenaar Advies: Aangehouden
Nadere informatieDatum voorstel Datum raadsvergadering Bijlagen Ter inzage 17 juli 2012 17 juli 2012 1 5 vertrouwelijke bijlages
Raadsvoorstel Agendapunt: 16 Onderwerp risicomanagement grondexploitaties Datum voorstel Datum raadsvergadering Bijlagen Ter inzage 17 juli 2012 17 juli 2012 1 5 vertrouwelijke bijlages Aan de gemeenteraad,
Nadere informatieII. De Nota risicomanagement Delfland vast te stellen met onder meer de volgende bepalingen:
agendapunt B.05 1046082 Aan Verenigde Vergadering ONTWERP NOTA RISICOMANAGEMENT DELFLAND Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 05-06-2014 I. De Nota risico's en weerstandsvermogen Delfland, vastgesteld
Nadere informatieNota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H)
Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 2 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 2 1.2 Inhoud van de nota... 2 2 Regelgeving en
Nadere informatieTelefoonnummer Onderwerp: Nota weerstandsvermogen en risicobeheersing 2015 Gemeente Harlingen
Voorstel aan de gemeenteraad van Harlingen *GR15.00077* GR15.00077 Behandeld in Gezamenlijke commissie Mens & Bestuur en Omgeving Datum Commissie 17 juni 2015 Agendanummer 9 Datum Raad 1 juli 2015 Agendanummer
Nadere informatieBerenschot. Evaluatie wet VTH. Op weg naar een volwassen stelsel BIJLAGE 3 ANALYSE FINANCIËLE RATIO S OMGEVINGSDIENSTEN
Berenschot Evaluatie wet VTH Op weg naar een volwassen stelsel BIJLAGE 3 ANALYSE FINANCIËLE RATIO S OMGEVINGSDIENSTEN 22 mei 2017 Bijlage 3. Analyse financiële ratio s omgevingsdiensten Inleiding In deze
Nadere informatieRaadsinformatiebrief Nr. :
Raadsinformatiebrief Nr. : Onderwerp: Risicomanagement Reg.nr. : 12.0693 B&W verg. : 19 juni 2012 : 1) Status In het licht van de actieve informatieplicht informeren wij U over de stand van zaken met betrekking
Nadere informatieBeleid risicomanagement en weerstandsvermogen Gemeente Dalfsen
Beleid risicomanagement en weerstandsvermogen Gemeente Dalfsen 1 van 19 Inhoud 1 Inleiding risicomanagement en weerstandsvermogen 3 1.1 Doelstellingen risicomanagement 3 1.2 Besluit Begroting en Verantwoording
Nadere informatieGraag vernemen wij uw advies ter zake. Het dagelijks bestuur, 120138/LUT 4/4
Het bijgevoegde rapport geeft u een beeld van de berekening van de omvang van de (financiële) risico s 2011 volgens de vastgestelde methodiek. Ook verschaft het rapport informatie over de opbouw van de
Nadere informatieBELEIDSKADER RISICOMANAGEMENT Provincie Drenthe
BELEIDSKADER RISICOMANAGEMENT Provincie Drenthe Inhoudsopgave Voorwoord 1 Algemeen... 4 1.1 Inleiding... 4 1.2 Definitie risicomanagement... 4 1.3 Bereik... 4 1.4 Opbouw document... 4 2 DOELSTELLINGEN,
Nadere informatieZundertse Regelgeving Wetstechnische informatie
Zundertse Regelgeving Wetstechnische informatie Rubriek: Financiën en economie Naam regeling: Nota risicomanagementbeleid 2015 Citeertitel: Nota risicomanagementbeleid 2015 Wettelijke grondslag Vastgesteld
Nadere informatieBLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING
BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Eindhoven Nr. 626 6 november 2017 Financiële Verordening 2018 1. Algemene bepalingen Artikel 1. Begripsbepaling
Nadere informatieNota weerstandsvermogen. gemeente Leeuwarderadeel
Nota weerstandsvermogen gemeente Leeuwarderadeel Inhoudsopgave Inleiding...3 Wet- en regelgeving en huidig beleid...4 2.1 Besluit begroting en Verantwoording...4 2.2 Financiële verordening gemeente Leeuwarderadeel...4
Nadere informatieEen OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland
OVER OOSTZAAN Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland WORMERLAND. GESCAND OP 13 SEP. 2013 Gemeente Oostzaan Datum : Aan: Raadsleden gemeente Oostzaan Uw BSN : - Uw brief van :
Nadere informatieAdvies. Jaarverslag Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN)
Advies Jaarverslag 2013 Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN) Gemeente Nijmegen Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen Peggy van Gemert April 2014 1
Nadere informatieAdvies. Begroting 201G Gemeenschappel üke Regel i ng GGD Gelderland- Zuid. mesen. Gemeente Nijmegen. Gt.ir8ßH. Peggy van Gemert RA/AA
Advies Begroting 201G Gemeenschappel üke Regel i ng GGD Gelderland- Zuid Gt.ir8ßH mesen Gemeente Nijmegen Peggy van Gemert RA/AA Marcel Meier AA Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen September 2015
Nadere informatieNota Risicomanagement en weerstandsvermogen 2015-2018 0LGGHQ'HOÀDQG
Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen 2015-2018 0LGGHQ'HOÀDQG Inhoudsopgave Bestuurssamenvatting 3 1. Inleiding 4 2. Doelstellingen 5 3. Risicomanagement in de organisatie 5 3.1 Verantwoordelijkheids-
Nadere informatiePresentatie advies risicomanagement. Uitwerking door de auditcommissie van gemeente Beverwijk
Presentatie advies risicomanagement Uitwerking door de auditcommissie van gemeente Beverwijk Inhoud 1. Aanleiding 2. Probleemstelling 3. Werkwijze auditcommissie 4. Resultaten 5. Conclusie & aanbevelingen
Nadere informatieSamenvattend kan worden gesteld dat de regelingen waaraan Bladel deelneemt, behoudens één uitzondering, geen grote algemene reserves aanhouden.
ĵemeente Bladel Economisch hart van de Kempen IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIDIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Nummer : R2016.130 Onderwerp : Onderzoek reserveposities gemeenschappelijke regelingen Aan de raad Samenvatting
Nadere informatieRISICOMANAGEMENT. Wat voegt risicomanagement toe?
RISICOMANAGEMENT Risicomanagement ondersteunt op een gestructureerde manier het behalen van doelstellingen en het opleveren van projectresultaten. Dit kan door risico s expliciet te maken, beheersmaatregelen
Nadere informatie22 april 2015 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE
22 april 2015 OPENBAAR LICHAAM CREMATORIA TWENTE ONTWERPBEGROTING 2016 Inhoudsopgave Bladz. 1. Aanbieding begroting 2016 1 2. Beleidsbegroting 2016 3 2.1 Programma 2.2 Paragrafen 3. Financiële begroting
Nadere informatieImplementatieplan Risicomanagement
Implementatieplan Risicomanagement Versie definitief: 17 juni 2015 Inhoudsopgave 1.1 Wat willen we bereiken?... 3 1.2 Hoe gaan we dat aanpakken?... 3 1.3 Wie neemt deel?... 3 1.4 Inventarisatie belangrijkste
Nadere informatieFINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS
FINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS Het Algemeen Bestuur van het recreatieschap Dobbeplas; Gezien het voorstel van het Dagelijks Bestuur van 13 oktober 2014; Gelet op het bepaalde in de artikelen
Nadere informatieRaadsstuk. Onderwerp: Actualisatie financiële verordening Haarlem BBV nr: 2015/98823
Raadsstuk Onderwerp: Actualisatie financiële verordening Haarlem BBV nr: 2015/98823 1. Inleiding De gemeenteraad stelt kaders vast o.a. in de vorm van gemeentelijke verordeningen. De financiële beheersverordening
Nadere informatieCONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo
CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo 0 Inleiding De Gemeentewet(GW), art. 213, schrijft voor dat de gemeenteraad één of meer accountants aanwijst
Nadere informatieIn dit hoofdstuk wordt uiteengezet welke taken en verantwoordelijkheden de verschillende actoren binnen de gemeente Spijkenisse hebben.
7 Taken en verantwoordelijkheden In dit hoofdstuk wordt uiteengezet welke taken en verantwoordelijkheden de verschillende actoren binnen de gemeente Spijkenisse hebben. 7.1 Gemeenteraad De Gemeenteraad
Nadere informatieRisicomanagement Transities
Risicomanagement Transities 1. Inleiding In deze rapportage worden de risico s en de mogelijke beheersmaatregelen benoemd die verband houden met de te realiseren transities rondom Jeugdzorg, Participatie
Nadere informatieNota weerstandsvermogen en risicomanagement 2011
Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2011 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 Aanleiding... 3 Doelstelling... 3 Evaluatie... 3 Leeswijzer... 3 2. ALGEMEEN en EVALUATIE... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2 Evaluatie
Nadere informatieOnderzoek naar weerstandsvermogen
Rekeningcommissie Veiligheidregio Haaglanden Onderzoek naar weerstandsvermogen Inleiding / Aanleiding In haar advies op de jaarrekening 2010 heeft de commissie aangekondigd onderzoek te willen doen naar
Nadere informatieDiscussienota. 1. Inleiding. 2. Beleidsgrenzen
Discussienota Van : College van Burgemeester en Wethouders Afdeling : Financiën Portefeuillehouder : Wethouder van Eijkeren Onderwerp : Risicomanagement Datum commissievergadering : 6/9/2012 1. Inleiding
Nadere informatieNota Reserves en Voorzieningen RMH
Nota Reserves en Voorzieningen RMH 1. Inleiding De reserves en voorzieningen vormen een belangrijk onderdeel van de vermogenspositie van de Regio Midden Holland (RMH). Zowel vanuit bestuurlijk als bedrijfseconomisch
Nadere informatieNota weerstandsvermogen en risicobeheersing. Gemeente Uden
Nota weerstandsvermogen en risicobeheersing Gemeente Uden Opgesteld door: Marieke Wagemakers Functie: Adviseur Planning & Control Afdeling: Middelen Cluster: Bedrijfsbureau - 1 - Inhoudsopgave 1.1 Samenvatting...
Nadere informatieNOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOMANAGEMENT GEMEENTE EERSEL
NOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOMANAGEMENT GEMEENTE EERSEL 1. INLEIDING Voor u ligt de nota weerstandsvermogen en risicomanagement gemeente Eersel. Deze nota vloeit voort uit de Financiële verordening
Nadere informatieNOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOMANAGEMENT
NOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOMANAGEMENT Vastgesteld in de gemeenteraad 25 januari 2011 Nota weerstandsvermogen en risicomanagement Pagina 1 van 9 Weerstandsvermogen en risicomanagement 1. Inleiding.
Nadere informatieAdvies. Jaarrekening 2015 Gemeenschappelijke Regeling GGD Gelderland-Zuid
Advies Jaarrekening 2015 Gemeenschappelijke Regeling GGD Gelderland-Zuid Gemeente Nijmegen Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen Marcel Meier AA Peggy van Gemert RA/AA April 2016 Inhoudsopgave 1.
Nadere informatie(pagina 3) (pagina 6)
JAARREKENING 2014 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene
Nadere informatieKadernota weerstandsvermogen & risicomanagement 2006. Kadernota weerstandsvermogen en risicomanagement Gemeente Alkmaar
Kadernota weerstandsvermogen en risicomanagement Gemeente Alkmaar 1 Inleiding en wettelijk kader De vele lopende projecten zoals De Mare, Boekelermeer en Stationsgebied laten zien dat gemeente Alkmaar
Nadere informatieHoofdlijnen Corporate Governance Structuur
Hoofdlijnen Corporate Governance Structuur 1. Algemeen Deugdelijk ondernemingsbestuur is waar corporate governance over gaat. Binnen de bedrijfskunde wordt de term gebruikt voor het aanduiden van hoe een
Nadere informatie1. Samenvatting In dit voorstel wordt ingegaan op de reactie van de provincie bij de ingediende begroting 2013.
RAADSVOORSTEL Besluitvormend Aan de Raad Instemmen met reactie provincie op programmabegroting 2013. Agenda nr.6 1. Samenvatting In dit voorstel wordt ingegaan op de reactie van de provincie bij de ingediende
Nadere informatieRisicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam
Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten
Nadere informatieBetreft: resultaten tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus. Van: De tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus
Wijk bij Duurstede, 6 maart 2012 Betreft: resultaten tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus Memo Van: De tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus Aan: Leden van de
Nadere informatieZienswijze programmabegroting 2013 en jaarstukken 2011 van GGD Hollands Noorden.
Zienswijze programmabegroting 2013 en jaarstukken 2011 van GGD Hollands Noorden. Algemeen Op 18 april 2012 zijn de programmabegroting 2013 en de jaarstukken 2011 ontvangen van GGD Hollands Noorden (GGD).
Nadere informatieRisico s in beeld. Wat nu? Door Ilona Hoving 1
Risico s in beeld. Wat nu? 29-9-2015 Door Ilona Hoving 1 Even voorstellen Ilona Hoving 29-9-2015 Door Ilona Hoving 2 Wat gaan we DOEN? Korte introductie op thema Aan de slag met risico s Hoe waardeer je
Nadere informatie*1311304* Onderwerp Waarderingsgrondslag stille reserve
** Onderwerp Waarderingsgrondslag stille reserve Doel van deze mededeling: Provinciale Staten te informeren over de wijziging van de waarderingsgrondslag voor de stille reserve in de weerstandsparagraaf.
Nadere informatie11. Paragrafen. Paragrafen
11. Paragrafen De programmabegroting bevat de volgende paragrafen: 1. Weerstandsvermogen en risicobeheersing 2. Onderhoud kapitaalgoederen 3. Bedrijfsvoering 4. Verbonden partijen 5. Financiering Evenals
Nadere informatieGS brief aan Provinciale Staten
GS brief aan Provinciale Staten Aan de leden van Provinciale Staten Contact: J.N. Baljeu 070-441 8688 j.baljeu@pzh.nl @pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl
Nadere informatieStatenvoorstel nr. PS/2013/8733
Statenvoorstel nr. PS/2013/8733 Nota Risicomanagement Datum GS-kenmerk Inlichtingen bij 29.10.2013 2013/0350680 Dhr. R. Anderson telefoon 038 499 8744 e-mail R.Anderson@overijssel.nl Aan Provinciale Staten
Nadere informatieToverbaltheater, Waterstraat 7, Beneden-Leeuwen Leden Algemeen Bestuur GGD Gelderland-Zuid M.
Agenda - concept vergadering Algemeen Bestuur GGD Gelderland-Zuid datum 2 april 2015 begin en eindtijd 10:00-12:00 uur locatie Toverbaltheater, Waterstraat 7, Beneden-Leeuwen http://www.toverbaltheater.nl/
Nadere informatieAccountantscontrole 2013
Accountantscontrole 2013 Commissie Samen Leven gemeente Ridderkerk 26 juni 2014 Rein-Aart van Vugt Hennie de Winter 1 Controleproces Communicatie met de Raad in alle fasen Opdrachtbevestiging en controleplan
Nadere informatieRisicomanagementbeleid. Gemeente Beemster. BNG Consultancy Services (BCS) BCS. Referentienummer
Risicomanagementbeleid Gemeente Beemster BNG Consultancy Services (BCS) Referentienummer BCS Doorkiesnummer (070) 3750 473 Faxnummer (070) 3649 349 Datum oktober 2009 Versie Versie 1.0 Samenvatting Conform
Nadere informatieToetsingsformulier jaarstukken 2014 en begroting 2016 RSW
1 Toetsingsformulier jaarstukken 2014 en begroting 2016 RSW JAARREKENING 2014 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee)
Nadere informatieNota Weerstandsvermogen en Risicobeheersing Groesbeek 2015
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Groesbeek. Nr. 88648 25 september 2015 Nota Weerstandsvermogen en Risicobeheersing Groesbeek 2015 De raad van de gemeente Gemeente Groesbeek; gelezen het voorstel
Nadere informatieControleprotocol jaarrekening 2016
Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Wettelijk kader 3 1.2 Doel 4 2. Accountantscontrole 5 2.1 Controle getrouwheid en rechtmatigheid in het algemeen 5 2.2 Controle rechtmatigheid in het bijzonder 5 2.3 Controletoleranties
Nadere informatieBijlage: wijzigingen ten opzichte van oude uitgangspunten
Bijlage: wijzigingen ten opzichte van oude uitgangspunten 1 1. Indexering loon en prijs 1. Methodiek indexatie 1.1. Voor de loonontwikkeling wordt uitgegaan van de CAO gemeenten (CAR-UWO). Zolang er geen
Nadere informatieNota Weerstandsvermogen en Risicomanagement
Nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement Risico s Economisch Politiek Juridisch Milieu Financieel Weerstandscapaciteit Reserves Bezuinigingen Onbenutte belastingcapaciteit Weerstandsvermogen Datum:
Nadere informatieJa, de jaarrekening 14 april van het WNK ontvangen.
JAARREKENING 2014 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene
Nadere informatieJAARREKENING Ja, IPA Acon heeft een goedkeurende verklaring afgegeven.
JAARREKENING 2015 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene
Nadere informatieadvies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed
advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed Gemeente Nijmegen Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen Danny Ederveen Peggy van Gemert RA/AA Mei 2014 1 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding...
Nadere informatieRaadsvoorstel: Nummer: Onderwerp: Nota Grondbeleid Gorinchem
Raadsvoorstel: Nummer: 2011-655 Onderwerp: Nota Grondbeleid Gorinchem 2011-2014 Datum: 2 mei 2011 Portefeuillehouder: B.J.P. van der Torren Raadsbijeenkomst: 31 mei 2011 Raadsvergadering: 16 juni 2011
Nadere informatieGemeente Krimpen aan den IJssel NOTA RISICOMANAGEMENT EN WEERSTANDSVERMOGEN
Gemeente Krimpen aan den IJssel NOTA RISICOMANAGEMENT EN WEERSTANDSVERMOGEN Oktober 2012 1 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 1.1 Aanleiding... 3 1.2 Doelstelling en reikwijdte nota... 3 1.3 Definities en
Nadere informatieArtikel 1. Definities
Verordening 212 Het algemeen bestuur van de ISD Bollenstreek besluit, gelet op artikel 212 van de Gemeentewet, vast te stellen: Verordening op de uitgangspunten voor het financieel beleid, alsmede voor
Nadere informatieVervallen. Vervallen. Vervallen. Vervallen. Vervallen
Bijlage 2: WAS/WORDT-lijst FUGR 2019 DOC-19-124159 1. Indexering loon en prijs 1. Methodiek indexatie 1.1. Voor de loonontwikkeling wordt uitgegaan van de CAO gemeenten (CAR-UWO). Zolang er geen CAO ontwikkeling
Nadere informatiegezien het voorstel van de Tijdelijke Commissie ingesteld door de Drechtraad van 21 augustus 2006 en 13 november 2006; b e s l u i t :
De Drechtraad gezien het voorstel van de Tijdelijke Commissie ingesteld door de Drechtraad van 21 augustus 2006 en 13 november 2006; gelet op artikel 212 van de Gemeentewet, alsmede artikel 30, eerste
Nadere informatieStafdienst Bedrijfsvoering Afdeling Concernfinanciën 31 augustus 2005. Kadernota weerstandsvermogen
Stafdienst Bedrijfsvoering Afdeling Concernfinanciën 31 augustus 2005 Kadernota weerstandsvermogen INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 1 2 DEFINITIES VOOR WEERESTANDSCAPACITEIT EN RISICO S... 2 2.1 Weerstandscapaciteit...
Nadere informatieNota Weerstandsvermogen en risicobeheersing
Nota Weerstandsvermogen en risicobeheersing November 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Visie, kaders en begrippen... 5 2.1. Visie en doelstellingen... 5 2.2. Kaders en criteria... 5 2.3. Begrippenkader...
Nadere informatie