Samenvattend kan worden gesteld dat de regelingen waaraan Bladel deelneemt, behoudens één uitzondering, geen grote algemene reserves aanhouden.

Transcriptie

1 ĵemeente Bladel Economisch hart van de Kempen IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIDIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Nummer : R Onderwerp : Onderzoek reserveposities gemeenschappelijke regelingen Aan de raad Samenvatting In de raadsvergadering van 26 mei 2016 heeft uw raad aan het college de opdracht gegeven om het weerstandsvermogen en de vermogensposities van alle verbonden partijen in kaart te brengen, waarna in de gemeenteraad een discussie gevoerd kan worden over de noodzaak/wenselijkheid van het vormen van reserves en voorzieningen door/bij verbonden partijen. Samenvattend kan worden gesteld dat de regelingen waaraan Bladel deelneemt, behoudens één uitzondering, geen grote algemene reserves aanhouden. Voorgesteld besluit Wij stellen uw raad voor om: 1. in het kader van de aansturing van gemeenschappelijke regelingen, kaders I richtlijnen te geven over de wenselijkheid/noodzaak van reservevorming bij gemeenschappelijke regelingen, waarbinnen door het college de bestuursbevoegdheden uitgeoefend moeten worden; 2. als beleidsuitgangspunt te opteren voor keuze 2, waarbij een gemeenschappelijke regeling nog weerstandsvermogen aanhoudt dat afgestemd is op de omvang van de gekwantificeerde risico's en 3. dit onderzoek te delen met de overige Kempengemeenten, zodat de Kempische gemeenteraden eenduidiger regie kunnen voeren op de gemeenschappelijke regelingen. 1. Inleiding In de raadsvergadering van 26 mei 2016 heeft de raad aan het college de opdracht gegeven om het weerstandsvermogen en de vermogensposities van alle verbonden partijen in kaart te brengen, waarna in de gemeenteraad een discussie gevoerd kan worden over de noodzaak/wenselijkheid van het vormen van reserves en voorzieningen door/bij verbonden partijen. Wij hebben het onderzoek vooralsnog enkel toegespitst op de algemene reserves van gemeenschappelijke regelingen (GR), zoals in raadsmededeling R toegelicht is. Bestemmingsreserves worden immers door het Algemeen Bestuur van een GR voor de realisatie van specifiek beleid ingesteld en meestal op korte termijn uitgegeven. Bestemmingsreserves worden daarom niet in de berekening van het weerstandsvermogen meegenomen. We brengen ze wel in beeld per GR. Gevormde voorzieningen moeten voldoende zijn voor de dekking van de onderliggende verplichtingen. De accountant van de betreffende gemeenschappelijke regeling betrekt dit bij zijn bevindingen over de betreffende jaarstukken. We gaan er daarom vooralsnog van uit dat de voorzieningen toereikend zijn. Bestemmingsreserves en voorzieningen maken daarom geen onderdeel van dit onderzoek. 2. Relevante (wettelijke) beleidskader Wij vinden het onze plicht om de raad actief te informeren over verbonden partijen. Alleen dan kan de raad haar kaderstellende en controlerende rol goed vervullen. De informatie die de raad nodig heeft om te controleren hoe de verbonden partij zijn gemeentelijke taken uitvoert en hoe het college hierop stuurt, wordt zoveel mogelijk opgenomen in de begroting en de jaarstukken van de gemeente. Team: FIN Behandelend ambtenaar: Peter Ansems Telefoonnummer:

2 De raad wordt jaarlijks in gelegenheid gesteld zienswijze in te brengen over de ontwerp-begroting van een gemeenschappelijke regeling. Beoordeling van de vermogenspositie maakt daar ook onderdeel vanuit. In de Gemeenschappelijke Regelingen zelf worden geen regels gesteld over het beleid inzake reserves en weerstandsvermogen. In de Regelingen is wel geregeld dat de Algemeen Besturen voorschriften vaststellen inzake het financieel beleid alsmede het financieel beheer en voor de inrichting van de financiële organisatie van het lichaam. Deze regels dienen te waarborgen dat aan de eisen van rechtmatigheid, doelmatigheid en controle wordt voldaan. De artikelen 212 en 213 van de Gemeentewet zijn van overeenkomstige toepassing. Gemeenschappelijke Regelingen moeten op grond van het Besluit begroten en verantwoorden provincies en gemeenten (BW), net als de gemeente, ook rapporteren over de risico's en het benodigde weerstandsvermogen in een paragraaf in zowel de begroting als de jaarrekening. De gemeente is vervolgens gehouden om voldoende weerstandsvermogen aan te houden om de risico's op te kunnen vangen. Vaak wordt beleid vastgesteld hoe om te gaan met reserves en risico's. 3. Relatie toekomstvisie, klimaatvisie en dorpsontwikkeling Er is geen direct aanwijsbare relatie met de toekomstvisie, klimaatvisie of dorpsontwikkeling. 4. Doelstelling/effecten Inzicht krijgen in de reservepositie van gemeenschappelijke regelingen, zodat met de raad gediscussieerd kan worden over de noodzaak/wenselijkheid van het vormen van reserves bij gemeenschappelijke regelingen. Indien de reserves hoger uitvallen dan op voorhand (mogelijk) afgesproken is of wordt, dan kunnen we de raad te zijner tijd bij het geven van zienswijze over de eerstkomende ontwerp-begroting van de gemeenschappelijke regeling voorstellen om de bovenmatige reserves af te romen en te verdelen onder de deelnemende gemeenten. Deze verdeling van middelen zal plaatsvinden na gemaakte afspraken tussen de gemeenten in de gemeenschappelijke regeling. 5. Argumentatie college advies Verbonden partijen zijn organisaties waaraan de gemeente zich bestuurlijk én financieel verbindt. Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) geeft als definitie: 'een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie, waarin de provincie onderscheidenlijk gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Een financieel belang is een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet gaat onderscheidenlijk het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Bestuurlijk belang is zeggenschap, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur, hetzij uit hoofde van stemrecht.' Volgens deze definitie heeft de gemeente dus een bestuurlijk én financieel belang in een verbonden partij. Van een bestuurlijk belang is sprake indien de gemeente rechtstreeks invloed heeft op de besluitvorming binnen de verbonden partij. Een financieel belang is aan de orde als de gemeente financieel kan worden aangesproken wegens het functioneren van de verbonden partij of wanneer de gemeente geld kan kwijtraken bij een faillissement van een verbonden partij. Participaties in naamloze vennootschappen en besloten vennootschappen, hebben we, hoewel het verbonden partijen kunnen zijn, buiten de scoop van de opdracht houden. 1.1 De raad wordt gevraagd kaders I richtlijnen te geven over de wenselijkheid/noodzaak van reservevorming bij gemeenschappelijke regelingen, waarbinnen door het college de bestuursbevoegdheden uitgeoefend moeten worden. De gemeenschappelijke regelingen houden nagenoeg allemaal reserves aan. Om te kunnen beoordelen welke reserves zij aanhouden hebben wij de gemeenschappelijke regelingen verzocht om informatie. Van Kempische Bedrijvenpark hebben wij geen informatie ontvangen. Voor deze GR hebben wij daarom gebruik gemaakt van de informatie uit de begroting Gemeenschappelijke Regelingen moeten op grond van het BBV, net als de gemeente, ook rapporteren over de risico's en het benodigde weerstandsvermogen in een paragraaf in zowel de begroting als de jaarrekening. De gemeente is vervolgens gehouden om voldoende weerstandsvermogen aan te houden om de risico's op te kunnen vangen. behoort bij R

3 Het is van belang dat door de gemeenschappelijke regelingen op voorhand een kwantificering wordt gemaakt, zodat er goed kan worden ingeschat waar de risico's binnen de gemeenschappelijke regelingen zich bevinden en welke financiële compensatie daar eventueel tegenover behoort te staan. Het kwantificeren van risico's is overigens geen exacte wetenschap. Het gaat om zo goed als mogelijk onderbouwde inschattingen en om transparante weergave van beheersmaatregelen. In het bijgevoegde discussienota hebben wij de reserveposities van de gemeenschappelijke regelingen in kaart gebracht. Ook hebben we een drietal beleidskeuzes opgenomen hoe het college en de raad, als mede eigenaar van de gemeenschappelijke regelingen, invulling kan geven aan de noodzaak/wenselijkheid van het vormen van reserves bij gemeenschappelijke regelingen. 1.2 De raad wordt tevens gevraagd om als beleidsuitgangspunt te opteren voor keuze 2, waarbij gemeenschappelijke regelingen nog weerstandsvermogen aanhouden dat afgestemd is op de omvang van de gekwantificeerde risico's Hoewel het onderzoek als discussiestuk geagendeerd wordt voor de raad, stellen wij uw raad tevens voor om als beleidsuitgangspunt te opteren voor keuze 2: de GR houdt slechts weerstandsvermogen aan dat afgestemd is op de omvang van de gekwantificeerde risico's. Hiermee wordt de zelfstandigheid en flexibiliteit van de verscheidene gemeenschappelijke regelingen niet te veel beperkt. Gemeenschappelijke regelingen kunnen hiermee zelfstandig hun risico's opvangen. Naar onze mening is het voor een gemeenschappelijke regeling geen noodzaak om een hoge(re) specifieke bedrijfsreserve op te bouwen zolang de deelnemende gemeenten eindverantwoordelijk zijn en als achtervang garant moeten staan. Indien de reserves hoger uitvallen dan de op voorhand gekwantificeerde risico's dan kunnen we de raad te zijner tijd bij het geven van zienswijze over de eerstkomende ontwerp-begroting van de gemeenschappelijke regeling voorstellen om de bovenmatige reserves af te romen en te verdelen onder de deelnemende gemeenten. Deze verdeling van middelen zal eerst plaats kunnen vinden na gemaakte afspraken tussen de gemeenten in de gemeenschappelijke regeling. Samenvattend kan worden gesteld dat de regelingen waaraan Bladel deelneemt, geen grote reserves aanhouden. Een opvallende uitzondering daarop is WVK-groep met een algemene reserve van ,- en solvabiliteitsratio 1 van ca 94 0 Zo. Daarnaast beschikken nog niet alle gemeenschappelijke regelingen over afdoende weerstandsvermogen als dit wordt afgezet tegen hun risicoinventarisaties, te weten: Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant, GGD Brabant-Zuidoost en Metropoolregio Eindhoven (voor algemene reserve RHCe). We gaan er vooralsnog van uit dat (eventuele toekomstige) batige exploitatieresultaten in eerste instantie aangewend zullen worden om het benodigde weerstandsvermogen op het gewenste niveau te brengen. In onderstaand overzicht worden samenvattend de reserveposities van de GR-en weergegeven: Onder de solvabiliteitsratio wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het totale balanstotaal. Het eigen vermogen bestaat volgens artikel 42 van het BBV uit de algemene reserves, bestemmingsreserves en het resultaat uit het overzicht van baten en lasten. De solvabiliteit van een organisatie kan inzicht bieden in de mate waarin de organisatie aan haar financiële verplichtingen kan voldoen. behoort bij R

4 Gemeenschappelijke regeling Prognose omvang Prognose omvang Solvabiliteitsalgemene reserve bestemmings- ratio per begin 2017 reserves per begin Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost /» 2 Kempisch Bedrijvenpark nihil nihil 0Vo 3 Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant Zo 4 WVK-groep o 5 GGD Brabant-Zuidoost /0 6 Metropoolregio Eindhoven nnb 7 Samenwerking Kempengemeenten nihil nihil QO/o totaal reserves c C Het is gewenst om samen met overige Kempengemeenten kaders af te spreken, zodat de Kempengemeenten eenduidiger regie kunnen voeren op de gemeenschappelijke regelingen De uitkomsten van het onderzoek kunnen t.z.t. worden gedeeld met de overige Kempengemeenten. Bij instemming zal de gedragslijn ten aanzien van het weerstandsvermogen (optie 2) worden opgenomen in de uitgangspunten die gezamenlijk vanuit de Kempengemeenten worden opgesteld voor de begrotingen van de gemeenschappelijke regelingen. Het is gewenst met elkaar kaders af te spreken ten aanzien van financiële onderwerpen, zoals ten aanzien van reserveposities, zodat de Kempische gemeenteraden eenduidiger regie kunnen voeren op de gemeenschappelijke regelingen. 6. Alternatieven Bestaande systematiek handhaven, waarbij de gemeenschappelijke regelingen niet onderbouwde reserves aanhouden. 7. Financiën Op basis van het onderzoek kunnen nog geen financiële consequenties aangegeven worden. Dat zal eerst kunnen: - nadat de raad standpunten bepaald heeft over de noodzaak/wenselijkheid van het vormen van reserves bij gemeenschappelijke regelingen en - nadat e.e.a. geformaliseerd is door een meerderheidsbesluit van het Algemeen Bestuur van de betreffende gemeenschappelijke regeling. 8. Risico's Een gemeenschappelijke regeling op afstand heeft consequenties voor de aansturing ervan en het risicomanagement. Doordat de gemeenschappelijke regeling op afstand staat, is het minder makkelijk om direct te sturen. Beleidswijzigingen ten aanzien van bijvoorbeeld het beleid inzake de reserves en het weerstandsvermogen bij een gemeenschappelijke regeling kan slechts nadat daarvoor een meerderheid in het Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling draagvlak is. 9. Communicatie en participatie Verwezen wordt naar argument behoort bij R

5 10. Planning De overige Kempengemeenten worden aangeschreven met het verzoek om ook kennis te nemen van het onderzoek en om als beleidsuitgangspunt te opteren voor keuze 2. De raad wordt jaarlijks in gelegenheid gesteld zienswijze in te brengen over de ontwerp-begroting van een gemeenschappelijke regeling. Beoordeling van de vermogenspositie maakt daar ook onderdeel vanuit. Vanuit de Kempengemeenten kan dan een gezamenlijke zienswijze ingebracht dat het weerstanssvermogen nog afgestemd mag zijn op de omvang van de gekwantificeerde risico's. Bladel, 1 november j / / J Burgemeester e'n wethouders rs van van Bladel,/ Z, de secretaris, urgemees í L-į.. Bijlage(n) a. Ontwerp-besluit (R a) b. R b Discussienota onderzoek reserveposities gemeenschappelijke regelingen behoort bij R