ZORGPLAN & BEGELEIDING

Transcriptie

1 ZORGPLAN & BEGELEIDING

2 Inhoudsopgave Pagina Hoofdstuk 1 Het onderwijs op de Dubbeldekker 3 Hoofdstuk 2 Het volgen van de leerlingen 4 Hoofdstuk 3 De groepsbesprekingen en leerling-besprekingen 7 Hoofdstuk 4 De zorgleerlingen 8 Hoofdstuk 5 Schakelklas 11 Hoofdstuk 6 Protocol verlengen of verkorten van de schoolloopbaan 13 Hoofdstuk 7 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften 17 Hoofdstuk 8 Hoogbegaafde leerlingen 18 Hoofdstuk 9 Aanvullende protocollen; Pestprotocol en Protocol langdurig zieken 23 Hoofdstuk 10 Het leerlingdossier 25 Bijlagen 26 Zorg en begeleiding

3 Hoofdstuk 1 Het onderwijs op de Dubbeldekker Op de Dubbeldekker werken we handelingsgericht. Op deze manier streven we ernaar de kwaliteit van ons onderwijs hoog te houden en alle leerlingen optimale begeleiding te bieden. Speerpunt van ons onderwijs is dan ook de onderwijsbehoefte van de leerling. We stellen de vraag: wat heeft deze leerling nodig om een bepaald doel te behalen? Dit bekijken we zo breed mogelijk. We zoomen niet alleen in op de leerkracht, maar stemmen ook de overige aspecten om de leerling heen af. We gaan continu uit van de gedachte dat deze leerling leert op deze school, in deze groep, met deze klasgenoten en met deze ouders. Op de Dubbeldekker is het werken met kinderen vanuit hun onderwijsbehoefte een proces in ontwikkeling. We streven ernaar om voor alle leerlingen de onderwijsbehoefte voor de kernvakken en voor de sociaal-emotionele ontwikkeling in kaart te brengen. Deze onderwijsbehoefte wordt in een groepsoverzicht omschreven. Hierin noteert de leerkracht opvallende, relevante observaties en wordt de onderwijsbehoefte zo concreet mogelijk, maar kernachtig, omschreven. Hierna probeert de leerkracht de leerlingen te clusteren in drie groepen op basis van hun onderwijsbehoeften; aanpak 1 (instructieafhankelijke kinderen), aanpak 2 (kinderen die het basisaanbod volgen) en de aanpak 3 (leerlingen die een verkorte instructie krijgen en de leerstof zelfstandiger verwerken). In het groepsplan worden per aanpak didactische doelen geformuleerd. De leerkracht gaat hierbij uit van de methode en de onderwijsbehoefte van het kind. De leerkracht omschrijft per aanpak welke doelen er centraal staan, wat de concrete invulling hiervan is en hoe de komende tijd naar deze doelen toegewerkt gaat worden. In de klas wordt gewerkt vanuit het activerende directe instructiemodel (ADI). Dit betekent dat bij de kernvakken in principe een vaste lesvolgorde geldt (zie hiervoor bijlage 1). Op dit moment is de zorgstructuur op de Dubbeldekker volop in ontwikkeling. De leraren stellen op dit moment de onderwijsbehoeften voor de vakken spelling en rekenen op. In principe ronden we het schooljaar af met plannen op de vakken spelling en rekenen. Volgend studiejaar richten we ons naast deze vakken ook op het maken van groepsoverzichten en groepsplannen voor de vakken lezen en op de sociaal emotionele ontwikkeling van de kinderen. Naast aandacht voor de didactische (leer) ontwikkeling van de kinderen, besteden we op de Dubbeldekker ook aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen. Dit start met het handelen van de leerkracht en het hiermee neerzetten van een veilig pedagogisch klimaat. Op de Dubbeldekker gaan we uit van de 3 basisbehoeften geformuleerd door pedagoog Stevens: Relatie, Competentie en Autonomie. We hebben met elkaar nagedacht over welke regels en welk leerkrachtgedrag deze basisbehoeften bevorderen. Dit is weergegeven in een matrix en is voor ons de leidraad voor ons eigen gedrag (zie hiervoor bijlage 2). Daarnaast nemen we 2x per schooljaar de Scolvragenlijst af. Dit is een lijst om de sociale competentie van kinderen in kaart te brengen. Kinderen die door deze lijst gesignaleerd worden, krijgen tijdens de lessen sociale vaardigheid (SOEMO kaarten) extra aandacht. In principe wordt in elk leerjaar elke week één SOEMO kaart centraal gesteld. Zorg en begeleiding

4 Hoofdstuk 2 Het volgen van de leerlingen De Dubbeldekker volgt de cognitieve en de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen. De cognitieve ontwikkeling wordt gevolgd door gemaakt leerlingwerk, de methodegebonden toetsen, de CITO toetsen en de observaties door de leerkracht. Deze gegevens worden verwerkt in een groepsplan waar vanuit de leerkracht haar lessen vormgeeft, zie ook hoofdstuk 1. De sociaal-emotionele ontwikkeling wordt op onze school gevolgd door het invullen van de Scol-vragenlijst door de leerkracht voor de groepen 2 t/m 8. Daarnaast observeert de leerkracht de leerlingen tijdens de alledaagse activiteiten in de klas en maakt de leerkracht een sociogram om de sociale interacties vast te stellen. In de kleutergroepen wordt de cognitieve en de sociaal-emotionele ontwikkeling naast bovenstaande instrumenten gevolgd door de observatielijst Speelwerk ; een aangepaste versie van de observatielijsten van de methode ik en ko. De ontwikkeling van de leerlingen wordt in de eerste plaats gevolgd door het alledaagse werk in de groep. De leerkracht observeert en kijkt het leerlingwerk na. Op deze manier is de leerkracht in staat een hiaat in de kennis vlot op te sporen en de leerling met een beetje extra hulp weer in de goede richting te krijgen. Na elk blok van aangeboden leerstof volgt een methodegebonden toets. Op deze manier kijken we of de leerstof die de afgelopen periode is aangeboden, door de leerling wordt beheerst. Na de methodegebonden toetsen bepaalt de leerkracht of de onderwijsbehoeften moeten worden aangepast of dat de eerdere omschrijving nog voldoet. CITO toetsen 2x per jaar hebben we op school een toetsperiode. In deze weken worden de CITO toetsen afgenomen. De toetsen van het CITO leerlingvolgsysteem zijn methodeonafhankelijk genormeerde toetsen, die op de verschillende vakgebieden vooral het inzicht (en in mindere mate de kennis) van de leerling meten. Dit in tegenstelling tot de methodegebonden toetsen die vooral kennis meten. We gebruiken de resultaten van de CITO toetsen om na te gaan of ons onderwijs aan de landelijke norm voldoet en om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen. In de toetskalender (zie bijlage 3) staat gepland welke toetsen de leerkrachten dienen af te nemen. Procedure De IB er plant de toetsen in het leerlingvolgsysteem en zorgt ervoor dat alle toetsen aanwezig zijn. De leerkrachten maken zelf de toetsmaterialen voor hun eigen groep in orde. Voor de toetsen wordt 2 weken uitgetrokken. In deze weken is er geen remedial teaching maar worden de RT ers ingezet voor afname van de AVI en DMT toetsen. De leerkrachten verdelen de af te nemen toetsen over deze twee weken, kijken de toetsen na en voeren de resultaten in in het leerlingvolgsysteem. Hierna draaien de leerkrachten de resultaten uit in een groepsoverzicht. Van de leerlingen die een onvoldoende (IV of V) scoren op de vakken spelling en/of rekenen of waarvan de resultaten van deze vakken heel anders zijn dan verwacht, wordt een analyse gemaakt. Het leerlingwerk wordt in elk geval 1 jaar bewaard. Alle leerkrachten hebben kennis van de wijze waarop de toetsen afgenomen dienen te worden. We hanteren hierbij de handleiding van de toets strikt. Alle leerkrachten volgen deze procedure. Bij bijzonderheden in de afnamen wordt de IB er op de hoogte gebracht en wordt eventueel afgeweken van de handleiding van de toetsing. Hier wordt melding van gemaakt in het LOVS. Zorg en begeleiding

5 Afname In de groepen 1 en 2 worden op een aantal momenten genormeerde toetsen afgenomen om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen. Voor de kinderen in groep 1 nemen we de volgende toetsen af: Periode Toets Mei/juni Taal voor kleuters E1 digitaal analyse Mei/juni Ordenen E1 digitaal analyse De E toetsen worden bij de groep 1 leerlingen afgenomen indien zij voor de kerstvakantie op school zaten. Bij alle andere leerlingen wordt de toets in principe niet afgenomen. Voor de kinderen in groep 2 zijn dat: Periode Januari/ februari Mei/juni Toets Taal voor kleuters M2 digitaal analyse Ordenen M2 digitaal analyse Taal voor kleuters E2 digitaal analyse Ordenen E2 digitaal analyse De interne begeleidster zorgt ervoor dat de kinderen die de toetsen moeten maken gepland staan. De toets wordt in een daarvoor apart ingerichte ruimte afgenomen in groepjes van 3 of 4 kinderen. Hierbij worden de kinderen ondersteund door een leerkracht die in de gaten houdt of de kinderen geen moeite hebben met de computer. Er wordt gestart door een korte instructie en het afnemen van de muismodule. Hierna maken de kinderen de toets individueel. Afname bij de groepen 3-8 Periode Toets Januari - DMT - AVI - Rekenen/ Wiskunde M - Begrijpend lezen M (groep 5-8) - Spelling Juni - DMT - AVI - Rekenen/ Wiskunde E - Spelling De toetsen leveren een beeld op van het niveau waarop de leerling functioneert. Op de Dubbeldekker hanteren we zo veel mogelijk bij het rapporteren van de CITO gegevens de nieuwe niveauverdeling. Deze loopt van I tot en met V en staat hieronder nader uitgelegd. Niveau % Interpretatie I 20 Ver boven het gemiddelde II 20 Boven het gemiddelde III 20 De gemiddelde groep leerlingen IV 20 Onder het gemiddelde V 20 Ver onder het gemiddelde Bespreken en evalueren van de resultaten van de CITO toetsen Zorg en begeleiding

6 Na de toetsen worden de toetsresultaten geïnterpreteerd door de leerkrachten in samenwerking met de IB er en/of een collega leerkracht. Hierbij werken wij opbrengstgericht door bij de analyse van onze toetsen rekening te houden met de streefcijfers. Er wordt gekeken of de opbrengsten van de groepen leerlingen overeenkomen met de verwachtingen die we vooraf hadden. Deze opbrengsten worden in de bouw/zorgvergadering besproken. Op de Dubbeldekkker verstaan wij onder opbrengstgericht werken het volgende: door middel van data-analyse kijken naar het leerkrachtgedrag. We letten hierbij op de geplande onderwijstijd, de effectieve leertijd van de kinderen, de instructiemethode en de aandacht voor het onderwijzen op meerdere niveaus. Op dit moment hebben we streefdoelen geformuleerd voor onze school. Deze streefcijfers bestaan uit een gemiddelde vaardigheidsscore per klas op de vakgebieden rekenen, spelling, begrijpend lezen en technisch lezen. Deze streefcijfers worden gebruikt om zowel de ontwikkeling van de groep als de ontwikkeling van de individuele leerling te volgen. Waar mogelijk hanteert de Dubbeldekker de normen uit het document analyse en waardering van de inspectie. Indien de inspectie geen normen heeft geformuleerd hebben wij dit zelf gedaan. In de CITO toetsen houden wij als streefcijfer de eerste vaardigheidsscore aan die correspondeert met het niveau III. In bijlage 4 staan deze streefcijfers genoemd. Naast bovengenoemde analyse kijken we ook naar de ontwikkeling van de kinderen door een analyse per leerling te maken. Hierbij kijken we niet alleen naar het niveau van de leerling (I t/m V) maar vooral naar de groei van de leerling op een bepaald vakgebied. Deze groei is uit te drukken in een cijfer, de vaardigheidsscore. Door deze vaardigheidsscore te vergelijken met 2 vorige meetmomenten kunnen we de vaardigheidsgroei van de leerling achterhalen. Op deze manier krijgen we een beeld of een leerling voldoende groei maakt binnen een vakgebied. Na deze analyse wordt de informatie vanuit de CITO toetsen gebruikt bij het formuleren van een onderwijsbehoefte. Deze onderwijsbehoefte is het product van het integreren van de informatie uit het gemaakte leerlingwerk, uit de methodegebonden toetsen, uit de observaties van de leerkracht en uit de informatie van de CITO toetsen. Hertoetsen van CITO toetsen Wanneer de uitslagen van de CITO toetsen niet voldoen aan de verwachtingen van de leerkracht, dan kan de toets in overleg met de IB er nogmaals voor eigen informatie worden afgenomen. Deze tweede afname wordt echter niet ingevoerd maar geeft informatie waar de onderwijsbehoeften van deze leerling liggen. De Entreetoets groep 7 In groep 7 wordt aan het einde van het schooljaar de CITO entree toets afgenomen. Deze toets meet in hoeverre de leerstof tot nu toe door de leerlingen beheerst wordt en waar er nog hiaten in de kennis zitten. De leerkracht van groep 8 kan dan extra aandacht aan deze hiaten besteden en de resultaten van de toetsen worden dan ook met de IB er geanalyseerd. Vanwege deze afname vervalt in groep 7 de mei/juni toetsing. De uitslag van de toets wordt met de kinderen besproken en de uitslag gaat mee naar huis. Naar aanleiding van deze toets volgt een gesprek met de leerkracht van groep 7. Waar mogelijk sluit de leerkracht van groep 8 bij deze gesprekken aan. De CITO eindtoets groep 8 De Dubbeldekker neemt deel aan de CITO eindtoets. Dit betekent dat in februari de kinderen deelnemen aan deze toets. Voorafgaande aan deze toets worden met de kinderen oudere CITO toetsen geoefend met als doel de kinderen bekend te maken met de manier van vragen. Zorg en begeleiding

7 Hoofdstuk 3 De groepsbesprekingen en leerlingbesprekingen Groepsbesprekingen Met de intern begeleider wordt 2 x per jaar een bespreking gehouden waarbij de volgende punten centraal staan: Evaluatie van het vorig groepsplan Aandachtspunten voor de hele groep Bespreken van bepaalde leerlingen n.a.v. het groepsoverzicht Realiseren van het groepsplan Motivatie, zelfvertrouwen en de competentie van de leerkracht Aanmelding van één of meerdere leerlingen voor de leerlingbespreking Procedure Twee keer per jaar, na de toetsing in februari en na de toetsing in juni wordt een groepsbespreking gepland met de leerkracht en IB. De leerkracht bereidt zich voor door het groepsoverzicht en groepsplan van de afgelopen periode nog eens door te nemen. Daarnaast neemt de leerkracht de gesprekslijst door (zie bijlage 5). In het gesprek met de IB er, wat doorgaans een uur duurt, nemen we de punten zoals ze op de gesprekslijst staan door. Er wordt met de leerkracht gesproken over het reilen en zeilen in de groep, de verwachtingen, successen en over zaken die niet lopen zoals gewenst. Hierbij wordt oplossinggericht gedacht. We zoeken naar oplossingen die wenselijk en haalbaar zijn. Naast de groepsbesprekingen voeren IB en de leerkracht nog 2 voortgangsgesprekken. Deze gesprekken zijn korter van aard en gaan vooral over de stand van zaken in de groep, aanpassingen in het groepsoverzicht en eventuele aanpassingen in het groepsplan. Deze gesprekken vinden plaats na de herfstsignalering en na de voorjaarsignalering. Gesprekscyclus IB Voortgangsgesprek 1 Groepsbespreking 1 Voortgangsgesprek 2 Groepsbespreking 2/ overdracht Periode Na de herfstsignalering (november) Na de M toetsing (februari) Na de voorjaarssignalering (april/ mei) Na de E toetsing (juni/ juli) Leerlingbesprekingen In de leerlingbespreking wordt ingezoomd op individuele leerlingen. Er is in deze bespreking ruimte om een leerling uitgebreider te bespreken. Bij een leerlingbespreking zijn de leerkracht, de IB er en eventueel andere betrokkenen aanwezig. De leerkracht vult voorafgaande aan de leerlingbespreking een gespreksformulier in (zie bijlage 6). Zorg en begeleiding

8 Hoofdstuk 4 De zorgleerlingen Doordat we op de Dubbeldekker ons onderwijs verzorgen vanuit handelingsgericht werken, houden we al zoveel mogelijk rekening met de onderwijsbehoefte van ieder kind. Toch kan het voorkomen dat een onderwijsbehoefte van een leerling zo specifiek is, dat extra hulp geboden moet worden, al dan niet met hulp van externe instanties. We hanteren op onze school hierom niveaus in leerlingzorg. Niveau 1: geen extra zorg. De kinderen hebben onderwijs op groepsniveau. Niveau 2: extra zorg binnen de groep. Dit geldt zowel voor de kinderen die naar beneden als voor de kinderen die naar boven uitvallen. De eerste groep, bij ons op school aanpak 1 genoemd, krijgt extra instructie of oefening binnen de groep. Deze extra zorg kan ook door een RT er worden gegeven ter ondersteuning van de leerkracht. De leerkracht blijft verantwoordelijk. Voor de tweede groep kijkt de leerkracht hoe hij/zij de leerling extra uitdaging kan bieden. Niveau 3: De leerling krijgt extra ondersteuning door een RT er. Er volgt een handelingsplan/ een aantekening in het groepsplan. Niveau 4: De leerling profiteert onvoldoende van eerder genomen stappen. Er wordt externe hulp bij betrokken. Samen met ouders wordt er een zorgdocument ingevuld en wordt er bij het samenwerkingsverband hulp gevraagd. De leerling wordt aangemeld bij het MZT, het multidisciplinair zorg team. We vragen deskundigen mee te kijken met het probleem. Niveau 5: Handelingsverlegenheid van de school. De school is niet in staat om aan de specifieke onderwijsbehoefte te voldoen. We verwijzen de leerling dan naar een school voor speciaal basisonderwijs (SBO) of het speciaal onderwijs (een REC school). Voor een uitgebreid stappenplan zie bijlage 7. Wanneer is een leerling een gesignaleerde leerling? Een leerling wordt op de Dubbeldekker aangemerkt als een gesignaleerde leerling indien: De onderwijsbehoeften van de leerling niet gedekt zijn door het basisaanbod. Dit betekent dat de leerling gesignaleerd wordt als hij/zij in aanpak 1 of 3 zitten. De leerling op een vakgebied een achterstand laat zien van een half jaar of meer, de CITO IV en V scores, AVI toetsgegevens en DMT. De leerling onvoldoende scores heeft op de methodegebonden toetsen. De leerling geen vooruitgang laat zien in zijn/haar vaardigheidsgroei. In het groepsoverzicht geeft de leerkracht de gesignaleerde leerlingen aan met een x in de daarvoor bedoelde s-kolom (signaleer). Wanneer is een leerling een zorgleerling? Een leerling wordt op de Dubbeldekker aangemerkt als een zorgleerling indien: De leerling een indicatie heeft van de Permanente Commissie Leerlingzorg (PCL). De leerling op een vakgebied een achterstand laat zien van een half jaar of meer, de CITO IV en V scores, AVI toetsgegevens en DMT en de interventies van de leerkracht, minimaal 8 weken toegepast, geen effect hebben. De leerling behaalt ook op de methodegebonden toetsen onvoldoende resultaat. De leerling twee maal geen vooruitgang laat zien in zijn/haar vaardigheidsgroei. In het groepsoverzicht geeft de leerkracht de zorgleerlingen aan met een x in de daarvoor bedoelde s-kolom (signaleer). Zorg en begeleiding

9 Extra ondersteuning (Remedial teaching) In de groep wordt geprobeerd zo veel mogelijk aan de onderwijsbehoefte van elke leerling tegemoet te komen. Toch zijn er momenten dat dit niet lukt. Extra ondersteuning kan in dit geval een uitkomst zijn. Om het rendement van remedial teaching zo hoog mogelijk te krijgen, kiezen wij ervoor om RT aan te bieden in groep 3, 4, 5, 6. In principe wordt RT ingezet voor het remediëren van de lees- en rekenvaardigheid van de kinderen. RT is een kortdurende (ongeveer 8 weken) manier om kinderen snel weer bij de rest van de groep te laten aansluiten. Aanmelden voor remedial teaching is nadrukkelijk een schoolbeslissing Ouders worden geïnformeerd door de leerkracht over de stappen maar hoeven geen toestemming te geven voor deze hulp aan hun kind. Dit gesprek wordt vastgelegd in Eduscope. Zoals eerder besproken in hoofdstuk 4 zijn er vier gespreksmomenten in een schooljaar. Elk gespreksmoment leidt tot samenstellen van nieuwe RT groepen. Afspraken/ stappen voor het aanvragen van extra hulp uit de RT. Leerlingen in aanpak 1 1. De leerling zit in de aanpak 1 groep van lezen of rekenen. 2. De leerkracht verzorgt minimaal 3 x per week extra oefenmomenten voor de leerlingen. De onderwijsbehoefte van de leerling wordt bijgesteld; er wordt meer leertijd geboden. Ouders worden hier over geïnformeerd en waar mogelijk in betrokken (bijvoorbeeld oefenwerk mee naar huis). 3. De doelen worden nog steeds niet behaald. Op dat moment vraagt de leerkracht om hulp bij IB. IB en RT overleggen over de hulpvraag. 4. De leerkracht en RT er gaan met elkaar in gesprek over de vraag van de leerkracht. Er wordt besloten tot overgaan naar 1 van de hier boven genoemde RT vormen. Vaak zal voor vorm 2 of 3 worden gekozen. Leerlingen in aanpak 2 en 3 5. De leerkracht signaleert een hiaat bij de leerling die het voor de leerling lastig maakt de leerstof te volgen. De leerkracht kan op dit moment direct de hulp van een RT er inroepen. De RT er biedt dan hulp (maximaal 3 weken 2x per week) om het hiaat weg te werken. RT kan verschillende vormen aannemen: 1. Didactisch onderzoek en advies. De RT leerkracht werkt een paar momenten samen met de aangemelde leerling en onderzoekt waar het probleem ligt. Vervolgens wordt dit teruggekoppeld aan de leerkracht die dit verwerkt in het groepsplan en groepsoverzicht. 2. Ondersteuning in de klas. De RT leerkracht komt op verzoek van de leerkracht in de groep om een zwakker deel van de leerlingen te ondersteunen, bijvoorbeeld tijdens de les of als extra instructiemoment op een ander gedeelte van de dag. 3. Ondersteuning buiten de klas. Indien de RT leerkracht een groepje kinderen moet begeleiden of dat begeleiding in de klas erg stoort, kan er gekozen worden voor begeleiding buiten de groep. De RT er legt verslag van de RT. Dit wordt in Eduscope bijgehouden. Let op: Bij een onvoldoende voor de combinatie rekenen/ begrijpend lezen, dient rekening gehouden te worden met mogelijk leerproblemen. Bij onvoldoende scores op de combinatie lezen, spellen en automatiseren dient er rekening gehouden te worden met mogelijk dyslexie. In beide gevallen dient er overleg plaats te vinden met IB. Zorg en begeleiding

10 Zorg Advies Team Bij zorgen over de sociaal-emotionele ontwikkeling, de thuissituatie, het gedrag of de gezondheid van de leerling, kan een leerling worden aangemeld bij het ZAT overleg. Dit is een overleg waarbij de schoolarts, leerplichtambtenaar, schoolmaatschappelijk werk, vertrouwenspersoon/ aandachtsfunctionaris en IB bij betrokken zijn. Leerkrachten melden leerlingen hiervoor aan door het ZAT-formulier in te vullen (zie bijlage 8). De leerkracht licht de ouders in en bespreekt met hen de aanmelding in het ZAT. Indien het informeren van ouders niet wenselijk is, kan gekozen worde een leerling anoniem te bespreken. Multidisciplinair Zorg Team Sinds het schooljaar doet de Dubbeldekker mee in een PILOT MZT. Dit betekent dat op het moment we met een leerling vastlopen, we hulp kunnen vragen bij een multidisciplinair zorg team. We vullen een groeidocument (bijlage 9) in waarin we de beschermende en belemmerende factoren van kinderen op verschillende gebieden noemen. Dit document wordt met ouders besproken en eventuele vragen vanuit hen worden aan het document toegevoegd. Vervolgens wordt dit document naar het samenwerkingsverband opgestuurd waar er een casemanager wordt toegewezen. Er volgt een intakegesprek waarbij diverse deskundigen, leerkracht, IB en ouders aanschuiven. Samen wordt het vervolgtraject besproken. Zorg en begeleiding

11 Hoofdstuk 5 de schakelklas Schakelklas op de Dubbeldekker De schakelklas betreft leerlingen uit groep 3 en is een 3+ variant. Leerlingen uit groep 3 volgen intensief taalonderwijs gedurende 2 uren per dag. In het schooljaar komen er 7 kinderen in aanmerking voor de schakelklas. Doelen van de schakelklas Eind groep 3 moeten deze leerlingen wat betreft technische leesvaardigheid AVI E3 beheersen. De meeste taalmethoden voor groep 4 gaan ervan uit dat de leerlingen dit niveau minimaal beheersen. Op de DMT scoren de leerlingen eind groep 3 minimaal op niveau III Ook wat de Cito Woordenschattoets betreft moeten de kinderen eind groep 3 minimaal niveau III halen. Doelgroep van de schakelklas De doelgroep van de schakelklas bestaat uit kinderen uit groep 3 die veel moeite hebben het reguliere lesprogramma te volgen. Met name als het gaat om het taal- en leesprogramma. Omdat bij deze leerlingen sprake is van een vertraagde taalontwikkeling, kunnen ze beschouwd worden als risicoleerlingen. De redenen hiervoor zijn divers. Bijvoorbeeld een taalarme thuissituatie en/of onvoldoende Nederlandse woordenschat wegens andere moedertaal spelen een rol. Woordenschat, mondelinge taalvaardigheid en met name fonemisch bewustzijn is onvoldoende ontwikkeld bij de start van groep 3. De verwachting is dat deze leerlingen zonder extra ondersteuning de doelen van groep 3 niet halen. Het gaat dan met name om de doelen wat betreft technisch lezen en woordenschat. Deze leerlingen hebben meer instructie nodig dan andere leerlingen van groep 3. Bovendien dient de woordenschat en de algemene taalvaardigheid gestimuleerd te worden. Selectiecriteria Het betreft kleuters met aanzienlijke achterstanden op het gebied van taal, maar die zich op andere ontwikkelingsgebieden vergelijkbaar met leeftijdsgenootjes ontwikkelen. Het volgsysteem dat de school gebruikt, laat dit zien. Taalachterstanden zien we in het bijzonder op het gebied van woordenschat (passief en actief) en begrijpend luisteren. Het fonemisch bewustzijn van de leerling is onvoldoende. Toetsresultaten geven aan dat er met name achterstand is op het gebied van de taalontwikkeling. Op de Cito-toets Rekenen scoort de leerling niveau III of hoger (tenzij een zeer zwakke taalvaardigheid de reden is dat de toets Rekenen onvoldoende is), op de Citotoets Taal voor kleuters scoort de leerling niveau IV of V. Daarnaast scoren deze leerlingen op het screeningsinstrument beginnende geletterdheid een IV of een V. Wij rekenen ook kinderen met een voldoende score (I tot en met III) op de toets Taal voor kleuters tot de doelgroep als er sprake is van een grote achterstand op woordenschat, in combinatie met een onvoldoende score op de toetsen fonemisch bewustzijn. Uit onderzoek blijkt een onvoldoende ontwikkeling van het fonemisch bewustzijn de meeste betrouwbare voorspelling te geven van te verwachten lees- en taalproblemen. Doubleren in groep 2 of 3 door voornamelijk onvoldoende ontwikkeling op taal/leesgebied is ook een criterium voor deelname aan de schakelklas. Inhoud van het onderwijs in de schakelklas De inhoud van de lessen in de schakelklas is vrijwel helemaal gekoppeld aan het programma in de reguliere groep. In de reguliere lessen en in de lessen in de 3+ groep zijn dus didactiek en inhoud van het technisch lezen en het woordenschatonderwijs op elkaar afgestemd. Dit is bij de Dubbeldekker in ontwikkeling Zorg en begeleiding

12 De schakelklas wordt met name benut voor verlengde instructie, extra herhaling, begeleid oefenen en uitbreiding en verdieping van de woordenschat (consolideren). In de 3+ groep ligt het accent op woordenschat, technisch en begrijpend lezen. Door pre- en reteaching activiteiten worden de leerlingen goed voorbereid op de groepslessen van de methode, in de schakelklas worden deze lessen vervolgens herhaald (verlengde instructie). Speelse werkvormen en creativiteit worden ingepast in het programma. We gebruiken daarvoor consolideerspelletjes voor woordenschat, lees- en schrijfactiviteiten worden geoefend met het leesinterventieprogramma Connect. Taalstimuleringsactiviteiten vinden plaats in de kleine kring. Aan woordenschat wordt ieder contactmoment aandacht besteed, waarbij de didactiek van Verhallen uitgangspunt is. Deze didactiek gaat uit van het volgende viertakt: - voorbewerken (activeren van voorkennis) - semantiseren (uitleggen van de woordbetekenis) - consolideren (inoefenen van woord en betekenis) - controleren (nagaan of de woorden zijn onthouden) (Van den Nulft, D. & Verhallen, M., 2001) De ouders De ouders van de schakelleerlingen worden komend schooljaar meer betrokken bij de activiteiten door: - een informatiebijeenkomst voor de ouders van de kinderen in de schakelklas waarin de werkwijze van de schakelklas wordt toegelicht. - regelmatig contactmomenten met beide leerkrachten over de ontwikkeling van de leerling. De groepsleerkracht houdt ouders op de hoogte van de ontwikkeling van hun kind. -onderwijsondersteunende activiteiten thuis uitvoeren: - handleiding 'Thuis samen lezen'. Een 'handleiding' voor ouders hoe zij thuis het leesonderwijs kunnen ondersteunen. - voorlezen en samen lezen. De kinderen uit de schakelklas zoeken samen met de 3+ leerkracht een leesboek op school uit welke zij samen met hun ouders of oudere broer of zus thuis kunnen lezen. Ook hierbij wordt uitgelegd hoe en wanneer zij het beste met hun kind kunnen lezen om een zo groot mogelijk resultaat te bereiken. - het 'huiswerk' woordenschat: bij elke kern wordt een overzicht van de te leren woorden mee naar huis gegeven met aanwijzingen en tips voor ouders hoe zij deze woorden ook thuis kunnen oefenen. Zorg en begeleiding

13 Hoofdstuk 6 Protocol Verlengen of verkorten van de schoolloopbaan De wet op het Primair onderwijs schrijft voor dat ieder kind recht heeft op een ononderbroken ontwikkeling. In beginsel doorlopen leerlingen de basisschool in 8 jaar. Vanuit de onderwijsinspectie wordt de continue ontwikkeling van kinderen aangegeven als belangrijk onderdeel van de kwaliteit van het onderwijs. De school wordt dan ook nadrukkelijk gevraagd naar argumenten op basis waarvan de beslissing rondom zittenblijven, kleuterverlenging en overgang wordt genomen. Omdat een doublure ook een ingrijpende gebeurtenis is voor een leerling, moet de keuze zorgvuldig gemaakt worden. Voor- en nadelen moeten goed overwogen worden, aan de hand van duidelijke criteria, die in een vroeg stadium met de ouders worden besproken. Dit beleid geeft duidelijkheid over de procedure die bij de besluitvorming gevolgd wordt op de Dubbeldekker. Bij het nemen van een dergelijke beslissing zijn de groepsleerkracht(en), de IB-er, de directie en de ouders betrokken. Uitgangspunt is dat leerlingen niet doubleren, maar zo nodig wel een eigen leerlijn volgen. Er kunnen zich echter situaties voordoen, waarin doublure in het belang van de leerling moet worden overwogen. Protocol oktober/november/december kinderen groep 1 De wet Primair Onderwijs stelt dat de kalenderleeftijd van een kind niet langer bepalend is voor de overgang naar een volgende groep. Lange tijd was de 1 oktober- grens de maatstaf voor overgang naar een volgende groep. Een kind dat na 1 oktober jarig was, moest in principe nog een schooljaar wachten om over te kunnen gaan. Deze grens is afgeschaft. En omdat voor deze kinderen het 1 oktober- criterium niet meer geldt, moeten er andere criteria worden opgesteld. Deze criteria gelden voor de kinderen die geboren zijn in de maanden oktober t/m december. Kinderen die geboren zijn tussen 1 oktober en 31 december zouden eventueel na 1,5 jaar kleutertijd door kunnen gaan naar groep 3. Op de Dubbeldekker wordt bij deze groep kinderen aan het einde van groep 1 beslist of een kind zich dusdanig ontwikkeld heeft dat het het volgende schooljaar mee kan draaien in groep 2. Deze beslissing is gebaseerd op: - observaties van de leerkracht. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de Ko observatielijsten. - hoe de wenperiode is verlopen en of er sprake is van regelmatig of veelvuldig verzuim. - het vaardigheidsniveau. De vaardigheden worden getoetst d.m.v. de LOVS toetsen Taal voor Kleuters en Rekenen voor Kleuters en de toetsen voor Beginnende Geletterdheid van CPS. - de sociale en emotionele ontwikkeling en de werkhouding. Als blijkt dat de leerling voldoende kennis en vaardigheden heeft verworven in het eerste halfjaar in groep 1 wordt de leerling in de eerste periode van het nieuwe schooljaar gezien als een kind uit groep 2. Wanneer dit het geval is, zal dit aan ouders kenbaar worden gemaakt middels een oudergesprek. In januari wordt bekeken, gebaseerd op bovenstaande punten en de toetsresultaten van groep 2, of het kind op de juiste plek zit. Als blijkt dat de resultaten en ontwikkeling achterblijven zullen ouders hiervan, in een oudergesprek, op de hoogte worden gebracht. Om te bekijken of deze kinderen na 1,5 jaar in een kleutergroep ook inderdaad door kunnen naar groep 3 wordt de volgende procedure gehanteerd. Zorg en begeleiding

14 Stappenplan oktober/november/december kinderen (najaarskinderen) Groep 1: - In januari worden de najaarskinderen geïnventariseerd door de leerkracht en de IB. - In februari worden de leerlingen besproken door de leerkracht en IB tijdens de groepsbespreking. Na de groepsbespreking worden de bevindingen door de leerkracht besproken met de ouders tijdens een voortgangsgesprek. Er wordt aangegeven wanneer de definitieve beslissing valt. Ouders mogen ook meedenken over de beslissing. - Van januari t/m mei worden de vaardigheden en de kennis van de leerlingen in kaart gebracht. - Bij de voorjaarssignalering wordt het kind opnieuw besproken en begin juni nemen de leerkracht en de IB-er een beslissing over het al dan niet doorstromen naar groep 2. Dit wordt zo spoedig mogelijk met de ouders gecommuniceerd. Bij doorgang naar groep 2: - Van augustus tot januari worden de leerlingen behandeld als een leerling uit groep 2. De leerlingen worden gevolgd door middel van de KO observatielijst en Speelwerk observatielijst. - In januari doen de leerlingen mee met de CITO LOVS toetsen groep 2. - Tijdens de groepsbespreking in februari wordt de ontwikkeling van de leerlingen besproken door de leerkracht en IB. Er wordt gekeken of de leerlingen op de juiste plek zitten en of de overstap naar groep 3 een goede keuze is. Eventueel worden werkpunten voor de komende periode besproken. Tijdens het voortgangsgesprek bespreekt de leerkracht de ontwikkelingen met de ouders. Er wordt afgesproken wanneer de definitieve beslissing valt. Eventuele werkpunten voor de komende periode worden eveneens met ouders besproken. - Van maart t/m mei worden de ontwikkelingen gevolgd en worden afspraken omtrent werkpunten uitgevoerd door de leerkracht. - Begin juni worden de leerlingen opnieuw besproken door de leerkracht en IB tijdens de leerlingenbespreking. Er wordt een beslissing genomen over de overgang naar groep 3. De leerkracht informeert de ouders en licht het besluit toe. De leerkracht van groep 2 zorgt voor een goede overdracht naar de nieuwe leerkracht of stelt een handelingsplan op m.b.t. het aanbod voor deze leerling wanneer het in groep 2 blijft. Protocol verlenging leerlingen groep 2 Het uitgangspunt op de Dubbeldekker is, bij een overweging tot doubleren, dat dit altijd in overleg wordt gedaan met ouders, leerkracht, IB en directie. Wanneer er wordt overwogen een leerling uit groep 2 te laten doubleren, dan wordt de onderstaande procedure gevolgd. - Van augustus t/m december signaleert de leerkracht de risicoleerlingen in de groep. Dit gebeurt door middel van de KO observatielijst en de LOVS toetsgegevens. Deze leerlingen worden met de herfstsignalering al besproken. De ouders worden op de hoogte gesteld. - In januari worden de LOVS toetsen Taal voor Kleuters M2 en Rekenen voor kleuters M2 afgenomen door de leerkracht. - In februari worden de in kaart gebrachte gegevens besproken door de leerkracht en IB tijdens de leerlingenbespreking. De IB maakt een verslag van de bespreking, legt afspraken vast en spreekt dit door tijdens het overleg met de directie. Tijdens het rapportgesprek bespreekt de leerkracht de zorg, de aanpak en de verwachtingen met de ouders. Tijdens dit gesprek moet de leerkracht, heel duidelijk en goed Zorg en begeleiding

15 onderbouwd, alle zorgen uitspreken over de ontwikkeling van het kind. Voor deze leerling wordt een handelingsplan gemaakt. De ouders tekenen dit plan. De leerkracht maakt een verslag van dit gesprek. - Van februari tot april wordt het handelingsplan uitgevoerd. De IB wordt goed op de hoogte gehouden en wordt tussentijds geraadpleegd bij eventuele problemen. De leerling wordt bij de voorjaarssignalering uitgebreid besproken. - In april evalueert de leerkracht het handelingsplan met ouders tijdens het oudergesprek. De ouders tekenen het nieuwe handelingsplan en horen in dit gesprek wanneer de definitieve beslissing over een eventuele doublure wordt genomen. Van dit gesprek maakt de leerkracht wederom een verslag. - In juni worden alle beschikbare gegevens besproken en geëvalueerd door de leerkracht en IB-er tijdens de leerlingenbespreking. Is er dan nog steeds twijfel dan neemt de IB-er een PDO af. In samenspraak met IB, directie, leerkracht en ouders wordt de uiteindelijke beslissing genomen m.b.t. doorgaan naar groep 3 of verlenging in groep 2. Bij verlenging stelt de leerkracht een handelingsplan op waarin duidelijk aangegeven wordt welk aanbod de leerling in het komende schooljaar krijgt en met welk zichtbaar en meetbaar resultaat. Het handelingsplan wordt met de ouders besproken en zij tekenen het plan voor akkoord. De leerkracht maakt van dit gesprek een verslag. Protocol doubleren groep 3 t/m 8 Wanneer een leerling niet meer meekomt op één of meer leer- of ontwikkelingsgebieden en (deels) niet meer kan participeren binnen de groep, ondanks het feit dat er met groeps- en/of individuele handelingsplannen wordt gewerkt, moet worden afgewogen welke aanpak het beste is voor dit kind. De ouders wordt verteld dat de ingezette zorg niet het beoogde effect heeft gehad en hun kind zich niet ontwikkelt volgens de verwachtingen. Met de ouders wordt afgesproken dat hun kind die leerstof aangereikt krijgt die past bij zijn of haar ontwikkeling. Dat kan in sommige gevallen ook leiden tot het advies het kind een groep over te laten doen, wanneer men verwacht dat een doublure het kind op een niveau kan brengen dat het later weer met het normale programma van de groep kan meedoen. Afgewogen wordt wat de meerwaarde van het overdoen is. Hierbij zijn de volgende overwegingen richtinggevend: Bij leerlingen waarbij de leerontwikkeling stagneert, bijvoorbeeld: - een leerling die een groot deel van het leerjaar heeft gemist door ziekte of huiselijke omstandigheden; - een leerling waarbij de sociaal emotionele ontwikkeling stagneert of achteruitgang vertoont hetgeen een negatieve invloed heeft op de leerprestaties van de leerling; - een leerling die nog erg jong is en daardoor nog niet voldoet aan de eisen van wat op grond van de leeftijd en ontwikkeling van het kind verwacht mag worden en waarbij de verwachting is dat het kind wel aan die voorwaarden kan voldoen. Bij verlenging wordt er door de leerkracht een handelingsplan opgesteld waarin duidelijk aangegeven wordt wat het aanbod zal zijn voor de leerling in het komende schooljaar. Het handelingsplan moet zo opgesteld zijn dat duidelijk aangetoond kan worden dat het verlengen vooruitgang betekent in de ontwikkeling van de leerling. De uiteindelijke beslissing wordt in overleg met directie, IB, ouders en leerkracht genomen. Het handelingsplan wordt besproken en de ouders tekenen dit plan. De leerkracht maakt een verslag van dit gesprek. Om tot een besluit te komen wordt het volgende protocol gehanteerd: - In februari bespreekt de leerkracht tijdens de leerlingenbespreking met de IB de twijfels omtrent de leerling. Bij het eerste rapportgesprek bespreekt de leerkracht met de ouders de stagnatie in de ontwikkeling van hun kind. De leerkracht bespreekt de ondernomen activiteiten met hun kind tot op dat moment (observaties en handelingsplannen). De leerkracht maakt melding van de eventuele mogelijkheid van doubleren. Zorg en begeleiding

16 - Van februari- april wordt het volgende handelingsplan uitgevoerd door de leerkracht en/of het uitvoeren van onderzoek door IB of externen. Loopt de leerkracht in deze periode tegen problemen aan, dan neemt zij contact op met IB om te kijken naar het plan en het misschien bij te stellen/ aan te passen. - In april vindt de evaluatie van het handelingsplan plaats door het bespreken van de onderzoeksresultaten met de ouders, IB en eventueel externen. De leerkracht geeft aan de hand van de toetsgegevens aan welke didactische en sociaal-emotionele factoren een doorslaggevende rol spelen bij het advies tot het eventueel doubleren. - Van april- juni wordt het volgende handelingsplan uitgevoerd door de leerkracht. Loopt de leerkracht in deze periode tegen problemen aan, dan neemt zij contact op met IB om te kijken naar het plan en het misschien bij te stellen of aan te passen - In juni wordt tijdens de kinderbespreking de doublure besproken door de leerkracht en IB. Hier wordt het besluit tot doublure genomen. Direct daarna bespreekt de leerkracht het genomen besluit met de ouders. De beslissing voor een doublure ligt bij de school. We gaan ervan uit dat de school de ouders heeft kunnen meenemen in het proces van besluitvorming via bovengenoemde stappen. Mochten de ouders niet achter het schooladvies staan, waarin aangegeven wordt dat doubleren wenselijk is, dan nemen de ouders hun primaire verantwoordelijkheid en wordt dit schriftelijk vastgelegd en door ouders en directie ondertekend. De directie kan de ouders eventueel adviseren uit te zien naar een andere school die beter aansluit bij dat wat de ouders verlangen. Dit met het oog op de begeleiding van hun kind. Als ouders willen dat het kind doubleert en de school staat hier niet achter omdat het niet conform het beleid is, dan neemt de directie een bindend besluit. Wanneer de verwachting is dat het kind niet mee kan doen aan het gewone programma, maar dat een eigen leerlijn een betere oplossing voor het kind is, kan in overleg met alle partijen besloten worden dat het kind een eigen individuele leerlijn gaat volgen en de school binnen de eigen jaargroep op het eigen niveau afmaakt. In dit geval stelt de IB, in samenwerking met de leerkracht, een OPP op, bespreekt dit met de ouders en na ondertekening door ouders en directie wordt het OPP vastgesteld. Uitstroom naar het voortgezet onderwijs in groep 7 Wanneer een leerling in aanmerking komt voor uitstroom naar het voortgezet onderwijs (praktijkonderwijs of VMBO met LWOO) in groep 7, omdat hij bijvoorbeeld gedoubleerd heeft, of een moeilijk lerend niveau heeft en een langer verblijf op de basisschool niet zinvol geacht wordt (en de leerling 12 jaar wordt voor 1 oktober), wordt dit in juli besproken tijdens de overdracht van de leerkracht van groep 6 naar de leerkracht van groep 7 en de IB. Voor deze leerlingen gelden dezelfde criteria en regels voor de bepaling van de leerachterstand, de intelligentie en de sociaal- emotionele ontwikkeling als bij de kinderen van groep 8. Daarnaast moet de leerling aangemeld worden bij de PCL- VO voor aanvullend advies. Zorg en begeleiding

17 Hoofdstuk 7 leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Ook leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften zijn welkom op de Dubbeldekker. Onder deze leerlingen verstaan we leerlingen die in een groep hun eigen programma volgen, ook wel een eigen leerlijn genoemd. Deze leerlingen behalen op één of meer vakgebieden in principe niet het eindniveau van groep 8. Onder leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften verstaan wij: Leerlingen met een SO- of SBO-indicatie. Leerlingen met een leerlinggebonden financiering. Leerlingen met een verwachte uitstroom naar het praktijk of voortgezet speciaal onderwijs. Leerlingen met cognitieve of sociaal-emotionele belemmeringen op één of meerdere van de vakgebieden rekenen en wiskunde, technisch lezen of begrijpend lezen. Voor deze leerlingen maken we een ontwikkelingsperspectief (OPP). Op onze school krijgen leerlingen een ontwikkelingsperspectief als een leerling aan het einde van groep 5 een eigen leerlijn heeft voor één of meer kernvakken. Een OPP is een plan waarin we als school de doelen voor de leerling bepalen. We geven aan waar we verwachten dat we een leerling kunnen brengen, het einddoel. Daarnaast bepalen we tussendoelen. Elk toetsmoment kijken we of een leerling de tussendoelen heeft bereikt. Een OPP is een werkdocument en kan na elke toetsing worden bijgesteld. Een OPP omvat: Persoonlijke gegevens van de leerling. De didactische leeftijd van de leerling. Indien aanwezig de gegevens over de cognitieve capaciteiten van de leerling. Het verwachte uitstroomniveau/ eindperspectief. De resultaten van de 3 meest recente toetsen. Tussendoelen in vaardigheidsscores/ DLE en uitgewerkt in concrete onderwijsdoelen. Belemmerende en protectieve factoren. Bij het opstellen van een OPP voor de leerling, werken de leerkracht en de IB er nauw samen. Samen stellen zij een OPP op waarbij de leerkracht verantwoordelijk is voor het invullen van het OPP. De IB er heeft hierbij een ondersteunende rol. Zorg en begeleiding

18 Hoofdstuk 8 Hoogbegaafde leerlingen Doelgroep: Hoogbegaafde leerlingen: hieronder verstaan wij leerlingen die regelmatig en gedurende langere tijd op een hoog niveau prestaties leveren. Hierbij moet het gaan over prestaties over een breed terrein en niet alleen op een specifiek gebied (intelligentie hoger dan 130). Begaafde leerlingen: leerlingen die regelmatig en gedurende langere tijd op een breed terrein een bovengemiddelde prestatie leveren. (I-scores op de CITO-toetsen). (intelligentie ). Leerlingen met een talent: leerlingen die op één gebied gedurende langere tijd een bovengemiddelde prestatie leveren. (CITO-score I). Bij leerlingen in groep 1-2 die tot de doelgroep behoren, gebruiken we de term: kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong. Voor leerlingen in de groep 3-8 die tot de doelgroep behoren gebruiken we de term: (hoog) begaafde leerlingen en leerlingen met een talent op één vakgebied. Signalering en Diagnostiek: Stap 1: 1. De leerkracht stelt IB er op de hoogte 2. De leerkracht vult de signaleringslijst hoogbegaafdheid in en beschrijft een algemene indruk van de leerling, daarbij worden de gegevens uit het LOVS gebruikt. De leerkracht nodigt ouders uit, bespreekt zijn of haar bevindingen en geeft ouders ook een signaleringslijst. 3. De ouders vullen de signaleringslijst hoogbegaafdheid in en beschrijven een algemene indruk van hun kind. Stap 2: De signaleringslijsten worden geanalyseerd door leerkracht (eventueel samen met IB) en school trekt voorlopige conclusie en gaat in gesprek met ouders. Is de conclusie dat er onvoldoende aanwijzingen zijn voor (hoog) begaafdheid dan stopt het signaleringstraject. Zo niet dan volgt stap 3. Stap 3: Vervolg van het diagnostisch traject. Alle gegevens die tot nu toe zijn verzameld worden aangevuld met de meest recente gegevens. We proberen zo goed mogelijk na te gaan op welk niveau de leerling functioneert. De leerling wordt door getoetst. Stap 4: Indien de toetsgegevens uit stap 3 leiden tot een versterking van het vermoeden van (hoog)begaafdheid, wordt er met ouders gesproken over het laten uitvoeren van psychodiagnostisch onderzoek. Dit is enkel noodzakelijk indien de leerling een voorsprong van meer dan 1 jaar heeft ten opzichte van zijn klasgenootjes. Is dit niet het geval, dan vangt de school deze voorsprong op door het compacten en verrijken van de leerstof en stopt hier het traject. Stap 5: De leerling wordt onderzocht door een deskundige. Op basis van het dit onderzoek kunnen de volgende maatregelen worden genomen. 1. Het toetsen van de noodzaak tot vervroegde doorstroming; 2. Het overgaan tot compacten en verrijken conform de beschrijving in paragraaf 4.2 van dit beleidsplan; 3. Het opzetten van een individueel handelingsplan met extra materiaal specifiek voor hoogbegaafde kinderen. Zorg en begeleiding

19 Maatregelen: Vervroegde doorstroming: Vervroegde doorstroming kan gerealiseerd worden door een klas over te slaan en door middel van het compact aanbieden van twee leerstofjaren in een schooljaar. Vervroegde doorstroming is een maatregel die slechts bij hoge uitzondering genomen zal worden. Deze leerlingen moeten aan de volgende criteria doen: Primaire criterium 1: Is de leerling hoogbegaafd? Is er sprake van een brede didactische voorsprong? o o Bij kleuters: op de 6 kernontwikkelingsgebieden een voorsprong 7-12 mnd Groep 3-8: het kind heeft een voorsprong op de vakken spelling, begrijpend lezen, en rekenen van meer dan 12 mnd. Hebben er al eerder aanpassingen in de leerstof plaats gevonden? Is het antwoord op deze vragen Nee, dan is vervroegde doorstroming geen verstandig besluit. Is het antwoord Ja, dan gaan we verder met criterium 2: Primaire criterium 2: Zijn er risicofactoren die een mogelijke belemmering kunnen vormen? Is er sprake van een gediagnosticeerde leer- en/of gedragsstoornis? Is het antwoord op deze vragen Ja, dan is vervroegde doorstroming alleen bij voldoende begeleidingsmogelijkheden een optie. Is het antwoord Nee, dan gaan we door met de secundaire criterium 1. Secundaire criterium 1: Gaat het om een zogenaamde vroege leerling? Is de leerling al eerder vervroegd doorgestroomd? Is het antwoord Ja en zijn er verder geen andere opties mogelijk dan gaan we verder met secundaire criteria 2. Ook als het antwoord Nee is gaan we door naar de secundaire criterium 2. Secundaire criterium 2: Hoe staan de ouders t.o.v. vervroegde doorstroming? Wat is de mening van de leerling? (vanaf groep 5) Is het antwoord negatief en is er rekening gehouden met strategische aandachtpunten bij de realisatie van de plannen dan gaan we door met schoolgebonden criteria. Is het antwoord positief, ook dan gaan we door naar de schoolgebonden criteria. Schoolgebonden criteria: Kunnen we voldoende begeleiding verzorgen? Is het pedagogisch klimaat in de ontvangende groep goed? Is het antwoord Nee dan is tot op dit punt aan alle criteria voldaan. De situatie van de school mag echter geen belemmering vormen. Indien nodig optimaliseert de school de situatie en overweegt het besluit opnieuw. In het minst gunstige geval geeft de school aan dat zij de leerling niet kunnen bieden wat de leerling nodig heeft. Is het antwoord Ja, dan lijkt vervroegde doorstroming een goede optie. De voorbereidingen kunnen worden opgestart. De beslissing: Bij de beslissing over vervroegde doorstroming zijn de volgende personen betrokken: De huidige en toekomstige groepsleerkracht, Zorg en begeleiding

20 Zorgteam (De IB-er en RT) De ouders De leerling (vanaf groep 5) De rollen van de betrokken personen: Huidige groepsleerkracht: signaleren, diagnosticeren, adviseren. IB/RT: diagnosticeren, adviseren, toelichten van besluit aan ouders. Toekomstige groepsleerkracht: kritisch bevragen, zich laten informeren, criteria aanleveren (voor functioneren in nieuwe groep) Ouders: informeren van de school, eigen visie geven, ouder vragenlijsten invullen Leerling: heeft geen rol in de beslissing, vanaf groep 5 vult de leerling wel een vragenlijst in. Het zorgteam: neemt de uiteindelijke beslissing, en geeft de (on-)mogelijkheden van de school aan. Directie: is eindverantwoordelijk voor het besluit. De besluitvorming over vervroegde doorstroming van een leerling documenteren we op de volgende wijze: Gegevens van het LVS Gegevens uit de signaleringslijsten Verslagen van eventuele onderzoeken Gespreksverslagen Schriftelijke onderbouwing van het besluit. De beslissende stem om een leerling vervroegd door te laten stromen ligt bij de school. Dit wil zeggen dat ouders geen vervroegde doorstroming kunnen eisen. Hoe pakken we het didactisch aan? Wanneer een leerling voor vervroegde doorstroming in aanmerking komt, bekijken we in hoeverre de leerling klaar is om de overstap te maken naar de volgende groep. Dit doen we als volgt. 1. Het instappunt over de hele breedte van de leerstof wordt exact bepaald. Daarmee stellen we didactische voorsprong nauwkeurig vast. 2. De aangeboden leerstof zal van toets naar toets worden doorgewerkt. 3. Uitgegaan zal worden van vooraf toetsen, daar waar uitval gesignaleerd wordt, wordt de benodigde minimale oefenstof aangeboden. 4. Zodra het niveau van de toekomstige groep bereikt is, wordt de overstap fysiek gerealiseerd. Hierbij houden we rekening met handige instroommomenten. 5. De leerling gaat nu op het reguliere programma van dat leerstofjaar meedraaien. Deze leerlingen worden gedurende de eerste drie maanden nauwlettend in de gaten gehouden. In principe is de verwachting dat de leerlingen na een eventuele wenperiode weer in aanpak 3 wordt geplaatst en dat er wordt gekeken welke leerstof er compact wordt aangeboden en welke verrijking voor de leerling nut heeft. Voor leerlingen die in aanmerking komen voor het overslaan van een leerstofjaar, hoeven voor het realiseren van de overgang, geen aparte didactische maatregelen genomen te worden. Hoe realiseren we de echte overstap? Als het besluit over vervroegde doorstroming voor een leerling genomen is, worden in principe de volgende stappen gezet: De school zorgt voor een aangepast leerstofaanbod (compacting). De toekomstige groep wordt voorbereid op de toekomstige leerling. Zorg en begeleiding