Donderdagavond 1 juli 2010 heeft de Tweede

Transcriptie

1 79 jaargang 18, maart 2008 Uitgave van de Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel 20e jaargang, oktober 2010 In dit nummer: Principiële doorbraak medezeggenschap 1 Hema opnieuw 3 Van de Voorzitter 4 Uittreksel uit Jaarverslag Bpf-D Pensioenmaatregel Donner treft Bpf-D niet 8 In memoriam W. Goedhart 9 Begrippenlijst Pensioenen 10 Korten op pensioenen is uiterste middel 15 Ministerie onderzoekt topsalarissen 16 DNB wil eigen straatje schoonvegen 17 Het laatste pensioen taboe geslecht 18 Prikbord 20 Digitale Nieuwsbrief augustus Nuttige adressen 25 Adreswijzigingen doorgeven 26 Reacties 27 Welke fondsen moeten misschien korten? 28 Hogere eigen bijdrage zorgverzekeringen 31 Colofon 32 Principiële doorbraak in medezeggenschap gepensioneerden Tweede Kamer aanvaardt Erwin Nypels, oud politicus D 66 John M.H. Bogers wetsvoorstel medezeggenschap in pensioenfondsbesturen! Donderdagavond 1 juli 2010 heeft de Tweede Kamer het initiatiefwetsvoorstel van de Kamerleden Fatma Koser Kaya (D66) en Stef Blok (VVD) met name over de medezeggenschap van gepensioneerden in de besturen van pensioenfondsen aanvaard. Een doorbraak in de medezeggenschapsverhoudingen! Voor stemden de fracties van VVD, PVV, D66, GroenLinks, SGP en Partij voor de Dieren. Tegen de fracties van PvdA, CDA, SP en ChristenUnie. Daaraan voorafgaand was het sterk beperkende en negatieve amendement van de fracties van CDA, PvdA en ChristenUnie door een grote meerderheid verworpen. Eenzelfde lot onderging het amendement van de SP-fractie om te komen tot een zetelverdeling binnen de besturen van pensioenfondsen van 1/3, 1/3 en 1/3 voor zowel werkgevers en werknemers als gepensioneerden. De hoofdstrekking van het wetsvoorstel is door de lang-durige Kamerbehandeling en de pogingen tot amendering uiteindelijk niet aangetast. Integendeel de lees verder op bladzijde 2

2 betekenis van het wetsvoorstel is zelfs toegenomen doordat als gevolg van de pleidooien van de fracties van CDA, PvdA, GroenLinks en D66 in het wetsvoorstel een wettelijke grondslag is opgenomen voor het streven naar meer diversiteit in de samenstelling van de fondsbesturen. Het gaat daarbij speciaal om jongeren en vrouwen. De initiatiefnemers hebben verder ook één voorstel uit het amendement van fracties van CDA, PvdA en ChristenUnie in een nota van wijziging overgenomen. De drie fracties hadden voorgesteld om te regelen dat de benoeming van de vertegenwoordigers van de gepensioneerden in het bestuur van een ondernemings- of bedrijfstakpensioenfonds plaats vindt na verkiezing waarbij de gepensioneerden ook externe deskundigen als kandidaten kunnen stellen. De nota van wijziging legt dit vast. Momenteel is 70% van de gepensioneerden, voornamelijk in bedrijfstakpensioenfondsen, niet in het bestuur van hun pensioenfondsen vertegenwoordigd. Het initiatiefwetsvoorstel wil aan deze voorwereldlijke toestand een einde maken. De NBP heeft als eerste bond in ons land 42 jaar geleden de kat de bel aangebonden door een vertegenwoordiging van de gepensioneerden te vragen in de toenmalige raad van toezicht van pensioenfonds ABP. Sindsdien heeft de bond, eerst vrijwel alleen, en later met een groeiende steun van de andere ouderen- en gepensioneerdenorganisaties, consequent voor structurele wetgeving op dit gebied gepleit. Door de aanneming van het initiatiefwetsvoorstel door de Tweede Kamer op 1 juli 2010 is dus ook voor de NBP een mijlpaal bereikt! Dit werd overigens mogelijk door de nieuwe krachtsverhoudingen in dit college, hetgeen het nut van verkiezingen aantoont! Hieronder volgt een samenvatting van het initiatiefwetsvoorstel Koser Kaya / Blok zoals dit door de Tweede Kamer is aangenomen: De gepensioneerden van zowel bedrijfstakpensioenfondsen als ondernemingspensioenfondsen krijgen, evenals de werknemers, een wettelijk afdwingbaar recht op vertegenwoordiging in de besturen van hun fondsen. De gepensioneerden en de werknemers zijn daarbij vertegenwoordigd evenredig aan hun aantallen binnen het fonds. Wanneer de betrokken partijen bij het fonds het daarover eens zijn, kan een ander verdelingscriterium gekozen worden (regelend recht). In samenhang met de wijziging van de pariteitsbepalingen (zie hieronder) wordt het daardoor ook mogelijk een zetelverdeling in een bestuur af te spreken tussen werkgevers, werknemers en gepensioneerden van 1/3, 1/3 en 1/3. Het recht op vertegenwoordiging in het bestuur van hun fonds wordt voor de gepensioneerden gerealiseerd, hetzij doordat het fondsbestuur op eigen initiatief hiertoe een besluit neemt, hetzij doordat een meerderheid van de gepensioneerden zich daarvoor uitspreekt in een schriftelijke raadpleging met een respons van ten minste 10%. De wet bevat criteria die aangegeven wanneer een dergelijke raadpleging gehouden moet worden. De uitslag van de raadpleging heeft geen gevolgen voor het al dan niet voortbestaan van de deelnemersraad bij het pensioenfonds. De benoeming van de vertegenwoordigers van de gepensioneerden in het bestuur van een ondernemingsof bedrijfstakpensioenfonds vindt plaats na een verkiezing waarbij de gepensioneerden ook externe deskundigen van buiten hun eigen kring kandidaat mogen stellen. Het wetsvoorstel opent tevens voor de werknemers van ondernemingspensioenfondsen de mogelijkheid om bij bestuursverkiezingen externe kandidaten te stellen. (Voor de werknemers van bedrijfstakpensioenfondsen bevat de Pensioenwet hiervoor momenteel geen belemmeringen.) De pariteitsbepalingen voor de besturen van de bedrijfstakfondsen worden gelijkgetrokken met de pariteitsbepalingen uit de oude en nieuwe wetgeving voor de besturen van de ondernemingspensioenfondsen. Dit houdt in dat de vertegenwoordigers van de werknemers en van de gepensioneerden tezamen recht hebben op ten minste evenveel zetels als de vertegenwoordigers van de werkgevers (regelend recht). Hierdoor is het mogelijk dat de betrokken partijen in een pensioenfonds afspreken dat de nieuwe vertegenwoordigers van de gepensioneerden niet in de plaats van, maar naast die van de werknemers komen. Tevens kan hierdoor worden afgesproken dat in het bestuur van een fonds het aantal vertegenwoordigers van de werkgever(s) wordt vastgesteld op minder dan de helft wanneer bij voorbeeld de risico s van de werkgever(s) in de pensioenregeling belangrijk zijn beperkt. Het streven naar meer diversiteit bij de pensioenfondsbesturen, met name ten aanzien van vrouwen en jongeren, krijgt een wettelijke grondslag. Daartoe wordt bepaald dat in de besturen van bedrijfstak- en 2

3 ondernemingspensioenfondsen de belanghebbenden op een evenwichtige wijze vertegenwoordigd dienen te zijn. Onder een evenwichtige vertegenwoordiging van de belanghebbenden wordt verstaan dat het bestuur van een pensioenfonds wat betreft de samenstelling moet aansluiten bij de diversiteit van het verzekerdenbestand. Er wordt van uitgegaan dat voor de uitwerking hiervan een convenant wordt gesloten tussen de betrokken centrale belangenorganisaties. Bedrijfstak- en ondernemingspensioenfondsen worden verplicht om op verzoek van werknemers of een vereniging van werknemers mee te werken aan de verstrekking van informatie aan de werknemers van het fonds over het voornemen tot oprichting of over het bestaan van een vereniging van werknemers. Eenzelfde verplichting bestaat voor deze fondsen bij een verzoek van gepensioneerden of een vereniging van gepensioneerden mee te werken aan de verstrekking van informatie aan de gepensioneerden van het fonds over het voornemen tot oprichting of over het bestaan van een vereniging van gepensioneerden. Een minderheid van 30% van de leden van de deelnemersraad krijgt een recht van beroep bij de ondernemingskamer van het gerechtshof te Amsterdam om te laten toetsen of door het bestuur de wettelijke verplichting tot evenwichtige belangenbehartiging voldoende inhoud is gegeven. Dit kan van betekenis zijn voor een minderheid zoals gepensioneerden of werknemers bij inkrimpende fondsen. Het wetsvoorstel moet uiteraard nog door de Eerste Kamer behandeld worden. Deze Kamer kan de inhoud echter niet meer veranderen. Uit de aanneming van het voorstel blijkt in ieder geval dat het tij ten gunste aan het keren is. De achterstelling van de gepensioneerden op het gebied van de medezeggenschap in hun eigen pensioenfondsen begon het karakter van discriminatie te krijgen. De samenleving laat nu blijken daar geen genoegen meer mee te nemen. Maar het motto blijft voorlopig nog: Laat Fatma en Stef hun karwei afmaken! Op naar de Eerste Kamer! Hema opnieuw in de etalage Hema gaat in de verkoop. De huidige eigenaar van de Hema warenhuizen, het Britse investeringsfonds Lion Capital, onderzoekt de mogelijkheden voor de verkoop van de Nederlandse winkelketen. Dat heeft Hema wereldkundig gemaakt. Gezien Hema s uitstekende vooruitzichten, denken we dat het nu voor Lion een goed moment is om de mogelijkheden voor een verkoop te onderzoeken aldus een toelichting van Robert Darwent van Lion Capital. Na ruim 80 jaar oer-nederlands te zijn geweest, kwam de Hema in 2007 in Britse handen. Nu wil Lion Capital er weer vanaf. Een overzicht. VAN SPRUITJESGEUR TOT HIP, DE ROOKWORST BLIJFT De Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam (Hema) opende op 4 november 1926 haar eerste winkel aan de Kalverstraat in Amsterdam. Opgericht als dochtermaatschappij van de Bijenkorf richtte de Hema zich op de minder koopkrachtigen met lage prijzen, variërend van een stuiver tot twee kwartjes. Eenvoudig Na de Tweede Wereldoorlog groeide de Hema snel. Het systeem van eenheidsprijzen werd losgelaten, maar de winkelketen bleef zich met eenvoudige producten voor bodemprijzen richten op het armere deel van de bevolking. Hema legde zich vooral toe op kleding, huishoudelijke artikelen en voedingswaren, die het onder eigen merk aan de man bracht. Spruitjesgeur Met de stijgende welvaart nam ook de kwaliteit van het assortiment toe. Het burgerlijke en saaie imago achtervolgde Hema evenwel nog lang. Vanaf de jaren 80 wist het Vervolg op pagina 32 3

4 Van de voorzitter John Bogers voorzitter Op de eerste plaats moet ik u helaas mededeling doen van het overlijden, op 93 jarige leeftijd, van mevrouw Wil Goedhart. Wil heeft mede aan de wieg gestaan bij de oprichting van onze vereniging van gepensioneerden van het toenmalige KBB concern. Elders in deze OutFit is een in memoriam opgenomen. In de OutFit van juli begon ik mijn voorwoord met Zo dat hebben we dan ook weer gehad... Die eerste zin uit mijn voorwoord duidde op de verkiezingen van 9 juni j.l. Wie had er nu kunnen denken dat het vormen van een regeringscoalitie zoveel voeten in de aarde zou hebben. Ja natuurlijk, de uitslag van de verkiezingen deed al vermoeden dat in de ontstane electorale verhoudingen een groot risico lag opgesloten en dat de vorming van een stabiel meerderheidskabinet geen eenvoudige zaak zou zijn. Dat er vervolgens een enorme politieke rituele dans zou volgen zoals we helaas met zijn allen hebben kunnen aanschouwen, dat had toch niemand verwacht en daar heeft ook niemand op zitten wachten. Wij zijn nu ruim 3 maanden verder en hebben niet meer resultaten kunnen zien dan onbegrip wantrouwen en afwijzen van elkaar als coalitiepartner. En dan hebben alle partijen de mond vol van de noodzaak tot snelle de vorming van een evenwichtig en stabiel kabinet, om de ernstige problemen waar ons land in verkeert het hoofd te kunnen bieden. Het is wel heel verrassend te kunnen constateren dat we niemand horen over de mogelijke schade die de BV Nederland, in deze periode van het moeten regeren met een demissionair kabinet, geleden heeft. Alles draait door en het lijkt ook nog eens redelijk goed te gaan. Laten we met zijn allen wel hopen dat er snel een einde komt aan dit vreselijke schouwspel en dat het gezonde verstand weer de boventoon gaat voeren. De meeste vergelijkingen gaan mank. Zo ook de vergelijking van het politieke gekibbel en de actuele bestaande situatie in pensioenland, maar toch! Ook nu laten partijen zoals onder andere DNB (de Nederlandse Bank), de Minister van Sociale Zaken Dhr. Donner, de meeste besturen van Pensioenfondsen, Vakbonden en Deskundigen geen kans onbenut om elkaar te beschuldigen als de veroorzaker van alle ellende. En dan wordt er net gedaan of de problemen waar we nu mee geconfronteerd worden zo ineens uit de lucht komen vallen, of zo u wilt helemaal op het conto geschreven kunnen en moeten worden van de recente crisis in de financiële wereld. Wat dacht u van de onacceptabele en onverantwoorde praktijken bij de pensioenfondsen die in de 90er jaren hebben plaatsgevonden? Wat is er toen, zelfs met instemming van de toenmalige Volksvertegenwoordiging onze 2e Kamer, gegraaid in de kassen van de meeste pensioenfondsen en zijn vele miljarden bij pensioenfondsen als afroming onttrokken aan de reserves om vervolgens terug te vloeien in de Staatskas en naar de diverse bedrijfssponsors. Men had toen ook geen boodschap aan de mening van de direct betrokkenen, de gepensioneerden, en het kwam de vakorganisaties toen goed uit de premieheffingen te kunnen verlagen. Verlaging van de premie waarvan nu is gebleken dat deze niet echt verantwoord was. Nu de problemen door een opeenstapeling van diverse oorzaken hoog opgelopen zijn komen de Nederlandse Bank en Minister Donner niet veel verder dan te roepen dat er Afgestempeld moet worden. Het lijkt zo voor de hand liggend te veronderstellen dat deze draconische maatregel waar gepensioneerden direct door getroffen worden, nu onontkoombaar is. Het is goed te kunnen vaststellen dat de meeste pensioenfondsen, zelfs nu tijdens de problemen op de financiële markten, hun vermogen feitelijk hebben kunnen zien stijgen. Toch is de dekkingsgraad bij een groot aantal pensioenfondsen gedaald tot een extreem laag niveau. Zodanig dat er voor een 14 tal fondsen geroepen wordt dat er maar afgestempeld moet worden. 4

5 Gemakshalve worden als oorzaken voor de ontstane situatie de terugval in beleggingsresultaten, de lage rentestand en niet op de laatste plaats het gemis aan deskundigheid bij vele pensioenfondsbesturen genoemd. Natuurlijk zijn in meer of mindere mate de genoemde oorzaken van invloed op de bestaande situatie. Wat echter vreemd en welhaast beschamend is, is het feit dat de bereidheid ontbreekt eens goed te kijken naar de gevolgen van eerder genomen beslissingen en de noodzakelijke bijstelling hiervan. Beslissingen die een veel grotere impact hebben op de resultaten dan datgene wat als oorzaak genoemd wordt. Waarom wordt de in 2006 vastgestelde en vervolgens verplicht opgedragen herziening van de rekenrente (swaprente) niet bijgesteld? Overigens ook deze ingrijpende maatregel werd met instemming van onze Volksvertegenwoordiging gerealiseerd. Het historisch lage rentepeil en de daaraan gekoppelde verplichte rekenmethode voor de resultaten op langere termijn van 10 tot 30 jaar, is nu een ongekende aanslag op de dekkingsgraad bij de pensioenfondsen. Als we daar dan ook nog de door de Nederlandse Bank opgelegde correctiefactor voor de langer leven prognose bij nemen, is het niet verwonderlijk dat pensioenfondsen mede door deze belangrijke invloeden beneden een acceptabele dekkingsgraad terecht zijn gekomen. Terug naar een vaste rekenrente op een statistisch verantwoord niveau zou een belangrijke stap in de goede richting kunnen betekenen. Daarnaast is de correctiefactor voor de langer leven prognose nog steeds een voorlopige factor omdat er geen echte actuele rekentabellen beschikbaar zijn. Het is heel frustrerend te moeten ervaren dat de harde roepers over afstempelen uiterst zwijgzaam blijven over eventuele herziening van voorschriften op deze punten. Ja, en dan is er nog steeds de kwestie van echte medezeggenschap. Mee kunnen praten in het bestuur van een pensioenfonds over te voeren beleid. Er wordt nog steeds door de zittende macht krampachtig vastgehouden aan de bestaande gesloten situaties. Alsof in dit geval onze Volksvertegenwoordiging in de 2e Kamer (ondanks hun demissionaire status) niet bestaat. Er is een voorstel tot wetswijziging met meerderheid van stemmen aangenomen. Natuurlijk deze wetswijziging moet in de Eerste Kamer der Staten Generaal nog bekrachtigd worden, maar van enige bereidheid om alvast maar te handelen in de zin van deze wijziging is nog geen sprake. De ontkenning van de mogelijke inbreng van ook gepensioneerden blijft nog steeds de boventoon voeren. Gepensioneerden zijn ook gewone mensen met een gezond verstand en doorgaans met een deskundigheid en rijke levenservaring waar men zijn voordeel mee zou kunnen doen. Het is natuurlijk duidelijk dat als er problemen opgelost moeten worden dat in goed overleg en gezamenlijk moet worden gedaan met in alle redelijkheid verdelen van de te dragen lasten. Waarom wordt er toch zo paniekerig gedaan over een mogelijke zinnige inbreng door gepensioneerden? Gepensioneerden zijn toch geen paria s? Wij mogen ons als gepensioneerden die hun pensioen van het Pensioenfonds voor de Detailhandel, het Bpf-D ontvangen, nog gelukkig prijzen over de huidige positie van ons pensioenfonds. Het Bpf-D behoort niet tot de 14 fondsen waarover nu gesproken wordt om verplicht te moeten afstempelen. Toch is ook ons pensioenfonds nog niet uit de gevarenzone. In 2011 zal beoordeeld moeten worden of ons pensioenfonds nog steeds in staat is een minimale dekkingsgraad van 105% te bereiken per eind Zoals al eerder bekendgemaakt bedraagt de dekkingsgraad bij ons pensioenfonds eind juli 2010, 97.2%. Mocht de rente weer wat aantrekken, en geleerden voorspellen iets in die richting voor medio volgend jaar, dan kan dat ook ons pensioenfonds weer een eind op de goede weg helpen. Ook de andere mogelijke bijstelling van voorwaarden zoals hierboven genoemd kan een flinke positieve invloed hebben op het te bereiken resultaat. Waakzaamheid en alertheid blijven geboden! Onze leden informeren over actuele zaken van ons eigen pensioenfonds is geen eenvoudige zaak. Wij vinden dat het bestuur van ons pensioenfonds hier duidelijk in gebreke blijft. Natuurlijk zijn er onzekere factoren, maar schrijf en informeer daar gewoon over. Niets zeggen verhoogt de twijfel en onrust. Wij nemen onze verantwoordelijkheid in dezen als bestuur van de vereniging. Er gebeurt nagenoeg iedere dag wel weer wat. Waar mogelijk wordt al het belangrijke nieuws door Martin Holtkamp, ons bestuurslid en zeer actieve webmaster, op de website geplaatst en/of in OutFit en wordt onze site actueel gehouden. Een prima communicatie middel, maar helaas beschikken niet alle leden over internet. Er wordt hard gewerkt om onze site aan te passen en 5

6 gebruiksvriendelijker te maken. Op onze nieuwe site gaan wij ook de mogelijkheid openen om direct met onze leden te kunnen communiceren d.m.v. nieuwsbrieven. Een digitale nieuwsbrief is daar een uitstekend middel voor. Zeer recent hebben wij een nieuwsbrief verstuurd aan al onze leden van wie wij het adres kennen. Ja, en nu komt het. Een adres is eigenlijk hetzelfde als een postadres. Wijzigt er iets, omdat u bijvoorbeeld van provider (aanbieders organisatie) gewisseld bent, of dat u uw adres hebt gewijzigd, dan moeten wij dat wel horen en verwerken in de adresbestanden. Meldt u géén adreswijziging dan weet u zeker dat u geen digitale nieuwsbrief meer ontvangt en blijft u vervolgens van actueel nieuws verstoken. Het is voor de ledenadministratie onmogelijk vast te stellen wat de wijziging in uw adres is of is geweest, wij kunnen dan niet anders dan uw adres na een retourzending uit ons bestand verwijderen. En u dan vervolgens maar denken dat wij niet communiceren omdat u niets meer hoort! Voor alle duidelijkheid: Hebt u recentelijk (in augustus) géén digitale nieuwsbrief ontvangen dan klopt het opgegeven adres niet meer. Blokkade van een mail- box is ook een veel voorkomend probleem omdat uw mail- box dan vol is met ongelezen en niet binnengehaalde mail omdat de buffer capaciteit van de mail- box in veel situaties onvoldoende is. Heeft u recentelijk niets ontvangen en wenst u wel digitale berichten te blijven ontvangen, geef dan uw juiste adres aan ons op en wij zorgen dan in de toekomst weer opnieuw voor toezending. Adreswijzigingen? Stuur een naar: ledenadministratie@v-g-d.nl met een kopie aan: voorzitter@v-g-d.nl en maak duidelijk dat u de digitale nieuwsbrief wilt blijven ontvangen. John M.H. Bogers, Voorzitter. Jaarverslag Bedrijfstak Pensioenfonds Detailhandel (Bpf-D) 2009 Met dit jaarverslag informeert het pensioenfonds u over de financiële positie en de ontwikkelingen in Vaste onderdelen in het jaarverslag zijn de kerncijfers, het bestuurs verslag en de jaarrekening. In het bestuursverslag zijn de ontwikkelingen van het afgelopen jaar beschreven. Het jaarverslag wordt afgesloten met de actuariële verklaring en de accountantsverklaring. Voor het volledige jaarverslag kijk op onze website pagina "Pensioenzaken" Het volledige jaarverslag bestaat uit 99 pagina s. Wij selecteerden twee paragrafen uit het jaarverslag die voor u van het grootste belang zijn t.w.: 1 Dekkingsgraad en de overlevingstafel 2 Dekkingsgraad en herstelplan. 1 Dekkingsgraad en de overlevingstafel De dekkingsgraad is in 2009 met 3% gestegen van 98% naar 101%. De stijging van de dekkingsgraad vloeit met name voort uit de invloed van de positieve beleggingsopbrengsten van 9,5%. De invloed van de (gestegen) rente op de dekkingsgraad is vrijwel neutraal vanwege de mate van afdekking van het renterisico van de verplichtingen. De stijging van de rente heeft voor de premie wel tot een positieve bijdrage geleid van 1,3%. In 2008 heeft het CBS een prognose voor overlevingskansen gepubliceerd waaruit blijkt dat de ontwikkeling van de levensverwachting nog sneller gaat dan enkele jaren geleden werd voorzien. Naar verwachting zal het Actuarieel Genootschap in 2010 een nieuwe prognosetafel publiceren die is gebaseerd op de actuele overlevingsverwachtingen. Vooruitlopend op de publicatie van de nieuwe tafel heeft het pensioenfonds besloten de voorziening pensioenverplichtingen per 31 december 2009 met 7% te verhogen. In 2010 is een onderzoek uitgevoerd naar de ervaringssterfte bij het pensioenfonds. 6

7 Vooralsnog is gebleken dat door geen fonds specifieke cijfers kunnen worden opgeleverd. De actuariële grondslagen en veronderstellingen zullen op basis van de resultaten van dit onderzoek en de nieuwe algemene verwachtingen ten aanzien van overleven worden geactualiseerd. De vaststelling van de toereikendheid van de voorziening voor pensioenverplichtingen is een inherent onzeker proces, waarbij gebruik wordt gemaakt van schattingen en oordelen door het bestuur van het pensioenfonds. Het effect van deze schattingswijzigingen is verantwoord in het resultaat van het verslagjaar. 2 Dekkingsgraad en herstelplan De dekkingsgraad van het pensioenfonds was op 31 december ,3% en bevond zich in zowel een situatie van reservetekort (dekkingsgraad is lager dan het vereist eigen vermogen, 117%) als in een situatie van onderdekking (dekkingsgraad is lager dan 104,5%). Het pensioenfonds heeft een korte termijn herstelplan (na positief advies van de deelnemersraad) ingediend bij DNB voor het herstel (van 97,2%) naar de 104,5% binnen 5 jaar en een lange termijnherstelplan voor het herstel binnen 15 jaar naar het vereist eigen vermogen van 115%. De herstelplannen (in één plan geïntegreerd) zijn in het voorjaar van 2009 door DNB goedgekeurd en laten een vereist herstel zien van de dekkingsgraad binnen 5 respectievelijk 15 jaar. Het bestuur heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid die de Minister heeft geboden om binnen vijf jaar in plaats van drie jaar te herstellen. Het bestuur verwacht dat de dekkingsgraad zich binnen een periode van 15 jaar tot het vereist eigen vermogen zal herstellen. Als het feitelijke herstel achter gaat lopen op het herstelplan, kan het bestuur aanvullende maatregelen treffen. Het herstelplan is een benadering van de werkelijkheid. De feitelijke ontwikkeling van de dekkingsgraad kan afwijken van het beoogde herstelpad. Het herstel van de financiële positie (lees dekkingsgraad) van het pensioenfonds in 2009 loopt zonder toepassing van de nieuwe overlevingstafel voor op het herstelplan, namelijk 108,2% versus 100,5%. Het rendement in 2009 (exclusief het effect van de rentehedge) is hoger dan het verwachte rendement in het herstelplan. Als de nieuwe overlevingstafel wordt toegepast, ligt de dekkingsgraad van het pensioenfonds met 101,1% eind 2009 net boven het herstelpad. Het pensioenfonds bevindt zich hierdoor nog in onderdekking (onder de 104,5%). De jaarlijkse evaluatie van het herstelplan heeft niet geleid tot bijstelling van de uitgangspunten van het herstelplan. In de evaluatie is rekening gehouden met de verwachte invloed van de nieuwe overlevingstafel. 7

8 Pensioenmaatregel Donner treft Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel niet Demissionair minister Donner Het bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel had eind juli een dekkingsgraad van 97,2%. Het pensioenfonds heeft geen kortingsmaatregelen opgenomen in haar herstelplan en Demissionair minister Donner behoort niet tot de 14 of 18 pensioenfondsen waar minister Donner over heeft gesproken. Het verloop van de dekkingsgraad zal door het bestuur (en DNB) nauwlettend worden gevolgd. Eind van dit jaar moet worden beoordeeld of het pensioenfonds nog steeds in staat is een dekkingsgraad van 105% te bereiken eind Het pensioenfonds kan op dit moment alleen met voorlopige cijfers werken omdat de meest recente sterftetafels, die door de Nederlandse Bank verplicht zijn gesteld, nog niet beschikbaar zijn. Op grond van het Herstelplan zal voor het Bpf-D waarschijnlijk eind 2011 een besluit vallen of de dekking voldoende is of dat in 2012 ook een verlaging moet worden doorgevoerd. Het fonds is daarom zeker nog niet uit de gevarenzone. Het bestuur heeft op grond van het ontbreken van de nieuwe sterftetafels besloten niet maandelijks met voorlopige cijfers naar buiten te komen. Het lijkt daarom wellicht dat ze achterlopen, maar dat is niet zo. Ook de andere fondsen wachten op de nieuwe tafels, maar publiceren wel voorlopige cijfers. Het belegd vermogen van BPF Detailhandel ligt op dit moment rond de 8,7 miljard euro. Het vermogen van BPF Detailhandel is toegenomen ten opzichte van de situatie voor de kredietcrisis. De lage dekkingsgraad wordt veroorzaakt door de zeer lage lange rente op dit moment. Lees ook de nieuwsbrief augustus in dit nummer. 8

9 In memoriam Wil Goedhart De éminence grise van onze gepensioneerden-vereniging is niet meer. Wil Goedhart heeft in 1980 het voortouw genomen met de oprichting van de Belangenvereniging Gepensioneerden KBB te Rotterdam. Haar energieke aanpak heeft er in geresulteerd dat zeven jaar later de vereniging een officiële status kreeg. Wil Goedhart Met enkele andere gepensioneerden stond Wil Goedhart in 1982 aan de wieg van de toenmalige vereniging van gepensioneerden KBB, de Vereniging waar later de Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel (V.G.D.) is voortgekomen. Zij had in 1980 niet kunnen dromen dat de toen genomen initiatieven zouden resulteren in de huidige vereniging met 6000 leden. De gang van zaken in het KBB- concern in die tijd gaf aanleiding om zorgen te hebben over de continuïteit van de pensioenvoorziening. Vanaf het begin zijn de zaken toen effectief aangepakt. Er werd contact gelegd met de toenmalige directeur Sociale Zaken van KBB, de heer Van der Molen. Mede op zijn advies is kort daarna de vereniging, compleet met notariële statuten, officieel ingeschreven in de registers van de Kamer van Koophandel en is aansluiting gezocht bij de koepel van de NVOG. Bijna een kwart eeuw heeft Wil zich ongelooflijk ingezet voor de gepensioneerden, o.a. door het voeren van het secretariaat, vertegenwoordiging in de Pensioenraad van het toenmalige pensioenfonds-, redactielid van Outfit, maar ook was zij de vertegenwoordigster in de NVOG. Daar was zij zelfs jarenlang bestuurslid met specifiek aandachtsgebied de gezondheidszorg. Wil Goedhart heeft vanaf het begin als secretaris, en in samenwerking met wijlen de penning-meester Wim Wienbelt, een groot deel van het noodzakelijke werk verzet. Zij heeft al die jaren de boel bij elkaar gehouden. Dat viel niet altijd mee want de bestuurssamenstellingen waren nogal eens wisselend en divers en dan moest er altijd een zijn die de zaak bij elkaar hield. De vereniging was dan ook een beetje haar vereniging. Wil Goedhart was naast haar secretarisschap ook het aan spreekpunt voor veel leden van onze vereniging. Zij was altijd bereid de leden van informatie te voorzien of de weg te wijzen naar persoonlijke oplossingen. Haar brede netwerk binnen de NVOG en binnen de ouderenorganisaties kwam daarbij goed van pas niet alleen voor Wil zelf maar ook voor de leden. Zoals bij zoveel organisaties zijn het altijd maar een paar mensen die de kar trekken en voor continuïteit zorgen. Haar koninklijke onderscheiding is dan ook een goede weergave van haar maatschappelijke betrokkenheid. De Vereniging van Gepensioneerden uit de Detailhandel neemt in grote dankbaarheid afscheid van Wijnandina (Wil) Goedhart. Zij was onze inspiratiebron en onvermoeibare voorgangster bij het behartigen van de belangen van gepensioneerden. Wil is 93 jaar geworden. 9

10 Begrippenlijst pensioenen en financiële markten Het lezen van artikelen over pensioenen en pensioenfondsen vraagt veel deskundigheid, zeker alle bijbehorende begrippen en afkortingen kunnen een probleem zijn. Op verzoek van enkele leden geven wij onderstaand een overzicht van de meest gebruikte begrippen en afkortingen de pensioenen betreffende. uitgevoerde beleid en het toezicht hierop valt onder corporate governance. Pensioenen ABTN (actuariële en bedrijfstechnische nota) Pensioenfondsen dienen te werken volgens een actuariële en bedrijfstechnische nota. Hierin staan de financiële opzet van het pensioenfonds en de grondslagen waarop deze berust gemotiveerd omschreven. ALM (Asset Liability Management) Een methode om modelmatig de samenstelling van de strategische beleggingsportefeuille te bepalen, rekening houdend met de pensioenverplichtingen. APP (Actuariële Principes Pensioenfondsen) Regelgeving over de financiering van pensioenen. Sinds 2007 vervangen door het Financieel Toetsingskader Pensioenfondsen (FTK). Benchmark Vergelijkingsmaatstaf. Een representatieve herbeleggingsindex waartegen de prestaties van een beleggingsportefeuille worden afgezet. Corporate governance Goed ondernemerschap, onder andere integer en transparant handelen door het bestuur en goed toezicht daarop. Ook het afleggen van verantwoording over het Dekkingsgraad De waarde van het pensioenvermogen uitgedrukt als percentage van de waarde van de pensioenverplichtingen. De dekkingsgraad is de graadmeter voor de mate van zekerheid dat de toegezegde Pensioenen ook daadwerkelijk kunnen worden uitbetaald. Dekkingstekort Situatie dat de middelen van het pensioenfonds niet langer toereikend zijn om de voorziening pensioenverplichtingen en de reserve voor algemene risico s te dekken. De dekkingsgraad is dan lager dan de minimaal vereiste dekkingsgraad van 105%. Deposito Tegoed bij een bankinstelling, waarover eerst na verloop van een overeengekomen tijdsduur (maximaal 2 jaar) kan worden beschikt. Derivaat Financieel contract waarvan de waarde is afgeleid van een andere (onderliggende) waarde, zoals een aandeel, obligatie of grondstof. Bijvoorbeeld futures en swaps. Doorsnee premie Voor alle deelnemers aan een pensioenregeling is deze premie een gelijk percentage van het salaris of van de pensioengrondslag. 10