Credit crunch; de betekenis in het perspectief van de eilanden en een blik op de toekomst. Drs. A.G.Romero 5 en 6 November 2009

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Credit crunch; de betekenis in het perspectief van de eilanden en een blik op de toekomst. Drs. A.G.Romero 5 en 6 November 2009"

Renske de Veen
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Credit crunch; de betekenis in het perspectief van de eilanden en een blik op de toekomst. Drs. A.G.Romero 5 en 6 November 2009

2 Agenda 1. Traditionele versus moderne financiering in de hypotheekmarkt. 2. Macro-prudentieel kader bankensector in de Ned. Antillen ( ). 3. Economische ontwikkeling in de regio en bij onze belangrijkste handelspartners. 4. Stress testing en de resultaten hiervan. 5. Ontwikkeling in de kerneconomische grootheden Afronding/conclusies. 2008, Koninklijk NIVRA in samenwerking met NOvAA/vedaa 2

3 Kosten financiële crisis IMF rapporteert op 9 augustus 2009 de volgende resultaten van een onderzoek naar de wereldwijde financiële crisis: Kosten crisis 11,9 biljoen ( 11,9 x ) dollar: Waarvan 10,2 biljoen dollar alleen in ontwikkelde (rijke) landen. (vb. G-20 landen). Veroorzaakt door afschrijvingen risicovolle beleggingen, verstrekken van kredietgaranties en liquiditeitsinjecties in de financiële markten. Gelijk aan 20% van de wereldproductie. 3

4 Famous Quotes What we know about the global financial crisis is that we don't know very much. Professor Paul Samuelson 4

5 1.Traditionele- en moderne financiering in de hypotheek markt. 5

6 Traditioneel model Huizenkoper Notaris Hypotheek lening Rente en aflossing (Hypotheek)bank Huistaxaties Inkomenstoets 6

7 Nieuw model huizen taxateurs Huizenkoper Hypotheek lening Rente en aflossing (Hypotheek)bank Hypotheek handelaar Hypotheek obligaties CDO s en MBS Inkomenstoets! Obligatie betaling Markt voor hypotheekobligaties Kredietbeoordelaar 7

Hypothekaire leningen Bedrijven en Gezinnen (Curaçao en Bonaire) in duizenden guldens 800,000 700,000 600,000 500,000 400,000

8 Hypothekaire leningen Bedrijven en Gezinnen (Curaçao en Bonaire) in duizenden guldens 800, , , , , , , , Bron: Annual Report BNA 2008 Bedrijven Gezinnen 8

9 % Effectieve rente ( spaar en hypotheekmarkt) Ned.Antillen rente spaarrek. rente hypotheek termijn deposito 12 M 2 0 Bron: Annual Report BNA internal data 9

10 Oorzaken van de stijging in uitstaande hypothekaire leningen en dalende rente 1. Concurrentie tussen banken onderling en na 1992 tussen banken en verzekeraars/ pensioenfondsen. 2. Meer buitenlandse aanbieders op de lokale markt (vb. Euro-hypotheken en de negatieve effecten hiervan). 3. Structurele overliquiditeit in de lokale markt (kleinschaligheid en minder gediversifieerde aanbod van producten). 4. $ hypotheken uit de VS. 10

11 2. Macro-prudentieel kader bankensector in de Ned. Antillen. 11

12 Macroprudential indicators Neth. Antilles (I) 2008-II 2008-III 2008-IV 2009-I 2009-II Capital adequacy Total capital/total assets 9.8% 9.9% 10.0% 9.9% 10.2% Asset quality Non-performing loans / total loans Provision for loan losses / non-performing loans 4.4% 3.5% 4.1% 4.3% 4.7% 63.6% 78.8% 65.5% 64.3% 57.3% 12

13 Macroprudential indicators Neth. Antilles (con t) 2008-II 2008-III 2008-IV 2009-I 2009-II Earnings Gross-earnings-assetsyield 7.0% 6.7% 6.3% 6.2% 6.1% Net interest margin 4.5% 4.4% 4.1% 4.1% 4.1% Return-on-assets 2.3% 2.1% 2.2% 2.2% 1.9% Liquidity Total loans / total deposits 61.1% 62.7% 63.4% 63.1% 64.1% 13

14 3. Economische ontwikkeling in de regio en bij onze belangrijkste handelspartners. 14

15 In months Length of recession in the USA Source National Bureau of Economic Research Month "Dec 2007 "March 2001 "July 1990 "July 1981 "Jan 1980 "Nov 1973 "Dec 1969 "April 1960 "Aug 1957 "July 1953 "Nov 1948 "Feb 1945 "May 1937 "Aug

16 16

17 Nederlandse Antillen versus de Regio Reële groei BBP (%) Bahamas Barbados Dominicaanse Republiek Jamaica Trinidad & Tobago Nederlandse Antillen Aruba Bronnen: IMF, World Economic Outlook, Oktober 2009; Centrale Bank Aruba. 17

18 Nederlandse Antillen versus de Regio Werkloosheid (in % beroepsbevolking) Bahamas Barbados Dominicaanse Republiek Jamaica Trinidad & Tobago Nederlandse Antillen Aruba Bronnen: ; Economic Commission for Latin America and the Caribbean (ECLAC), Centrale Bank Aruba (estimates). 18

19 Famous Quotes An economist is an expert who will know tomorrow why the things he predicted yesterday didn t happen today. Dr.Laurence J. Peter 19

20 4. Stress testing en de resultaten in de VS en Ned.Antillen. 20

21 Doel van de stress testing ( Capital Assessment Program ) Grote bank(instellingen) in de VS Elke instelling is verplicht in coördinatie met de toezichthouders in het land een diepgaande analyse te doen van: Mogelijke verliezen op de leningen portefeuille Mogelijke verliezen door rente wijzigingen en de invloed hiervan op de handelsportefeuille (markt risico) en het rentemarge bedrijf (rendements-risico) voor de instelling Invloed van off-balance sheet verplichtingen Invloed van andere latente verplichtingen Resultaten bepalen onder 2 scenario s 21

22 Interagency Supervisory Capital Assessment Program Stress testing wordt gecoördineerd door het IMF voor de 19 grootste banken in de V.S. (Mei 2009) Deze 19 banken vertegenwoordigen twee derde deel (2/3) van alle bankaire activa in de V.S. Stress testing richt zich op 3 belangrijke aandachtsgebieden: 1. Voldoende beschikbare Kapitaal? ( capital adequacy ) 2. Effectieve liquiditeit beheersing? 3. Effectieve risico beheersing? 22

23 Base-line vs More Adverse scenario 23

24 24

25 A. Kapitaalsvereiste ( Capital Adequacy ) Resultaten stress testing door IMF (Mei 2009) Alle onderzochte banken hadden een tekort van circa US$75 miljard 1. Bank of America: 33.9 mrd. 2. Wells Fargo: 13.7 mrd. 3. GMAC: 11.5 mrd. 4. Citigroup: 5.5 mrd. 5. Regional Financial: 2.5 mrd. 6. Sun Trust: 2.2 mrd. 7. Key Corp: 1.8 mrd. 25

26 A. Kapitaalvereiste ( Capital Adequacy ) vervolg. Resultaten stress testing door IMF (Mei 2009) 8. Morgan Stanley: 1.8 mrd. 9. Fifth Third: 1.1 mrd. 10. PNC: 0.6 mrd. 11. American Express, 12. BB&T, 13. Bank of New York Mellon, 14. Capital One, 15. Goldman Sachs, 16. JP Morgan Chase, 17. Metlife, 18. State Street, and 19. US Bancorp zijn voldoende gekapitaliseerd. 26

27 Stress-testing macro kader voor banken Ned. Antillen 27

28 Financial Soundness Indicators Ned. Antillen Capital Adequacy Pre-Ranking Post-Ranking CAR = Total capital/risk weighted assets Asset Quality NPL s (gross)/total loans Provisions/NPL s (NPL s provisions)/capital FX-loans/total loans RWA/total assets Profitability Liquidity ROA (after tax) ROE (after tax) Liquid assets/total assets Liquid assets/short-term liabilities Sensitivity to market risk Net FX-exposure/capital

29 5.Ontwikkeling in de kerneconomische grootheden

30 NAf. millions Gevolgen Nederlandse Antillen Belastinginkomsten gezamenlijke overheid Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec

31 NAf. millions Gevolgen Nederlandse Antillen Omzetbelasting (nominalal Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec

32 Percentage Gevolgen Bezettingsgraad Nederlandse hotels Curaçao Antillen Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec

33 Number of arrivals Gevolgen Nederlandse Antillen Visitor Arrivals Curaçao Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec

34 Number of arrivals Gevolgen Nederlandse Antillen Visitor Arrivals St. Maarten Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec

35 Percentage Gevolgen Bezettingsgraad Nederlandse hotels St. Maarten Antillen Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec

36 6. Afronding/conclusies Bonusdiscussie Falend toezicht Samenwerking op alle terreinen van groot belang op het gebied van toezicht vooral bij megainstellingen. Verkeerde inschatting en beoordeling van verschillende risico categorieën bij instellingen. (falend risicomanagement) Kleine economieën in de regio: zijn relatief goed doorgekomen uit de crisis?. What goes will come down 36

37 Bonus discussie voor die instellingen die een financiële ondersteuning van de overheid hebben. Verenigde Staten. Voorstel president Obama : Nederland. Variabele beloning maximaal 250 duizend dollar Vaste beloning maximaal 250 duizend dollar Balkenende norm ( 181 duizend euro per jaar) Variabele beloning = maximaal 1 x vaste beloning (Code Bankiers ingaande 1 jan. 2010) Vertrekpremie bestuurders is maximaal 1 x de vaste beloning. Vb. Vertrekpremie M.Tillemant van ING-bank Voorstel EU landen voor de G-20 landen Willen uniforme en harde afspraken over toekennen van bonussen aan bankiers

38 Famous Quotes Formule kredietcrisis: (slechte leningen + herverpakken van hypotheken + doorverkopen) x bonus= kredietcrisis Jeroen v.d.veer Ex-CEO Shell 38

39 39

40 Vragen? 40

Vergelijkbare documenten

Presentatie: Hypotheekmarkt in crisis?

Presentatie: Hypotheekmarkt in crisis? Drs.A.G.Romero 09 September 2009 Fondo di Garantia pa Bibienda Kòrsòu. Put your money under the mattress? Agenda: 1.Hypotheken (traditionele en moderne markt) en