Lymfoedeem: Lymfoedeem: behandeling nu en in de toekomst Mireille Lauret-Roemers. Oedeem- en Oncologiefysiotherapeute

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lymfoedeem: Lymfoedeem: behandeling nu en in de toekomst 29-01-16. Mireille Lauret-Roemers. Oedeem- en Oncologiefysiotherapeute"

Transcriptie

1 Lymfoedeem: behandeling nu en in de toekomst Mireille Lauret-Roemers Oedeem- en Oncologiefysiotherapeute Lymfoedeem: behandeling nu en in de toekomst 1

2 Inhoud 1. Wat is oedeem? 2. Hoe herken ik oedeem? 3. Therapeutische mogelijkheden? 4. Waarom bewegen? Wat is oedeem? Meest voorkomende soorten oedeem: - Lymf oedeem - Veneus oedeem - Primair Oedeem First International Lymphoedema Framework Conference April 2009, Royal Ascot, Berkshire, United Kingdom 2

3 Wat is oedeem? Lymfoedeem is de abnormale ophoping van weefselvocht door lymfatisch lijden : - Dysbalans in aan- en afvoer van lymfe - Schade aan lymfevaten of -knopen ( dysfunctie) Het lymfesysteem: overal in lichaam aanwezig Als wortels van een plant Zelfstandige pompwerking Oppervlakkig en diep systeem Lymfklieren op strategische plaatsen Eindigt dicht bij het hart 3

4 Oorzaken lymfoedeem Lymfestelsel Hart Bloedvaten Nieren Eiwitbalans Vet! Combinatie van oorzaken zijn mogelijk Lymfknopen/lymfklieren Zuiveringsfunctie Bron: 4

5 Wat is oedeem? Veneus oedeem is de abnormale ophoping van weefselvocht door veneus lijden: - Veneuze afvoer beperkt - schade, thrombose, vaatlijden 5

6 Wat is oedeem? Primair oedeem is de abnormale ophoping van weefselvocht door - verkeerde aanleg van lymfevaten ( malformatie) -Te weinig lymfevaten ( dysplasie) Falen van het lymfesysteem Overbelasting van een intact lymfesysteem Aangeboren afwijking lymfevaten (primair) Erfelijk Niet - erfelijk Beschadiging van lymfesysteem (secundair) 6

7 Beschadiging van het lymfesysteem Operaties (lymfeklierverwijdering) Radiotherapie Chemotherapie Ontstekingen/ wondroos Trauma Langdurig te hoge druk in de lymfevaten Beschadiging door parasieten Bij langdurig oedeem ontstaan weefselveranderingen Verharding en verdichting van weefsel: fibrose Huidveranderingen afname barrièrefunctie huid kans op infecties 7

8 voorbeeld lymflekkage bron: MGL Lauret-Roemers, OOFU 8

9 Inhoud 1. Wat is oedeem? 2. Hoe herken ik oedeem? 3. Therapeutische mogelijkheden? 4. Waarom bewegen? Vroege symptomen Kleding, sokken, schoenen gaan knellen Toenemend omvang-verschil links / rechts Kuiltje in de huid blijft na indrukken Verschil in huiddikte 9

10 bron: MGL. Lauret-Roemers, OOFU Symptomen van oedeem Zwaar en vermoeid gevoel Strak, gespannen gevoel Bindweefselvorming, stijfheid 10

11 Symptomen van oedeem-vervolg Toename omvang Vermoeidheid Pijn Tintelingen Herkennen van signalen luister naar je lichaam! Hoe eerder behandeling, hoe sneller kans op een gunstig resultaat Vraag advies aan een oedeem(fysio) therapeut of compressiespecialist 11

12 Inhoud 1. Wat is oedeem? 2. Hoe herken ik oedeem? 3. Therapeutische mogelijkheden? 4. Waarom bewegen? Behandelmethoden wat kan de oedeemfysiotherapeut bieden? 1. kwaliteit: registereisen met accreditatie 2. effectieve behandeling: SMART formuleren 3. bereikbaarheid: register op 4. betaalbare zorg: transparantie in handelen ( 2015 was jaar van de transparantie in de zorg) 12

13 Behandelmethoden: transparant Manuele lymfdrainage Zwachtelen, verstelbare compressiematerialen Lymftaping therapeutische elastische kousen (TEK) Altijd: aanleren zelfmanagement Oefentherapie Ademhalingsoefeningen Lymfapress Voorlichting 13

14 14

15 Lymftaping - werking Druk verminderen door liften van de huid: convolutions / golfjes Drukvermindering op lymfevaten: betere afvoer Richtinggevend: vocht volgt de tape (alternatieve route) 15

16 Therapeutisch Elastische Kous Afsluiting van de behandeling Stabilisatie omvang oedeem Dagelijks of 24 uurs gebruik Vlakbrei of rondbrei armen klasse 2, 3 Benen klasse 2,3,4,? 16

17 Therapeutisch Elastische Kous waarom kies je welke tek? wat doe je eerst? wat is de meerwaarde van tek nu? of: signaleer je oedeem en is eerst ambulante compressie nodig? client bij doelen betrekken. Therapeutisch Elastische Kous BANDAGIST -> SIGNALERING -> OEDEEMFYSIOTHERAPEUT -> voorwaarden scheppen door therapie-> dan weer naar bandagist terug 17

18 Therapeutisch Elastische Kous BANDAGIST -> SIGNALERING -> wensen en doelen van cliënt kouskeuze waar ieder achter staat 18

19 Oefentherapie en ademhalingsoefeningen: waarom? Ondersteuning lymfe-afvoer door spierpomp (rek en druk op het lymfestelsel) Waarborgen/ verbeteren beweeglijkheid Optimaliseren conditie, hartpomp Diepe ademhaling heeft aanzuigende werking op lymfesysteem zelfmanagement. Oedeem wordt weggepompt door spierdruk, -kracht en energie 19

20 beloning na eerste trotse buiten-training Oedeem in de toekomst: communicatie -> multidisciplinaire aanpak signaleer & overleg bandagist <-> oedeemfysiotherapie, en verwijs terug betrek client bij doelen en verwezenlijken ervan: verantwoordelijkheid en effectiviteit self adjustable compression NLNet 20

21 Oedeem in de toekomst: kwaliteit van de opleiding: branche organisatie moet bewaken en aanpassen ambulante compressie & vergoeding TEK afhankelijk van clusters en eigen bijdrage en zorginkoopbeleid. samenwerking multidisciplinair / ketens kennis van klacht = kennis van kansen Meer informatie? ( NVFL) (NLNet) ( NVH) ( OOFU) 21

22 bedankt voor je Bedankt aandacht!! voor je aandacht! Vragen?? toch nog vragen?? Mireille Lauret-Roemers 22

Onderwerp Behandelmogelijkheden voor lymfoedeem na borstkanker

Onderwerp Behandelmogelijkheden voor lymfoedeem na borstkanker Onderwerp Behandelmogelijkheden voor lymfoedeem na borstkanker voorstellen Inge Jansen Oedeemfysiotherapeute Opleiding Master oncologiefysiotherapie Praktijk voor Fysiotherapie in Terborg 18-11- 14 Inhoud

Nadere informatie

Huidtherapie en oedeemfysiotherapie samen sterk in het oedeemwerk

Huidtherapie en oedeemfysiotherapie samen sterk in het oedeemwerk Huidtherapie en oedeemfysiotherapie samen sterk in het oedeemwerk Inge Goosen Huid- en oedeemtherapeut N.V.H. Ingrid Arts Oedeemfysiotherapeut N.V.F.L. Inhoud 1. Huidtherapie en Oedeemfysiotherapie samen

Nadere informatie

Oedeemtherapie. Manuele lymfedrainage methode Vodder. Afdeling Fysiotherapie

Oedeemtherapie. Manuele lymfedrainage methode Vodder. Afdeling Fysiotherapie 00 Oedeemtherapie Manuele lymfedrainage methode Vodder Afdeling Fysiotherapie 1 Het lymfestelsel Het lymfestelsel bestaat uit lymfevaten, lymfeklieren en lymfeklierweefsel dat zich in verschillende organen

Nadere informatie

Lymfoedeem van het been

Lymfoedeem van het been Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Wat is lymfoedeem en hoe ontstaat het? Naast bloedvaten kent het lichaam ook lymfevaten. Door de lymfevaten wordt eiwitrijk weefselvocht (lymfe) teruggevoerd naar het bloedvaatstelsel.

Nadere informatie

Wat is lymfoedeem? Oedeemtherapie Het lymfestelsel

Wat is lymfoedeem? Oedeemtherapie Het lymfestelsel Oedeemtherapie Oedeemtherapie De therapeuten Ingrid Algera - de Vroom Dagmar Berkelaar Koster Dagmar en Ingrid hebben hun opleiding gevolgd bij het Nederlands Paramedisch Instituut (NPI) en zijn beiden

Nadere informatie

Fysiotherapie. Lymfe- en oedeembehandeling

Fysiotherapie. Lymfe- en oedeembehandeling Fysiotherapie Lymfe- en oedeembehandeling 1 Wat is oedeem? Oedeem is een vochtophoping in een deel van het lichaam. Dit uit zich door toename van de omvang, een vermoeid en zwaar gevoel, tintelingen, pijn,

Nadere informatie

Themabijeenkomst lymfoedeem en huidklachten na oncologische behandeling

Themabijeenkomst lymfoedeem en huidklachten na oncologische behandeling Themabijeenkomst lymfoedeem en huidklachten na oncologische behandeling Even voorstellen Karlijn Sterkenburg info@onze-huid.nl Patricia Stienstra info@patriciastienstra.nl Agenda De huid en het lymfesysteem,

Nadere informatie

Lymfoedeem Dermatologie

Lymfoedeem Dermatologie Lymfoedeem Dermatologie Wat is lymfoedeem? In de huid zijn zeer kleine lymfevaatjes aanwezig. Dit zijn kleine vaatjes die tussen de weefsels vocht en eiwitten afvoeren naar de lymfeklieren.wanneer deze

Nadere informatie

Hoe krijgt u lymfoedeem? Welke vormen van lymfoedeem zijn er?

Hoe krijgt u lymfoedeem? Welke vormen van lymfoedeem zijn er? Lymfoedeem Wat is lymfoedeem? Lymfoedeem is een ophoping van lymfevocht. Dit kan ontstaan in bijvoorbeeld een arm of been. De arm of het been kan daardoor dik worden. Lymfevocht stroomt door de lymfevaten.

Nadere informatie

Lymfoedeem Radboud universitair medisch centrum

Lymfoedeem Radboud universitair medisch centrum Lymfoedeem Uw arts heeft lymfoedeem bij u geconstateerd. In deze folder zal worden uitgelegd wat lymfoedeem is, hoe het kan worden behandeld en wat u zelf kunt doen om er voor te zorgen dat u zo min mogelijk

Nadere informatie

Lymfoedeem. Wat is lymfoedeem. Voorstadium van Lymfoedeem. Primair lymfoedeem

Lymfoedeem. Wat is lymfoedeem. Voorstadium van Lymfoedeem. Primair lymfoedeem Lymfoedeem Wat is lymfoedeem Lymfoedeem is een zwelling van een lichaamsdeel, meestal een arm of been, veroorzaakt door de abnormale ophoping van lymfevocht. Het kan zich ook voordoen in het gezicht, de

Nadere informatie

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorzorgsmaatregelen voor lymfoedeem

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorzorgsmaatregelen voor lymfoedeem Afdeling Heelkunde, locatie AZU Voorzorgsmaatregelen voor lymfoedeem Na verwijdering of bestraling van lymfeklieren is er altijd een kans op lymfoedeem. Er zijn een aantal factoren die de kans op lymfoedeem

Nadere informatie

Lymfoedeem Wat is lymfoedeem? Hoe ontstaat lymfoedeem? Primair lymfoedeem Secundair lymfoedeem

Lymfoedeem Wat is lymfoedeem? Hoe ontstaat lymfoedeem? Primair lymfoedeem Secundair lymfoedeem Lymfoedeem Wat is lymfoedeem? Lymfoedeem is een abnormale ophoping van lymfevocht in een lichaamsdeel. Het ontstaat als de lymfevaten niet in staat zijn dit vocht af te voeren. De oorzaak hiervan is een

Nadere informatie

G E B R U I K E R S T I P S

G E B R U I K E R S T I P S ALGEMENE TIPS VOOR THERAPEUTISCH ELASTISCHE KOUSEN Aantrekken Trek uw therapeutisch elastische kousen direct na het opstaan aan en draag ze iedere dag. Maak gebruik van onze speciale aantrekhandschoenen

Nadere informatie

Conservatieve behandeling van lymfoedeem. Informatiebrochure patiënten

Conservatieve behandeling van lymfoedeem. Informatiebrochure patiënten Conservatieve behandeling van lymfoedeem Informatiebrochure patiënten 3 1. Welkom in de Oedeemkliniek...4 1.1 Multidisciplinair team...4 1.2 Symptomen...5 1.3 Diagnose...5 2. Conservatieve behandeling

Nadere informatie

2 april 2008 Willem Blom, dermatoloog ZorgSaam Ziekenhuis Zeeuws- Vlaanderen

2 april 2008 Willem Blom, dermatoloog ZorgSaam Ziekenhuis Zeeuws- Vlaanderen 1 2 Annelies Avermaete 3 Dikke benen geven problemen Parallelsessie 1 Van HUIDzicht tot INzicht, nascholing Vlaamse huisartsen 4 INDELING VOORDRACHT Anamnese Oorzaken Onderzoek Therapie Preventie 5 Aan

Nadere informatie

De behandeling van lymfoedeem

De behandeling van lymfoedeem Dermatologie Patiënteninformatie De behandeling van lymfoedeem U ontvangt deze informatie, omdat bij u lymfoedeem is geconstateerd. Dit is een abnormale ophoping van lymfevocht. In deze informatie leest

Nadere informatie

Wat is lymfoedeem? 2 Wat zijn de verschijnselen? 2 Hoe ontstaat lymfoedeem? 2 Hoe wordt de diagnose gesteld? 3 Individueel behandelprogramma 4 5

Wat is lymfoedeem? 2 Wat zijn de verschijnselen? 2 Hoe ontstaat lymfoedeem? 2 Hoe wordt de diagnose gesteld? 3 Individueel behandelprogramma 4 5 Wat is lymfoedeem? is een abnormale ophoping van lymfevocht in een lichaamsdeel. Het ontstaat als de lymfevaten niet in staat zijn dit vocht af te voeren door een beschadiging of afwezigheid van lymfevaten,

Nadere informatie

Conservatieve behandeling van lymfoedeem. Informatiebrochure patiënten

Conservatieve behandeling van lymfoedeem. Informatiebrochure patiënten Conservatieve behandeling van lymfoedeem Informatiebrochure patiënten 3 1. Welkom in de Oedeemkliniek...4 1.1 Multidisciplinair team...4 1.2 Symptomen...5 1.3 Diagnose...5 2. Conservatieve behandeling

Nadere informatie

Behandeling van lymfoedeem

Behandeling van lymfoedeem Dermatologie Behandeling van lymfoedeem Algemene informatie Inleiding U heeft van uw arts vernomen dat u last heeft van lymfoedeem. U heeft al uitleg gehad wat dit is en wat een eventuele behandeling is.

Nadere informatie

Therapeutisch elastische kousen bij oedeem, trombose en spataderen. De FysioTek fysiotherapeut weet raad

Therapeutisch elastische kousen bij oedeem, trombose en spataderen. De FysioTek fysiotherapeut weet raad Therapeutisch elastische kousen bij oedeem, trombose en spataderen. De FysioTek fysiotherapeut weet raad Therapeutisch elastische kousen Behandelen en voorkomen van veneus of lymfatisch oedeem Veel mensen

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Patiënteninformatie Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Naast het systeem

Nadere informatie

Het Lymfehuis. Welkom bij

Het Lymfehuis. Welkom bij Welkom bij Het Lymfehuis Het Lymfehuis is een uniek multidisciplinair centrum in Deurne, Antwerpen waar de patiënt centraal staat. Door middel van een dynamisch team werken wij intensief samen om oedeempatiënten

Nadere informatie

Lymfoedeem na okselklierdissectie

Lymfoedeem na okselklierdissectie Lymfoedeem na okselklierdissectie Uw lymfeklieren zijn operatief verwijderd of bestraald. Het lymfestelsel kan hierdoor uit balans raken waardoor de lymfeklieren hun werk niet goed meer kunnen doen. Ze

Nadere informatie

Lymfoedeem van de arm

Lymfoedeem van de arm Lymfoedeem van de arm In deze folder wordt u kort uitgelegd wat lymfoedeem is, hoe het kan ontstaan en wat u er zelf aan kunt doen om de kans op lymfoedeem zo klein mogelijk te maken. Bij het verwijderen

Nadere informatie

Lipoedeem Radboud universitair medisch centrum

Lipoedeem Radboud universitair medisch centrum Lipoedeem Wat is lipoedeem? Bij lipoedeem of vetzwelling is sprake van een ongelijkmatige vetverdeling over het lichaam. Het betreft een chronische aandoening die in principe alleen bij vrouwen voorkomt

Nadere informatie

Lymfoedeem van de arm

Lymfoedeem van de arm Lymfoedeem van de arm In deze folder wordt kort uitgelegd wat lymfoedeem is, hoe het kan ontstaan en wat u er zelf aan kunt doen om de kans op lymfoedeem zo klein mogelijk te maken. Wat is lymfe Lymfe

Nadere informatie

Lymfoedeem na een borstoperatie

Lymfoedeem na een borstoperatie Lymfoedeem na een borstoperatie Dit hoofdstuk krijgt u als bij uw borstoperatie ook de lymfklieren in de oksel zijn verwijderd. Een klein percentage van de patiënten krijgt, als de lymfeklieren in de oksel

Nadere informatie

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie.

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. 5.10.2019 Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. Naam patiënt: Geboorte datum: Informatie die voor u van belang is (omcirkeld): 1. Bewegen na SN en/of lumpectomie/ablatio 2. Bewegen na okselklierdissectie

Nadere informatie

NLNet Hét netwerk voor iedereen met lymfoedeem

NLNet Hét netwerk voor iedereen met lymfoedeem NLNet Hét netwerk voor iedereen met lymfoedeem www.lymfoedeem.nl www.lipoedeem.net Wat is lymfoedeem Lymfoedeem is een ophoping van vocht in het lichaam die ontstaat door een probleem met het lymfestelsel.

Nadere informatie

Symposium mammacarcinoom

Symposium mammacarcinoom Symposium mammacarcinoom Lymfechirurgie 24 september 2015 Dr. X. Keuter Plastisch Chirurg Disclosure: geen geen geen geen geen Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 2 Lymfoedeem Pathofysiologie

Nadere informatie

Waarom worden deze kousen gedragen

Waarom worden deze kousen gedragen Waarom worden deze kousen gedragen Therapeutische Elastische Kousen worden voorgeschreven door de huisarts of de behandelend specialist. De elastische kousen worden bijvoorbeeld voorgeschreven bij de volgende

Nadere informatie

Lymfoedeem aan de arm. Mammapoli Route 10

Lymfoedeem aan de arm. Mammapoli Route 10 00 Lymfoedeem aan de arm Mammapoli Route 10 Het lymfestelsel Het lymfestelsel betstaat uit lymfevaten, lymfeklieren en lymfeklierweefsel dat zich in verschillende organen bevindt. Het lymfestelsel speelt

Nadere informatie

Wat is het lymfestelsel en welke functie heeft het?

Wat is het lymfestelsel en welke functie heeft het? Bij u zijn de lymfeklieren uit de oksel verwijderd. Na het verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel kan het lymfevocht minder goed worden afgevoerd. Wanneer het vocht zich ophoopt in de arm, dan is

Nadere informatie

Lipoedeem is een ophoping van vet en vocht. In deze folder leest u hier meer over.

Lipoedeem is een ophoping van vet en vocht. In deze folder leest u hier meer over. Lipoedeem Informatie en behandeling Lipoedeem is een ophoping van vet en vocht. In deze folder leest u hier meer over. Wat is lipoedeem? Lipoedeem betekent letterlijk vetzwelling. Het is een chronische

Nadere informatie

als type III, met papillomateuze woekeringen en wratformatie

als type III, met papillomateuze woekeringen en wratformatie Lymfoedeem Lymfoedeem is een abnormale ophoping van eiwitten en vocht in het weefsel door een verstoord aan- en afvoer van vocht. Lymfoedeem ontstaat wanneer er te weinig oedeem door het lymfesysteem wordt

Nadere informatie

Bewegen en/ of oedeemvorming na een liesklieroperatie.

Bewegen en/ of oedeemvorming na een liesklieroperatie. Bewegen en/ of oedeemvorming na een liesklieroperatie. 1. Bewegen na een liesklieroperatie Bewegen na een liesklieroperatie Door uw been zo vaak mogelijk hoog of rechtuit te leggen en dit af te wisselen

Nadere informatie

Ulcus cruris venosum. Otto Dankerlui Dermatoloog

Ulcus cruris venosum. Otto Dankerlui Dermatoloog Ulcus cruris venosum Otto Dankerlui Dermatoloog TweeSteden ziekenhuis Vestiging Tilburg Indeling Inleiding Epidemiologie Etiologie Symptomatologie Diagnostiek Inleiding Inleiding Oorzaken Ulcus Cruris

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over het verwijderen van lymfeklieren in de oksel terTER_

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over het verwijderen van lymfeklieren in de oksel terTER_ Patiënteninformatie Okselklierdissectie (OKD) Informatie over het verwijderen van lymfeklieren in de oksel 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 De operatie 5 Duur van de operatie 5 Duur

Nadere informatie

Fysiotherapie na een okselkliertoilet

Fysiotherapie na een okselkliertoilet Kanker Instituut In deze folder vindt u informatie over preventie van lymfoedeem en oefentherapie met een aantal oefeningen. Preventie van lymfoedeem U heeft een operatie ondergaan waarbij klieren in de

Nadere informatie

Ulcus Cruris de ins & outs. Corien Dekkers MANP Verpleegkundig Specialist

Ulcus Cruris de ins & outs. Corien Dekkers MANP Verpleegkundig Specialist Ulcus Cruris de ins & outs Corien Dekkers MANP Verpleegkundig Specialist Ulcus cruris Letterlijk: zweer aan het onderbeen Oorzaken onder andere: Veneus Arterieel Trauma of maligniteit Chronisch veneuze

Nadere informatie

Lymfoedeem bij kanker

Lymfoedeem bij kanker Lymfoedeem bij kanker INHOUD Voor wie is deze brochure? 3 Het lymfestelsel 3 Lymfoedeem 4 Preventie 6 Wat u zelf kunt doen 7 Niet-operatieve behandelingen 11 Operatieve behandelingen 21 Leven met lymfoedeem

Nadere informatie

Zelfmanagement bij lymfoedeem & yogatherapie na borstkanker

Zelfmanagement bij lymfoedeem & yogatherapie na borstkanker Cursus Zelfmanagement bij lymfoedeem & yogatherapie na borstkanker Zelf weer de regie in handen krijgen! Yoga Studio Jnana Centrum voor Beweging, Bewustzijn & Ontspanning Voor wie? Als je bezig bent met

Nadere informatie

Bijlage 2: Borstkanker: adviezen over bewegen en voorkomen/beperken van lymfoedeem

Bijlage 2: Borstkanker: adviezen over bewegen en voorkomen/beperken van lymfoedeem Bijlage 2: Borstkanker: adviezen over bewegen en voorkomen/beperken van lymfoedeem Kortgeleden is bij u een borstoperatie en/of een operatie van de lymfeklieren in de oksel uitgevoerd. Met onderstaande

Nadere informatie

Richtlijn Lymfoedeem synthese

Richtlijn Lymfoedeem synthese Richtlijn Lymfoedeem synthese Aanleiding Lymfoedeem, een aandoening die wordt veroorzaakt door het niet goed functioneren van het lymfsysteem, is een relatief onbekend fenomeen in de geneeskunde. Lymfoedeem

Nadere informatie

LYMFOEDEEM Inleiding

LYMFOEDEEM Inleiding lymfoedeem LYMFOEDEEM Inleiding Deze informatie is bestemd voor patiënten die een borstoperatie hebben ondergaan waarbij eveneens de lymfeklieren uit de oksel zijn verwijderd. Het kan ook zijn, dat u nog

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Lymfoedeem

PATIËNTEN INFORMATIE. Lymfoedeem PATIËNTEN INFORMATIE Lymfoedeem Deze folder bevat informatie over lymfoedeem; wat is het, hoe kan het ontstaan en wat kunt u er zelf aan doen om de kans op lymfoedeem zo klein mogelijk te maken. Daarnaast

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Zwachtelen (Ambulante Compressie Therapie) Zwachtelen (Ambulante Compressie Therapie)

Patiënteninformatie. Zwachtelen (Ambulante Compressie Therapie) Zwachtelen (Ambulante Compressie Therapie) Patiënteninformatie Zwachtelen (Ambulante Compressie Therapie) Zwachtelen (Ambulante Compressie Therapie) 20180005 Zwachtelen.indd 1 1 30-01-18 10:20 Zwachtelen (Ambulante Compressie Therapie) Polikliniek

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Het voorkomen van lymfoedeem

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Het voorkomen van lymfoedeem Het voorkomen van lymfoedeem HET VOORKOMEN VAN LYMFOEDEEM INLEIDING Onlangs bent u aan borstkanker geopereerd. Het feit dat de lymfklieren zijn verwijderd, brengt het risico met zich mee dat zich vocht

Nadere informatie

Open been. Ulcus cruris venosum

Open been. Ulcus cruris venosum Open been Ulcus cruris venosum Wat is een ulcus cruris venosum? Een ulcus cruris heet ook wel een open been. Dit is een wond op het onderbeen. Deze wond wil niet goed genezen. Ulcus betekent wond. Cruris

Nadere informatie

2. Open been (ulcus cruris venosum)

2. Open been (ulcus cruris venosum) 2. Open been (ulcus cruris venosum) Dermatologie Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Wat is een open been? Een open been is een wond op het onderbeen. Deze wond wil niet goed

Nadere informatie

Preventie en behandeling van lymfoedeem na kanker behandeling

Preventie en behandeling van lymfoedeem na kanker behandeling Preventie en behandeling van lymfoedeem na kanker behandeling Prof. dr. Nele Devoogdt Kinesitherapeut en coördinator Lymfoveneus Centrum UZ Leuven, België Dpt Revalidatiewetenschappen KU Leuven, Belgium

Nadere informatie

LYMFOEDEEM NA BORSTKANKER Preventie en behandeling

LYMFOEDEEM NA BORSTKANKER Preventie en behandeling LYMFOEDEEM NA BORSTKANKER Preventie en behandeling Dr. Nele Devoogdt Kinesitherapeut en coördinator lymfoedeemcentrum UZ Leuven Doctor-assistant KU Leuven Nele.devoogdt@uzleuven.be Overzicht Lymfoedeem

Nadere informatie

Preventie van lymfoedeem van de onderste ledematen

Preventie van lymfoedeem van de onderste ledematen Preventie van lymfoedeem van de onderste ledematen informatie voor patiënten INLEIDING 3 LYMFESTELSEL EN LYMFOEDEEM 4 RICHTLIJNEN TER PREVENTIE VAN LYMFOEDEEM 6 BEHANDELING VAN LYMFOEDEEM 9 SIGNALEN BEGINNEND

Nadere informatie

Fysiotherapie bij de behandeling van borstkanker. Afdeling Fysiotherapie

Fysiotherapie bij de behandeling van borstkanker. Afdeling Fysiotherapie 00 Fysiotherapie bij de behandeling van borstkanker Afdeling Fysiotherapie U wordt behandeld voor borstkanker. Als gevolg van de behandeling(en) is er mogelijk een risico op het krijgen van lymfeoedeem

Nadere informatie

Compressietherapie been

Compressietherapie been Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 30 Compressietherapie been Compressietherapie wordt algemeen beschouwd als de standaard behandeling voor een

Nadere informatie

PATIËNTENINFO LYMFEOEDEEM AAN DE ARM

PATIËNTENINFO LYMFEOEDEEM AAN DE ARM PATIËNTENINFO LYMFEOEDEEM AAN DE ARM REVALIDATIE INHOUD 1 Inleiding... 4 2 Wat is lymfeoedeem en hoe ontstaat het?... 4 3 Raadgevingen... 6 4 Oefenen van schouder en arm... 7 5 Lymfedrainage van de arm...

Nadere informatie

HUIDZORG &OEDEEM PATIËNTENBROCHURE

HUIDZORG &OEDEEM PATIËNTENBROCHURE HUIDZORG &OEDEEM PATIËNTENBROCHURE WIST JE DAT? 1. DE HUID het grootste menselijk orgaan is een oppervlakte van 1.8-2m 2 heeft huidcellen in 28 dagen vernieuwen beschermt tegen fysieke letsels (mechanisch,

Nadere informatie

Dit boekje is ook in de praktijk verkrijgbaar

Dit boekje is ook in de praktijk verkrijgbaar Dit boekje is ook in de praktijk verkrijgbaar Dit boekje bevat informatie voor patiënten met lymfoedeem aan arm(en) en/of benen na een operatie en voor hen die een verhoogde kans op oedeem hebben door

Nadere informatie

Oncologie. Het voorkomen van lymfoedeem

Oncologie. Het voorkomen van lymfoedeem Oncologie Het voorkomen van lymfoedeem 1 2 Het voorkomen van lymfoedeem Na het operatief verwijderen van de lymfklieren uit de oksel (het okselkliertoilet), bestaat een risico dat zich vocht ophoopt in

Nadere informatie

De behandeling van lymfoedeem, ervaringen uit het lymfoedeemcentrum Drachten

De behandeling van lymfoedeem, ervaringen uit het lymfoedeemcentrum Drachten De behandeling van lymfoedeem, ervaringen uit het lymfoedeemcentrum Drachten Robert Damstra, dermatoloog Expertise Centrum Lymfologie Ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten Programma Inleiding lymfologie

Nadere informatie

Ambulante compressietherapie (zwachtelen) Bij een open been of vochtophoping in het been

Ambulante compressietherapie (zwachtelen) Bij een open been of vochtophoping in het been Ambulante compressietherapie (zwachtelen) Bij een open been of vochtophoping in het been 2 U heeft een open been (ulcus cruris) of vochtophoping in uw been (oedeem). Om dit te laten genezen of om vocht

Nadere informatie

COMPRESSIETHERAPIE: KORT OF LANG JEANNINE SPINNAEL VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST WONDZORG UZ BRUSSEL

COMPRESSIETHERAPIE: KORT OF LANG JEANNINE SPINNAEL VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST WONDZORG UZ BRUSSEL COMPRESSIETHERAPIE: KORT OF LANG JEANNINE SPINNAEL VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST WONDZORG UZ BRUSSEL 1 Gezondheidssysteem Effectiviteit Financiële tegemoetkoming Gezondheidsmedewerkers Werkingsmechanisme Ervaring

Nadere informatie

BSL_OMGAAN MET LYMFOEDEEM:148x210_ISBN :44 Pagina 15

BSL_OMGAAN MET LYMFOEDEEM:148x210_ISBN :44 Pagina 15 BSL_OMGAAN MET LYMFOEDEEM:148x210_ISBN 9789031352302 17-06-2009 09:44 Pagina 15 Inhoud Lijst van auteurs en redacteuren 5 Ten geleide 7 Voorwoord van de redactie 11 Dankwoord 13 1 Lymfoedeem: wat is er

Nadere informatie

Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet

Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet Albert Schweitzer ziekenhuis april 2015 pavo 0342 Oefeningen Na de operatie kan uw schouder aan de geopereerde kant minder beweeglijk zijn. Door armoefeningen

Nadere informatie

Dry Needling. Informatie voor patiënten

Dry Needling. Informatie voor patiënten Dry Needling Informatie voor patiënten Wat is dry needling? Dry needling is een nieuwe behandelmethode van de fysiotherapeut. Door middel van een speciale techniek worden spieren aangeprikt en raken op

Nadere informatie

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie.

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. Naam patiënt: Geboorte datum: Informatie die voor u van belang is: 1. Bewegen na SN (en/of lumpectomie/ablatio) 2. Bewegen na okselklierdissectie 3. Reconstructie

Nadere informatie

INFORMATIE VOOR PATIËNTEN MET LYMFOEDEEM VAN DE ONDERSTE LEDEMATEN

INFORMATIE VOOR PATIËNTEN MET LYMFOEDEEM VAN DE ONDERSTE LEDEMATEN LYMFOEDEEMCENTRUM UZ GENT. INFORMATIE VOOR PATIËNTEN MET LYMFOEDEEM VAN DE ONDERSTE LEDEMATEN Inhoud 1. Wat is lymfoedeem?... 2 2. Lymfatisch stelsel... 3 3. Verschijnselen... 3 4. Oorzaken... 3 5. Diagnose...

Nadere informatie

Het voorkomen van lymfoedeem

Het voorkomen van lymfoedeem Oncologie Het voorkomen van lymfoedeem Boermarkeweg 60 7824 AA Emmen Postbus 30002 7800 RA Emmen Tel. 0591 69 19 11 MA 868 06-08 -1.00 H 12 1 Wat te doen als u toch klachten krijgt? Alle leefregels ten

Nadere informatie

Osteopathie is een manuele geneeswijze, wat inhoudt dat er geen apparaten aan te pas komen.

Osteopathie is een manuele geneeswijze, wat inhoudt dat er geen apparaten aan te pas komen. Osteopathie is een manuele geneeswijze, wat inhoudt dat er geen apparaten aan te pas komen. Een osteopaat gaat uit van de visie dat de mens biologisch één geheel is en dat alle afzonderlijke delen (systemen)

Nadere informatie

Wat is het lymfestelsel en welke functie heeft het?

Wat is het lymfestelsel en welke functie heeft het? Voorkomen van lymfoedeem Bij u zijn de lymfeklieren uit de oksel verwijderd. Of u wordt bestraald op de oksel. Na het verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel of bestraling kan het lymfevocht minder

Nadere informatie

Fysiotherapie na een okselklierdissectie

Fysiotherapie na een okselklierdissectie Fysiotherapie na een okselklierdissectie U heeft een okselklierdissectie, eventueel gecombineerd met een borstoperatie, achter de rug. In deze folder krijgt u instructies en oefenadviezen. Belangrijk bij

Nadere informatie

Open been (Ulcus cruris)

Open been (Ulcus cruris) Open been (Ulcus cruris) Ziekenhuis Gelderse Vallei U bent opgenomen in Ziekenhuis Gelderse Vallei in verband met een niet genezende wond (=ulcus) aan uw been. In deze folder krijgt u informatie over deze

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Melanoom. Huidkanker, kwaadaardige moedervlek terTER_

Patiënteninformatie. Melanoom. Huidkanker, kwaadaardige moedervlek terTER_ Patiënteninformatie Melanoom Huidkanker, kwaadaardige moedervlek 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Wat is een melanoom? 4 Hoe krijgt u u een melanoom? 5 Welke klachten geeft een melanoom en hoe

Nadere informatie

AZ Monica, campus Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen T 03 240 20 20 F 03 240 20 40

AZ Monica, campus Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen T 03 240 20 20 F 03 240 20 40 AZ Monica, campus Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen T 03 240 20 20 F 03 240 20 40 AZ Monica, campus Deurne Florent Pauwelslei 1 2100 Deurne T 03 320 50 00 F 03 320 56 00 Borstchirurgie: Lymfoedeem

Nadere informatie

Vroege en late bijwerkingen van de radiotherapie: Welke, en is er iets aan te doen?

Vroege en late bijwerkingen van de radiotherapie: Welke, en is er iets aan te doen? Vroege en late bijwerkingen van de radiotherapie: Welke, en is er iets aan te doen? Liesbeth Boersma, radiotherapeut oncoloog, MAASTRO clinic / MUMC Inhoud Waarom en wanneer radiotherapie, hoe vaak? Bijwerkingen

Nadere informatie

Bio Impedantie Spectroscopie. Medisch Centrum Zuid (Oedeem) fysiotherapie 2013

Bio Impedantie Spectroscopie. Medisch Centrum Zuid (Oedeem) fysiotherapie 2013 Bio Impedantie Spectroscopie Medisch Centrum Zuid (Oedeem) fysiotherapie 2013 Lymf oedeem Verminder het risico dankzij vroege ontdekking en behandeling. Lymfoedeem Lymfoedeem ontstaat wanneer de lymflast

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel OKSELKLIERTOILET

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel OKSELKLIERTOILET Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel OKSELKLIERTOILET INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Wanneer wordt een okselkliertoilet uitgevoerd?... 4 Wat houdt een okselkliertoilet in?... 4 Fysiotherapie...

Nadere informatie

Steunkousen LIVIT ORTHOPEDIE LIVIT.NL. Uw specialist op het gebied van Therapeutisch elastische kousen. Volg ons ook op:

Steunkousen LIVIT ORTHOPEDIE LIVIT.NL. Uw specialist op het gebied van Therapeutisch elastische kousen. Volg ons ook op: Steunkousen LIVIT ORTHOPEDIE Uw specialist op het gebied van Therapeutisch elastische kousen Volg ons ook op: LIVIT.NL Steunkousen Heeft u problemen met de doorbloeding in uw benen of armen? Dan kunnen

Nadere informatie

Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet

Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet Oefeningen Na de operatie kan uw schouder aan de geopereerde kant minder beweeglijk zijn. Door armoefeningen te doen, kunt u het herstel van de beweeglijkheid

Nadere informatie

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie.

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. Naam patiënt: Geboorte datum: Informatie die voor u van belang is: 1. Bewegen na SN 2. Bewegen na okselklierdissectie 3. Reconstructie 4. Algemene informatie

Nadere informatie

Diep veneuze trombose

Diep veneuze trombose Diep veneuze trombose Inleiding In verband met uw klachten is er een echo van uw bloedvaten gemaakt. De echo heeft bevestigd dat een diep gelegen ader afgesloten wordt door een bloedprop. In medische termen

Nadere informatie

Dermatologie. Patiënteninformatie. Open been. Ulcus cruris. Slingeland Ziekenhuis

Dermatologie. Patiënteninformatie. Open been. Ulcus cruris. Slingeland Ziekenhuis Dermatologie Open been i Patiënteninformatie Ulcus cruris Slingeland Ziekenhuis Wat is een open been De arts heeft bij u een open been (ulcus cruris) vastgesteld. Dit is een wond aan het onderbeen, die

Nadere informatie

Centrum voor Certificatie Verder dan kwaliteit

Centrum voor Certificatie Verder dan kwaliteit CV C Centrum voor Certificatie Verder dan kwaliteit Register van geaccrediteerde scholingsactiviteiten Bauerfeind Benelux B.V. Bauerfeind Bandagistendag 2015 InDruk maken met jouw oedeembehandeling 023-5

Nadere informatie

Chirurgie / Nurse practitioners/ Fysiotherapie. Lymfoedeem. Afdeling: Onderwerp:

Chirurgie / Nurse practitioners/ Fysiotherapie. Lymfoedeem. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Chirurgie / Nurse practitioners/ Fysiotherapie 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 De functie van het lymfestelsel 3 Hoe ontstaat lymfoedeem 4 Hoe kan het risico op het ontstaan van lymfoedeem

Nadere informatie

Preventie en behandeling van lymfoedeem van de arm. Informatiebrochure

Preventie en behandeling van lymfoedeem van de arm. Informatiebrochure Preventie en behandeling van lymfoedeem van de arm Informatiebrochure 2 Inleiding u werd in het ziekenhuis opgenomen voor een borstoperatie. Na een operatie voor borstkanker worden soms ook lymfeklieren

Nadere informatie

Zelfmanagement. Zelfmanagement bij Oedeem

Zelfmanagement. Zelfmanagement bij Oedeem Vergoeding mogelijk vanuit uw zorgverzekeraar Zelfmanagement bij Oedeem Zelfmanagement Als u chronisch ziek wordt, moet u opnieuw de balans vinden. Uw leven verandert. Door middel van zelfmanagement leert

Nadere informatie

Lymfe-afwijkingen bij het Noonan-syndroom. sept 2018

Lymfe-afwijkingen bij het Noonan-syndroom. sept 2018 Lymfe-afwijkingen bij het Noonan-syndroom sept 2018 Indeling Het normale lymfesysteem Afwijkingen intra-uterien (in de baarmoeder) Afwijkingen rondom de geboorte Afwijkingen tijdens de kinderleeftijd Afwijkingen

Nadere informatie

Dikke arm na een borstoperatie

Dikke arm na een borstoperatie Dikke arm na een borstoperatie Tips tegen lymfoedeem van de arm Dikke arm na een borstoperatie Tips tegen lymfoedeem van de arm Colofon Uitgave De deputatie van de provincieraad van Limburg Herman Reynders,

Nadere informatie

10.15 uur Anatomie en fysiologie van het lymfesysteem n.a.v. de thuisstudie Tom Zee

10.15 uur Anatomie en fysiologie van het lymfesysteem n.a.v. de thuisstudie Tom Zee Programma Basiscursus Oedeemtherapie nr. 1700852 Hotel Papendal te Arnhem Vrijdag 10 maart 2017 (eerste weekend) 09.30 uur Ontvangst met koffie en thee 10.00 uur Opening, fysiotherapeut / cursusleider

Nadere informatie

Lymfoedeem bij kanker

Lymfoedeem bij kanker Lymfoedeem bij kanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Het lymfestelsel 4 Lymfoedeem 6 Symptomen 10 Voorzorgsmaatregelen 12 Wat u zelf kunt doen 14 Onderzoek bij lymfoedeem 20 Behandelingen zonder operatie

Nadere informatie

Hildegard Buijl Verpleegkundig Consulent WIS ErasmusMC/Daniel den Hoed. Wondverzorging Incontinentie Stomazorg

Hildegard Buijl Verpleegkundig Consulent WIS ErasmusMC/Daniel den Hoed. Wondverzorging Incontinentie Stomazorg Hildegard Buijl Verpleegkundig Consulent WIS ErasmusMC/Daniel den Hoed Wondverzorging Incontinentie Stomazorg Doel van deze les Onderscheid kunnen maken tussen een oncologisch ulcus en een oncologische

Nadere informatie

Dikke arm na een borstoperatie

Dikke arm na een borstoperatie Dikke arm na een borstoperatie Tips tegen lymfoedeem van de arm Dikke arm na een borstoperatie Tips tegen lymfoedeem van de arm Colofon Uitgave De deputatie van de provincieraad van Limburg Herman Reynders,

Nadere informatie

Fysiotherapie na een okselklierdissectie

Fysiotherapie na een okselklierdissectie Fysiotherapie na een okselklierdissectie 1 U heeft een okselklierdissectie, eventueel gecombineerd met een borstoperatie, achter de rug. In deze folder krijgt u instructies en oefenadviezen. Belangrijk

Nadere informatie

Fysio- en Oedeemtherapie de Hazelaar

Fysio- en Oedeemtherapie de Hazelaar Fysio- en Oedeemtherapie de Hazelaar Fysio- en Oedeemtherapie de Hazelaar - Tijd en aandacht voor uw klacht - Uitgebreidde analyse van het probleem en de mogelijkheden om het op te lossen - Gebruik van

Nadere informatie

Go Lympho Pro 16. powered by

Go Lympho Pro 16. powered by Go Lympho Pro 16 powered by Lympho Pro 16 Dit medische systeem is ontwikkeld om optimale resultaten te behalen op het gebied van spierstimulatie en lymfedrainage. Met Lympho Pro 16 kunnen eventuele blokkades

Nadere informatie

Steunkousen Alles wat je wilt weten over je steunkousen

Steunkousen Alles wat je wilt weten over je steunkousen Steunkousen Alles wat je wilt weten over je steunkousen Steunkousen STEUNKOUSEN, WAT ZIJN DAT? Steunkousen, officieel therapeutisch elastische kousen genoemd, oefenen druk uit op je been en geven extra

Nadere informatie

2-7-2014. Richtlijn Lymfoedeem 2014 Patiëntenversie

2-7-2014. Richtlijn Lymfoedeem 2014 Patiëntenversie 2-7-2014 Richtlijn Lymfoedeem 2014 Patiëntenversie Colofon Richtlijn lymfoedeem 2014, Patiëntenversie 2014 2014, Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) Postbus 8552, 3503 RN Utrecht

Nadere informatie