Het voorkomen van lymfoedeem

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het voorkomen van lymfoedeem"

Transcriptie

1 Oncologie Het voorkomen van lymfoedeem Boermarkeweg AA Emmen Postbus RA Emmen Tel MA H 12 1

2 Wat te doen als u toch klachten krijgt? Alle leefregels ten spijt kan er toch lymfoedeem ontstaan. Waarom de een het wel krijgt en de ander niet is niet duidelijk. De symptomen die zich kunnen voordoen in been, arm, hand, oksel, borst of rug, zijn: zwelling; een zwaar gespannen of moe gevoel; functieverlies of bewegingsbeperking; pijn en/of tintelingen. Als u deze symptomen merkt kunt u eerst proberen het betreffende ledemaat rust te geven en hoger te leggen. Als de klachten de volgende dagen niet verminderd zijn, neem dan contact op met de huisarts of fysiotherapeut. Hoe eerder maatregelen worden genomen hoe groter de kans is dat het lymfoedeem kan worden verholpen. Na het verwijderen van lymfklieren kan gemakkelijker wondroos ontstaan. De betreffende arm of het been kan dik, rood en/of warm aanvoelen. U kunt hierbij ook een griepgevoel ervaren. Neem bij die symptomen direct contact op met de huisarts. Vragen Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de oncologie verpleegkundigen: tel of tel of tel Maandag t/m vrijdag van uur en van uur. 2 11

3 Vermijd druk Laat geen bloeddruk meten aan de arm van de geopereerde zijde; Draag een goed passende bh. Er zijn speciale bh s te koop met brede banden en een brede elastische onderrand. Ook zijn er losse schouderstukjes voor onder de bandjes verkrijgbaar (eventueel kan een schoudervulling gebruikt worden). De bh mag ook niet te strak zitten onder de armen in de oksel; Draag geen knellende kleding, sieraden of mouwophouders ; Draag geen strakke kousen of schoenen. Koop geen zware prothese. U kunt over de keuze van prothese, bh s en (bad)kleding uitgebreid advies krijgen in speciaalzaken met deskundig personeel. Adressen zijn verkrijgbaar bij de oncologieverpleegkundige. Ook de Borstprothese Informatie Centra (BIC s) van de Borstkanker Vereniging Nederland, kunnen u hierover informeren. Adressen zijn verkrijgbaar bij de oncologieverpleegkundigen. Vliegreizen Tijdens langdurige vliegreizen hebben veel mensen wat dikkere handen of voeten vanwege het drukverschil; neem tijdens de reis wat beweging en doe af en toe oefeningen. Het voorkomen van lymfoedeem Na het operatief verwijderen van de lymfklieren uit de oksel (het okselkliertoilet), bestaat een risico dat zich vocht ophoopt in de arm. Wanneer lymfklieren uit de lies zijn verwijderd kan vocht ophopen in een been. Deze ophopingen van vocht worden lymfoedeem genoemd. Lymfoedeem kan ontstaan wanneer lymfvocht vanuit een arm of een been minder goed kan worden afgevoerd. Wanneer na de operatie bestraling van het geopereerde gebied noodzakelijk is, dan is de kans op het ontstaan van lymfoedeem groter. In deze brochure kunt u lezen wat lymfoedeem is en welke oefeningen en leefregels er zijn om lymfoedeem te voorkomen. Ook wordt beschreven wat u moet doen als u tekenen van beginnend lymfoedeem herkent. We raden u aan deze informatie ter harte te nemen. Als lymfoedeem eenmaal ontstaat gaat het vaak niet vanzelf weer weg en het kan zeer hinderlijk zijn. Lymfoedeem kan ook jaren na de operatie nog ontstaan. De oedeemtherapeute Na uw operatie krijgt u een afspraak bij de oedeemtherapeute. De oncologieverpleegkundige zal deze afspraak plannen, in samenspraak met u. De oedeemtherapeute kan u ondersteunen bij het oefenen, zal de leefregels met u bespreken en samen met u bekijken wat deze voor gevolgen voor u hebben bij het hervatten van uw werkzaamheden. Zij zal zo nodig een meting doen van de arm of het been. Het lymfestelsel 10 3

4 Wat is lymfoedeem en hoe ontstaat het? Lymfoedeem is een abnormale ophoping van eiwitten en vocht in het lichaamsweefsel als gevolg van een verstoord evenwicht tussen aan- en afvoer van vocht. De klachten die kunnen ontstaan bij lymfoedeem zijn: vermoeid en zwaar gevoel van de arm of het been, pijn, zwelling, beperkingen in bewegingen en/of beperkingen in dagelijks functioneren. Om problemen te voorkomen is het daarom goed om te zorgen: dat er niet te veel lymfvocht ontstaat in (de vaten) het ledemaat; dat het lymfvocht goed blijft stromen door het lichaam. Door zware belasting, door invloeden van buitenaf, of als er een infectie optreedt, wordt er extra vocht aangemaakt. Probeer daarom het ledemaat niet te zwaar te belasten, wees voorzichtig met warmte en koude en ontsmet wondjes direct. Het is echter wel belangrijk om te blijven bewegen. Oefenen en zorgen voor normale lichaamsbeweging is juist goed, mits u niets forceert. Het lymfvocht zal door de beweging van de spieren doorstromen in het lichaam en beter worden afgevoerd. Voorkom overbelasting Vermijd intensief sporten, bouw rustig op. Verdeel lichamelijk werk zoveel mogelijk over de dag. Na okselkliertoilet: las pauzes in bij computerwerk, handwerken e.d. Na verwijderen van lymfklieren uit de lies: lange wandelingen maken en intensief zwemmen kunnen tot overbelasting leiden Beweging Zoek een goed evenwicht tussen rust en inspanning. Normaal bewegen en licht sporten is prima. Bewegen moet echter niet leiden tot vermoeidheid of pijn. Na okselkliertoilet: Als u lang wandelt of staat, laat de hand dan niet te lang naar beneden hangen, maar steek hem bijvoorbeeld in de jaszak Vermijd extreme warmte en koude Pas op met heet douchen, baden, saunabezoek en met langdurig zonnebaden. Gebruik bij huishoudelijk werk niet te heet water. Wees voorzichtig met stoom (aardappels afgieten enz.); Gebruik geen kruiken, kersenpit, rode lamp of warme pakkingen. Span u bij warm weer niet overmatig in, las pauzes in. 4 9

5 Leefregels voor als u weer thuis bent Hieronder staan een aantal aandachtspunten vermeld. U hoeft de lijst niet als een opsomming van verboden en geboden op te vatten. Wees attent op de signalen van uw lichaam. Als u een gevoel van vermoeidheid of pijn ervaart in arm, schouder of been, geef deze dan rust en leg het ledemaat eventueel hoger. Als u dit tijdig doet is de kans groot dat de klachten vanzelf verdwijnen. Voorkom wondjes en infecties Probeer wondjes te voorkomen, ontsmet eventuele wondjes goed met een desinfecterend middel en doe er een pleistertje op. Tip: koop enkele flesjes Sterilon en bewaar deze op handige plaatsen (keukenla, jaszak, handtas etc.); Vet ruwe huid regelmatig in om kloofjes te voorkomen. Zorg voor schone nagels, handen en voeten. Laat u niet prikken in de arm van de geopereerde zijde (bijvoorbeeld bloedprikken). Krab puistjes en insectenbeten niet open. Gebruik bij ontharen een crème (geen mesje). Wees voorzichtig met prikken, snijden en branden. Neem bij kneuzingen, verstuikingen of ontstekingen contact op met uw arts. Na okselkliertoilet: Draag handschoenen bij ruwe karweitjes (tuinieren, vuil huishoudelijk werk e.d.). Basisadviezen Wanneer de okselklieren zijn verwijderd, leg dan uw arm en hand wat hoger. Gebruik hiervoor een extra kussen. Wanneer de liesklieren zijn verwijderd, leg dan uw been op een stoel wanneer u zit. Dit geldt de eerste twee weken na de operatie. Laat geen bloed afnemen of injecties toedienen in het betreffende ledemaat. Laat geen bloeddruk meten of infuus aanleggen aan de betreffende arm, wanneer de okselklieren zijn verwijderd. Basisoefeningen Wanneer een okselkliertoilet heeft plaatsgevonden, kunt u snel na de operatie beginnen met onderstaande oefeningen. Probeer ze enkele malen per dag op rustige wijze uit te voeren: buig en strek de vingers (15 keer); beweeg uw hand vanuit de pols op en neer (15 keer); buig en strek de elleboog (15 keer). Bovenstaande adviezen en oefeningen blijven belangrijk. Aanvullende oefeningen Na en okselkliertoilet of het verwijderen van de lymfklieren uit de lies, wordt een drain achtergelaten in het wondgebied. Via de drain kunnen bloed en wondvocht aflopen. Na een okselkliertoilet kunt u met aanvullende oefeningen beginnen wanneer de drain is verwijderd. Deze oefeningen hebben twee doelen: de beweeglijkheid van de schouder te bevorderen; het risico op het ontstaan van lymfoedeem te verkleinen. 8 5

6 Het is belangrijk dat u de oefeningen dagelijks doet, totdat u uw arm weer kunt bewegen als voor de operatie. Ook nadien kunt u ze blijven doen, zodra u merkt dat het nodig is. U hoeft niet bang te zijn dat door de oefeningen de wond open gaat of de hechtingen los laten, zolang u binnen de pijngrens blijft. Houdt bij het oefenen rekening met het volgende: Voer de oefeningen elke dag drie tot vier keer uit, totdat u uw arm weer kunt bewegen als voor de operatie; Adem tijdens de oefeningen goed door, let erop dat u de adem niet vasthoudt; Houdt uw rug recht tijdens de oefeningen, strek uzelf uit; Let op dat u tijdens de oefeningen niet met de armen gaat veren. U kunt de meeste van onderstaande oefeningen zowel staand als liggend uitvoeren! Oefening 1 Vouw uw handen of pak uw pols vast en breng de armen gestrekt omhoog, als dit mogelijk is (niet forceren!). Laat ze daarna weer zakken. Herhaal dit vijf tot tien keer. Oefening 2 Vouw de handen achter de rug tegen elkaar of vouw ze achter de rug in elkaar. Breng daarna de armen gestrekt naar boven en weer terug. Herhaal dit vijf tot tien keer. Oefening 3 Ga met uw gezicht naar de muur staan, met de tenen ongeveer tegen de muur. Kruip met de beide handen langs de muur naar boven en weer terug. Herhaal dit vijf tot tien keer. Oefening 4 Leg uw handen losjes achter in de nek. Houdt de ellebogen eerst ontspannen naar voren en breng ze daarna naar achteren en weer terug naar voren. Herhaal dit vijf tot tien keer. Oefening 5 Ga met uw buik tegen de muur staan en beweeg beide armen zijwaarts omhoog, alsof u cirkels op de muur tekent. Breng de armen weer terug. Herhaal dit vijf tot tien keer. 6 7

Oncologie. Het voorkomen van lymfoedeem

Oncologie. Het voorkomen van lymfoedeem Oncologie Het voorkomen van lymfoedeem 1 2 Het voorkomen van lymfoedeem Na het operatief verwijderen van de lymfklieren uit de oksel (het okselkliertoilet), bestaat een risico dat zich vocht ophoopt in

Nadere informatie

Lymfoedeem na een borstoperatie

Lymfoedeem na een borstoperatie Lymfoedeem na een borstoperatie Dit hoofdstuk krijgt u als bij uw borstoperatie ook de lymfklieren in de oksel zijn verwijderd. Een klein percentage van de patiënten krijgt, als de lymfeklieren in de oksel

Nadere informatie

Lymfoedeem aan de arm. Mammapoli Route 10

Lymfoedeem aan de arm. Mammapoli Route 10 00 Lymfoedeem aan de arm Mammapoli Route 10 Het lymfestelsel Het lymfestelsel betstaat uit lymfevaten, lymfeklieren en lymfeklierweefsel dat zich in verschillende organen bevindt. Het lymfestelsel speelt

Nadere informatie

Wat is het lymfestelsel en welke functie heeft het?

Wat is het lymfestelsel en welke functie heeft het? Bij u zijn de lymfeklieren uit de oksel verwijderd. Na het verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel kan het lymfevocht minder goed worden afgevoerd. Wanneer het vocht zich ophoopt in de arm, dan is

Nadere informatie

Fysiotherapie na een okselklierdissectie. Afdeling Fysiotherapie

Fysiotherapie na een okselklierdissectie. Afdeling Fysiotherapie 00 Fysiotherapie na een okselklierdissectie Afdeling Fysiotherapie U bent onder behandeling voor een okselklierdissectie. In deze folder staat informatie die voor u belangrijk is na de okselklieroperatie.

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Het voorkomen van lymfoedeem

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Het voorkomen van lymfoedeem Het voorkomen van lymfoedeem HET VOORKOMEN VAN LYMFOEDEEM INLEIDING Onlangs bent u aan borstkanker geopereerd. Het feit dat de lymfklieren zijn verwijderd, brengt het risico met zich mee dat zich vocht

Nadere informatie

Hoe kunt u lymfoedeem voorkomen?

Hoe kunt u lymfoedeem voorkomen? Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Hoe kunt u lymfoedeem voorkomen? z Hoe kunt u lymfoedeem voorkomen? 1 Als u geopereerd bent vanwege borstkanker én de okselklieren

Nadere informatie

Wat is het lymfestelsel en welke functie heeft het?

Wat is het lymfestelsel en welke functie heeft het? Voorkomen van lymfoedeem Bij u zijn de lymfeklieren uit de oksel verwijderd. Of u wordt bestraald op de oksel. Na het verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel of bestraling kan het lymfevocht minder

Nadere informatie

Fysiotherapie bij de behandeling van borstkanker. Afdeling Fysiotherapie

Fysiotherapie bij de behandeling van borstkanker. Afdeling Fysiotherapie 00 Fysiotherapie bij de behandeling van borstkanker Afdeling Fysiotherapie U wordt behandeld voor borstkanker. Als gevolg van de behandeling(en) is er mogelijk een risico op het krijgen van lymfeoedeem

Nadere informatie

PATIËNTENINFO LYMFEOEDEEM AAN DE ARM

PATIËNTENINFO LYMFEOEDEEM AAN DE ARM PATIËNTENINFO LYMFEOEDEEM AAN DE ARM REVALIDATIE INHOUD 1 Inleiding... 4 2 Wat is lymfeoedeem en hoe ontstaat het?... 4 3 Raadgevingen... 6 4 Oefenen van schouder en arm... 7 5 Lymfedrainage van de arm...

Nadere informatie

Verwijderen van de okselklier en lymfoedeem

Verwijderen van de okselklier en lymfoedeem Verwijderen van de okselklier en lymfoedeem Inleiding Uw behandelend arts heeft u verteld dat u bij een operatie aan uw borst vanwege een tumor misschien een zogenaamd okselklierdissectie krijgt. Borstkanker

Nadere informatie

Okselklierdissectie en lymfoedeem

Okselklierdissectie en lymfoedeem Okselklierdissectie en lymfoedeem Inleiding Uw behandelend arts heeft u verteld dat u bij een operatie aan uw borst vanwege een tumor misschien een zogenaamd okselklierdissectie krijgt. Borstkanker kan

Nadere informatie

Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet

Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet Oefeningen Na de operatie kan uw schouder aan de geopereerde kant minder beweeglijk zijn. Door armoefeningen te doen, kunt u het herstel van de beweeglijkheid

Nadere informatie

Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet

Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet Albert Schweitzer ziekenhuis april 2015 pavo 0342 Oefeningen Na de operatie kan uw schouder aan de geopereerde kant minder beweeglijk zijn. Door armoefeningen

Nadere informatie

Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet

Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet Oefeningen en leefregels na het okselkliertoilet Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Oefeningen Na de operatie kan uw schouder aan de geopereerde kant minder beweeglijk zijn.

Nadere informatie

Borstzorg. richtlijnen en oefeningen. Paramedische Ziekenhuiszorg

Borstzorg. richtlijnen en oefeningen. Paramedische Ziekenhuiszorg Paramedische Ziekenhuiszorg Borstzorg richtlijnen en oefeningen Inleiding U heeft een van de volgende operaties ondergaan: De borst is verwijderd (ablatie) De lymfeklieren in de oksel zijn verwijderd (okselklierdissectie)

Nadere informatie

Okselklierdissectie en lymfoedeem

Okselklierdissectie en lymfoedeem Okselklierdissectie en lymfoedeem Inleiding Uw behandelend arts heeft u verteld dat u bij een operatie aan uw borst vanwege een tumor misschien een zogenaamd okselklierdissectie krijgt. Borstkanker kan

Nadere informatie

Informatiebrochure Lymfoedeem voor patiënten

Informatiebrochure Lymfoedeem voor patiënten Informatiebrochure Lymfoedeem voor patiënten Inhoud Lymfoedeem... 3 1 Omschrijving... 3 2 Preventieve maatregelen tijdens lymfoedeem... 4 2.1 Probeer infecties aan hand en arm te voorkomen... 4 2.2 Advies...

Nadere informatie

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie.

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. 5.10.2019 Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. Naam patiënt: Geboorte datum: Informatie die voor u van belang is (omcirkeld): 1. Bewegen na SN en/of lumpectomie/ablatio 2. Bewegen na okselklierdissectie

Nadere informatie

Leefregels en oefeningen voor thuis. Leefregels na okselklierbehandeling om lymfoedeem te voorkomen

Leefregels en oefeningen voor thuis. Leefregels na okselklierbehandeling om lymfoedeem te voorkomen Leefregels na okselklierbehandeling om lymfoedeem te voorkomen Leefregels en oefeningen voor thuis Leefregels na okselklierbehandeling om lymfoedeem te voorkomen 1 Inleiding 3 2 Lymfoedeem 3 3 Leefregels

Nadere informatie

Leefregels na okselklierbehandeling

Leefregels na okselklierbehandeling Leefregels na okselklierbehandeling Dit informatieblad is bedoeld om u te informeren en instrueren over de leefregels na een okselklierbehandeling. Het verwijderen van lymfeklieren in de oksel kan allerlei

Nadere informatie

Bijlage 2: Borstkanker: adviezen over bewegen en voorkomen/beperken van lymfoedeem

Bijlage 2: Borstkanker: adviezen over bewegen en voorkomen/beperken van lymfoedeem Bijlage 2: Borstkanker: adviezen over bewegen en voorkomen/beperken van lymfoedeem Kortgeleden is bij u een borstoperatie en/of een operatie van de lymfeklieren in de oksel uitgevoerd. Met onderstaande

Nadere informatie

VERWIJDEREN VAN LYMFEKLIEREN IN DE OKSEL

VERWIJDEREN VAN LYMFEKLIEREN IN DE OKSEL VERWIJDEREN VAN LYMFEKLIEREN IN DE OKSEL Inleiding De borstkanker heeft zich bij u verspreid naar de lymfeklieren in de oksel. Vanuit deze klieren kan borstkanker zich verder in het lichaam uitzaaien.

Nadere informatie

Melanoom Okselklierdissectie. Poli Dermatologie Poli Chirurgie

Melanoom Okselklierdissectie. Poli Dermatologie Poli Chirurgie 00 Melanoom Okselklierdissectie Poli Dermatologie Poli Chirurgie In deze folder vindt u uitleg over een okselklierdissectie na behandeling voor een melanoom. Bij deze ingreep worden de lymfeklieren uit

Nadere informatie

Okselklieroperatie Bestelnummer: Versie: februari 2018

Okselklieroperatie Bestelnummer: Versie: februari 2018 Okselklieroperatie Bestelnummer: 3739 Versie: februari 2018 www.borstkanker-zorg.nl Inleiding De borstkanker is bij u uitgezaaid naar de lymfeklieren. Er is met u overlegd dat de lymfeklieren uit de oksel

Nadere informatie

Informatie en. adviezen. hernia-operatie. okselchirurgie. ZorgSaam

Informatie en. adviezen. hernia-operatie. okselchirurgie. ZorgSaam Informatie en adviezen oefeningen na een na okselchirurgie hernia-operatie ZorgSaam 1 2 U heeft een operatie ondergaan i.v.m. borstkanker, waarbij lymfklieren in de oksel zijn verwijderd. Als gevolg van

Nadere informatie

Een okselklieroperatie

Een okselklieroperatie Binnen enkele weken wordt u geopereerd. Bij u worden dan de lymfeklieren uit de oksel weggehaald. Deze operatie wordt ook wel okselkliertoilet of okselklierdissectie genoemd. Met deze brochure willen we

Nadere informatie

Verwijderen van lymfeklieren in de oksel

Verwijderen van lymfeklieren in de oksel Verwijderen van lymfeklieren in de oksel De borstkanker heeft zich bij u verspreid naar de lymfeklieren in de oksel. Vanuit deze klieren kan borstkanker zich verder in het lichaam uitzaaien. Daarom is

Nadere informatie

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorzorgsmaatregelen voor lymfoedeem

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorzorgsmaatregelen voor lymfoedeem Afdeling Heelkunde, locatie AZU Voorzorgsmaatregelen voor lymfoedeem Na verwijdering of bestraling van lymfeklieren is er altijd een kans op lymfoedeem. Er zijn een aantal factoren die de kans op lymfoedeem

Nadere informatie

Chirurgie / Nurse practitioners/ Fysiotherapie. Lymfoedeem. Afdeling: Onderwerp:

Chirurgie / Nurse practitioners/ Fysiotherapie. Lymfoedeem. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Chirurgie / Nurse practitioners/ Fysiotherapie 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 De functie van het lymfestelsel 3 Hoe ontstaat lymfoedeem 4 Hoe kan het risico op het ontstaan van lymfoedeem

Nadere informatie

Een okselklieroperatie

Een okselklieroperatie Binnen enkele weken wordt u geopereerd. Bij u worden dan de lymfeklieren uit de oksel weggehaald. Deze operatie wordt ook wel okselkliertoilet of okselklierdissectie genoemd. Met deze brochure willen we

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Patiënteninformatie Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Naast het systeem

Nadere informatie

Behandeling van lymfoedeem

Behandeling van lymfoedeem Dermatologie Behandeling van lymfoedeem Algemene informatie Inleiding U heeft van uw arts vernomen dat u last heeft van lymfoedeem. U heeft al uitleg gehad wat dit is en wat een eventuele behandeling is.

Nadere informatie

Bewegen na een borstoperatie

Bewegen na een borstoperatie Bewegen na een borstoperatie Informatie voor patiënten MB0004-1500 oktober 2014 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag 070 312 41 41 Medisch Centrum Haaglanden

Nadere informatie

FYSIOTHERAPEUTISCH OEFENSCHEMA NA EEN OPERATIE VAN DE BORST MET OKSELKLIERDISSECTIE

FYSIOTHERAPEUTISCH OEFENSCHEMA NA EEN OPERATIE VAN DE BORST MET OKSELKLIERDISSECTIE FYSIOTHERAPEUTISCH OEFENSCHEMA NA EEN OPERATIE VAN DE BORST MET OKSELKLIERDISSECTIE 602 Inleiding Het belangrijkste doel van oefenen na een borstoperatie is om te zorgen dat het schoudergewricht, armen

Nadere informatie

Bewegen na een borstoperatie

Bewegen na een borstoperatie Bewegen na een borstoperatie Belangrijkste punten van deze folder: Deze folder geeft informatie over bewegen na een borstoperatie en het voorkomen van een dikke arm (lymfoedeem). Neem bij klachten contact

Nadere informatie

Bewegen na een borstoperatie

Bewegen na een borstoperatie Bewegen na een borstoperatie HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum Leiden - Den Haag (UKC). De belangrijkste

Nadere informatie

Lymfoedeem van de arm

Lymfoedeem van de arm Lymfoedeem van de arm In deze folder wordt u kort uitgelegd wat lymfoedeem is, hoe het kan ontstaan en wat u er zelf aan kunt doen om de kans op lymfoedeem zo klein mogelijk te maken. Bij het verwijderen

Nadere informatie

Fysiotherapie na een okselkliertoilet

Fysiotherapie na een okselkliertoilet Kanker Instituut In deze folder vindt u informatie over preventie van lymfoedeem en oefentherapie met een aantal oefeningen. Preventie van lymfoedeem U heeft een operatie ondergaan waarbij klieren in de

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Mammacare. onderdeel LYMFOEDEEM

Patiënteninformatiedossier (PID) Mammacare. onderdeel LYMFOEDEEM Patiënteninformatiedossier (PID) Mammacare onderdeel LYMFOEDEEM Inhoudsopgave Inleiding... 3 Wat is lymfoedeem?... 3 Ontstaan van lymfoedeem... 4 Basisoefeningen... 5 Leefregels voor thuis... 6 Wat te

Nadere informatie

Lymfoedeem van de arm

Lymfoedeem van de arm Lymfoedeem van de arm In deze folder wordt kort uitgelegd wat lymfoedeem is, hoe het kan ontstaan en wat u er zelf aan kunt doen om de kans op lymfoedeem zo klein mogelijk te maken. Wat is lymfe Lymfe

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel FYSIOTHERAPIE

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel FYSIOTHERAPIE Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel FYSIOTHERAPIE Inhoud Inleiding... 3 Algemene informatie over oefenen voor de schouder na een borstamputatie... 3 Algemene informatie over oefenen voor

Nadere informatie

LYMFOEDEEM Inleiding

LYMFOEDEEM Inleiding lymfoedeem LYMFOEDEEM Inleiding Deze informatie is bestemd voor patiënten die een borstoperatie hebben ondergaan waarbij eveneens de lymfeklieren uit de oksel zijn verwijderd. Het kan ook zijn, dat u nog

Nadere informatie

Lymfoedeem na okselklierdissectie

Lymfoedeem na okselklierdissectie Lymfoedeem na okselklierdissectie Uw lymfeklieren zijn operatief verwijderd of bestraald. Het lymfestelsel kan hierdoor uit balans raken waardoor de lymfeklieren hun werk niet goed meer kunnen doen. Ze

Nadere informatie

Verwijderen van de lymfeklieren in de oksel (okselklierdissectie)

Verwijderen van de lymfeklieren in de oksel (okselklierdissectie) Verwijderen van de lymfeklieren in de oksel (okselklierdissectie) 1. Wat is het lymfestelsel? 2. Wat gebeurt er bij een okselklierdissectie? 3. Welke verdoving? 4. Hoe bereidt u zich voor op de operatie?

Nadere informatie

Lymfoedeem van het been

Lymfoedeem van het been Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Wat is lymfoedeem en hoe ontstaat het? Naast bloedvaten kent het lichaam ook lymfevaten. Door de lymfevaten wordt eiwitrijk weefselvocht (lymfe) teruggevoerd naar het bloedvaatstelsel.

Nadere informatie

Operatief verwijderen van alle okselklieren

Operatief verwijderen van alle okselklieren Operatief verwijderen van alle okselklieren Academisch Borstkankercentrum Erasmus MC-Havenziekenhuis U wordt behandeld in het Academisch Borstkankercentrum Erasmus MC - Havenziekenhuis. In deze folder

Nadere informatie

Fysiotherapie na een borstoperatie

Fysiotherapie na een borstoperatie Fysiotherapie na een borstoperatie Informatie voor patiënten F0759-3064 november 2011 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam

Nadere informatie

Armoefeningen na lymfklierverwijdering en/of een borstamputatie

Armoefeningen na lymfklierverwijdering en/of een borstamputatie Armoefeningen na lymfklierverwijdering en/of een borstamputatie U wordt of bent opgenomen in Gelre ziekenhuizen vanwege het verwijderen van lymfeklieren in de oksel en/of een borstamputatie. In deze brochure

Nadere informatie

Bewegen en/ of oedeemvorming na een liesklieroperatie.

Bewegen en/ of oedeemvorming na een liesklieroperatie. Bewegen en/ of oedeemvorming na een liesklieroperatie. 1. Bewegen na een liesklieroperatie Bewegen na een liesklieroperatie Door uw been zo vaak mogelijk hoog of rechtuit te leggen en dit af te wisselen

Nadere informatie

Informatie over de okselklierdissectie. (Het verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel)

Informatie over de okselklierdissectie. (Het verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel) Informatie over de okselklierdissectie (Het verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel) 2 De operatie aan de oksel De chirurg of verpleegkundig specialist heeft met u besproken dat u in aanmerking komt

Nadere informatie

Hoe krijgt u lymfoedeem? Welke vormen van lymfoedeem zijn er?

Hoe krijgt u lymfoedeem? Welke vormen van lymfoedeem zijn er? Lymfoedeem Wat is lymfoedeem? Lymfoedeem is een ophoping van lymfevocht. Dit kan ontstaan in bijvoorbeeld een arm of been. De arm of het been kan daardoor dik worden. Lymfevocht stroomt door de lymfevaten.

Nadere informatie

Zowel bij een borstsparende als een borstverwijderende operatie zal de chirurg de lymfeklieren uit de oksel verwijderen als:

Zowel bij een borstsparende als een borstverwijderende operatie zal de chirurg de lymfeklieren uit de oksel verwijderen als: Algemeen Bij een okselklierdissectie worden alle lymfeklieren uit de oksel verwijderd. Lymfeklieren zijn te vergelijken met zuiveringsstations, die gezamenlijk het lymfestelsel vormen. Het lymfestelsel

Nadere informatie

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie.

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. Naam patiënt: Geboorte datum: Informatie die voor u van belang is: 1. Bewegen na SN (en/of lumpectomie/ablatio) 2. Bewegen na okselklierdissectie 3. Reconstructie

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over het verwijderen van lymfeklieren in de oksel terTER_

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over het verwijderen van lymfeklieren in de oksel terTER_ Patiënteninformatie Okselklierdissectie (OKD) Informatie over het verwijderen van lymfeklieren in de oksel 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 De operatie 5 Duur van de operatie 5 Duur

Nadere informatie

Na afloop van het oefenen mag u geen pijn hebben. Is dit wel het geval, oefen dan de volgende keer minder intensief.

Na afloop van het oefenen mag u geen pijn hebben. Is dit wel het geval, oefen dan de volgende keer minder intensief. U hebt een borstoperatie moeten ondergaan waarbij de lymfeklieren in de oksel zijn verwijderd. Als gevolg van deze operatie kan de beweeglijkheid van de schouder zijn verminderd. In deze folder staan oefeningen

Nadere informatie

Arm en schouderoefeningen bij verwijderen van okselklieren

Arm en schouderoefeningen bij verwijderen van okselklieren Arm en schouderoefeningen bij verwijderen van okselklieren Als uit het onderzoek van de schildwachtklier is gebleken dat deze uitzaaiingen heeft, dan is verwijdering van (een deel) van de okselklieren

Nadere informatie

Fysiotherapie na een okselkliertoilet

Fysiotherapie na een okselkliertoilet Fysiotherapie na een okselkliertoilet Inleiding U heeft een okselkliertoilet ondergaan en/of uw okselklieren zijn of worden bestraald. Voor velen is dit het begin van een emotionele en onzekere tijd. Vaak

Nadere informatie

Lymfoedeem. Wat is lymfoedeem. Voorstadium van Lymfoedeem. Primair lymfoedeem

Lymfoedeem. Wat is lymfoedeem. Voorstadium van Lymfoedeem. Primair lymfoedeem Lymfoedeem Wat is lymfoedeem Lymfoedeem is een zwelling van een lichaamsdeel, meestal een arm of been, veroorzaakt door de abnormale ophoping van lymfevocht. Het kan zich ook voordoen in het gezicht, de

Nadere informatie

Fysiotherapeutische basisoefeningen

Fysiotherapeutische basisoefeningen Fysiotherapeutische basisoefeningen na een borstoperatie Na uw borstoperatie kunt u uw arm aan de geopereerde zijde wat minder goed bewegen. Dit kan vooral optreden als de lymfklieren uit uw oksel zijn

Nadere informatie

Okselklierdissectie. Operatief verwijderen van oksellymfeklieren. Chirurgie. Locatie Hoorn/Enkhuizen

Okselklierdissectie. Operatief verwijderen van oksellymfeklieren. Chirurgie. Locatie Hoorn/Enkhuizen Okselklierdissectie Operatief verwijderen van oksellymfeklieren Chirurgie Locatie Hoorn/Enkhuizen Oksellymfeklierdissectie Zijn er bij de echografie, punctie, MRI of schildwachtklierprocedure uitzaaiingen

Nadere informatie

Het verwijderen van de lymfeklieren in de oksel. Het verwijderen van de lymfeklieren in de oksel

Het verwijderen van de lymfeklieren in de oksel. Het verwijderen van de lymfeklieren in de oksel Het verwijderen van de lymfeklieren in de oksel Okselklierdissectie De chirurg heeft bepaald dat u in aanmerking komt voor het verwijderen van de lymfeklieren in de oksel. In medische termen wordt dit

Nadere informatie

G E B R U I K E R S T I P S

G E B R U I K E R S T I P S ALGEMENE TIPS VOOR THERAPEUTISCH ELASTISCHE KOUSEN Aantrekken Trek uw therapeutisch elastische kousen direct na het opstaan aan en draag ze iedere dag. Maak gebruik van onze speciale aantrekhandschoenen

Nadere informatie

Mammacare Arm- en schouderoefeningen na het verwijderen van de okselklieren

Mammacare Arm- en schouderoefeningen na het verwijderen van de okselklieren Mammacare Arm- en schouderoefeningen na het verwijderen van de okselklieren Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Arm en schouderoefeningen na het

Nadere informatie

Oefeningen voor de schouder

Oefeningen voor de schouder Oefeningen voor de schouder Tijdens de operatie zijn bij u de lymfeklieren uit de oksel verwijderd. Door de operatie kan de beweeglijkheid van de schouder minder zijn, daarom worden schouderoefeningen

Nadere informatie

Oefeningen voor de schouder na een okselkliertoilet

Oefeningen voor de schouder na een okselkliertoilet Oefeningen voor de schouder na een okselkliertoilet 1 Tijdens de operatie zijn bij u de lymfeklieren uit de oksel verwijderd. Door de operatie kan de beweeglijkheid van de schouder minder zijn, daarom

Nadere informatie

verwijderen van de oksellymfeklier

verwijderen van de oksellymfeklier patiënteninformatie verwijderen van de oksellymfeklier U wordt opgenomen voor een oksellymfeklierverwijdering. Dit heet ook wel okselklierdissectie. Hoe verloopt deze operatie? Wat kunt u verwachten na

Nadere informatie

Borstsparende operatie en het verwijderen van de lymfe- klieren in de oksel

Borstsparende operatie en het verwijderen van de lymfe- klieren in de oksel Borstsparende operatie en het verwijderen van de lymfe- klieren in de oksel In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten om een borstsparende operatie te ondergaan ter behandeling van een tumor

Nadere informatie

Fysiotherapie na een okselklierdissectie

Fysiotherapie na een okselklierdissectie Fysiotherapie na een okselklierdissectie 1 U heeft een okselklierdissectie, eventueel gecombineerd met een borstoperatie, achter de rug. In deze folder krijgt u instructies en oefenadviezen. Belangrijk

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE. Lymfoedeem voorkomen ADVIES

FYSIOTHERAPIE. Lymfoedeem voorkomen ADVIES FYSIOTHERAPIE Lymfoedeem voorkomen ADVIES Lymfoedeem voorkomen Enkele dagen geleden hebt u een operatie ondergaan waarbij ook de lymfeklieren in uw oksel zijn verwijderd. Een zeer klein percentage van

Nadere informatie

Revalidatie na borstoperatie

Revalidatie na borstoperatie Revalidatie na borstoperatie Secretariaat oncorevalidatie 057 35 73 80 Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper T: 057 35 35 35 info@yperman.net www.yperman.net 58.033N-160715 Diensthoofd Fysische

Nadere informatie

Maatschap Chirurgie / Afdeling Fysiotherapie. Nazorg bij verwijdering van de lymfeklieren uit de oksel en/of bestraling van de oksel

Maatschap Chirurgie / Afdeling Fysiotherapie. Nazorg bij verwijdering van de lymfeklieren uit de oksel en/of bestraling van de oksel Maatschap Chirurgie / Afdeling Fysiotherapie Nazorg bij verwijdering van de lymfeklieren uit de oksel en/of bestraling Algemeen Deze informatie is bestemd voor patiënten die een operatie hebben ondergaan

Nadere informatie

Leefregels na een borst besparende operatie en een okselklierdissectie

Leefregels na een borst besparende operatie en een okselklierdissectie Leefregels na een borst besparende operatie en een okselklierdissectie U hebt een borstbesparende en een okselklierdissectie ondergaan. In deze folder vindt u adviezen voor de eerste periode thuis. Wondverzorging

Nadere informatie

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie.

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. Naam patiënt: Geboorte datum: Informatie die voor u van belang is: 1. Bewegen na SN 2. Bewegen na okselklierdissectie 3. Reconstructie 4. Algemene informatie

Nadere informatie

Leefregels na een borstamputatie

Leefregels na een borstamputatie Leefregels na een borstamputatie U hebt een borstamputatie en een okselklierdissectie ondergaan. In deze folder vindt u adviezen voor de eerste periode thuis. Wondverzorging De smalle hechtpleisters/steristrips

Nadere informatie

Leefregels na een borstamputatie en schildwachtklierprocedure

Leefregels na een borstamputatie en schildwachtklierprocedure Leefregels na een borstamputatie en schildwachtklierprocedure U hebt een borstamputatie en schildwachtklier procedure ondergaan. In deze folder vindt u adviezen voor de eerste periode thuis. Wondverzorging

Nadere informatie

Inleiding De kanker is bij u uitgezaaid naar de lymfeklieren. Er is met u overlegd dat de lymfeklieren uit de oksel worden verwijderd. Deze operatie n

Inleiding De kanker is bij u uitgezaaid naar de lymfeklieren. Er is met u overlegd dat de lymfeklieren uit de oksel worden verwijderd. Deze operatie n Okselklieroperatie Inleiding De kanker is bij u uitgezaaid naar de lymfeklieren. Er is met u overlegd dat de lymfeklieren uit de oksel worden verwijderd. Deze operatie noemt men okselklieroperatie. Een

Nadere informatie

Na een operatie vanwege borstkanker. Nazorg Dagverpleging

Na een operatie vanwege borstkanker. Nazorg Dagverpleging Na een operatie vanwege borstkanker Nazorg Dagverpleging Inleiding U was in het ziekenhuis opgenomen in verband met een operatie aan de borst en/of okselklieren. Deze folder bevat adviezen en praktische

Nadere informatie

OPERATIE VOOR BORSTKANKER

OPERATIE VOOR BORSTKANKER OPERATIE VOOR BORSTKANKER OPERATIE VOOR BORSTKANKER Algemeen Elke vrouw die te maken krijgt met borstkanker heeft haar eigen vragen en problemen. Deze informatie is bedoeld als algemene voorlichting; een

Nadere informatie

Oefenprogamma na een operatie in het hoofd hals-gebied

Oefenprogamma na een operatie in het hoofd hals-gebied Oefenprogamma na een operatie in het hoofd hals-gebied Deze brochure is bestemd voor patiënten die een operatie hebben ondergaan in het hoofd-halsgebied en is bedoeld als leidraad en geheugensteun. De

Nadere informatie

Armoefeningen: na borstamputatie en/of het verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel. Het doel van de oefeningen

Armoefeningen: na borstamputatie en/of het verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel. Het doel van de oefeningen Armoefeningen: na borstamputatie en/of het verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel U wordt of bent opgenomen in Gelre ziekenhuizen vanwege een borstamputatie (eventueel in combinatie met een directe

Nadere informatie

Leefregels na een borstamputatie

Leefregels na een borstamputatie Leefregels na een borstamputatie 1 U hebt een borstamputatie ondergaan. In deze folder vindt u adviezen voor de eerste periode thuis. Wondverzorging De smalle hechtpleisters/steristrips die dwars over

Nadere informatie

Leefregels na een okselklierdissectie

Leefregels na een okselklierdissectie Leefregels na een okselklierdissectie 1 U hebt een okselklierdissectie ondergaan. In deze folder vindt u adviezen voor de eerste periode thuis. Wondverzorging De smalle hechtpleisters/steristrips die dwars

Nadere informatie

Maatschap Chirurgie / Afdeling Fysiotherapie. Nazorg en oefeningen na een borstamputatie

Maatschap Chirurgie / Afdeling Fysiotherapie. Nazorg en oefeningen na een borstamputatie Maatschap Chirurgie / Afdeling Fysiotherapie Nazorg en oefeningen na een borstamputatie Algemeen U bent kort geleden geopereerd aan uw borst in verband met borstkanker. In deze folder informeren we u over

Nadere informatie

Fysiotherapie na een okselklierdissectie

Fysiotherapie na een okselklierdissectie Fysiotherapie na een okselklierdissectie U heeft een okselklierdissectie, eventueel gecombineerd met een borstoperatie, achter de rug. In deze folder krijgt u instructies en oefenadviezen. Belangrijk bij

Nadere informatie

Adviezen en oefeningen na een halsklierdissectie. (verwijderen van de lymfeklieren uit de hals)

Adviezen en oefeningen na een halsklierdissectie. (verwijderen van de lymfeklieren uit de hals) Adviezen en oefeningen na een halsklierdissectie (verwijderen van de lymfeklieren uit de hals) Inhoudsopgave A. Inleiding... 1 B. Verloop van het herstel... 2 C. Adviezen voor het dagelijks leven... 2

Nadere informatie

H.323039.1014. Okselklierdissectie

H.323039.1014. Okselklierdissectie H.323039.1014 Okselklierdissectie Inleiding Het lymfestelsel in ons lichaam bestaat uit lymfevaten en lymfeklieren. De lymfeklieren werken als een zuiveringsstation: ze maken bacteriën, virussen en andere

Nadere informatie

Infobrochure. Na een borstoperatie. Dienst: Gynaecologie - Verloskunde Tel: mensen zorgen voor mensen

Infobrochure. Na een borstoperatie. Dienst: Gynaecologie - Verloskunde Tel: mensen zorgen voor mensen Infobrochure Na een borstoperatie Dienst: Gynaecologie - Verloskunde Tel: 011 826 100 mensen zorgen voor mensen Beste mevrouw, Adviezen na de operatie U onderging een borstoperatie al of niet met een operatie

Nadere informatie

Verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel

Verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel Verwijderen van de lymfeklieren uit de oksel Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U ondergaat binnenkort een operatie. Tijdens deze operatie worden de lymfeklieren

Nadere informatie

Oksel- of lieskliertoilet bij een melanoom

Oksel- of lieskliertoilet bij een melanoom Oksel- of lieskliertoilet bij een melanoom Verwijderen van lymfeklieren mca.nl Inhoudsopgave Wat is een oksel- of lieskliertoilet? 3 Voorbereiding op de ingreep 3 De ingreep 4 Mogelijke klachten na de

Nadere informatie

ADVIEZEN EN OEFENINGEN NA HALSKLIERDISSECTIE (VERWIJDEREN VAN LYMFEKLIEREN UIT DE HALS) Ontwikkeld door de :

ADVIEZEN EN OEFENINGEN NA HALSKLIERDISSECTIE (VERWIJDEREN VAN LYMFEKLIEREN UIT DE HALS) Ontwikkeld door de : ADVIEZEN EN OEFENINGEN NA HALSKLIERDISSECTIE (VERWIJDEREN VAN LYMFEKLIEREN UIT DE HALS) Ontwikkeld door de : Gevolgen van de operatie Door de operatie is de nek en of schouder vaak pijnlijk. Na het verwijderen

Nadere informatie

Na een operatie vanwege borstkanker. Nazorg

Na een operatie vanwege borstkanker. Nazorg Na een operatie vanwege borstkanker Nazorg Inleiding U bent in het ziekenhuis opgenomen geweest in verband met een operatie aan de borst en/of okselklieren. Deze folder bevat adviezen en praktische tips

Nadere informatie

Verwijderen van de lymfeklieren in de oksel (okselklierdissectie)

Verwijderen van de lymfeklieren in de oksel (okselklierdissectie) Verwijderen van de lymfeklieren in de oksel (okselklierdissectie) 1. Wat is het lymfestelsel? 2. Wat gebeurt er bij een okselklierdissectie? 3. Welke verdoving? 4. Hoe bereidt u zich voor op de operatie?

Nadere informatie

Arm- en schouderoefeningen na een borstoperatie en/of het verwijderen van okselklieren

Arm- en schouderoefeningen na een borstoperatie en/of het verwijderen van okselklieren Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Arm- en schouderoefeningen na een borstoperatie en/of het verwijderen van okselklieren z 1 In deze brochure vindt u adviezen

Nadere informatie

Schouderoefeningen. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven

Schouderoefeningen. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Schouderoefeningen Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Als gevolg van de okseloperatie, waarbij de lymfeklieren verwijderd zijn, kan een beperking in de beweeglijkheid van uw schouder

Nadere informatie

H Okselklierdissectie

H Okselklierdissectie H.323039.0218 Okselklierdissectie Inleiding Het lymfestelsel in ons lichaam bestaat uit lymfevaten en lymfeklieren. De lymfeklieren werken als een zuiveringsstation: ze maken bacteriën, virussen en andere

Nadere informatie

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Uw chirurg heeft met u besproken dat binnenkort bij u een okselklierverwijdering plaatsvindt (ook wel okselklierdissectie of okselkliertoilet genoemd).

Nadere informatie

Oefeningen na een okselklierdissectie

Oefeningen na een okselklierdissectie Oefeningen na een okselklierdissectie U heeft een borstoperatie gehad, waarbij de lymfeklieren uit uw oksel zijn verwijderd (okselklierdissectie). Mogelijk heeft u ook een borstamputatie ondergaan. In

Nadere informatie

Oefeningen en adviezen na een schouderoperatie

Oefeningen en adviezen na een schouderoperatie Oefeningen en adviezen na een schouderoperatie FYSIOTHERAPIE Voelt beter U bent recent geopereerd aan uw schouder. Deze folder geeft u informatie over wat u na de operatie kunt doen om uw herstel te bespoedigen

Nadere informatie

Adviezen en oefeningen na een halsklierdissectie (spierversterkende oefeningen voor de schouder)

Adviezen en oefeningen na een halsklierdissectie (spierversterkende oefeningen voor de schouder) U heeft een ondergaan. Bij deze operatie zijn een aantal lymfeklieren uit uw hals verwijderd. Deze klieren zitten vlak bij de elfde hersenzenuw die de monnikskapspier van prikkels voorziet. De monnikskapspier

Nadere informatie