Praktijkvoorbeeld: validatiedossier van een moleculair biologische test MET SISH. Sara Vander Borght, PhD 17 november 2018

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Praktijkvoorbeeld: validatiedossier van een moleculair biologische test MET SISH. Sara Vander Borght, PhD 17 november 2018"

Transcriptie

1 Praktijkvoorbeeld: validatiedossier van een moleculair biologische test MET SISH Sara Vander Borght, PhD 17 november 2018

2 Overzicht Inleiding Optimalisatie Validatie Dynamische validatie Slapende test

3 MET (mesenchymal-epithelial transition) receptor tyrosine kinase NSCLC: amplificatie in 2-4% (untreated NSCLC); 5-20% (secundaire resistentie aan EGFR TKI in EGFR gemuteerde tumoren) Maag/gastroesophagale junctie/esophagale kankers: amplificatie in 2-10% geassocieerd met een slechte prognose MET inhibitoren met tumorregressie als resultaat Lee et al Br J Cancer 107: ; Smolen GA Proc Natl Acad Sci USA 103: ; Pao and Girard Lancet oncology 12:

4 MET SISH op BenchMark Ultra (Roche/Ventana) Validatieplannen: toestelvalidatie: sept 2012 (IHC & ISH) methode validatie: 1 januari 2015 software validatie: update voor VSS naar 12.3 (2015); commercial off-theshelf Vraagstelling: opsporen van MET genamplificatie Methode: silver in situ hybridisatie (SISH) met de MET/CEN 7 probe en de ultraview SISH DNP en ultraview Red ISH DIG detectie kit; dual color open probe staining (RUO) Onderzoeksmateriaal: niet-kleincellige longadenocarcinoma (NSCLC) en gemetastaseerd maag- en GE junctie adenocarcinoma BELAC geaccrediteerd sinds december 2015 Mattocks CJ, Morris MA, Matthijs G, et al.: A standardized framework for the validation and verification of clinical molecular genetic tests. European Journal of Human Genetics (2010) 18:

5

6 MET SISH op BenchMark Ultra (Roche/Ventana) Validatieplannen: toestelvalidatie: sept 2012 (IHC & ISH) methode validatie: 1 januari 2015 software validatie: update voor VSS naar 12.3 (2015); commercial off-theshelf Vraagstelling: opsporen van MET genamplificatie Methode: silver in situ hybridisatie (SISH) met de MET/CEN 7 probe en de ultraview SISH DNP en ultraview Red ISH DIG detectie kit; dual color open probe staining (RUO) Onderzoeksmateriaal: niet-kleincellige longadenocarcinoma (NSCLC) en gemetastaseerd maag- en GE junctie adenocarcinoma BELAC geaccrediteerd sinds december 2015 Mattocks CJ, Morris MA, Matthijs G, et al.: A standardized framework for the validation and verification of clinical molecular genetic tests. European Journal of Human Genetics (2010) 18:

7 Optimalisatie A/ ETOP: MET GCN en eiwit-expressie in een multicenter studie (Bubendorf et al. Lung Cancer 2017) Criterium: Een optimale aflezing is mogelijk wanneer de tumorkernen duidelijk herkenbaar zijn door een homogene tegenkleuring en wanneer er duidelijk zichtbare zilvere en rode signalen aanwezig zijn in de tumorkernen en in de omliggende (normale) kernen. protocol aangeraden door ETOP (#301)/ bijsluiter MET ISH Xenograft control slides (Ventana) 10 routinestalen (untreated stadium I III NSCLC; periode ) = onevenwicht tussen het rode CEN7 en het zilvere MET signaal; voorbehandeling te sterk optimalisatie I = optimale aflezing (#302)

8 Optimalisatie (2) B/ recentere stalen (NSCLC en maag): positieve controle stalen (n=2): MET geamplificeerd (extern) negatieve controle stalen (n=3): HER-2 geamplificeerd MET ISH Xenograft control slides (Ventana) optimalisatie II (# 303)

9 In optimalisatiefase: Controles Run controle: MET ISH Xenograft control slides (Ventana); positief en negatieve controle Intrinsieke controle: normale cellen zoals stromale fibroblasten, endotheelcellen, lymfocyten,... ratio <2 In validatiefase en in routine: On slide positieve controle Intrinsieke controle: normale cellen zoals stromale fibroblasten, endotheelcellen, lymfocyten,... ratio <2 Er wordt geopteerd om in de routine geen negatief controleweefsel mee te nemen.

10 scoring en interpretatie Ventana Interpretation Guide; INFORM ISH DNA Probe assay (v2010) Cut-off voor MET positiviteit: geen consensus definitie ETOP: 50 kernen MET/centromere ratio 2 (with average MET GCN 4) Routine: 25 kernen MET/centromere ratio 2 : positief MET/centromere ratio < 2 : negatief

11 Validatie Aantallen: - ETOP: 196 stalen - routinestalen: 20 stalen (5 positieve stalen; 15 negatieve stalen) Correlatie c-met IHC: Acceptatiecriteria: een concordantie van minstens 95% is vereist tussen de c-met IHC en MET SISH. 100% (n=12; n=3 (3+); n=9 (0-2+) Juistheid: Acceptatiecriteria: een concordantie van minstens 95% is vereist - 100% (n=10; initiële validatie) - 2-jaarlijkse uitwisseling met HistoGeneX (2016, 2018 dynamische validatie: interpersonele tuning)

12 Robuustheid: Validatie verschillende draagglaasjes (Superfrost plus en Dako Flex); eenzelfde kwaliteit en resultaat Superfrost plus verschillende operatoren (twee): eenzelfde kwaliteit en resultaat Verschillende fixativa & fixatieduur: eenzelfde kwaliteit en resultaat 10% neutraal gebufferde formaline (bijsluiter); tussen 6 en 72 uur (CAP guidelines) Cytorich Red (niet in bijsluiter); fixatieduur? cellijn HNCl-1993; 1h, 6h, 24h, 48h, 72h, 96h gefixeerd in CytoRich red: interpreteerbaar tot en met een fixatieduur van 96h

13 Validatie Precisie/betrouwbaarheid: Intra-run: eenzelfde kwaliteit en resultaat Inter-run: eenzelfde kwaliteit en resultaat Opleiding: Bevoegdheidsverklaring op basis van medewerking aan validatieplan of ervaring met toestel, praktijkles en lezen van de SOP

14 Risico-analyse reagentia: probe +detectiekits RPN: Kans x Ernst x Detectiekans Validatie risicograad Actie 1 Geen ingangscontrole vereist 2 6 maandelijke analyse van NC 3 Maandelijkse analyse van NC 4 Ingangscontrole reagentia uitvoeren -Kans: 1 (probleem met reagentia (score 1-5): zeer onwaarschijnlijk) -Ernst: 1 (maximale schade (score 1-5): geen invloed op TAT, reservecoupe beschikbaar) -Detectiekans: 2 (score 1-3: middelmatig, borgingspunt is verderop in het proces aanwezig) geen ingangscontrole van de reagentia vereist. = 1 x 1 x 2= 2 Er wordt een 6-maandelijkse NC analyse uitgevoerd om dit verder op te volgen. Referenties Guidance for Industry Q9 Quality Risk Management, ICH, June 2006

15 Dynamische validatie Juistheid en interpersonele tuning Sensitiviteit/specificiteit correlatie c-met IHC & NGS interessante stalen probleemstalen

16 Slapende test? 2017 n= 8 CAP checklist intermittent testing, BELAC documentatie

17 Interessante casus M, 62j; GE junctie adenocarcinoma NGS; aanwijzing voor MET genamplificatie (verhoogd aantal reads voor MET amplicons) MET SISH: 20/2=10 positief Heden: geen standaard therapie beschikbaar

18 Slapende test?

19 Bedankt voor uw aandacht! Vragen?

Validatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 -

Validatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 - Validatiedossier van een IHC onderzoeksmethode HER2 - K Zwaenepoel, klinisch wetenschappelijk medewerker, dienst pathologie, UZ Antwerpen 17 NOV 2018 HER2 IHC klinisch belang HER2 IHC als (pre)screen voor

Nadere informatie

Gebruik van nieuwe technieken in de moleculaire pathologie. John Hinrichs, klinisch moleculair bioloog

Gebruik van nieuwe technieken in de moleculaire pathologie. John Hinrichs, klinisch moleculair bioloog Gebruik van nieuwe technieken in de moleculaire pathologie John Hinrichs, klinisch moleculair bioloog Gebruik van nieuwe technieken in de moleculaire pathologie 1. Introductie moleculaire pathologie 2.

Nadere informatie

Validatie van IHC testen - aanpak in UZA -

Validatie van IHC testen - aanpak in UZA - Validatie van IHC testen - aanpak in UZA - K Zwaenepoel, klinisch wetenschappelijk medewerker Stappen van validatie/verificatie - proces 1. Optimalisatie Reagentia (antilichaam ) selecteren Protocols uittesten

Nadere informatie

VALIDATIE VAN ONDERZOEKSMETHODEN

VALIDATIE VAN ONDERZOEKSMETHODEN VALIDATIE VAN ONDERZOEKSMETHODEN Van toepassing op de laboratoria voor Pathologische Anatomie Hannelien Verbeke Dienst Kwaliteit van laboratoria 17 november 2018 Documentaire audit Procedure validatie

Nadere informatie

HER2-status bepaling in borstcarcinoma met FISH: wetgeving, richtlijnen en resultaten van de provincie Limburg

HER2-status bepaling in borstcarcinoma met FISH: wetgeving, richtlijnen en resultaten van de provincie Limburg HER2-status bepaling in borstcarcinoma met FISH: wetgeving, richtlijnen en resultaten van de provincie Limburg Brigitte Maes Laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek VJZ FISH voor HER2 gen amplificatie

Nadere informatie

PD-L1 staining: een echte biomarker?

PD-L1 staining: een echte biomarker? PD-L1 staining: een echte biomarker? 10e NVMO Nascholing Targeted Therapy Donderdag 21 april 2016 Antropia, Driebergen Stefan M. Willems MD PhD Dept Pathology UMC Utrecht, Utrecht, The Netherlands Dept

Nadere informatie

Validatie van immuunhistochemische testen

Validatie van immuunhistochemische testen Validatie van immuunhistochemische testen 01/12/2014 Veerle Van Marck Overzicht ISO 15189:2012 Het validatieplan In de praktijk- verificatie/validatie Verificatie van een nieuw toestel Enkele voorbeelden/suggesties

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING 2 NEDERLANDSE SAMENVATTING VOOR NIET-INGEWIJDEN In gezonde personen is er een goede balans tussen cellen die delen en cellen die doodgaan. In sommige gevallen wordt deze balans verstoord en delen cellen

Nadere informatie

c-met amplificatie/ exon14 skippingpatiënt L. Hijmering/Harry J M Groen Longarts UMCG

c-met amplificatie/ exon14 skippingpatiënt L. Hijmering/Harry J M Groen Longarts UMCG c-met amplificatie/ exon14 skippingpatiënt L. Hijmering/Harry J M Groen Longarts UMCG Voorgeschiedenis 2000 Femoralis stent. 2016 ct2bn3m1b adenocarcinoom van de long uitgaande van de LBK met o.a. hersenmetastasen

Nadere informatie

Op weg naar optimale HER2 testing in Nederland!!! Farmacodiagnostiek in de Pathologie. Resultaten Externe Kwaliteitstoetsing NordiQC-2009

Op weg naar optimale HER2 testing in Nederland!!! Farmacodiagnostiek in de Pathologie. Resultaten Externe Kwaliteitstoetsing NordiQC-2009 Op weg naar optimale HER2 testing in Nederland!!! Resultaten Externe Kwaliteitstoetsing NordiQC-2009 Dr. V.T.H.B.M. Smit Patholoog, LUMC Farmacodiagnostiek in de Pathologie HER2 testen bij mammacarcinomen

Nadere informatie

Detectie van translocaties in NSCLC

Detectie van translocaties in NSCLC Detectie van translocaties in NSCLC FISH / IHC / NGS / RT PCR / NGS K Zwaenepoel Aalst 12 2016 Overzicht Introductie: translocaties in niet-kleincellige longkanker Detectie van ALK translocatie via FISH

Nadere informatie

Genetica en borstkanker voor de patholoog

Genetica en borstkanker voor de patholoog Genetica en borstkanker voor de patholoog Giuseppe Floris Pathologische Ontleedkunde, UZ Leuven Multidisciplinair Borst Centrum (MBC) Symposium 2017 21/10/2016; Leuven Morfologische heterogeneiteit van

Nadere informatie

In Situ Hybridisatie in de routine pathologie diagnostiek

In Situ Hybridisatie in de routine pathologie diagnostiek In Situ Hybridisatie in de routine pathologie diagnostiek Winand Dinjens Afdeling Pathologie Josephine Nefkens Instituut (JNI) Erasmus MC, Rotterdam Pathologendagen; 11 april 2007, Ede In Situ Hybridisatie

Nadere informatie

Moleculaire revolutie in de pathologie: next generation sequencing

Moleculaire revolutie in de pathologie: next generation sequencing Moleculaire revolutie in de pathologie: next generation sequencing John Hinrichs, klinisch moleculair bioloog in de pathologie UMC Utrecht, afdeling pathologie De (moleculaire) pathologie maakt op dit

Nadere informatie

Validatie van immuunhistochemische testen GZA ziekenhuizen. Couperondzending te OLV Ziekenhuis Aalst Dr. Marloes Luijks 1 december 2014

Validatie van immuunhistochemische testen GZA ziekenhuizen. Couperondzending te OLV Ziekenhuis Aalst Dr. Marloes Luijks 1 december 2014 Validatie van immuunhistochemische testen GZA ziekenhuizen Couperondzending te OLV Ziekenhuis Aalst Dr. Marloes Luijks 1 december 2014 Overzicht presentatie Validatie immuunhistochemisch toestel Kwaliteitscontrole

Nadere informatie

Kwaliteitsvereisten bij IHC. Bart De Wiest Kwaliteitsverantwoordelijke Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst 19 december 2012

Kwaliteitsvereisten bij IHC. Bart De Wiest Kwaliteitsverantwoordelijke Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst 19 december 2012 Kwaliteitsvereisten bij IHC Bart De Wiest Kwaliteitsverantwoordelijke Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst 19 december 2012 Kwaliteitsvereisten bij IHC Overzicht aandachtspunten: pre-analytisch analytisch

Nadere informatie

ImPath HER2 FISH. Identificatie van de stof of het preparaat Cat. nr. Beschrijving 47862 ImPath HER2 FISH

ImPath HER2 FISH. Identificatie van de stof of het preparaat Cat. nr. Beschrijving 47862 ImPath HER2 FISH Identificatie van de stof of het preparaat Cat. nr. Beschrijving 47862 ImPath HER2 FISH Beoogd gebruik ImPath HER2 FISH probe (cat.nr. 47862) is bestemd voor, in gebruik met combinatie van de ImPath ISH

Nadere informatie

HER2-status in borstcarcinoma: accurate IHC bepaling en correlatie met histologisch type

HER2-status in borstcarcinoma: accurate IHC bepaling en correlatie met histologisch type HER2-status in borstcarcinoma: accurate IHC bepaling en correlatie met histologisch type Maria Drijkoningen Pathologische Anatomie, VJH HER2 bepaling alle borstcarcinomen bij primaire diagnose waarom?

Nadere informatie

Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom Willemijn Theelen

Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom Willemijn Theelen Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom 15-06-2017 Willemijn Theelen w.theelen@nki.nl Risicofactoren Longcarcinoom Roken in 90% de oorzaak Passief roken : 1,2-1,3 x verhoogd

Nadere informatie

Op weg naar optimale HER2 testing in Nederland? Dr. V.T.H.B.M. Smit Patholoog, LUMC

Op weg naar optimale HER2 testing in Nederland? Dr. V.T.H.B.M. Smit Patholoog, LUMC Op weg naar optimale HER2 testing in Nederland? Dr. V.T.H.B.M. Smit Patholoog, LUMC Outline Introductie HER2/Neu Oorzaken van variatie in HER2 testing (E)QA SKML (spiegelinformatie) 2012: twee rondzendingen

Nadere informatie

Implementatie digitale pathologie

Implementatie digitale pathologie Implementatie digitale pathologie Workflow 100% digitale histopathologie Stefanie Ketelers Dienst Pathologische Anatomie AZ Sint-Jan Brugge- Oostende campus Sint-Jan 06 december 2018 Dienst Pathologische

Nadere informatie

Kim Monkhorst Antoni van Leeuwenhoek Thoraxpatholoog

Kim Monkhorst Antoni van Leeuwenhoek Thoraxpatholoog Kim Monkhorst Antoni van Leeuwenhoek Thoraxpatholoog Outline Geschiedenis biomarkers in longkanker Richtlijnen Uitvoering Vergoeding What happened in lung cancer? First description activating EGFR mutation

Nadere informatie

Rol van de pathologische anatomie in de oncologie. 16 maart 2013 Dr. Pascale De Paepe AZ St Jan Brugge-Oostende AV

Rol van de pathologische anatomie in de oncologie. 16 maart 2013 Dr. Pascale De Paepe AZ St Jan Brugge-Oostende AV Rol van de pathologische anatomie in de oncologie 16 maart 2013 Dr. Pascale De Paepe AZ St Jan Brugge-Oostende AV De oncologische patiënt Multidisciplinaire benadering: huisarts patholoog chirurg oncoloog

Nadere informatie

Molecular Pathology for Pathologists. Pr P. Pauwels

Molecular Pathology for Pathologists. Pr P. Pauwels Molecular Pathology for Pathologists Pr P. Pauwels NGS moleculair pathologie rapport ontcijferen Nomenclatuur waarin gerapporteerd wordt: EGFR c.2573t>g, p.(leu858arg) Coderende sequentie Eiwit/proteïne

Nadere informatie

Resultaatbespreking EKE IHC 2016/2. De Wiest Bart 02 december 2016 OLV Ziekenhuis Aalst

Resultaatbespreking EKE IHC 2016/2. De Wiest Bart 02 december 2016 OLV Ziekenhuis Aalst Resultaatbespreking EKE IHC 2016/2 De Wiest Bart 02 december 2016 OLV Ziekenhuis Aalst EKE IHC 2016/2 Antistoffen: Panel: p16: n=71 p53: n=69 Scoring 24/10/2016 (UZA) Onafhankelijk, in consensus 3 pathologen

Nadere informatie

Themaweek dikke darmkanker

Themaweek dikke darmkanker Themaweek dikke darmkanker AZ Sint-Lucas Gent Workshop 4 De artsen van AZ Sint-Lucas hebben deze presentatie met zorg opgemaakt. De inhoud ervan is echter algemeen en indicatief. AZ Sint-Lucas en de artsen

Nadere informatie

Richtlijn verslaglegging moleculaire diagnostiek

Richtlijn verslaglegging moleculaire diagnostiek Richtlijn verslaglegging moleculaire diagnostiek Juni 2012 Werkgroep Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie Dr. Ir. Saskia van den Berg van Erp De Toren van Babel- Pieter Bruegel de Oudere (ca. 1560)

Nadere informatie

De moleculaire diagnostiek van longkanker. Histopathologie. Overleving in jaren. mbt de genmutatie-gerichte therapie

De moleculaire diagnostiek van longkanker. Histopathologie. Overleving in jaren. mbt de genmutatie-gerichte therapie De moleculaire diagnostiek van longkanker mbt de genmutatie-gerichte therapie op weg naar personalized-molecular-therapy Ed Schuuring (klinisch) moleculair bioloog Hoofd Moleculaire Diagnostiek Laboratorium

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Het onstaan van chronische myeloide leukemie

Werkstuk Biologie Het onstaan van chronische myeloide leukemie Werkstuk Biologie Het onstaan van chronische myeloide leukemie Werkstuk door een scholier 1565 woorden 6 februari 2006 6,3 32 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Leukemie is een vorm van kanker, namelijk

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Analyse van chromosomale afwijkingen in gastrointestinale tumoren In het ontstaan van kanker spelen vele moleculaire processen een rol. Deze processen worden in gang gezet door

Nadere informatie

Phospoinositides and Lipid Kinases in Oxidative Stress Signalling and Cancer W.J.H. Keune

Phospoinositides and Lipid Kinases in Oxidative Stress Signalling and Cancer W.J.H. Keune Phospoinositides and Lipid Kinases in Oxidative Stress Signalling and Cancer W.J.H. Keune Nederlandse samenvatting Het menselijk lichaam bestaat uit meer dan 100.000 miljard cellen die we in grote groepen

Nadere informatie

gepersonaliseerde geneeskunde De rol van de pathologie in de Dienst Pathologie AZ Sint-Jan Jacques Van Huysse

gepersonaliseerde geneeskunde De rol van de pathologie in de Dienst Pathologie AZ Sint-Jan Jacques Van Huysse Symposium Algemene Heelkunde, 26 april 2018 De rol van de pathologie in de gepersonaliseerde geneeskunde Jacques Van Huysse Dienst Pathologie AZ Sint-Jan Introductie / definitie Verleden Heden Mogelijke

Nadere informatie

Diagnostische betrouwbaarheid. Laboratoriumefficiëntie. Leica Bond Oracle HER2 IHC System voor borstkanker

Diagnostische betrouwbaarheid. Laboratoriumefficiëntie. Leica Bond Oracle HER2 IHC System voor borstkanker Diagnostische betrouwbaarheid. Laboratoriumefficiëntie. Leica Bond Oracle HER2 IHC System voor borstkanker Diagnostische betrouwbaarheid Aangezien de behandelkeuze afhangt van de kleuring op een glaasje,

Nadere informatie

neu MLPA bij borsttumoren De toepassing van MLPA in de diagnostiek van het mammacarcinoom MLPA HER2 amplificatie detectie

neu MLPA bij borsttumoren De toepassing van MLPA in de diagnostiek van het mammacarcinoom MLPA HER2 amplificatie detectie MLPA bij borsttumoren De toepassing van MLPA in de diagnostiek van het mammacarcinoom C.B.Moelans,, UMCU 29-01 01-2010 Multiplex Ligation-dependent Probe Amplification MLPA voor HER2 amplificatie detectie

Nadere informatie

Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom

Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Wat is de stand van zaken Frank Jacobs sept 2017 Disclosures Frank Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Translocatie Detectie Met Behulp Van Targeted Next Generation Sequencing In FFPE Weefsels. Tom van Wezel Pathologie LUMC

Translocatie Detectie Met Behulp Van Targeted Next Generation Sequencing In FFPE Weefsels. Tom van Wezel Pathologie LUMC Translocatie Detectie Met Behulp Van Targeted Next Generation Sequencing In FFPE Weefsels Tom van Wezel Pathologie LUMC Tom van Wezel 14-Mar-16 Gene fusions in cancer The emerging complexity of gene fusions

Nadere informatie

IMPATH ALK D/C BREAK APART FISH

IMPATH ALK D/C BREAK APART FISH Identificatie van de stof of het preparaat Cat. nr. Beschrijving 47863 ImPath ALK D/C Break Apart FISH Beoogd gebruik ImPath ALK D/C Break Apart FISH (cat.nr. 47863) is bestemd voor gebruik in combinatie

Nadere informatie

WHO classificatie AML RBM 15-januari 2009

WHO classificatie AML RBM 15-januari 2009 WHO classificatie AML 2008 RBM 15-januari 2009 AML > 20% blasten in beenmerg of bloed uitzondering AML met t(8;21), inv(16),t(16;16) of t(15;17) Promonocyten worden bij de blasten gerekend AML with recurrent

Nadere informatie

MRD als prognostische merker in CLL

MRD als prognostische merker in CLL MRD als prognostische merker in CLL Jan Philippé 2011 Universitair Ziekenhuis Gent 1 Behandelingsstrategieën bij CLL Cramer & Hallek Nat Rev Clin Oncol 2010 2 2 Hoe kan men CLL opvolgen? Watch and wait

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Er bestaan grote onderlinge verschillen tussen patiënten met darmkanker, oftewel colorectale carcinomen zowel op het niveau van de patient als op het niveau van tumorbiologie.

Nadere informatie

Toepassing van circulerend, cel-vrij DNA in plasma als liquid biopsy voor solide tumoren

Toepassing van circulerend, cel-vrij DNA in plasma als liquid biopsy voor solide tumoren Toepassing van circulerend, cel-vrij DNA in plasma als liquid biopsy voor solide tumoren PAUL-EMILE CLAUS ASO KLINISCHE BIOLOGIE, AZ DELTA PROF. DR. GEERT MARTENS DR. DIETER DE SMET Questions 1. De rol

Nadere informatie

QC in Pathologie Praktische uitvoering

QC in Pathologie Praktische uitvoering QC in Pathologie Praktische uitvoering Koen Jacobs 1 1. Doelstelling De implementatie van een stabiel kwaliteitssysteem dat praktisch, nuttig en haalbaar is op lange termijn (start: 1/01/2013) ism Lab

Nadere informatie

Darmkanker. darmkanker nederland. lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging

Darmkanker. darmkanker nederland. lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging Darmkanker en uw DNA darmkanker nederland lotgenotencontact voorlichting belangenbehartiging Darmkanker Nederland Darmkanker Nederland wordt gesteund door een Raad van Advies. Deze bestaat uit specialisten

Nadere informatie

Aanbeveling: Ingangscontrole van antistoffen t.b.v. flowcytometrie

Aanbeveling: Ingangscontrole van antistoffen t.b.v. flowcytometrie Aanbeveling: Ingangscontrole van antistoffen t.b.v. flowcytometrie Augustus 2016 Werkgroep NVC ISO 15189 Leden: A. Bloem A. Claessen C. Koelman J. Lambers J. Leuvenink P. de Schouwer V.H.J. van der Velden

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse samenvatting

Chapter 9. Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door een infectie met een virus, het zogenaamde hoog-risico humaan papillomavirus (hrhpv).

Nadere informatie

De detectie van predictieve merkers in circulerend tumor DNA uit celvrij bloedplasma: Mogelijkheden, toepassingen, pitfalls en standaardisatie.

De detectie van predictieve merkers in circulerend tumor DNA uit celvrij bloedplasma: Mogelijkheden, toepassingen, pitfalls en standaardisatie. Prof. Dr. Patrick Pauwels Prof. Dr. Christian Rolfo Dr. Karen Zwaenepoel Laure Sorber De detectie van predictieve merkers in circulerend tumor DNA uit celvrij bloedplasma: Mogelijkheden, toepassingen,

Nadere informatie

Eenvoudig. Efficiënt. Nauwkeurig. Volledig geautomatiseerd Leica HER2 FISH System voor BOND TM

Eenvoudig. Efficiënt. Nauwkeurig. Volledig geautomatiseerd Leica HER2 FISH System voor BOND TM Eenvoudig. Efficiënt. Nauwkeurig. Volledig geautomatiseerd Leica HER2 FISH System voor BOND TM Met PathVysion * FISH Probes geleverd door Abbott Molecular Inc. Eenvoudig Geen ingewikkelde procedures meer

Nadere informatie

Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog

Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Doelgerichte therapie bij het lokaal gevorderd en gemetastaseerd

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Moleculaire analyse van sputum voor de diagnostiek van longkanker Motivering van dit proefschrift Longkanker kent de hoogste mortaliteit van alle kankers. Dit komt doordat de ziekte

Nadere informatie

Werkgroep Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie (NVVP) Werkgroep Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie (NVVP)

Werkgroep Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie (NVVP) Werkgroep Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie (NVVP) 1 15 februari 2008 3de Moleculaire Dag Ed Schuuring Doel: stimuleren moleculaire diagnostiek binnen pathologie in NL borging en verbetering van kwaliteit vernieuwing moleculaire diagnostiek inventarisatie

Nadere informatie

Precisie geneeskunde in de longoncologie. Michel van den Heuvel, longarts

Precisie geneeskunde in de longoncologie. Michel van den Heuvel, longarts Precisie geneeskunde in de longoncologie Michel van den Heuvel, longarts Leerdoelen Therapie op maat bij longkanker De huidige standaardzorg bij longkanker Wat komt er aan Immuuntherapie http://www.cijfersoverkanker.nl/

Nadere informatie

longtumoren stadia therapie prognose Els De Droogh Pneumologie ZNA Middelheim

longtumoren stadia therapie prognose Els De Droogh Pneumologie ZNA Middelheim longtumoren stadia therapie prognose smoking is cool!??? longtumoren > na WO II > roken en longtumoren 90 % mannen, 78% vrouwen aantal pakjaren > carcinogene stoffen in rook > asbest > radon, metalen,

Nadere informatie

CHAPTER 10 SAMENVATTING

CHAPTER 10 SAMENVATTING CHAPTER 10 SAMENVATTING Wereldwijd vormt baarmoederhalskanker een belangrijk probleem voor de volksgezondheid. Het is de vierde meest voorkomende vorm van kanker onder vrouwen die met name hoge incidentie-

Nadere informatie

Thyroglobuline in de opvolging van gedifferentieerd schildkliercarcinoom: belang van de functionele sensitiviteit.

Thyroglobuline in de opvolging van gedifferentieerd schildkliercarcinoom: belang van de functionele sensitiviteit. CAT Critically Appraised Topic Thyroglobuline in de opvolging van gedifferentieerd schildkliercarcinoom: belang van de functionele sensitiviteit. Author: Niels Graindor Supervisor: Sara Vijgen Date: 03-04-2014

Nadere informatie

Nieuwe strategieën voor de behandeling van chondrosarcomen. Nederlandse samenvatting

Nieuwe strategieën voor de behandeling van chondrosarcomen. Nederlandse samenvatting Nieuwe strategieën voor de behandeling van chondrosarcomen Nederlandse samenvatting Inhoud Chondrosarcomen: entiteit, gradering, behandeling en prognose Benigne versus maligne kraakbeenvormende tumoren

Nadere informatie

Afdeling II. Genetische onderzoeken. 1. Worden beschouwd als verstrekkingen waarvoor de bekwaming van de in 2 bedoelde geneesheer vereist is :

Afdeling II. Genetische onderzoeken. 1. Worden beschouwd als verstrekkingen waarvoor de bekwaming van de in 2 bedoelde geneesheer vereist is : De RODE markeringen gaan in voege vanaf 01/07/2011 (blz. 4) ART. 33 Afdeling II. Genetische onderzoeken. Art. 33. 1. Worden beschouwd als verstrekkingen waarvoor de bekwaming van de in 2 bedoelde geneesheer

Nadere informatie

Resultaatbespreking EKE IHC 2017/1. De Wiest Bart 29 mei 2017 OLV Ziekenhuis Aalst

Resultaatbespreking EKE IHC 2017/1. De Wiest Bart 29 mei 2017 OLV Ziekenhuis Aalst Resultaatbespreking EKE IHC 2017/1 De Wiest Bart 29 mei 2017 OLV Ziekenhuis Aalst EKE IHC 2017/1 Antistoffen: Panel: p16 reassessment: n=18 Synaptophysine: n=67 p53: n=72 Scoring 23/03/2017 (UZA) Onafhankelijk,

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST, VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE JAARRAPPORT

FEDERALE OVERHEIDSDIENST, VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE JAARRAPPORT ISSN: 0778-8363 FEDERALE OVERHEIDSDIENST, VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE DIENST VOOR LABORATORIA VAN KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN DESKUNDIGEN

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek

Moleculaire diagnostiek Moleculaire diagnostiek van infectieziekten Arjan de Jong 8 december 2015 Moleculaire diagnostiek Diagnostiek op basis van moleculair biologische (DNA/RNA) technieken Moleculaire diagnostiek van infecties

Nadere informatie

Moleculaire Diagnostiek binnen een routine Pathologie Laboratorium

Moleculaire Diagnostiek binnen een routine Pathologie Laboratorium Moleculaire Diagnostiek binnen een routine Pathologie Laboratorium Winand N.M. Dinjens Laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek Afdeling Pathologie Josephine Nefkens Instituut (JNI) Erasmus MC, Universitair

Nadere informatie

Couperondzending februari De Wiest Bart 26 juni 2013 Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst

Couperondzending februari De Wiest Bart 26 juni 2013 Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst Couperondzending februari 2013 De Wiest Bart 26 juni 2013 Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst Couperondzending februari 2013 Deelnemers: 26 Antistoffen: EMA: n=25 p16: n=23 p63: n=25 β-hcg: n=15 Couperondzending

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/18632 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/18632 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18632 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Joosse, Simon Andreas Title: Prediction of "BRCAness" in breast cancer by array

Nadere informatie

Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland

Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Projectnr: HHD015-001 Datum: 5 juli 2017 Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Projectnr: HHD015-001 Rapportnr: HHD015-FFDNA-Def01 Status: Definitief

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting 105 Nederlandse Samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift is het bestuderen van de relatie tussen de expressie van potentieel prognostische tumormarkers

Nadere informatie

NGS testen in de neuro-oncologie uitdagingen en (on)mogelijkheden

NGS testen in de neuro-oncologie uitdagingen en (on)mogelijkheden NGS testen in de neuro-oncologie uitdagingen en (on)mogelijkheden Erik Jan Dubbink Klinisch Moleculair Bioloog in de Pathologie Department of Pathology Erasmus MC, Rotterdam h.dubbink@erasmusmc.nl 9e Bijeenkomst

Nadere informatie

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017 Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker Judith Herder 2017 Deze presentatie Enkele feiten over kanker Wat is longkanker nou eigenlijk? Behandeling bij uitgezaaid longkanker

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting / Dutch summary

Nederlandse samenvatting / Dutch summary Eiwitbiomarkers voor klinische toepassingen in dikkedarmkanker Kanker van de dikke darm en de endeldarm (colorectaal carcinoom; CRC) vormt wereldwijd een belangrijk gezondheidsprobleem vanwege de hoge

Nadere informatie

Validatie bij immunokleuringen. Donald Van Hecke Labo Pathologische Anatomie AZ St. Lucas - Brugge 1/12/2014

Validatie bij immunokleuringen. Donald Van Hecke Labo Pathologische Anatomie AZ St. Lucas - Brugge 1/12/2014 Validatie bij immunokleuringen. Donald Van Hecke Labo Pathologische Anatomie AZ St. Lucas - Brugge 1/12/2014 Onderwerpen Validatie van controles Validatie van toestellen Validatie van antilichamen/methoden

Nadere informatie

14 Oktober 2014 Sint-Jans Colloquia Dr. Ivo Vanden Berghe Dienst Pathologie AZ Sint-Jan, Brugge

14 Oktober 2014 Sint-Jans Colloquia Dr. Ivo Vanden Berghe Dienst Pathologie AZ Sint-Jan, Brugge Introduction of the hospital and pathology lab xx 14 Oktober 2014 Sint-Jans Colloquia Dr. Ivo Vanden Berghe Dienst Pathologie AZ Sint-Jan, Brugge Introduction of the hospital and pathology lab xx TO ISO

Nadere informatie

De rol van de pathologie in de diagnose en behandeling van maligniteiten

De rol van de pathologie in de diagnose en behandeling van maligniteiten Oncologisch Congres, 19 januari 2019 De rol van de pathologie in de diagnose en behandeling van maligniteiten Jacques Van Huysse Dienst Pathologie AZ Sint-Jan (jacques.vanhuysse@azsintjan.be) Introductie

Nadere informatie

Vergadering WG Klinische Biologie 21 maart 2017

Vergadering WG Klinische Biologie 21 maart 2017 TGR 17-231 RIJKSINSTITUUT VOOR ZIEKTE- EN INVALIDITEITSVERZEKERING Openbare instelling opgericht bij de wet van 9 augustus 1963 Tervurenlaan 211-1150 Brussel Dienst Geneeskundige Verzorging TECHNISCHE

Nadere informatie

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike

Nadere informatie

DEFINITIEF GLOBAAL RAPPORT DOCUMENTAIRE AUDIT VALIDATIE VAN ONDERZOEKSMETHODEN

DEFINITIEF GLOBAAL RAPPORT DOCUMENTAIRE AUDIT VALIDATIE VAN ONDERZOEKSMETHODEN EXPERTISE, DIENSTVERLENING EN KLANTENRELATIES KWALITEIT VAN LABORATORIA COMMISSIE VOOR PATHOLOGISCHE ANATOMIE DOCUMENTAIRE AUDIT VAN HET KWALITEITSSYSTEEM VAN DE LABORATORIA VOOR PATHOLOGISCHE ANATOMIE

Nadere informatie

Post-ASCO 2017 Molecular oncopathology

Post-ASCO 2017 Molecular oncopathology Post-ASCO 2017 Molecular oncopathology Ernst-Jan M. Speel Head Molecular Diagnostics, Department of Pathology, + ernstjan.speel@mumc.nl Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

K.B B.S Erratum B.S In werking

K.B B.S Erratum B.S In werking K.B. 18.6.2017 B.S. 29.6.2017 + Erratum B.S. 14.7.2017 In werking 1.8.2017 Artikel 33bis GENETISCHE ONDERZOEKEN Wijzigen Invoegen Verwijderen 1. Moleculaire Biologische testen op menselijk genetisch materiaal

Nadere informatie

Epigenetics and Cancer

Epigenetics and Cancer Epigenetics and Cancer Hoe controle mechanismen van invloed zijn op tumor ontwikkeling. Riëtte Ruijten Driessen MANP, verpleegkundig specialist oncologie Laurentius ziekenhuis Inhoud Ontwikkeling epigenetica

Nadere informatie

Biologicals; nieuwe therapeutische opties

Biologicals; nieuwe therapeutische opties Biologicals; nieuwe therapeutische opties Lidwine Tick, internist hemato-oncoloog Veldhoven, 19 september 2013 "De wereld van Mab-jes, Nib-jes en Mus-sen". Anti-tumor behandeling Chirurgie Radiotherapie

Nadere informatie

PSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA. Stand van zaken & toekomstvisie tot aan Eveline M A Bleiker

PSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA. Stand van zaken & toekomstvisie tot aan Eveline M A Bleiker KWF werkgemeenschap, Utrecht, 3 oktober 2018 PSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA Stand van zaken & toekomstvisie tot aan 2025 Eveline M A Bleiker PSYCHOLOGIE VAN DE KLINISCHE GENETICA in het bijzonder de

Nadere informatie

Optimalisatie van de efficiëntie van het laboratorium pathologische anatomie a.d.h.v. de LEAN methodologie. 31 mei 2016 / Mevr.

Optimalisatie van de efficiëntie van het laboratorium pathologische anatomie a.d.h.v. de LEAN methodologie. 31 mei 2016 / Mevr. Optimalisatie van de efficiëntie van het laboratorium pathologische anatomie a.d.h.v. de LEAN methodologie. 31 mei 2016 / Mevr. Wuytack Kim LabAdvance Technical Consultancy (ROCHE) Algemene beschrijving

Nadere informatie

DISCLOSURE BELANGEN SPREKER

DISCLOSURE BELANGEN SPREKER DISCLOSURE BELANGEN SPREKER Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Aandeelhouder Adviseur Venture partner BMS, MSD Neon Therapeutics Adaptive, Amgen, Neon Therapeutics,

Nadere informatie

Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER

Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER 16-06-2016 INHOUD Achtergrond Ovarium carcinoom HE4 Retrospectieve studie AvL & AMC Opzet van prospectieve

Nadere informatie

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für:

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für: Bijlage bij accreditatie-certificaat Annexe au certificat d'accréditation Annex to the accreditation certificate Beilage zur Akkreditierungszertifikat 374-MED EN ISO 15189:2012 Versie/Version/Fassung 13

Nadere informatie

GENETISCHE ONDERZOEKEN Art. 33bis pag. 1 officieuze coördinatie

GENETISCHE ONDERZOEKEN Art. 33bis pag. 1 officieuze coördinatie GENETISCHE ONDERZOEKEN Art. 33bis pag. 1 "Artikel 33bis. 1. Moleculaire Biologische testen op menselijk genetisch materiaal bij verworven aandoeningen." "K.B. 31.8.2009" (in werking 1.11.2009) "A." + "

Nadere informatie

Hematologie: werken in teamverband!

Hematologie: werken in teamverband! Hematologie: werken in teamverband! Hematologie Zeer intense samenwerking tussen clinicus, klinisch bioloog, anatomopatholoog en cytogeneticus is cruciaal Aan hand van twee casussen willen we het zorgpad

Nadere informatie

Mobiele qpcr aan de waterkant

Mobiele qpcr aan de waterkant Mobiele qpcr aan de waterkant Voortgaande innovaties in DNA monitoring voor (zwem)waterkwaliteit Bas van der Zaan Monitoring kwaliteit zwemwater Zwemwater Zwemwaterrichtlijn Intestinale Enteroccocen E.coli

Nadere informatie

SKML rondzending FISH MYC, BCL2 en BCL6 translocatie detectie (2016.2)

SKML rondzending FISH MYC, BCL2 en BCL6 translocatie detectie (2016.2) SKML rondzending FISH MYC, BCL2 en BCL6 translocatie detectie (2016.2) Elise van der Logt Week van de pathologie Workshop Hematologie 28-03-2017 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie

Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie Naam: prof dr M.J. van den Bent Functie: hoofd neuro-oncologie unit Daniel den Hoed Oncologisch Centrum Rotterdam Wat is chemotherapie? De behandeling

Nadere informatie

K.B In werking B.S

K.B In werking B.S K.B. 18.3.2011 In werking 1.5.2011 B.S. 30.3.2011 Artikel 33bis GENETISCHE ONDERZOEKEN Wijzigen Invoegen Verwijderen 1. Moleculaire Biologische testen op menselijk genetisch materiaal bij verworven aandoeningen.

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Krens, Lisanne Title: Refining EGFR-monoclonal antibody treatment in colorectal

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/29317 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Nes, Johanna Gerarda Hendrica van Title: Clinical aspects of endocrine therapy

Nadere informatie

Diagnostiek in de Pathologie' B.J. Leenders Sales Manager Sanbio B.V.

Diagnostiek in de Pathologie' B.J. Leenders Sales Manager Sanbio B.V. Diagnostiek in de Pathologie' B.J. Leenders Sales Manager Sanbio B.V. Diagnostiek in de Pathologie Binnen het vakgebied van de (moleculaire) diagnostiek in de pathologie laboratoria hebben zich de laatste

Nadere informatie

Lage tractus digestivus. Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum

Lage tractus digestivus. Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum Lage tractus digestivus Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Behandeling op maat Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk C.P. Schröder internist oncoloog Mammacarcinoom en targeted therapy

Nadere informatie

Samenvatting CHAPTER9

Samenvatting CHAPTER9 Samenvatting CHAPTER9 Samenvatting Primaire hooggradige hersentumoren vormen een ernstig probleem voor zowel volwassenen als kinderen. Ondanks de multimodale behandeling van deze hersentumoren, bestaande

Nadere informatie

Chapter. Moleculaire diagnose van orale premaligne laesies. Samenvatting, discussie en perspectieven

Chapter. Moleculaire diagnose van orale premaligne laesies. Samenvatting, discussie en perspectieven Chapter 7 Moleculaire diagnose van orale premaligne laesies Samenvatting, discussie en perspectieven Samenvatting, discussie en perspectieven Samenvatting Ondanks belangrijke vooruitgang in de behandelingsmogelijkheden

Nadere informatie

DEFINITIEF GLOBAAL RAPPORT IMMUNOHISTOCHEMIE HER2/ER/PR ENQUETE 2019/1

DEFINITIEF GLOBAAL RAPPORT IMMUNOHISTOCHEMIE HER2/ER/PR ENQUETE 2019/1 EXPERTISE EN DIENSTVERLENING KWALITEIT VAN LABORATORIA COMMISSIE VOOR PATHOLOGISCHE ANATOMIE WERKGROEP EKE EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSES PATHOLOGISCHE ANATOMIE DEFINITIEF GLOBAAL RAPPORT IMMUNOHISTOCHEMIE

Nadere informatie

EGFR klinische relevantie bij longkanker

EGFR klinische relevantie bij longkanker EGFR klinische relevantie bij longkanker Longkanker oud Incidentie Histologie Stadiëring Behandeling roken EGFR Pathofysiologie Behandeling Varia Erik Thunnissen ethunnissen@vumc.nl 3. VIKC 2005 Incidentie

Nadere informatie

Belangrijke kenmerken van tumoren in het spijsverteringskanaal. Nicole van Grieken, patholoog Amsterdam UMC, locatie VUmc

Belangrijke kenmerken van tumoren in het spijsverteringskanaal. Nicole van Grieken, patholoog Amsterdam UMC, locatie VUmc Belangrijke kenmerken van tumoren in het spijsverteringskanaal + Nicole van Grieken, patholoog Amsterdam UMC, locatie VUmc Vragen? Inhoud Introductie Diagnostiek Biomarkers Biobanken Wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

Moleculaire pathologie als leiddraad voor individuele kankerbehandeling

Moleculaire pathologie als leiddraad voor individuele kankerbehandeling Moleculaire pathologie als leiddraad voor individuele kankerbehandeling Amersfoort 24 Maart 2015 Stefan Willems, MD PhD Pathologist, Depts of Pathology, UMC Utrecht and NKI-AvL Amsterdam Research fellow

Nadere informatie