EGFR klinische relevantie bij longkanker
|
|
- René Koster
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 EGFR klinische relevantie bij longkanker Longkanker oud Incidentie Histologie Stadiëring Behandeling roken EGFR Pathofysiologie Behandeling Varia Erik Thunnissen
2 3. VIKC 2005 Incidentie van longkanker Long kanker is de meest diagnosticeerde kanker en doodsoorzaak in de USA bij mannen en vrouwen 1 Ramingen voor 2006 in USA: 1,2 NL (2003) 3 174,470 nieuwe gevallen overleden 8800 Risico USA gedurende leven om longkanker te krijgen ~8% 2 En er aan te overlijden7% 2 1.Jemal, A et al. CA Cancer J Clin 2006; 56(2): Ries LAG, et al. National Cancer Institute, nov 2005 data
3 Primaire maligne epitheliale long tumoren Frequentie Plaveiselcel carcinoom 25-50% 50% Kleincellig carcinoom 20-25% 25% Adenocarcinoom 25-50% 50% Acinair, bronchioloaveolair, papillair, solide, gemengd Grootcellig carcinoom 10% Carcinoiden 1-5% Typisch, atypisch
4 Stadiëring kleincellig long carcinoom Limited = beperkt tot thorax Extensive = buiten thorax Behandeling chemotherapie, limited ook radiotherapie Prognose: Limited mediaan van 2-3maanden, behandeld 12 maanden. Extensive mediaan van 1-2 maanden, behandeld naar 8 maanden.
5 Histologie eind vorige eeuw: Adenocarcinomen Noguchi 1995 Types ABCDEF Type A Type B Type C Type D Noguchi
6 Noguchi Type A = niet-mucineus bronchioloaveolaircelcarcinoom
7 Noguchi Type B = niet-mucineus bronchioloaveolaircelcarcinoom
8
9 Noguchi Type C = invasief adenocarcinoom met BAC component
10 Noguchi Type D solide Noguchi Type E Acinar Noguchi Type F papillair
11 WHO 2004 adenocarcinoom: BAC Adenocarcinoom mixed type solid mucous BAC pattern papillair Type A Type B Type C Type D glandular
12 Stadiëring niet-kleincellig long carcinoom
13 Longkanker stadiëring T: tumor uitbreiding via directe doorgroei N: regionale lymklier uitzaaiing M: metastasen op afstand Stadium T N M 0 Tis N0 M0 Ia Ib IIA IIB IIIA IIIB T1(<3CM) T2 T1 T2 T3 T4 N0 N0 N1 N1 N2 N3 M0 M0 M0 M0 M0 M0 IV Elke T Elke N M1 Rami Porta, et al J Thor Oncol 2007, 2, V. Rusch et al, J Thor Oncol 2007, 2,
14 EGFR klinische relevantie Longkanker oud Incidentie Histologie Stadiëring behandeling EGFR Pathofysiologie Behandeling Varia
15 Longkanker behandeling Stadium In opzet genezend 0 Bronchoscopie Ia Ib Chirurgie Palliatief (conditie matig/slecht) Radiotherapie IIA/ B Chemo +chirurgie Radiotherapie IIIA/B IV cn2 Chemo radiotherapie pn2 Radiotherapie Ondersteunende behandeling/ Chemo Radiotherapie Rami Porta, et al J Thor Oncol 2007, 2, V. Rusch et al, J Thor Oncol 2007, 2,
16 Longkanker klinische stadiëring en overlevingskans T: tumor uitbreiding via directe doorgroei N: regionale lymklier uitzaaiing M: metastasen op afstand Stage T N M % 5-Year Survival* 0 Tis N0 M0 Ia Ib IIA IIB IIIA IIIB T1(<3CM) T2 T1 T2 T3 T4 N0 N0 N1 N1 N2 N3 M0 M0 M0 M0 M0 M % 43-26% 41% 32% 27% 14% IV Any T Any N M1 2% Rami Porta, et al J Thor Oncol 2007, 2, V. Rusch et al, J Thor Oncol 2007, 2,
17 BAC- TC versus NSCLC + SCLC + atypical carcinoids BAC Typical carcinoid Adeno+ BAC SCLC NSCLC Atypical carcinoid Lung carcinoma is a spectrum of diseases.
18 Verschil tussen pathologie stadiëring (ptnm) en klinische stadiëring (ctnm):
19 EGFR klinische relevantie Longkanker oud Incidentie Histologie Stadiëring Behandeling roken EGFR Pathofysiologie Behandeling Varia
20 Roken - longkanker vorige eeuw: Roken in 85-90% van de long kanker patiënten Meer mannen dan vrouwen Histologie: plaveiselcel carcinoom, kleincellige carcinoom sterk verband, adenocarcinoom zwak verband met roken Review Sun, Schiller,Gazdar Nature , 2007
21 Moleculair long vorige eeuw: Adenocarcinomen: K-ras K mutaties in circa 30% - codon 12, 13 en 61 Geen K-ras K mutaties in plaveiselcelcarcinoom Dominant oncogen: Proliferatieve stimulus continu Recent: farmaceutische industrie ontwikkeling nieuwe therapeutische middelen
22 21 ste behandelingseffect met tyrosinekinase remmer (TKI inhibitor) Voor behandeling Na 2 maanden TKI behandeling Na 4,5 maanden TKI behandeling Gefitinib, Choong et al. Nature clin practice 2006
23 EGFR klinische relevantie Longkanker oud Incidentie Histologie Stadiëring Behandeling roken EGFR Pathofysiologie Behandeling Varia
24 EGFR Belongs to the ErbB Family of Cell Surface Receptors Extracellular Domain Transmembrane Domain Intracellular TK Domain ErbB1 (EGFR) ErbB2 (HER2/neu) ErbB3 (HER3) ErbB4 (HER4) Plaatjes Amgen
25 Ligand Binding and Dimerization Result in TK Activation EGF TGFα Homodimer Heterodimer High Affinity Binding ATP ATP ATP Ligand Binding Dimerization Phosphorylation and Activation
26 EGFR Activation Enhances Pathways Important for Tumor Cell Growth EGFR Activation Tumor Blood Vessel gg1g G1 phase Metastatic Spread Cell Survival Angiogenesis Tumor Blood Vessel Proliferation
27 Reactie bij 10% patienten met longkanker voor Na 2 maanden Na 4,5 maanden?
28 Distribution of Mutations in the TK domain of EGFR Meta analysis of 5 studies (n = 1256) Extracellular domain P- loop Deletions 45-50% Transmembrane region ATP binding cleft N-lobe C-lobe TK domain αc- helix 20 Duplications/ Insertions (9%) Regulatory domain A- loop 21 L858R 35-45% Review: Sequist et al. J Clin Oncol 2007, 25;
29 Mutation Frequencies of Four Genes in Adenocarcinoma (n = 293) None Identified (n = 148) 50% 30% EGFR (n = 87) 15% KRAS (n = 43) 2%/BRAF (n = 6) 3%/HER2 (n = 9)
30 Mutatie frequentie JAPAN Europa USA/Canada EGFR MUTATIES 30-50% 10-32% K-RAS 15-20% 20-30% Andere verschillen? Zandwijk et al. Ann Oncol 2007, 18;
31 ROKEN Mortaliteit Regio: niet rokers Histologie Sun, Schiller,Gazdar Nature , Oct 2007
32 (Niet)Roken en. Mutatie verschil in 3 genen Type mutatie Sun, Schiller,Gazdar Nature , Oct 2007
33 Samenvatting tussen door: Binnen de adenocarcinomen verschil in DNA gerelateerde afwijkingen: EGFR mutaties meer bij vrouwen, niet rokers, aziatisch ras K-ras bij roken gerelateerde adenocarcinomen EGFR en K-ras komen zelden samen voor: verschil in carcinogenese Hoe zit het met behandeling?
34 EGFR Belongs to the ErbB Family of Cell Surface Receptors Antibody Extracellular Domain Transmembrane Domain Intracellular TK Domain TKI inhibitor ErbB1 (EGFR) ErbB2 (HER2/neu) ErbB3 (HER3) ErbB4 (HER4)
35 EGFR klinische relevantie Longkanker oud Incidentie Histologie Stadiëring Behandeling roken EGFR Pathofysiologie Behandeling Varia
36 TKI Respons maat Objectieve response (OR) Complete response Partiële response Stabiele ziekte (SD) Disease control (OR + SD) Progressie vrije overleving Peeters M, et al. Proc Am Assoc Cancer Res. 2006;47:A CP-1
37 1 studie (BR21) TKI behandeling Overlevingsvoordeel bij niet kleincellige longcarcinoompatiënten n= 731 patients, 2e lijns; 2:1 randomisatie erlotinib vs placebo 6.7 maanden vs 4.7 maanden (p<0.001) Dose erlotinib MTD Andere studie: Dose gefitinib 50% MTD: IDEAL trial: p= 0.11 Westerse landen: circa 10% longkankerpatienten heeft reactie: Is die te voorspellen?
38 EGFR IHC EGFR expressie op celmembraan bij 50-70% adenocarcinomen; Positief voorspellende waarde zeer laag Negatief voorspellende waarde onbekend
39 EGFR mutaties EGFR mutaties aanwezig afwezig Respons kans 77% (35-100) ~10% Disease control kans % 30-50% Progressie vrije overleving maanden Overlevingskans gemiddeld maanden
40 EGFR kopieaantal EGFR amplificatie aanwezig afwezig Respons kans 29-72% 3-38% 38% Disease control kans 60-70% 26-39% Progressie vrije overleving maanden Overlevingskans gemiddeld maanden
41 EGFR Bij patiënten met bijwerkingen grotere kans op respons: langere overleving Exon 19 deleties betere respons dan L858R 1 Klassieke mutaties betere responskans dan andere mutaties Bij circa 50% patiënten die recidief krijgen na initiële respons is tweede verworven mutatie aangetoond T790M.. = exon 20 1) Riely Clin cancer Res 2006,
42 Distribution of Mutations in the TK domain of EGFR Meta analysis of 5 studies (n = 1256) Extracellular domain P- loop Deletions 45-50% Transmembrane region ATP binding cleft N-lobe C-lobe TK domain αc- helix 20 Duplications/ Insertions (9%) Regulatory domain A- loop 21 L858R 35-45% Review: Sequist et al. J Clin Oncol 2007, 25;
43 Samenvatting tussen door: Behandeling adenocarcinomen van de long: 2e lijns TKI Selectie van patiënten: Meest gepubliceerde mutaties, ISH, alternatief (?) Negatief voorspellende waarde van IHC? 1e lijns bij vrouwen met longkanker die niet gerookt hebben?
44 EGFR klinische relevantie Longkanker oud Incidentie Histologie Stadiëring Behandeling roken EGFR Pathofysiologie Behandeling Varia
45 EGFR mutaties EGFR mutaties meer bij adenocarcinomen met BAC component 1 Heterogeniteit in EGFR mutaties binnen een tumor 2 Bij patiënten met meerdere voorstadia en adenocarcinomen kunnen verschillende mutaties aanwezig zijn 3 1) Haneda lung cancer 2006, 52 (47-52); 2) Nakano, lung cancer ) Kozuki, lung cancer 2007, 58 (30-35)
46 K-ras K-ras en EGFR TKI behandeling: slechtere prognose Contraindicatie voor TKI: K-rasK [Colon vergelijkbaar]
47 VUMC 125 casus indicatie door longarts 3 te weinig (biopt)materiaal bij snijden paraffine blokje 6 PCR / sequence niet te beoordelen 22% EGFR mutatie 19% K-ras K mutatie Voorscreenen met snellere methode? 14 februari 2008
48 Adenocarcinoma More EGFR transcript in mutated cases: longer survival after gefitinib MET amplification occurs frequently in tumors with acquired resistance to gefitinib, independent of T790M mutation Cellines: EGFR TKI sensitive cells apoptotic after increase of BIM. EML4-ALK fusion gene in adenocarcinoma (low %) JAPANESE Okami et al Oncology 2007, 72 ( ) Bean et al PNAS 2007, 104 ( ) Gong PLOS 2007, 4 ( ) Soda et al nature 2007, 448 ( )
49 EGFR NL Overleg gaande om landelijk zelfde protocol te volgen (concept); literatuur niet eenduiig over te gebruiken analyse Voorkeur voor biopten, cytologie (monster hoog Tcel%) Indicatie door longartsen 1 e lijns niet-rokers, 2 e lijns adeno/nsclc? IHC Mutatie analyse EGFR en K-rasK EGFR copy number Na moleculaire analyse is patholoog verantwoordelijk voor interpretatie en berichtgeving/communicatie naar behandelaar
50 EGFR samenvatting, 21 ste eeuw Adenocarcinoom: categoriën n met verschillende carcinogenese Vrouwen, niet rokers, aziatisch genotype EGFR analyse: indicatie door longartsen 1 e lijns niet-rokende vrouwen, 2 e lijns adeno Technische aspekten volgende spreker
Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom
Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Wat is de stand van zaken Frank Jacobs sept 2017 Disclosures Frank Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatielongtumoren stadia therapie prognose Els De Droogh Pneumologie ZNA Middelheim
longtumoren stadia therapie prognose smoking is cool!??? longtumoren > na WO II > roken en longtumoren 90 % mannen, 78% vrouwen aantal pakjaren > carcinogene stoffen in rook > asbest > radon, metalen,
Nadere informatieLeven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017
Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker Judith Herder 2017 Deze presentatie Enkele feiten over kanker Wat is longkanker nou eigenlijk? Behandeling bij uitgezaaid longkanker
Nadere informatieDe moleculaire diagnostiek van longkanker. Histopathologie. Overleving in jaren. mbt de genmutatie-gerichte therapie
De moleculaire diagnostiek van longkanker mbt de genmutatie-gerichte therapie op weg naar personalized-molecular-therapy Ed Schuuring (klinisch) moleculair bioloog Hoofd Moleculaire Diagnostiek Laboratorium
Nadere informatie19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht. Longkanker. Nieuwe inzichten en aanpak. Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk
19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Longkanker Nieuwe inzichten en aanpak Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk Met dank aan Diane Paolilli, Elizabeth Waxman en Cynthia Chernecky Cijfers
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
2 NEDERLANDSE SAMENVATTING VOOR NIET-INGEWIJDEN In gezonde personen is er een goede balans tussen cellen die delen en cellen die doodgaan. In sommige gevallen wordt deze balans verstoord en delen cellen
Nadere informatieBronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie
Bronchuscarcinoom 2002 Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie Bronchuscarcinoom 2002 (n=112) Kleincellig versus Niet-kleincellig kleincellig 18% niet-kleincellig
Nadere informatiePrecisie geneeskunde in de longoncologie. Michel van den Heuvel, longarts
Precisie geneeskunde in de longoncologie Michel van den Heuvel, longarts Leerdoelen Therapie op maat bij longkanker De huidige standaardzorg bij longkanker Wat komt er aan Immuuntherapie http://www.cijfersoverkanker.nl/
Nadere informatieGebruik van nieuwe technieken in de moleculaire pathologie. John Hinrichs, klinisch moleculair bioloog
Gebruik van nieuwe technieken in de moleculaire pathologie John Hinrichs, klinisch moleculair bioloog Gebruik van nieuwe technieken in de moleculaire pathologie 1. Introductie moleculaire pathologie 2.
Nadere informatieLongkanker: de detectie van mutaties in EGFR, KRAS, ALK. Genmutatie-gerichte therapie. Histopathologie. Overleving in jaren
Longkanker: de detectie van mutaties in EGFR, KRAS, ALK Genmutatie-gerichte therapie Belangrijk onderdeel van de diagnostiek van longkankerpatiënten Ed Schuuring (klinisch) moleculair bioloog Hoofd Moleculaire
Nadere informatiePathologie: herkennen van kanker. Han van Krieken, patholoog Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen
Pathologie: herkennen van kanker Han van Krieken, patholoog Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen Pathologie: herkennen van kanker Definitie Moleculaire basis Morfologie en aanvullende technieken
Nadere informatieMoleculaire Diagnostiek binnen een routine Pathologie Laboratorium
Moleculaire Diagnostiek binnen een routine Pathologie Laboratorium Winand N.M. Dinjens Laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek Afdeling Pathologie Josephine Nefkens Instituut (JNI) Erasmus MC, Universitair
Nadere informatiec-met amplificatie/ exon14 skippingpatiënt L. Hijmering/Harry J M Groen Longarts UMCG
c-met amplificatie/ exon14 skippingpatiënt L. Hijmering/Harry J M Groen Longarts UMCG Voorgeschiedenis 2000 Femoralis stent. 2016 ct2bn3m1b adenocarcinoom van de long uitgaande van de LBK met o.a. hersenmetastasen
Nadere informatieBelangrijke kenmerken van tumoren in het spijsverteringskanaal. Nicole van Grieken, patholoog Amsterdam UMC, locatie VUmc
Belangrijke kenmerken van tumoren in het spijsverteringskanaal + Nicole van Grieken, patholoog Amsterdam UMC, locatie VUmc Vragen? Inhoud Introductie Diagnostiek Biomarkers Biobanken Wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieImmuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom Willemijn Theelen
Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom 15-06-2017 Willemijn Theelen w.theelen@nki.nl Risicofactoren Longcarcinoom Roken in 90% de oorzaak Passief roken : 1,2-1,3 x verhoogd
Nadere informatiePathologie: herkennen van kanker. Han van Krieken, patholoog Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen
Pathologie: herkennen van kanker Han van Krieken, patholoog Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen Pathologie: herkennen van kanker Definitie Moleculaire basis Morfologie en aanvullende technieken
Nadere informatieStage. Clin staging. Treatment. Prognosis. Diagnosis. Evaluation. Early Node. Tumour. Loc advanced Metastasis. Advanced. Surgery
Clin staging Stage Tumour Early Node Loc advanced Metastasis Advanced Treatment Surgery Diagnosis Evaluation pulmonary Chemotherapy Radiotherapy Combinations Prognosis cardiac general Univ Hospital Leuven
Nadere informatieLeuvense Dagen voor Huisartsgeneeskunde 2012 PNEUMOLOGIE. Longkanker in de huisartspraktijk kristiaan.nackaerts@uzleuven.be
Leuvense Dagen voor Huisartsgeneeskunde 2012 PNEUMOLOGIE Longkanker in de huisartspraktijk kristiaan.nackaerts@uzleuven.be Longkanker voor de huisartspraktijk Epidemiologie Etiologie Vroegtijdige detectie
Nadere informatieWorkshop neuro-endocriene longtumoren handvatten voor de dagelijkse praktijk
Workshop neuro-endocriene longtumoren handvatten voor de dagelijkse praktijk Dr. Robert Jan van Suylen Pathologie DNA Locatie Jeroen Bosch Ziekenhuis Drs. Jules Derks Afdeling Longziekten Maastricht University
Nadere informatieIMMUNOTHERAPIE BIJ LONGTUMOREN
IMMUNOTHERAPIE BIJ LONGTUMOREN HET GLAS IS NIET LANGER LEEG Paul Germonpré Pneumoloog Oncoloog geintegreerd Kankercentrum Gent Klinische Studiedienst Oncologie Disclaimer In the past I received unrestricted
Nadere informatieThoraxchirurgie. In Tergooiziekenhuizen
Thoraxchirurgie In Tergooiziekenhuizen Waarvoor? Trauma Benigne afwijkingen Maligne afwijkingen Thorax trauma Benigne afwijkingen Pneumothorax Goedaardige tumoren Infekties Maligne afwijkingen Longcarcinoom
Nadere informatieKim Monkhorst Antoni van Leeuwenhoek Thoraxpatholoog
Kim Monkhorst Antoni van Leeuwenhoek Thoraxpatholoog Outline Geschiedenis biomarkers in longkanker Richtlijnen Uitvoering Vergoeding What happened in lung cancer? First description activating EGFR mutation
Nadere informatieStaat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC?
Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Nina Bijker, radiotherapeut AMC BBB symposium 7 september 2017 No conflict of interest Focus op postmastectomie radiotherapie (PMRT)
Nadere informatieOntwikkelingen immuuntherapie. C. Steendam C. van der Leest
Ontwikkelingen immuuntherapie C. Steendam C. van der Leest Inhoud Het immuunsysteem De kanker immuniteit cyclus Checkpoint remmers Niet-kleincellige longkanker Kleincellige longkanker (SCLC) Longvlieskanker
Nadere informatieNiet-kleincellig Longkanker 2015. Sjaak Burgers s.burgers@nki.nl
Niet-kleincellig Longkanker 2015 Sjaak Burgers s.burgers@nki.nl Adviesraadlid Adviseur AstraZeneca Boehringer Instituut AsbestSlachtoffers Patiëntenvereniging voor Asbestslachtoffers Te bespreken: Roken
Nadere informatieToepassing van circulerend, cel-vrij DNA in plasma als liquid biopsy voor solide tumoren
Toepassing van circulerend, cel-vrij DNA in plasma als liquid biopsy voor solide tumoren PAUL-EMILE CLAUS ASO KLINISCHE BIOLOGIE, AZ DELTA PROF. DR. GEERT MARTENS DR. DIETER DE SMET Questions 1. De rol
Nadere informatie(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam
(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam Adjuvante chemotherapie bij rectumcarcinoom in Nederland Geloof Gewoonte Evidence-based medicine
Nadere informatieGepersonaliseerde aanpak bij longkanker
Gepersonaliseerde aanpak bij longkanker Dr. André VERSTRAETEN Dr. Elke GOVAERTS Dienst longziekten Pneumo-oncologie - Longkanker is de belangrijkste oorzaak van kankergerelateerde mortaliteit in beide
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse samenvatting Longkanker is een ziekte waaraan jaarlijks in Nederland ongeveer evenveel mensen overlijden als borst-, prostaat- en darmkanker bij elkaar. Ondanks de
Nadere informatieCasus: Van DNA mutaties naar behandeling: selectie voor geïndividualiseerde oncologische behandelingen. Marlies Langenberg Internist oncoloog
Casus: Van DNA mutaties naar behandeling: selectie voor geïndividualiseerde oncologische behandelingen Marlies Langenberg Internist oncoloog Geen disclosures Casus Casus 2005 Vrouw, 62 jaar Oncologische
Nadere informatieBehandelingsstrategie bij het Bronchuscarcinoma. Dr. Alida Vaes Pneumologie A.Z. St.-Dimpna Geel / H. Hartziekenhuis Mol
1 Behandelingsstrategie bij het Bronchuscarcinoma Dr. Alida Vaes Pneumologie A.Z. St.-Dimpna Geel / H. Hartziekenhuis Mol 2 Type tumor APO Niet kleincellig longcarcinoom(nsclc) Kleincellig longcarcinoom
Nadere informatiegepersonaliseerde geneeskunde De rol van de pathologie in de Dienst Pathologie AZ Sint-Jan Jacques Van Huysse
Symposium Algemene Heelkunde, 26 april 2018 De rol van de pathologie in de gepersonaliseerde geneeskunde Jacques Van Huysse Dienst Pathologie AZ Sint-Jan Introductie / definitie Verleden Heden Mogelijke
Nadere informatieLongkanker; state of the art
24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht Longkanker; state of the art Ivonne Schoenaker Verpleegkundig consulent oncologie Isala Klinieken / Zwolle Longkanker: The ugly facts Per jaar wordt bij 8000 nieuwe patiënten
Nadere informatieGebruik van prognostische en predictieve factoren bij de behandeling van het colorectaal carcinoom GIOCA congres 2017
Gebruik van prognostische en predictieve factoren bij de behandeling van het colorectaal carcinoom GIOCA congres 2017 Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam Colorectaal carcinoom Vroeger
Nadere informatievrijdag 16 december 2016
September 2016 Op vrijdag 16 december 2016, van 12u-17u, zal de tweede plenaire NVALT studiedag plaatsvinden in het Beatrixgebouw in Utrecht. Programma en uitnodiging krijgt u binnenkort. 2 e lijn centrale
Nadere informatieOntwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom
Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Mark I. van Berge Henegouwen Chirurg, slokdarm en maagchirurgie Amsterdam UMC, locatie AMC GIOCA GE oncologisch congres, AMC 18 jan 2019
Nadere informatieStaging van het Bronchuscarcinoom
1 Staging van het Bronchuscarcinoom Dr D Coeman Pneumoloog A.Z. St.-Dimpna, Geel Staging v/h bronchuscarcinoom 2 A/ NSCLC - TNM-classification B/ SCLC - VALSG (veterans s affairs lung study group) - TNM-classification
Nadere informatieGastro-intestinale stromacel tumor: Risico classificatie en mutatie analyse door de patholoog. Dr. Judith V.M.G. Bovee Patholoog LUMC
Gastro-intestinale stromacel tumor: Risico classificatie en mutatie analyse door de patholoog Dr. Judith V.M.G. Bovee Patholoog LUMC GastroIntestinale Stromacel Tumor 11-15 GISTen per 100.000 mensen (Scandinavië)
Nadere informatiePharmacogenomics: een uitdaging voor de Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie
Pharmacogenomics: een uitdaging voor de Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie Winand Dinjens Afdeling Pathologie Josephine Nefkens Instituut Erasmus MC, Rotterdam w.dinjens@erasmusmc.nl Werkgroep Moleculaire
Nadere informatieTargeted Therapy Casus Oesofaguscarcinoom. Dokter, dit is mijn tumor. Marion Stevense AIOS Interne Oncologie 31-3-2015
Targeted Therapy Casus Oesofaguscarcinoom Dokter, dit is mijn tumor Marion Stevense AIOS Interne Oncologie 31-3-2015 Disclosure Belangen (Potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieCasus 1 (3) Komt op poli, laat bloedbeeld prikken Uitslag: Normaalwaarden? T.a.v. Trombopenie: waar let je op? Wat nu? Hb 3.8 L 2.
Casus 1 Man, 67 jaar, NSCLC, stadium IIIA (tumor re-long+ positieve lymfklieren mediastinum) Bezig met radiotherapie (5 weken), met wekelijks korte kuur chemotherapie Nu in 3e week, afgelopen week geen
Nadere informatieDiagnostiek van carcinoiden, het grootcellig neuroendocrien carcinoom en niet-kleincellige longkanker met neuroendocriene differentiatie van de long
Diagnostiek van en, het grootcellig neuroendocrien en -kleincellige longkanker met van de long 1. Uitnodiging Geachte collega, Recent heeft u een e-mail onvangen waarin uw medewerking werd gevraagd voor
Nadere informatieLaarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Testis
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Testis V3.2014 Testis ICD-O C62 1 Inleiding De richtlijnen hebben betrekking tot kiemceltumoren van de testis, die meer dan 90% van
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLSA-DLRA) 2016
Factsheet en Longcarcinoom (DLSA-DLRA) 2016 Inclusie en exclusie criteria DLSA Inclusie Alle chirurgische thoracale (thoraxwand, pleurale, long en mediastinale) ingrepen, in te delen in: Resecties bij
Nadere informatiePalliatieve zorg bij longkanker. Jeske Staal-van den Brekel, longarts ZGT, locatie Almelo
Palliatieve zorg bij longkanker Jeske Staal-van den Brekel, longarts ZGT, locatie Almelo Dhr E, 21-05-1943 Maart 2010:analyse dyspnoe Voorgeschiedenis: -2007 acuut myocard infarct, gevolgd door CABG -2008
Nadere informatieHenderyckx Annemie hoofdverpleegkundige dienst longziekten campus Brugge. verpleegkundig Oncologisch congres AZ Sint Jan AV 16/03/2013
Laat hem zijn sigaretje maar roken, zeggen zijn vrienden rond de toog als hij even naar buiten verdwijnt. Nu hij longkanker heeft, maakt het toch niet meer uit. verpleegkundig Oncologisch congres AZ Sint
Nadere informatieOntwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog
Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Doelgerichte therapie bij het lokaal gevorderd en gemetastaseerd
Nadere informatieOligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut
Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom M. van der Sangen, radiotherapeut Borstkanker in perspectief Borstkanker in Nederland Nieuwe borstkankers per jaar: 15.000 Metastasen bij diagnose: 750 (5%)
Nadere informatieImmunotherapie bij ouderen: maakt lee4ijd uit?
Immunotherapie bij ouderen: maakt lee4ijd uit? Ellen Kapiteijn en Simon Mooijaart LUMC 1 NOVEMBER 2017 Casus Dhr T, 1934: vitaal, WHO 1 Amaurosis fugax, presbyacusis, BPH 2005: Melanoom rechts temporaal
Nadere informatieMoleculaire revolutie in de pathologie: next generation sequencing
Moleculaire revolutie in de pathologie: next generation sequencing John Hinrichs, klinisch moleculair bioloog in de pathologie UMC Utrecht, afdeling pathologie De (moleculaire) pathologie maakt op dit
Nadere informatieLongkanker, welke vorm heb ik?
Longkanker, welke vorm heb ik? (Begrijpen van het pathologieverslag) Title onius autem luctus fatiguis leva. Vit caput suum et sic ait quicumce que es domne vade discumb etpula. Patiënteninformatie Deze
Nadere informatieBasisbegrippen Oncologie
Basisbegrippen Oncologie Tumor afmeting Diagnose periode Behandel periode Preventie/interventie periode Invasie interventie Tijd Detectie drempel Van normale naar kankercel Normale cel Van celkern naar
Nadere informatieMoleculaire Diagnostiek in de Pathologie
Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie Informatiebrochure Afdeling Pathologie VU medisch centrum Amsterdam Inhoudsopgave Pagina Inleiding 3 Indicatiegebieden en bijbehorende Moleculaire Diagnostiek:
Nadere informatieCasus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG
Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG no disclosures Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Pancreascarcinoom Slechte
Nadere informatieLymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen
Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen 85% via de axilla Mammaria interna alleen aantasting is zeldzaam
Nadere informatieNEDERLANDSE 8 SAMENVAT TING VooR NIET-INGEWIJDEN PTER A H C
Nederl andse samenvat ting voor nie t-inge wijden 8 CHAPTER nederlandse samenvatting Inleiding In 2006 rookte 28% van de Nederlandse bevolking gemiddeld 15 sigaretten per dag. Jaarlijks overlijden circa
Nadere informatieMSI/ KRAS/ NRAS consequenties behandeling? Hanneke Wilmink Internist-oncoloog AMC
MSI/ KRAS/ NRAS consequenties behandeling? Hanneke Wilmink Internist-oncoloog AMC Casus 1 74-jarige man, stadium II (T3N0M0) sigmoid carcinoom, nu 30 dagen na laparoscopische sigmoid resectie, MSS tumor,
Nadere informatieStereotactische radiotherapie voor stadium I niet-kleincellig longcarcinoom: Uitkomsten op patiënten- en populatieniveau.
Stereotactic Radiation Therapy for Stage I Non-Small Cell Lung Cancer Nederlandse titel Stereotactische radiotherapie voor stadium I niet-kleincellig longcarcinoom: Uitkomsten op patiënten- en populatieniveau.
Nadere informatieILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie
ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie Heeft neoadjuvant chemotherapie nut bij ILC > 3 cm? Ja Nee Weet niet/geen
Nadere informatieMultimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom
Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Disclosures Ik heb geen belangenverstrengeling in relatie tot deze presentatie Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Bij
Nadere informatieDe nieuwste ontwikkelingen. Annemarie Becker, longarts Amsterdam UMC
De nieuwste ontwikkelingen Annemarie Becker, longarts Amsterdam UMC Voorbeeld voettekst juli 2018 Kleincellig longcarcinoom Meestal ver stadium bij diagnose geen genezing Standaard: carboplatin en etoposide
Nadere informatieGenetica en borstkanker voor de patholoog
Genetica en borstkanker voor de patholoog Giuseppe Floris Pathologische Ontleedkunde, UZ Leuven Multidisciplinair Borst Centrum (MBC) Symposium 2017 21/10/2016; Leuven Morfologische heterogeneiteit van
Nadere informatieResultaten op tafel voor longkanker
17 maart 2017 Resultaten op tafel voor longkanker Franz Schramel Jos Kroon DISCLOSURE: SPREKERS BELANGEN Sprekers hebben voor deze bijeenkomst geen (potentiële) belangenverstrengeling met (commerciële)
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016
Factsheet en Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Inclusie en exclusie criteria DLCA-S Inclusie Alle chirurgische
Nadere informatieCasuïstiek bespreking: EGFR mutaties. Jeske Staal-van den Brekel, longarts
. Casuïstiek bespreking: EGFR mutaties Jeske Staal-van den Brekel, longarts Mw N, 31-10-1948 Anamnese (sept 2015) Sinds 2 maanden progressieve dyspneu d effort. Pijnlijk gevoel over rechter thorax. Droge
Nadere informatieBloedafname CAIRO5. Coördinerend Radiologen: Dr. K. van Lienden, Dr. M Engelbrecht, afdeling Radiologie, AMC Amsterdam
Bloedafname CAIRO5 Een gerandomiseerde fase 3 studie naar behandelingsstrategieën voor patiënten met dikke darmkanker met metastasen in alleen de lever, welke (nog) niet in aanmerking komen voor chirurgische
Nadere informatieBRAF rondzending SKML 2012
BRAF rondzending SKML 2012 Presentatie van de resultaten op de deelnemersbijeenkomst 5 februari 2013 Riki Willems Patricia Groenen Willeke Blokx Adriaan van den Brule Casus 1 Langerhanscel histiocytose
Nadere informatieLONGKANKER. Wat is longkanker? Symptomen. Apotheker Bernard Vanhoutte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV. Een kwaadaardig gezwel
LONGKANKER Apotheker Bernard Vanhoutte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Wat is longkanker? Een kwaadaardig gezwel Van de luchtpijpvertakkingen (bronchiën) Meestal niet van de longblaasjes Bronchuscarcinoom
Nadere informatieBiologicals in de longziekten. Piet van Valenberg, longarts.
Biologicals in de longziekten. Piet van Valenberg, longarts. Biologicals Astma : anti IgE : omalizumab = Xolair Sarcoidosis : infliximab : anti-tnfalfa Bronchuscarcinoom Bronchus carcinoom Chemotherapie
Nadere informatieImage-guided stereotactic radiotherapy for early stage lung cancer: techniques and clinical outcomes. Samenvatting
169 Image-guided stereotactic radiotherapy for early stage lung cancer: techniques and clinical outcomes Samenvatting Radiotherapie speelt een belangrijke rol in de curatieve behandeling van patiënten
Nadere informatieApril e lijn centrale test voor FGFR-1
April 2016 2 e lijn centrale test voor FGFR-1 Phase II study with oral fibroblast growth factor-1 inhibitor bibf1120 as second line treatment in lung carcinoma patients harboring fibroblast growth factor
Nadere informatieNieuwe doelgerichte behandeling van longkanker
Klinische les Nieuwe doelgerichte behandeling van longkanker Harry J.M. Groen, Thijo J.N. Hiltermann, Ed Schuuring en Wim Timens Dames en Heren, Bij ongeveer 10% van de patiënten met een adenocarcinoom
Nadere informatielongcarcinoom: stadiëring en behandeling
Hoe actueel is de CBO richtlijn? Niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring en behandeling Prof. dr. Harry J.M. Groen UMCG Groningen Wat moet er veranderen? TBNA? Plaats van EUS-FNA? Plaats van EBUS-FNA?
Nadere informatieWerkgroep Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie (NVVP) Werkgroep Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie (NVVP)
1 15 februari 2008 3de Moleculaire Dag Ed Schuuring Doel: stimuleren moleculaire diagnostiek binnen pathologie in NL borging en verbetering van kwaliteit vernieuwing moleculaire diagnostiek inventarisatie
Nadere informatieWel of Niet starten?
Chemotherapie in de palliatieve setting van het pancreascarcinoom Wel of Niet starten? Dick Richel AMC / MST 3 e Verpleegkundig Congres 10 januari 2014 Pancreascarcinoom feiten Incidentie in Nederland
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING ACHTERGROND Klinische aspecten van dikke darmkanker Dikke darmkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker in de westerse wereld. Als we kijken naar aan kanker gerelateerde
Nadere informatiegraad mitotische activiteit/10 hpf Ki67 index G1 <2 <2% G G3 >20 >20
NEURO-ENDOCRIENE TUMOREN 1. Algemeen: Goed gedifferentieerde neuro-endocriene tumor: vroeger "carcinoïd". Goed gedifferentieerd carcinoma: "atypisch carcinoïd". Exclusief appendix. Opmerking: hooggradige
Nadere informatieIndicatorenrapportage Ziekenhuis: Rijnstate Ziekenhuis Jaar: 2018 Totaal aantal ingevoerde patiënten
De inhoud van de basis- en indicatorenrapportages is onderhevig aan updates en aanpassingen. In dit logboek kunt u per registratie de wijzigingen in de rapportages terugvinden tot en met het vorige kalenderjaar.
Nadere informatiePancreascarcinoom en kansen voor de toekomst
18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Pancreas Carcinoom Incidencie: 33.730 nieuwe patiënten
Nadere informatieLage tractus digestivus. Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum
Lage tractus digestivus Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nieuwe vooruitzichten in de karakterisering en behandeling van acute myeloïde leukemie Nederlandse samenvatting 134 Acute myeloïde leukemie (AML) is een vorm van bloedkanker, een kwaadaardige aandoening
Nadere informatie13-17 maart Programma
13-17 maart 2016 Programma ZONDAG 13 MAART 2016 18:45 19:15 Pubquiz Chemo gerelateerde onderwerpen Targeted therapies Immunotherapie Chirurgie Pathologie MAANDAG 14 MAART 2016 Tijd Lezingen Spreker(s)
Nadere informatieLandelijk Contactdag 2017
Landelijk Contactdag 2017 Radiotherapie voor Blaaskanker Bradley Pieters Academisch Medisch Centrum/ Universiteit van Amsterdam 2 Typen Blaaskanker Niet-spierinvasief Spierinvasief Behandelingen Verwijderen
Nadere informatieNieuwe anti-tumor therapie
Nieuwe anti-tumor therapie ontwikkelingen in de moleculaire pathologie therapie op maat Ed Schuuring Klinisch Moleculair Bioloog in de Pathologie Hoofd Laboratorium Moleculaire Pathologie Hoogleraar Moleculaire
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016
Factsheet en Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Versie beheer: Datum Versie Mutatie Eigenaar 30-07-2016 2017.1 Aanpassingen
Nadere informatie- incidentele bevinding zonder klachten - weigering van chirurgische behandeling - slechte algehele conditie waardoor chirurgie niet verantwoord is
Auteur Soort studie Aantal patiënten Lee 2013 Qurashi Systematic review 1999-2011 Systematic review 1999-2011 Radiotherapie / Chirurgie (meestal gevolgd door ) 377 Conservatief waaronder Inclusiecriteria
Nadere informatie10 e Post O.N.S. Meeting. Ted Goossens Verpleegkundig specialist Oncologie SJG Weert
10 e Post O.N.S. Meeting Ted Goossens Verpleegkundig specialist Oncologie SJG Weert 1 BIOMARKERS, PERSONALISED MEDICINE EN (BIOBANKING) 2 Indeling: Definitie Geschiedenis Plaats in diagnostiek en therapie
Nadere informatieBehandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG
Behandeling op maat Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk C.P. Schröder internist oncoloog Mammacarcinoom en targeted therapy
Nadere informatieMoleculaire pathologie als leiddraad voor individuele kankerbehandeling
Moleculaire pathologie als leiddraad voor individuele kankerbehandeling Amersfoort 24 Maart 2015 Stefan Willems, MD PhD Pathologist, Depts of Pathology, UMC Utrecht and NKI-AvL Amsterdam Research fellow
Nadere informatieSurgery after neoadjuvant treatment for non-small cell lung cancer: Decision making and patient outcome Kappers, I.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Surgery after neoadjuvant treatment for non-small cell lung cancer: Decision making and patient outcome Kappers, I. Link to publication Citation for published version
Nadere informatieEGFR-mutatie bij niet-kleincellig longcarcinoom
Stand van zaken EGFR-mutatie bij niet-kleincellig longcarcinoom Behandeling met tyrosinekinaseremmers mogelijk Erik Thunnissen, Egbert F. Smit, Petra M. Nederlof en Anne-Marie C. Dingemans Niet-kleincellige
Nadere informatieHet leveren van de juiste behandelingen, op het juiste moment, iedere keer, bij de juiste persoon
Het leveren van de juiste behandelingen, op het juiste moment, iedere keer, bij de juiste persoon Barack Obama NIEUWE PRECISIE ONCOLOGISCHE TEST OM DE MEEST EFFECTIEVE BEHANDELING TEGEN KANKER TE IDENTIFICEREN
Nadere informatieCHAPTER 9. Samenvatting
CHAPTER 9 Samenvatting Samenvatting SAMENVATTING In dit proefschrift evalueren we de rol van het immuunsysteem in (het ontstaan van) baarmoederhalskanker, oftewel cervixcarcinoom. Ondanks de beschikbaarheid
Nadere informatie