Bestuursvoorstel. Onderwerp Programmabegroting Status. Besluitvormend. Gevraagd besluit

Transcriptie

1 Bestuursvoorstel Onderwerp Programmabegroting 2016 Status Gevraagd besluit Besluitvormend 1. In te stemmen met de programmabegroting 2016 en daarmee in te stemmen met een verhoging van de structurele gemeentelijke bijdrage met vanaf Als gevolg van onder andere de extra eenmalige besparing op kapitaallasten van door latere aanschaf van tankautospuiten is een verhoging van de gemeentelijke bijdrage in 2016 eenmalig door VRZ te dekken. Deze verhoging gaat dus feitelijk pas in met ingang van De programmabegroting 2016 voor zienswijze aan te bieden aan de gemeenteraden en te vragen hun zienswijze kenbaar te maken voor 8 juli Het voor te stellen om de programmabegroting 2016 vast te stellen (AB 9 juli 2015). Verantwoordelijke R.J. van der Zwaag portefeuillehouder bestuur Bijlagen Programmabegroting Aanleiding Ook voor 2016 is VRZ erin geslaagd, ondanks de extra taakstellingen, om een sluitende begroting te presenteren, waarbij er sprake is van materieel evenwicht. Door het Dagelijks Bestuur is in de Notitie Meerjarenperspectief , die op 26 februari 2015 is behandeld in het Algemeen bestuur, een voorstel uitgewerkt met een oplossing voor onder andere het ontstane structurele tekort in 2017 en verder. De verwerking van dit voorstel heeft plaatsgevonden in deze programmabegroting Taakstelling Terugblik VRZ is al vanaf 2010 bezig geweest met het realiseren van taakstellingen. Bij de eerste taakstelling, na regionalisering van de brandweer in 2012, is de berekende benodigde gemeentelijke bijdrage voor uitvoering van de toenmalige taken en gemeentelijke brandweertaken van 25,7 mln. naar 23,3 mln. teruggebracht (- 2,4 mln). In totaal bedraagt de taakstelling de afgelopen jaren structureel ± 20% ten opzichte van de budgetten van voor de regionalisering (peiljaar 2010). Deze taakstelling heeft geleid tot beperkingen, maar ook tot kansen op een verdere doorontwikkeling van VRZ. We hebben onze taken slimmer anders georganiseerd. Pagina 1 van 8

2 Herziening van werkwijzen en processen heeft bijvoorbeeld geleid tot Maatwerk in Brandweerzorg en de verschuiving van de uitvoerende controletaak naar thematisch werken bij risicobeheersing. De samenvoeging van Materieel, Techniek en Logistiek werkzaamheden in 3 servicecentra heeft geleid tot harmonisatie van processen. Huidige situatie VRZ wordt nu opnieuw geconfronteerd met taakstellingen en tegelijkertijd worden vanuit het Rijk meer eisen opgelegd om fysieke veiligheid, ook tussen veiligheidsregio s onderling, (bovenregionaal) te kunnen borgen. Het gaat dan om eisen aan planvorming, informatiemanagement en vooral ook bij het opleiden, trainen en oefenen van brandweer en crisisorganisatie. VRZ wil de fysieke veiligheid in onze regio met het tweede (grote) risicoprofiel van Nederland zo goed mogelijk kunnen blijven waarborgen om met name bij crises adequaat te kunnen optreden. Dit stelt eisen aan onze organisatie zowel als het gaat om voldoende mensen voor de (operationele) taken als de competenties die mensen moeten hebben om de taken te kunnen of soms ook te mogen uitvoeren. Vanwege onze ligging ten opzichte van de rest van Nederland moet de organisatie zelf veel kunnen opvangen. Ondersteuning of zelfs vervanging van bepaalde functionarissen is vanwege aanrijtijden niet mogelijk. Waarbij de vraag is, of er in de omliggende regio s capaciteit beschikbaar is. Samenwerking vindt waar mogelijk plaats in voorbereiding op rampen en crises. Maar dit biedt onvoldoende perspectief voor het altijd beschikbaar hebben van voldoende operationele slagkracht conform de geldende eisen. Onze infrastructuur zorgt voor hogere kosten dan in andere regio s. Zo hebben wij naar verhouding meer piketfuncties, zeker waar wettelijke opkomsttijden vanaf 15 minuten zijn gesteld, omdat we geen aaneengesloten landgebied hebben. Dezelfde infrastructuur zorgt ook voor ons hoog risicoprofiel, waarbij de organisatie voorbereid moet zijn op incidenten met de nadruk op overstromingen, maritieme en nucleaire incidenten. De verwachting is dat er nieuwe regelgeving komt waarin nieuwe functies worden geïntroduceerd die in dit kader kosten met zich mee zullen brengen. Niet in de laatste plaats moet er een balans zijn tussen onze taken op het gebied van preventie en die van bestrijden. Het anders inrichten van de brandweerorganisatie zoals nu wordt ingezet met het project maatwerk in brandweerzorg en het waarborgen van de kwaliteit van fysieke veiligheidszorg kan alleen als aan de voorkant maatregelen worden genomen. Deze behoren tot de preventie. Het gaat hierbij om maatregelen die niet alleen door ons maar ook door andere overheden (waaronder de gemeenten) en zeker ook door de burgers zelf moeten worden opgepakt. Het gaat dan zowel om fysieke maatregelen als het aanbrengen van brandmelders, eisen aan nieuw- en verbouw als ook gedrag van mensen. Hierop moet de komende jaren worden geïnvesteerd. Zijn hier geen mogelijkheden voor dan zal de bestaande kwaliteit van de fysieke veiligheid in Zeeland, waar de brandweerzorg een belangrijk onderdeel van is, niet langer kunnen worden gegarandeerd. Ditzelfde geldt voor het kunnen voldoen aan wettelijke eisen. VRZ heeft in de Notitie Meerjarenperspectief de mogelijkheid geschetst om een extra bezuiniging te kunnen realiseren van 2,2 mln. Bij het opstellen van deze bezuinigingsmaatregelen is het zo veel mogelijk waarborgen van de veiligheid in Zeeland het uitgangspunt geweest. Wel is ook in 2016 nog een taakstelling opgenomen, omdat een deel van deze bezuinigingsmaatregelen nog niet in volle omvang hun beslag hebben gekregen. Ook een aantal maatregelen uit eerdere begrotingen, zoals de herziening van de alarmering- en uitrukprocedures en de verdere reductie van ongewenste uitrukken moeten nog genomen worden. De taakstelling in 2016 bedraagt Pagina 2 van 8

3 Taakstelling Formatie Formatie algemeen Brandweer Brandweer algemeen Besparing maatwerk brandweerzorg Extra besparing brandweer nog in te vullen op basis van evaluatie Besparing door herzien alarmering- en uitrukprocedures Risico- en Besparing reductie ongewenste uitrukken crisisbeheersing (STOOM) Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering algemeen Huisvesting Energiebesparing Totale besparingen Formatie ( in 2016) Er kan een bezuiniging worden gerealiseerd wanneer vacatures, die ontstaan door natuurlijk verloop door bijvoorbeeld pensionering, niet worden ingevuld. In de periode 2015 t/m 2021 zullen diverse medewerkers de organisatie verlaten vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd of de FLO-leeftijd. Bij uitstroom van personeel zal overwogen worden werkzaamheden te herverdelen of taken soberder of niet uit te voeren, waarbij de uitvoering van wettelijke taken zo veel mogelijk zal worden ontzien. Structureel wordt een besparing geraamd van vanaf Maatwerk in brandweerzorg ( in 2016) De implementatie van maatwerk brandweerzorg betekent een hervorming van de repressieve organisatie van de brandweer in Zeeland. Vanuit deze benadering van de brandweerzorg zijn eveneens besparingen te realiseren die kunnen bijdragen aan het realiseren van de taakstelling VRZ. De taakstelling bedroeg oorspronkelijk De besparingen voor Maatwerk in brandweerzorg in de begroting 2016 zijn op basis van de Derde tussenrapportage Maatwerk in brandweerzorg bijgesteld. De structurele besparingen als gevolg van het project Maatwerk in brandweerzorg zijn op dit moment berekend op De besluitvorming over Maatwerk in brandweerzorg moet in juli 2015 nog plaatsvinden. Daarmee is nog onduidelijk of deze besparingen ook daadwerkelijk kunnen worden gerealiseerd. Het verschil tussen de taakstelling en de daadwerkelijk te realiseren besparing maakt onderdeel uit van het tekort waarvoor in de Notitie meerjarenperspectief bezuinigingsmaatregelen zijn genomen. Op basis van de evaluatie van de maatregelen in Maatwerk en brandweerzorg zal bezien worden hoe extra bezuinigingen op de brandweer kunnen worden gerealiseerd. De evaluatie zal in 2017 worden uitgevoerd. Vanaf 2018 is opgenomen als taakstelling. Huisvesting ( in 2016) Uit onderzoek is gebleken dat door enerzijds de werklocaties beter te benutten dan nu het geval is en anderzijds door een gunstigere huurprijs in de markt, er besparingen gerealiseerd kunnen worden zodra de huidige huurovereenkomst is beëindigd. Dat houdt in dat zoveel als mogelijk (effectief en efficiënt) teams/medewerkers verplaatst zullen gaan worden en voor de overgebleven medewerkers goedkopere huisvesting als zijnde de hoofdlocatie gezocht zal worden. Ook op de servicekosten is waarschijnlijk winst te behalen. Pagina 3 van 8

4 Structureel wordt een besparing geraamd van vanaf 2017.Deze besparing is naar beneden bijgesteld ten opzichte van de Notitie meerjarenperspectief naar aanleiding van actualisatie van de beschikbare opties op de markt. Brandweer algemeen en bedrijfsvoering algemeen ( in 2016) Het jaar 2014 was het eerste jaar dat VRZ volledig is geregionaliseerd. De ervaringscijfers zijn nog beperkt. Dit inzicht zal verbeteren. De verwachting is dat op basis van het voortschrijdend inzicht deze besparing van gerealiseerd kan worden. Herziening alarmering- en uitrukprocedures ( in 2016) Aanpassing en vereenvoudiging van de alarmering- en uitrukprocedures kan leiden tot besparingen. Met name door middel van een reductie in de P2-uitrukken, nu ca. 240 per jaar, kan een besparing worden gerealiseerd. De P2-uitrukken betreffen assistentie van ambulance en politie, nacontrole, ventilatie, onderzoeken van klachten, wegdekreiniging en kat uit boomincidenten. Ook de alarmering- en uitrukprocedures binnen kantooruren rondom de hoofdlocaties kunnen geoptimaliseerd worden. De besparing die gerealiseerd kan worden, wordt geschat op structureel. De voorbereidingen zullen in 2015 gestart worden. Verdere reductie ongewenste uitrukken ( in 2016) De Veiligheidsregio heeft de ambitie om het aantal onterechte meldingen de komende jaren te reduceren. De Veiligheidsregio onderzoekt daarom, in samenwerking met Brandweer Nederland, welke maatregelen er kunnen worden verbeterd en hoe deze het beste kunnen worden doorgevoerd. Het landelijk project STOOM ( Structureel Terugdringen van Onechte en Ongewenste Meldingen ) helpt de brandweerkorpsen, veiligheidsregio's en gemeenten bij het stimuleren en ondersteunen van het verder terugdringen van het aantal ongewenste en onechte meldingen. Het streven is om in 2016 het aantal uitrukken voor onechte en ongewenste meldingen te halveren ten opzichte van 2011: een reductie van uitrukken voor 1400 onechte en ongewenste meldingen in Zeeland (Bron: CBS-Brandweerstatistiek 2011) naar 700 in De besparing die nog kan worden gerealiseerd is geraamd op De voorbereidingen zullen in 2015 gestart worden. Energiebesparing ( in 2016) De plaatselijke mogelijkheden en beschikbaar budget voor te investeren maatregelen bepalen de grootte van de besparingen. In de (gewijzigde) begroting 2015 is al een investeringsbudget beschikbaar van circa De besparing die hierdoor kan worden gerealiseerd, is voorlopig berekend op vanaf 2016 (terugverdientijd 10 jaar). Gemeentelijke bijdrage Mede gezien de financiële situatie, onder meer als gevolg van door VRZ opgevangen niet beïnvloedbare exogene kostenstijgingen, zal er een aanvullende bijdrage van worden gevraagd vanaf 2016 aan de gemeenten. Door deze aanvullende gemeentelijke bijdrage is de meerjarenbegroting sluitend. Enkele voorbeelden van niet-beïnvloedbare kostenstijgingen zijn: de cao verplichtingen van de afgelopen jaren; de invoering van de belastingmaatregel werkkostenregeling per 1 januari 2015; afschaffen van de BTW compensatie voor Veiligheidsregio s en het niet geheel compenseren hiervan door het rijk; Pagina 4 van 8

5 budgetten die bij reorganisatie niet zijn overgekomen naar VRZ zoals gebruikerslasten huisvesting kazernes; minder besparingen Maatwerk in Brandweerzorg onder andere als gevolg van andere behoeften/ wensen van gemeenten; verdere uitgevoerde bezuinigingen in de afgelopen jaren, Als gevolg van o.a. de extra eenmalige besparing op kapitaallasten van , die VRZ in 2016 kan realiseren door de latere aanschaf van tankautospuiten, is een verhoging van de gemeentelijke bijdrage in 2016 eenmalig door VRZ te dekken. Deze verhoging van de gemeentelijke bijdrage gaat dus feitelijk pas in met ingang van Herijking gemeentefonds Momenteel vindt er een herijking van het gemeentefonds plaats met mogelijk een wijziging van het cluster Openbare Orde en Veiligheid hierin. Deze wijziging zou gevolgen kunnen hebben voor de verhouding van de OOV verdeelsleutel tussen de gemeenten en daarmee voor de gemeentelijke bijdragen VRZ. In verband met de geleidelijke overgang van de verdeelsleutel naar 100% OOV in 2018 zijn de gemeentelijke bijdragen tot dat jaar echter al vastgesteld. De herijking van het gemeentefonds heeft daarom in ieder geval tot en met 2018 geen gevolgen. Visitatiecommissie De visitatiecommissie heeft tijdens de pilot visitatie in Zeeland de indruk gekregen dat VRZ haar opgave met een laag budget verwezenlijkt. Zij heeft in haar rapport het volgende vermeld: Kijkend naar de beschikbaar gestelde middelen aan VRZ en het risicoprofiel in combinatie met het landelijk gebied ontstaat de indruk dat er een overspannen verwachting ligt. De visitatiecommissie adviseert om dit nader te analyseren en de situatie in VRZ te vergelijken met de situatie in andere veiligheidsregio s, waarbij zowel kwantitatieve als kwalitatieve vergelijking en duiding een rol spelen. CAO 2016 De meerjarenraming is opgesteld in constante prijzen (prijsniveau 2015). Dat wil zeggen, er is voor zowel de lasten als de baten (gemeentelijke bijdrage) in 2016 geen rekening gehouden met een correctie voor loon- en prijsbijstellingen. De inflatie is momenteel weliswaar laag, maar de looptijd van de CAO gemeenten is tot 31 december De verwachting is zeer reëel dat VRZ in 2016 te maken krijgt met stijging van de ambtenarensalarissen. Geen compensatie hiervan betekent een extra taakstelling. Dat betekent dus een flink financieel risico voor de VRZ. De mogelijke gevolgen van nieuwe cao-afspraken zijn (gedeeltelijk) meegenomen in de risicoparagraaf. Investeringen brandweermaterieel en materiaal Door de regionalisering en de uitgestelde besluitvorming rond Maatwerk in brandweerzorg is er sprake van uitstel van vervangingen en is een vervangingsachterstand ontstaan, waardoor er een piek aan te vervangen (brandweer)voertuigen en -materiaal in de komende jaren aankomt. Het investeringsplan 2016 bedraagt Het aandeel van VRZ in het EMU-saldo zal mede daardoor de komende jaren negatief zijn. De kapitaallasten zullen daarmee oplopen (zie grafiek). De verwachting is dat over enkele jaren er weer nagenoeg een evenwicht zal ontstaan tussen de in de begroting opgenomen afschrijvingen en de in de begroting opgenomen investeringen. Pagina 5 van 8

6 Gemeenschappelijke Meldkamer Zeeland Alle meldkamers komen onder landelijkee sturing binnen één Landelijke Meldkamer Organisatie (LMO). Rekening houdend met een verwachte bouwtijd en inmiddels vertraagde besluitvorming wordt nu uitgegaan van het tot en met juni of zoveel langer als noodzakelijk- in stand houden van de huidige Gemeenschappelijke Meldkamer Zeeland. De verwachting is dat het saldo van de reserve Meldkamer voldoende is om deze periodee te overbruggen en dat in principe geen beroep gedaan hoeft te worden gedaan op een extra gemeentelijke bijdrage. Verder uitstel van het moment van overdracht kan mogelijk tot financiële tekorten leiden omdat het saldo van de reserve Meldkamer dan ontoereikend wordt. Onvoorzien De post onvoorzien bedraagt Het betreft een meerjarig incidentelee post bedoeld voor onvoorziene incidentele uitgaven of voor het één jaar dekken van structurelee uitgaven. 2. Wettelijk kader en/of eerdere besluitvorming Artikel 28 van de Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Zeeland 2013 is van toepassing op de vaststelling van de begroting. In afwijking van dit artikel zal vaststelling van de begroting 2016 niet vóór 1 juli 2015 maar op 9 juli 2015 plaatsvinden n. 3. Financiën Financiële consequenties: Verhoging van de structurele gemeentelijke bijdrage met vanaf Als gevolg van o.a. een eenmalige besparing op kapitaallasten van door latere aanschaf van tankautospuiten is een verhoging van de gemeentelijke bijdrage in 2016 eenmalig door VRZ te dekken. Deze verhoging gaat dus feitelijk pas in met ingang van Pagina 6 van 8

7 Onderstaande tabel vermeldt de bijdragen per deelnemende gemeente: Gemeente Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Tholen Veere Vlissingen Totaal De verdeelsleutel van deze kosten is gebaseerd op artikel 30 van de gemeenschappelijke regeling VRZ 2013 (op basis van de uitkeringsmaatstaf Veiligheid van het Gemeentefonds). Dekking uit: 4. Consequenties Operationele consequenties: Consequenties voor gemeenten: Overige consequenties: Gemeentelijke bijdrage. VRZ kan middels deze begroting rechtmatig uitgaven doen. Zie hierboven bij financiële consequenties. Geen 5. Communicatie De programmabegroting 2016 zal, na instemming door het Dagelijks Bestuur op 9 april 2015, naar de colleges van Burgemeester en Wethouders gezonden worden met het verzoek om deze voor zienswijze aan te bieden aan de gemeenteraden. Geadviseerd wordt om de programmabegroting tegelijkertijd te behandelen met Maatwerk in brandweerzorg en de jaarstukken Dit gezien de samenhang tussen deze producten. De gemeenteraden kunnen hun zienswijze kenbaar maken voor 8 juli De zienswijzen van de gemeenteraden worden meegenomen bij de behandeling van de programmabegroting 2016 in het van 9 juli Pagina 7 van 8

8 Besluit Registratienummer: Paraaf secretaris van het Datum: Pagina 8 van 8