Voorstel/alternatieven

Transcriptie

1 Raadsvergadering d.d Aan de Raad Voorstraat 31Voorstraat 31Voorstraat 31, WissenkerkeWissenkerkeWissenkerke 4491 EV4491 EV4491 EV Postbus 3Postbus 3Postbus 3, 4490 AA4490 AA4490 AA WissenkerkeWissenkerkeWissenkerke TelTelTel No. 8. Wissenkerke, Onderwerp: Zienswijze ontwerp-programmabegroting 2019 VRZ en Maatwerk in Brandweerzorg en het voor kennisgeving aannemen van de tussenrapportage Emergo en jaarstukken 2017 Voorstel/alternatieven Uw raad wordt voorgesteld om: 1. een positieve zienswijze te geven op de concept programmabegroting 2019, waarbij kennis wordt genomen van de aangekondigde structurele verhoging vanaf 2022 in verband met oplopende kapitaallasten. De raad spreekt hierover zijn zorgen uit en wacht een inhoudelijk voorstel over dit onderwerp wordt af; 2. een positieve zienswijze op de concept-1 e begrotingswijziging 2019, met de kanttekening dat eenmalig wordt ingestemd met het doorberekenen van een korting op de BDUR aan de dertien gemeenten en dat mogelijke toekomstige BDURkortingen dienen te worden opgevangen binnen de begroting VRZ; 3. een positieve reactie te geven op de tussenevaluatie Maatwerk in Brandweerzorg, met daarbij de kanttekening dat: a. er op een effectieve en efficiënte manier dient te worden gekeken naar de werving en omgang met (toekomstige) vrijwilligers en daarbij ook expliciet te kijken naar de rol die (de beroepsorganisatie van de) VRZ hierin kan spelen; b. de gemeenteraden in een volgende (tussen)evaluatie, of eerder indien nodig, op de hoogte worden gehouden van ontwikkelingen die van invloed zijn op de toekomstbestendigheid van de brandweerzorg. Hierbij wordt in ieder geval gedacht aan de mogelijkheden en invulling van de nieuwe vormen van vrijwilligheid en de ontwikkelingen rondom de toeristische gebieden waar een TS2/first responder voorzien was, de bezetting in Vlissingen en de inhoudelijke en financiële gevolgen hiervan. 4. de tussenrapportage Emergo voor kennisgeving aan te nemen; 5. de jaarstukken 2017 VRZ voor kennisgeving aan te nemen. Inhoud aanvraag/aanleiding ambtshalve besluit Op 1 mei 2018 zijn de ontwerp-begroting 2019, ontwerp-1 e begrotingswijziging 2019 en de tussenevaluatie Maatwerk in Brandweerzorg Veiligheidsregio Zeeland (VRZ) aan de gemeenten gestuurd. Voordat deze stukken begin juli ter vaststelling aan het Algemeen Bestuur worden voorgelegd, worden gemeenteraden in de gelegenheid gesteld een zienswijze in te dienen. Daarnaast worden de tussenrapportage Emergo en de jaarstukken VRZ voor kennisgeving aan uw raad aangeboden.

2 (Wettelijke) grondslag Artikel 35 Wet gemeenschappelijke regelingen (zienswijze op de conceptprogrammabegroting) en besluit Algemeen Bestuur VRZ d.d. 13 april 2017 tot het houden van een tussenevaluatie Maatwerk in Brandweerzorg. Motivering Inleiding Sinds 1 oktober 2010 is de Wet Veiligheidsregio s van kracht. In de Wet Veiligheidsregio s is opgenomen dat het college van burgemeester en wethouders belast is met de organisatie van de brandweerzorg, de geneeskundige hulpverlening en de rampenbestrijding en crisisbeheersing. In dezelfde wet is ook opgenomen dat de colleges van burgemeester en wethouders in een regio een gemeenschappelijke regeling moeten treffen waarin deze taken worden ondergebracht. Het bestuur van een Veiligheidsregio bestaat uit de burgemeesters uit de regio. De Veiligheidsregio kent twee belangrijke inkomstenbronnen: bijdragen van de gemeenten. Dit is de belangrijkste inkomstenbron. De verdeelsleutel voor de gemeentelijke bijdrage is gebaseerd op de uitkeringsmaatstaf Veiligheid in het Gemeentefonds. Daarbij wordt de septembercirculaire van het voorgaande jaar steeds als basis voor de verdeelsleutel voor het volgende jaar toegepast. De totale gemeentelijke bijdrage (incl. bijdrage bevolkingzorg) van de Zeeuwse gemeenten aan de Veiligheidsregio bedraagt in ,-. De bijdrage van onze gemeente is ,-. bijdrage van het Rijk. Naast de gemeentelijke bijdragen, ontvangen de veiligheidsregio s ook een bijdrage van de rijksoverheid. Dit gebeurt in de vorm van de zogenaamde Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDUR). De BDUR-bijdrage 2018 voor de Veiligheidsregio Zeeland bedraagt ongeveer ,-. Concept begroting 2019 (zienswijze) In het voorstel bij de concept-begroting wordt gevraagd: a. de gemeentelijke bijdrage structureel te verhogen met ,-. b. aangegeven dat de meerjarenraming sluitend is wanneer wordt ingestemd met een structurele verhoging van de gemeentelijke bijdrage vanaf 2022 in verband oplopende kapitaallasten. Ad a. Op basis van de VZG-richtlijn voor gemeenschappelijke regelingen berekent de Veiligheidsregio 1,6% van de voor 2019 begrote gemeentelijke bijdrage voor loon- en prijscompensatie. Dit is een structureel bedrag van ,- voor de dertien gemeenten. Hiermee komt de totale gemeentelijke bijdrage voor 2019 op een bedrag van ,- (incl bevolkingszorg). Ad b. Om de meerjarenraming sluitend te krijgen stelt de VRZ voor een structurele extra bijdrage op te nemen van in Dit in verband met de oplopende kapitaallasten. Geadviseerd wordt in de zienswijze op de conceptbegroting aan te geven dat dit vooralsnog voor kennisgeving wordt aangenomen en het inhoudelijke voorstel over dit onderwerp bij de concept-begroting 2022 af te wachten en tevens hierover uw zorgen uit te spreken. Gevolgen voor onze gemeente in 2019 Voor onze gemeente betekent ad a. een extra gevraagde structurele bijdrage van Concept 1 e begrotingswijziging 2019 (zienswijze) Gelijktijdig met de concept-begroting wordt de 1 e begrotingswijziging 2019 voorgelegd. Met

3 de 1 e begrotingswijziging wordt opnieuw een verhoging van de gemeentelijke bijdrage voorgelegd. Het betreft een structurele verhoging van ,- en een incidentele verhoging van ,-. De gevraagde extra bijdrage is als volgt opgebouwd: i. een structurele bijdrage van ,- in verband met het schrappen van de taakstelling op het project Maatwerk in Brandweerzorg; ii. een structurele compensatie van een verlaging van de BDUR met een bedrag van ,- iii. een structurele verhoging van de bijdrage bevolkingszorg met 4.000,-; iv. een incidentele verhoging van de bijdrage bevolkingszorg met ,-. Ad i. Over dit onderwerp wordt de gemeenteraden afzonderlijk gevraagd een zienswijze te geven (zie hieronder). Wanneer de tussenevaluatie van Maatwerk in Brandweerzorg wordt vastgesteld overeenkomstig het voorstel, is een extra gemeentelijke bijdrage van ,- nodig. Ad ii. De BDUR-bijdrage vanuit de rijksoverheid wordt vanaf 2019 gekort met een bedrag van ,-. Dit hangt samen met een wijziging in de maatstaven woonruimten (stacaravans mogen niet meer als woonruimten worden meegerekend) en BRZO (het aantal BRZO-bedrijven is gedaald). De Veiligheidsregio stelt voor de daling van de BDUR te compenseren met een gelijke verhoging van de gemeentelijke bijdrage. Geadviseerd wordt in de zienswijze op de 1 e begrotingswijziging op te nemen dat er gelet op precedentwerking nadrukkelijk eenmalig wordt ingestemd met het doorberekenen van deze korting op de BDUR aan de gemeenten, aangezien er immers ook voor gekozen kan worden om kortingen op te vangen binnen de begroting VRZ. Ad iii en iv. Bevolkingszorg is de verzamelnaam van de gemeentelijke taken bij rampen en andere calamiteiten (o.a. communicatie, opvang bewoners, nazorg). Uit praktisch oogpunt is het beheer van deze taken ondergebracht bij de VRZ. Bevolkingszorg is en blijft echter een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Om tijdens een incident te functioneren binnen een crisisteam is het belangrijk dat de medewerkers hier goed voor opgeleid zijn. De kosten voor het toetsen en certificeren van medewerkers kost eenmalig incidenteel 16000,- Het landelijk instituut Fysieke veiligheid staat veiligheidsregio s en gemeenten bij op het gebied van bevolkingszorg. In verband met toenemende taken is de landelijke capaciteit uitgebreid. De kosten die de Zeeuwse gemeenten hiervoor moeten bijdragen bedragen structureel 4000,- op jaarbasis. Gevolgen voor onze gemeente in 2019 De totale gevraagde extra bijdrage voor 2019 bedraagt ,-. Voor onze gemeente betekent dit een extra bijdrage van Tussenevaluatie Maatwerk in Brandweerzorg (zienswijze) Op 1 januari 2013 zijn de gemeentelijke brandweerorganisaties geregionaliseerd. Tot die tijd maakten ze deel uit van de gemeentelijke organisaties. Deze regionalisering hield onder andere in dat vanaf 1 januari 2013 ook alle medewerkers overgingen naar de Veiligheidsregio. Dit betrof de beroepsmedewerkers, maar ook de bijna 1200 vrijwilligers die verbonden waren aan de 67 Zeeuwse brandweerposten. Vanuit regionaal perspectief is na 2013 gekeken naar de opkomsttijden van de brandweer. Daaruit kwam naar voren dat de Zeeuwse brandweer met name overdag relatief laag scoort qua opkomsttijden. Redenen hiervoor waren met name de beperkte beschikbaarheid van

4 vrijwilligers (ook met name overdag), het uitgestrekte gebied en relatief veel kleine woonkernen. Het project Maatwerk in Brandweerzorg is gestart om de Zeeuwse brandweer op een toekomstbestendige en robuuste wijze te organiseren, waarbij ook aandacht is voor de specifieke risico s in ons gebied. Het project heeft geleid tot besluitvorming over het samengaan van brandweerposten / realisatie van nieuwe posten, het sluiten van brandweerposten, het vervangen van voertuigen, een gewijzigde spreiding van de hulpverleningsvoertuigen en de redvoertuigen, en een gewijzigde invulling van de specialistische teams. Aan het project was ook een financiële taakstelling gekoppeld. Eén van de voornaamste beslissingen was om op grote schaal de standaard tankautospuit (TS6) te vervangen door de zogenaamde nieuwe tankautospuit (NTS). Een TS6 wordt bemenst door 6 (vrijwillige) brandweermensen. Zonder een volledige bemensing (1 chauffeur, 1 bevelvoerder en 4 manschappen), kan een TS6 niet uitrukken. Gangbaar is om een percentage van 300% te hanteren bij het berekenen van het aantal vrijwilligers dat nodig is per post. Dit betekent dat voor een brandweerpost met een TS6 uitgegaan wordt van (minimaal) 18 opgeleide vrijwilligers (300% bij een bezetting van 6 mensen). Een NTS is een tankautospuit die plaats biedt aan 6 vrijwilligers (er zijn 6 stoelen), maar door technische aanpassingen kan een NTS ook met 4 mensen uitrukken 1. Hierdoor kan een post met minder vrijwilligers toch operationeel blijven. In Maatwerk in Brandweerzorg is uitgegaan van en gerekend met een beschikbaarheid van (minimaal) 12 vrijwilligers (300% van 4 vrijwilligers) per NTS-post. Voor Noord-Beveland had het project de volgende consequenties: - opheffen van de constructie met hoofd- en hulpposten, met als gevolg dat hulppost Wissenkerke gesloten werd (geeffectueerd per december 2015) en dat hulppost Kortgene opgeplust wordt naar een volwaardige brandweerpost. Het huidige ondersteunende voertuig wordt vervangen door een nieuwe Tankautospuit. - Plaatsing van een NTS in Colijnsplaat, ter vervanging van de TS-6 (geffectueerd per april 2018). - Post Kamperland had en houdt een TS-6. Na de besluitvorming in 2015 vond de aanbesteding van de NTS-en plaats. De eerste NTSen is aan post Colijnsplaat geleverd. De levering van de NTS in Kortgene staat gepland voor 2019/2020 en is mede afhankelijk van de bouw van een nieuwe kazerne. Over de financiering van de brandweerkazerne is in het AB van maart 2018 overeenstemming bereikt. Voorafgaand aan de besluitvorming over dit project in 2015, is de gemeenteraden destijds om een zienswijze gevraagd. Dit hebben alle gemeenteraden ook gedaan. Noord-Beveland heeft destijds in het AB tegen het opheffen van de hoofd- en hulppost constructie en plaatsing van een (toen nog voorziene) TS4 op post Colijnsplaat gestemd. Onlangs heeft een tussenevaluatie plaatsgevonden. Op basis hiervan wordt voorgesteld een aantal (financiële en inhoudelijke) uitgangspunten van het project te wijzigen. Daarom wordt opnieuw aan de gemeenteraden gevraagd een zienswijze kenbaar te maken. Op een vijftal onderwerpen wordt een inhoudelijke bijstelling van de oorspronkelijke besluiten gevraagd. Deze hebben betrekking op: 1. huisvesting / nieuwbouw het huisvestingsvoorstel is nog niet afgerond, waardoor de oorspronkelijke planning van nieuwbouw van 4 posten niet gehaald wordt; 1 In eerste instantie was voorzien dat de NTS slechts 4 zitplaatsen kreeg. Gaandeweg het traject is dit mede naar aanleiding van reacties vanuit brandweerploegen en bestuur bijgesteld.

5 2. het aantal NTS-en Er worden 2 extra NTS en gevraagd. De eerste als ruilvoertuig zodat posten over een vervangende NTS kunnen beschikken wanneer het eigen voertuig niet beschikbaar is. Daarnaast wordt een NTS gevraagd voor vakbekwaamheid. Tot slot is mogelijk een derde extra NTS noodzakelijk voor de post Domburg (in eerste instantie was sluiting van deze post voorzien). 3. Aantal vrijwilligers voor NTS-posten In het rapport Maatwerk in Brandweerzorg 2015 is gerekend met een percentage van 300% om het aantal benodigde vrijwilligers per post te berekenen. Voor de posten waar een NTS voorzien is, betekent dit dus een repressieve sterkte van 12 personen. In de tussenevaluatie wordt geconcludeerd dat dit uitgangspunt losgelaten moet worden. Voor onze gemeente betreft dit dus de posten Colijnsplaat en Kortgene. Voorgesteld wordt de beschikbaarheidsprofielen van de individuele vrijwilligers bepalend te laten zijn voor het aantal noodzakelijke vrijwilligers per post. Een beschikbaarheidsprofiel wordt bepaald door uiteenlopende factoren zoals bijvoorbeeld de woon- en werklocatie. Het standaard percentage van 300% bij het bepalen van het aantal vrijwilligers per post vervalt hiermee. Financieel heeft dit gevolgen. In Maatwerk in Brandweerzorg was gerekend met een daling van het aantal benodigde vrijwilligers op de NTSposten. Dit zou een oplopende (vanwege de gefaseerde invoering) kostenbesparing opleveren van uiteindelijk ,- structureel. Als gevolg van de voorgestelde bijstelling komt deze besparing volledig te vervallen. 4. Geen TS2 / first responder (FRB) In het besluit van 2015 is opgenomen dat op een aantal posten (Schouwen Duiveland, Veere en mogelijk Cadzand) een klein voertuig geplaatst zou worden. Een dergelijk voertuig wordt TS2 of first responder genoemd). Omdat de bij dit voertuig noodzakelijke back-up door een ander voertuig niet gegarandeerd kan worden en daarmee de veiligheid van de brandweermensen ter discussie komt, wordt nu voorgesteld posten niet meer te voorzien van een TS2. Dit heeft onder andere als gevolg van de post Domburg in ieder geval voorlopig operationeel blijft (eerder was besloten dat deze post zou sluiten). De geraamde kosten voor de TS2 ( ,-) komen met dit voorstel te vervallen. 5. Dagbezetting post Vlissingen In het besluit van 2015 was een dagbezetting van de post Vlissingen voorzien. Er zijn echter onvoldoende medewerkers (beroeps en/of vrijwilligers) om dit te kunnen realiseren. Er wordt nu daarom voorgesteld de dagbezetting vooralsnog op te schorten. De hiervoor geraamde middelen ( ,-) vervallen nu voor een groot gedeelte. Een bedrag van ,- wordt nog besteed aan onderzoek naar toekomstige mogelijkheden. Samengevat vraagt de VRZ akkoord te gaan met: - de inhoudelijke voorstellen zoals hiervoor beschreven; - het laten vervallen van de in de meerjarenraming opgenomen taakstelling van ,- op het project Maatwerk in Brandweerzorg. Problematiek in onze gemeente Met name in de dagsituatie is de beschikbaarheid van voldoende vrijwilligers op diverse posten een probleem. Dat geldt ook voor diverse posten in onze gemeente (zie onderstaande tabel met gegevens afkomstig uit de evaluatie Maatwerk in Brandweerzorg) Dit houdt overigens niet in dat er niet uitgerukt wordt; er wordt zekerheidshalve een extra brandweervoertuig van een post die wel voldoende bezetting heeft mee-gealarmeerd.

6 Uitleg tabel: TS6 Rukt uit conform sterkte NTS Nieuwe Tankautospuit in de toekomst TS4 Kan theoretisch een 4 persoonsbezetting leveren. BR Blusreserve, kan theoretisch geen TS4 leveren. Zoals uit bovenstaand overzicht blijkt, is de (theoretische) beschikbaarheid van vrijwilligers met name in de dagsituatie een probleem. Met name omdat beschikbaarheid van vrijwilligers een duidelijk knelpunt is, is het niet wenselijk de opgenomen taakstelling op dit project in stand te houden. Daarnaast is het, met name door de druk op beschikbaarheid van vrijwilligers, niet mogelijk een aantal eerder genomen inhoudelijke besluiten te realiseren. Geadviseerd wordt om in de zienswijze positief te reageren op het voorstel. Aantal vrijwilligers Met name het in de tussenevaluatie genoemde knelpunt rondom vrijwilligers baart echter wel zorgen. Dit is en blijft immers van belang voor de toekomstbestendigheid van de brandweer en is niet met alleen extra financiële middelen op te lossen. In het voorstel van de VRZ wordt aanbevolen op zoek te gaan naar nieuwe vormen van vrijwilligheid. Dit wordt een belangrijk onderwerp voor de komende jaren. Omdat het juist in kleinere kernen relatief meer moeite en middelen kost om vrijwilligers te werven en daarnaast de kans groter is dat (nieuwe) vrijwilligers uit kleinere kernen met name of alleen buiten kantoortijden ingezet kunnen worden is het belangrijk om op een effectieve en efficiënte manier te kijken naar de werving en omgang met (toekomstige) vrijwilligers. En daarbij ook expliciet te kijken naar de rol die (de beroepsorganisatie van de) VRZ daarin kan spelen. Dit is ook in de concept zienswijze opgenomen. Toekomstige ontwikkelingen Op basis van de tussenevaluatie wordt daarnaast voorgesteld een tweetal onderdelen (vooralsnog) te schrappen: de inzet van een TS2 in een tweetal posten en de dagbezetting in Vlissingen. Onvoldoende beschikbaarheid van vrijwilligers ligt hieraan deels ten grondslag. Hierdoor vervallen nu ook de hiervoor opgenomen ramingen van respectievelijk ,- en ,- (waarvan nu ,- wordt gevraagd voor nader onderzoek). Er zal echter wel een alternatief gevonden moeten worden voor beide onderwerpen. Geadviseerd wordt in de zienswijze te vragen de gemeenteraden in een volgende (tussen)evaluatie, of eerder indien nodig, op de hoogte te houden van ontwikkelingen die van invloed zijn op de toekomstbestendigheid van de brandweerzorg in ons gebied. Hierbij wordt in ieder geval gedacht aan: - de mogelijkheden en invulling van de nieuwe vormen van vrijwilligheid, waarbij bij werving van nieuwe mensen rekening wordt gehouden met effectiviteit en efficiency; - de ontwikkelingen rondom de posten waar een TS2 voorzien was, de bezetting in Vlissingen en de inhoudelijke en financiële gevolgen hiervan. Gevolgen voor onze gemeente in 2019 Op basis van de resultaten van de tussenevaluatie wordt voorgesteld de opgenomen taakstelling op dit project van ,- euro te schrappen. Dit leidt tot een structurele verhoging van de gevraagde gemeentelijke bijdrage. De gevraagde verhoogde bijdrage is meegenomen in de 1e begrotingswijziging 2019 VRZ. Deze 1 e begrotingswijziging is hierboven reeds toegelicht.

7 Tussenrapportage Emergo (kennisgeving aannemen) In juni 2016 heeft het Algemeen Bestuur besloten tot het instellen van een organisatie breed onderzoek met als doel inzicht te verkrijgen in de stand van zaken van de interne organisatie op het gebied van structuur, cultuur, leiderschap en kwaliteit van samenwerking. Naar aanleiding van de resultaten van dit onderzoek is plan van aanpak Emergo opgesteld. Dit plan van aanpak bestaat uit een deel waarin de visie van de organisatie geschetst wordt en een deel waarin geschetst wordt op welke manier deze visie bereikt moet worden. De tussenrapportage Emergo geeft de stand van zaken in beide trajecten weer. De tussenrapportage wordt ter kennisname aan het college en de raad aangeboden. Jaarstukken 2017 (kennisgeving aannemen) De jaarstukken zijn in concept gereed en door de accountant gecontroleerd. De jaarrekening is sluitend door onttrekking van aan de algemene reserve. De stukken worden in concept ter kennisname aangeboden aan het college en de raad. Op 5 juli zullen deze stukken vastgesteld worden door het Algemeen Bestuur. Na deze goedkeuring zullen de definitieve jaarstukken ter kennisname aan de raad worden aangeboden. Financiële gevolgen De consequenties van de gevraagde verhoging voor Noord-Beveland zijn in onderstaande tabel zichtbaar gemaakt oud 2019 nieuw 2019 nieuw Verschil (t.o.v. Bedragen in euro s (voor 1 e begr. wijz) (na 1 e begr. wijz.) oorspr. bijdrage) Gem. bijdrage aan VRZ Gem. bijdr bevolkingszorg TOTAAL De verhoging van de bijdrage ad is reeds in de ramingen voor de gemeentelijke begroting 2019 verwerkt. Mogelijke risico s Reeds benoemd in het voorstel: de oplopende kapitaalslasten vanaf 2022 en het benoemde knelpunt op het gebied van werving en behoud van vrijwilligers. Behandeld in informatieve raadsvergadering d.d. Bijlagen: - Ontwerp-programmabegroting 2019 VRZ incl. begeleidende brief - Concept bestuursvoorstel AB begroting Ontwerp-1 e begrotingswijziging 2019 VRZ - Concept bestuursvoorstel AB 1 e begrotingswijziging Tussenevaluatie implementatie Maatwerk in brandweerzorg - Concept bestuursvoorstel AB tussenevaluatiemaatwerk in brandweerzorg - Tussenrapportage Emergo - Concept-jaarstukken VRZ Concept-raadsbesluit