Documentatie. Praktijkinformatie voor de Varkenshouder Inlichtingen?

Transcriptie

1 Documentatie Studiedag georganiseerd door het Praktijkcentrum Varkenshouderij en de Vlaamse overheid - Departement Landbouw en Visserij Praktijkinformatie voor de Varkenshouder maandag 17 november te Sint-Niklaas, Weverstraat 23 (Biotechnische Land- en Tuinbouwschool ) woensdag 19 november te Bocholt, Kaulillerweg 3 (PVL) maandag 24 november te Rumbeke-Beitem, Ieperseweg 87 (POVLT) Telkens van 13u tot 17u15 Inlichtingen? 09/ (Tom Van den Bogaert) 09/ (Suzy Van Gansbeke) 0473/ (Norbert Vettenburg)

2 Programma: 13u00: Ontvangst met koffie/ Inleiding 13u15: Alternatieve waterbronnen door Dominique Huits of Sigrid De Ketelaere, POVLT-PIVAL 13u45: Certificering & autocontrole in de dierlijke sector door Sigrid De Ketelaere, PIVAL 14u20: CO2 verdoving als alternatief voor onverdoofde biggencastratie door Bert Driessen, KHKempen-ZTC en Tamara Vandersmissen, DGZ 15u20: Pauze 15u50: Risicofactoren voor doodgeboren biggen door Caroline Vanderhaeghe, UGent, fac. Diergeneeskunde 16u20: klauwletsels bij zeugen: evaluatie van een sluimerend probleem door Ludo Segers, Orffa Belgium Feed NV 16u50: Vraagstelling en discussie

3

4 Klauwletsels bij Zeugen: Evaluatie van een sluimerend probleem ir. Ludo Segers tel Inleiding: Orffa en Zinpro: Wie zijn wij Klauwletsels bij zeugen: evaluatie van een sluimerend probleem Orffa International levert een compleet gamma producten voor de veevoederindustrie Product overzicht Global presence Cleveland, USA Organische zuren Chelaten Coccidiostatica Enzymes Smaakstoffen, Probiotica Immuno-stimulantia Pigmenten Aminozuren Antioxidantia Antibiotica Wormmiddelen Mineralen Grondstoffen Vitamines Shanghai, China Mumbai, India Orffa agents 3 4

5 European presence Een aantal leveranciers Vejen, DK Northallerton, UK Giessen, NL Londerzeel, B Wesel, D Paris, F Warsaw, PL Barcelona,E Orffa Exclusive agents 5 6 Zinpro als producent van performance minerals Voorziening aan sporenelementen Basis via grondstoffen Aanvulling via de klassieke mineralen: sulfaten of oxides Aanvulling via de nieuwe mineralen Organisch gebonden Efficienter Specifieke effecten Onderzoek naar zeugenklauwen % of Cows with heel erosion yz 8.2 y 6.0 yz 75C 100I 100C C/I Zeer positieve effecten van Mineralen en Biotine op pootproblemen bij melkvee Groepshuisvesting vereist meer aandacht voor de klauwen van de zeugen Proeven in groepshuisvesting in Denemarken zeer positief 4.9 z 7 8

6 Hoe kreupelheid en klauwgezondheid evalueren op een zeugenbedrijf? Klauwletsels bij zeugen: Evaluatie van een sluimerend probleem ZINPRO LOCOMOTION SCORE GIDS voor klauwaandoeningen Ontwikkeld door het Feet First Project: Dr. John Deen, Univ Minnesota,USA; Dr. Marrina Schuttert, veterinair centrum Someren, NL; Dr. Sarel van Amstel, Univ. Tennessee, USA; Dr. Pete Ossent, Univ. Zurich, CH; Dr. Robert van Barneveld, Barneveld Nutrition, Australia en Zinpro Corporation Eenvoudig Systeem van 0 to 3 0 = Geen probleem 1 to 3 = Toenemend probleem van kreupelheid -> Locomotion scoring video SwC - 1

7 Gids voor klauwaandoeningen Een systeem om kwalitatief en kwantitatief de poten te scoren Zeven letsels Woekeringen en erosies Bal-en zoolhoornscheuren Witte lijn Horizontale scheur van het wandhoorn Vertikale scheur van het wandhoorn Lange tenen Bijklauwen Een score van1 (Licht) tot 3 (Ernstig) voor elk letsel Zij aanzicht Bijklauw Copyright Zinpro Corporation, 2007 Bal hoorn Zool hoorn Kroonrand Wand hoorn Onderaanzicht Balhoorn Woekeringen en erosies Proximal Phalanx (P1) 1 LICHT Bijklauw Bal hoorn Zool hoorn Witte lijn Middle Phalanx (P2) Distal Phalanx (P3) Lichte woekering en/of erosie van het balhoorn Copyright Zinpro Corporation, 2007 SwC - 2

8 Balhoorn Woekeringen en erosies Balhoorn Woekeringen en erosies 2 MATIG 3 ERNSTIG Meerdere scheuren met Ernstige vergroeiingen en woekeringen SwC - 3 duidelijke vergroeiingen en woekeringen SwC - 4 met scheuren Score over 180 zeugen in oktober BAL- en ZOOLHOORNSCHEUREN 1 LICHT Lichte loslating van de overgang van 19 SwC - 5 het bal- en zoolhoorn

9 BAL- en ZOOLHOORNSCHEUREN 2 MATIG BAL- en ZOOLHOORNSCHEUREN 3 ERNSTIG Uitgebreide loslating van de overgang van Lange en diepe scheiding bij de overgang SwC - 6 het bal- en zoolhoorn SwC - 7 Score over 180 zeugen in oktober WITTE LIJN 1 LICHT Ondiepe en/of korte loslating langs de witte lijn 23 SwC - 8

10 WITTE LIJN 2 MATIG WITTE LIJN 3 ERNSTIG Lange loslating langs de witte lijn Uitgebreide en diepe loslating langs SwC - 9 SwC - 10 de witte lijn Score over 180 zeugen in oktober HORIZONTALE SCHEUR VAN HET WANDHOORN 1 LICHT 27 SwC - 11 Duidelijke bloeding en korte ondiepe horizontale scheur

11 HORIZONTALE SCHEUR VAN HET WANDHOORN 2 MATIG HORIZONTALE SCHEUR VAN HET WANDHOORN 3 ERNSTIG Lange ondiepe horizontale scheur Meerdere en/of diepe horizontale scheur(en) SwC - 12 SwC - 13 Score over 180 zeugen in oktober VERTIKALE SCHEUR VAN HET WANDHOORN 1 LICHT Korte/ondiepe vertikale scheur 31 SwC - 14

12 VERTIKALE SCHEUR VAN HET WANDHOORN 2 MATIG VERTIKALE SCHEUR VAN HET WANDHOORN 3 ERNSTIG Lange ondiepe vertikale scheur Meerdere en/of diepe vertikale scheur(en) SwC - 15 SwC - 16 Score over 180 zeugen in oktober TENEN 1 LICHT Eén of beide tenen iets langer dan normaal 35 SwC - 17

13 TENEN 2 MATIG TENEN 3 ERNSTIG Eén of beide tenen duidelijk langer Lange tenen die de gang bij het lopen SwC - 18 dan normaal SwC - 19 bemoeilijken Score over 180 zeugen in oktober BIJKLAUWEN 1 LICHT Bijklauwen iets langer dan normaal 39 SwC - 20

14 BIJKLAUWEN 2 MATIG BIJKLAUWEN 3 ERNSTIG SwC - 21 Bijklauwen raken de grond wanneer de zeug staat SwC - 22 De bijklauw is gescheurd of ontbreekt gedeeltelijk of geheel Score over 180 zeugen in oktober ANDERE LETSELS Kroonrand lesie Manke poot, Schaven, Wonden Ringen op de wandhoorn 43

15 KROONRANDLESIE MANKE POOT EN (SCHAAF)WOND Zichtbare infectie en ontsteking Schaafwond en zwelling SwC - 24 SwC - 26 MANKE POOT EN (SCHAAF)WOND MANKE POOT EN (SCHAAF)WOND Duidelijke ontsteking Zeer duidelijke ontsteking! SwC - 27 SwC - 28

16 KROONRANDRINGEN Algemeen beeld toont het sluimerend probleem 100% Horizontale Scheur Wandhoorn 100% Vertikale Scheur Wandhoorn 80% 80% 60% 40% 20% 0% Worp Score 3 Score 2 Score 1 Score 0 60% 40% 20% 0% Worp Score 3 Score 2 Score 1 Score 0 Steeds op beide klauwen SwC Algemeen beeld toont het sluimerend probleem: heel duidelijk 100% 80% 60% 40% 20% 0% Balhoorn woekering en erosies Worp 100% 80% 60% 40% 20% 0% Score 3 Score 2 Score 1 100% 80% 60% 40% 20% Score 0 0% Witte lijn Worp Balhoorn scheuren Worp Score 3 Score 2 Score 1 Score 0 Score 3 Score 2 Score 1 Score 0 Praktische adviezen Bekijk de klauwen, vooral op groepshuisvesting Doe de scoring Noteer en volg het op Doe er wat aan want het kost geld Rechtstreeks geld: versnelde opruiming Onrechtstreeks geld: productieresultaten Factoren die hierop invloed hebben op niet-veterinaire problemen Voeding 51 Biotine en mineralen 52

17 Bedrijf: Afdeling no.: Fiche no.: Datum: WL T BWE BZS HWS VWS BK KR Balhoorn Horizontale Achterpo woekering en Bal-zool scheur Vertikale scheur Gezwollen Zeug no. Worp no. ot erosies scheuren Witte lijn wandhoorn wandhoorn Tenen Bijklauw kroonrand 1 L J N Opmerkingen Evaluation of cracks in the claw R J N 2 L J N R J N 3 L J N Score 0 Score 2 R J N 4 L J N R J N 5 L J N R J N 6 L J N R J N 7 L J N R J N 8 L J N R J N 9 L J N Score 1 Score 3 R J N 10 L J N R J N 1 = Licht 2 = Matig 3 = Ernstig J = Ja, N = Neen 53 Balhoornerosie Score 0 Score 2 Achtergrondinformatie naar het belang van slechte klauwen Score 1 Score 3 - versnelde opruiming - lagere productieresultaten CC - 2

18 LAMENESS IN PIGS Opruiming van zeugen Lameness 15.2% Performance 13.0% Injury 4.0% Other 4.9% Reproduction 26.3% Age 36.6% Redenen van opruiming Kreupele zeugen die niet terugkwamen? Age Reproduction Performance Lameness Death Other No. of herds or sows Country NA herds Netherlands, sows sows herd Denmark, 1996 USA, 1997 Australia, 1997 SwG NAHMS, Swine Health and Management in the United States, 2006 S.D. Allaire and R. Drolet. In Diseases of Swine. 8th edition. Straw, B.E., D Allaire, S., Mengeling, W.L., Taylor, D.J. (eds.) Iowa State University Press, Ames, Iowa. Nederlandse gegevens 4252 zeugen over verschillende bedrijven Pariteiten 1 to 6+ Achterpoot-evaluatie in de kraamstal Proportie van zeugen met matige en ernstige problemen Farm Heel erosion, % Wall cracks, % Commercial herds involved in a project studying sow lameness (Netwerk Perfecte Zeugenklauw) Netwerkgroep Zeugenklauw Varkens, 19 April 2006: 34

19 Problemen met achterklauwen en relatie tot de pariteit NL Relatie kreupelheid en klauwletsels Feet With Disorder, % klauwletsels bij 97% van de kreupele zugen kreupelheid bij 24% van de zeugen met klauwletsels Parity J. Deen, 2008 Concerns Kreupelheid is gerporteerd als een factor bij opruiming in 47% van de gevallen Kreupelheid bij aankomst in de kraamstal verhoogt de kans op opruiming met 120% en de problemen met te lage voederopname met 160% WAT MET DE ZEUGEN IN DE TOEKOMST? Individuele huisvesting voor drachtige zeugen en al dan niet aangebonden zeugen b Verbod voor (ver)nieuwbouw vanaf Januari 2003 Algemeen verbod vanaf Januari 2013 Gevolgen?? Meer klauwletsels in groep dan individueel gehuisvest a Klauwlesies worden gezien in 90% van de opgeruimde zeugen J. Deen, 2008 a Anil et al., J. Swine Health Prod., 15 (2): 78 a Council Directive 2001/88/EC

20 Slechte klauwen De start van vele problemen Wat is de economische kost van kreupelheid bij zeugen?? Economische impact van de pariteit 40 Pigs/Sow/Lifetime 30 $ per Pig Parity 1 Parity 2 Parity 3 Parity 4 Parity 5 Parity 6 Parity 7 De kost van biggen verlaagt bij toenemende pariteit: het belang van verlaging van het opruimingspercentage SwG Pig Champ 2003

21 Association between lameness, sow removal and piglet mortality Item Lame Herd average Sow Removed due to lameness, sows/year 19 (of 300) - Average parity number upon removal Life born piglets/litter Piglet mortality Number piglets dead/litter % piglets dead/litter De verlaagde voederopname is achtergrond van vele problemen Adapted from Grandjot, Seminar Klauengesundheit beim Schwein fördern, Haus Düsse, Germany, 2006 Shoulder ulcers Sows with body condition score < 2 had a higher than 31% likelihood (P < 0.05) of shoulder lesions than sows with scores > 2 Non-lame sows had a 73% lower (P < 0.05) likelihood of shoulder lesions Dr. J. Deen, 2008

22 SCHATTING VAN HET ECONOMISCHE VERLIES VAN KREUPELE ZEUGEN Dr. John Deen (2008) : Totale berekende kost per 1 kreupele zeug = 175 Euro Nederlandse DLV model : Developed by Nederlandse Netwerk Perfecte Zeugenklauw en DLV Intensief Advies Schatting voor individuele kreupele zeugen gehouden in groep Bedrijven met ernstige klauwproblemen: => gemiddelde kost per aanwezige zeug = 29 Euro Praktische adviezen Bekijk de klauwen, vooral op groepshuisvesting Doe de scoring Noteer en volg het op Doe er wat aan want het kost geld Rechtstreeks geld: versnelde opruiming Onrechtstreeks geld: productieresultaten Factoren die hierop invloed hebben op niet-veterinaire problemen Voeding Biotine en mineralen 74 KERATIN FORMATION AND FUNCTION Algemene behoefte voor klauwproductie Effect van sporenelementen Zinc Vitamins A, D, E Energy Protein Lipids Biotin Calcium Phosphorous Horn Formation Copper Selenium Oxygen DG Veterinary-Anatomy, FU Berlin, Ch. K.W. Mülling

23 Impact van sporenelementen en biotine op de zeugenklauw Item Zn Mn Cu Biotin Keratinized tissue formation X X Keratinocyte differentiation Catalyzes enzymes for keratin formation X X Cartilage formation, a key component of connective tissue into the claw wall and pedal bone, thus suspending the pedal bone in the claw capsule Formation of structural proteins during the horn keratinization process Strengthens horn by forming di-sulfide bonds between keratin filaments Strengthens collagen fibers suspending the pedal bone, by cross linking the fibers Complex lipid structure formation in intracellular cementing substance X X X X X X ALGEMENE CONCLUSIES Kreupelheid en klauwgezondheid zijn, in toenemende mate, een belangriijk probleem op zeugenbedrijven. Kreupelheid bij zeugen wordt voornamelijk veroorzaakt door klauwletsels. De economische kost van kreupelheid kan oplopen tot 30 per aanwezige zeug per jaar. De voorziening met de sporenelementen Zn, Mn, Cu en biotine zijn een kritische factor voor optimale hoornvorming. Toevoeging van goede organische sporenelementen in het voeder gedurende minimum 6 maanden vermindert significant de frequentie en de ergheidsgraad van klauwletsels. Bovendien worden de vruchtbaarheid en productiviteit van de de zeugen, en de groei van de biggen positief beinvloed. SOW MINERAL CONTENT CONCLUSIES (RESEARCH Mahan and Newton (1995)) Bij de huidige hoogproductieve zeugen: De absorptie van sporebnelementen (Zn, Cu, Mn) van organische zouten (sulfatesn is onvoldoende om de lichaamsverliezen te compenseren voor biggen en melk Bijgevolg daalt de lichaamsreserve na elke worp Bijgevolg is de aanvoer naar de weefsels suboptimaal en kan critisch worden, zeker in periodes van stress Met betrekking tot klauwgezondheid resulteert het in tragere hoornvorming, slechtere klauwkwaliteit en minder herstel in geval van lesies => Aanvoer van sporenelementen van een betere bron met betere biologische beschikbaarheid is noodzakelijk Ingested TRACE MINERAL ABSORPTION PROPOSED THEORY OF TRACE MINERAL ABSORPTION Zn Zn AA Zn + 2 AA Zn + 2 Absorption Antagonist Zn + 2 Complexing Agent + Zn + 2 Small Intestine Absorption Not Absorbed Not Absorbed CB

24 Dank u wel voor de aandacht DANK U WEL Voor meer vragen kan u terecht bij Ir. Ludo Segers segers@orffa.com