Samen werken aan diergezondheid. Klauwenwaaier

Transcriptie

1 Samen werken aan diergezondheid Klauwenwaaier

2

3 1. Mortellaro 1=licht 2=matig 3=ernstig 1 Rond-ovale plek < 2 centimeter Vaak overgang huid-hoorn 2 Rond-ovale plek 2-4 centimeter Vaak overgang huid-hoorn 3 Rond-ovale plek > 4 centimeter Vaak overgang huid-hoorn

4 Mortellaro (digitale dermatitis) Wat? Mortellaro is een infectie van de huid op de overgang tussen huid en hoorn, meestal in het balgebied tussen beide klauwen. De oorzaak is een bacteriële infectie (Treponema). Mortellaro komt vooral voor bij jonge melkkoeien in de periode van 1-4 maanden na afkalven, vaak in combinatie met stinkpoot en/of tussenklauwontsteking, hogere producties (dunne mest), overbezetting en natte roosters. Preventie - Regelmatig preventieve klauwverzorging. - Hygiëne: schone, droge vloer en ligplaatsen. - Niet te hard voeren (dunne, plakkerige mest). - Regelmatig gebruik voetbaden. Behandeling Mortellaro kan worden behandeld met een antibioticum bevattende spray (o.a. CTC of Engemycine spray) en een koper en zinkchelaat bevattend preparaat (o.a. Hoof-fit).

5 2. Stinkpoot 1=licht 2=matig 3=ernstig 1 Stinkende aantasting tussenklauwhuid/eczeem Enkele oppervlakkige hoorndefecten balgebied 2 Stinkende aantasting tussenklauwhuid Één of enkele V-vormige kloven in het balgebied Niet tot aan het leven 3 Stinkende aantasting tussenklauwhuid Zoolzweer in kloof Pijnlijke zwelling huid balgebied

6 Stinkpoot Wat? De naam stinkpoot komt van de stank die deze aandoening veroorzaakt. De aandoening begint als een infectie van de tussenklauwhuid, later ontstaan groeven en kloven in de hoorn van het balgebied. Hierdoor wordt de klauw gevoeliger voor andere infecties, zoals mortellaro. Op den duur kunnen complicaties optreden, zoals tylomen. Stinkpoot wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie (Dichelobacter nodosus) en komt vooral voor bij oudere melkkoeien die langdurig binnen gehuisvest zijn (einde stalperiode). Preventie - Regelmatig preventieve klauwverzorging. - Hygiëne: schone, droge vloer en ligplaatsen. - Regelmatig gebruik voetbaden. Behandeling De behandeling van stinkpoot bestaat uit het functioneel bekappen van de klauw en het gebruik van een voetbad.

7 3. Zoolbloeding 1=licht 2=matig 3=ernstig 1 Geelverkleuring over hele oppervlak of een enkel bloedinkje in de zool 2 Bloedingen in de zool over procent van het oppervlak 3 Grote bloedingen Loslating zool over groot oppervlak

8 Zoolbloeding Wat? Zoolbloeding komt op veel bedrijven voor en is te herkennen aan geelverkleuring en/of bloedinkjes in de zoolhoorn. De oorzaak van deze klauwhoornaandoening ligt vooral in een combinatie van voeding, een harde ondergrond waarop de koeien (te) veel staan en/of ontstekingen (mastitis, baarmoederontsteking) waarbij gifstoffen worden gevormd. Zoolbloeding komt vooral voor bij jonge melkkoeien in de periode van 1-4 maanden na afkalven. In ernstige vorm kan de zool over een groter oppervlakte loslaten (dubbele zool). Preventie - Regelmatig preventieve klauwverzorging. - Goede huisvesting: zachte, vlakke ondergrond met genoeg ruimte om te liggen en te draaien. - Goede voeding en mineralenvoorziening, met name ook tijdens de droogstand. - Vlak kavelpad zonder puin en steentjes. Behandeling De behandeling van een zoolbloeding bestaat uit het functioneel bekappen van de klauw. Een supplement met biotine als bestanddeel zorgt bij langdurig gebruik (> 6 mnd) voor een betere structuur in het hoornweefsel (kan ook preventief worden ingezet).

9 4. Wittelijndefect 1=licht 2=matig 1 Wittelijnontsteking of -loslating 2 Wittelijnontsteking of -loslating 3 Wandzweer 3=ernstig

10 Wittelijndefect Wat? Een wittelijndefect uit zich als bloedinkjes, verbredingen of een ontsteking (met een rottende lucht) in de witte lijn: de verbinding tussen de zoolhoorn en de wandhoorn. Een wittelijnaandoening kan ook chronisch voorkomen; de beschadiging wil dan, ondanks herhaaldelijk bekappen, niet genezen. Meestal is dan sprake van een penetrante geur en woekering op de lederhuid die niet over gaat en uiterst pijnlijk is. De wandhoorn in het aangetaste gebied groeit nauwelijks aan. De klauwhoornaandoening komt vooral voor bij oudere melkkoeien. Preventie - Regelmatig preventieve klauwverzorging. - Goede huisvesting: zachte, vlakke ondergrond met genoeg ruimte om te liggen en te draaien. - Goede voeding en mineralenvoorziening, met name ook tijdens de droogstand. - Vlak kavelpad zonder puin en steentjes. Behandeling Met vakkundig klauwbekappen kan al veel worden opgelost. Dit betekent het openleggen van de beschadiging en een klosje onder de gezonde klauw zetten. Ook chronische wittelijnaandoeningen kunnen met precisiewerk correct bekappen, violetspray, speciale zalf en een luchtdoorlatend, droog, elastisch verband (geen watten) wel worden genezen. Een supplement met biotine als bestanddeel zorgt bij langdurig gebruik (> 6 mnd) voor een betere structuur in het hoornweefsel (kan ook preventief worden ingezet). NB: De laatste 10 jaar zien we een nieuwe presentatie van wittelijn aandoening (gradatie 3) met een geheel andere achtergrond en behandeling. Deze aandoening, die ook bij paarden en geiten wordt gezien, heeft waarschijnlijk een besmettelijke achtergrond.

11 5. Zoolzweer 1=licht 2=matig 1 Kneuzing op typische plek 2 Zware kneuzing op typische plek 3 Gat in de zool, kan uitpuilen, erg pijnlijk 3=ernstig

12 Zoolzweer Wat? Een zoolzweer is een defect in de zool van de klauwen. De aandoening heeft dezelfde achtergrond als zoolbloedingen, maar zoolzweren zijn vaak het eindstadium van dit proces, waarbij een gat in de zool ontstaat. De oorzaak van deze klauwhoornaandoening ligt vooral in een combinatie van voeding, een harde ondergrond waarop de koeien (te) veel staan en/of ontstekingen (mastitis, baarmoederontsteking) waarbij gifstoffen worden gevormd. Zachte klauwen zijn gevoeliger voor het ontstaan van een zoolzweer. Deze pijnlijke aandoening wordt vooral gezien bij oudere melkkoeien in de tweede helft van de lactatie. Preventie - Regelmatig preventieve klauwverzorging. - Goede huisvesting: zachte, vlakke ondergrond met genoeg ruimte om te liggen en te draaien. - Goede voeding en mineralenvoorziening, met name ook tijdens de droogstand. - Vlak kavelpad zonder puin en steentjes. Behandeling De behandeling van een zoolbloeding bestaat uit het functioneel bekappen van de klauw en het gebruik van een voetbad. Een supplement met biotine als bestanddeel zorgt bij langdurig gebruik (> 6 mnd) voor een betere structuur in het hoornweefsel (kan ook preventief worden ingezet).

13 6. Chronische bevangenheid 7. Tyloom 8. Dikke hak 9. Teenpuntnecrose 10. Tussenklauwontsteking

14 Chronische bevangenheid Tyloom Dikke hak Teenpuntnecrose Tussenklauwontsteking - Groeven aan de voorzijde van de klauwen en/of een knik. - Dieren die vaker gekalfd hebben zijn gevoeliger voor chronische bevangenheid. - Deze aandoening is te behandelen door de klauwen te bekappen. - Weefselwoekering in de tussenklauwspleet. - Chronische irritatie van de tussenklauwhuid is vaak de aanleiding voor het ontstaan van tylomen. - Deskundig bekappen zorgt ervoor dat een koe goed op haar klauwen staat en helpt om een tyloom te voorkomen. - Deskundig operatief verwijderde tylomen komen niet meer terug. - Verdikking aan de buitenzijde van de hak. - Vaak een gevolg van een harde schurende boxbedekking. - Weidegang, diepgestrooide boxen en vrijloopstalling geven extra comfort ter voorkoming van hakbeschadigingen. - Stinkend gat in de punt van de klauw. - Klauw wordt steeds korter. - Teenpuntnecrose hangt samen met o.a. het veelvuldig draaien op ruwe vloeren (overbezetting of korte draaipunten in de stal), afstappen van afstapjes en bijvoorbeeld lopen over losse stenen op het looppad. - Teenpuntnecrose wordt behandeld door het onder verdoving amputeren van een (deel van) de klauw. Hier worden goede resultaten mee gehaald en zo wordt de koe voor het bedrijf behouden. - Zwelling van de hele kroonrand. - Ernstige kreupelheid en koorts. - Koe snel behandelen om de vorming van een tyloom en het nog verder opkruipen van de ontsteking te voorkomen. - Antibiotica is noodzakelijk. Ook is het bevorderlijk om de harde hoornranden in de tussenklauwspleet te verwijderen. - Laat dieren die tussenklauwontsteking of andere open wonden aan de klauwen hebben niet door het voetbad lopen, omdat bijvoorbeeld de gebruikte formaline het genezingsproces tegenwerkt.

15 Deze Klauwenwaaier is gebaseerd op de Klauwenscorekaart van Digiklauw. Ga voor meer informatie naar: DigiKlauw wordt mogelijk gemaakt door:

16 GD, Postbus 9, 7400 AA Deventer, T , F GDOV0852/08-16