Groepshuisvesting voor zeugen: hoever staat Vlaanderen met de omschakeling?

Transcriptie

1 Groepshuisvesting voor zeugen: hoever staat Vlaanderen met de omschakeling? Frank Tuyttens ILVO Studiedag (Melle, 12 okt 2011) Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Dier Beleidsdomein Landbouw en Visserij

2 EU Richtlijn 2001/88/EC: Groepshuisvesting voor zeugen wordt verplicht vanaf 4 weken na dekken tot 1 week voor werpen - vanaf 2003 voor nieuwe of verbouwde stallen - vanaf 2013 voor alle stallen

3 Groepshuisvesting verplicht sinds: 1994 Zweden 1999 Groot Brittannië 2006 Finland 2007 Zwitserland 2013 Rest EU Nederland 2008: 56% Denemarken 20: 53% Duitsland 20: 50% (+30% gedeeltelijk) 2017 Smithfield Foods (VS)

4 Objectieven % bedrijven met groepshuisvesting % bedrijven dat binnen 2 jaar over gaat schakelen naar groepshuisvesting Redenen boer om niet over te schakelen Type systemen Tevredenheid boer met systeem

5 Sanitel-lijst DGZ Willekeurige steekproef Steekproef -respons n verzonden enquêtes n weigeraars n respondenten

6 Situatie in Vlaanderen 60 % zeugenho ouders groot GH gepland GH operationeel groot jong jong

7 % groepshuisvesting (bedrijven > zeugen) % bedrijven zeugen

8 Voorkeur voor GH of individueel? 0% 80% 60% 40% Sterke voorkeur voor individuele huisv. neutraal 1 Sterke voorkeur voor GH 20% 0% GH operationeel GH gepland geen plannen

9 Groepshuisvesting anno 2011 Gemiddeld 7jr operationeel Gemiddeld 265 zeugen/bedrijf Gemiddeld 26d na dekken in groep tot 6,5d voor werpen Gescheiden afmest gelten en zeugen: 63% Stabiele groepen: 76% Afleidingsmateriaal: 30% (waarvan 62% ketting, 20% ballen) Strooisel: 18% Buitenbeloop: 4% (1 bio)

10 Classificatie 6 voedersystemen Drop/trog/ vloer Voederstation Voeder -ligbox Ad-lib El. voederverdeler Gefas. voederverdeler* Fysiek gescheiden? P/X V V X X X Geïndividualiseerde voedergift? X V X X V X Simultaan voederen? V X V X X X Voederbeperking? V V V X V V * Zonder dierherkenning

11 Drop-/trog-/vloervoedering

12 Elektronische voederstations

13 Voerligboxen met uitloop

14 Ad libitum

15 Elektronische voederverdelers

16 Gefaseerde voederverdelers

17 Gebruikerstevredenheid schaal van 1 (heel ontevreden) tot 5 (heel tevreden) Drop/trog/ vloer (n=21) Voederstation (n=9) Voerligbox + uitloop (n=44) Onbeperkt (n=9) Gefaseerde voederverd. (n=5) Arbeid (hoeveel) 3,8 3,4 3,8 4,0 3,4 Arbeid (type) 3,7 3,1 3,8 3,9 3,4 Eenvoud gebruik 4,1 3,4 3,9 4,1 3,4 Dierenwelzijn 4,0 3,4 3,6 3,3 3,8 Diergezondheid 4,1 3,6 3,6 3,1 2,8 Zoötechn. resultaten 3,8 3,7 3,7 3,0 2,8 Mech./elektr. werking 3,6 3,4 3,8 3,9 3,2 Werkingskosten 4,1 3,4 3,7 3,8 3,6 Algemeen 3,8 3,4 3,7 3,2 3,2 tevredenheid indien houding t.o.v. GH versus individuele huisvesting positiever is (P=0.003)

18 Indien geen wettelijke verplichting, had u ook gekozen voor GH? ja nee Gebruikerstevredenheid Positiever tov GH vs individueel weet niet 47

19 Evolutie type groepshuisvesting Operationeel (2011) Gepland ( ) drop-/trog/vloervoedering voerligbox + uitloop elektronische voederverdeler voederstation onbeperkt gefaseerde voederverdeler

20 Redenen bij keuze voor bepaald systeem (0 punten verdeeld over de 9 redenen) GH operationeel GH gepland gemiddelde score

21 REDENEN OM NIET OM TE SCHAKELEN (0 punten verdeeld over de 13 redenen) 1. Onvoldoende investeringsruimte 2. Momenteel sta ik nog niet open voor groepshuisvesting 3. Onzekerheid over de toekomst van het bedrijf 4. Groepshuisvesting uitstellen is meest rendabel 5. Financieel meer optimaal om zeugen individueel te huisvesten 6. Einde loopbaan, bedrijf stopgezet voor Onzekerheid over evolutie wetgeving 8. Huidige stal niet op korte termijn afgeschreven 9. Onvoldoende informatie over groepshuisvestingsystemen. Bedrijf overgenomen voor Onvoldoende informatie over huidige wetgeving 12. Ik heb geen weet van verbod op individuele huisvesting 13. Andere

22 Toekomstplannen nog overschakelen naar GH 44.2% (jonger, opvolger) Omwille van wet? stoppen met zeugen (alleen vleesvarkens) 25.8% 34% 8% 58% stoppen met varkens 18.3% ja nee gedeeltelijk 42% 25% pensioen tegen % (ouder) 33% ja nee gedeeltelijk

23 Conclusies Omschakeling naar GH verloopt moeizaam in VL Deadline van 2013 wordt door velen niet gehaald Onvoldoende investeringsruimte; staan nog niet open voor GH, Varkenshouderij verandert aan versneld tempo ( ) : aantal bedrijven terwijl zeugenstapel Voerligboxen met uitloop wordt dominant systeem van GH Veel (oudere) zeugenhouders gaan (vervroegd) op pensioen Veel andere stoppen met zeugen / varkens Omschakeling gepland: - 41% overweegt zeugenplaatsen - 26% overweegt vleesvarkenplaatsen Aanbod biggen > vleesvarkens 23

24 Conclusies Opinie over GH versus individuele huisvesting: Negatief Positiever als ze reeds omgeschakeld zijn Gebruikers GH Tevredenheid: - neutraal tot tevreden - hoogst: drop-/trog/vloervoedering en voerligbox - laagst: onbeperkte voedering en gefaseerde voederverdelers (zoötechnisch, diergezondheid) Vaak GH omdat het bij wet verplicht wordt 24

25 Dank aan: S. Van Gansbeke, T. Van den Bogaert (Dept. L&V, ADLO) B. Ampe (Fac. Diergeneesk., UGent) B. Sonck, T. Decroos, M. Meuleman, F. Lefranc (ILVO-Dier) L. Verstrynge, S. Merckx, E. Struelens (HoGent) J. Somers, A. Thyssen (KaHo Sint-Lieven) FAVV Zeugenhouders Dank voor jullie aandacht Institute for Agricultural and Fisheries Research Agriculture and Fisheries Policy Area