Help! Mijn zeugen in de kraamstal eten niet

Transcriptie

1 Help! Mijn zeugen in de kraamstal eten niet Optimaal voederen rond werpen voor vitale biggen An Cools

2 De zeug van de 21 e eeuw 240 dagen 115 dagen 5-7 dagen 1 big elke 30 min dagen 13.5 gespeende biggen 6-8 kg 16 levend geboren 1-2 kg 0 tot 1 doodgeboren

3 Wat kan mis gaan? Laag % bevruchting Hoog % embryonale sterfte 5-7 dagen Vroege partus < dagen days Trage partus > 301 min big elke tussen 30 biggen min Hoog % mortaliteit dagen 13.5 biggen gespeend 6 < -58 kg Lage melkproductie 16 levend 16 levend geboren geboren < 1 kg 1 Laag - 2 kg geboortegewicht > 01 of dood 1 dood geboren geboren Hoog % doodgeboren

4 Moderne zeug Elke dracht: 16 biggen 1.5 kg geboortegewicht = 24 kg big geboren Elke lactatie: 13.5 biggen x 5 kg groei tijdens lactatie = 67.5 kg big opgevoed 2.4 cycli/jaar, 6 cycli/zeug ± 144 kg big geboren & ± 405 kg big opgevoed

5 Onze zeugen zijn geen amateurs

6 maar topsporters!

7 Productiviteit Voorgeschiedenis: opfok & vorige rondes Conceptie ovulatiegraad Dracht overlevingsgraad embryo s ontwikkeling placenta intrauteriene biggengroei en sterfte intrauteriene voeding en postnatale prestatie Partus partusduur colostrum Lactatie melksamenstelling en hoeveelheid Spenen-bronst interval

8 De peripartale periode Peri = rond (grieks voorzetsel) Partus = geboorte => peripartaal = periode rond geboorte Zeug: week voor werpen tot week na werpen => start met transfer naar kraamstal Korte maar kritieke periode!!

9 Wie voedert er volgens onderstaand schema? werpen

10 Wie heeft er wel eens problemen met zeugen die niet eten rond werpen? 3,5 3 werpen 2,5 2 1,5 1 0,

11 Waarom problemen met voederopname in de kraamstal?

12 Huisvesting Huisvesting: Van groepshuisvesting naar individuele huisvesting

13 Huisvesting: Verhuisstress Wijziging omgeving Verhuis handeling Acute stress Honger

14 Voeding Drachtvoeder: Lactatievoeder:

15 Voeding Drachtvoeder: Eiwit: % Lactation: Eiwit: %

16 Voeding Drachtvoeder: Eiwit: % Vezel: 7 9 % Lactation: Eiwit: % Vezel: 6 7 %

17 Voeding: Vezelgehalte Vezelgehalte daalt?? Voederopname stijgt

18 Voeding: Vezelgehalte Vezelgehalte daalt Darmtransit daalt Constipatie & Ongemak Voederopname daalt

19 Voeding Drachtvoeder: Eiwit: % Vezel: 7 9 % Portie: kg/dag Lactation: Eiwit: % Vezel: 6 7 % Portie: all you can eat (tot 9 kg/dag)

20 Voeding: Voederschema Overgang gerantsoeneerd naar ad libitum => dip in voederopname

21 Hormonen en partus Partus: cascade van hormonen Corpus Luteum Ovary Myometrium Cervix Pituitary Gland Placenta Fetal Adrenal Cortex

22 Wat is effect van deze veranderingen? Huisvesting: Verhuizen zeugen Nieuwe omgeving Beperkte bewegingsvrijheid Voeder: Nieuw voeder = andere ingrediënten => andere smaak Ad libitum = risico op overeten => gedaalde opname Hormonen: Insuline resistentie Leptine resistentie

23 Peripartale periode: Alles aanwezig om voederopnameproblemen te creëren!!

24 Wat hebben onze zeugen eigenlijk nodig?

25 Energiebehoefte drachtige zeug Groei van de zeug (25kg/cyclus) Groei inhoud uterus (laatste maand) Onderhoud vitale lichaamsfuncties Basis energiebehoefte Uierontwikkeling (laatste maand)

26 Energiebehoefte drachtige zeug Magere zeugen (eerste maand) Laag geboortegewicht biggen (laatste maand) Lage staltemperatuur Energiecorrecties Activiteit

27 Energiebehoefte drachtige zeug Basis energiebehoefte Energiecorrecties Totale energiebehoefte (± 325 kg voeder/dracht)

28 Energiebehoefte drachtige zeug Teveel energie: vetaanzet (verhoogde leptine productie) Totale energiebehoefte Energietekort: zelfbehoud zeug (onderhoud, groei, biggen)

29 Energiebehoefte doorheen de cylus dracht lactatie Dagen tot partus

30 Gedaalde opname, gestegen behoefte dracht lactatie Peripartale periode Energie nodig voedergift Dagen tot partus Partus

31 Energiebehoefte peripartale zeug Te weinig voeder en te energie => zelfbehoud zeug Conditieverlies zeug Lichtere biggen Mindere ontwikkeling uierweefsel Minder colostrum productie Constipatie

32 Constipatie rond werpen, waarom? Stomach Corpus Luteum Colon FEED Passage snelheid Gedaalde Hormonal voederopname predispositie

33 Ad lib voederen rond partus? Ad lib versus beperkt Wat wil de zeug eigenlijk als je ze de keuze geeft?

34 Wat doet de zeug zelf? Ad libitum 107 kg (7.1 kg/day) versus Control 45.2 kg (3.0 kg/day) Zeugen willen meer dan wat ze krijgen: weten ze wat ze doen?

35 Prestaties biggen geboorte gewicht groei speengewicht controle ad libitum

36 Wat na de partus: colostrum Kunnen we de colostrumproductie aansturen?

37 Hoeveel colostrum nodig? Mean s.e.m. min max Total colostrum quantity sow Minimum hoeveelheid colostrum nodig: 160g/kg geboortegewicht 35% van de zeugen produceert te weinig colostrum 40% van de biggen neemt te weinig colostrum op

38 Colostrumproductie onafhankelijk van nestgrootte Totale colostrum productie zeug, g Colostrm per big, g Aantal levend geboren biggen Number of liveborn piglets

39 feed intake (kg) Colostrumproductie afhankelijk van de zeug Decaluwé et al., L feeding strategy H feeding strategy 1 0 days relative to farrowing

40 Meer voeder, meer colostrum Variable voedergift conditie hoog laag mager normaal vet Colostrum productie Total colostrumproductie, g $ 3874 ab 3991 b 3163 a Colostrum/big, g ab 345 b 230 a Colostrum/kg big, g 239 b 200 a 215 ab 245 b 178 a 50 % sows <160g CY/kg liveborn piglet H L Skinny Good Fat

41 Hoe praktisch voederen voor werpen Rustige verhuis naar de kraamstal Voldoende voeder verstrekken tot de dag van werpen Geen input = geen output Controleer voederopname maar zeker ook mestproductie Voeder met voldoende vezel en smakelijke grondstoffen

42 Resultaten na het werpen Minder constipatie Betere opstart voederopname in lactatie Zwaardere biggen Meer colostrum Vlottere melkproductie Minder conditieverlies bij de zeugen

43 Is er een probleem in de kraamstal? Hypophagie, slechte voederopname Te vroege partus Constipatie rond partus Te vette zeugen Peripartaal syndroom Negatieve energiebalans Gedaalde big prestaties Biggensterfte Trage partus Hypogalactie weinig melk

44 Negative energiebalans 1. Verliezen de zeugen conditie tijdens de laatste week van de dracht?

45 Te vette zeugen 1. Verliezen de zeugen conditie tijdens de laatste week van de dracht? 2. Hebben zeugen meer dan 20 mm spek bij begin kraamstal?

46 Hypophagia 1. Verliezen de zeugen conditie tijdens de laatste week van de dracht? 2. Hebben zeugen meer dan 20 mm spek bij begin kraamstal? 3. Terugval in voederopname eerste week van lactatie?

47 Te vroege partus 1. Verliezen de zeugen conditie tijdens de laatste week van de dracht? 2. Hebben zeugen meer dan 20 mm spek bij begin kraamstal? 3. Terugval in voederopname eerste week van lactatie? 4. Drachtduur korter dan 114 dagen?

48 Constipatie 1. Verliezen de zeugen conditie tijdens de laatste week van de dracht? 2. Hebben zeugen meer dan 20 mm spek bij begin kraamstal? 3. Terugval in voederopname eerste week van lactatie? 4. Drachtduur korter dan 114 dagen? 5. Meer dan 2 dagen geen mest productie rond werpen?

49 Trage partus 1. Verliezen de zeugen conditie tijdens de laatste week van de dracht? 2. Hebben zeugen meer dan 20 mm spek bij begin kraamstal? 3. Terugval in voederopname eerste week van lactatie? 4. Drachtduur korter dan 114 dagen? 5. Meer dan 2 dagen geen mest productie rond werpen? 6. Tijd tussen twee geboren biggen meer dan 30 min?

50 Hypogalactie 1. Verliezen de zeugen conditie tijdens de laatste week van de dracht? 2. Hebben zeugen meer dan 20 mm spek bij begin kraamstal? 3. Terugval in voederopname eerste week van lactatie? 4. Drachtduur korter dan 114 dagen? 5. Meer dan 2 dagen geen mest productie rond werpen? 6. Tijd tussen twee geboren biggen meer dan 30 min? 7. Biggen hongerig en onrustig eerste week van lactatie?

51 Dood geboren biggen 1. Verliezen de zeugen conditie tijdens de laatste week van de dracht? 2. Hebben zeugen meer dan 20 mm spek bij begin kraamstal? 3. Terugval in voederopname eerste week van lactatie? 4. Drachtduur korter dan 114 dagen? 5. Meer dan 2 dagen geen mest productie rond werpen? 6. Tijd tussen twee geboren biggen meer dan 30 min? 7. Biggen hongerig en onrustig eerste week van lactatie? 8. Gemiddeld meer dan 0.5 dood geboren big per nest?

52 Biggensterfte 1. Verliezen de zeugen conditie tijdens de laatste week van de dracht? 2. Hebben zeugen meer dan 20 mm spek bij begin kraamstal? 3. Terugval in voederopname eerste week van lactatie? 4. Drachtduur korter dan 114 dagen? 5. Meer dan 2 dagen geen mest productie rond werpen? 6. Tijd tussen twee geboren biggen meer dan 30 min? 7. Biggen hongerig en onrustig eerste week van lactatie? 8. Gemiddeld meer dan 0.5 dood geboren big per nest? 9. Biggensterfte voor spenen meer dan 12%?

53 Heterogene nesten 1. Verliezen de zeugen conditie tijdens de laatste week van de dracht? 2. Hebben zeugen meer dan 20 mm spek bij begin kraamstal? 3. Terugval in voederopname eerste week van lactatie? 4. Drachtduur korter dan 114 dagen? 5. Meer dan 2 dagen geen mest productie rond werpen? 6. Tijd tussen twee geboren biggen meer dan 30 min? 7. Biggen hongerig en onrustig eerste week van lactatie? 8. Gemiddeld meer dan 0.5 dood geboren big per nest? 9. Biggensterfte voor spenen meer dan 12%? 10. Heterogene nesten bij geboorte, grote variatie in gewicht tussen biggen?

54 Checklist 1. Verliezen de zeugen conditie tijdens de laatste week van de dracht? 2. Hebben zeugen meer dan 20 mm spek bij begin kraamstal? 3. Terugval in voederopname eerste week van lactatie? 4. Drachtduur korter dan 114 dagen? 5. Meer dan 2 dagen geen mest productie rond werpen? 6. Tijd tussen twee geboren biggen meer dan 30 min? 7. Biggen hongerig en onrustig eerste week van lactatie? 8. Gemiddeld meer dan 0.5 dood geboren big per nest? 9. Biggensterfte voor spenen meer dan 12%? 10. Heterogene nesten bij geboorte, grote variatie in gewicht tussen biggen?

55 Hoe checklist gebruiken? Pas de lijst aan naar je eigen doelstellingen Hou rekening met het soort zeugen dat je gebruikt en de aanbevelingen (Wat is te vet? Hoeveel levend geboren biggen? ) Evalueer regelmatig en wees steeds kritisch

56 Bedankt voor de aandacht! Vragen?