Maternale en lactogene immuniteit. Wat mag je als dierenarts verwachten van moedermelk?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Maternale en lactogene immuniteit. Wat mag je als dierenarts verwachten van moedermelk?"

Transcriptie

1

2 Maternale en lactogene immuniteit Wat mag je als dierenarts verwachten van moedermelk?

3 Inhoud WHO en borstvoeding Biest en melkproductie Maternale en lactogene immuniteit Conclusies en adviezen

4 Moedermelk WHO Gezondheid Voedingsstoffen Bevat ook antigenen (pathogenen) Veilig Bescherming korte en lange termijn

5 Streefwaardes WHO Minimaal 6 maanden uitsluitend borstvoeding Minimaal 2 jaar borstvoeding naast ander voedsel Voorkomt sterfgevallen per jaar

6 Van biest naar melk Biest Beperkende factor voor de overleving van biggen Transitiemelk Melk Beperkende factor voor de groei van biggen

7 Rectal temperature Chilling after birth Birth weight Directly after birth -- > 2 hours after birth

8 Van biest naar melk Biest 0 tot 24 uur na het werpen Transitiemelk 1 dag tot ongeveer 5 dagen Melk Vanaf 5 dagen en stabiel vanaf 10 dagen

9 Van biest naar melk Biest Veel antistoffen vnl IgG Transitiemelk Veel energie door vetten Melk Lactose

10 Melkproductie 4 fases Colostrale fase Stijgende fase Plateaufase Dalende fase Toner et al.

11 Hoe de melkproductie te beïnvloeden

12 Belangrijke factoren Genetica en pariteit Gewicht van de biggen Interval drinkbeurten Hormonen

13 De varkenshouder als lactatie(des)kundige Uierscore uitvoeren Rust in de kraamstal geen angst en geen verstoring van geluiden Overleg protocol en pleegzeugen Jongere biggen onderdrukken productie

14

15 Stimuleren van de melkproductie Hoe vaker.. Na 35 minuten is speen weer gevuld Hoe meer melk

16 Effect van interval op melkproductie (Auldist et al., 2000) dagen Melkproductie (kg/dag) /6 7,8 13,8 8,9 Interval (min) 44,9 43,5 34,9 Drinken (sec) 16,5 12,6 12, dagen Melkproductie (kg/dag) 8,2 12,4 8,6 Interval (min) 47,6 51,2 42,3 Drinken (sec) 11, ,3

17 Hoe te herkennen Tijdens de zoogbeurt Roepen Masseren Drinken Masseren In de rustfase - Liggedrag zeug - Liggedrag biggen - Buikvulling biggen

18 Hoezo gezond? Placenta van het varken is epitheliochoreaal en immunoglobulines kunnen niet passeren Colostrum Maternale antistoffen (IgG) via bloed naar het colostrum en opgenomen in de darmwand van pasgeboren biggen

19 Samenstelling verandert Biest Transitiemelk Melk 0-24 uur 1-5 dagen >10 dagen stabiel 0 uur 24 uur 36 uur 3 dagen 7 dagen IgG (mg/ml) 51,9 10,4 - - IgA (mg/ml) 11,9 4,8 2,2 4,1 Lipiden 5,1 6,9 9,1 9,8 8,2 Eiwitten 17,7 8,6 7,3 6,1 4,7 Lactose 3,5 4,4 4,6 4,8 5,1 17 dagen Droge stof 27,3 20,6 21,4 21,2 18,9 Energy (kj per 100 gram)

20 Biest Tijdens de biestfase is er bijna continu melk aanwezig Nadat er ml biest is afgenomen neemt de druk af

21 Maternale immuniteit Specifieke humorale immuniteit (vnl IgG) Lokale humorale immuniteit (siga) Cellulaire immuniteit, maternale cellen En stimulatie door opname van microben Groeifactoren en cytokines

22

23 Oorsprong van de immunoglobulines Colostrale immuunglobuline oorsprong serum Immuunglobuline melk geproduceerd door uierweefsel IgG 100% 70% IgA 40% >90% IgM 85% >90%

24 Opname van colostrale immuunglobulines (24-36 uur) Selectieve transcytosis in de enterocyten Circuleren in het bloed Worden actief naar de epitheel van respiratieapparaat en van de darm gebracht Receptoren op het darmepitheel zijn in staat om IgG te importeren en exporteren

25 IgA Geproduceerd door de melkklier Reactie op prikkeling door intestinale en respiratoire prikkels Entero-mammary link Repiratory-mammary link

26 IgA Antigene stimulatie van de lymphoide weefsels van de mucosa Lokaal geproduceerd IgA Geprikkelde IgA B- cellen Uitgescheiden door secretoire cellen

27 Verloop immuunglobulines in de big Halfwaardetijd IgG 8-10 dagen IgA 2-3 dagen IgM 3-4,5 dagen Daling na 5 weken verklaring 1/4 Verlies halfwaardetijd 1/10 Active translocatie naar slijmvliezen Lichte daling Start van productie IgM big

28 Lymphoide cellen Opname door het darmepitheel en transport naar de mesenteriale lymfeknopen Cellen Samenstelling Lymfocyten 10 % Epitheliale cellen 31 % Neutrofiele granulocyten Eosinofiele granulocyten 47 % 1 % Macrofagen 9 %

29 Moedermelk versus melkvervangers Voedingstoffen PMK, lymfo s en macrophagen Epitheel cellen cytokines Epitelial growth factor Transforming growth factor effect op de groei en differentiatie van darmepitheelcellen Lactoferrin Lysozyme

30 En wat nog meer Lactoferrine Verlaagt het ijzergehalte in de darm waardoor er een depletie ontstaat voor bacteriën. Lysozyme Heeft een bacteriocide activiteit en die voorkomt de aanhechting van bacteriën aan de epitheelcellen

31 Conclusie Melk is meer dan voeding! De varkenshouder is de lactatiekundige, maar is die wel zo kundig?

32 Literatuur The gestating and Lactating Sow Chantal Farmer Humoral and cellular factors of maternal immunity in swine. Salmon, Berri Gerdt and Meurens. Development and Comparative Immunology (2009) Immunoglobulins, antibody repetoire and B cell development. Butler, Zhao, Sinkora, Wertz and Kackovics. Development and Comperative Immunology (2009)

33

34 Dank voor uw aandacht

35

Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit

Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit Dr. Tom Meyns MERIAL Benelux Varkenswroeten: Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit Wat is biest? = melk geproduceerd

Nadere informatie

Biestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015

Biestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015 Biestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015 Biestvoorziening Veel te Vaak Vlug aan voorbijgegaan! Waarom is het zo belangrijk?

Nadere informatie

Preventie 2.0. Voer voor gezonde darmen. Hoe voorkomt u dat infecties binnenkomen op uw bedrijf en omslaan in ziektes?

Preventie 2.0. Voer voor gezonde darmen. Hoe voorkomt u dat infecties binnenkomen op uw bedrijf en omslaan in ziektes? Preventie 2.0 Voer voor gezonde darmen Hoe voorkomt u dat infecties binnenkomen op uw bedrijf en omslaan in ziektes? Neem een kijkje in onze innovatieve keuken Even voorstellen: Evelien Alderliesten Master

Nadere informatie

Biestmanagement, zo kan het ook. Inge Nijhoving MSD Animal Health - NL

Biestmanagement, zo kan het ook. Inge Nijhoving MSD Animal Health - NL Biestmanagement, zo kan het ook Inge Nijhoving MSD Animal Health - NL Biest Zorgt voor specifieke (IgG) en aspecifieke afweer (witte bloedcellen) Eigen veestapel bedrijfsspecifieke ziektekiemen Bevat op

Nadere informatie

Vertalen van kennis naar toepassing. Hoe? In 6 concrete stappen

Vertalen van kennis naar toepassing. Hoe? In 6 concrete stappen Vertalen van kennis naar toepassing Hoe? In 6 concrete stappen Biggenopfok: optimaal 2 Biggenopfok in de realiteit 3 Procesverstoringen liggen vaak 3-8 weken eerder G S A Type, Groei, Uniformiteit, Gezondheid

Nadere informatie

Afweer: 3 Barrières / Wat / Waar

Afweer: 3 Barrières / Wat / Waar Afweer: 3 Barrières / Wat / Waar ASPECIFIEKE AFWEER Primaire / Externe bescherming (fysieke barrière) (AANGEBOREN) Secundaire / Interne bescherming (cellulaire / biochemische barrière) SPECIFIEKE AFWEER

Nadere informatie

Voeding voor en na spenen , Carola van der Peet-Schwering

Voeding voor en na spenen , Carola van der Peet-Schwering Voeding voor en na spenen 10-04-2017, Carola van der Peet-Schwering Inhoud Geboortegewicht Biestopname Belang van voeropname rond spenen Hoe voeropname na spenen stimuleren Conclusies Body gain, g/d Invloed

Nadere informatie

Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein

Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Alle afbeeldingen in deze presentatie zijn afkomstig van Google of eigen materiaal Colostrum is de eerste vaccinatie De normale afweer Afweer

Nadere informatie

Immunologie. Afweer. Wij leven als levende organismen in evenwicht met onze omgeving

Immunologie. Afweer. Wij leven als levende organismen in evenwicht met onze omgeving Immunologie Afweer 1 Wij leven als levende organismen in evenwicht met onze omgeving Verstoring van het evenwicht tussen organisme en omgeving kan ertoe leiden dat ons lichaam door indringers uit de omgeving

Nadere informatie

De normale afweer 12-11-2012. Colostrum is de eerste vaccinatie. Afweer bij de baby schiet tekort!:

De normale afweer 12-11-2012. Colostrum is de eerste vaccinatie. Afweer bij de baby schiet tekort!: Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Alle afbeeldingen in deze presentatie zijn afkomstig van Google of eigen materiaal Colostrum is de eerste vaccinatie De normale afweer Afweer

Nadere informatie

Biest Het uitdagende levenselixir. Dr. Decaluwé Ruben Praktijksymposium Hogere varkensgezondheid 19/01/2016

Biest Het uitdagende levenselixir. Dr. Decaluwé Ruben Praktijksymposium Hogere varkensgezondheid 19/01/2016 Biest Het uitdagende levenselixir Dr. Decaluwé Ruben Praktijksymposium Hogere varkensgezondheid 19/01/2016 30 March 2015 Een beeld zegt meer dan duizend woorden 4 COLOSTRUM = CENTRAAL PUNT COLOSTRUM HOEVEELHEID/OPNAME

Nadere informatie

Bloed, Afweer en Infectieziekten

Bloed, Afweer en Infectieziekten Bloed, Afweer en Infectieziekten Functies Vervoer van stoffen O 2 van longen naar cellen CO 2 van cellen naar longen Voedingstoffen van de dunne darm naar cellen Ureum van de lever naar de nieren Hormonen

Nadere informatie

Het belang van een degelijk biestmanagement op moderne. rundveebedrijven

Het belang van een degelijk biestmanagement op moderne. rundveebedrijven Auteur: Vanessa Meganck Het belang van een degelijk biestmanagement op moderne rundveebedrijven Een kalf wordt zonder antistoffen geboren door de specifieke bouw van de placenta (moederkoek) van het rund.

Nadere informatie

Is de diagnostiek van GRIEP eenvoudig? Pieter den Hartog, dierenarts Technical services manager production animals

Is de diagnostiek van GRIEP eenvoudig? Pieter den Hartog, dierenarts Technical services manager production animals Is de diagnostiek van GRIEP eenvoudig? Pieter den Hartog, dierenarts Technical services manager production animals Indeling presentatie Inleiding Oorzaken luchtwegproblemen Het onderzoek Laboratoriumonderzoek

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting In het menselijk lichaam heeft het maagdarmstelsel de belangrijke taak om het voedsel te verteren en voedingsstoffen tot zich te nemen. Om deze functie uit te voeren bestaat het

Nadere informatie

We gaan vooruit! Voeding en bigkwaliteit. Kennissessie biggenopfok maandag 7 december Albert Timmerman

We gaan vooruit! Voeding en bigkwaliteit. Kennissessie biggenopfok maandag 7 december Albert Timmerman We gaan vooruit! Voeding en bigkwaliteit Kennissessie biggenopfok maandag 7 december Albert Timmerman In 10 stappen naar kwaliteitsbiggen Stap 1 Eerste brandstof Biestopname: big moet 24 uur na geboorte

Nadere informatie

Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit

Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit Dr. Sjouke Van Poucke MERIAL Benelux Varkenswroeten: Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit 1. Afweer: definities

Nadere informatie

FASE 3: DE PASGEBORENE

FASE 3: DE PASGEBORENE FASE 3: DE PASGEBORENE Inseminatie Werpen Pasgeborene Spenen Lianol Ferti / Solapro Lianol Vital / Solapro Lianol Colostro / / 2Wean Huidige situatie in het omgaan met pasgeboren biggen Het is duidelijk

Nadere informatie

Belang van biestkwaliteit voor gezondheid en overleving van biggen

Belang van biestkwaliteit voor gezondheid en overleving van biggen UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2013-2014 Belang van biestkwaliteit voor gezondheid en overleving van biggen door Lode VRIELINCK Promotoren: Drs. I. Declerck Prof. Dr. D. Maes

Nadere informatie

Het immuunsysteem van de pasgeborene: klaar voor actie? Joris van Montfrans, MD, PhD Kinderarts-immunoloog

Het immuunsysteem van de pasgeborene: klaar voor actie? Joris van Montfrans, MD, PhD Kinderarts-immunoloog Het immuunsysteem van de pasgeborene: klaar voor actie? Joris van Montfrans, MD, PhD Kinderarts-immunoloog j.vanmontfrans@umcutrecht.nl Disclosure slide Research sponsors Stichting Vrienden van het WKZ

Nadere informatie

C. Management kraamstal

C. Management kraamstal A. Partusinductie B. Partushulp C. Management kraamstal 1 A. Partusinductie 1. Inleiding 2. Mechanisme 3. Voordelen 4. Methodes 5. Nadelen/gevaren 2 1. Inleiding Vlaanderen: 30% bedrijven doet partusinductie

Nadere informatie

Welke voeding gaat u uw baby geven?

Welke voeding gaat u uw baby geven? Welke voeding gaat u uw baby geven? Inleiding Nu u zwanger bent, heeft u veel keuzes te maken. Zo gaat u bijvoorbeeld kiezen welke voeding u aan uw baby gaat geven. De beste voeding voor uw baby is borstvoeding.

Nadere informatie

Introductie. Trends: Meer biggen per zeug geboren Afname geboortegewicht Toename biggensterfte Mindere opstart van biggen speendip

Introductie. Trends: Meer biggen per zeug geboren Afname geboortegewicht Toename biggensterfte Mindere opstart van biggen speendip Introductie Trends: Meer biggen per zeug geboren Afname geboortegewicht Toename biggensterfte Mindere opstart van biggen speendip Toenemend aantal biggen, maar (nog) geen toenemend aantal speenplaatsen.

Nadere informatie

Impact van nutritionele interventies op de immuun competentie

Impact van nutritionele interventies op de immuun competentie Impact van nutritionele interventies op de immuun competentie Dirkjan Schokker / Marinus van Krimpen 29 oktober 2013 Doel en afbakening Doel: Het via literatuuronderzoek inventariseren van mogelijke interventies

Nadere informatie

Optimale biggen voeding Hoe verteerd een big en hoe kan ik hem daarbij helpen?

Optimale biggen voeding Hoe verteerd een big en hoe kan ik hem daarbij helpen? Optimale biggen voeding Hoe verteerd een big en hoe kan ik hem daarbij helpen? Albert Timmerman Hoe kunnen we door middel van voer onze biggen helpen opnemen en verteren en daarmee de weerstand en resultaten

Nadere informatie

Help! Mijn zeugen in de kraamstal eten niet

Help! Mijn zeugen in de kraamstal eten niet Help! Mijn zeugen in de kraamstal eten niet Optimaal voederen rond werpen voor vitale biggen An Cools an.cools@ugent.be De zeug van de 21 e eeuw 240 dagen 115 dagen 5-7 dagen 1 big elke 30 min 21-28 dagen

Nadere informatie

Redden van biggen via COUVEUSE systeem

Redden van biggen via COUVEUSE systeem Redden van biggen via COUVEUSE systeem Dr. Ir. D. FREMAUT Hogeschool Gent 1 Noodzaak Wat met overtallige biggen? Toegenomen toomgrootte toegenomen sterfte Sterfte : tijdens de geboorte Sterfte na de geboorte

Nadere informatie

Studienamiddag jongvee-opfok: Biestmanagement. Pixabay. Ilke Van Hese 9 oktober 2018 ILVO ILVO

Studienamiddag jongvee-opfok: Biestmanagement. Pixabay. Ilke Van Hese 9 oktober 2018 ILVO ILVO Studienamiddag jongvee-opfok: Biestmanagement Pixabay Ilke Van Hese 9 oktober 2018 Wat is biest? Colostrum Melk Vet (%) 6,7 4,0 Totaal eiwit (%) 14-14,92 3,10 IgG (g/l) 32-76 0,06-0,8 Mineralen, vitaminen

Nadere informatie

BIEST: EEN CRUCIAAL SAMENSPEL TUSSEN ZEUG EN BIG

BIEST: EEN CRUCIAAL SAMENSPEL TUSSEN ZEUG EN BIG Tekst: Sarah De Smet (Varkensloket), Suzy Van Gansbeke & Tom Van den Bogaert (Vlaamse Overheid, Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling), Ruben Decaluwé (UGent Faculteit

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting MUCOSALE ADJUVANS ACTIVITEIT VAN LIPOSOMEN

Nederlandse samenvatting MUCOSALE ADJUVANS ACTIVITEIT VAN LIPOSOMEN 102 Nederlandse samenvatting MUCOSALE ADJUVANS ACTIVITEIT VAN LIPOSOMEN 103 104 Mucosale immunoadjuvans activiteit van liposomen Inleiding Het menselijk lichaam is voortdurend bezig indringers zoals bacteriën,

Nadere informatie

Colostrum is de eerste vaccinatie. Alle afbeeldingen in deze presentatie zijn afkomstig van Google of eigen materiaal

Colostrum is de eerste vaccinatie. Alle afbeeldingen in deze presentatie zijn afkomstig van Google of eigen materiaal Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Alle afbeeldingen in deze presentatie zijn afkomstig van Google of eigen materiaal Colostrum is de eerste vaccinatie 1 De normale afweer

Nadere informatie

DE BASIS VOOR EEN GEZONDE BIGGENOPFOK

DE BASIS VOOR EEN GEZONDE BIGGENOPFOK KENNISDOCUMENT DE BASIS VOOR EEN GEZONDE BIGGENOPFOK Wat beïnvloedt de afweer van biggen tijdens de biggenopfokperiode? Waarom is biestmanagement zo belangrijk? Voor een gezonde biggenopfok is een goede

Nadere informatie

Autovaccinatie in de praktijk

Autovaccinatie in de praktijk Autovaccinatie in de praktijk Inleiding AUTO-vaccin = STAL-vaccin = BEDRIJFSEIGEN vaccin Bedrijfseigen kiemen Bedrijfseigen situatie Resultaten: bedrijfsspecifiek! Verwachtingen: vaak zeer hoog Een aantal

Nadere informatie

Autovaccin: wondermiddel

Autovaccin: wondermiddel Dierengezondheidszorg Vlaanderen Autovaccin: wondermiddel of fabeltje? Varkensacademie 30/11/18 Inhoud 1. Wat is een vaccin en hoe werkt het? 2. Autovaccin: wat moet ik hierover weten? 2 Waarom vaccineren?

Nadere informatie

Ziek van de Streptococcen?

Ziek van de Streptococcen? Aanleiding Klinisch probleem Ziek van de Streptococcen? en/of falende Het ontstaan van ziekte en onze invloed daarop Rudolf Raymakers, dierenarts Veterinair Centrum Someren Bas Swildens, dierenarts-docent-onderzoeker

Nadere informatie

MANAGEN VAN GROTE TOMEN

MANAGEN VAN GROTE TOMEN MANAGEN VAN GROTE TOMEN DO S EN DONT S Jeroen Degroote Department of Animal Sciences and Aquatic Ecology VeeTournee 30/05/2018 Geel 03/07/2018 Kortrijk DE EERSTE Claes Erlang, Deense varkenshouder in

Nadere informatie

Interactie tussen mucosale immuniteit en de melkklier bij mens, zeug en koe

Interactie tussen mucosale immuniteit en de melkklier bij mens, zeug en koe UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2015-2016 Interactie tussen mucosale immuniteit en de melkklier bij mens, zeug en koe door Sophie BRANDTS Promotor: Prof. dr. C. Delesalle Co- promotor:

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Borstvoeding en diabetes

PATIËNTEN INFORMATIE. Borstvoeding en diabetes PATIËNTEN INFORMATIE Borstvoeding en diabetes Algemeen Door middel van deze folder informeert het Maasstad Ziekenhuis u over het geven van borstvoeding bij Diabetes Mellitus aan uw baby. Het geven van

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het immuunsysteem Ons immuunsysteem beschermt ons tegen allerlei ziekteverwekkers, zoals bacteriën, parasieten en virussen, die ons lichaam binnen dringen.

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het mucosale immuunsysteem Het afweersysteem beschermt het lichaam tegen infecties met bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. De huid en de mucosale weefsels zoals bijvoorbeeld

Nadere informatie

OEFENEN EXAMENVRAGEN AFWEER VWO 2002-2006

OEFENEN EXAMENVRAGEN AFWEER VWO 2002-2006 OEFENEN EXAMENVRAGEN AFWEER VWO 2002-2006 Examen 2002-II Monoklonale antistoffen tekst 1: 1 De monoklonale antistoftechniek, waarvoor in 1984 de Nobelprijs is toegekend aan 2 Kohler en Milstein, maakte

Nadere informatie

Voeding van zeugen voor vitale biggen mogelijkheden en beperkingen

Voeding van zeugen voor vitale biggen mogelijkheden en beperkingen Inleiding Achtergrond, ontwikkeling biggenproductie Voeding van zeugen voor vitale biggen mogelijkheden en beperkingen SFR themadag 24 januari 8 aul Bikker en Godelieve Kranendonk Invloed voeding (energievoorziening)

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting 161. Samenvatting. Nederlandse samenvatting voor niet ingewijden

Nederlandse samenvatting 161. Samenvatting. Nederlandse samenvatting voor niet ingewijden Nederlandse samenvatting 161 1 2 3 Samenvatting Nederlandse samenvatting voor niet ingewijden 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Nederlandse samenvatting 163 Wereldwijd is het percentage kinderen dat te vroeg geboren

Nadere informatie

September Jaargang 3. Josine, Rubén en Eva s. Tips&Tricks #11. De voordelen van een doordachte verlegstrategie

September Jaargang 3. Josine, Rubén en Eva s. Tips&Tricks #11. De voordelen van een doordachte verlegstrategie September 2016 - Jaargang 3 Josine, Rubén en Eva s Tips&Tricks #11 De voordelen van een doordachte verlegstrategie Neonatal Health DE VOORDELEN VAN EEN DOORDACHTE VERLEGSTRATEGIE Door het nog steeds stijgende

Nadere informatie

Samenvatting. Figuur 1. Een T cel gemedieerde immuun response. APC: antigen presenterende cel; Ag: antigen; TCR: T cel receptor.

Samenvatting. Figuur 1. Een T cel gemedieerde immuun response. APC: antigen presenterende cel; Ag: antigen; TCR: T cel receptor. Samenvatting Het immuunsysteem Het menselijke lichaam bevat een uniek systeem, het immuunsysteem, wat ons beschermt tegen ongewenste en schadelijk indringers (ook wel lichaamsvreemde substanties of pathogenen

Nadere informatie

Het vaccin waarmee de meisjes worden geïnjecteerd, beschermt onder andere tegen HPV18.

Het vaccin waarmee de meisjes worden geïnjecteerd, beschermt onder andere tegen HPV18. Examentrainer Vragen HPV-vaccinatie Baarmoederhalskanker is een vorm van kanker die relatief vaak voorkomt bij vrouwen. De ziekte kan zijn veroorzaakt door een infectie met het humaan papillomavirus (HPV).

Nadere informatie

Focus o op biestbeleid Praktische handleiding

Focus o op biestbeleid Praktische handleiding Focus op bies stbeleid Praktische handlei ding Met de steun van Focus op biestbeleid Voorwoord Beste veehouder, Beste dierenarts, Kalveren en lammeren vormen de toekomst van uw bedrijf. De gezondheid van

Nadere informatie

TE VEEL DOODGEBOREN BIGGEN IS EEN PROBLEEM IS TE VEEL LEVEND GEBOREN BIGGEN DAT OOK

TE VEEL DOODGEBOREN BIGGEN IS EEN PROBLEEM IS TE VEEL LEVEND GEBOREN BIGGEN DAT OOK TE VEEL DOODGEBOREN BIGGEN IS EEN PROBLEEM IS TE VEEL LEVEND GEBOREN BIGGEN DAT OOK Opfok van overtallige en kleine biggen Jeroen Degroote Introductie 62% van de Vlaamse varkenshouders ervaart problemen

Nadere informatie

Borstvoeding geven aan een tweeling

Borstvoeding geven aan een tweeling Borstvoeding geven aan een tweeling Door middel van deze folder informeren wij u over het geven van borstvoeding aan een tweeling. Borstvoeding geven en een tweeling kan prima samengaan. Het is echter

Nadere informatie

12-11-2012. De fysiologische basis van de melkproductie. De fysiologische basis van de melkproductie. Hormonen tijdens lactatie

12-11-2012. De fysiologische basis van de melkproductie. De fysiologische basis van de melkproductie. Hormonen tijdens lactatie De fysiologische basis van de melkproductie Anita Badart, diëtist / lactatiekundige IBCLC Moedermelk; Aandachtspunten hoe? hoeveel? samenstelling? De fysiologische basis van de melkproductie Lactose Vetten

Nadere informatie

VOERADVIES VOOR EFFICIËNTE VLEESVARKENSPRODUCTIE VOER- ADVIES TN50. April

VOERADVIES VOOR EFFICIËNTE VLEESVARKENSPRODUCTIE VOER- ADVIES TN50. April VOERADVIES VOOR EFFICIËNTE VLEESVARKENSPRODUCTIE VOER- ADVIES TN50 April 2016 E-mail: info@topigsnorsvin.com www.topigsnorsvin.com Inleiding Topigs Norsvin heeft het voeradvies van de TN50 zeugen in beeld

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Voorwoord. Demoproject Wekensystemen: keuze in functie van rendabiliteit en arbeid. In dit nummer: Projectpartners: Januari 2016

Nieuwsbrief. Voorwoord. Demoproject Wekensystemen: keuze in functie van rendabiliteit en arbeid. In dit nummer: Projectpartners: Januari 2016 Projectpartners: Nieuwsbrief Demoproject Wekensystemen: keuze in functie van rendabiliteit en arbeid Januari 2016 Voorwoord Beste lezer, In het kader van het Demonstratieproject Wekensystemen: keuze in

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting Hexachloorbenzeen

Nederlandse samenvatting Hexachloorbenzeen Hexachloorbenzeen Hexachloorbenzeen (HCB; C 6 Cl 6 ) is een organochloorverbinding (Figuur 1) die in het verleden werd gebruikt als bestrijdingsmiddel tegen schimmels. Mede door de schadelijke effecten

Nadere informatie

1 De huid en bescherming Waar beschermt onze huid ons eigenlijk allemaal tegen?

1 De huid en bescherming Waar beschermt onze huid ons eigenlijk allemaal tegen? Samenvatting door Y. 1076 woorden 27 januari 2015 8,9 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 1 De huid en bescherming Waar beschermt onze huid ons eigenlijk allemaal tegen? Onze huid

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/37233 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Tummers, Bart Title: Human papillomavirus targets crossroads in immune signaling

Nadere informatie

Borstvoeding bij te vroeg geboren baby s. Adviezen voor ouders en verzorgers. www.nwz.nl

Borstvoeding bij te vroeg geboren baby s. Adviezen voor ouders en verzorgers. www.nwz.nl Borstvoeding bij te vroeg geboren baby s Adviezen voor ouders en verzorgers www.nwz.nl Omdat uw kindje te vroeg geboren is, is het opgenomen op de afdeling neonatologie van de Noordwest Ziekenhuisgroep

Nadere informatie

De vergrotingseffecten van een prestarter

De vergrotingseffecten van een prestarter De vergrotingseffecten van een prestarter Inhoud Het probleem Waarom een prestarter voeren in de kraamstal? De vergrotingseffecten van een prestarter Inhoud Het probleem Waarom een prestarter voeren in

Nadere informatie

5 STEP PIG CONCEPT. Huidige situatie rond het werpen en tijdens de lactatieperiode in de commerciële bedrijven

5 STEP PIG CONCEPT. Huidige situatie rond het werpen en tijdens de lactatieperiode in de commerciële bedrijven FASE 2: WERPEN Inseminatie Werpen Pasgeborene Spenen Lianol Ferti / Solapro Lianol Vital / Solapro Lianol Colostro / BASDIAR BASDIAR / 2Wean Huidige situatie rond het werpen en tijdens de lactatieperiode

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 7, Bescherming

Samenvatting Biologie Thema 7, Bescherming Samenvatting Biologie Thema 7, Bescherming Samenvatting door een scholier 1387 woorden 20 januari 2006 7,4 143 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Hoofdstuk 7 Bescherming Basisstof 1:

Nadere informatie

Feed4Foodure. Interacties in de darm. darm 30/10/2013. Voeding, darmgezondheid en immuniteit (VDI) Technieken en procedures.

Feed4Foodure. Interacties in de darm. darm 30/10/2013. Voeding, darmgezondheid en immuniteit (VDI) Technieken en procedures. Feed4Foodure Voeding, darmgezondheid en immuniteit (VDI) Technieken en procedures Astrid de Greeff Interacties in de darm Management, Omgeving, Genotype (Voedings)- interventie voeding microbiota darm

Nadere informatie

van het onderzoek worden beschreven in hoofdstuk 4. In dit model wordt een primaire immuunrespons nagebootst. Daarbij wordt gebruik gemaakt van B

van het onderzoek worden beschreven in hoofdstuk 4. In dit model wordt een primaire immuunrespons nagebootst. Daarbij wordt gebruik gemaakt van B Samenvatting Het afweersysteem is er op gericht om bescherming te bieden tegen virussen en bacteriën, waaraan ieder mens dagelijks wordt bloot gesteld. Wanneer het lichaam hierdoor bedreigd wordt dan treedt

Nadere informatie

COLOSTRUM FAQ. Veel gestelde vragen over de LR Colostrum producten

COLOSTRUM FAQ. Veel gestelde vragen over de LR Colostrum producten COLOSTRUM FAQ Veel gestelde vragen over de LR Colostrum producten 1 Inhoudsopgave I. Wat is colostrum? P 3 II. Van welk dier wordt colostrum gewonnen? P 3 III. Wat gebeurt er met de kalfjes? P 3 IV. Waarom

Nadere informatie

De fysiologische basis van de melkproductie. Anita Badart, diëtist / lactatiekundige IBCLC

De fysiologische basis van de melkproductie. Anita Badart, diëtist / lactatiekundige IBCLC De fysiologische basis van de melkproductie Anita Badart, diëtist / lactatiekundige IBCLC De fysiologische basis van de melkproductie Moedermelk; hoe? Moedermelk; hoeveel? Moedermelk; samenstelling? Aandachtspunten

Nadere informatie

5 REDENEN OM UW KALVEREN KOEMELK TE VOEREN

5 REDENEN OM UW KALVEREN KOEMELK TE VOEREN 5 REDENEN OM UW KALVEREN KOEMELK TE VOEREN 5 REDENEN OM KOEMELK* TE VOEREN AAN KALVEREN: A B C D E Ik geloof dat koemelk het beste is voor de kalveren Het is de beste manier om van restmelk af te komen

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Schistosomen en het immuunsysteem van de gastheer De parasieten van de schistosoma familie zoals Schistosoma mansoni en Schistosoma haematobium veroorzaken de ziekte schistosomiasis, ook wel

Nadere informatie

suis bij biggen via voeding

suis bij biggen via voeding Bestrijding van Streptococcus suis bij biggen via voeding Carola van der Peet-Schwering, Nienke Dirx, Rudolf Raymakers Overzicht presentatie Aanleiding onderzoek Doel Opzet onderzoek Resultaten Conclusies

Nadere informatie

voeradvies voor efficiënte vleesvarkensproductie voeradvies tn50juni

voeradvies voor efficiënte vleesvarkensproductie voeradvies tn50juni voeradvies voor efficiënte vleesvarkensproductie voeradvies tn50juni 2017 E-mail: info@topigsnorsvin.nl www.topigsnorsvin.nl Inleiding Topigs Norsvin heeft het voeradvies van de TN50 zeugen in beeld gebracht

Nadere informatie

5 redenen om uw kalveren koemelk te voeren

5 redenen om uw kalveren koemelk te voeren 5 redenen om uw kalveren koemelk te voeren 5 redenen om koemelk* te voeren aan kalveren: A Ik geloof dat koemelk het beste is voor de kalveren B Het is de beste manier om van restmelk af te komen C Het

Nadere informatie

Borstvoeding en diabetes

Borstvoeding en diabetes Borstvoeding en diabetes 1 Door middel van deze folder informeert het van Weel Bethesda ziekenhuis u over het geven van borstvoeding bij Diabetes Mellitus. Diabetes en borstvoeding kunnen in de meeste

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: natuurlijke weerstand

Hoofdstuk 1: natuurlijke weerstand Microbiologie & immunologie 1/16 Hoofdstuk 1: natuurlijke weerstand 1. Niet specifieke factoren a. De huid: kolonisatie resistentie, zweet en talgkliersecreet, lysozyme, droge huid, gekeratiniseerde dode

Nadere informatie

Colostrum : a drop of gold. Eva Brebels Gegr. pediatrisch verpleegkundige Lactatiekundige

Colostrum : a drop of gold. Eva Brebels Gegr. pediatrisch verpleegkundige Lactatiekundige Colostrum : a drop of gold Eva Brebels Gegr. pediatrisch verpleegkundige Lactatiekundige In de theorie 2 Eva Brebels Fysiologie (Riordan, J; Wambach, K.; 2010) 15-20 wkn Dag 2-3 PP Dag 8 PP 6-7 jaar Lactogenesis

Nadere informatie

Immunitei t. Acupunctuur kan helpen. Algemeen

Immunitei t. Acupunctuur kan helpen. Algemeen Immunitei t Acupunctuur kan helpen Algemeen Het immuunsysteem van de mens is een complex verdedigingssysteem dat ons behoedt tegen ziekte, verwekt door aanvallen van bacteriën, virussen, schimmels, parasieten,

Nadere informatie

April Jaargang 4. Josine, Rubén en Eva s. Tips&Tricks #13. Management van de big tijdens de eerste levensdagen

April Jaargang 4. Josine, Rubén en Eva s. Tips&Tricks #13. Management van de big tijdens de eerste levensdagen April 2017 - Jaargang 4 Josine, Rubén en Eva s Tips&Tricks #13 Management van de big tijdens de eerste levensdagen NEONATAL HEALTH MANAGEMENT VAN DE BIG TIJDENS DE EERSTE LEVENSDAGEN Kraamstalmanagement

Nadere informatie

[IMMUNOLOGIE PORTFOLIO]

[IMMUNOLOGIE PORTFOLIO] 2014 Immunologie.webwetenschap.nl Jacko van de wetering [IMMUNOLOGIE PORTFOLIO] De opdrachten van immunologie bij elkaar gezet in het opdracht. Inhoud Plan van aanpak... 5 Plan van aanpak... 5 Doelgroep

Nadere informatie

Kunstvoeding vs borstvoeding

Kunstvoeding vs borstvoeding Ontoereikende productie en een hongerige baby Welke voeding bijgeven? Lesgever Dr. Apr. Eline Tommelein Kunstvoeding vs borstvoeding 2 1 Samenstelling moedermelk Totale energie-inhoud 60 à 75 kcal/100ml

Nadere informatie

Epitheel Huid slijmvliezen. Natuurlijke flora. Cellen Macrofagen, NK cellen granulocyten monocyten

Epitheel Huid slijmvliezen. Natuurlijke flora. Cellen Macrofagen, NK cellen granulocyten monocyten ANTWOORDEN AFWEER ENKELE ANTWOORDEN BIJ DEEL ACTIVEER JE VOORKENNIS 1. B) Fysische barrière Epitheel Huid slijmvliezen Fysiologische barrière ph/maagzuur gal/glycogeen in vagina melkzuur Natuurlijke flora

Nadere informatie

Kalverdiarree. Hoe los ik het op? Author/location

Kalverdiarree. Hoe los ik het op? Author/location Kalverdiarree Hoe los ik het op? Author/location Situatie Nederland Het voorkomen van afwijkende mest op 108 bedrijven verspreid over heel Nederland Onderzocht door de GD Onderscheid mest: waterig vla

Nadere informatie

Vragen bij de oefen- en zelftoetsmodule bij het eerstejaarsvak Biologie van dieren, februari 2013

Vragen bij de oefen- en zelftoetsmodule bij het eerstejaarsvak Biologie van dieren, februari 2013 Immunologie Vragen bij de oefen- en zelftoetsmodule bij het eerstejaarsvak Biologie van dieren, februari 2013 Deze module behandelt een deel van hoofdstuk 42: Circulation and Gas Exchange en 43: 'The Immune

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2012-2013 HET BELANG VAN COLOSTRALE LEUKOCYTEN VOOR DE NEONATALE IMMUNITEITSOPBOUW BIJ HET RUND door Maayke DE VRIES Promotor: Dierenarts Vanessa

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse samenvatting

Chapter 9. Nederlandse samenvatting Chapter 9 Nederlandse samenvatting 150 Samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING De natuurlijke afweer van het lichaam wordt verzorgd door het immuunsysteem. Zonder immuunsysteem zouden pathogenen zoals virussen

Nadere informatie

afweerstoornissen bij kinderen

afweerstoornissen bij kinderen afweerstoornissen bij kinderen Dr. G.J.A. Driessen, kinderarts infectioloog-immunoloog ErasmusMC, Sophia Kinderziekenhuis subafdeling infectieziekten-immunologie Afweercentrum ErasmusMC virussen parasieten

Nadere informatie

Voordelen van borstvoeding Dr E Janssens. Jessa uit volle borst

Voordelen van borstvoeding Dr E Janssens. Jessa uit volle borst Voordelen van borstvoeding Dr E Janssens Jessa uit volle borst Inleiding voordelen: * meer uitgesproken in ontwikkelingslanden: 1.3-1.45 miljoen overlijdens te vermijden * omgekeerd evenredig met socio-economische

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 Bescherming

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 Bescherming Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 Bescherming Samenvatting door een scholier 1136 woorden 21 juni 2011 8 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou BASISSTOF 1 DE HUID EN HET ONDERHUIDSE

Nadere informatie

EEN GOEDE VOORBEREIDING OP HET SPENEN VERDIEND ZICH DUBBEL EN DWARS TERUG

EEN GOEDE VOORBEREIDING OP HET SPENEN VERDIEND ZICH DUBBEL EN DWARS TERUG EEN GOEDE VOORBEREIDING OP HET SPENEN VERDIEND ZICH DUBBEL EN DWARS TERUG Bert Pappot / Herman Janssen technisch specialisten varkenshouderij Voorstellen Trouw Nutrition Benelux Animal Health Young Animal

Nadere informatie

Juist voeren: basis voor succesvolle biggenproductie

Juist voeren: basis voor succesvolle biggenproductie Juist voeren: basis voor succesvolle biggenproductie K.I. Kennisavonden 2011 Chris Opschoor en Lia Hoving Ontwikkeling Verloop TGB in vergelijk met kg voer /gaz / jaar 14,5 1250 14 + 1,3 big geboren 1230

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting FcaRI als therapeutische target voor het verminderen van IgA-geïnduceerde neutrofielen activatie De slijmvliezen (mucosale weefsels), zoals bijvoorbeeld in de luchtwegen en het

Nadere informatie

Borstvoeding en diabetes

Borstvoeding en diabetes Borstvoeding en diabetes Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2015 pavo 1166 Inleiding In deze folder leest u adviezen over het geven van borstvoeding als u diabetes heeft. Deze adviezen kunnen u helpen

Nadere informatie

DE STERIELE NAKOMELINGEN KOMEN IN CONTACT MET MICROBEN

DE STERIELE NAKOMELINGEN KOMEN IN CONTACT MET MICROBEN BORSTVOEDING EN IMMUNISERENDE FUNCTIES 1. De steriele nakomelingen komen in contact met microben 2. Hun immuunsysteem is gedeeltelijk inefficient en onstabiel 3. De transplacentale IgG antilichamen van

Nadere informatie

FASE 4: SPENEN. Huidige situatie rond het spenen 5 STEP PIG CONCEPT

FASE 4: SPENEN. Huidige situatie rond het spenen 5 STEP PIG CONCEPT FASE 4: SPENEN Inseminatie Werpen Pasgeborene Spenen Lianol Ferti / Solapro Lianol Vital / Solapro Lianol Colostro / BASDIAR BASDIAR / 2Wean Huidige situatie rond het spenen Spenen is de meest cruciale

Nadere informatie

Ziekteverwekkende micro-organismen dringen via lichaamsopeningen het lichaam binnen:

Ziekteverwekkende micro-organismen dringen via lichaamsopeningen het lichaam binnen: IMMUNITEIT 1 Immuniteit Het lichaam van mens en dier wordt constant belaagd door organismen die het lichaam ziek kunnen maken. Veel van deze ziekteverwekkers zijn erg klein, zoals virussen en bacteriën.

Nadere informatie

Allergie. Benamingen Indeling in type Enkele (misleidende) voorbeelden NIET over de therapie. Component allergie Dr Erna Van Hoeyveld

Allergie. Benamingen Indeling in type Enkele (misleidende) voorbeelden NIET over de therapie. Component allergie Dr Erna Van Hoeyveld Allergie Allergie Benamingen Indeling in type Enkele (misleidende) voorbeelden NIET over de therapie Component allergie Dr Erna Van Hoeyveld Allergie Atopie: is de aanleg van een persoon om immunoglubuline

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting De cellen van het menselijke immuunsysteem kunnen grotendeels worden verdeeld in een aangeboren (innate) en een verworven (adaptieve) tak. De cellen van het aangeboren immuunsysteem vormen een eerste lijn

Nadere informatie

Borstvoeding en diabetes

Borstvoeding en diabetes Borstvoeding en diabetes Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder leest u adviezen over het geven van borstvoeding als u diabetes heeft. Deze adviezen

Nadere informatie

De invloed van darmflora op het functioneren van de mucosale barrière en het immuunsysteem

De invloed van darmflora op het functioneren van de mucosale barrière en het immuunsysteem De invloed van darmflora op het functioneren van de mucosale barrière en het immuunsysteem Het maag-darmstelsel De belangrijkste functies van het maag-darmstelsel zijn het verteren van voedsel en de opname

Nadere informatie

Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein

Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Een goed begin.. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Een goed begin.. De "Hongerwinterbaby

Nadere informatie

Jonge Konijnen: welke doet het beter? Door: Lonneke Kerkenaar Adviseur Natuurlijke Diergezondheid

Jonge Konijnen: welke doet het beter? Door: Lonneke Kerkenaar Adviseur Natuurlijke Diergezondheid Jonge Konijnen: welke doet het beter? Door: Lonneke Kerkenaar Adviseur Natuurlijke Diergezondheid www.animalhealthgarden.nl Inleiding Doel van de lezing: Jullie inzicht geven in de knelpunten van de wettelijke

Nadere informatie

Voorwoord. Hallo aankomende student!

Voorwoord. Hallo aankomende student! Voorwoord Hallo aankomende student! Het studentenleven is zwaar; heel zwaar. Daarom is SlimStuderen.nl er voor je om je door deze zware tijd heen te helpen! Is dat vak toch net iets moeilijker dan je dacht?

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Borstvoeding en diabetes

PATIËNTEN INFORMATIE. Borstvoeding en diabetes PATIËNTEN INFORMATIE Borstvoeding en diabetes Algemeen Door middel van deze folder informeert het Maasstad Ziekenhuis u over het geven van borstvoeding bij Diabetes Mellitus aan uw baby. Het geven van

Nadere informatie