September Jaargang 3. Josine, Rubén en Eva s. Tips&Tricks #11. De voordelen van een doordachte verlegstrategie

Transcriptie

1 September Jaargang 3 Josine, Rubén en Eva s Tips&Tricks #11 De voordelen van een doordachte verlegstrategie

2 Neonatal Health DE VOORDELEN VAN EEN DOORDACHTE VERLEGSTRATEGIE Door het nog steeds stijgende aantal biggen per zeug wordt de zoektocht naar een goede verlegstrategie steeds groter. Bepaalde verlegstrategieën in de praktijk gaan gepaard met meer onrust bij de zeugen, meer stress bij de biggen en meer spreiding van ziektes. Om er voor te zorgen dat onze verlegstrategie de biggen ten goede komt, streven we altijd naar een maximum aan rust en regelmaat tijdens het verleggen. Gestructureerd te werk gaan is de boodschap. Hoe gaan we te werk? Om de rust in de kraamstal te bewaren, verleggen we best op maximum 3 tijdstippen per ronde: op dag 0, dag 1 en dag 5. We delen de verlegstrategie op deze manier op in 3 fasen. In een werpweek zullen alle zeugen van een groep werpen, maar vaak gespreid over 4 à 5 dagen. We zijn dus genoodzaakt om van dag tot dag te werken en te kijken welke zeugen zich in dezelfde fase bevinden. Fase 1: streven naar een optimale biestopname Fase 1 = tot de eerste 12 uur na het werpen. Om een optimale biestopname te garanderen, verdelen we de biggen onder alle zeugen die zich in fase 1 bevinden. Bij zeugen met minder levend geboren biggen leggen we biggen van zeugen met te veel biggen. We proberen zo veel mogelijk biggen bij hun eigen moeder te houden om de verspreiding van ziektes te beperken. Biggen die tijdens fase 1 verlegd worden naar een optimalere omgeving hebben 23% meer kans om te overleven tot spenen. (1) Het is mogelijk dat er bij sommige zeugen meer biggen liggen dan het aantal beschikbare tepels. Om er dan voor te zorgen dat de biestopname binnen één toom optimaal is voor alle biggen nemen we gedurende 2 uur enkele grote, gevulde biggen weg. Opgelet: hou alle weggenomen biggen altijd goed warm. Een koude-shock is nefast voor de gezondheid van de biggen. Door deze biggen weg te nemen krijgen de kleinere en/of zwakkere biggen de kans om biest op te nemen. Dit is mogelijk omdat de zeug in fase 1 continu melk geeft. Ref. (1): M. Johansen et al Effect of cross fostering on preweaning mortality. 24th International Pig Veterinary Society Congress.

3 Na 2 uur leggen we de biggen terug en houden we een aantal andere biggen opzij. De allerkleinsten van het nest laten we steeds bij de zeug. Na 12 uur mogen alle biggen van het nest terug bij de zeug gelegd worden. Werk na fase 1 enkel nog met pleegzeugen en wissel geen biggen meer tussen tomen. Dit om ziekteverspreiding te beperken. Fase 2: een vaste tepel voor een optimale melkopname. Fase 2 = tussen 24 uur en 48 uur na het werpen. We zorgen in fase 2 dat elke big de kans krijgt om een goede, vaste tepel te bemachtigen. Bepaal het aantal overtollige biggen per zeug op basis van het aantal functionele tepels en de voorgeschiedenis van de zeug. Zo kunnen we uitrekenen hoeveel pleegzeugen we nodig hebben om deze overtollige biggen op te vangen. In deze fase moeten we de gezondste biggen uit de verschillende nesten verleggen. Als er te veel overtollige biggen aanwezig zijn voor het beschikbare aantal pleegzeugen streven we naar een maximum van 14 à 15 biggen per zeug. (2) Waar vinden we die pleegzeugen dan? De beste pleegzeug voor deze zeer jonge biggen is een tweede- of derdeworpszeug uit de groep. Ongeacht of ze zich in een latere lactatiefase bevindt. We nemen haar volledige, gezonde toom biggen weg en wisselen deze in voor de verzamelde overtollige biggen. Op die manier beperken we de rangordegevechten in de nieuw samengestelde toom. Streef naar uniforme tomen bij de pleegzeugen. Werken met pleegzeugen is financieel pas interessant vanaf 13 levendgeboren biggen per zeug. (2) Ref. (2): Studieavond Vandenavenne 2015: Zit de laatste big in of aan uw portemonnee

4 Wat doe ik dan met de eigen biggen van de pleegzeug? In bepaalde weeksystemen (1WS / 2WS / 3WS) worden deze biggen opgevangen door een zeug uit een vorige werpgroep waarvan de biggen oud genoeg zijn om gespeend te worden. In een 4WS houden we een reforme zeug op gang of dekken we zeugen tussen de groepen. In een 5WS wordt er vaak gewerkt met een reservekraamhok. Hier werpen systematisch zeugen tussen de groep die na het spenen van hun eigen biggen als pleegzeug kunnen dienen. Tip: Verminder de voergift van de pleegzeugen bij het wisselen van de biggen om kraamstalbronst en stuwing op de uier te vermijden. We kiezen in deze fase expliciet voor verleggen en niet voor voorspenen omdat de spijsvertering van de biggen nog onvoldoende ontwikkeld is om goed te functioneren zonder moedermelk. Opgelet: Na fase 2 (>48 uur na de geboorte) is de tepelrangorde bepaald en verleggen we nog zo weinig mogelijk biggen om rangordegevechten te vermijden. Fase 3: verzwakte biggen een tweede kans geven. Fase 3 = op dag 4 of 5 na het werpen. Wanneer we zien dat er biggen zijn die onvoldoende melk kunnen opnemen bij hun eigen moeder verleggen we deze biggen pas tijdens fase 3 naar een pleegzeug om de rust in de kraamstal zoveel mogelijk te bewaren. We verleggen in deze fase dus de zwakste biggen, maar letten er op dat de biggen niet té erg verzwakt zijn. We tellen het aantal ongevulde en/of verzwakte biggen en rekenen het aantal benodigde pleegzeugen uit. De pleegzeug die we kiezen is een zeug die in het begin van de werpweek geworpen heeft en een mooie, gezonde toom biggen heeft. Ze heeft ook goed bereikbare tepels heeft en geeft vlot melk. Deze zeug wisselt, net zoals in fase 2, haar volledige toom in. We letten erop dat de pleegzeug niet meer biggen ontvangt dan ze oorspronkelijk had. Haar eigen biggen zijn ongeveer een week oud en kunnen geplaatst worden bij een zeug uit de vorige groep of in een voorspeenafdeling. Door het werken in 3 fasen in uw verlegstrategie komt er meer rust in de kraamstal en een betere melkopname voor die biggen die bij hun eigen moeder geen vaste, functionele tepel ter beschikking hadden.

5 Om te onthouden Principes en voordelen Verleg in drie fasen en niet tussendoor. Minder stress bij de zeugen voor een betere melkproductie Streef naar een optimale biestopname in de eerste 12 uur na de geboorte. Gelijkmatige biestopname = bescherming van alle biggen Werk na 12 uur na de geboorte enkel nog met pleegzeugen en wissel geen biggen meer tussen tomen. Minder ziekteverspreiding voor gezondere biggen Geef elke big na 24 uur de kans op een vaste, functionele tepel voor de hele lactatieperiode. Minder rangordegevechten en dus meer melkopname voor een betere groei Geef verzwakte biggen op dag 4 of 5 dagen een tweede kans. Minder sterfte en dus meer gespeende biggen S S biggen BIEST TEPEL TWEEDE KANS fase dag Werpen

6 BE/SWI/0816/0032 Parasite Control Reproductive Performance Intestinal Health Lung Health Neonatal Health MSD Animal Health - Lynx Binnenhof 5, 1200 Brussel, Belgium Tel: MSD.AH.Info@merck.com - Inschrijven via THE SCIENCE OF HEALTHIER ANIMALS