Huisvesting en verzorging van vitale biggen

Transcriptie

1 Huisvesting en verzorging van vitale biggen Kennissessie Varkens.nl Maart 2017, Herman Vermeer, Wageningen Livestock Research Opbouw presentatie Even voorstellen... Kwetsbare momenten in het biggenleven: Rond werpen Rond spenen Resultaat rond afleveren 2 1

2 Veel veranderingen ineens rond werpen + spenen Geboorte 1,5 kg Spenen, 8 kg Afleveren, 25 kg weken leeftijd vacc vacc vacc Nummeren IJzer Staart (Castreren) (Tandjes) Moeder weg Ander voer Ander hok Andere hokgenoten Ander klimaat Levendgeboren, uitval en zorgtijd 4 2

3 Geboortegewicht en sterfte 5 Hoe vlot gaat zeug liggen? 6 3

4 Lengte zoogperiode: 3 of 4 weken? Internationaal onderzoek: Meer zuiggedrag bij 3 weken Biggen kwetsbaarder 3 weken past beter in 4 en 5 weken systemen 4 weken past beter in 3 weken systeem 7 Angsttest 8 4

5 Effect van verplaatsen en mengen niet verplaatst spenen: verplaatst niet gemengd 24 kg: verplaatst + gemengd aantal dieren levensgroei (g/d) groei 1-8 kg (g/d) groei 8-24 kg (g/d) groei kg (g/d) groei kg (g/d) (Raalte) Conclusies mengen/verplaatsen niet mengen is positief voor technische resultaten niet verplaatsen maakt geen verschil huisvesting in één hok van kg te duur tomen afmesten is moeilijk, niet praktisch, duur grote groepen gespeende biggen 5

6 Grote groepen gespeende biggen (30 tot 80) Groepsgrootte bij gespeende biggen groepsgrootte aantal biggen groei (g/d) (Sterksel) groepsgrootte aantal biggen groei (g/d) (Denemarken) 6

7 Platform voor oppervlaktevergroting en verrijking? Sociale ontwikkeling 7

8 Doel afleidingsmateriaal / hokverrijking Voldoen aan wetgeving Preventie van ongewenst gedrag zoals staartbijten Tegemoet komen aan het natuurlijk gedrag van het varken Snuitstimulatie Stimuleren 8

9 Interactie tussen hokken Afwisseling: wisselen afleidingsmateriaal Materiaalgebruik Tijd (dagen) = Nieuw materiaal in hok 9

10 Praktische aspecten hokverrijking Materiaalkosten Arbeid / arbeidsomstandigheden Gezondheidsrisico s mens & dier Technische resultaten Hygiëne en risico s voor huisvestingssysteem Praktische aspecten voorbeeldmaterialen Ketting Touw Houten balk Strospeelbak Strobed Dierenwelzijn Materiaalkosten ( /dier/jr) 0,25 0,75 0,45 4,48 7,50 Arbeidstijd (min/vark/jr) <1 min 8 min 2 min 10 min 123 min Arbo Rapport 38, te downloaden op: 10

11 Staartbijten Effect van afleidingsmateriaal op staartbijten 60% Staartbijtincidentie 0% Ketting Rubber speeltje Stroruif 2x daags stro 11

12 Stro 2x een hand lang stro per dag Nieuw, verwoestbaar, eetbaar, kauwbaar Met lang stro kunnen varkens tegelijk bezig zijn Af en toe een kleine beloning (korreltje graan) Additionele voordelen: Positieve effecten stro-opname op voerbenutting en op maagwand (beschermend tegen maagzweren) Goede mens-dier relatie (mens=stro) en daardoor betere productieresultaten Effect van jute zak Proef op praktijkbedrijf met 72 kraamhokken; 480 opfokgelten gevolgd (gecoupeerde dieren) Jutezak halveerde staartbijt-, oorbijt- en ander bijtgedrag Minder oor- en staartbeschadigingen (ook staart zeug) Vijf keer minder gelten met staartwond(je) op 14 weken Ursinus et al. in prep. 12

13 Percentage dieren met staartwond(je) * Jute zak Controle kraam biggen 2 wk opfok 4 wk opfok Gespeende biggen anno 2017 Volledig rooster en half rooster Diverse koppelgroottes dieren per hok Veelal droogvoer 13

14 Problemen gespeende biggen Speendip Gezondheidsklachten zoals: Speendiarree (Streptococcen) meningitis/sepsis Luchtwegklachten Staart- en/of oorbijten Speendip: na spenen extra vreet en drinkplaatsen 14

15 De Robuuste Biggenstal Eigen bed mee Speciale vloervoederschaal in kraam- en biggenhok Hokverrijking Functiegebieden Sociaal gedrag: samen actief en samen rusten 29 Het biggennest groeit met de biggen mee Geen pleinangst: de buitenruimte is in de eerste weken overzichtelijk voor de jonge biggen De slaapruimte is vertrouwd en neemt toe als de biggen groeien biggennest biggennest biggennest biggennest 30 15

16 Een optimale voeropname in de eerste dagen in de biggenstal kraamhok: Binnen: het bekende voedersysteem uit het kraamhok biggenhok: De vloervoederschaal is zichtbaar vanuit het biggennest en stimuleert nieuwsgierigheid Buiten: ontdekken van de vloervoederschaal 31 Aparte functionele ruimtes voor wroeten, bewegen en mesten Varkenstoilet: minimaal emitterend oppervlak Meer dan 80% dichte vloer Afmeting 3,50mx3,50m 25 biggen 0,4 m 2 per big 0,5 m 2 per big obv uitgeschoven biggenhok Wroetplek van vrachtwagenzeil 32 16

17 Sjeesplateau geeft extra ruimte om te rennen en spelen Bewegen zorgt voor goed gestel Bevordert sociaal gedrag Hygiëne: varkenstoilet onder sjeesplateau heeft optimale privacy Afmeting ±1,20mx3,50m ±0,1 m 2 per big, totaal 0,6 m 2 per big Het plateau is onder een kleine hoek geplaatst om slapen en mesten te voorkomen 33 Het kauw- en speeltoestel wordt met interval aangeboden Voorkomt staartbijten: kauw- en speeltoestel boven de wroetplaats Sociaal gedrag: door tijdslimiet stimuleert het groepsmatige activiteit 34 17

18 Klimaat zones: temperatuurverschillen sturen gedrag Minimaal contact met ziektekiemen uit de mestput Mesten Alleen mesten op het varkenstoilet Activiteit Activiteit Slapen 35 Door temperatuurverschillen wordt gedrag gestuurd Ruimte temperatuur in ᵒC Slapen Activiteit Mesten week in biggenstal 36 18

19 Binnen lekker warm, met je neus naar buiten voor frisse lucht Biggen verwarmen zelf het biggennest Neusflappen voor schone lucht 37 Geconditioneerde, frisse, lucht via rooster controlegang Eet smakelijk 38 19