ZZP Barometer 2012 Pagina 2 van 28

Transcriptie

1

2 ZZP Barometer 2012 Pagina 2 van 28

3 Inhoudsopgave September 2012 Voorwoord Politiek, pensioen en verzekeringen Pagina 4 / 28 Managementsamenvatting Pagina 5 / 28 Themarapport Politiek, pensioen en verzekeringen Politiek: peilingen, stellingen en standpunten Pagina 7 / 28 Pensioen: rechten en plichten Pagina 18 / 28 Verzekeringen: rechten en plichten Pagina 24 / 28 Verantwoording Pagina 28 / 28 ZZP Barometer 2012 Pagina 3 van 28

4 September 2012 Voorwoord Politiek, pensioen en verzekeringen Beste lezer, Met gepaste trots presenteren wij jou hierbij het kwartaalrapport van de ZZP Barometer het structureel zzp onderzoek met als thema Politiek, pensioen en verzekeringen dat dit kwartaal is afgenomen onder bijna zelfstandig professionals, freelancers en eenmanszaken in Nederland. ZZP Barometer is een initiatief van Victor Mundi en heeft met zijn mede initiatiefnemers ikwordzzper.nl, IT Staffing, MarktEffect, NRC Media, NUzakelijk, ZiPconomy en ZZPnodig.nl als doel het onafhankelijk en structureel onderzoeken van de zzp er en het inzichtelijk maken van markt en benchmarkinformatie over/voor de zzp er. Politiek, pensioen en verzekeringen Dit keer staat de ZZP Barometer in het teken van de Tweede Kamer verkiezingen van 12 september. Maar het kwartaalonderzoek is niet slechts een zzp peiling; er zijn vooral vragen gesteld die handvatten geven voor de coalitiebesprekingen die na 12 september zullen gaan plaatsvinden. Ideale coalities worden besproken, maar met name de wensen en eisen die zzp ers hebben omtrent pensioen en verzekeringen zijn interessant. Lees verder voor enkele opzienbarende resultaten die jou meer inzicht verschaffen in de wijze waarop (mede)zzp ers en ondernemers in Nederland denken over het onderzochte thema Politiek, pensioen en verzekeringen. Ben jij zzp er en heb je (nog) niet deelgenomen aan het onderzoek? Ga dan naar en voeg je bij het zzp panel dat momenteel uit bijna zzp ers bestaat die actief zijn in 15 verschillende branches. Ben je wel aangesloten bij de ZZP Barometer en heb je deelgenomen aan ons onderzoek: hartelijk dank daarvoor! Suggesties voor nieuwe, actuele thema s zijn ook welkom en door te geven via panel@zzpbarometer.nl. Veel plezier bij het lezen van het ZZP Barometer rapport! Ondernemende groet, ZZP Barometer Jeroen Sakkers Initiatiefnemer Jeroen Sakkers (1987) is samen met Robbie Sakkers (1989) oprichter van Victor Mundi: het digitale kantoor bestaande uit marketing, sales, administratie en officetools waarmee ondernemers 100% in de cloud kunnen werken. Daarnaast is hij initiatiefnemer van de ZZP Barometer. ZZP Barometer 2012 Pagina 4 van 28

5 Managementsamenvatting September 2012 VVD en D66 grote winnaars zzp verkiezingen, Rutte premier VVD en D66 zouden, als er nu verkiezingen worden gehouden onder de meer dan één miljoen zzp ers, freelancers en zelfstandig ondernemers in Nederland, veruit de grootste partijen worden met respectievelijk 48 en 37 zetels. PvdA volgt op flinke afstand met 14 zetels. Bovendien heeft de zelfstandige het meeste vertrouwen in Mark Rutte als premier (41,9%), ruim voor Alexander Pechtold (22,8%) en Diederik Samson (14,1%). Opvallend is dat D66 buitengewoon goed scoort bij ondernemend Nederland, en dat ze in alle top 5 ideale coalities voorkomen. Bovendien scoort het CDA bedroevend slecht, zelfs lager dan de SP; historisch gezien een partij waar ondernemers absoluut niet bij moeten aankloppen, aldus Jeroen Sakkers, met Victor Mundi initiatiefnemer van de ZZP Barometer. De zelfstandige prefereert een coalitie tussen VVD, PvdA, CDA en D66 (24,5%) of VVD, PvdA, D66 en Groenlinks (23,5%). Minimumtarief, VAR en urencriterium Uit de ZZP Barometer blijkt tevens dat de zelfstandige geen voorstander is van een minimumtarief voor zzp ers (61,4%). Wel zijn enkele (misschien) voorstander van een maximumtarief (8,8%). Het afschaffen van het (algemeen) minimumloon kan niet op voldoende voorstanders rekenen: 79,2% van de zelfstandigen is tegen. Wel is de groep ondervraagden groot voorstander van het versoepelen van het ontslagrecht (61,1%), ondanks het feit dat zij veelal zelf geen werknemers in dienst hebben als zzp er. Ondanks de grote aversie van diverse politieke partijen tegen de VAR verklaring, is slechts een kleine meerderheid (51,0%) voorstander van het afschaffen hiervan. Maarliefst 62,8% van de zelfstandigen is voorstander van het afschaffen van het urencriterium, terwijl demissionair Minister van Financiën Jan Kees de Jager (CDA) het afgelopen jaar diverse malen heeft aangegeven dat de Belastingdienst niet met een vergrootglas zal kijken naar de gewerkte uren. Het invoeren van een omzetcriterium voor zelfstandigen kan echter ook niet op veel goedkeuring van zzp ers rekenen (58,4%). 36,6% is (misschien) voorstander van het afschaffen van de zelfstandigenaftrek, mits dat gepaard gaat met administratieve lastenverlichting ten aanzien van de VAR en het urencriterium. Pensioen en verzekeringen De ZZP Barometer heeft bovendien een aantal stellingen omtrent pensioen en verzekeringstandpunten dat in de verkiezingsprogramma s voorkomt, voorgelegd aan het zzp panel. De zelfstandige is pertinent tegen het invoeren van verplichte verzekeringen en sociale voorzieningen voor (een deel van de) zelfstandigen (62,4%). En ook een verplichte verzekering tegen ziekte en arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen kan op weinig voorstanders (24,8%) rekenen. Wel moet de zelfstandige ZZP Barometer 2012 Pagina 5 van 28

6 onder bepaalde omstandigheden toegang krijgen tot de bijstand (83,2%) en moeten zij zich aan kunnen sluiten bij een collectieve arbeidsongeschiktheidsregeling (88,6%). Zelfstandigen die werk verrichten dat in hun sector voornamelijk in loondienst wordt gedaan, moeten volgens een groot gedeelte van de ondervraagden (71,5%) niet worden ondergebracht in de sociale zekerheid: de werkgever die hen een opdracht geeft, dient dus niet de pensioenpremies en premies voor arbeidsongeschiktheid voor deze groep te betalen. Daarop sluit aan dat slechts 16,8% bereid is (extra) bij te dragen om de zwakke(re) zelfstandigen te ondersteunen volgens het zogenaamde solidariteitsprincipe. 61,7% wil niet verplicht meedoen aan een pensioenfonds, maar 58,4% wil (misschien) meedoen aan een premiepensioeninstelling (ppi). Tenslotte is opvallend dat een groot deel van de zelfstandigen niet over enkele essentiële verzekeringen beschikt: aansprakelijkheid (38,6%), arbeidsongeschiktheid (46,2%), beroepsaansprakelijkheid (50,2%), overlijdensrisico (49,8%) en rechtsbijstand (60,9%). ZZP Barometer 2012 Pagina 6 van 28

7 Themarapport Politiek, pensioen en verzekeringen September 2012 Politiek: peilingen, stellingen en standpunten Zetelverdeling zzp verkiezingen ZZP Barometer Nu in de Tweede Kamer Verschil met Tweede Kamer september 2012 juni 2010 juni 2010 VVD D PvdA GL SP PVV CU PvdD CDA SGP PLUS MenS PvdT Piraten SOPN Ik stem blanco 2,0% Ik stem niet 1,3% ZZP Barometer 2012 Pagina 7 van 28

8 Welke coalitie heeft de voorkeur? Centrum+ (VVD, PvdA, CDA, D66) 24,5% Paars+ (VVD, PvdA, D66, Groenlinks) 23,5% Kunduz (VVD, Groenlinks, CDA, D66, Christen Unie) 14,1% Rood/groen (SP, PvdA, CDA, D66) 9,1% Roemer I (SP, Groenlinks, PvdA, D66, Christen Unie) 8,7% Rutte II (VVD, PVV, CDA, SGP) 6,7% Brabant (VVD, SP, CDA) 2,7% SP, Pvda, D66, Groenlinks 1,3% Overige coalities 9,4% ZZP Barometer 2012 Pagina 8 van 28

9 Mogelijke coalities zzp verkiezingen September 2012 Aantal zetels: Paars Plus 113 VVD+CDA+D66+GL+CU 106 VVD+PvdA+CDA+D Paars 99 VVD+D66 85 SP+PvdA+GL+D66 76 VVD+PvdA+CDA 65 VVD+SP 59 Gedoogkabinet Rutte 57 Wie wordt premier? Mark Rutte (VVD) 41,9% Alexander Pechtold (D66) 22,8% Diederik Samson (PvdA) 14,1% Emile Roemer (SP) 7,7% Geert Wilders (PVV) 2,7% Sybrand Buma (CDA) 2,0% Alexander Rinnooy Kan (D66) 0,7% Alexander Wijers (VVD) 0,7% Jolande Sap (GL) 0,7% Overige kandidaten 6,7% ZZP Barometer 2012 Pagina 9 van 28

10 Ja: 21,1% Nee: 61,4% Misschien: 12,8% Geen mening: 4,7% Ja: 4,4% Nee: 88,3% Misschien: 4,4% Geen mening: 3,0% ZZP Barometer 2012 Pagina 10 van 28

11 Ja: 10,1% Nee: 79,2% Misschien: 8,4% Geen mening: 2,3% Ja: 61,1% Nee: 22,8% Misschien: 14,8% Geen mening: 1,3% ZZP Barometer 2012 Pagina 11 van 28

12 Ja: 51,0% Nee: 29,9% Misschien: 12,8% Geen mening: 6,4% Ja: 62,8% Nee: 25,8% Misschien: 7,7% Geen mening: 3,7% ZZP Barometer 2012 Pagina 12 van 28

13 Ja: 24,5% Nee: 58,4% Misschien: 13,1% Geen mening: 4,0% Ja: 21,8% Nee: 60,1% Misschien: 14,8% Geen mening: 3,4% ZZP Barometer 2012 Pagina 13 van 28

14 Ja: 39,9% Nee: 43,3% Misschien: 15,1% Geen mening: 1,7% Ja: 21,5% Nee: 62,4% Misschien: 14,8% Geen mening: 1,3% ZZP Barometer 2012 Pagina 14 van 28

15 Stelling 1 Zelf meer besteden : 2,3% Stelling 2 Voorwaarden scheppen : 64,4% Beide stellingen: 23,2% Geen van deze stellingen: 10,1% ZZP Barometer 2012 Pagina 15 van 28

16 Hoe komen wij zo snel mogelijk uit de economische crisis? September 2012 Uniform Europees beleid op het gebied van kleine zelfstandigen, freelancers en belastingschijven voor zelfstandigen en freelancers. Duidelijke en eenvoudigere regelgeving in plaats van onderlinge verschillen tussen EU lidstaten. Ondernemerskabinet: maximale ruimte aan innovatie en ondernemerschap. Meer arbeidsuren die slechts beperkt worden uitbetaald. En wanneer de crisis eindigt, kan het niet betaalde salaris dan alsnog ineens worden uitbetaald. De formatie binnen twee weken na de verkiezingen gereed hebben en meteen duidelijk maken waar de klappen vallen. Vooral niet in alle stilte zoals tijdens het Catshuisoverleg onderhandelen. En bovendien niet meer terugkomen op de plannen! Een zakenkabinet met capabele mensen los van politieke kleur. Vpb afschaffen en het ontslagrecht versoepelen en zo ondernemerschap stimuleren. Geef winkeliers vrije openingstijden, verlaag de hoge BTW naar 16% en herintroduceer de lage BTW op 7% (hoger dan voorheen). Hierdoor worden de duurzame producten goedkoper en dus eerder gekocht. Hervormen: afschaffen hypotheekaftrek, verminderen huursubsidie, verminderen ziekenhuisbehandelingen. Investeren: in onderwijs, innovatie, groene energie, elektrisch rijden en export. Duurzaamheid stimuleren en zo snel mogelijk streven naar onafhankelijkheid op energiegebied. Bovendien het opzetten van een grootschalige, groene industrie bevorderen en de beschikbare kennis op het gebied van water beter benutten. Afstappen van het zogenaamde vrijemarktidealisme; de vrije markt bestaat namelijk niet. Regels scheppen die ruimte geven en gelijk de zwakkeren in de samenleving beschermen. Het solidariteitsprincipe dus weer introduceren, en handhaven! De doorstroom op de huizenmarkt stimuleren en banken aanzetten makkelijker te lenen aan bedrijven: het is nu heel lastig om een lening te krijgen om bijvoorbeeld nieuwe productie voor te financieren. Vierdaagse werkweek onder voorwaarde dat daarmee de werkloosheid minder wordt. En verlaag de uitkeringen, zodat Nederlanders gaan werken. 80% van de beleidsambtenaren eruit, want die maken het alleen maar moeilijker. Ook een verbod stellen op meer dan 1 Kamervraag per week per partij. ZZP Barometer 2012 Pagina 16 van 28

17 Er is geen snelle of simpele oplossing. We moeten de tijd nemen om ons van jaren van te grote schuldenopbouw te ontdoen. Tegelijkertijd moeten we zoeken naar een structureel kleinere overheid en minder invloed van multinationals. Kort toeslagen bij mensen die het niet nodig hebben, stimuleer binnenlandse/regionale handel ( Koopt Hollandsche Waar ) en bevorder export. Samenwerken met, en een voorbeeld nemen aan Duitsland. Splitsen van banken in nutsbedrijven en zakenbanken. Dit is de kern van de crisis en er is nog steeds niets aan gedaan. Nederland wordt koploper in de transitie naar een nieuwe economie. Een economie die groen, technologisch en sociaal bewust is. We investeren in technologie en onderwijs, we vergroenen de economie en we streven na inkomens dichter bij elkaar te brengen. De overheid moet snijden in eigen vlees. Minder regels en veel minder bureaucratie. Uit het Europese fiasco stappen en de grenzen sluiten voor gelukszoekers. Afschaffen van alles dat niet strikt noodzakelijk is; oftewel het leiden van Nederland als een bedrijf in de serieuze gevarenzone. Voorbeelden: (1) 80% van de musea sluiten, de onderhavige panden verhuren of er overheid in vestigen; (2) subsidies afschaffen of in twee jaar afbouwen. Een visie op de toekomst presenteren met heldere keuzes in de politieke dossiers van dit moment: zorg, pensioenen en hypotheken/wonen. Geen lastenverzwaring, maar overheidshuishouding rigoureus saneren. Duidelijke keuze voor Europa! Jongeren via de overheid faciliteiten bieden om een woning te kunnen kopen. Deze faciliteiten dienen gefinancierd te worden door maximering van de hypotheekaftrek op 30% van de af te trekken rente. Belastingverhoging bij inkomens boven euro en 1% belastingverhoging bij elke euro daarboven. Afvlakken hypotheekrenteaftrek, meer werk in de EU doen en minder in goedkope landen. Onderwijs en werk beter afstemmen op elkaar en accepteren dat de economische groei eindig is. Loonkosten moeten omlaag door de sociale lasten los te koppelen van het loon. Het ingewikkelde loonstrookje moet weg. Ik heb eigenlijk werk genoeg om iemand in dienst te nemen, maar de payroll is voor mij een belemmering! De crisis bestaat uit twee delen: een vertrouwenscrisis en een fiscale disciplinecrisis. Om fiscale discipline af te dwingen is macht op een hoog niveau nodig. Een federaal Europa, met meer rechtstreekse democratie. Het vertrouwen volgt vanzelf. ZZP Barometer 2012 Pagina 17 van 28

18 Pensioen: rechten en plichten September 2012 Ja: 8,1% Nee: 61,7% Misschien: 29,5% Geen zelfstandige: 0,7% Ja: 11,1% Nee: 40,6% Misschien: 47,3% Geen zelfstandige: 1,0% ZZP Barometer 2012 Pagina 18 van 28

19 Ja: 16,8% Nee: 46,6% Misschien: 35,9% Geen zelfstandige: 0,7% ZZP Barometer 2012 Pagina 19 van 28

20 ZZP Barometer 2012 Pagina 20 van 28

21 Procentueel Cumulatief Ja, maximaal 100 euro: 13,4% 13,4% Ja, tussen 100 en 500 euro: 26,5% 39,9% Ja, tussen 500 en 1000 euro: 5,0% 45,0% Maakt niet uit, als het advies maar goed is: 13,1% 58,1% Nee, ik wil niet betalen voor pensioenadvies: 28,9% 86,9% Ik heb geen idee: 11,7% 98,7% Ik ben geen zelfstandige: 1,3% 100% ZZP Barometer 2012 Pagina 21 van 28

22 Op de vraag Heb jij suggesties voor een pensioenoplossing voor zelfstandigen? heeft een groot gedeelte van het zzp panel gereageerd. Hieronder enkele opvallende reacties: Als zelfstandige ben je verantwoordelijk voor jouw eigen business; daar horen ook sociale regelingen bij. Dus zelf organiseren en stop de discussie, want de verantwoordelijkheid moet niet overgenomen worden van zelfstandigen. Als zelfstandige hebben we altijd geleerd om zelf de broek op te houden en creatief te zijn. Altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden en toepassingen. Daarnaast is het altijd verstandig Als zzp er heb je een buffer nodig voor de mindere periodes zonder werk/inkomsten. Deze buffer zou tot een bepaald maximum (bijvoorbeeld afhankelijk van leeftijd, inkomen en reeds opgebouwd pensioen) ongemoeid gelaten kunnen worden. Dan creëer je meer zekerheid! Een verplicht systeem en volledig verplichte doorberekening in de tarieven, zodat er geen concurrentie op dit onderdeel kan plaatsvinden richting klanten. Ten eerste een pensioenfonds in het leven roepen voor zelfstandigen, en ten tweede het fiscaal aantrekkelijk maken voor zelfstandigen om voor hun pensioen te kunnen sparen. Een betaalbare, fiscaal aftrekbare pensioenvoorziening met een lage kostenstructuur; vrij toegankelijk voor zelfstandigen. Broodfonds is een goede manier om met elkaar iets te regelen, maar het is lastig om partners te vinden. Collectiever en minder macht voor traditionele vakbonden; met name FNV. Een basispensioen via een staatsbank (lage beheerskosten) door middel van een zzppensioenfonds. Fiscaliseer netto sparen bij de overheid en niet via (verplichte) pensioenfondsen en/of verzekeraars. Zelf laten regelen, ben immers zelfstandig! Kun of wil je niet, ga dan lekker weer in loondienst. Mensen die niet geschikt zijn voor ondernemerschap verzieken het zo voor de echte zelfstandige. Voor mensen zonder pensioen een box 3 vrijstelling gelijk aan het gemiddelde bedrag dat pensioenfondsen per klant hebben. Organisatie van een pensioenregeling in de vorm van een bedrijfstakpensioenfonds. Hierdoor blijven de kosten beperkt en dus ook geen winstmarge voor een verzekeraar. ZZP Barometer 2012 Pagina 22 van 28

23 Pensioen moet, net als de zorgverzekering, uit de marktsfeer komen. De voorzieningen voor zwakkere momenten in het leven horen een recht te zijn en niet een kostenpost. Percentage winstvrijstelling (belastingvrij) met verplichting pensioenopbouw. Maak zelf sparen bijvoorbeeld in een eigen huis fiscaal aantrekkelijk. Dan bestaat je pensioen uit bakstenen en indien mogelijk pot je dan ook veel meer geld op, doordat je maandlasten zakken na het afbetalen van jouw eigen huis. Zelf ben ik mijn hypotheek aan het afbetalen, zodat ik later lage woonlasten heb. Dan heb ik ook minder pensioen nodig. 5% belasting of opdrachten vanaf 1000 euro, als reservering. Het inrichten van een collectief pensioenfonds voor zelfstandigen waaraan vrijwillig kan worden deelgenomen en waarbij zelfstandigen keuzes kunnen maken voor een bepaald pakket met verschillende risicoprofielen. ZZP Barometer 2012 Pagina 23 van 28

24 Verzekeringen: rechten en plichten September 2012 Over welke verzekering(en) beschik jij momenteel? Ja Nee Geen idee Aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB) 57,7% 38,6% 3,7% Arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) 50,8% 46,2% 3,0% Beroepsaansprakelijkheidsverzekering (BAV) 46,1% 50,2% 3,7% Overlijdensrisicoverzekering (ORV) 46,5% 49,8% 3,7% Rechtsbijstandverzekering voor bedrijven (RVB) 35,7% 60,9% 3,4% Eens: 88,6% Oneens: 8,4% Geen mening: 3,0% ZZP Barometer 2012 Pagina 24 van 28

25 Eens: 17,8% Oneens: 71,5% Geen mening: 10,7% Eens: 68,5% Oneens: 19,5% Geen mening: 12,1% ZZP Barometer 2012 Pagina 25 van 28

26 Eens: 24,8% Oneens: 67,1% Geen mening: 8,1% Eens: 83,2% Oneens: 9,4% Geen mening: 8,1% ZZP Barometer 2012 Pagina 26 van 28

27 Op de vraag Heb jij suggesties voor een verzekeringsoplossing voor zelfstandigen? heeft een groot gedeelte van het zzp panel gereageerd. Hieronder enkele opvallende reacties: Denk na en dek je in! Verzekeraars hebben een imagoprobleem. De prijs /presentatieverhouding is nog steeds zoek. Start een overheidsfonds op waaruit alles wordt verzekerd. Verzekeraars en banken hebben aangetoond dat men de weelde niet kan dragen. Nee, ze zijn alle voor mij onbetaalbaar. Maak het fiscaal iets aantrekkelijker. Als het mis gaat met een zzp er kost het de overheid ook geld, terwijl een succesvolle zzp er de overheid flink geld oplevert. Zowel direct als indirect, aangezien de zzp er belangrijke smeerolie is in de economie. Verzekeraars moeten ook weer ondernemer worden: weten wat de klant wil en daarop focussen. Verzekeren is naar mijn mening een echt individuele keus. Ik ben zeker geen voorstander van verplichte pakketten; ik wil wel ondernemer blijven! Laat zelfstandigen vrij in hun keuze. Geef hier voorbeelden en goede voorlichting, maar maak het niet verplicht. Zelfstandigen zijn (ook) volwassen mensen die zelf heel goed een duidelijke keuze kunnen maken. Weg met loondienst en ondernemers in de wet! Zorg dat er twee vormen van inkomen zijn: die door middel van arbeid en die vanuit handelswinsten. De eerste is in staat verzekeringen, de tweede kent alleen een vaste belasting. Een collectieve verzekering waarbij alle noodzakelijke verzekeringen die zelfstandigen eigenlijk nodig hebben, zijn ondergebracht. Vanwege het collectief zijn er dan lagere kosten van toepassing dan wanneer elke zzp er dat zelfstandig gaat doen. Een laag instapbedrag voor zzp ers, bijvoorbeeld een percentage van de omzet. Een zelfstandige is zelfstandig, omdat hij eigen keuzes wil maken. Ik ben dan ook tegen elke vorm van collectieve verplichting. Natuurlijk moet een zelfstandige wel dezelfde rechten hebben als iedere Nederlander, zoals die op AOW en bijstand. Daar betaal je belasting voor! ZZP Barometer 2012 Pagina 27 van 28

28 Verantwoording September 2012 De vragenlijst die heeft geleid tot de in dit rapport getoonde resultaten is medio maart uitgezet door gerenommeerd marktonderzoeksbureau MarktEffect uit Eindhoven. Het onderzoek is maandag 3 september 2012 gesloten. De onderzoeksgegevens zijn vervolgens door de redactie van de ZZP Barometer verzameld, geanalyseerd en gevisualiseerd. Het zzp panel van de ZZP Barometer is inmiddels uitgegroeid tot zzp ers die actief zijn in 15 verschillende branches en sectoren, waarbij de branches zakelijke dienstverlening (32,7%), ICT & Internet (23,2%) en communicatie, marketing en PR (10,9%) het best vertegenwoordigd zijn. Het panel is opgebouwd uit 59,2% mannelijke respondenten en 40,8% vrouwelijke respondenten. Van het panel is 78,3% hoogopgeleid (HBO of WO). Het panel is in vergelijking met de definitie van zzp ers die het CBS hanteert relatief breed in het segment van hoogopgeleide, zelfstandige ondernemers. De meeste panelleden zijn geboren in de jaren 50 (25,3%), 60 (37,1%) en 70 (20,9%). Het is de bedoeling dat het zzp panel de komende jaren uitgroeit tot een panel met meer dan zzp ers die actief zijn in Nederland. Zzp ers en potentiële partners kunnen zich aanmelden via de website van ZZP Barometer op Indien u vragen heeft over de ZZP Barometer, kunt u contact met ons opnemen per e mail via panel@zzpbarometer.nl of telefonisch via (+31) ZZP Barometer 2012 Pagina 28 van 28