ZZP Barometer 2012 Pagina 2 van 17

Transcriptie

1

2 ZZP Barometer 2012 Pagina 2 van 17

3 Inhoudsopgave December 2012 Voorwoord Too VAR or not to VAR? Pagina 4 / 17 Managementsamenvatting Pagina 5 / 17 Themarapport Too VAR or not to VAR? Pagina 6 / 17 Suggesties vanuit het zzp panel Pagina 14 / 17 Verantwoording Pagina 16 / 17 ZZP Barometer 2012 Pagina 3 van 17

4 December 2012 Voorwoord Too VAR or not to VAR? Beste lezer, Met gepaste trots presenteren wij jou hierbij het kwartaalrapport van de ZZP Barometer het structureel zzp onderzoek met als thema Too VAR or not to VAR, een dubbele woordspeling zowaar. Dit kwartaal is het onderzoek afgenomen onder zelfstandig professionals, freelancers en eenmanszaken in Nederland. ZZP Barometer is een initiatief van Victor Mundi en heeft met zijn mede initiatiefnemers ikwordzzper.nl, IT Staffing, MarktEffect, NRC Media, NUzakelijk, ZiPconomy en ZZPnodig.nl als doel het onafhankelijk en structureel onderzoeken van de zzp er en het inzichtelijk maken van markt en benchmarkinformatie over/voor de zzp er. Too VAR or not to VAR? Dit keer staat de ZZP Barometer in het teken van de VAR module zoals voorgesteld door recent opnieuw beëdigd staatssecretaris van Financiën Frans Weekers. De afgelopen maanden was er veel commotie rondom deze nieuwe webmodule, vandaar dat ervoor is gekozen de mening van het zzp panel op dit punt in kaart te brengen. Het kwartaalonderzoek is niet slechts een zzp peiling; er zijn ook vragen gesteld die handvatten geven voor de aanscherping van de VAR module die in de komende tijd hoogstwaarschijnlijk (gefaseerd) ingevoerd zal worden. Alternatieven voor de VAR module zoals voorgesteld door Weekers worden ook besproken en zijn voorgelegd aan het zzp panel. Lees verder voor enkele opzienbarende resultaten die jou meer inzicht verschaffen in de wijze waarop (mede)zzp ers en ondernemers in Nederland denken over het onderzochte thema Too VAR or not to VAR?. Ben jij zzp er en heb je (nog) niet deelgenomen aan het onderzoek? Ga dan naar en voeg je bij het zzp panel dat momenteel uit zzp ers bestaat die actief zijn in 15 verschillende branches. Ben je wel aangesloten bij de ZZP Barometer en heb je deelgenomen aan ons onderzoek: hartelijk dank daarvoor! Suggesties voor nieuwe, actuele thema s zijn ook welkom en door te geven via panel@zzpbarometer.nl. Nieuwe partners en/of sponsoren zijn bovendien altijd welkom en kunnen op eenzelfde wijze contact opnemen. Veel plezier bij het lezen van het ZZP Barometer rapport! Ondernemende groet, ZZP Barometer Jeroen Sakkers Initiatiefnemer Jeroen Sakkers (1987) is samen met Robbie Sakkers (1989) oprichter van Victor Mundi: het digitale kantoor bestaande uit marketing, sales, administratie en officetools waarmee ondernemers 100% in de cloud kunnen werken. Daarnaast is hij initiatiefnemer van de ZZP Barometer. ZZP Barometer 2012 Pagina 4 van 17

5 Managementsamenvatting December 2012 Huidige VAR geen probleem volgens zzp ers, webmodule Weekers wel Zzp er vindt administratieve rompslomp bij iedere opdracht ongewenst BEEMSTER Het voorstel van staatssecretaris Weekers om de huidige VAR te vervangen voor een webmodule waarbij voor iedere opdracht de arbeidsrelatie vastgesteld moet worden, valt in het verkeerde keelgat bij de zzp er. 94,9% van de zzp ers zegt exact te weten wat de huidige VAR inhoudt en waarvoor deze dient. Slechts 8,1% vindt de webmodule van Weekers een verbetering. Dit blijkt uit het themarapport Too VAR or not to VAR van structurele onderzoeksmonitor ZZP Barometer. Zzp ers zijn wel op zoek naar een administratieve lastenverlichting, maar ze vinden de webmodule geen goede oplossing, aldus Jeroen Sakkers, oprichter van Victor Mundi en initiatiefnemer van de ZZP Barometer. Een groot gedeelte van de zzp ers vindt het afschaffen van de VAR (45,4%) of een juridische vrijwaringsverklaring voor de opdrachtgever (65,6%) een beter alternatief. De VAR verklaring arbeidsrelatie wordt door veel zzp ers gebruikt om hun zelfstandigheid aan te tonen bij opdrachtgevers. Met de webmodule legt het kabinet de verantwoordelijkheid bij het bepalen van de arbeidsrelatie meer bij de opdrachtgever. Dat vergroot volgens Weekers de rechtszekerheid van zzp ers. Zzp ers zelf denken daar anders over: zij vinden dat de verantwoordelijkheid voor een juiste VAR moet liggen bij de opdrachtnemer (34,7%), bij de opdrachtnemer en de Belastingdienst (13,2%) of bij de Belastingdienst (8,2%). 82,9% van de zzp ers vindt het per opdracht vaststellen van de arbeidsrelatie (zeer) omslachtig en vindt dat dit niet in deze tijd past. Zzp ers zijn, behalve de gewenste administratieve lastenverlichting, vrij positief over de huidige VAR: 86,0% van de zzp ers heeft de VAR eenmaal of meerdere malen aangevraagd, en 79,0% van hen is tevreden of vindt de huidige werkwijze prima. Slechts 3,9% is weleens een opdracht misgelopen door de verkeerde VAR en 11,7% heeft een keer problemen gehad om de juiste VAR te krijgen. ZZP Barometer 2012 Pagina 5 van 17

6 Themarapport Too VAR or not too VAR? December 2012 Ja, ik weet wat de VAR inhoudt en waarvoor deze dient: 89,5% Ja, ik weet wat de VAR inhoudt, maar niet waarvoor deze dient: 5,4% Nee, ik weet niet wat de VAR inhoudt of waarvoor deze dient: 3,1% Nee, ik heb nog nooit gehoord van de VAR: 2,1% Nee, ik ben bekend met 1 type VAR: 36,1% Ja, met twee typen VAR: 26,6% Ja, met drie typen VAR: 16,8% Ja, met vier typen VAR: 13,1% Geen idee: 7,4% ZZP Barometer 2012 Pagina 6 van 17

7 Ja, eenmalig: 11,7% Ja, meerdere malen: 74,3% Nee, nog nooit: 12,2% Geen idee: 1,8% VAR loon: 6,6% VAR row (resultaat uit overige werkzaamheden): 8,8% VAR wuo (winst uit onderneming): 65,4% VAR dga (inkomsten uit werkz. voor eigen rekening/risico vennootschap): 19,3% ZZP Barometer 2012 Pagina 7 van 17

8 Ja, heel tevreden: 20,4% Ja, redelijk tevreden: 19,1% Het maakt mij niet uit: 39,4% Nee, redelijk ontevreden: 10,3% Nee, zeer ontevreden: 10,7% 1 of 2 opdrachtgevers: 31,8% 3 tot 5 opdrachtgevers: 33,6% 5 tot 10 opdrachtgevers: 16,7% Meer dan 10 opdrachtgevers: 10,0% Meer dan 25 opdrachtgevers: 7,8% ZZP Barometer 2012 Pagina 8 van 17

9 Ja, altijd: 37,1% Ja, af en toe: 37,0% Nee, nooit: 23,1% Geen idee: 2,8% Ja, een keer: 2,6% Ja, meerdere malen: 1,3% Nee, nog nooit: 91,0% Geen idee: 5,1% ZZP Barometer 2012 Pagina 9 van 17

10 Ja, altijd: 24,1% Ja, meestal wel: 41,5% Nee, niet altijd: 15,9% Nee, ik heb geen idee: 18,5% Bij mij als opdrachtnemer: 34,7% Bij opdrachtn./belastingdienst: 13,2% Bij de opdrachtgever: 2,3% Bij opdrachtg./belastingdienst: 1,5% Bij de Belastingdienst: 8,2% Bij geen van alle, VAR niet nodig: 30,8% Bij opdrachtn./opdrachtg.: 9,2% ZZP Barometer 2012 Pagina 10 van 17

11 Ja: 76,6% Nee: 6,4% Geen mening: 16,9% Volledig eens: 16,4% Gedeeltelijk eens: 14,0% Geen mening: 24,1% Gedeeltelijk oneens: 10,4% Volledig oneens: 35,0% ZZP Barometer 2012 Pagina 11 van 17

12 Volledig eens: 3,5% Gedeeltelijk eens: 8,2% Geen mening: 18,2% Gedeeltelijk oneens: 11,0% Volledig oneens: 59,1% Volledig eens: 1,9% Gedeeltelijk eens: 6,2% Geen mening: 73,8% Gedeeltelijk oneens: 6,0% Volledig oneens: 12,1% ZZP Barometer 2012 Pagina 12 van 17

13 Volledig eens: 66,1% Gedeeltelijk eens: 16,8% Geen mening: 7,6% Gedeeltelijk oneens: 4,5% Volledig oneens: 5,0% Volledig eens: 42,5% Gedeeltelijk eens: 23,1% Geen mening: 19,6% Gedeeltelijk oneens: 5,1% Volledig oneens: 9,6% ZZP Barometer 2012 Pagina 13 van 17

14 Suggesties vanuit het zzp panel December 2012 Op de vraag Welke verbetering(en) en/of suggestie(s) heb jij voor de VAR? heeft een groot gedeelte van het zzp panel gereageerd. Hieronder enkele opvallende reacties: Fiscale eisen versoepelen: inschrijving bij de Kamer van Koophandel zou voldoende moeten zijn voor ondernemersstatus. Deregulering lijkt mij het beste. Een vrije, flexibele arbeidsmarkt, waarbij de overheid zich zover mogelijk terugtrekt lijkt mij prima. Regel het tussen opdrachtgever en opdrachtnemer op basis van een eigen verklaring van opdrachtnemer, waarbij diens inkomen/premiebetaling getoetst kan worden door de Belastingdienst. Het ontsluiten van de VAR verklaring via internet lijkt mij ideaal, want dan kun je altijd een nieuwe VAR maken op elk moment van de dag. Het risico voor belastingafdracht moet niet bij de opdrachtgever liggen maar bij de zzp er. Dan is de VAR ook niet nodig; het is administratieve rompslomp. Het zou goed zijn als duidelijker wordt wat het effect is van bepaalde antwoorden. Het idee is nu haast dat er strikvragen in zitten om maar te zorgen dat iemand geen VARwuo ontvangt. Afschaffen van het urencriterium zou heel veel werk schelen. In de IT kom je vaak terecht in grote projecten met een lange looptijd (> 1 jaar). Zorg ervoor dat dit geen belemmering vormt voor het verkrijgen van de juiste VAR. Je bent ondernemer of niet, ook al werk je meerdere jaren bij één opdrachtgever; of je ondernemer bent is jouw keuze, niet die van de Belastingdienst of het UWV. Kies voortaan voor een status van een zp er iemand is ondernemer of niet in plaats van een aparte status bij ieder(e) opdracht/contract. KvK inschrijving als ondernemer met bijbehorende rechten en plichten moet volstaan. De hele VAR discussie gaat over het mislopen van premieopbrengsten voor regelingen waarop zzp ers (terecht) geen aanspraak kunnen maken. Laat een wederzijds contract over de uit te voeren werkzaamheden door twee partijen geldend zijn. Wat is het probleem? De partijen moeten aantonen dat zij onafhankelijk van elkaar zijn. Op het moment dat iemand is ingeschreven als ondernemer moet hij ook als zodanig worden behandeld en niet nog eens allerlei verklaringen moeten afgeven; het zelfstandig ondernemerschap stimuleren in plaats van afbreken. ZZP Barometer 2012 Pagina 14 van 17

15 Te beginnen met een scheiding tussen economie en staat (laisez faire). Met de aard van jullie vraagstelling vergoelijken jullie al dit ingrijpen van de Staat! Terug naar de basis: de freelancer is een zelfstandig ondernemer en kan een verklaring van een erkend accountant overleggen. VAR afschaffen het eenmalig verstrekken van een document waarin je aangemerkt wordt als zelfstandige, moet voldoende zijn. VAR is niet nodig wel bescherming opdrachtnemer tegen misbruik door de opdrachtgever. Die mag bijvoorbeeld zorg voor veiligheid van o.a. zzp ers op bouwlocaties niet kunnen afwentelen; dat vergt snoeiharde regels, pakkans en boetes (eventueel detentie). De VAR wuo moet ook bij één opdrachtgever gelden als de opdrachtnemer volledig de verantwoordelijkheid voor ziekte en werkloosheid draagt. Volledig afschaffen en specifiek controleren op het misbruik waarvoor de VAR als preventiemiddel in het leven geroepen is. Vooraf nadrukkelijk de keuze voor het ondernemerschap wel of niet ondernemer laten registreren bij de Kamer van Koophandel. De VAR biedt geen zekerheid: afhankelijk van de omstandigheden (verlenging van een opdracht of verzwaring), kun je zomaar ineens niet meer aan jouw VAR voldoen met alle gevolgen. Zorg voor een check bij het beginnen van een onderneming: als je van plan bent ondernemer te worden en je doet dit vrijwillig, dan moet dat voldoende zijn. Naast bovenstaande reacties heeft een groot gedeelte van het zzp panel het antwoord Afschaffen of het antwoord Geen, gaat prima zo gegeven. ZZP Barometer 2012 Pagina 15 van 17

16 Verantwoording December 2012 De vragenlijst die heeft geleid tot de in dit rapport getoonde resultaten is medio november uitgezet door gerenommeerd marktonderzoeksbureau MarktEffect uit Eindhoven. Het onderzoek is eind november 2012 gesloten. De onderzoeksgegevens zijn vervolgens door de redactie van de ZZP Barometer verzameld, geanalyseerd en gevisualiseerd. Het zzp panel van de ZZP Barometer is inmiddels uitgegroeid tot zzp ers die actief zijn in 15 verschillende branches en sectoren, waarbij de branches zakelijke dienstverlening (35,1%), ICT & internet (25,0%) en bouw en installatie (6,6%) het best vertegenwoordigd zijn. Het panel is opgebouwd uit 59,2% mannelijke respondenten en 40,8% vrouwelijke respondenten. Van het panel is 78,3% hoogopgeleid (HBO of WO). Het panel is in vergelijking met de definitie van zzp ers die het CBS hanteert relatief breed in het segment van hoogopgeleide, zelfstandige ondernemers. De meeste panelleden zijn geboren in de jaren 50 (25,3%), 60 (37,1%) en 70 (20,9%). Het grootste gedeelte van het zzp panel is meer dan 5 jaar actief als freelancer, zelfstandig ondernemer of zzp er (63,4%), daarna volgt 2 tot 5 jaar in die hoedanigheid actief (22,5%), minder dan 2 jaar actief (10,5%) en nog niet gestart (3,6%). Het meerendeel van het panel noemt zichzelf het liefst zelfstandige (31,0%) of ondernemer (26,9%), gevolgd door zzp er (14,8%), freelancer (13,2%), interimmer (6,6%) en zp er (2,1%). Het is de bedoeling dat het zzp panel de komende jaren uitgroeit tot een panel met meer dan zzp ers die actief zijn in Nederland. Zzp ers en potentiële partners kunnen zich aanmelden via de website van ZZP Barometer op Indien u vragen heeft over de ZZP Barometer, kunt u contact met ons opnemen per e mail via panel@zzpbarometer.nl of telefonisch via (+31) ZZP Barometer 2012 Pagina 16 van 17

17 ZZP Barometer 2012 Pagina 17 van 17