RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT. basisschool De Bukehof

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT basisschool De Bukehof Plaats : Oudenbosch BRIN nummer : 08KI C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 13 december 2016 Datum vaststelling : 16 maart 2017

2 Pagina 2 van 14

3 SAMENVATTING Basisschool De Bukehof heeft haar kwaliteit op orde en de inspectie handhaaft het basisarrangement. Wat gaat goed? De Bukehof is een solide en betrouwbare school. Ouders en leerlingen ervaren de school als vriendelijk en veilig. De houding van de leraren naar de leerlingen is warm en responsief. De lessen verlopen duidelijk en gestructureerd en dat leidt bij de leerlingen tot een goede, taakgerichte werkhouding. De school evalueert haar onderwijs zorgvuldig door een grondige opbrengstenanalyse en doordat de directeur en de intern begeleider zeer regelmatig bij de leraren in de groep kijken en samen met hen voortdurend zoeken naar mogelijkheden voor verbetering. Nieuwe afspraken en werkwijzen worden vastgelegd en regelmatig geëvalueerd. Wat kan beter? De grootste uitdaging voor het team van De Bukehof is om meer flexibel om te gaan met het gekozen differentiatiemodel. Dit is mogelijk door bijvoorbeeld de betere leerlingen meer op hun zelfstandigheid en zelflerend vermogen aan te spreken en door de instructie voor de leerlingen die moeite met de stof hebben beter aan hen aan te passen. Wat moet beter? Er zijn op dit moment vanuit de wettelijke eisen geen punten die om directe verbetering vragen. De basis is in orde, alle onderzochte standaarden zijn als voldoende beoordeeld. Pagina 3 van 14

4 Pagina 4 van 14

5 1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Volgens de wet moeten alle scholen eens in de vier jaar door de inspectie worden bezocht. Vanaf januari 2015 krijgen alle scholen die daarvoor in aanmerking komen een pilot-onderzoek met een concept-waarderingskader. Dit kader is in juni 2016 bijgesteld. Vanaf 24 oktober krijgen scholen een onderzoek met dit bijgestelde onderzoekskader voor Zo ook basisschool De Bukehof. Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie Werkwijze Op 13 december 2016 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; een presentatie door de school; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, intern begeleider, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd. Aan het eind van de onderzoeksdag hebben we een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleider en enkele leraren van de school. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Naast de beoordeelde standaarden hebben wij enkele aanvullende wettelijke aspecten beoordeeld. Wanneer niet voldaan is aan een van deze artikelen, geven wij aan in paragraaf 3.2. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op basisschool De Bukehof. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 5 van 14

6 Pagina 6 van 14

7 2 HOOFDCONCLUSIE De Bukehof is een basisschool waar leerlingen voldoende leren in een veilig en stimuerend schoolklimaat. De leraren geven duidelijk les en realiseren een goed klassenmanagement. Zij zouden de leerlingen wel meer kunnen prikkelen tot een onderzoekende leerhouding. Ook zouden zij het gekozen differentiatiemodel beter kunnen toepassen. De school hecht veel waarde aan een stimulerende en veilige leeromgeving en besteedt daar veel aandacht aan. De ouders en leerlingen met wie wij gesproken hebben zijn tevreden over de wijze waarop de school dat doet. De school kent een heldere cyclus voor kwaliteitszorg waarbinnen vooral de zorgvuldige evaluatie en borging van het onderwijs goed verankerd zijn. De kwaliteitscultuur is voldoende. Pagina 7 van 14

8 Pagina 8 van 14

9 3 RESULTATEN ONDERZOEK BASISSCHOOL DE BUKEHOF 3.1 Kwaliteitsoordelen op onderzochte standaarden Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed OP2 OP3 OP4 Zicht op ontwikkeling Didactisch handelen (Extra) ondersteuning Onderwijsproces Zicht op ontwikkeling De Bukehof heeft gekozen voor een handelingsgerichte werkwijze met groepsoverzichten en groepsplannen. De school heeft voldoende zicht op de ontwikkeling van leerlingen en brengt in de groepsoverzichten de versterkende en belemmerende factoren goed in kaart. Zij kan de werking van de groepsplannen nog versterken door ook dagelijkse observatiegegevens en methodegebonden toetsen bij het groepsplan te betrekken. Zo kan het groepsplan een levend document worden dat continu in bewerking is en het dagelijks handelen van de leraren ondersteunt in plaats van dat het - zoals nu - een statisch document is. In de kleutergroepen wordt gewerkt met een geïntegreerd volg- en planningssysteem dat enerzijds recht doet aan het specifieke karakter van de lerende kleuter en anderzijds past in de doorgaande lijn van handelingsgericht werken binnen de school. Didactisch handelen De leraren van De Bukehof leggen duidelijk uit en de leerlingen zijn taakgericht. De leraren passen het differentiatiemodel binnen het groepsplan tamelijk behoudend toe. Vaak kiezen ze voor de veilige weg door ook de sterkere leerlingen bij de uitleg van nieuwe stof de volledige instructie mee te laten volgen. Tegelijkertijd zagen we dat de verlengde instructie - als die al plaatsvindt - feitelijk begeleid inoefenen is. Het is een uitdaging voor de leraren van deze school om enerzijds de leerlingen - zeker de betere - meer los te durven laten en meer te vertrouwen op hun zelfoplossend vermogen en anderzijds de verlengde instructie voor leerlingen die moeite met de stof hebben meer toe te spitsen op de behoeften van juist deze leerlingen. Pagina 9 van 14

10 Ondersteuning Voor leerlingen met zeer specifieke onderwijsbehoeften die bijvoorbeeld een eigen leerlijn volgen, stelt de school gedetailleerde en informatierijke groeidocumenten op. In voorkomende gevallen bepaalt de school een ontwikkelingsperspectief. De documenten geven blijk van een grondige analyse van de beschikbare informatie over deze leerlingen. De school kiest in de meeste gevallen waarin leerlingen een eigen leerlijn nodig hebben onderwijs voor het betreffende onderdeel een groep lager (en soms hoger) te laten volgen. Wij hebben de school gewezen op het feit dat dit vaak een tijdelijke oplossing is. De kans is namelijk groot dat ook het tempo in de lagere groep uiteindelijk te hoog zal blijken. Voor de betere leerlingen die een groep hoger een onderdeel volgen, rijst de vraag welke stof deze leerlingen in groep 8 aangeboden wordt. De invulling van een individuele leerlijn vraagt een zorgvuldige afweging van mogelijkheden en heldere communicatie met ouders en leerling over de consequenties van de opties. Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed SK1 Veiligheid Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Kan beter Voldoende Goed SK2 Pedagogisch klimaat Schoolklimaat Sociale veiligheid en schoolklimaat De school hecht veel waarde aan een stimulerende en veilige leeromgeving en besteedt daar veel aandacht aan. De ouders en leerlingen met wie wij gesproken hebben zijn tevreden over de wijze waarop de school dat doet. In positieve zin valt de warme responsieve houding van de leraren op. Iedere leerling wordt gezien en uitermate positief benaderd. De leraren baseren hun pedagogische aanpak op de principes van PBS (Positive Behaviour Support). Met behulp van verschillende programma's, protocollen en afspraken waarborgen zij de sociale veiligheid van leerlingen en treden zij adequaat op in die situaties waarin pesten of ongewenst gedrag aan de orde is. Zo is de pestzuil voor ouders en leerlingen een bekend begrip. Via deze zuil kunnen zij kenbaar maken dat ze graag met iemand willen praten over een probleem of vervelend gevoel. Tot slot bevraagt de school leerlingen jaarlijks en ouders regelmatig op hun sociale veiligheidsbeleving en analyseert zij deze gegevens zorgvuldig. Pagina 10 van 14

11 Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed N.t.b. OR1 Resultaten Onderwijsresultaten Leerresultaten voldoende, maar mogen stabieler De Centrale Eindtoets van de afgelopen drie jaar toont aan dat de leerlingen gemiddeld voldoende leren, maar dat de resultaten door de jaren heen een wisselend en in een enkel jaar een onvoldoende beeld geven. De school is zich hier van bewust en geeft aan de de niveauverschillen niet alleen tussen de groepen maar ook binnen de groepen groot zijn. Dit onderstreept volgens ons des te meer het belang van een goed groepsplan en durf van leraren om meer gedifferentieerd les te geven. Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed KA1 KA2 Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Kwaliteitszorg en ambitie De Bukehof kent een heldere structuur voor kwaliteitszorg welke voor een deel bestaat uit eigen instrumenten en voor een deel uit verschillende losse vragenlijsten. Sterke elementen binnen deze structuur zijn de evaluatie van het onderwijs en de borging van afspraken en werkwijzen. De evaluatie bestaat allereerst uit een grondige analyse van de leeropbrengsten. Verder gebruikt de school een uitgebreide kijkwijzer voor het pedagogisch/didactisch handelen van de leraren. Deze wordt tenminste jaarlijks bij alle leraren ingevuld door de directeur of intern begeleider. Om de kwaliteit te borgen liggen alle afspraken en werkwijzen vast in een 'protocollenboek'. Ook voeren de directeur en intern begeleider regelmatig flitsbezoeken uit. Tot slot organiseert de directie dat leraren bij elkaar in de groepen kunnen kijken. De kwaliteitscultuur op De Bukehof is voldoende. Het personeelsbeleid voldoet aan de wettelijke voorschriften en teamleden gaan onderling collegiaal en professioneel met elkaar om. De school kent een echte overlegcultuur. Veranderingen en verbeteringen worden veelal geinitieerd door de directie en vervolgens zorgvuldig met het gehele team besproken en bediscussieerd; net zo lang totdat er consensus is. De directeur hecht veel waarde aan draagvlak en neemt voor lief dat sommige trajecten een lange overlegfase kennen. Het team Pagina 11 van 14

12 is tevreden over deze werkwijze en het is duidelijk dat die voor deze school met dit team goed werkt. Deze werkwijze is wel erg afhankelijk van de directeur en daarmee kwetsbaar. 3.2 Overige wettelijke voorschriften Er zijn geen tekortkomingen geconstateerd in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 12 van 14

13 4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op basisschool De Bukehof. We hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan te geven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie. Hieronder geeft het bestuur zijn reactie: We vinden het allereerst heel fijn dat De Bukehof door de inspectie wordt beschouwd als een solide en betrouwbare school, die door ouders en leerlingen als vriendelijk en veilig ervaren wordt. De school en het bestuur hebben het kwaliteitsonderzoek, uitgevoerd op , als zeer constructief ervaren. Het schoolteam is gesterkt in de wijze waarop het onderwijs gestalte wordt gegeven en onderkent de realiteit van de aangegeven verbeterpunten. Daar zal de school mee aan de slag gaan. Betreffende de ontwikkeling van de school zullen schoolteam, schooldirectie en bestuur zich inzetten om: 1. meer stabiliteit te krijgen in de leeropbrengsten van de leerlingen; 2. binnen de groepen beter en doelgerichter te differentiëren in instructie en aanbod; 3. het eigenaarschap van leerlingen bij het onderwijsleerproces te vergroten; 4. een rijkere leeromgeving voor de kinderen te realiseren, door de samenwerking van scholen te versterken binnen het cluster Oudenbosch. Ad 1: Het schoolteam zal zich buigen over de vraag hoe het groepsplan kan worden omgevormd tot een actief en levend document. Hoe kunnen dagelijkse observaties worden ingepast? Wat wordt de plaats van de uitkomsten van methodegebonden toetsen? In een teambijeenkomst, die gepland is in maart 2017 zal het onderwerp groepsplan uitdrukkelijk op de agenda staan. Uitkomsten hiervan zullen worden opgenomen in de veranderingsparagraaf , die door de school wordt gehanteerd. Winst bevalt er ook nog te behalen inzake het toepassen van het differentiatiemodel binnen het groepsplan. Doorgaans wordt er nog te weinig rekening gehouden met de verschillen binnen de groep. Ad 2: De meeste leerkrachten kunnen nog winst boeken in de wijze waarop de instructie wordt aangeboden. De gehanteerde stijl is voorzichtig. Dat is vooral jammer voor de kinderen, die het aankunnen om meer losgelaten te worden. Zij Pagina 13 van 14

14 kunnen dan meer dan nu het geval is hun zelfoplossend vermogen inzetten. Voor deze groep leerlingen kunnen leerkrachten meer hun coachingsvaardigheden inzetten. Ad 3: Vergroting van eigenaarschap bij leerlingen is één van de speerpunten van het strategisch beleidsplan van de Borgesiusstichting. Op de Bukehof zijn er in dezen nog slagen te maken. Er moet een betere balans worden aangebracht tussen de onderwijshoofddomeinen kwalificatie, socialisatie en subjectivering. Vertaald naar leerlingenniveau komen we tot drie belangrijke richtinggevende uitspraken: a. Kwalificatie: Ik beschik over kennis, die ik kan toepassen en mij helpt om kritisch te zijn en een bijdrage te leveren aan de samenleving. b. Socialisatie: Ik kan samenwerken, waarbij ik dienstbaar kan zijn aan de ander en in staat ben om mijn mening te herzien. c. Subjectivering: Ik ben in staat om eigen keuzes te maken en voel mij zelfbewust verantwoordelijk en wil aanspreekbaar zijn op mijn inbreng. Ad 4: Om bovenstaande visie op een adequate manier te kunnen verwezenlijken in het dagelijkse onderwijs op onze scholen, is het noodzakelijk dat scholen over de benodigde expertise beschikken. Het huidige organisatiemodel, gekenmerkt door individueel opererende scholen kent zijn beperkingen. Het wordt steeds lastiger, zo niet onmogelijk, om in elke school zelfstandig te voorzien in alle expertise, nodig voor een goede inrichting voor passend, uitdagend onderwijs, gericht op de brede ontwikkeling van kinderen. De Borgesiusstichting heeft er voor gekozen om het onderwijs vorm te geven in een organisatiemodel waarin scholen uitdrukkelijk met elkaar samenwerken. Het samenstellen van een scholencluster is hierbij een belangrijk organisatorisch vertrekpunt. De Bukehof zal de komende jaren uitdrukkelijk betrokken bij de uitwisseling van expertise binnen het cluster. Pagina 14 van 14