Inhoud. 2 Hoofd. Afb Uit: Bernhard N. Tillmann - Springer Anatomische Atlas Springer Uitgeverij Lamina cribrosa. Lamina perpendicularis

Transcriptie

1 Neusskelet septum nasi en neusvleugel 2.82 Kaakbenig en benig skelet van het septum nasi en het kraakbeen van de neusvleugel, aanzicht links-lateraal. [12] Sinus frontalis Lamina cribrosa Lamina perpendicularis Sinus sphenoidalis Processus lateralis Cartilago septi nasi Cartilago alaris major Os frontale Os nasale Vomer Maxilla Os ethmoidale Os sphenoidale Cartilagines nasi Crus laterale Crus mediale Cartilagines minores Processus posterior Sulcus vomeris Processus palatinus A Afb Afb. 2.82

2 Slijmvliesreliëf septum nasi 2.8 Slijmvliesreliëf van het septum nasi, paramediaan-sagittale snede, aanzicht links-lateraal. [6] Sinus frontalis Os nasale Processus lateralis van de cartilago septi nasi Crus mediale van het cartilago alaris major Septum nasi Organon vomeronasale = orgaan van Jacobson Canalis incisivus Sinus sphenoidalis Processus posterior van het cartilago septi nasi Choane Pars nasalis pharngis = epipharnx = nasopharnx Lamina horizontalis van het os palatinum Processus palatinus van de maxilla Afb. 2.8

3 Neusskelet rechter zijwand 2.84 Benig skelet van de rechter zijwand van de neus, mediaan-sagittale snede, lateraal aanzicht. [12] Os nasale Maxilla Os ethmoidale Os lacrimale Os frontale Os palatinum Concha nasi inferior Os sphenoidale Lamina cribrosa Hiatus semilunaris Concha nasi inferior Voorste en achterste fontanellen Processus palatinus Canalis incisivus Os nasale Neusschelpen van de zijwand van de neus: Concha nasi superior (IVe neusschelp) Concha nasi media (IIIe neusschelp) Foramen sphenopalatinum Bulla ethmoidalis (IIe neusschelp) Processus uncinatus (Ie neusschelp) Lamina horizontalis Om de hiatus semilunaris zichtbaar te maken is een deel van de middelste neusschelp verwijderd. Afb. 2.84

4 Slijmvliesreliëf rechter zijwand 2.85 Slijmvliesreliëf van de rechter zijwand van de neus, mediaan-sagittale snede, aanzicht rechts-lateraal. [6] Sinus frontalis Bij operatieve ingrepen in de sinus sphenoidalis Ä lopen de a. carotis interna (tuberculum arteriae carotidis internae) en de n. opticus (tuberculum nervi optici) gevaar vanwege hun ligging tegen de laterale sinuswand. Recessus sphenoethmoidalis Sulcus olfactorius Concha nasi superior Agger nasi Meatus nasi superior Concha nasi media Meatus nasi medius en atrium meatus medii Concha nasi inferior Limen nasi Vestibulum nasi Meatus nasi inferior Tuberculum nervi optici Fossa hpophsialis Tuberculum arteriae carotidis internae Sinus sphenoidalis Apertura sinus sphenoidalis Meatus nasopharngeus Torus tubarius Torus levatorius Afb. 2.85

5 Neusholte en neusbijholtes Frontale snede door het hoofd bij de crista galli, aanzicht van het achterste snijvlak. [6] tumdeviatie kan de emhaling bemoein gepaard gaan met mie of anosmie en jn. Septumhematon meestal het gevolg stomp trauma (vaak eren), waaruit zich tie een septumabces wikkelen. Crista galli Fossa olfactoria N. opticus Cellulae ethmoidales anteriores Processus uncinatus Concha nasi media Septum nasi Sinus maxillaris Concha nasi inferior Palatum durum oogte van neusholte, n en oogholten. Snijvlak ter hoogte van neusholte, neusbijholten en oogholten. Afb >

6 Neusholte en neusbijholtes Schematische afbeelding van de benige opbouw van de neusholte en neusbijholten, frontale snede (vgl. afb. 2.86). [14] Os zgomaticum Vomer Maxilla Os ethmoidale Os frontale Concha nasi inferior Meatus nasi communis Meatus nasi inferior Orbita Cellulae ethmoidales Meatus nasi superior Meatus nasi medius Sinus maxillaris Afb < >

7 Neusholte en neusbijholtes 2.88 Histologische snede door de onderste neusschelp, Azankleuring. [6] Tak van de a. nasalis posterior Tunica mucosa Bot concha nasi inferior Klepvenen Glandulae nasales Verzamelvenen = afvoerende venen Afb <

8 Neusbijholten: projectie 2.89a,b Projectie van de neusbijholten in de schedel. [22, 2] a Vooraanzicht Ontstekingen van de neusbijholten Ä (sinusitis) komen in Midden-Europa veel voor. Bij volwassenen betreft het meestal de kaakholte, bij kinderen de zeefbeencellen. b Aanzicht links-lateraal Sinus frontalis Cellulae ethmoidales anteriores Cellulae ethmoidales posteriores Sinus sphenoidalis Sinus maxillaris Afb a,b

9 Neusbijholten: uitmondingen 2.90 Rechter neuszijwand, uitmonding van de neusbijholten en de traanafvoergang, mediaal aanzicht. [15] De middelste neusgang is de Ä toegangsweg bij endoscopische ingrepen ter behandeling van een chronische sinusitis van de voorhoofdsholte, de kaakholte en de zeefbeencellen. Recessus sphenoethmoidalis Hiatus semilunaris Infundibulum ethmoidale Processus uncinatus Bulla ethmoidalis Plica lacrimalis Meatus nasi superior Meatus nasi medius Meatus nasi inferior Meatus nasi inferior: Ductus nasolacrimalis Meatus nasi medius: Meatus nasi superior: Recessus sphenoethmoidalis: Sinus frontalis Cellulae ethmoidales anteriores Sinus maxillaris Cellulae ethmoidales posteriores Sinus sphenoidalis Afb. 2.90

10 Neusbijholten Sinus frontales, cellulae ethmoidales anteriores en posteriores en sinus sphenoidales. [8] Sinus frontales dexter en sinister Foramen caecum Crista galli Lamina cribrosa Cellulae ethmoidales Septum sinuum sphenoidalium Sinus sphenoidales dexter en sinister Processus clinoideus anterior Foramen ovale Voorste deel van de binnenste schedelbasis, neusbijholten geopend vanuit craniaal. Afb >

11 Neusbijholten Zeefbeencellen aan de rechterzijde, lateraal aanzicht. [8] Ontstekingen van de cellulae ethmoidales Ä kunnen door de dunne lamina orbitalis = papracea van het os ethmoidale in de orbita doorbreken. Vanwege hun topografische nabijheid kunnen ontstekingen achter de zeefbeencellen of het wiggenbeen naar het canalis opticus overslaan en leiden tot beschadiging van de gezichtszenuw. Canalis opticus Fossa ptergopalatina Cellulae ethmoidales anteriores Middelste neusschelp Cellulae ethmoidales posteriores Foramen infraorbitale Processus zgomaticus De zeefbeencellen zijn zichtbaar gemaakt door het verwijderen van de lamina orbitalis = papracea van het os ethmoidale. De laterale orbitawand is verwijderd. Klinisch bezien, ook vanuit de ontwikkelingsgeschiedenis, bestaan middelste zeefbeen- I cellen niet. Afb < >

12 Neusbijholten 2.9 Gezichtsschedel met geopende voorhoofdsholten, vooraanzicht. [8] Squama frontalis van het os frontale Sinus frontalis dexter Apertura sinus frontalis en infundibulum frontale Septum sinuum frontalium Pars orbitalis van het os frontale Bij een sterke vergroting van de voorhoofdsholte naar occipitaal over het Ä orbitadak kan een ontsteking van de sinus frontalis zich uitbreiden door de dunne benige wand naar de voorste schedelgroeve (hersenabces). Tijdens endoscopische ingrepen van de voorhoofdsholte kan de dunne botafscheiding makkelijk worden beschadigd en kan de voorste schedelgroeve open komen te liggen. Let op de sterke uitbreiding van de I sinus frontales over het orbitadak naar occipitaal en in de squama frontalis naar craniaal (de botdefecten in het orbitadak zijn het gevolg van ouderdomsatrofie). Afb. 2.9 < >

13 Neusbijholten Sinus maxillaris met een deel van de schedel, links-lateraal. [1] Sinus frontalis Foramen ethmoidale anterius Foramina ethmoidalia posteriora (var.) Cellulae ethmoidales (doorzichtig) Processus uncinatus van het os ethmoidale Fossa sacci lacrimalis Hiatus maxillaris Antero-inferieure fontanel Sinus maxillaris Vaak is de oorzaak van een eenzijdige Ä kaakholteontsteking odontogeen door overdracht van een ontsteking uit het gebied van de 2e premolaar of van de 1e molaar (odontogene sinusitis maxillaris). Fossa ptergopalatina Postero-superieure fontanel Postero-inferieure fontanel De sinus maxillaris is vanuit lateraal geopend en structuren in de zijwand van de neus zijn vrijgemaakt. Afb <

14 Arteriële verzorging 2.95 Arteriële verzorging van het neusseptum (naar craniaal omgeklapt) en de rechter zijwand van de neus. [18] Vaak ontstaat een Ä neusbloeding (epistaxis) in de locus Kiesselbachi in het neusseptum. Ramus septi inferior van de a. labialis superior Locus Kiesselbachi Canalis incisivus Bij een schedelbasisfractuur in het Ä gebied van de lamina cribrosa met beschadiging van de aa. ethmoidales anterior en posterior komt er bloed in de neusholte. Bij levensbedreigende neusbloedingen moet de a. sphenopalatina worden afgebonden. Rami septales anteriores van de a. ethmoidalis anterior A. ethmoidalis anterior Rami nasales anteriores laterales Buitenste eindtak van de a. ethmoidalis anterior Rami septales posteriores A. ethmoidalis posterior Aa. nasales posteriores laterales A. sphenopalatina Foramen sphenopalatinum A. palatina descendens in canalis palatinus major Ramus alaris inferior van de a. facialis Anastomose van de a. palatina major in de canalis incisivus met de aa. nasales posteriores septi Rami nasales van de a. palatina descendens Foramen palatinum majus A. palatina major A. palatina minor Afb. 2.95

15 Sensibele verzorging 2.96 Sensibele verzorging van de neusholte, mediaal aanzicht van de rechter zijwand van de neus. [1] N. olfactorius Fila olfactoria Bulbus olfactorius N. ethmoidalis anterior Rami nasales posteriores superiores mediales Rami nasales interni Rami nasales laterales Rami nasales posteriores superiores laterales Rami nasales posteriores inferiores laterales N. nasopalatinus Radix sensoria N. trigeminus Radix motoria Y N. ophthalmicus Y N. maxillaris Y N. mandibularis N. canalis ptergoidei = zenuw van Vidianus Ganglion oticum Ganglion ptergopalatinum N. palatinus major Nn. palatini minores Y hoofdzenuw motorische tak sensibele tak Afb. 2.96

16 Neusholte en neusbijholten: beeldvorming Computertomografie (CT), neusholte, neusbijholtes en orbita. [10] Crista galli (met lucht) Sinus frontalis Corpus adiposum orbitae Cellulae ethmoidales anteriores Infundibulum ethmoidale infraorbitale cel van Haller (var.) Canalis infraorbitalis Processus uncinatus Sinus maxillaris Concha nasi inferior Vagina bulbi Lamina perpendicularis van het os ethmoidale Bulla ethmoidalis Meatus nasi medius Hiatus semilunaris Concha nasi media Tuberculum septi nasi Vomer a Frontaal vlak Lamina perpendicularis van het os ethmoidale Cellulae ethmoidales anteriores en posteriores Sinus sphenoidales en septum sinuum sphenoidalium b Transversaal vlak > Afb. 2.97

17 Neusholte en neusbijholten: beeldvorming Transnasale endoscopie van de linker neusholte (0 optiek). [24] Septum nasi Meatus nasi communis Concha nasi media Meatus nasi medius Concha nasi inferior Afb <