4 Systematiek van de hersenzenuwen. 4.6 Nervus trigeminus (V): 5 Topografie

Transcriptie

1 Hoofd 1 Schedelbotten 1.1 Schedel (cranium) van lateraal Schedel van frontaal Schedel van dorsaal en schedelnaden Schedeldak (calvaria) van buiten en binnen Uitwendige schedelbasis (basis cranii externa) Inwendige schedelbasis (basis cranii interna) Oogholte (orbita): botten en openingen voor vaten en zenuwen Orbitae en naburige structuren Neus (nasus): neusskelet Neus: neusbijholten (sinus paranasales) Slaapbeen (os temporale) Wiggenbeen (os sphenoidale) Achterhoofdsbeen (os occipitale) en zeefbeen (os ethmoidale) Hard verhemelte (palatum durum) Onderkaak (mandibula) en tongbeen (os hyoideum) Kaakgewricht (articulatio temporomandibularis) Biomechanica van het kaakgewricht Tanden en kiezen (dentes) in situ Blijvend gebit en panoramische röntgenfoto Afzonderlijke gebitselementen Melkgebit (dentes decidui) Spieren 2.1 Mimische spieren: overzicht Mimische spieren: functie Kauwspieren: overzicht en oppervlakkige spieren Kauwspieren: diepe spieren Oorsprong van spieren en aanhechting aan de schedel Systematiek van de bloedvaten 3.1 Overzicht en a. carotis externa Voorste en achterste takken en mediale tak van de a. carotis externa Eindtakken van de a. carotis externa Takken van de a. carotis externa die extracerebrale structuren van bloed voorzien Oppervlakkige venen van hoofd en hals Diepe venen van het hoofd en venen van het achterhoofd Systematiek van de hersenzenuwen 4.1 Overzicht van de hersenzenuwen Hersenzenuwkernen en ganglia die samenhangen met de hersenzenuwen Nervus olfactorius (I) en nervus opticus (II) Oogspierzenuwen: nervus oculomotorius (III), nervus trochlearis (IV) en nervus abducens (VI) Nervus trigeminus (V): kern- en innervatiegebieden Nervus trigeminus (V): verloop van de drie hoofdtakken Nervus facialis (VII): kern- en innervatiegebieden en viscero-efferente vezels Nervus facialis (VII): verloop in het rotsbeen; parasympathische viscero-efferente en viscero-afferente vezels Nervus vestibulocochlearis (VIII) Nervus glossopharyngeus (IX) Nervus vagus (X) Nervus accessorius (XI) en nervus hypoglossus (XII) Synopsis van de plaatsen waar geleidingsbanen aan de schedelbasis naar buiten treden Topografie 5.1 Voorste gezichtsgebied Oppervlakkige laag van de zijkant van het hoofd Middelste en diepe laag van de zijkant van het hoofd Fossa infratemporalis Fossa pterygopalatina Mondholte 6.1 Overzicht: hard en zacht verhemelte Tong (lingua): spieren en slijmvlies Tong: banen, vaten en lymfedrainage Mondbodem (diaphragma oris) Het lymfoïde weefsel van de Waldeyerring Speekselklieren van het hoofd Neus 7.1 Overzicht en slijmvliesreliëf Bloedvaten en zenuwen van de hoofdholte van de neus Histologie en klinische anatomie van de neusholten IX

2 8 Orbita en oog 8.1 Regio orbitalis, oogleden (palpebrae) en bindvlies (tunica conjunctiva) Traanapparaat Oogbol (bulbus oculi) Brekingsmedia van het oog: lens (lens cristallina) en hoornvlies (cornea) Iris en kamerhoek Netvlies (retina) Bloedvoorziening van de oogbol Uitwendige oogspieren Indeling, bloedvaten en zenuwen van de oogbol (orbita) Topografie van de orbita Rotsbeen en oor 10 Doorsneden van het hoofd 10.1 Frontale doorsneden ter hoogte van de voorste rand van de orbita en de retrobulbaire ruimte Frontale doorsneden ter hoogte van de top van de orbitapiramide en de hypofyse Horizontale doorsneden ter hoogte van de orbitae, bovenste en middelste niveau Horizontale doorsneden ter hoogte van de sinus sphenoidalis en de conchae nasales mediae Horizontale doorsneden ter hoogte van de nasopharynx en de articulatio atlantoaxialis mediana Sagittale doorsneden: mediosagittaal met neusseptum en ter hoogte van de mediale orbitawand Sagittale doorsneden ter hoogte van het binnenste derde deel en het midden van de orbita Overzicht en uitwendig oor (auris externa): opbouw en bloedvoorziening Uitwendig oor, oorschelp (auricula), uitwendige gehoorgang (meatus acusticus externus) en trommelvlies (membrana tympanica) Middenoor (auris media): trommelholte (cavitas tympani) en oortrompet (tuba auditiva) Middenoor: gehoorbeentjesketen Binnenoor (auris interna): overzicht Binnenoor: gehoororgaan Binnenoor: evenwichtsorgaan Bloedvoorziening van het rotsbeen X

3 Neuroanatomie 1 Inleiding tot de neuroanatomie 1.1 Hersenen en ruggenmerg als geheel Het neuron en zijn schakelingen Neuroglia en myeline Input van het CZS: zintuigwaarneming en haar kwaliteiten Het PZS en zijn interactie met het CZS Ontwikkeling van het zenuwstelsel Macroscopische indeling van de hersenen Truncus encephali 6.1 Indeling en uitwendige structuur Hersenzenuwkernen, nucleus ruber en substantia nigra Formatio reticularis Afdalende en opstijgende banen Dwarsdoorsneden van de hersenstam: Middenhersenen (mesencephalon) en brug (pons) Dwarsdoorsneden van de hersenstam: medulla oblongata Hersen- en ruggenmergsvliezen 2.1 Hersenen in situ en hersenvliezen Hersenvliezen en durasepten De hersen- en ruggenmergszenuwen en hun ruimten Liquorruimten 3.1 Overzicht Liquorcirculatie en cisternen Circumventriculaire organen en weefselbarrières in de hersenen Telencephalon 4.1 Ontwikkeling en uitwendige structuur Histologische opbouw en functionele organisatie van de schors van de grote hersenen Cortexvelden in de neocortex Allocortex: overzicht Allocortex: hippocampus en corpus amydaloideum Witte stof en nuclei basales (basale kernen) Diencephalon 7 Cerebellum 7.1 Uitwendige structuur Inwendige structuur Stelen en banen van de kleine hersenen Vereenvoudigde functionele anatomie en laesies van de kleine hersenen Bloedvaten van de hersenen 8.1 Arteriële bloedtoevoer en circulus arteriosus Oppervlakkig verloop van de arteriën van de grote hersenen Bloedvoorzieningsgebieden van de drie grote arteriën in de grote hersenen (arteriae cerebri anterior, media en posterior Arteriën van de hersenstam en de kleine hersenen Sinus durae matris: vindplaatsen en opbouw Sinus durae matris: veneuze toevoerwegen en accessoire afvoerwegen Oppervlakkige en diepe venen van de hersenen Diepe venen van de hersenen: venen van de hersenstam en de kleine hersenen Intracraniële bloedingen Cerebrale doorbloedingsstoornissen Overzicht en ontwikkeling Uitwendige structuur Inwendige structuur van het diencephalon: niveau-indeling en serie doorsneden Thalamus: kerngebieden Thalamus: projecties van de thalamuskernen Hypothalamus Hypofyse (hersenaanhangsel, glandula pituitaria) Epi- en subthalamus XI

4 9 Ruggenmerg en bloedvaten van het ruggenmerg 9.1 Overzicht: gesegmenteerde opbouw van het ruggenmerg (medulla spinalis) Overzicht: indeling van ruggenmergsegmenten Grijze stof (substantia grisea): indeling Substantia grisea: reflexboog en propriospinaal apparaat Opstijgende banen: tractus spinothalamici Opstijgende banen: fasciculus gracilis en fasciculus cuneatus Opstijgende banen: tractus spinocerebellares Afdalende banen: tractus corticospinalis Afdalende banen: extrapiramidale en vegetatieve banen Synopsis van opstijgende en afdalende baanstelsels in het ruggenmerg Arteriële bloedvoorziening Veneuze drainage Topografie Doorsneden van de hersenen 10.1 Frontale doorsneden I en II Frontale doorsneden III en IV Frontale doorsneden V en VI Frontale doorsneden VII en VIII Frontale doorsneden IX en X Frontale doorsneden XI en XII Horizontale doorsneden I en II Horizontale doorsneden III en IV Horizontale doorsneden V en VI Sagittale doorsneden I-III Sagittale doorsneden IV-VI Sagittale doorsneden VII en VIII Vegetatief zenuwstelsel 11.1 Organisatie van sympathicus en parasympathicus Effect van het vegetatieve zenuwstelsel op afzonderlijke organen en centrale schakelingen van de sympathicus Parasympathicus: overzicht en schakelingen Ingewandspijn Zenuwstelsel van de ingewanden Functionele systemen en klinische relaties 12.1 Sensorisch stelsel: synopsis van de baansystemen Sensorisch stelsel: principes van de prikkelverwerking Sensorisch stelsel: laesies Sensorisch stelsel: pijn Pijnbanen van het hoofd en centraal pijnremmend stelsel Motorisch stelsel: overzicht en principe Motorisch stelsel: piramidebaan (tractus pyramidalis) Motorisch stelsel: motorische kerngebieden Motorisch stelsel: extrapiramidaal-motorisch stelsel en laesies van het motorische stelsel Radiculaire laesies: overzicht en sensibele schade Radiculaire laesies: motorische schade Armplexuslaesie Beenplexuslaesie Laesies van het ruggenmerg en de perifere zenuwen: sensibele uitvalsverschijnselen Laesies van het ruggenmerg en de perifere zenuwen: motorische uitvalsverschijnselen Bepaling van de hoogte van een spinale laesie Visueel systeem: geniculair gedeelte Visueel systeem: laesies van het geniculaire gedeelte en niet-geniculaire projecties Visueel systeem: reflexen Visueel systeem: coördinatie van de oogbewegingen Gehoorbaan Vestibulair systeem Smaakzin Reukzin Limbisch systeem Vezelbanen Indeling van de cortex, associatiegebieden Hemisferendominantie Correlaties tussen klinische symptomen en uitslagen van neuroanatomisch onderzoek XII

5 Appendix Literatuuroverzicht Register XIII