Inhoud. Zenuwstelsel. Inleiding. Basiselementen van het zenuwstelsel. Ruggenmerg en ruggenmergzenuwen

Transcriptie

1 Inhoud Zenuwstelsel Inleiding 1 1 Overzicht van het zenuwstelsel 2 Ontwikkeling en indeling 2 Functiecircuits 2 Ligging van het zenuwstelsel in het lichaam 4 Ontwikkeling en bouw van de hersenen 6 Ontwikkeling van de hersenen 6 Bouw van de hersenen 8 Evolutie van de hersenen 14 Basiselementen van het zenuwstelsel. 17 Zenuwcel 18 Methoden voor neuroanatomisch onderzoek 20 Ultrastructuur van de zenuwcel 22 Synapsen 24 Lokalisatie 24 Bouw 24 Functie 24 Soorten synapsen 26 Neurotransmitters 26 Axontransport 28 Transmitterreceptoren 30 Synaptische overdracht 30 Neuronale systemen 32 Neuronale schakeling 34 Zenuwvezels 36 Ultrastructuur van de mergschede 36 Ontwikkeling van de mergschede in het perifere zenuwstelsel 38 Ontwikkeling van mergloze zenuwvezels 38 Bouw van de mergschede in het CZS.. 38 Perifere zenuw 40 Neuroglia 42 Bloedvaten 44 Ruggenmerg en ruggenmergzenuwen Overzicht 48 Ruggenmerg 50 Bouw 50 Reflexbogen 50 Grijze stof en propriospinaal systeem.. 52 Dwarsdoorsneden van het ruggenmerg 54 Ascenderende banen 56 Descenderende banen 58 Zichtbaar maken van de banen 58 Bloedvaten van het ruggenmerg 60 Spinaal ganglion en achterwortel 62 Ruggenmergvliezen 64 Segmentale innervatie 66 Ruggenmergsyndromen Perifere zenuwen 70 Plexus 70 Plexus cervicalis (C1-C4) 72 Rami dorsales (C1-C8) 72 Plexus brachialis (C5-Thl) 74 Pars supraclavicularis 74 Pars infraclavicularis 74 Zenuwen van de romp 84 Rami dorsales 84 Rami ventrales 84 Plexus lumbosacralis 86 Plexus lumbalis 86 Plexus sacralis 90

2 Hersenstam en hersenzenuwen 99 Overzicht 100 Longitudinale organisatie van de hersenstam 102 Hersenzenuwen 102 Schedelbasis 104 Hersenzenuwkernen 106 Medulla oblongata 108 hypoglossus 108 vagus 108 Pons 110 Doorsnede ter hoogte van de facialisknie 110 trigeminus 110 Hersenzenuwen (V, VII-XII) 112 Nervus hypoglossus 112 Nervus accessorius 112 Nervus vagus 114 Nervus glossopharyngeus 118 Nervus vestibulocochlearis 120 Nervus facialis 122 Nervus trigeminus 124 Parasympathische gangliën 128 Ganglion ciliare 128 Ganglion pterygopalatinum 128 Ganglion oticum 130 Ganglion submandibulare 130 Middenhersenen 132 Bouw 132 Doorsnede door de onderste colliculi van de middenhersenen 132 Doorsnede door de bovenste colliculi van de middenhersenen 134 Doorsnede door het pretectale gebied van de middenhersenen 134 Nucleus ruberen substantia nigra Oogspierzenuwen (hersenzenuwen III, IV en VI) 138 N. abducens 138 N. trochlearis 138 N. oculomotorius 138 Lange baansystemen Tractus corticospinalis en corticobulbaire vezels 140 Lemniscus medialis 140 Fasciculus longitudinalis medialis Internucleaire verbindingen van de trigeminuskernen 142 Tractus tegmentalis centralis 144 Fasciculus longitudinalis dorsalis Formatio reticularis 146 Histochemie van de hersenstam 148 Kleine hersenen Bouw 152 Indeling 152 Pendunculi en kernen 154 Schors van de kleine hersenen 156 Neuronale schakeling 160 Functionele indeling 162 Vezelprojectie 162 Effecten van de prikkeling Verbindingen 164 Pedunculus cerebellaris inferior (corpus restiforme) 164 Pedunculus cerebellaris medius (brachium pontis) 166 Pedunculus cerebellaris superior (brachium conjunctivum) 166

3 Tussenhersenen 169 Ontwikkeling van het prosencephalon 170 Telodiëncefale grens 170 Bouw 172 Indeling 172 Doorsnede ter hoogte van het chiasma opticum 172 Doorsnede door het tuber cinereum. 174 Doorsnede ter hoogte van de corpora mamillaria 174 Epithalamus 176 Habenula 176 Epifyse 176 Thalamus dorsalis 178 Palliothalamus 178 Truncothalamus 180 Anteriore kerngroep 182 Mediale kerngroep 182 Nucleus centromedianus 182 Laterale kerngroep 184 Ventrale kerngroep 184 Corpus geniculatum laterale 186 Corpus geniculatum mediale 186 Pulvinar 186 Frontale doorsnede door de rostrale thalamus 188 Frontale doorsnede door de caudale thalamus 190 Subthalamus 192 Indeling 192 Effecten van prikkeling van de subthalamus 192 Hypothalamus : 194 Mergarme hypothalamus 194 Mergrijke hypothalamus 194 Vaatverzorging 196 Vezelverbindingen van de mergarme hypothalamus 196 Vezelverbindingen van de mergrijke hypothalamus 196 Functionele organisatie van de hypothalamus 198 Hypothalamus en hypofyse 200 Ontwikkeling en indeling van de hypofyse 200 Infundibulum 200 Vaten van de hypofyse 200 Neuro-endocrien systeem 202 Eindhersenen Overzicht Rotatie van de hemisfeer Evolutie Hersenkwabben Palaeocortex en corpus amygdaloideum... Archicortex Corpus striatum Schorslagen Verticale kolommen Celvormen van de neocortex Het moduleconcept Schorsvelden Frontalekwab Pariëtale kwab Temporale kwab Occipitale kwab Vezelbanen Hemisfeerasymmetrie Beeldvormende technieken Röntgenopnamen met 232 contrastmiddel Computertomografie Magneetresonantietomografie?3 (kernspintomografie, MR1) PETenSPECT

4 Bloedvaten en liquor Bloedvaten Arteriën Arteria carotis interna Verzorgingsgebieden Venen Venae cerebri superficiales Venae cerebri profundae Liquor 282 Overzicht 282 Plexus choroideus 284 Ependym 286 Circumventriculaire organen 288 Hersenvliezen 290 Dura mater 290 Arachnoidea 290 Pia mater 290 Vegetatief zenuwstelsel 293 Overzicht Centraal vegetatief zenuwstelsel Perifeer vegetatief zenuwstelsel Neuronale schakeling Truncus sympathicus Cervicale en bovenste thoracale deel. 298 Onderste thoracale en abdominale deel 300 Verzorging van de huid 300 Vegetatieve perifere zenuwen 302 Efferente vezels 302 Sensibele vezels 302 Intramurale plexus 302 Vegetatieve neuronen 304 Functionele systemen Werking van de hersenen Motorische systemen Piramidebaan Extrapiramidaal-motorisch systeem.. Motorische eindplaat Peesorgaan Spierspoelen Final common pathway Sensibele systemen 322 Zintuigorganen van de huid 322 Baan van de epikritische sensibiliteit 326 Baan van de protopathische sensibiliteit 328 Smaakorgaan 330 Reukorgaan 334 Limbisch systeem 336 Overzicht 336 Gyrus cinguli 338 Septum 338

5 Zintuigen 341 Oog Bouw 342 Oogleden, traanapparaat en orbita Oogspieren 344 Bulbus oculi, overzicht 346 Voorste deel van het oog 348 Vaatverzorging 350 Achtergrond van het oog Retina 352 Nervus opticus 354 Fotoreceptoren 356 Visueel systeem en visuele reflexen Organisatie van het visuele systeem Visuele reflexen 362 Gehoor- en evenwichtsorgaan Bouw 366 Overzicht 366 Uitwendig oor 366 Middenoor 368 Binnenoor Akoestische en vestibulaire systemen 382 Akoestisch systeem 382 Vestibulair systeem 386 Literatuur 388 Register 395