provincie groningen -2 OKI ^ % Gedeputeerde Staten Aan Provinciale Staten

Transcriptie

1 ^ % Gedeputeerde Staten provincie groningen Aan Provinciale Staten Datum Documentnr. Dossiernummer Behandeld door Telefoonnummer Antwoord op Bijlage Onderwerp -2 OKI /40/A.20 KI 0504 J. Oosterling/H.A. Boeijenk (050) Aanvullende vragen PvdA bij Najaarsnota 2018 Geachte dames en heren, Op woensdag 26 september 2018 vond de behandeling van de Najaarsnota 2018 plaats in de commissie Bestuur, Financiën en Veiligheid. Tijdens die vergadering werden bij dit onderwerp door uw Staten enkele vragen gesteld en opmerkingen geplaatst. Na afloop van de vergadering is door ons aan de Statengriffier toegezegd dat wij de vier aanvullende vragen van de PvdA die tijdens de vergadering zijn ingebracht, schriftelijk zullen beantwoorden. Bijgaand treft u de vragen van de PvdA (samengevat) én onze antwoorden daarop aan. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen:, voorzitter., secretaris. Bijlagen: Nr. Titel Soort bijlage 1 Vragen en antwoorden Statenfractie PvdA over Najaarsnota Overzicht Vragen en antwoorden J(97<^5)Djgg0^oningen T<tlefeRSbn De proioeqräsiitkie jsrnnis^clive enemdieeridmsf^ie^elegd idvbseimaldi«>»ut%1éwlr1jpaitëan(t»«imivnpltiiiip«atieit»a>tsi)gimuaip»i89pirt9«l»l»feming Bestuua(ilWid9easKa [edt«idinheizak«i& KKSteamBBDeemOOWOKBimoZl KlfiAW t«a»eabiem4a.a43ffi»»v««bjahb»l HC: ABNANL2A

2 Aanvullende vragen Statenfractie PvdA over Najaarsnota 2018 Wat zijn de (financiële) gevolgen en consequenties van de Septembercirculaire voor onze provincie? De financiële gevolgen van de Septembercirculaire 2018 zullen in de Begroting 2019 in beeld worden gebracht. De Begroting 2019 wordt tijdens de Stateninformatiedag van 10 oktober a.s. aan uw Staten gepresenteerd. Vooruitlopend daarop kunnen wij u daarover het volgende mededelen. In onderstaande tabel hebben wij aangegeven welke veranderingen er in onze uitkering uit het Provinciefonds zullen optreden in vergelijking met de ramingen in de Voorjaarsnota De bijstelling van de nieuwe ramingen is gebaseerd op de Septembercirculaire Tabel 1. Wijzigingen in de uitkering Provinciefonds IDtnschrijving Q2II 1. Stand volgens de Najaarsnota Wijzigingen Septembercirculaire 2018 A. Wilziainaen ta.v./t.l.v. de alaemene middelen 1, Aanpassen accressen Onderschrijding plafond BTW-compensatiefonds 2018 e.v Actualiseren fysieke gegevens 2018/2019 verdeeimaatstaven subtotaal A , B. Wilziainaen ta.v./t.l.v. sectorale middelen 4. Aanpassen accressen , aandeel duw DU-Programma Impuls Omgevingsveiligheid DU-Monumentenzorg - andere verdeling DU-Waterstofbussen subtotaal B Totaal wijzigingen Septembercirculaire 2018 (= A + B) Stand volgens de Begroting 2019 (=1+2) Bedragen x De regel 'wijzigingen ten gunste van/ten laste van de Algemene middelen (subtotaal A)' geeft het effect op de begrotingsruimte aan. In het navolgende worden de wijzigingen in de uitkering Provinciefonds afeonderlijk toegelicht. 1. Accressen Op basis van de accresramingen in de Septembercirculaire 2018 komen wij tot de conclusie dat het accres 2018 aanzienlijk lager uitkomt (5,70% in plaats van 6,86%). Een deel van de rijksuitgaven wordt doorgeschoven van 2018 naar In onze ramingen gaan we uit van een behoedzaam scenario voor de ontwikkeling van het accres. Hiervoor hanteren we het gemiddelde accres voor de jaren met een aftrek van 1,0% per jaar. In de jaren 2019 tot en met 2022 komt het gemiddelde accres - op basis van dit behoedzame scenario - nu uit op gemiddeld 3,39% per jaar in plaats van 3,12% per jaar op basis van de meicirculaire Daarmee wordt het negatieve effect van het lagere accres 2018 geleidelijk aan afgezwakt. Door deze ontwikkeling van het accres dalen onze inkomsten in 2018 met circa 0,90 miljoen. In de jaren daarna daalt dit nadeel geleidelijk aan tot circa 0,26 miljoen. 2. Onderschrijding plafond BTW-compensatlefonds De bedragen onder het plafond BTW-compensatiefonds zijn een uitvloeisel van de afspraken in het financieel akkoord van 18 januari Die afspraken leiden vanaf 2015 tot een relatie tussen de ontwikkeling van het Provinciefonds en de ontwikkeling van het BTW-compensatiefonds (BCF). Volgens de Septembercirculaire 2018 zal de onderschrijding van het plafond in 2018 lager liggen dan in mei 2018 nog werd geraamd. Dit leidt in 2018 tot een lagere toevoeging van middelen aan het

3 Provinciefonds, namelijk circa 15,15 miljoen in plaats van de eerder geraamde 41,032 miljoen. Een verlaging met circa 25,88 miljoen. Dit komt omdat de provincies in 2018 meer declareren bij het BTW-compensatiefonds, \waardoor de ruimte onder het plafond kleiner wordt. Ons aandeel in deze verlaging bedraagt circa 1,44 miljoen. Voor 2019 wordt vooralsnog uitgegaan van een ruimte onder het plafond van circa 43,11 miljoen. Dat is nog altijd circa 8,99 miljoen minder dan wij eerder hebben verondersteld. Daardoor zal onze uitkering vanaf 2019 structureel zo'n 0,55 miljoen lager uitvallen. 3. Actualiseren fysieke gegevens 2018/2019 verdeelmaatstaven Het huidige verdeelmodel is tamelijk gevoelig voor de ontwikkelingen van het aantal inwoners per provincie. Omdat onze provincie in 2017 te maken had met een daling van het aantal inwoners en de meeste van de overige provincies hun inwonertal zagen stijgen, leidt dit voor onze provincie in 2018 tot een nadeel van 0,38 miljoen. Dit effect wordt in de jaren 2019 en volgende gecompenseerd door andere verschuivingen binnen de verdeling van het Provinciefonds, waardoor het nadeel in die jaren beperkt is of zelfs niet aanwezig is. Deze eerste drie wijzigingen hebben gevolgen voor het beslag op de Algemene middelen. Dat is niet het geval met de volgende vier wijzigingen. Die wijzigingen in de inkomsten leiden tot vergelijkbare wijzigingen in de uitgaven. 4. Accressen , aandeel duw (BDU-middelen) De BDU-middelen voor de provincies, die in 2016 zijn overgeheveld naar het Provinciefonds, vallen vanaf 2017 onder de normeringssystematiek (trap op trap af) van het Provinciefonds. Voor 2018 hebben wij rekening gehouden met de bijdrage zoals die nu door de fondsbeheerders wordt geraamd, aangevuld met een accres voor loon- en prijsstijgingen van 5,70%, en voor de jaren 2019 tot en met 2022 met de bijdragen zoals die door de fondsbeheerders worden geraamd, aangevuld met een accres van gemiddeld 3,39% per jaar. Dezelfde percentages die wij hanteren voor de berekening van de hoogte van onze uitkering uit het Provinciefonds. Op basis van die uitgangspunten dalen deze inkomsten in 2018 met circa 0,76 miljoen. In de jaren daarna neemt de daling van deze inkomsten geleidelijk af tot circa 0,04 miljoen in De daling van de inkomsten werkt recht evenredig door in de voor dit beleidsterrein beschikbare middelen. 5. DU-Programma Impuls Omgevingsveiligheid De provincies ontvangen voor 2019 een bedrag van in totaal 13,68 miljoen voor het Programma Impuls Omgevingsveiligheid Ons aandeel daarin bedraagt circa 0,20 miljoen. De Impuls Omgevingsveiligheid bestaat uit een aantal deelprogramma's van de gezamenlijke overheden. Het betreft de deelprogramma's Besluit Risico's Zware Ongevallen (BRZO), Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen (PGS), Informatie-Kennisinfrastructuur, Lokaal EV-beleid en de Voorbereiding implementatie modernisering omgevingsveiligheid. De middelen die in 2019 worden ontvangen zijn bestemd voor het deelprogramma Lokaal EV-beleid. 6. DU-Monumentenzorg De provincies ontvangen jaarlijks 20 miljoen voor de restauratie van rijksmonumenten. Ons aandeel daarin bedraagt tot nu toe circa 0,90 miljoen per jaar. De provincies hebben in IPO-verband besloten om met ingang van 2019 de middelen van de decentralisatie-uitkering te verdelen op basis van het aantal rijksmonumenten minus het aantal woonhuizen. Door deze aanpassing sluit de uitkering beter aan op de daadwerkelijke restauratieopgave per provincie. Door deze andere verdeling van de middelen ontvangt onze provincie vanaf 2019 circa 1,08 miljoen per jaar. Deze wijziging van de inkomsten werkt recht evenredig door in de voor dit beleidsterrein beschikbare middelen. 7. DU-Waterstofbussen Op 20 december 2017 hebben de provincies Groningen en Zuid-Holland een subsidieovereenkomst met de EU gesloten over het JIVE-2 project. Het Nederlandse deel van dit project behelst de subsidiëring van 50 waterstofbussen te weten voor de jaren 2018 en Met dit project wordt een belangrijke stap gezet op weg naar realisatie van de ambities uit het Bestuursakkoord Zero Emissie Busvervoer. De rijksoverheid draagt aan dit project bij door middel van een bijdrage van per bus. Voor 2018 betekent dit voor de provincies Groningen en Zuid-Holland een bijdrage van 0,75 miljoen. In de Begroting 2019 presenteren wij de ontwikkelingen binnen het totale financiële kader voor de periode en komen wij met een voorstel voor de wijze waarop we deze tegenvaller willen opvangen.

4 Welke onzekerheden en risico's doen zich voor bij Interbestuurlijk Toezicht Wij veronderstellen dat u met uw vraag doelt op het Interbestuurlijk programma (IBP) en niet het Interbestuurlijk Toezicht. Het Rijk gaat er nog steeds vanuit dat gemeenten en provincies een deel van de extra accressen Gemeentefonds en Provinciefonds inzetten voor de medebekostiging van afspraken in het kader van deelakkoorden (ter uitwerking van het IBP). De provincies bepalen binnen de afgesproken kaders echter zelf hoe ze de inspanningsverplichtingen, die uit deze afspraken voortvloeien, in de eigen situatie gaan invullen en met welke middelen ze deze willen bekostigen. Ons streven is erop gericht om dat zo v eel mogelijk met bestaande middelen te doen. In het IBP zijn doelstellingen opgenomen die voldoende aansluiten bij reeds door ons in gang gezet beleid. Het valt niet uit te sluiten dat in sommige gevallen een beroep op de Algemene middelen moet worden gedaan. Op dit moment kunnen we nog geen uitspraken over de eventuele financiële gevolgen doen. Wat is de stand van zaken inzake de onzekerheid IBOI De financiële gevolgen van het actualiseren van de IBOI-index zullen in de Begroting 2019 in beeld worden gebracht. Vooruitlopend daarop kunnen wij u daarover h et volgende mededelen. Financiële gevolgen actualiseren IBOI-index In de Voorjaarsnota 2018 hebben wij de ramingen van de indexeringsverplichting uit het programma RSP voor de jaren 2018 tot en met 2023 verhoogd. Op basis van een toegekende IBOI van 1,15% per jaar en de destijds geldende prognose voor de projectuitgaven is de indexeringsverplichting ingeschat op , waarvan ten laste van de provincie Groningen en ten laste van de gemeente Groningen. De waarde van het risico is opgehoogd naar (op basis van een IBOI van 1,45%), met een kans van optreden van 50%. De voor 2018 toegekende IBOI is inmiddels bepaald op 1,53%. Ook voor de komende jaren is een relatief hoge IBOI waarschijnlijk. De nieuwe indexeringsverplichting is voor wat betreft de ramingen 2019 tot en met 2023 daarom doorgerekend met 1,50% per jaar. Een IBOI van 1,53% voor 2018 en van 1,50% voor de jaren 2019 tot en met 2023 leidt tot ee n indexering van in totaal Ten opzichte van de raming in de Voorjaarsnota 2018 een toename van Deze toename kent 3 oorzaken: de gestegen IBOI 2018 ( ); een vertraging in het verwachte uitgavenpatroon ( ); de aanname van de hogere IBOI 2019 en verder ( ). Deze extra last kan voor worden verrekend met de gemeente Groningen. De toename van de indexeringsverplichting ten laste van de provincie komt daarmee voor de jaren 2018 tot en met 2023 uit op een bedrag van in totaal In 2018 gaat het voor de provincie om een extra bedrag van oplopend tot in 2021 en daarna weer dalend tot in In de Begroting 2019 presenteren wij deze ontwikkeling binnen het totale financiële kader voor de periode en komen wij met een voorstel voor de wijze waarop we deze tegenvaller willen opvangen. Risico Gezien de IBOI2018 en de nadelige ontwikkeling van aanbestedingsresultaten van infraprojecten, vanwege de kostenontwikkeling in de weg- en waterbouw, is het nodig het risico te bepalen op basis van een hoger IBOI-percentage dan de 1,45% die eerder is gehanteerd. Rekenend met 1,90% is de waarde van het risico Hiervan komt ten laste van de provincie, en voor rekening van de gemeente.

5 Hoe worden de financiële gevolgen en risico's ingeschat, ten aanzien van onze (infrastructurele) projecten, nu er sprake is van sterk veranderde conjuncturele ontwikkelingen? Wij zullen u in de Begroting 2019 informeren over onze risico-inschatting met betrekking tot onze Infrastructurele projecten. Vooruitlopend daarop hebben wij deze inschatting hieronder opgenomen als antwoord op uw vraag.

6 9. Projecten algemeen Incidenteel risico Structureel risico llnschatting van kans en impact Waarde Kans Impact op benodigd weerstandsvermogen 10,0 miljoen 25% 2,5 miljoen Toelichting op risico's kwantificering kans en impact en interne beheersing Achtergrond: Wij ambiëren een vooraanstaande rol bij de versterking van de economische en sociale structuur van onze provincie en de noordelijke regio als geheel. Inherent aan deze rol is dat wij mede-initiator en aanjager zijn bij projecten van grotere omvang en grotere infrastructurele werken en dat wij tevens in veel gevallen budgetverantwoordelijk zijn. Ook zal er in continuïteit sprake zijn van deelname aan dit soort projecten. Met andere woorden: na afronding van het ene project zullen volgende projecten weer op stapel staan dan wel reeds in uitvoering zijn genomen. Aard risico: Inschatting van kans en impact: Getroffen beheersingsmaatregelen: Conclusie: Het risico bestaat dat projectbudgetten van grote projecten en infrastructurele werken worden overschreden. Dit betekent dat het projectbudget zodanig wordt overschreden, dat kostenoverschrijdingen niet kunnen worden opgevangen binnen het projectbudget (bijvoorbeeld door versoberingen in het project door te voeren om de kosten te beperken) of door vrije ruimte in overige begrotingsposten of de post onvoorzien te benutten. In de huidige marktomstandigheden voorzien wij een reëel risico op overschrijding van projectbudgetten van grote projecten en infrastructurele werken (inclusief benutting post onvoorzien en ruimte in overige begrotingsposten). Gebleken is dat kostenstijgingen (op voorhand) niet altijd binnen het projectbudget zelf kunnen worden opgevangen. Hierbij moet echter in ogenschouw worden genomen dat als overschrijdingen onverhoopt niet binnen het project opgevangen kunnen worden, het vertrekpunt geldt dat deze binnen het programma (bijvoorbeeld RSP of MIJ) worden opgelost, bijvoorbeeld door andere projecten te versoberen, uit te stellen of in het uiterste geval niet uit te voeren. In lijn met het onderzoek uit 2010 is een buffer meegenomen van 10,0 miljoen, de kans van optreden blijft onveranderd op 25%. Dit laatste vanwege het feit dat overschrijdingen in principe binnen het betreffende programma worden opgevangen. Wij bepalen per project welke beheersingsmaatregelen benodigd zijn. Tevens dragen wij waar mogelijk risico's over aan de markt en zullen met eventuele andere partijen duidelijke afspraken maken over de verdeling van de risico's. Ten aanzien van het project Aanpak Ring Zuid zijn aparte beheersingsmaatregelen getroffen. In de berekening van het minimaal incidenteel benodigde weerstandsvermogen is voor dit risico een bedrag van 2,5 miljoen meegenomen.