Leren lesgeven in de grote stad (Amsterdam)

Transcriptie

1 Pabo HvA UPvA Leren lesgeven in de grote stad (Amsterdam) PRAKTIJKGIDS Voor praktijkbegeleiders en studenten van: Pabo HvA: Voltijd (jaar 1, 2 & 3) en Deeltijd Verkort (jaar 1 & 2) UPvA

2 Inhoud Praktijkgids VOORWOORD COMPETENTIES EN EINDTERMEN LEERDOELEN STAGE ACTIVITEITEN TIJDENS DE STAGE RELATIE STAGEACTIVITEITEN MET LEERDOELEN STAGEDAGEN STAGEMAP STAGEPLAATSING, OPLEIDINGSSCHOLEN EN STAGESCHOLEN PLAATSING EN KEUZE STAGEPLAATS OP EEN OPLEIDINGSSCHOOL STAGEPLAATS OP EEN STAGESCHOOL TAAK- EN ROLVERDELING BEGELEIDING IN DE PRAKTIJK OP OPLEIDINGSSCHOLEN OP STAGESCHOLEN (= NIET OPLEIDINGSSCHOOL) PRAKTIJKGIDS DEEL II: SPECIFIEK VOOR PABO HVA SAMENHANG PRAKTIJK EN CURRICULUM PABO HVA VOLTIJD EN DEELTIJD BLOKINDELING, STAGE- EN TOETSWEKEN STUDIEWIJZERS PER BLOK STUDIEPUNTEN PRAKTIJK EN BEROEPSOPDRACHTEN SCHOOLGEBONDEN LEERTAKEN IN JAAR 2 VT BEGELEIDING EN BEOORDELING PRAKTIJK STUDENTEN PABO HVA BEGELEIDING BEOORDELING BEOORDELINGSCRITERIA BEOORDELINGSPROCEDURE AFRONDEN PRAKTIJKBEOORDELING: DOORGEVEN RESULTATEN STAGEDOSSIER OVERZICHT: WAT TE DOEN BIJ PROBLEMEN? Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 1

3 Inhoud Praktijkgids BIJLAGE A STAGEDOELEN PABO HVA VT JAAR 1 & 2 EN DT JAAR STAGEDOELEN PABO HVA VT JAAR STAGEDOELEN PABO HVA VT JAAR STAGEDOELEN PABO HVA VT JAAR STAGEDOELEN PABO HVA DT JAAR STAGEDOELEN PABO HVA DT JAAR BIJLAGE B AANWIJZINGEN VOOR STUDENT PABO HVA VOOR OMGANG EN GEDRAG OP STAGE BIJLAGE C BEOORDELINGSFORMULIEREN PABO HVA JAAR 1, 2 EN 3 VT EN JAAR 1 EN 2 DT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 1.1 VT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 1.2 VT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 1.3 VT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 1.4 VT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 2.1 VT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 2.2 VT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 2.3 VT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 2.4 VT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 3.1 VT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 3.2 VT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 1.1 DT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 1.2 DT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 1.3 DT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 1.4 DT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 2.1 DT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 2.2 DT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 2.3 DT BEOORDELINGSFORMULIER PRAKTIJK 2.4 DT BIJLAGE D FORMAT SCHOOLGEBONDEN LEERTAAK PABO HVA JAAR 2 VT (PER. 2.2 EN 2.4) BIJLAGE E STAGEACTIVITEITEN PABO HVA STAGEACTIVITEITEN PABO HVA VT JAAR STAGEACTIVITEITEN PABO HVA VT JAAR STAGEACTIVITEITEN PABO HVA VT JAAR 3 PROFILERING JONGE KIND STAGEACTIVITEITEN PABO HVA VT JAAR 3 PROFILERING OUDERE KIND STAGEACTIVITEITEN PABO HVA DT JAAR STAGEACTIVITEITEN PABO HVA DT JAAR BIJLAGE F COMPETENTIEMATRIX LEREN LESGEVEN IN DE GROTE STAD (AMSTERDAM) BIJLAGE G LESVOORBEREIDINGSFORMULIER PABO HVA Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 2

4 Voorwoord Bij deze presenteren Pabo HvA en UPvA de Praktijkgids voor cursusjaar Deze Praktijkgids geeft inzicht in het stagebeleid en in de stageuitvoering van beide opleidingen. Pabo HvA en UPvA maken een expliciete keuze voor het opleiden van leerkrachten in de grootstedelijke context. Juist in de grote stad zijn er grote verschillen tussen kinderen en is zichtbaar dat niet ieder kind dezelfde kansen heeft, op dezelfde wijze leert of zich ontwikkelt. Goed onderwijs is cruciaal om een solide fundament te leggen voor de toekomst van kinderen. De Pabo HvA en de UPvA leiden studenten op die kinderen willen stimuleren om alles eruit te halen wat erin zit. Dat doen beide opleidingen in nauwe samenwerking met het werkveld. Studenten komen als afgestudeerden terecht in een werkomgeving waar verandering en ontwikkeling aan de orde van de dag zijn. Als afgestudeerde leerkracht moeten studenten in deze dynamiek kunnen werken: zij moeten keuzes maken, beslissingen nemen en bereid / in staat zijn te participeren in vernieuwingen die zij samen met hun collega s tot stand brengen. Zo dragen (aankomende) leerkrachten bij aan onderwijsontwikkeling in het werkveld. Het curriculum is zodanig ingericht dat studenten voorbereid zijn op deze dynamiek en daarin als professional kunnen functioneren. Heel passend hebben we het curriculum Leren lesgeven in de grote stad (Amsterdam) genoemd. Het leren in de praktijk wordt gekenmerkt door gerichtheid op toenemende professionaliteit en handelingsbekwaamheid op het gebied van de beroepscompetenties, met een nadrukkelijke focus op het leren lesgeven in de grote stad. In deze Praktijkgids worden de uitgangspunten voor de praktijkcomponent van Pabo HvA en UPvA beschreven. Deze uitgangspunten vormen de basis voor de organisatie en inhoudelijke sturing van het leren in de beroepspraktijk. De gids is bedoeld voor: - studenten voltijd van jaar 1, 2 en 3; - studenten deeltijd jaar 1 en 2; - praktijkbegeleiders (mentoren, opleiders in de school, instituutsopleiders, stagedocenten); - (kern)docenten Pabo HvA; - medewerkers van het stagebureau (die o.a. de stageplaatsing van de studenten regelen). De Praktijkgids is in twee delen verdeeld. In deel I worden de doelen en de opzet van de stage, de praktijkbegeleiding op de Pabo HvA (nieuw ingevoerde curriculum per ) en de UPvA uiteengezet. Aan de orde komen: competenties en eindtermen, leerdoelen, stageactiviteiten, stageplaatsing en taak- en rolverdeling tussen de verschillende (praktijk)begeleiders. In deel II staat de concrete, praktische uitwerking van de stagedoelen en praktijkbegeleiding centraal. Dit deel is uitsluitend van toepassing voor de Pabo HvA, voor studenten van jaar 1, 2 en 3 VT en jaar 1 en 2 DT. De volgende onderwerpen komen in dit deel aan de orde: samenhang praktijk en curriculum, de stagebegeleiding en de beoordelingsprocedure. Een nadere uitwerking van de stage en de begeleiding in de praktijk voor de UPvA is te vinden in twee aparte documenten, te weten het Mentorhandboek ULP en de gids Leerkrachtvaardigheden ULP. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 3

5 Ten slotte zijn in de bijlagen de benodigde praktijkdocumenten voor Pabo HvA opgenomen: de leerdoelen voor de stage, de competentiematrix Leren lesgeven in de grote stad, een overzicht van de stageactiviteiten, de beoordelingsformulieren per blok en het lesvoorbereidingsformulier. Deze documenten worden - samen met de Praktijkgids - ook afzonderlijk op de DLWO geplaatst. Op de DLWO zijn ook een aantal praktijkdocumenten van Pabo HvA te vinden die niet zijn opgenomen in deze Praktijkgids, waaronder een lesbegeleidingsformulier. De link naar intranet is: Ten slotte Veel scholen vragen van studenten een Verklaring omtrent het gedrag, kortweg VOG (voorheen "verklaring van goed gedrag" genoemd). Wij steunen dit. In ieder geval voor de LIO s (leerkrachten in opleiding, in jaar 4) zijn scholen daar ook toe verplicht. Door veel scholen wordt de VOG echter ook gevraagd van studenten die niet in dienst zijn. De student dient in dat geval de VOG aan te vragen in de eigen gemeente. Het aanvraagformulier moet mede ingevuld en ondertekend zijn door de instantie die de VOG verlangt, de school dus. De pabo speelt in de aanvraagprocedure geen rol. Het heeft dus geen zin als student en/of school zich voor de aanvraag tot de opleiding wenden. Meer details over de VOG zijn te vinden op deze website: We wensen alle betrokkenen bij de stages een goed, inspirerend en leerzaam jaar toe! Namens de Pabo HvA, Anneke van der Linde, coördinator curriculum a.j.van.der.linde@hva.nl Namens de UPvA, Ineke Schaveling, opleidingsmanager UPvA w.schaveling@uva.nl René Onclin, coördinator voltijd r.onclin@hva.nl Amsterdam, 2 september 2013 Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 4

6 De praktijkcomponent van Pabo HvA en UPvA De kern van het leren in de praktijk wordt gevormd door de werkzaamheden op de stageschool. Onder het leren in de praktijk verstaan we de activiteiten die uitgevoerd worden op de stageschool. Deze activiteiten bieden de studenten zicht op: - de belangrijkste facetten (taken en rollen) van het leraarschap; - de wijze waarop een schoolorganisatie functioneert; - de wijze waarop leerlingen zich op school manifesteren; - achtergronden, leef- en belevingswereld van kinderen; - de wijze waarop leerlingen leren (niet alleen op school, maar ook daarbuiten); - groepsprocessen in de klas. Daarnaast doen de studenten op school ervaring op met het: - voorbereiden en uitvoeren van lessen; - leiden en begeleiden van groepsprocessen; - organiseren en plannen van activiteiten binnen en buiten de klas; - samenwerken met collega s en ouders; - participeren in overkoepelende schoolactiviteiten. De student ontwikkelt zich tijdens het leren in de praktijk op het gebied van alle competenties. Pabo HvA en UPvA volgen de competentie-indeling van de Stichting Beroepskwaliteit Leraren (SBL). Een goede leraar is: pedagogisch competent vak- en didactisch competent interpersoonlijk competent organisatorisch competent competent in het samenwerken met collega s competent in het samenwerken met de omgeving competent in reflectie en ontwikkeling Pabo HvA en UPvA hebben de SBL-competenties specifiek gemaakt voor de grootstedelijke context. Dit heeft geresulteerd in de competentiematrix Leren lesgeven in de grote stad (Amsterdam). Deze matrix sluit aan bij de SBL-competenties en de beroepsstandaard voor het primair onderwijs van de gemeente Amsterdam. Samen opleiden Pabo HvA en UPvA werken intensief samen met dertien opleidingsscholen in de regio die totaal op zo n 120 scholen in Amsterdam, Alkmaar, Amstelveen, Badhoevedorp, Diemen, Duivendrecht, Hoofddorp, Nes a/d Amstel, Ouderkerk a/d Amstel en Zaandam (deze laatste uitsluitend voor UPvA), studenten de kans bieden zich in de praktijk te ontwikkelen tot startbekwame leerkrachten. Door deze samenwerking ervaart de student de samenhang tussen theorie en praktijk. Binnen de opleidingsscholen worden studenten intensief begeleid door mentoren, opleiders in de school en instituutsopleiders. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 5

7 Het merendeel van de studenten loopt stage op een opleidingsschool. Echter, een deel loopt stage op zogenaamde stagescholen, dat zijn reguliere basisscholen waar de student evenals op een opleidingsschool begeleid wordt door een mentor. De student wordt periodiek bezocht door een stagedocent van de opleiding. 1. Competenties en eindtermen De competentiematrix die Pabo HvA en de UPvA gebruiken bij begeleiding en beoordeling van de praktijkcomponent is opgesteld op basis van de landelijke SBL-competenties en de beschrijving van de competenties uit de Amsterdamse beroepsstandaard leraar basisonderwijs. Ook de visie van de HvA op datgene wat nodig is om les te geven in Amsterdam ( Urban Education ) is verwerkt in termen van observeerbaar gedrag. Vervolgens is een vertaling gemaakt naar de diverse fasen van de opleiding. Gedurende de opleiding zijn drie niveaus te onderscheiden: 1. Beginnend (te behalen in jaar 1) 2. In ontwikkeling (realisatie in hoofdfase en toegangseis voor lio-bekwaam). 3. Startbekwaam (na lio-periode, afgestudeerden van HvA en UPvA moeten aan deze eisen voldoen) Daarnaast zijn de twee daarop volgende niveaus opgenomen, bij wijze van ontwikkelingsperspectief voor de student: 4. Vakbekwaam (te bereiken na ongeveer 5 jaar werkervaring) 5. Excellent Omdat iedere student een eigen ontwikkelingscurve heeft, zijn alleen voor de propedeuse en voor de toegang tot de LIO-fase harde minimumeisen geformuleerd. Deze minimumeisen zijn vertaald naar beoordelingscriteria, te vinden op de beoordelingsformulieren. Afgestudeerden van Pabo HvA en UPvA moeten aan het eind van hun opleiding ten minste voldoen aan de kolom startbekwaam. De kwalificaties vakbekwaam en excellent bieden de student aanknopingspunten om zijn ontwikkeling in perspectief te plaatsen van datgene wat er uiteindelijk van hem verwacht wordt als leerkracht basisonderwijs. Tijdens en na afloop van de opleiding kan de student dit document in het kader van een leven lang leren blijven gebruiken voor de verdere ontwikkeling binnen het beroep. De competentiematrix wordt ten minste gebruikt in de beoordelingsgesprekken tussen student en opleider in de school. De matrix geeft zicht op de ontwikkeling van de student en wordt in die gesprekken gebruikt om de ontwikkeling te plaatsen, te duiden en om te anticiperen op de zone van de naaste ontwikkeling. Het geheel geeft alle betrokkenen zicht op de ontwikkelingscurve van de student. De competentiematrix Leren lesgeven in de grote stad (Amsterdam) is opgenomen als bijlage F bij deze Praktijkgids Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 6

8 2. Leerdoelen stage Iedere student loopt vanaf het begin van de opleiding stage. Voor de opleiding en de stage is het van belang dat er continue aandacht is voor een evenwichtige groei in kennis, inzicht en vaardigheden. De student krijgt gedurende de stages steeds meer zicht op de eigen kwaliteiten, de eigen voorkeuren voor bepaalde competentiegebieden en ook op de eigen ontwikkelingsbehoefte. De competentiematrix biedt goede aanknopingspunten om dit proces inzichtelijk te maken doordat de ontwikkeling van de student nauwkeurig in kaart kan worden gebracht en kan worden gevolgd. Om een goede ontwikkeling en gewenste groei te stimuleren zijn er per periode stagedoelen geformuleerd. Deze stagedoelen vormen het uitgangspunt voor de stageperiode. De doelen bieden zowel student als mentor en opleider in de school houvast. Bovendien zijn aan deze stagedoelen beoordelingscriteria gekoppeld, die de mentor en de opleider in de school gebruiken om een uitspraak te doen over de kwaliteit van de activiteiten van de student. Om een goede ontwikkeling en een goed eindniveau als startbekwaam leerkracht te kunnen waarborgen, is er aan het eind van jaar 1 een minimumniveau vereist. Dit minimumniveau geldt als een basis waarop kan worden voortgebouwd en is verwerkt in de beoordelingsformulieren jaar 1. Alle stagedoelen moeten dan zijn behaald. De doelen zijn in de competentiematrix als beginnend aangemerkt. De stagedoelen per blok zijn opgenomen in bijlage A. De doelen zijn per jaar geformuleerd vanuit de onderstaande ontwikkelingslijn: Pabo HvA Voltijd en UPvA Voltijd Jaar 1 Einde van het eerste jaar kan de student onderwijs uitvoeren en lesovergangen verzorgen. Voltijd Jaar 2 Einde eerste semester tweede jaar kan de student een heel dagdeel onderwijs verzorgen. Einde tweede semester kan de student een hele dag aaneengesloten onderwijs verzorgen Voltijd Jaar 3 Eind eerste semester van het derde jaar kan de student een hele dag aaneengesloten onderwijs verzorgen, een vakoverstijgend project opzetten en uitvoeren, verspreid over meerdere dagdelen. Voltijd Jaar 4 Eind van semester 2 kan de student zelfstandig leerprocessen van de leerlingen in de groep regisseren, uitvoeren en evalueren, functioneren in team, communiceren met ouders conform de richtlijnen van de school. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 7

9 Pabo HvA Deeltijd Deeltijd Jaar 1, semester 1 De student verzorgt verschillende instructies en activiteiten aan de groep, waarbij het accent ligt op leiding geven aan de groep. Deeltijd Jaar 1, semester 2 Einde eerste jaar kan de student een dagdeel onderwijs verzorgen. De student zorgt voor een koppeling tussen leeractiviteiten en leerdoelen; hij geeft leiding vanuit overzicht en overwicht en houdt rekening met de individuele behoeftes van kinderen. De student werkt aan zijn visie op onderwijs. Deeltijd Jaar 2, semester 1 De student zorgt voor soepele overgangen tussen de lessen. Hij oefent met nieuwe werkvormen waarbij samenwerken een belangrijk aspect is. De student kent achtergronden van de leerlingen. Deeltijd Jaar 2, semester 2 Eind jaar 2 kan de student zelfstandig leerprocessen van de leerlingen in de groep regisseren, uitvoeren en evalueren. De student toont een professionele houding; zorgt voor een uitdagend en inspirerend leerklimaat en kan maatwerk leveren. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 8

10 3. Activiteiten tijdens de stage 3.1 Relatie stageactiviteiten met leerdoelen Per blok zijn leerdoelen voor de stage geformuleerd. Deze leerdoelen hangen nauw samen met het thema van het blok, de beroepsopdracht en de vakonderdelen die dan aan de orde zijn. Aan het eind van iedere periode beoordeelt de mentor / opleider in de school of de student de gestelde doelen heeft behaald. Daarnaast is er een aantal stageactiviteiten beschreven, zodat de opleiding kan bewaken of de student ook op alle terreinen van het basisonderwijs voldoende ervaring heeft opgedaan. De uitvoering van deze stageactiviteiten is voorwaarde voor de praktijkbeoordeling. Voor studenten van de HvA staan de stagedoelen, de stageactiviteiten en de beoordelingscriteria beschreven in deze Praktijkgids. Voor studenten van de UPvA staan deze onderwerpen beschreven in de gids Leerkrachtvaardigheden ULP. Vooraf is helder welke stageactiviteiten de student moet ondernemen en welke doelen hij moet behalen. Zo houden alle betrokkenen (student, begeleider in de praktijk, begeleider op de opleiding) goed zicht op de vorderingen van de student en kan er tijdig actie worden ondernomen als er iets niet loopt zoals gepland. Iedere student heeft een overzicht van de uit te voeren stageactiviteiten in een periode. Deze activiteiten zijn uitgewerkt qua aantal en qua aard en inhoud. De student weet aan het begin van het blok precies wat er van hem wordt verwacht. Uitvoering van alle stageactiviteiten is ieder blok voorwaarde voor de praktijkbeoordeling. De activiteiten die de student moet uitvoeren gelden uitsluitend als stageactiviteit wanneer deze vooraf zijn voorbereid en wanneer er evaluatie plaatsvindt over de kwaliteit en de opbrengst ervan. De studenten halen de stagedoelen door op vastgestelde momenten in hun studie in de stageschool activiteiten uit te voeren. In bijlage B staan alle verplichte stageactiviteiten voor Pabo HvA per blok weergegeven. De begeleidingsactiviteiten van de verschillende praktijkbegeleiders (zie hoofdstuk 7) zijn eveneens in dit schema opgenomen. De student voert de stageactiviteiten uit op de stagedagen. 3.2 Stagedagen De stage is per opleiding en per jaar vastgesteld op stagedagen en stageweken. Studenten Pabo HvA voltijd 1e en 2 e jaar De eerstejaars studenten gaan één dag (dinsdag) per week naar de stage, en per blok één week. De tweedejaars studenten gaan één dag per week (dinsdag) naar de stage, en per blok één week. De derdejaars studenten gaan in het eerste semester twee dagen per week (maandag en dinsdag) naar de stage, en per blok één week. In het tweede semester volgen zij onderwijs in het kader van de minor. N.B. Voor alle studenten geldt: in de toetsweken is er geen stage. Per blok 1 van 10 weken zijn er twee toetsweken, nl. week 9 en 10. In die weken is er dus geen stage. 1 Pabo HvA werkt met blokken van 10 weken. De systematiek is als volgt: Ieder schooljaar heeft 2 semesters. Per semester zijn er 2 blokken van 10 weken. Totaal op jaarbasis dus 4 blokken van 10 weken. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 9

11 Studenten Pabo HvA deeltijd 1 e jaar Voor de deeltijd is de stagelijn gecomprimeerd tot twee jaar. De doelen voor jaar 1 en 2 zijn van toepassing op de deeltijd jaar 1, de doelen voor jaar 3 en 4 zijn van toepassing op deeltijd jaar 2. De eerstejaars studenten lopen één dag per week stage (bij voorkeur de dinsdag). De tweedejaars studenten lopen twee dagen per week stage (bij voorkeur de maandag en de dinsdag). In de deeltijd zijn er geen stageweken. Studenten UPvA 1e, 2e, 3e en 4 e jaar De eerstejaars studenten lopen één dag (dinsdag) per week stage. De tweedejaars studenten lopen één dag (dinsdag) per week stage en in semester 1 twee stageweken. De derdejaars studenten gaan één dag (dinsdag) per week naar de stage en een week in semester 1. In semester 2 gaan ze 15 dagen naar de stage, afhankelijk van hun stageplaats gespreid of geclusterd. De vierdejaars studenten : - periode 1, semester 1 tot en met periode 4 in semester 2: twee dagen per week (maandag en dinsdag). - periode 5: vier weken, vijf dagen per week. 3.3 Stagemap De stagemap is een map (al of niet digitaal) waarin de student op ordelijke, systematische en (voor derden) toegankelijke wijze alles archiveert dat belangrijk is voor zijn ontwikkeling in de stage. Ten minste bevat de stagemap: - een algemeen gedeelte; gegevens van de school en klas, eigen gegevens, gegevens van kinderen, afspraken/ gewoontes in de klas en persoonlijke aantekeningen; - de planning per semester (waarin onder andere de verplicht uit te voeren stageactiviteiten zijn opgenomen); - het schema van werkzaamheden (urenoverzicht) waarop wordt bijgehouden op welke dagen de student aanwezig is geweest op de stageschool en wat de student heeft gedaan; - de door de student gemaakte schriftelijke voorbereidingen van lesactiviteiten. Studenten maken bij hun activiteiten/lesvoorbereidingen gebruik van het daartoe door de opleiding verstrekte voorbereidingsmodel (zie bijlage bij deze Praktijkgids en/of intranet); - observaties van kinderen en van het handelen van de mentor; - eigen evaluaties; - feedback en beoordelingen van de mentor en de opleider in de school /stagedocent. Voorop staat dat de student zich begeleidbaar opstelt; dat wil zeggen dat hij vooraf voorbereidingen communiceert met de mentor en/of de opleider in de school. De student voert tijdens de stage alle stageactiviteiten uit en zorgt ervoor dat de stagemap geordend en geactualiseerd is. De student heeft op de stagedagen de stagemap steeds bij zich en deze moet dan altijd in te zien zijn voor de praktijkbegeleiders. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 10

12 4. Stageplaatsing, opleidingsscholen en stagescholen De studenten van Pabo HvA lopen bij voorkeur stage op een opleidingsschool. Deze opleidingsscholen zijn in Amsterdam en randgemeentes gevestigd. Als een student in zijn eerste jaar niet op een opleidingsschool geplaatst kan worden, wordt hij in het tweede jaar van de opleiding in ieder geval op een opleidingsschool geplaatst, om ervaring op te doen met het lesgeven in de grootstedelijke context. Voor de UPvA geldt dat alle studenten stage lopen op een opleidingsschool. Om een optimale aansluiting tussen het onderwijsaanbod op de opleiding en het leren op de werkplek te bewerkstelligen, vraagt Pabo HvA aan de opleidingsscholen c.q. stagescholen de studenten te plaatsen in de bouwen zoals weergegeven in het schema op pagina 17. Eisen aan mentoren, opleiders in school en instituutsopleiders staan beschreven in de samenwerkingsovereenkomsten die zijn aangegaan met opleidingsscholen of stagescholen. Er is een aanbod van mentorentrainingen door de opleiding, al dan niet op maat of onder regie van de opleidingsscholen zelf. Pabo HvA streeft ernaar, en zal op termijn als voorwaarde stellen, dat er een geschoolde mentor op de stageschool beschikbaar is voor de dagelijkse begeleiding van de student. Het stagebureau is verantwoordelijk voor het werven van stageplaatsen, het koppelen van studenten aan deze plaatsen en het informeren van alle betrokkenen. Het stagebureau van Pabo HvA is via te bereiken en via telefoon ( of ). Het adres van UPvA is De coördinator voltijd (Pabo HvA) en de stagecoördinator (UPvA) zijn verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken betreffende de stage. Als er problemen zijn die niet door de mentor/ opleider in school en/of stagedocent/ instituutsopleider kunnen worden opgelost, zijn deze coördinatoren degene die om advies of hulp kunnen worden gevraagd. Zie ook paragraaf Plaatsing en keuze Studenten HvA Voltijd jaar 1 en 2 Studenten van jaar 1 worden geplaatst door het stagebureau van Pabo HvA. Studenten van jaar 2 en 3 kunnen hun voorkeur voor een opleidingsschool aangeven, voor het eind van het eerste resp. tweede studiejaar. De stage vindt per definitie plaats op een andere basisschool dan die waar de student in het eerste jaar is geplaatst. Studenten kunnen dan ook een voorkeur aangeven voor stage op een Montessori-, OGO- of Daltonschool. Vanaf jaar 2 blijven de studenten in principe anderhalf jaar op de opleidingsschool (gedurende het tweedejaar en het eerste semester van jaar 3) tenzij er goede redenen zijn om daarvan af te wijken. Aan het eind van het tweede jaar worden studenten voorgelicht over de mogelijkheid een minor te volgen, waarmee zij bijvoorbeeld kunnen kiezen zich te specialiseren in een specifieke onderwijskundige richting (Montessori, Ogo, Dalton) en daarvoor een certificaat of diploma te behalen. Indien de student aan het einde van het tweede jaar alsnog de keuze maakt voor een specifieke onderwijskundige richting kan hij wisselen van stageschool. Verzoeken tot wijziging van de stageplek worden door de student bij de coördinator voltijd ingediend met een cc. aan de eigen kerndocent en de instituutsopleider. Studenten HvA Deeltijd jaar 1 Studenten van jaar 1 worden zo veel mogelijk geplaatst op een opleidingsschool. Studenten van jaar 2 kunnen aangeven waar ze stage willen lopen. Studenten lopen in ieder geval één semester van de tweejarige opleiding stage op een opleidingsschool. Studenten UPvA Studenten van de UPvA worden geplaatst op een opleidingsschool. Plaatsing vindt plaats door de stagecoördinator van de UPvA, te bereiken via UPvA@uva.nl Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 11

13 De UPvA-studenten krijgen zowel ULP leerkrachtvaardigheden als ULP onderzoeksvaardigheden op de opleidingsschool. Aan het eind van jaar 1 kunnen de studenten hun voorkeur voor een opleidingsschool kenbaar maken. Zij kiezen dan de opleidingsschool voor de volgende anderhalf jaar. Aan het einde van het derde jaar solliciteren de studenten naar een LIO-plek. 4.2 Stageplaats op een opleidingsschool Kenmerken van een opleidingsschool zijn: - Opleiden in de school is een onderdeel van het personeelsbeleid van de school/ het schoolbestuur. - Het inductietraject voor startende leerkrachten is onderdeel van dit beleid en is er functioneel mee verbonden. - Het traject Opleiden in de school wordt aangestuurd door een betrokkene van het schoolbestuur, vertegenwoordiging van directie, vertegenwoordiging van opleiders in de school, betrokken stuurgroep. - Onderdeel van de aansturing is regelmatige wederzijdse terugkoppeling en feedback zodat er sprake is van wederzijdse verantwoordelijkheid. - Er zijn voldoende mentoren beschikbaar die in hun professionaliseringstraject een meerjarige planning hebben opgenomen wat betreft deelname aan en afronden van de mentortrainingen die worden aangeboden door de HvA. - Er is een opleider in de school aanwezig die in zijn professionaliseringstraject de mentorentrainingen heeft afgerond, aangevuld door een opleiding op het gebied van coaching (kan ook worden verzorgd door HvA- UPvA). - Opleiders in de school zijn betrokken bij schoolontwikkeling. Stage op een opleidingsschool, specifiek voor de UPvA - De opleiders van de UPvA hebben een academische achtergrond en participeren op de UPvA in een intensieve overlegstructuur, die gelijk staat aan scholing op het gebied van vraagarticulatie en onderzoeksvaardigheden. - Scholen die samenwerken met de UPvA nemen deel aan workshops rondom vraagarticulatie en onderzoeksvragen in de eigen school / het eigen schoolbestuur. - Instituutsopleiders van de UPvA participeren in schoolplatforms waar onderzoeksvragen worden uitgewerkt. Daar hebben ze een structurele input in uitwerking via derdejaars UPvA onderzoek en met eigen expertise. Rol en taken van de instituutsopleider zijn per schoolbestuur vastgelegd in het samenwerkingsconvenant, waarin de rol en de taken van de school en de opleiding zijn vastgelegd in de vorm van gezamenlijke afspraken. 4.3 Stageplaats op een stageschool Individuele scholen, dus scholen die niet zijn aangesloten bij een opleidingsschool, kunnen één of meerdere stageplaatsen aanbieden. De student wordt begeleid door een mentor. Een docent van Pabo HvA (stagedocent) legt per student twee lesbezoeken per semester af. De stagedocent en de mentor spreken elkaar over de begeleiding en het functioneren van de student tijdens de lesbezoeken van de stagedocent. De mentoren volgen met het oog op stagebeleiding de mentorentrainingen die worden aangeboden door de HvA. De stagedocenten op de HvA hebben gezamenlijk overleg over begeleiding en beoordeling. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 12

14 5. Taak- en rolverdeling begeleiding in de praktijk 5.1 Op opleidingsscholen Eerste-, tweede- en derdejaars studenten ontvangen op de opleiding begeleiding bij de activiteiten en ontwikkeling van leerkrachtvaardigheden en beroepsvaardigheden. De student wordt wekelijks begeleid door de kerndocent bij het uitvoeren van de beroepsopdracht. Daarnaast vindt er begeleiding plaats op het gebied van studievoortgang en de professionele ontwikkeling tot leerkracht basisonderwijs. Deze begeleiding wordt eveneens uitgevoerd door de kerndocent, en wel in de rol van studieloopbaanbegeleider (SLB-er). De kerndocent is indien mogelijk tevens instituutsopleider op een opleidingsschool. Het zal niet mogelijk zijn om studenten en kerndocenten op de opleidingsschool helemaal passend te matchen, maar er is een aantal uitgangspunten geformuleerd dat dit zo veel mogelijk moet borgen: De instituutsopleider is tevens kerndocent; de studenten van een opleidingsschool worden begeleid door een klein groepje kerndocenten; één van de kerndocenten heeft een coördinerende rol; de studenten zitten indien mogelijk op de opleiding bij elkaar in de groep. Eisen aan mentoren, opleiders in school en instituutsopleiders staan beschreven in de samenwerkingsovereenkomsten die worden aangegaan met opleidingsscholen of stagescholen. Er is een aanbod van mentorentrainingen door de opleiding, al dan niet op maat of onder regie van de opleidingsscholen zelf. De taak- en rolverdeling bij de praktijkbegeleiding ziet er als volgt uit: Taken en rollen Mentor (Academische) Opleider in de school Begeleiding student Activiteitenplanning met Lesbezoek per blok + student doornemen. nagesprek (totaal 4 per jaar) Beoordeling student Begeleiding en feedback op (voorbereiding van) lessen, aan de hand van doelen per blok. Schriftelijke adviesbeoordeling eind blok 1 en 3. Schriftelijke adviesbeoordeling eind blok 2 en 4 aan de opleider in de school a.d.h.v. matrix. Periodiek studenten doorspreken met instituutsopleider Blok 1 en 3: Beoordelen en studiepunten doorgeven aan instituutsopleider. Blok 2 en 4: Beoordelen en studiepunten doorgeven aan instituutsopleider. (Academische) Instituutsopleider Eerste aanspreekpunt voor student bij vragen en/of calamiteiten op het gebied van praktijk / stage. Professionalisering / Kwaliteitsbewaking Inhoudelijke ontwikkeling op opleidingsschool Begeleiding onderzoek (UPvA) Invoeren resultaten praktijk in SIS Koppelt informatie uit de SLB terug naar opleider in de school en omgekeerd. Contactfunctie / gezicht vd opleiding Beschikbaar voor advies voor opleider in de school. Periodiek studenten doorspreken met opleider in de school. Kerndocent Overbruggen theorie / praktijk en v.v. Geeft werkcolleges, practica en legt verbindingen met beroepsopdracht. Startgesprek aan de hand van de competentiematrix. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 13

15 Gebruik competentiematrix Stageactiviteitenlijst Formuleren schoolgebonden leertaken Begeleiden schoolgebonden leertaken Beoordelen schoolgebonden leertaken Communicatie studenten opleidingsschool Communicatie Pabo Begeleiding beroepsopdracht / onderzoeksopdracht (ULP) Begeleiding onderzoek Bespreken qua inhoud en planning Ja Op de stageplek In nagesprekken volgend op lesbezoeken: koppelen performance student aan competentiematrix Controleren en aftekenen indien akkoord Formuleren voor blok 2 en 4, samen met instituutsopleider Begeleiden (indien van toepassing) Adviesbeoordeling Samen met / in afstemming met instituutsopleider / kerndocent. Vertegenwoordiger opleidingsteam neemt deel aan overleg coördinerend opleiders. Ja Op de stageplek Opleider in de school: nee Ac. Opleider in de school: ja Bewaken kwaliteit. Formuleren blok 2 en 4, samen met opleider in de school. Begeleiden Samen met / in afstemming met coördinerend opleider. Eerste aanspreekpunt voor opleidingsschool / stageschool bij vragen en/of calamiteiten op het gebied van praktijk / stage. Coördineert alle info over opleiden in de school aan studenten. Ja Op de stageplek Refereert aan matrix, legt begrippen uit, indien relevant. Beoordelen kwaliteit van resultaat student blok 2 en 4 Eindbeoordeling Indien noodzakelijk contact met opleider in de school Ja Op de pabo 5.2 Op stagescholen (= niet opleidingsschool) Op de stageschool wordt de begeleiding en de beoordeling van de student door de mentor en de stagedocent van de opleiding uitgevoerd. Daarmee behoren de taken die op een opleidingsschool verdeeld zijn over instituutsopleider en opleider in de school (schema van 7.1) op een stageschool volledig tot het takenpakket van de stagedocent. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 14

16 Praktijkgids deel II: specifiek voor Pabo HvA 2 - Pabo HvA Voltijd jaar 1 - Pabo HvA Voltijd jaar 2 - Pabo HvA Voltijd jaar 3 - Pabo HvA Deeltijd Verkort jaar 1 - Pabo HvA Deeltijd Verkort jaar 2 2 Een nadere uitwerking van de stage en de begeleiding in de praktijk voor de UPvA is te vinden in twee aparte documenten, te weten het Mentorhandboek ULP en de gids Leerkrachtvaardigheden ULP. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 15

17 6. Samenhang praktijk en curriculum Pabo HvA Voltijd en Deeltijd In dit hoofdstuk lichten we de samenhang tussen praktijk en curriculum voor Pabo HvA Voltijd (jaar 1, 2 en 3) en Deeltijd Verkort (jaar 1 en 2) toe. Voor de UPvA is deze informatie te vinden in de Mentorgids. Het leren in de praktijk is gericht op toenemende professionaliteit en handelingsbekwaamheid in het vak van leerkracht primair onderwijs. De inhoud van de opleiding is gericht op het lesgeven in de grote stad, en op een toename in bekwaamheid om onderwijs te verzorgen, vakinhouden te overzien, differentiatie toe te passen en gesprekken met ouders en andere externen aan te gaan. Aangezien de student ervaring moet opdoen in alle aspecten van het basisonderwijs, is in onderstaand schema ook aangegeven in welk semester de student stage loopt in een bepaalde bouw. Het onderwijs op de opleiding is gericht op de bouw waar de student op dat moment zijn stage doorbrengt. In onderstaand schema is te zien dat de periodethema s steeds een relatie hebben met de bouw waarin de student stage loopt. Voor de Voltijd ziet de vierjarige opleiding er als volgt uit: 1 Kennismaken met onderwijs en met de stad Amsterdam Kind in de grote stad / Leerkracht in de grote stad 1.1 Amsterdams onderwijs in beeld 1.2 Lesgeven over Amsterdam 1.3 Leren door te spelen 1.4 Heden en verleden van het Nederlandse basisonderwijs Praktijk Bovenbouw Bovenbouw Onderbouw (accent groep 1 en 2) Onderbouw (accent groep 1 en 2) 2 Differentiatie in opvoeden en onderwijzen 2.1 Leren en ontwikkelen stimuleren 2.2 Diversiteit: contact en communicatie Kinderen leren op verschillende manieren 2.3 De wereld verkennen: kinderen leren verschillend 2.4 Leren in en met de groep Praktijk Onderbouw (accent groep 3 en 4) Onderbouw (accent groep 3 en 4) Bovenbouw Bovenbouw 3 Hanteren van verschillen tussen kinderen in onder-/ bovenbouw 3.1 Hanteren van verschillen tussen kinderen in de groep, in onder- c.q. bovenbouw 3.2 Omgaan met verschillen: Samenwerken met ouders en deskundigen in en buiten de school Praktijk Onderbouw/bovenbouw Onderbouw/bovenbouw Minor 4 Verantwoordelijkheid nemen voor het leerproces van kind en groep 4.1 Eigen (LiO)-groep: verantwoordelijkheid nemen voor het leerproces van kind en groep 4.2 (Eigen) onderwijs ontwikkelen en verantwoorden Voorbereiden overgang naar het werkveld 4.3 Voorbereiden overgang naar het werkveld 4.4 Voorbereiden overgang naar het werkveld Praktijk Lint LIO, bouw specialisatie Lint LIO, bouw specialisatie Lint LIO, bouw specialisatie Lint LIO, bouw specialisatie En de tweejarige opleiding Deeltijd Verkort: 1 Het Amsterdamse onderwijs in theorie en praktijk 1.1 Kennismaken met het Amsterdamse onderwijs 1.2 Amsterdamse onderwijs in theorie en praktijk Kinderen leren verschillend. Leren in en met de groep 1.3 Kinderen leren verschillend 1.4 Leren in en met de groep Praktijk Onderbouw (groep 3 en 4) Onderbouw (groep 3 en 4) Bovenbouw Bovenbouw 2 Leren door spelen en leer- en ontwikkelingslijnen van het jonge kind 2.1 Leren door spelen 2.2 Leer- en ontwikkelingslijnen van het jonge kind 2.3 Afstudeerfase en overgang naar het werkveld Afstudeer- en specialisatiefase 2.4 Afstudeerfase en overgang naar het werkveld Praktijk Onderbouw (groep 1 en 2) Onderbouw (groep 1 en 2) Specialisatie Specialisatie De samenhang met het curriculum dat op de opleiding wordt uitgevoerd, is geborgd in de beoordelingscriteria die zijn beschreven door de opleiding en worden gehanteerd door de praktijkbegeleiders (mentor, opleider in de Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 16

18 school, stagedocent). De kwaliteitseisen die worden gesteld aan beroepsvoorbereiding, uitvoering en evaluatie worden in de colleges en in de praktijk toegelicht en er wordt gericht mee geoefend. De beroepsvaardigheden op het terrein van lesgeven en onderzoek worden in de opleiding aangeboden in practica, die aansluiten bij het themaonderwijs. Ook de begeleidingsbijeenkomsten rondom de beroepsopdracht worden hiervoor benut. De practica zijn bedoeld als ondersteuning voor de beroepsopdracht en als ondersteuning bij het werken in de praktijk. Een concreet voorbeeld is het lesvoorbereidingsformulier: de student leert tijdens een practicum van de kerndocent hoe hij dit formulier in de praktijk moet hanteren. Hij past dat vervolgens zo goed mogelijk toe in de eigen lessen. De mentor geeft gericht feedback op het gebruik van het formulier in de lespraktijk, eerst ontwikkelingsgericht, en aan het eind van de periode zal de mentor worden gevraagd daar een adviesbeoordeling over te geven met behulp van het beoordelingsformulier. De kerndocent begeleidt de student op de opleiding en de toetsing vindt plaats in de laatste week van de onderwijsperiode van tien weken. In het eerste jaar ligt de focus op het contact met kinderen, het observeren en het leren kennen van de kinderen, op het lesgeven en op onderwijs. In het tweede en derde jaar zijn de beroepsvaardigheden gericht op verdieping van het lesgeven, het uitbreiden van het handelingsrepertoire en het omgaan met verschillen tussen kinderen. De beroepsopdracht is de verbindende schakel tussen opleiding en praktijk. De student leert in de beroepsopdracht theorie toe te passen in de praktijk, de praktijk te begrijpen én te duiden met behulp van theorie. Met het uitvoeren van de beroepsopdracht ontwikkelt de student daarnaast een onderzoekende en kritische houding in de beroepssituatie. De student verwerft de kennis en de vaardigheden die hij nodig heeft om als professional het eigen onderwijs te (blijven) verbeteren. De kerndocent introduceert de beroepsopdracht en begeleidt de student bij het behalen van de gestelde doelen. De opdracht heeft altijd een directe relatie met het thema van de periode. Daarnaast zijn er elke periode specifieke vakcolleges en -practica ingeroosterd, waarin de student zicht krijgt op de leerlijnen en de vakdidactiek van de diverse kennisgebieden die in het basisonderwijs aan de orde zijn. Waar mogelijk worden deze colleges toegespitst op het thema van de periode en de bouw waar de studenten stage lopen. Gedurende elk semester komen taal, rekenen, wereldoriëntatie en kunstzinnige oriëntatie aan bod. De kennis van de student op het terrein van vakinhoud en vakdidactiek wordt getoetst in tentamens en vakopdrachten. In de studieloopbaanbegeleiding bewaakt de student samen met de begeleider (meestal de kerndocent) de eigen studievoortgang, zowel qua voortgang in studiepunten als wat betreft persoonlijke en professionele ontwikkeling tot leerkracht basisonderwijs. Daarnaast staat de integratie van alle studieonderdelen centraal door de inhouden van de diverse studieonderdelen te linken aan de competenties, benodigd voor het beroep leerkracht basisonderwijs. Aan het eind van ieder semester voert de kerndocent / studieloopbaanbegeleider een functioneringsgesprek met de student over de voortgang in het afgelopen semester. De student heeft voorafgaand aan het gesprek het portfolio geactualiseerd met de (ten minste voldoende beoordeelde) beroeps- en vakopdrachten en de stagebeoordelingen. In het functioneringsgesprek reflecteert de student op de eigen ontwikkeling; hij doet dit door de voorbereide input te koppelen aan de inhoud van het portfolio, de kennis en vaardigheden opgedaan in de colleges en de ervaringen in de praktijk. De student laat in dit gesprek zien de eigen ontwikkeling te kunnen linken aan de competentiematrix Leren lesgeven in de grote stad (Amsterdam). Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 17

19 6.1 Blokindeling, stage- en toetsweken Op de Pabo HvA wordt gewerkt in twee semesters. Ieder semester bestaat uit twee blokken van tien weken. Totaal bestaat een jaar uit vier blokken. Ieder blok heeft een vast ritme van stage- en toetsweken. Herkansingen van toetsen vinden altijd plaats in de toetsperiode van het volgende blok. In ziet de blokindeling en het toetsschema er als volgt uit: Pabo HvA Voltijd jaar 1, 2 en 3 en Deeltijd jaar 1 en 2: Blok /09 09/09 16/09 23/09 30/09 07/10 14/10 21/10 28/10 04/11 STAGEWEEK (ma t/m vr.) HERFST TOETSWK.1 Stagebeoord. Beroepsopdr. Vakopdracht TOETSWK.2 Thematoets Vaktoets Vaktoets Geen stage Geen stage Geen stage Blok /11 18/11 25/11 02/12 09/12 16/12 06/01 13/01 20/01 27/01 PROJECTWEEK STAGEWEEK (ma t/m vr.) TOETSWK.1 Stagebeoord. Beroepsopdr. Vakopdracht TOETSWK.2 Stagebeoord. Beroepsopdr. Vakopdracht Funct.gesprek Gewoon stage Geen stage Geen stage Blok /02 10/02 17/02 24/02 03/03 10/03 17/03 24/03 31/03 07/04 VOORJAARS STAGEWEEK (ma t/m vr.) TOETSWK.1 Stagebeoord. Beroepsopdr. Vakopdracht TOETSWK.2 Stagebeoord. Beroepsopdr. Vakopdracht Geen stage Geen stage Geen stage Blok /04 21/04 05/05 12/05 19/05 26/05 02/06 09/06 16/06 23/06 PROJECTWEEK STAGEWEEK (ma t/m vr.) TOETSW.1 Thematoets Vaktoets Vaktoets TOETSWK.2 Stagebeoord. Beroepsopdr. Vakopdracht Funct.gesprek Gewoon stage Geen stage Geen stage 6.2 Studiewijzers per blok Per blok staat in Studiewijzers het gehele onderwijsaanbod beschreven in relatie tot het thema van de periode. Ook de verschillende beoordelingscriteria zijn hierin opgenomen. Deze studiewijzers zijn beschikbaar via de instituutsopleider en de opleider in de school, en zijn ook te vinden op het intranet van de pabo. Ook kunnen de mentoren deze opvragen bij de student die zij begeleiden. Door kennis te nemen van de inhoud van de studiewijzers zijn de begeleiders goed op de hoogte waardoor ze actief kunnen verwijzen, linken leggen, kortom de student ondersteunen bij het ervaren van een samenhangend studieprogramma op de opleiding én in de praktijk op de basisschool. Pabo HvA kent de volgende Studiewijzers: Voltijd: - 1 e jaar: Studiewijzers VT 1.1, 1.2, 1.3 en e jaar: Studiewijzers VT 2.1, 2.2, 2.3 en e jaar: Studiewijzers VT 3.1, 3.2 (geen 3.3 en 3.4 i.v.m. de minor in het 2 e semester) Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 18

20 Deeltijd: - 1 e jaar: Studiewijzers DT 1.1, 1.2, 1.3 en e jaar: Studiewijzers DT 2.1, 2.2, 2.3 en Studiepunten praktijk en beroepsopdrachten Pabo HvA Voltijd jaar 1 en 2 Beroepsvaardigheden Jaar 1 VT Jaar 2 VT Jaar 3 VT Blok Beroepsopdracht Schoolgebonden leertaak & Maatschappelijke stage Praktijk / stage Studieloopbaanbegeleiding (SLB) Pabo HvA Deeltijd jaar 1 en 2 Beroepsvaardigheden Jaar 1 DT Jaar 2 DT Blok Beroepsopdracht Afstudeerond. 6 6 (10 stp.) Praktijk / stage Studieloopbaanbegeleiding (SLB) Schoolgebonden leertaken in jaar 2 VT In het tweede jaar voert de student twee schoolgebonden leertaken uit, één in semester 1 en één in semester 2. Deze leertaken worden geformuleerd door de opleidingsschool of de stageschool. Voor de schoolgebonden leertaak analyseert de student een onderwerp en/of een probleem dat speelt op de eigen opleidingsschool / stageschool. De student werkt dus eigenlijk in opdracht van de praktijkschool. De schoolgebonden leertaken fungeren als voorlopers van het afstudeeronderzoek in jaar 4: in het kader van het afstuderen voert de student namelijk een afstudeeronderzoek uit in nauwe afstemming met de praktijkschool. De studiebelasting is 28 uur per schoolgebonden leertaak. Eventueel kan de student terugvallen op de beschrijving van algemene schoolgebonden leertaak. Dit wordt aan het eind van deze paragraaf nader toegelicht. Leerdoelen schoolgebonden leertaak: De student is in staat om een probleem / aspect vanuit de school/ scholen te analyseren vanuit zowel de praktijk als de theorie. De student is in staat om relevante bronnen te zoeken bij dit beroepsprobleem / -aspect. De student is in staat de vraag vanuit de school / scholen om te zetten in een bruikbaar eindproduct. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 19

21 Werkwijze schoolgebonden leertaak: 1. De student wordt in week 4 van blok 2.1 mondeling en schriftelijk geïnformeerd over de schoolgebonden leertaak door de (opleidings)school. De student ontvangt daarbij het ingevulde format schoolgebonden leertaak (zie de bijlage). De student zorgt ervoor dat helder is wie de contactpersoon van de school is voor de schoolgebonden leertaak. 2. De student formuleert een plan van aanpak met de leerdoelen, een activiteitenplanning, tijdpad en literatuur. De student bespreekt dit met de contactpersoon en de mentor en scherpt het plan verder aan. 3. De student neemt het plan van aanpak in de vijfde lesweek van periode 2.1 ter bespreking mee naar de kerndocentbijeenkomst. De student ontvangt feedback van medestudenten en van de kerndocent. 4. De student scherpt het plan van aanpak aan op basis van de gegeven feedback. 5. De studentlevert een tussenproduct in bij de contactpersoon van de school en vraagt om feedback. 6. De student levert in week 10 van periode 2.2 het werk in bij de kerndocent en bij de contactpersoon van de basisschool: het eindproduct. Beoordeling schoolgebonden leertaak: De student levert in de toetsweken van blok 2.2 en 2.4 in bij de kerndocent en bij de contactpersoon van de basisschool: het eindproduct (inclusief feedback contactpersoon). De kerndocent beoordeelt het eindproduct en gebruikt daarbij het beoordelingsformulier. In het afrondingsverslag met betrekking tot de schoolgebonden leertaak zitten de volgende items: Vraag en opdracht van de school. Het product zelf. Verantwoording van het product waarin de student een analyse van de opdracht heeft beschreven en de gemaakte keuzes met betrekking tot het eindproduct onderbouwt, inclusief een literatuurlijst (bevat minimaal één bron). Feedback van de contactpersoon van de school. Eventuele taakverdeling. De beoordelingscriteria zijn: De student heeft een probleem / aspect vanuit de school/ scholen helder in beeld gebracht, geanalyseerd en omgezet in een bruikbaar product en/of interventie. De student kan de interventie / het eindproduct inhoudelijk verantwoorden. Een algemene schoolgebonden leertaak Indien de stageschool geen schoolgebonden leertaak heeft geformuleerd, maakt de student een algemene schoolgebonden leertaak. Hij maakt dan een keuze uit een van de onderstaande drie onderwerpen. 1. Mediawijsheid 2. Bevorderen van zelfstandigheid 3. Rouwverwerking De keuze wordt gerelateerd aan de stageschool en de student onderbouwt de keuze in de inleiding van het eindverslag. De werkwijze m.b.t. de schoolgebonden leertaak is verder hetzelfde als hierboven beschreven. Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 20

22 De student maakt een keuze uit bovenstaande onderwerpen en vult het formulier voor het plan van aanpak in waarbij de doelen en het eindproduct worden toespitst / aangepast op aan de hand van de beginsituatie van de school. In onderstaand tekstblokje geven we een uitgewerkt voorbeeld van een (deel van een) plan van aanpak voor het eerste onderwerp Mediawijsheid. Voorbeeld 1. Mediawijsheid Hoofdvraag: Welke lessen met betrekking tot mediawijsheid kunnen bijdragen aan een verbetering van de mediawijsheid van mijn stageklas? Deelvragen: Wat wordt er verstaan onder mediawijsheid? Welke (kern)doelen met betrekking tot mediawijsheid zijn er? Welke competenties met betrekking tot mediawijsheid zijn er? Wat is de beginsituatie van mijn stageklas met betrekking tot mediawijsheid? Welke soorten lessen met betrekking tot mediawijsheid zijn er? Wat is mijn eigen beginsituatie? Literatuur: Alders,S., Beek, I. van de, Berkhout, M., et al. Het meten van mediawijsheid. Bas, J. de (2011). Lessen in mediawijsheid. Amersfoort; ThiemeMeulenhoff. Zwanenburg, F & Pardoen, J. (2010). Handboek Mediawijsheid op school. Stichting Mijn kind Online Eindproduct: Vijf lessen over mediawijsheid aan de eigen stageklas inclusief een verantwoording qua beginsituatie, doelen, link met theorie (eindverslag). Praktijkgids Pabo HvA en UPvA pagina 21