SCENARIO S in de ruimtelijke ordening

Transcriptie

1 SCENARIO S in de ruimtelijke ordening WERKCOLLEGE BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2019 Wat gaan we vandaag doen? Scenarioplanning Waarom de toekomst verkennen? Wat is de zin van scenario s? Werken met inrichtingsvarianten Werken met een assenkruis Aan de slag: Out of the box denken Oefenen met assenkruis Scenario s voor je eigen project Driving forces Uitwerken + kort presenteren RUIMTELIJKE ORDENING GAAT OVER DE TOEKOMST EN OVER WAT JE DAAR NU AL VOOR MOET DOEN Het landschapsplan

2 Scenario s als hulpmiddel WAAROM VINDEN WE HET VERKENNEN VAN DE TOEKOMST ZO INTERESSANT? Nieuwsgierigheid: wat gaat er gebeuren? Voorbereiden op wat komen gaat 7

3 Dan kan het nog steeds fout gaan Toekomst beïnvloeden: beleid Toekomst beïnvloeden: beleid DE TOEKOMST VERKENNEN IS VAN ALLE TIJDEN. EEN AANTAL BEPROEFDE METHODEN

4 Orakel van Delphi Hand lezen Oude Grieken goede raad bij moeilijke beslissingen uitkomst veldslagen voorspellen Glazen bol Tarotkaarten

5 Pendelen Theebladeren en koffiedik kijken Toekomstverkenning en beleid Forecasting Toekomstverkenning en beleid Inspelen / voorbereiden op de toekomst De toekomst beïnvloeden Hoe doe je dit? Forecasting: trend doortrekken (prognose, enkelvoudig) Foresight: meerdere mogelijke toekomsten verkennen (scenario s) Trends doortrekken vanuit het verleden De wereld van morgen lijkt op vandaag 19

6 Forecasting = trend doortrekken Foresight De toekomst is onzeker Meerdere toekomsten verkennen: scenario s Foresight = meerdere toekomsten Prognose of scenario al deze toekomsten kunnen waar zijn rekening houden met alle opties geen gemiddelde dus!

7 Scenario s in de praktijk 1) Inrichtingsvarianten 1. Inrichtingsvarianten 2. Assenkruis Vanuit zelfde basis, meer varianten maken Overdrijven: bepaalde kenmerken extra aanzetten Doel: discussie met opdrachtgever of gebruiker. Wat spreekt aan en wat juist niet? Definitieve variant = vaak combinatie van de varianten Deventer noordoost VOORBEELD INRICHTINGSVARIANTEN UIT DE PRAKTIJK Verstedelijkingsopgave in kwetsbaar gebied Kernkwaliteiten: onderlegger Drie varianten: Deventer Stedelijk Sallands Dorp Nieuw Buiten

8

9

10 2) Assenkruis Tegengestelde ontwikkelingen Meerdere "werelden" beschrijven Wat betekenen deze werelden? Meer grip op de opgave Toekomstbestendig maken van project VOORBEELD ASSENKRUIS UIT DE PRAKTIJK

11 Deltascenario s Deltascenario s Opgesteld door onder meer PBL, CPB, KNMI Opdracht Ministerie I&M Gevolgen klimaatverandering De nu voorliggende nieuwe versie van de Deltascenario s zal in de periode worden gebruikt om te toetsen of de tot nog toe voorgestelde strategieën en maatregelpakketten voldoende robuust en effectief zijn in verschillende toekomstvarianten. De Deltascenario s zijn nadrukkelijk geen voorspellingen en evenmin streefbeelden. Ze beogen met hun kwalitatieve inhoud (samenhang in verhalen en beelden) en kwantitatieve input (cijfers voor modellen) voldoende voeding te geven om eind 2014 beter onderbouwde beslissingen te nemen over het toekomstig waterbeheer van Nederland. Deltascenario s Deltascenario s

12 Deltascenario s Scenario's voor Nederland PBL/CPB Nederland verandert, toekomstscenario's voor beleid Nieuwsbericht Vandaag hebben het PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) en het CPB (Centraal Planbureau) de studie 'Nederland in : twee referentiescenario s - Toekomstverkenning Welvaart en Leefomgeving' (WLO) gepubliceerd. De WLO is de basis voor veel beleidsbeslissingen op het gebied van de fysieke leefomgeving in Nederland. 46 Scenario s Nederland 2030/

13 Scenario's voor Apeldoorn (omgevingsvisie) Variabelen zijn (assen): bevolkingsgroei of krimp en economische groei of krimp Assenkruis: voorbeeld tuinfeest Toekomst van de dierentuin Iedereen komt Dierentuin Dieren Ponypark Zon Weer Opkomst Regen Educatie Vermaak Museum Speeltuin/pretpark Helft laat het afweten Bron: Nekkers, Future Consult Geen dieren Bron: Nekkers, Future Consult

14 Dit vraagt creativiteit: anders kijken Aan de slag (1): creativiteit Boven je project hangen Wat zijn de driving forces? Trek die eens extreem door: wat betekent dit? Wees niet bang: het is nog niet je definitieve voorstel! ja maar, dat wil de opdrachtgever nooit! Nee, maar het helpt je opdrachtgever wel Oprekken van mogelijkheden Verbind de 9 punten met maximaal 4 aansluitende rechte lijnen Denk out of the box! 53 Aan de slag (2): creativiteit omdenken is leuk maar niet makkelijk! -Hoe krijg je 11 paarden in 10 stallen? -Er mag maar 1 paard in elke stal! 56

15 Aan de slag (3): assenkruis invullen Aan de slag (4): je eigen project Vul de vier werelden in: Hoe wonen we? Hoe verdienen we geld? Welke natuur is er? Welk automerk? Welk huisdier? arm A C warm koud B D rijk Kun je een assenkruis maken? Wat zijn driving forces? Welke werelden ontstaan er dan? Welke functies passen dan in je plan? veel bezoekers A C natuur cultuur B D weinig bezoekers Aan de slag (1): creativiteit Verbind de 9 punten met maximaal 4 aansluitende rechte lijnen