Wegen gebouwd op achterhaalde groeiscenario s auteur: Huib van Essen, CE Delft
|
|
- Andrea de Coninck
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wegen gebouwd op achterhaalde groeiscenario s auteur: Huib van Essen, CE Delft De meeste plannen voor nieuwe of bredere snelwegen waarvan de uitvoering de komende jaren gepland staat, zijn onderbouwd met hoge scenario s voor de verkeersgroei van inmiddels ruim 10 jaar geleden. De hoeveelheid verkeer op de Nederlandse wegen is de afgelopen echter jaren veel minder sterk toegenomen dan toen werd verwacht. Hierdoor is het onwaarschijnlijk dat deze investeringen zich terug gaan verdienen, ook als de economie de komende jaren weer gaat aantrekken. Aanleiding en opzet van dit onderzoek De geplande uitbreidingen en verbredingen van snelwegen vragen forse investeringen en hebben vaak negatieve externe effecten op natuur en milieu. Deze kosten worden gerechtvaardigd met de maatschappelijke baten die daar tegenover staan, in het bijzonder het bestrijden van files en de daarmee gepaard gaande reistijdverliezen. Om de kosten en baten tegen elkaar af te wegen, dient voor alle grotere infrastructuurprojecten in Nederland, zoals opgenomen in het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT), een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) te worden gemaakt. Dit is een belangrijk element in de besluitvorming. De afgelopen jaren is er twijfel ontstaan over de geldigheid van de economische scenario s die ten grondslag liggen aan de verkeersberekeningen voor deze MKBA s. Om helderheid te scheppen in deze discussie heeft het onafhankelijke onderzoeksbureau CE Delft onlangs een onderzoek uitgevoerd. Op basis van literatuur en interviews met de belangrijkste experts in dit veld (o.a. verschillende hoogleraren, verkeersmodelleurs en andere experts) is een analyse gemaakt van het MIRT-proces, de verkeersmodellering en de onderliggende toekomstscenario s. Ook zijn voor een aantal MIRT-projecten de aannames achter de MKBA s geanalyseerd. Probleemanalyse MIRT-projecten zijn zwakke schakel Het MIRT is het overkoepelende investeringsprogramma voor alle projecten waar sprake is van een ruimtelijke ingreep en waar het Rijk direct financieel bij betrokken is. Het MIRT-proces begint met het agenderen van een opgave welke wordt afgeleid uit een gebiedsagenda. De voorgestelde projecten die hieruit voortkomen worden grondig onderzocht via o.a. een MKBA en Milieu-Effect-Rapportages (MER). Vooral op de MKBA van veel projecten valt het nodige aan te merken waarop we in dit essay nader in gaan. Ook de stap die daar aan vooraf gaat verdient echter meer aandacht. Het proces waarin de strategische doelen voor een gebied vertaald worden naar concrete projecten is niet transparant en een logische verkenning van het probleem en de alternatieven ontbreekt vaak. Illustratief is de naamgeving voor projecten, die (zoals bijvoorbeeld de A4) de oplossing al in een bepaalde richting stuurt, terwijl er vaak ook heel andere oplossingen mogelijk kunnen zijn om gestelde strategische doelen te realiseren.
2 Verder valt op dat het tijdstip van investeren zelden goed onderzocht wordt, terwijl vrijwel alle verkeersproblemen die we nu nog in Nederland kennen tijd- en locatie-specifiek zijn. Later investeren kan dan forse maatschappelijke baten hebben wanneer de extra capaciteit in de eerste paar jaren nog maar beperkt nodig is. In MKBA s zouden om deze reden ook vaker varianten moeten worden meegenomen waarbij het tijdstip van investeren wordt onderzocht. De leidraad schrijft ook voor dat er altijd varianten met betrekking tot tijdstip van investeren moeten worden meegenomen, maar dit gebeurt zelden. Verkeersmodellen zijn state of the art, maar input is cruciaal Als er projecten en alternatieven zijn gedefinieerd worden deze nader onderzocht en doorgerekend waarbij verkeersmodellen een belangrijke rol spelen. Figuur 1 geeft de samenhang weer tussen het verkeersmodel, WLOscenario s, verkeersprognoses en de MKBA en MER. Figuur 1 Samenhang tussen WLO-scenario s, verkeersmodellering en MKBA/MER De belangrijkste input voor het verkeersmodel zijn het aantal inwoners en arbeidsplaatsen en de ruimtelijke verdeling hiervan, en het verkeersnetwerk (de infrastructuur). Daarnaast zijn aspecten als olieprijs, economie en autobezit belangrijk. Voor de ontwikkeling van deze parameters wordt gebruik gemaakt van toekomstscenario s. De meest recente scenario s zijn de WLO-scenario s uit Welvaart en Leefomgeving (CPB, MNP en RPB, 2006). Met het verkeersmodel wordt zowel de referentiesituatie (zonder uitvoering van het plan) doorgerekend als de situatie waarbij de infrastructuuruitbreiding wordt gerealiseerd. Dit gebeurt voor verschillende projectalternatieven. De belangrijkste resultaten uit het verkeersmodel die worden gebruikt in de MKBA zijn de verkeersvolumes en de reistijden, waaruit de reistijdwinst wordt afgeleid. In een MKBA is de reistijdwinst cruciaal aangezien dit verreweg de belangrijkste baten betreft. Verkeersmodellen spelen dus een centrale rol in de onderbouwing van verkeersprojecten. De modellen die hiervoor het meest worden gebruikt (LMS en NRM) zijn internationaal state-of-the-art-en geven een integraal beeld van de (toekomstige) mobiliteit en de effecten van beleid daarop. Over het algemeen zijn deze modellen in voldoende mate geschikt voor de beleidsvragen waar ze voor worden gebruikt, al hebben ze ook nog wel de nodige beperkingen. Belangrijker is echter met welke data de modellen gevuld worden en welke aannames daar achter zitten.
3 Groei ten opzichte van 2000 Gebruikte toekomstscenario s zijn achterhaald Omdat de toekomstige ontwikkelingen onzeker zijn, bestaan er scenario s met verschillende aannames voor indicatoren als economisch groei, bevolkingsgroei, olieprijs en verkeersvolumes. De scenario s waarmee afgelopen jaren is gerekend in de MKBA s voor MIRT-projecten is zijn de WLO-scenario s uit 2006, gebaseerd op data uit Soms is met een nog wat ouder scenario gerekend. De WLOscenario s zijn inmiddels dus al meer dan 10 jaar oud en de vraag is dan ook terecht of ze gezamenlijk nog een goede weerspiegeling vormen van de bandbreedte waarbinnen de diverse indicatoren zich de komende jaren met grote waarschijnlijkheid zullen ontwikkelen. Een vergelijking van deze scenario s met de recente ontwikkelingen en prognoses laat zien dat ze niet meer actueel zijn en bijstelling behoeven. Zo valt op in Figuur 2 dat het verkeersvolume op het hoofdwegennet (HWN) sinds 2009 onder het laagste WLO-scenario zit (het RC-scenario). Deze relatief lage verkeersgroei kan gedeeltelijk worden verklaard door een lage economische groei (van ongeveer rond het niveau uit het RCscenario) en een olieprijs die al enige tijd ruim drie maal zo hoog als in alle WLO-scenario s. Bij de afvlakkende groei in autokilometers spelen mogelijk ook nog andere veranderende maatschappelijke trends een rol, zoals een verzadiging in het autogebruik en de opkomst van Het Nieuwe Werken mogelijk een rol. Ook de huidige korte-termijnprognoses van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu liggen allemaal onder het RC-scenario. Figuur 2 Groei in het verkeersvolume op het hoofdwegennet t.o.v (tussen 2000 en 2030) 80% 60% 40% 20% 0% GE projectie GE Prognose KIM RC Werkelijke ontwikkeling Bron: CE Delft, De WLO-scenario s geven hierdoor nu niet meer een goede bandbreedte voor de te verwachten verkeersvolumes op het HWN. De breed gedragen verwachting is dat zeker tot 2020 het verkeersvolume op het HWN ver onder het GE-scenario zal blijven, dat wordt gekenmerkt door een hoge verkeersgroei. Een niveau rond of licht boven het RC-scenario lijkt het meest waarschijnlijk.
4 Meestal alleen scenario met hoge groei doorgerekend en/of gepresenteerd Met bovenstaande wetenschap over de ontwikkeling in verkeersvolumes lijkt het verstandig om bij de beoordeling van wegenprojecten vooral goed naar de doorrekening met het laagste WLO-scenario te kijken, het RCscenario. Het lastige daarbij is dat de meeste projecten die de komende jaren in uitvoering gaan maar met één scenario zijn doorgerekend en wel het scenario met de hoogste verkeersgroei. Verder valt op dat als er wel een hoog én een laag scenario zijn gebruikt, veelal alleen de resultaten voor het hoge scenario zijn gepresenteerd en de suggestie wordt gewekt dat dit een midden-scenario betreft. De consequentie hiervan is dat de verhouding tussen de baten en de kosten van deze projecten sterk zijn overschat. De omvang van de reistijdbaten van een project zijn sterk afhankelijk van de ontwikkeling in de hoeveelheid wegverkeer en daarmee dus van het toekomstscenario waarmee is gerekend. De baten van een MIRT-project in het RC-scenario zijn over het algemeen een factor 2 tot 4 lager dan in het GE-scenario, waarmee veel projecten zijn doorgerekend. Vaak negatief kosten-batensaldo bij realistische verkeersgroei Dit beeld zien we terug in de MKBA s van de projecten die wel met twee scenario s zijn doorgerekend. Een voorbeeld hiervan is de Nieuwe Westelijke Oeververbinding bij Rotterdam (de Blankenburgtunnel). Dit project is doorgerekend met zowel een hoog (GE) als laag (RC) scenario. Waar dit project in het hoge scenario netto baten oplevert, zijn in het lage, nu meer realistische RC-scenario de kosten hoger dan de baten. Voor de grote MIRT-projecten die alleen met het GE-scenario zijn doorgerekend, zoals de projecten A13/A16, ViA15 en de Noordoostcorridor Eindhoven is de MKBA naar verwachting ook ongeveer neutraal tot behoorlijk negatief wanneer met het meer realistische RC-scenario wordt gerekend. De consequentie van dit alles is dat het op dit moment onwaarschijnlijk is dat veel van de investeringen die komende jaren gedaan gaan worden niet rendabel zullen zijn. Het lijkt dan ook verstandig om projecten waarvan de daadwerkelijke uitvoering nog niet is gestart, alsnog door te rekenen met meer realistische verkeersvolumes (bijv. conform het RC-scenario) en deze zwaar mee te wegen in de verdere besluitvorming. Meer informatie over de auteur en CE Delft is te vinden op Literatuur CPB, MNP en RPB, 2006 L.H.J.M. Janssen, V.R. Okker, J. Schuur (red.) Welvaart en Leefomgeving: Een scenariostudie voor Nederland in 2040 Den Haag : Centraal Planbureau, Milieu- en Natuurplanbureau en Ruimtelijk Planbureau (CPB/MNP/RPB), 2006
5 CE Delft, 2013 H.P. van Essen en M.J.J. t Hoen Uitbreiding snelwegen: nodig of overbodig? - Review van het gebruik van economische scenario s bij doorrekening van MIRT-projecten (de studie is te downloaden vanaf Delft : CE Delft, 2013
Nut & noodzaak MIRT-projecten. Review van het gebruik van economische scenario s bij doorrekening van MIRT-projecten
Nut & noodzaak MIRT-projecten Review van het gebruik van economische scenario s bij doorrekening van MIRT-projecten Overzicht Korte introductie CE Delft Achtergrond Aanleiding en doel van het onderzoek
Nadere informatieReview van het gebruik van economische scenario s bij doorrekening van MIRT-projecten
Uitbreiding snelwegen: nodig of overbodig? Review van het gebruik van economische scenario s bij doorrekening van MIRT-projecten Rapport Delft, november 2013 Opgesteld door: H.P. (Huib) van Essen M.J.J.
Nadere informatieDoorrekenen of doorbouwen? - Dilemma's in het omgaan met onzekerheden in verkeersgroei
Doorrekenen of doorbouwen? - Dilemma's in het omgaan met onzekerheden in verkeersgroei Huib van Essen CE Delft essen@ce.nl Maarten t Hoen CE Delft hoen@ce.nl Matthijs Otten CE Delft otten@ce.nl Bijdrage
Nadere informatieInvloed nieuwe WLO-scenario s op aanleg Blankenburgtunnel. Onderzoek naar enkele milieu- en verkeerseffecten
Invloed nieuwe WLO-scenario s op aanleg Blankenburgtunnel Onderzoek naar enkele milieu- en verkeerseffecten Invloed nieuwe WLO-scenario s op aanleg Blankenburgtunnel Onderzoek naar enkele milieu- en verkeerseffecten
Nadere informatieBetreft: Mondeling overleg structuurvisie NWO Den Haag, 1 april 2014
Eerste Kamer, commissie IMRO Postbus 20017 2500 EA Den Haag Betreft: Mondeling overleg structuurvisie NWO Den Haag, 1 april 2014 Geachte leden van de commissie IMRO, Op 8 april aanstaande heeft u een mondeling
Nadere informatieKennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
Second opinion bij de studie van de Provincie Groningen 'Vervoer basisnet relevante gevaarlijke stoffen over weg en spoor naar chemiepark Delfzijl en de Eemshaven' Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
Nadere informatieOnderwerp: Beantwoording van de schriftelijke vragen van het raadslid A. Bonte (GroenLinks) over verkeersprognoses A13/A16.
Rotterdam, 18 juni 2013. Onderwerp: Beantwoording van de schriftelijke vragen van het raadslid A. Bonte (GroenLinks) over verkeersprognoses A13/A16. Aan de Gemeenteraad. Op 27 mei 2013 stelt het raadslid
Nadere informatieTrendprognose wegverkeer 2015-2020 voor RWS. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Jan Francke en Hans Wüst
Trendprognose wegverkeer 2015-2020 voor RWS Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Jan Francke en Hans Wüst Mei 2015 Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) maakt analyses van mobiliteit die doorwerken
Nadere informatieSecond opinion KBA MIRT verkenning A1 Apeldoorn-Azelo. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Oktober 2013
Second opinion KBA MIRT verkenning A1 Apeldoorn-Azelo Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Oktober 2013 Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) maakt analyses van mobiliteit die doorwerken in
Nadere informatieTrendprognose wegverkeer voor RWS. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Jan Francke
Trendprognose wegverkeer 2018-2023 voor RWS Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Jan Francke April 2018 Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) maakt analyses van mobiliteit die doorwerken in
Nadere informatieTrendprognose wegverkeer voor RWS. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
Trendprognose wegverkeer 2017-2022 voor RWS Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid April 2017 Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) maakt analyses van mobiliteit die doorwerken in het beleid.
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2013 2014 32 598 Structuurvisie bereikbaarheid Regio Rotterdam en Nieuwe Westelijke Oeververbinding C VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 14
Nadere informatieZin en onzin van de WLO-scenario's Léon Groenemeijer
Zin en onzin van de WLO-scenario's Léon Groenemeijer Ruimteconferentie, 21 mei 2013 13086-ABF Inhoud Scenario s en prognoses WLO-scenario s Plausibel en intern consistent Houdbaarheid Gebruik Conclusie
Nadere informatieSamenvatting Samenvatting
Samenvatting... Treingebruik gaat stijgen Het treingebruik groeit in de periode 2000-2020 met gemiddeld 0,9 tot 1,5% per jaar. Deze verwachte groei is hoger dan de groei die tussen 1991 en 2006 daadwerkelijk
Nadere informatieTrendprognose wegverkeer voor RWS. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Jan Francke en Hans Wüst
Trendprognose wegverkeer 2016-2021 voor RWS Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Jan Francke en Hans Wüst Juni 2016 Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) maakt analyses van mobiliteit die
Nadere informatieBijlage B: Ontwerp-tracébesluit A7/N7 Zuidelijke Ringweg Groningen, fase 2
Bijlage B: Ontwerp-tracébesluit A7/N7 Zuidelijke Ringweg Groningen, fase 2 Uitgangspunten van de verkeersberekeningen Datum mei 2013 Inhoud 1 Beschrijving gehanteerde verkeersmodel 3 1.1 Het Nederlands
Nadere informatieWelvaartseconomische toets investeringpakketten hoofdwegen. Wim Groot Henk van Mourik
Welvaartseconomische toets investeringpakketten hoofdwegen Wim Groot Henk van Mourik november 2007 Welvaartseconomische toets investeringspakketten hoofdwegen...............................................................................
Nadere informatieAanbod, gebruik en reistijdverlies hoofdwegennet,
Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Tussen 2000 en 2017 is het
Nadere informatieCPB Notitie 8 mei 2012. Actualiteit WLO scenario s
CPB Notitie 8 mei 2012 Actualiteit WLO scenario s. CPB Notitie Aan: De Deltacommissaris Drs. W.J. Kuijken Postbus 90653 2509 LR Den Haag Datum: 8 mei 2012 Betreft: Actualiteit WLO scenario's Centraal
Nadere informatieN35 Nijverdal - Wierden Uitgangspunten verkeersberekeningen
N35 Nijverdal - Wierden Uitgangspunten verkeersberekeningen Datum 2 november 2017 Status definitief 1 Inleiding In deze bijlage vindt u een beschrijving van de gehanteerde uitgangspunten bij het maken
Nadere informatieBijlage B: bij Toelichting Tracébesluit A7/N7 Zuidelijke Ringweg Groningen, fase 2
Bijlage B: bij Toelichting Tracébesluit A7/N7 Zuidelijke Ringweg Groningen, fase 2 Uitgangspunten van de verkeersberekeningen Datum Augustus 2014 Inhoud 1 Beschrijving gehanteerde verkeersmodel 3 1.1 Het
Nadere informatieMaatschappelijke Kosten- Batenanalyses
Maatschappelijke Kosten- Batenanalyses Wat kun en moet je ermee? Imagine the result Agenda Introductie Thermometers, informatie en beslissingen Theoretische achtergrond MKBA Stappen in toepassing MKBA
Nadere informatieSecond opinion op de nieuwe kosten-batenanalyse Schiphol-Amsterdam-Almere
CPB Notitie Datum : 26 januari 2007 Aan : Ministerie van Verkeer en Waterstaat (DG Personenvervoer) Second opinion op de nieuwe kosten-batenanalyse Schiphol-Amsterdam-Almere Samenvatting Rijkswaterstaat
Nadere informatieAUDIT VERKEERSMODEL RVMK HOLLAND RIJNLAND audit RVMK Holland Rijnland
AUDIT VERKEERSMODEL RVMK HOLLAND RIJNLAND 1 INHOUD Aanleiding Stap 1 input Check zonedata op gemeenteniveau Check netwerken (oude en nieuwe model) Check wegvakken telgegevens Opdrachtgever Holland Rijnland
Nadere informatieSociaaleconomische Toekomstscenario s
Sociaaleconomische Toekomstscenario s Geschikt voor zoet en zout? door Gert Jan van den Born 1 Toekomstverkenningen Scenario s zijn gekoppeld aan onzekerheden in de toekomst Binnen domein van ruimtelijke
Nadere informatieSamenvatting Ex-ante-evaluatie in het MIRT
Samenvatting............................................................................... Het kabinet heeft aangegeven de besluitvorming over infrastructuur en de besluitvorming over ruimtelijke ontwikkelingen
Nadere informatieDe latente vraag in het wegverkeer
De latente vraag in het wegverkeer Han van der Loop, Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Jan van der Waard, Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Contactpersoon DGB: Henk van Mourik Afdelingsoverleg
Nadere informatieRijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur,
Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur, 2000-2014 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieActualiteit MKBA Ring Utrecht
Actualiteit MKBA Ring Utrecht Quick scan analyse gewijzigde uitgangspunten OPGESTELD IN OPDRACHT VAN: Stichting Kerngroep Ring Utrecht OPGESTELD DOOR: Adres: Valkenburgerstraat 212 1011 ND Amsterdam Telefoon:
Nadere informatie(Auto)mobiliteit in Nederland onder de loep
(Auto)mobiliteit in Nederland onder de loep Jan van der Waard Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Zelfstandig onderzoeksinstituut binnen het ministerie van
Nadere informatieVoorstel 1. Het MRDH-verkeer- en vervoermodel 2.0. vast te stellen en het model vrij te geven voor gebruik aan de MRDH-gemeenten.
21 november 2018 agendapunt 4.4. Onderwerp: Vaststelling Verkeersmodel MRDH 2.0. Portefeuille: Datum: Integraliteit van beleid 25 september 2018 Contactpersoon: Arjan Veurink Telefoonnummer: 088 5445 233
Nadere informatieSAMENVATTING. Verkeerskundige analyse en MKBA van het Meccanotracé en de Oosterweelverbinding in Antwerpen. In opdracht van:
TRANSPORT & MOBILITY LEUVEN VITAL DECOSTERSTRAAT 67A BUS 0001 3000 LEUVEN BELGIË http://www.tmleuven.be/ TEL +32 (16) 31 77 30 FAX +32 (16) 31 77 39 Verkeerskundige analyse en MKBA van het Meccanotracé
Nadere informatieDe latente vraag in het wegverkeer
De latente vraag in het wegverkeer Han van der Loop, Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid KiM, kennislijn 1 en 2, 5 juni 2014 Vraagstuk * Veel gehoord bij wegverbreding of nieuwe wegen: Roept extra autogebruik
Nadere informatieDe 17 hoofdargumenten op een rij
Samenvatting bezwaren tegen het provinciaal voorkeursalternatief Wegenruit Eindhoven van het Platform Noordoostcorridor en de Brabantse Milieufederatie Opmerking vooraf: Natuurlijk daalt het aantal auto
Nadere informatieTrends in mobiliteit. Huib van Essen, 23 januari 2018
Trends in mobiliteit CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise - 50 medewerkers - Not-for-profit
Nadere informatieDe informatiebehoefte van mobiliteitsbeleid
Mensen die twijfelen voorspellen beter De informatiebehoefte van mobiliteitsbeleid Presentatie bijeenkomst The Next step van mobiliteitsdata naar beleidsinformatie Utrecht, 18 september 2018 Erik Verroen
Nadere informatieRegionale afstemming en verkeersmodellen
Regionale afstemming en verkeersmodellen Robert Cellissen Rijkswaterstaat Noord-Brabant robert.cellissen@rws.nl Bijdrage aan het Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 25 en 26 november 2010, Roermond
Nadere informatieVerkeersmodel. Van SRE 2.0 naar SRE 3.0. Juni 2013. Carlo Bernards
Verkeersmodel Van SRE 2.0 naar SRE 3.0 Juni 2013 Carlo Bernards 1 Van SRE 2.0 naar SRE 3.0 2 Vandaag een toelichting op: Bouwen versus toepassen van een model Waarom een actualisatie van het verkeersmodel?
Nadere informatieAnalyse kosten en baten Nieuwe Westelijke Oeververbinding
Analyse kosten en baten Nieuwe Westelijke Oeververbinding 19 januari 2012 Wanneer de aanleg van nieuw infrastructuur wordt overwogen, is de vraag wat de kosten en de baten hiervan zullen zijn van essentieel
Nadere informatieAdviescommissies VA & EV MRDH
ANALYSE- & OPLOSSINGSRICHTINGENFASE MIRT ONDERZOEK BEREIKBAARHEID ROTTERDAM DEN HAAG Adviescommissies VA & EV MRDH 12 april 2017 Investeringsstrategie MRDH RIJK -> MIRT: Samenhang strategische trajecten
Nadere informatieMarktverwachting vervoer gevaarlijke stoffen per spoor Second opinion
Marktverwachting vervoer gevaarlijke stoffen per spoor Second opinion Jan Francke Jan Anne Annema oktober 2007 Second opinion ProRail studie Marktverwachting vervoer gevaarlijke stoffen per spoor...............................................................................
Nadere informatieRing Utrecht, het oost alternatief
Ring Utrecht, het oost alternatief Maatschappelijke Kosten- Baten Analyse van de voorkeursvariant Wilco van Roekel 4094093 Bachelor eindproject fase 2 SPM 3911 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding p. 2 2. MKBA-Methodiek
Nadere informatieModule: Ontbrekende schakel in netwerk
Module: Ontbrekende schakel in netwerk Invullen In de onderstaande tabel staat een toelichting op de in te vullen gegevens. Onderdeel Invoervariabelen Investeringen Meerkosten beheer- en onderhoud Reductie
Nadere informatieSCENARIO S in de ruimtelijke ordening
SCENARIO S in de ruimtelijke ordening WERKCOLLEGE BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2019 Wat gaan we vandaag doen? Scenarioplanning Waarom de toekomst verkennen? Wat is de zin van scenario s? Werken met inrichtingsvarianten
Nadere informatieOverzicht presentatie. bereikbaarheid: Aanleiding: Duurzaamheidsverkenningen-2. Indicatorenset voor duurzaam ruimtegebruik
Overzicht presentatie 1. Duurzaamheidsverkenning Nederland Later Rekenen aan duurzame 2. Rekenenmethodiek duurzame bereikbaarheid bereikbaarheid: 3. Case Toepassen van TIGRIS XL in Nederland Later 4. Resultaten
Nadere informatieInhoud presentatie. Netwerkanalyse Ring Utrecht Wat levert het op? 1. Achtergronden Netwerkanalyse Utrecht. 1. Achtergronden Netwerkanalyse Utrecht
Netwerkanalyse Ring Wat levert het op?, 14 maart 2007 PLATOS-colloquium Inhoud presentatie 1. Achtergronden Netwerkanalyse 4. Resultaten en gevoeligheidsanalyses 5. Tot slot Niels Hoefsloot 1. Achtergronden
Nadere informatieKwaliteitstoets op Quick scan welvaartseffecten Herontwerp Brienenoord en Algeracorridor (HBAC)
Kwaliteitstoets op Quick scan welvaartseffecten Herontwerp Brienenoord en Algeracorridor (HBAC) notitie Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Johan Visser April 2011 Pagina 1 van 9 scenario s en gevoeligheidsanalyse
Nadere informatieDe vergeten baten van light rail
De vergeten baten van light rail dr. ir. Niels van Oort Assistant professor openbaar vervoer Dag van de Light rail, Maart 2013 1 Inhoud Transport Institute Delft Light rail De vergeten baten van light
Nadere informatieBijlage 3: Uitgangspunten van de verkeersberekeningen
Bijlage 3: Uitgangspunten van de verkeersberekeningen A27/A1 Aansluiting Utrecht Noord - Knooppunt Eemnes - Aansluiting Bunschoten- Spakenburg Datum 6 februari 2014 Status Definitief HB 2410702 Bijlage
Nadere informatieSecond opinion quick scan KBA Aquaduct Skarster Rien. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Pauline Wortelboer-van Donselaar
Second opinion quick scan KBA Aquaduct Skarster Rien Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Pauline Wortelboer-van Donselaar Juni 2013 Analyses van mobiliteit en mobiliteitsbeleid. Dat is waar het Kennisinstituut
Nadere informatieVan eindbeeld naar tussenfase Anders Betalen voor Mobiliteit
Van eindbeeld naar tussenfase Anders Betalen voor Mobiliteit Methodologie voor verkeerskundige effecten van een kilometerprijs voor alleen het hoofdwegennet in 2011 Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
Nadere informatieAutomobiliteit in de stadsregio in 2030: Verkenning van de bandbreedte
Automobiliteit in de stadsregio in 2030: Verkenning van de bandbreedte Will Clerx Rotterdam Stadsontwikkeling / Stadsregio Rotterdam Bijdrage aan Platos Colloquium 13 maart 2013 Inhoud Aanleiding van de
Nadere informatieRijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur,
Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur, 2000-2012 Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieMEMO. De maatregelen per alternatief zijn beschreven in Tabel 2 (in de bijlage).
MEMO Aan: Van: Onderwerp Gemeente Nederweert en Provincie Limburg Ecorys (Eline Devillers, Michiel Modijefsky, Guus van den Born) Afwegingsnotitie bij MKBA N / N75 Nederweert Datum: mei 019 Onze ref. NL500-3
Nadere informatieBeleving en waardering van infra en gebied
faculteit ruimtelijke wetenschappen planning 1 17-11-2017 1 Beleving en waardering van infra en gebied Prof. Dr. Jos Arts Anne Marel Hilbers, MSc. 2 Achtergrond Drie ontwikkelingen: 1.Infrastructuurprojecten
Nadere informatieMIRT-Verkenning A67 Leenderheide - Zaarderheiken. Inloopbijeenkomsten 19 april 2018, Sevenum
MIRT-Verkenning A67 Leenderheide - Zaarderheiken Inloopbijeenkomsten 19 april 2018, Sevenum Inhoud Waar staan we? Uitwerking alternatieven: wegontwerp Uitwerking alternatieven: smart mobility Onderzoek
Nadere informatieMIRT Verkenning Haaglanden Vragen en antwoorden
MIRT Verkenning Haaglanden Vragen en antwoorden De MIRT Verkenning Haaglanden is een brede, gebiedsgerichte verkenning. Het gaat over grote (infrastructurele) projecten die waarschijnlijk pas na een aantal
Nadere informatieLuchtkwaliteit en verkeer. Huib van Essen CE Delft 8 februari 2014
Luchtkwaliteit en verkeer Huib van Essen CE Delft 8 februari 2014 Overzicht presentatie Even voorstellen Trend in verkeersemissies: veel bereikt, nog veel te doen Oplossingsrichtingen: Schonere voertuigen,
Nadere informatieIenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving
IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving 16 september 2014-15:25 Het ministerie van Infrastructuur en Milieu besteedt in 2015 9,2 miljard euro aan een gezond, duurzaam
Nadere informatieSecond opinion op de KBA over uitbreiding van het spoor op de Flevolijn
CPB Notitie Datum : 6 maart 2008 Aan : Ministerie van V&W, Projectorganisatie Planbureau OV-SAAL Second opinion op de KBA over uitbreiding van het spoor op de Flevolijn Samenvatting Het CPB acht het verstandig
Nadere informatieKennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
Second opinion MKBA Ruit Eindhoven Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Pauline Wortelboer-van Donselaar Maarten de Lange November 2014 Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) maakt analyses
Nadere informatieBeschikbaarheid hoofdinfrastructuur,
Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De beschikbaarheid van het
Nadere informatieToelichting beoordelingsmethodiek projectbeoordelingen
CPB Memorandum Sector : Economie en Fysieke Omgeving Afdeling/Project : OEI-methodologie Samensteller(s) : Ioulia Ossokina, Annemiek Verrips Nummer : 232 Datum : 24 september 2009 Toelichting beoordelingsmethodiek
Nadere informatieRAPPORT. Effect nieuw verkeersmodel Verkeersplan Soest-Zuid
RAPPORT Effect nieuw verkeersmodel Verkeersplan Soest-Zuid Klant: Gemeente Soest Referentie: T&PBA8258104100R001F01 Versie: 01/Finale versie Datum: 12 oktober 2016 HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. Laan 1914
Nadere informatieBlijvende crisis of duurzame groei: Verkenning van de bandbreedte voor de automobiliteit in de stadsregio Rotterdam in 2030
Blijvende crisis of duurzame groei: Verkenning van de bandbreedte voor de automobiliteit in de stadsregio Rotterdam in 2030 Will Clerx gemeente Rotterdam, Stadsontwikkeling wcg.clerx@rotterdam.nl Bijdrage
Nadere informatieDirecteur-Generaal Rijkswaterstaat. Datum 28 februari 2011 Betreft Uitgangspuntdocument NRM2011. Geachte heer,
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag Directeur-Generaal Rijkswaterstaat Datum 28 februari 2011 Betreft Uitgangspuntdocument NRM2011 Geachte heer, Hierbij bied ik u het Uitgangspuntendocument 2011
Nadere informatieModule: Aanpassing kruispunt
Module: Aanpassing kruispunt Invullen van de tool In de onderstaande tabel staat een toelichting op de in te vullen gegevens. Onderdeel Invoervariabelen Meerkosten beheer- en onderhoud Reductie reistijd
Nadere informatieInformatieavond Verkeer 20 september 2012 De planstudie Ring Utrecht bevindt zich in de tweede fase van het onderzoeksproces. In de tweede fase wordt
Informatieavond Verkeer 20 september 2012 De planstudie Ring Utrecht bevindt zich in de tweede fase van het onderzoeksproces. In de tweede fase wordt het Voorkeursalternatief uit fase 1 uitgewerkt tot
Nadere informatieA4 Midden Delfland. Kanttekeningen bij de Trajectnota en verkeersstudie A4 Delft-SchiedaM
A4 Midden Delfland Kanttekeningen bij de Trajectnota en verkeersstudie A4 Delft-SchiedaM Prof. Dr.-Ing. I.A. Hansen 15-4-2010 gebiedsafbakening, modelinvoer wegnetwerk, parameterinstellingen verkeersintensiteiten/capaciteit
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456
Nadere informatieSecond opinion kosten-batenanalyse MIRT Haaglanden. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Pauline Wortelboer
Second opinion kosten-batenanalyse MIRT Haaglanden Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Pauline Wortelboer Mei 2012 Analyses van mobiliteit en mobiliteitsbeleid. Dat is waar het Kennisinstituut voor
Nadere informatieFietsgebruik,
Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Tussen 2000 en 2016 nam het
Nadere informatie5 Opstellen businesscase
5 Opstellen In de voorgaande stappen is een duidelijk beeld verkregen van het beoogde project en de te realiseren baten. De batenboom geeft de beoogde baten in samenhang weer en laat in één oogopslag zien
Nadere informatieRegionale netwerkanalyses en verkeersstudies: Tijd voor de trendvariant?
Regionale netwerkanalyses en verkeersstudies: Tijd voor de trendvariant? Will C.G. Clerx Gemeente Rotterdam Stadsontwikkeling wcg.clerx@rotterdam.nl Roel van Rijthoven Gemeente Rotterdam Stadsontwikkeling
Nadere informatieMKBA Windenergie Lage Weide Samenvatting
MKBA Windenergie Lage Weide Delft, april 2013 Opgesteld door: G.E.A. (Geert) Warringa M.J. (Martijn) Blom M.J. (Marnix) Koopman Inleiding Het Utrechtse College en de Gemeenteraad zetten in op de ambitie
Nadere informatieDe gebruikte modellen en het rekenschema. Een integrale uitwerking van de thema s uit de leefomgeving
Bijlage H 4 Bijlage 1 De gebruikte modellen en het rekenschema Een integrale uitwerking van de thema s uit de leefomgeving De ontwikkelingen, knelpunten en dilemma s die samenhangen met onze fysieke leefomgeving
Nadere informatieMeer bereiken door ruimtelijk inrichten 9 maart 2016
Meer bereiken door ruimtelijk inrichten 9 maart 2016 Barry Zondag Inhoud 2 Inhoud 3 Ruimtelijk inrichten i van inrichten onderdeel programma meer bereiken ruimtelijke inrichten als oplossingsrichting Ter
Nadere informatieOntwikkelingen Nederlandse luchtvaart. Een beknopt overzicht
Ontwikkelingen Nederlandse luchtvaart Een beknopt overzicht Ontwikkelingen Nederlandse luchtvaart Een beknopt overzicht Dit rapport is geschreven door: Jasper Faber Eric Tol Wilhelmina van Wijlen Delft,
Nadere informatieNota. Netwerkbrede Verkeersanalyse A4 Delft - Schiedam. Conclusies
Nota Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat Aan Contactpersonen Doorkiesnummer Datum 11 oktober 2007 Ons kenmerk - Onderwerp Netwerkbrede Verkeersanalyse A4 Delft - Schiedam Bijlage(n) -
Nadere informatieMobiliteit in Nederland onder de loep
Mobiliteit in Nederland onder de loep Jan van der Waard Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) Mobiliteit Totaal aantal afgelegde kilometers per vervoerwijze Bepaald door: Aantal personen x Aantal
Nadere informatieRekening houden met onzekerheden in het MIRT-proces. Impact op mobiliteitsontwikkelingen
Rekening houden met onzekerheden in het MIRT-proces Impact op mobiliteitsontwikkelingen Stel dat ontwikkelingen duidelijk afwijken van wat in de basisprognoses is verondersteld, wat is hiervan dan de impact
Nadere informatieLarserknoop Lelystad Verkeerskundige analyse
Larserknoop Lelystad Verkeerskundige analyse projectnr. 196305 revisie 3 23 maart 2010 Opdrachtgever Gemeente Lelystad Postbus 91 8200 AB LELYSTAD datum vrijgave beschrijving revisie goedkeuring vrijgave
Nadere informatieBetreft: Concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau MER N279 Veghel Asten
Provincie Noord-Brabant, Gedeputeerde Staten Postbus 90151 5200 MC s-hertogenbosch Betreft: Concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau MER N279 Veghel Asten Zijtaart, 12-10-2016. Geacht College, Hierbij
Nadere informatieMinder emissies, betere bereikbaarheid. Haags Milieucentrum, 26 februari 2013 Huib van Essen, manager Verkeer, CE Delft
Minder emissies, betere bereikbaarheid Haags Milieucentrum, 26 februari 2013 Huib van Essen, manager Verkeer, CE Delft Overzicht CE Delft Mobiliteit kost ons veel Mogelijkheden CO 2 -reductie transport
Nadere informatieWLO 2015: Nederland in 2050 waar wonen en werken we? Jan Ritsema van Eck Joost van Gemeren Peter Zwaneveld Olav-Jan van Gerwen
WLO 2015: Nederland in 2050 waar wonen en werken we? Jan Ritsema van Eck Joost van Gemeren Peter Zwaneveld Olav-Jan van Gerwen (PBL) (CPB) (CPB) (PBL) Symposium Feiten, Feiten, Feiten 2016 Provincie Overijssel
Nadere informatieRegionale BenuttingsVerkenner
Regionale BenuttingsVerkenner Henk Taale Rijkswaterstaat Adviesdienst Verkeer en Vervoer Postbus 1031 3000 BA Rotterdam Tel.: 010 282 5881 e-mail: h.taale@avv.rws.minvenw.nl Marcel Westerman Rijkswaterstaat
Nadere informatieVerkeerskundige onderbouwing van Rijnlandroute niet langer houdbaar
Kosten-batenverhouding negatief Verkeerskundige onderbouwing van Rijnlandroute niet langer houdbaar Door diverse partijen, o.a. de Leidse Milieuraad, zijn vanaf het begin af aan ernstige vraagtekens geplaatst
Nadere informatieSecond opinion MKBA A58 Sint Annabosch Galder en MKBA Tilburg Eindhoven. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Johan Visser Maarten de Lange
Second opinion MKBA A58 Sint Annabosch Galder en MKBA Tilburg Eindhoven Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Johan Visser Maarten de Lange Juni 2015 Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) maakt
Nadere informatieSecond opinion op de beleidsdoorlichting van het begrotingsartikel 18. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Maarten Kansen
Second opinion op de beleidsdoorlichting van het begrotingsartikel 18 Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Maarten Kansen Oktober 2016 Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) maakt analyses
Nadere informatieSecond Opinion van de KBA van weguitbreidingen in de corridor Schiphol-Amsterdam-Almere
CPB Notitie Datum : 17 september 2008 Aan : Ministerie van Verkeer en Waterstaat Second Opinion van de KBA van weguitbreidingen in de corridor Schiphol-Amsterdam-Almere In het kader van fase 2 van de tracé-m.e.r.-procedure
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456
Nadere informatieBijlage 8. Enquête. Analyse- en Oplossingsrichtingenfase MIRT-onderzoek Bereikbaarheid Rotterdam Den Haag
Bijlage 8 Enquête Analyse- en Oplossingsrichtingenfase MIRT-onderzoek Bereikbaarheid Rotterdam Den Haag documenttitel: BIJLAGE 8 ENQUÊTE ANALYSE- EN OPLOSSINGSRICHTINGENFASE MIRT-ONDERZOEK BEREIKBAARHEID
Nadere informatieVerkeerskundige analyse en MKBA van het Meccanotracé en de Oosterweelverbinding in Antwerpen
Verkeerskundige analyse en MKBA van het Meccanotracé en de in Antwerpen Griet De Ceuster Isaak Yperman 1 Studieopdracht Studie in opdracht van: Forum 2020 Uitgevoerd door TML Twee delen: Effecten op verkeerstromen
Nadere informatieOMALA-gebied Lelystad: Verkeersmodelstudie. 2 Uitgangspunten verkeersmodel Lelystad
Oranjewoud Ruimte en Mobiliteit OMALA-gebied Lelystad: Verkeersmodelstudie Uitgangspuntennotitie Datum 23 november 2009 OJW100/Gsa/0674 Kenmerk Eerste versie 1 Inleiding Oranjewoud Ruimte & Mobiliteit
Nadere informatieUitgangspunten verkeer planuitwerking
Bijlage 2 Uitgangspunten verkeer planuitwerking Inleiding In deze bijlage vindt u een beschrijving van de gehanteerde uitgangspunten bij het maken van de verkeersprognoses voor N35 Zwolle-Wijthmen. In
Nadere informatieRijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur,
Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur, 2000-2016 Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieGebruik van Omnitrans in. beleidsadvisering. Bas Govers Goudappel Coffeng
1 Gebruik van Omnitrans in beleidsadvisering Bas Govers Goudappel Coffeng bgovers@goudappel.nl Inhoud Goudappel Coffeng BV Geschiedenis Bedrijfsstructuur Marktstrategie Beleidsterreinen Mobiliteit Ruimtelijke
Nadere informatie: Mobiliteit, coördinatie MIRT / gebiedsontwikkeling Midden en Oost, Gulbergen (P.J.M.G. Blanksma) : Actualisatie SRE verkeersmodel
Samenwerkingsverband Regio Eindhoven Vergadering Dagelijks Bestuur d.d. 3 december 2012 Agendapunt : Portefeuille Onderwerp Probleemstelling : Mobiliteit, coördinatie MIRT / gebiedsontwikkeling Midden
Nadere informatie1 Inleiding: de varianten vergeleken
Deventer Den Haag Eindhoven Snipperlingsdijk 4 Verheeskade 197 Flight Forum 92-94 7417 BJ Deventer 2521 DD Den Haag 5657 DC Eindhoven T +31 (0)570 666 222 F +31 (0)570 666 888 Leeuwarden Amsterdam Postbus
Nadere informatie